Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā

    భూమట్ఠకథావణ్ణనా

    Bhūmaṭṭhakathāvaṇṇanā

    ౯౪. వాచాయ వాచాయాతి ఏకేకత్థదీపికాయ వాచాయ వాచాయ. ఉపలద్ధోతి ఞాతో. పాళియం సేసఅట్ఠకథాసు చ కుదాలం వా పిటకం వాతి ఇదమేవ ద్వయం వత్వా వాసిఫరసూనం అవుత్తత్తా తేసమ్పి సఙ్ఖేపట్ఠకథాదీసు ఆగతభావం దస్సేతుం సఙ్ఖేపట్ఠకథాయన్తిఆది వుత్తం. థేయ్యచిత్తేన కతత్తా ‘‘దుక్కటేహి సద్ధిం పాచిత్తియానీ’’తి వుత్తం.

    94.Vācāyavācāyāti ekekatthadīpikāya vācāya vācāya. Upaladdhoti ñāto. Pāḷiyaṃ sesaaṭṭhakathāsu ca kudālaṃ vā piṭakaṃ vāti idameva dvayaṃ vatvā vāsipharasūnaṃ avuttattā tesampi saṅkhepaṭṭhakathādīsu āgatabhāvaṃ dassetuṃ saṅkhepaṭṭhakathāyantiādi vuttaṃ. Theyyacittena katattā ‘‘dukkaṭehi saddhiṃ pācittiyānī’’ti vuttaṃ.

    అట్ఠవిధం హేతన్తిఆదీసు ఏతం దుక్కటం నామ థేరేహి ధమ్మసఙ్గాహకేహి ఇమస్మిం ఠానే సమోధానేత్వా అట్ఠవిధన్తి దస్సితన్తి యోజనా. సబ్బేసమ్పి దుక్కటానం ఇమేసుయేవ అట్ఠసు సఙ్గహేతబ్బభావతో పన ఇతరేహి సత్తహి దుక్కటేహి వినిముత్తం వినయదుక్కటేయేవ సఙ్గహేతబ్బం. దసవిధం రతనన్తి ‘‘ముత్తా మణి వేళురియో సఙ్ఖో సిలా పవాళం రజతం జాతరూపం లోహితకో మసారగల్ల’’న్తి ఏవమాగతం దసవిధం రతనం.

    Aṭṭhavidhaṃ hetantiādīsu etaṃ dukkaṭaṃ nāma therehi dhammasaṅgāhakehi imasmiṃ ṭhāne samodhānetvā aṭṭhavidhanti dassitanti yojanā. Sabbesampi dukkaṭānaṃ imesuyeva aṭṭhasu saṅgahetabbabhāvato pana itarehi sattahi dukkaṭehi vinimuttaṃ vinayadukkaṭeyeva saṅgahetabbaṃ. Dasavidhaṃ ratananti ‘‘muttā maṇi veḷuriyo saṅkho silā pavāḷaṃ rajataṃ jātarūpaṃ lohitako masāragalla’’nti evamāgataṃ dasavidhaṃ ratanaṃ.

    ‘‘ముత్తా మణి వేళురియో చ సఙ్ఖో,

    ‘‘Muttā maṇi veḷuriyo ca saṅkho,

    సిలా పవాళం రజతఞ్చ హేమం;

    Silā pavāḷaṃ rajatañca hemaṃ;

    లోహితకఞ్చ మసారగల్లం,

    Lohitakañca masāragallaṃ,

    దసేతే ధీరో రతనాని జఞ్ఞా’’తి. –

    Dasete dhīro ratanāni jaññā’’ti. –

    హి వుత్తం. సత్తవిధం ధఞ్ఞన్తి సాలి వీహి యవో కఙ్గు కుద్రూసం వరకో గోధుమోతి ఇమం సత్తవిధం ధఞ్ఞం. ఆవుధభణ్డాదిన్తి ఆది-సద్దేన తురియభణ్డఇత్థిరూపాదిం సఙ్గణ్హాతి. అనామసితబ్బే వత్థుమ్హి దుక్కటం అనామాసదుక్కటం. దురూపచిణ్ణదుక్కటన్తి ‘‘అకత్తబ్బ’’న్తి వారితస్స కతత్తా దుట్ఠు ఉపచిణ్ణం చరితన్తి దురూపచిణ్ణం, తస్మిం దుక్కటం దురూపచిణ్ణదుక్కటం. వినయే పఞ్ఞత్తం అవసేసం దుక్కటం వినయదుక్కటం. ఏకాదస సమనుభాసనా నామ భిక్ఖుపాతిమోక్ఖే చత్తారో యావతతియకా సఙ్ఘాదిసేసా అరిట్ఠసిక్ఖాపదన్తి పఞ్చ, భిక్ఖునీపాతిమోక్ఖే ఏకం యావతతియకపారాజికం చత్తారో సఙ్ఘాదిసేసా చణ్డకాళీసిక్ఖాపదన్తి ఛ.

    Hi vuttaṃ. Sattavidhaṃ dhaññanti sāli vīhi yavo kaṅgu kudrūsaṃ varako godhumoti imaṃ sattavidhaṃ dhaññaṃ. Āvudhabhaṇḍādinti ādi-saddena turiyabhaṇḍaitthirūpādiṃ saṅgaṇhāti. Anāmasitabbe vatthumhi dukkaṭaṃ anāmāsadukkaṭaṃ. Durūpaciṇṇadukkaṭanti ‘‘akattabba’’nti vāritassa katattā duṭṭhu upaciṇṇaṃ caritanti durūpaciṇṇaṃ, tasmiṃ dukkaṭaṃ durūpaciṇṇadukkaṭaṃ. Vinaye paññattaṃ avasesaṃ dukkaṭaṃ vinayadukkaṭaṃ. Ekādasa samanubhāsanā nāma bhikkhupātimokkhe cattāro yāvatatiyakā saṅghādisesā ariṭṭhasikkhāpadanti pañca, bhikkhunīpātimokkhe ekaṃ yāvatatiyakapārājikaṃ cattāro saṅghādisesā caṇḍakāḷīsikkhāpadanti cha.

    సహపయోగతో పట్ఠాయ చేత్థ పురిమపురిమా ఆపత్తియో పటిప్పస్సమ్భన్తీతి ఆహ అథ ధురనిక్ఖేపం అకత్వాతిఆది. ‘‘ధురనిక్ఖేపం అకత్వా’’తి వుత్తత్తా ధురనిక్ఖేపం కత్వా పున ఖణన్తస్స పురిమాపత్తియో న పటిప్పస్సమ్భన్తీతి వదన్తి. ‘‘ఛేదనపచ్చయా దుక్కటం దేసేత్వా ముచ్చతీ’’తి వత్వా పుబ్బపయోగే ఆపత్తీనం దేసేతబ్బతాయ అవుత్తత్తా సహపయోగే పత్తే పుబ్బపయోగే ఆపత్తియో పటిప్పస్సమ్భన్తీతి వేదితబ్బం.

    Sahapayogato paṭṭhāya cettha purimapurimā āpattiyo paṭippassambhantīti āha atha dhuranikkhepaṃ akatvātiādi. ‘‘Dhuranikkhepaṃ akatvā’’ti vuttattā dhuranikkhepaṃ katvā puna khaṇantassa purimāpattiyo na paṭippassambhantīti vadanti. ‘‘Chedanapaccayā dukkaṭaṃ desetvā muccatī’’ti vatvā pubbapayoge āpattīnaṃ desetabbatāya avuttattā sahapayoge patte pubbapayoge āpattiyo paṭippassambhantīti veditabbaṃ.

    అపరద్ధం విరద్ధం ఖలితన్తి సబ్బమేతం యఞ్చ దుక్కటన్తి ఏత్థ వుత్తస్స దుక్కటస్స పరియాయవచనం, యం మనుస్సో కరేతిఆది పనేత్థ ఓపమ్మనిదస్సనం. సంయోగభావోతి ద్విత్తం సన్ధాయ వుత్తం, తేన రస్సత్తస్సాపి నిమిత్తం దస్సితన్తి వేదితబ్బం. ఏకస్స మూలేతి ఏకస్స సన్తికే. సబ్బత్థాపి ఆమసనే దుక్కటం, ఫన్దాపనే థుల్లచ్చయఞ్చ విసుం విసుం ఆమసనఫన్దాపనపయోగం కరోన్తస్సేవ హోతి, ఏకపయోగేన గణ్హన్తస్స పన ఉద్ధారే పారాజికమేవ, న దుక్కటథుల్లచ్చయానీతి వదన్తి, ఏకపయోగేన గణ్హన్తస్సాపి ఆమసనఫన్దాపనానమ్పి లబ్భమానత్తా తం న గహేతబ్బం. న హి సక్కా అనామసిత్వా అఫన్దాపేత్వా చ కిఞ్చి గహేతుం. ‘‘ఏకమేవ దేసేత్వా ముచ్చతీ’’తి పంసుఖణనాదిసమానపయోగేపి పురిమా ఆపత్తి ఉత్తరముత్తరం ఆపత్తిం పత్వా పటిప్పస్సమ్భన్తీతి సఞ్ఞాయ కురున్దట్ఠకథాయం వుత్తం, ఇతరట్ఠకథాసు పన ఖణనపయోగభేదేహి పయోగే పయోగే ఆపన్నా ఆపత్తియో ఉత్తరముత్తరం పత్వా న పటిప్పస్సమ్భన్తి అఞ్ఞమఞ్ఞం సదిసత్తా వియూహనం పత్వా తా సబ్బాపి పటిప్పస్సమ్భన్తి విసదిసపయోగత్తాతి ఇమినా అధిప్పాయేన పటిప్పస్సద్ధివిధానం వుత్తన్తి వేదితబ్బం. ఇమినా హి అవహారకస్స ఆసన్నం ఓరిమన్తం పరామసతి.

    Aparaddhaṃ viraddhaṃ khalitanti sabbametaṃ yañca dukkaṭanti ettha vuttassa dukkaṭassa pariyāyavacanaṃ, yaṃ manusso karetiādi panettha opammanidassanaṃ. Saṃyogabhāvoti dvittaṃ sandhāya vuttaṃ, tena rassattassāpi nimittaṃ dassitanti veditabbaṃ. Ekassa mūleti ekassa santike. Sabbatthāpi āmasane dukkaṭaṃ, phandāpane thullaccayañca visuṃ visuṃ āmasanaphandāpanapayogaṃ karontasseva hoti, ekapayogena gaṇhantassa pana uddhāre pārājikameva, na dukkaṭathullaccayānīti vadanti, ekapayogena gaṇhantassāpi āmasanaphandāpanānampi labbhamānattā taṃ na gahetabbaṃ. Na hi sakkā anāmasitvā aphandāpetvā ca kiñci gahetuṃ. ‘‘Ekameva desetvā muccatī’’ti paṃsukhaṇanādisamānapayogepi purimā āpatti uttaramuttaraṃ āpattiṃ patvā paṭippassambhantīti saññāya kurundaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ, itaraṭṭhakathāsu pana khaṇanapayogabhedehi payoge payoge āpannā āpattiyo uttaramuttaraṃ patvā na paṭippassambhanti aññamaññaṃ sadisattā viyūhanaṃ patvā tā sabbāpi paṭippassambhanti visadisapayogattāti iminā adhippāyena paṭippassaddhividhānaṃ vuttanti veditabbaṃ. Iminā hi avahārakassa āsannaṃ orimantaṃ parāmasati.

    తత్థేవాతి ముఖవట్టియమేవ. బున్దేనాతి కుమ్భియా హేట్ఠిమతలేన. ఏకట్ఠానే ఠితాయ కుమ్భియా ఠానా చావనం ఛహి ఆకారేహి వేదితబ్బన్తి సమ్బన్ధో. ఏకట్ఠానేతి చ సఙ్ఖలికబద్ధభావేన ఏకస్మిం పతిట్ఠితోకాసట్ఠానేతి అత్థో. ఖాణుకం కేసగ్గమత్తమ్పి ఠానా చావేతీతి ఖాణుకం అత్తనో పతిట్ఠితట్ఠానతో పఞ్చహి ఆకారేహి ఠానా చావేతి. ఛిన్నమత్తే పారాజికన్తి అవస్సం చే పతతి, ఛిన్నమత్తే పారాజికం. పరిచ్ఛేదోతి పఞ్చమాసకాదిగరుభావపరిచ్ఛేదో. అపబ్యూహన్తోతి ఠితట్ఠానతో అపనయనవసేన వియూహన్తో రాసిం కరోన్తో. ఏవం కత్వాతి భాజనముఖవట్టియా కుమ్భిగతేన భాజనగతస్స ఏకాబద్ధభావం వియోజేత్వాతి అత్థో. ఉపడ్ఢకుమ్భీయన్తి ఉపడ్ఢపుణ్ణాయ కుమ్భియా. వినయధమ్మతాతి అధికకారణాలాభే వినయవినిచ్ఛయధమ్మతాతి అధిప్పాయో. న కేవలఞ్చేత్థ గరుకతావ, సుత్తానుగమనమ్పి అత్థీతి దస్సేన్తో అపిచాతిఆదిమాహ. కణ్ఠేన పన పరిచ్ఛిన్నకాలేతి ముఖగతం అజ్ఝోహటకాలేతి అత్థో. అజ్ఝోహరణమేవ హేత్థ పరిచ్ఛిన్దనం, న కణ్ఠపిదహనం. చిక్కనన్తి థద్ధం, బహలం ఘనన్తి అత్థో.

    Tatthevāti mukhavaṭṭiyameva. Bundenāti kumbhiyā heṭṭhimatalena. Ekaṭṭhāne ṭhitāya kumbhiyā ṭhānā cāvanaṃ chahi ākārehi veditabbanti sambandho. Ekaṭṭhāneti ca saṅkhalikabaddhabhāvena ekasmiṃ patiṭṭhitokāsaṭṭhāneti attho. Khāṇukaṃ kesaggamattampi ṭhānā cāvetīti khāṇukaṃ attano patiṭṭhitaṭṭhānato pañcahi ākārehi ṭhānā cāveti. Chinnamatte pārājikanti avassaṃ ce patati, chinnamatte pārājikaṃ. Paricchedoti pañcamāsakādigarubhāvaparicchedo. Apabyūhantoti ṭhitaṭṭhānato apanayanavasena viyūhanto rāsiṃ karonto. Evaṃ katvāti bhājanamukhavaṭṭiyā kumbhigatena bhājanagatassa ekābaddhabhāvaṃ viyojetvāti attho. Upaḍḍhakumbhīyanti upaḍḍhapuṇṇāya kumbhiyā. Vinayadhammatāti adhikakāraṇālābhe vinayavinicchayadhammatāti adhippāyo. Na kevalañcettha garukatāva, suttānugamanampi atthīti dassento apicātiādimāha. Kaṇṭhena pana paricchinnakāleti mukhagataṃ ajjhohaṭakāleti attho. Ajjhoharaṇameva hettha paricchindanaṃ, na kaṇṭhapidahanaṃ. Cikkananti thaddhaṃ, bahalaṃ ghananti attho.

    యోపి థేయ్యచిత్తేన పరస్స కుమ్భియా పాదగ్ఘనకం సప్పిం వా తేలం వా అవస్సం పివనకం యం కిఞ్చి దుకూలసాటకం వా చమ్మఖణ్డాదీనం వా అఞ్ఞతరం పక్ఖిపతి, హత్థతో ముత్తమత్తే పారాజికన్తి ఏత్థ అవహారో వీమంసితబ్బో. యది చ దుకూలాదీసు సప్పితేలానం పవిసనం సన్ధాయ పారాజికం భవేయ్య, తత్థ పవిట్ఠతేలాదినో కుమ్భిగతేన ఏకాబద్ధతాయ న తావ అవహారో భాజనన్తరం పవేసేత్వా గహణకాలే వియ. తథా హి వుత్తం – ‘‘భాజనం పన నిముజ్జాపేత్వా గణ్హన్తస్స యావ ఏకాబద్ధం హోతి, తావ రక్ఖతీ’’తిఆది. అథ తేలాదివినాసేన పారాజికం భవేయ్య, తదాపి తిణజ్ఝాపనాదీసు వియ అవహారో నత్థి, దుక్కటేన సద్ధిం భణ్డదేయ్యమేవ హోతి, తథా చ పాదగ్ఘనకం తేలాదిం పీతం దుకూలాదిం ఉద్ధరన్తస్సాపి పారాజికం న సియా తత్థ పవిట్ఠస్స తేలాదినో వినట్ఠట్ఠేన గహణక్ఖణే అవిజ్జమానత్తా, విజ్జమానత్తేన చ ఉద్ధారేయేవ పారాజికం వత్తబ్బం, న హత్థతో ముత్తమత్తేతి. సబ్బఅట్ఠకథాసు చ దుకూలాదీనం పక్ఖిపనే హత్థతో ముత్తమత్తే పారాజికస్స వుత్తత్తా న తం పటిక్ఖిపితుం సక్కా. అట్ఠకథాప్పమాణేన పనేతం గహేతబ్బం, యుత్తి పనేత్థ పణ్డితేహి పుబ్బాపరం సంసన్దిత్వా ఉద్ధారేతబ్బా.

    Yopi theyyacittena parassa kumbhiyā pādagghanakaṃ sappiṃ vā telaṃ vā avassaṃ pivanakaṃ yaṃ kiñci dukūlasāṭakaṃ vā cammakhaṇḍādīnaṃ vā aññataraṃ pakkhipati, hatthato muttamatte pārājikanti ettha avahāro vīmaṃsitabbo. Yadi ca dukūlādīsu sappitelānaṃ pavisanaṃ sandhāya pārājikaṃ bhaveyya, tattha paviṭṭhatelādino kumbhigatena ekābaddhatāya na tāva avahāro bhājanantaraṃ pavesetvā gahaṇakāle viya. Tathā hi vuttaṃ – ‘‘bhājanaṃ pana nimujjāpetvā gaṇhantassa yāva ekābaddhaṃ hoti, tāva rakkhatī’’tiādi. Atha telādivināsena pārājikaṃ bhaveyya, tadāpi tiṇajjhāpanādīsu viya avahāro natthi, dukkaṭena saddhiṃ bhaṇḍadeyyameva hoti, tathā ca pādagghanakaṃ telādiṃ pītaṃ dukūlādiṃ uddharantassāpi pārājikaṃ na siyā tattha paviṭṭhassa telādino vinaṭṭhaṭṭhena gahaṇakkhaṇe avijjamānattā, vijjamānattena ca uddhāreyeva pārājikaṃ vattabbaṃ, na hatthato muttamatteti. Sabbaaṭṭhakathāsu ca dukūlādīnaṃ pakkhipane hatthato muttamatte pārājikassa vuttattā na taṃ paṭikkhipituṃ sakkā. Aṭṭhakathāppamāṇena panetaṃ gahetabbaṃ, yutti panettha paṇḍitehi pubbāparaṃ saṃsanditvā uddhāretabbā.

    పలిబుజ్ఝిస్సతీతి నివారేస్సతి. వుత్తనయేన పారాజికన్తి హత్థతో ముత్తమత్తేయేవ పారాజికం. నేవ అవహారో, న గీవాతి అత్తనో భాజనత్తా వుత్తం, అనాపత్తిమత్తమేవ వుత్తం, న పన ఏవం విచారితన్తి అధిప్పాయో. బహిగతం నామ హోతీతి తతో పట్ఠాయ తేలస్స అట్ఠానతో అధోముఖభావతో చ బహిగతం నామ హోతి. అన్తో పట్ఠాయ ఛిద్దే కరియమానే తేలస్స నిక్ఖమిత్వా గతగతట్ఠానం భాజనసఙ్ఖ్యమేవ గచ్ఛతీతి ఆహ ‘‘బాహిరన్తతో పాదగ్ఘనకే గళితే పారాజిక’’న్తి. యథా తథా వా కతస్సాతి బాహిరన్తతో వా అబ్భన్తరన్తతో వా పట్ఠాయ కతస్స. మజ్ఝే ఠపేత్వా కతఛిద్దేతి మజ్ఝే థోకం కపాలం ఠపేత్వా పచ్ఛా తం ఛిన్దన్తేన కతఛిద్దే.

    Palibujjhissatīti nivāressati. Vuttanayena pārājikanti hatthato muttamatteyeva pārājikaṃ. Neva avahāro, na gīvāti attano bhājanattā vuttaṃ, anāpattimattameva vuttaṃ, na pana evaṃ vicāritanti adhippāyo. Bahigataṃ nāma hotīti tato paṭṭhāya telassa aṭṭhānato adhomukhabhāvato ca bahigataṃ nāma hoti. Anto paṭṭhāya chidde kariyamāne telassa nikkhamitvā gatagataṭṭhānaṃ bhājanasaṅkhyameva gacchatīti āha ‘‘bāhirantato pādagghanake gaḷite pārājika’’nti. Yathā tathā vā katassāti bāhirantato vā abbhantarantato vā paṭṭhāya katassa. Majjhe ṭhapetvā katachiddeti majjhe thokaṃ kapālaṃ ṭhapetvā pacchā taṃ chindantena katachidde.

    పత్థీనస్స ఖాదనం ఇతరస్స పానఞ్చ సప్పిఆదీనం పరిభోగోతి ఆహ ‘‘అఖాదితబ్బం వా అపాతబ్బం వా కరోతీ’’తి. కస్మా పనేత్థ దుక్కటం వుత్తన్తి ఆహ ‘‘ఠానాచావనస్స నత్థితాయ దుక్కట’’న్తి. పురిమద్వయన్తి భేదనం ఛడ్డనఞ్చ. కుమ్భిజజ్జరకరణేనాతి పుణ్ణకుమ్భియా జజ్జరకరణేన. మాతికాఉజుకరణేనాతి ఉదకపుణ్ణాయ మాతికాయ ఉజుకరణేన. ఏకలక్ఖణన్తి భేదనం కుమ్భియా జజ్జరకరణేన, ఛడ్డనం మాతికాయ ఉజుకరణేన చ సద్ధిం ఏకసభావం. పచ్ఛిమం పన ద్వయన్తి ఝాపనం అపరిభోగకరణఞ్చ. ఏత్థ ఏవం వినిచ్ఛయం వదన్తీతి ఏతస్మిం మహాఅట్ఠకథాయం వుత్తే అత్థే ఏకే ఆచరియా ఏవం వినిచ్ఛయం వదన్తి. పచ్ఛిమద్వయం సన్ధాయ వుత్తన్తి ఏత్థ పురిమపదద్వయే వినిచ్ఛయో హేట్ఠా వుత్తానుసారేన సక్కా విఞ్ఞాతున్తి తత్థ కిఞ్చి అవత్వా పచ్ఛిమపదద్వయం సన్ధాయ ‘‘ఠానాచావనస్స నత్థితాయ దుక్కట’’న్తి ఇదం వుత్తన్తి అధిప్పాయో . థేయ్యచిత్తేనాతి అత్తనో వా పరస్స వా కాతుకామతావసేన ఉప్పన్నథేయ్యచిత్తేన. వినాసేతుకామతాయాతి హత్థపాదాదీని ఛిన్దన్తో వియ కేవలం వినాసేతుకామతాయ. వుత్తనయేన భిన్దన్తస్స వా ఛడ్డేన్తస్స వాతి ముగ్గరేన పోథేత్వా భిన్దన్తస్స వా ఉదకం వా వాలికం వా ఆకిరిత్వా ఉత్తరాపేన్తస్స వాతి అత్థో. అయుత్తన్తి చేతి పాళియం పురిమద్వయేపి దుక్కటస్సేవ వుత్తత్తా ‘‘పురిమద్వయే పారాజిక’’న్తి ఇదం అయుత్తన్తి యది తుమ్హాకం సియాతి అత్థో. నాతి అయుత్తభావం నిసేధేత్వా తత్థ కారణమాహ ‘‘అఞ్ఞథా గహేతబ్బత్థతో’’తి.

    Patthīnassa khādanaṃ itarassa pānañca sappiādīnaṃ paribhogoti āha ‘‘akhāditabbaṃ vā apātabbaṃ vā karotī’’ti. Kasmā panettha dukkaṭaṃ vuttanti āha ‘‘ṭhānācāvanassa natthitāya dukkaṭa’’nti. Purimadvayanti bhedanaṃ chaḍḍanañca. Kumbhijajjarakaraṇenāti puṇṇakumbhiyā jajjarakaraṇena. Mātikāujukaraṇenāti udakapuṇṇāya mātikāya ujukaraṇena. Ekalakkhaṇanti bhedanaṃ kumbhiyā jajjarakaraṇena, chaḍḍanaṃ mātikāya ujukaraṇena ca saddhiṃ ekasabhāvaṃ. Pacchimaṃ pana dvayanti jhāpanaṃ aparibhogakaraṇañca. Ettha evaṃ vinicchayaṃ vadantīti etasmiṃ mahāaṭṭhakathāyaṃ vutte atthe eke ācariyā evaṃ vinicchayaṃ vadanti. Pacchimadvayaṃ sandhāya vuttanti ettha purimapadadvaye vinicchayo heṭṭhā vuttānusārena sakkā viññātunti tattha kiñci avatvā pacchimapadadvayaṃ sandhāya ‘‘ṭhānācāvanassa natthitāya dukkaṭa’’nti idaṃ vuttanti adhippāyo . Theyyacittenāti attano vā parassa vā kātukāmatāvasena uppannatheyyacittena. Vināsetukāmatāyāti hatthapādādīni chindanto viya kevalaṃ vināsetukāmatāya. Vuttanayena bhindantassa vā chaḍḍentassa vāti muggarena pothetvā bhindantassa vā udakaṃ vā vālikaṃ vā ākiritvā uttarāpentassa vāti attho. Ayuttanti ceti pāḷiyaṃ purimadvayepi dukkaṭasseva vuttattā ‘‘purimadvaye pārājika’’nti idaṃ ayuttanti yadi tumhākaṃ siyāti attho. ti ayuttabhāvaṃ nisedhetvā tattha kāraṇamāha ‘‘aññathā gahetabbatthato’’ti.

    ఏవమేకే వదన్తీతి హేట్ఠా వుత్తస్స అత్థనయస్స అత్తనా అనభిమతభావం దస్సేత్వా సయం అఞ్ఞథాపి పాళిం అట్ఠకథఞ్చ సంసన్దిత్వా అత్థం దస్సేతుకామో అయం పనేత్థ సారోతిఆదిమాహ. అచావేతుకామోవాతి థేయ్యచిత్తేన ఠానా అచావేతుకామోవ. అఛడ్డేతుకామోయేవాతి ఏత్థాపి థేయ్యచిత్తేనాతి సమ్బన్ధితబ్బం. ఇదఞ్హి థేయ్యచిత్తపక్ఖం సన్ధాయ వుత్తం నాసేతుకామతాపక్ఖస్స వక్ఖమానత్తా. తేనేవాహ నాసేతుకామతాపక్ఖే పనాతిఆది. ఇతరథాపి యుజ్జతీతి థేయ్యచిత్తాభావా ఠానా చావేతుకామస్సాపి దుక్కటం యుజ్జతీతి వుత్తం హోతి.

    Evameke vadantīti heṭṭhā vuttassa atthanayassa attanā anabhimatabhāvaṃ dassetvā sayaṃ aññathāpi pāḷiṃ aṭṭhakathañca saṃsanditvā atthaṃ dassetukāmo ayaṃ panettha sārotiādimāha. Acāvetukāmovāti theyyacittena ṭhānā acāvetukāmova. Achaḍḍetukāmoyevāti etthāpi theyyacittenāti sambandhitabbaṃ. Idañhi theyyacittapakkhaṃ sandhāya vuttaṃ nāsetukāmatāpakkhassa vakkhamānattā. Tenevāha nāsetukāmatāpakkhe panātiādi. Itarathāpi yujjatīti theyyacittābhāvā ṭhānā cāvetukāmassāpi dukkaṭaṃ yujjatīti vuttaṃ hoti.

    భూమట్ఠకథావణ్ణనానయో నిట్ఠితో.

    Bhūmaṭṭhakathāvaṇṇanānayo niṭṭhito.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౨. దుతియపారాజికం • 2. Dutiyapārājikaṃ

    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౨. దుతియపారాజికం • 2. Dutiyapārājikaṃ

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / భూమట్ఠకథావణ్ణనా • Bhūmaṭṭhakathāvaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / భూమట్ఠకథాదివణ్ణనా • Bhūmaṭṭhakathādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact