Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
මජ්ඣිම නිකාය 126
The Middle-Length Suttas Collection 126
භූමිජසුත්ත
With Bhūmija
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා රාජගහේ විහරති වේළුවනේ කලන්දකනිවාපේ.
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Rājagaha, in the Bamboo Grove, the squirrels’ feeding ground.
අථ ඛෝ ආයස්මා භූමිජෝ පුබ්බණ්හසමයං නිවාසේත්වා පත්තචීවරමාදාය යේන ජයසේනස්ස රාජකුමාරස්ස නිවේසනං තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා පඤ්ඤත්තේ ආසනේ නිසීදි.
Then Venerable Bhūmija robed up in the morning and, taking his bowl and robe, went to the home of Prince Jayasena, where he sat on the seat spread out.
අථ ඛෝ ජයසේනෝ රාජකුමාරෝ යේනායස්මා භූමිජෝ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මතා භූමිජේන සද්ධිං සම්මෝදි. සම්මෝදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ ජයසේනෝ රාජකුමාරෝ ආයස්මන්තං භූමිජං ඒතදවෝච:
Then Jayasena approached and exchanged greetings with him. When the greetings and polite conversation were over, he sat down to one side and said to Bhūmija:
“සන්ති, භෝ භූමිජ, ඒකේ සමණබ්රාහ්මණා ඒවංවාදිනෝ ඒවංදිට්ඨිනෝ: ‘ආසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමායා(අ)ති. ඉධ භෝතෝ භූමිජස්ස සත්ථා කිංවාදී කිමක්ඛායී”ති?
“Master Bhūmija, there are some ascetics and brahmins who have this doctrine and view: ‘If you make a wish and lead the spiritual life, you can’t win the fruit. If you don’t make a wish and lead the spiritual life, you can’t win the fruit. If you both make a wish and don’t make a wish and lead the spiritual life, you can’t win the fruit. If you neither make a wish nor don’t make a wish and lead the spiritual life, you can’t win the fruit.’ What does Master Bhūmija’s Teacher say about this? How does he explain it?”
“න ඛෝ මේතං, රාජකුමාර, භගවතෝ සම්මුඛා සුතං, සම්මුඛා පටිග්ගහිතං. ඨානඤ්ච ඛෝ ඒතං විජ්ජති යං භගවා ඒවං බ්යාකරේය්ය: ‘ආසඤ්චේපි කරිත්වා අයෝනිසෝ බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා අයෝනිසෝ බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා අයෝනිසෝ බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා අයෝනිසෝ බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය. ආසඤ්චේපි කරිත්වා යෝනිසෝ බ්රහ්මචරියං චරන්ති, භබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා යෝනිසෝ බ්රහ්මචරියං චරන්ති, භබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා යෝනිසෝ බ්රහ්මචරියං චරන්ති, භබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා යෝනිසෝ බ්රහ්මචරියං චරන්ති, භබ්බා ඵලස්ස අධිගමායා(අ)ති. න ඛෝ මේ තං, රාජකුමාර, භගවතෝ සම්මුඛා සුතං, සම්මුඛා පටිග්ගහිතං. ඨානඤ්ච ඛෝ ඒතං විජ්ජති යං භගවා ඒවං බ්යාකරේය්යා”ති.
“Prince, I haven’t heard and learned this in the presence of the Buddha. But it’s possible that he might explain it like this: ‘If you lead the spiritual life irrationally, you can’t win the fruit, regardless of whether you make a wish, you don’t make a wish, you both do and do not make a wish, or you neither do nor don’t make a wish. But if you lead the spiritual life rationally, you can win the fruit, regardless of whether you make a wish, you don’t make a wish, you both do and do not make a wish, or you neither do nor don’t make a wish.’ I haven’t heard and learned this in the presence of the Buddha. But it’s possible that he might explain it like that.”
“සචේ ඛෝ භෝතෝ භූමිජස්ස සත්ථා ඒවංවාදී ඒවමක්ඛායී, අද්ධා භෝතෝ භූමිජස්ස සත්ථා සබ්බේසංයේව පුථුසමණබ්රාහ්මණානං මුද්ධානං මඤ්ඤේ ආහච්ච තිට්ඨතී”ති. අථ ඛෝ ජයසේනෝ රාජකුමාරෝ ආයස්මන්තං භූමිජං සකේනේව ථාලිපාකේන පරිවිසි.
“If that’s what your teacher says, Master Bhūmija, he clearly stands head and shoulders above all the various other ascetics and brahmins.” Then Prince Jayasena served Venerable Bhūmija from his own dish.
අථ ඛෝ ආයස්මා භූමිජෝ පච්ඡාභත්තං පිණ්ඩපාතපටික්කන්තෝ යේන භගවා තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ ආයස්මා භූමිජෝ භගවන්තං ඒතදවෝච: “ඉධාහං, භන්තේ, පුබ්බණ්හසමයං නිවාසේත්වා පත්තචීවරමාදාය යේන ජයසේනස්ස රාජකුමාරස්ස නිවේසනං තේනුපසඞ්කමිං; උපසඞ්කමිත්වා පඤ්ඤත්තේ ආසනේ නිසීදිං. අථ ඛෝ, භන්තේ, ජයසේනෝ රාජකුමාරෝ යේනාහං තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා මයා සද්ධිං සම්මෝදි. සම්මෝදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ, භන්තේ, ජයසේනෝ රාජකුමාරෝ මං ඒතදවෝච: ‘සන්ති, භෝ භූමිජ, ඒකේ සමණබ්රාහ්මණා ඒවංවාදිනෝ ඒවංදිට්ඨිනෝ—ආසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමායා(අ)ති. ‘ඉධ භෝතෝ භූමිජස්ස සත්ථා කිංවාදී කිමක්ඛායී(අ)ති? ඒවං වුත්තේ, අහං, භන්තේ, ජයසේනං රාජකුමාරං ඒතදවෝචං: ‘න ඛෝ මේ තං, රාජකුමාර, භගවතෝ සම්මුඛා සුතං, සම්මුඛා පටිග්ගහිතං. ඨානඤ්ච ඛෝ ඒතං විජ්ජති යං භගවා ඒවං බ්යාකරේය්ය—ආසඤ්චේපි කරිත්වා අයෝනිසෝ බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා අයෝනිසෝ බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා අයෝනිසෝ බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා අයෝනිසෝ බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය. ආසඤ්චේපි කරිත්වා යෝනිසෝ බ්රහ්මචරියං චරන්ති, භබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා යෝනිසෝ බ්රහ්මචරියං චරන්ති, භබ්බා ඵලස්ස අධිගමායාති. න ඛෝ මේ තං, රාජකුමාර, භගවතෝ සම්මුඛා සුතං, සම්මුඛා පටිග්ගහිතං. ඨානඤ්ච ඛෝ ඒතං විජ්ජති යං භගවා ඒවං බ්යාකරේය්යා(අ)ති. ‘සචේ භෝතෝ භූමිජස්ස සත්ථා ඒවංවාදී ඒවමක්ඛායී, අද්ධා භෝතෝ භූමිජස්ස සත්ථා සබ්බේසංයේව පුථුසමණබ්රාහ්මණානං මුද්ධානං මඤ්ඤේ ආහච්ච තිට්ඨතී(අ)ති. ‘කච්චාහං, භන්තේ, ඒවං පුට්ඨෝ ඒවං බ්යාකරමානෝ වුත්තවාදී චේව භගවතෝ හෝමි, න ච භගවන්තං අභූතේන අබ්භාචික්ඛාමි, ධම්මස්ස චානුධම්මං බ්යාකරෝමි, න ච කෝචි සහධම්මිකෝ වාදානුවාදෝ ගාරය්හං ඨානං ආගච්ඡතී(අ)”ති?
Then after the meal, on his return from almsround, Bhūmija went to the Buddha, bowed, sat down to one side, and told him all that had happened, adding: “Answering this way, I trust that I repeated what the Buddha has said, and didn’t misrepresent him with an untruth. I trust my explanation was in line with the teaching, and that there are no legitimate grounds for rebuke or criticism.”
“තග්ඝ ත්වං, භූමිජ, ඒවං පුට්ඨෝ ඒවං බ්යාකරමානෝ වුත්තවාදී චේව මේ හෝසි, න ච මං අභූතේන අබ්භාචික්ඛසි, ධම්මස්ස චානුධම්මං බ්යාකරෝසි, න ච කෝචි සහධම්මිකෝ වාදානුවාදෝ ගාරය්හං ඨානං ආගච්ඡති.
“Indeed, Bhūmija, in answering this way you repeated what I’ve said, and didn’t misrepresent me with an untruth. Your explanation was in line with the teaching, and there are no legitimate grounds for rebuke or criticism.
යේ හි කේචි, භූමිජ, සමණා වා බ්රාහ්මණා වා මිච්ඡාදිට්ඨිනෝ මිච්ඡාසඞ්කප්පා මිච්ඡාවාචා මිච්ඡාකම්මන්තා මිච්ඡාආජීවා මිච්ඡාවායාමා මිච්ඡාසතී මිච්ඡාසමාධිනෝ තේ ආසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය. තං කිස්ස හේතු? අයෝනි හේසා, භූමිජ, ඵලස්ස අධිගමාය.
There are some ascetics and brahmins who have wrong view, wrong thought, wrong speech, wrong action, wrong livelihood, wrong effort, wrong mindfulness, and wrong immersion. If they lead the spiritual life, they can’t win the fruit, regardless of whether they make a wish, they don’t make a wish, they both do and do not make a wish, or they neither do nor don’t make a wish. Why is that? Because that’s an irrational way to win the fruit.
සේය්යථාපි, භූමිජ, පුරිසෝ තේලත්ථිකෝ තේලගවේසී තේලපරියේසනං චරමානෝ වාලිකං දෝණියා ආකිරිත්වා උදකේන පරිප්ඵෝසකං පරිප්ඵෝසකං පීළේය්ය. ආසඤ්චේපි කරිත්වා වාලිකං දෝණියා ආකිරිත්වා උදකේන පරිප්ඵෝසකං පරිප්ඵෝසකං පීළේය්ය, අභබ්බෝ තේලස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා වාලිකං දෝණියා ආකිරිත්වා උදකේන පරිප්ඵෝසකං පරිප්ඵෝසකං පීළේය්ය, අභබ්බෝ තේලස්ස අධිගමාය; ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා වාලිකං දෝණියා ආකිරිත්වා උදකේන පරිප්ඵෝසකං පරිප්ඵෝසකං පීළේය්ය, අභබ්බෝ තේලස්ස අධිගමාය; නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා වාලිකං දෝණියා ආකිරිත්වා උදකේන පරිප්ඵෝසකං පරිප්ඵෝසකං පීළේය්ය, අභබ්බෝ තේලස්ස අධිගමාය. තං කිස්ස හේතු? අයෝනි හේසා, භූමිජ, තේලස්ස අධිගමාය.
Suppose there was a person in need of oil. While wandering in search of oil, they tried heaping sand in a bucket, sprinkling it thoroughly with water, and pressing it out. But by doing this, they couldn’t extract any oil, regardless of whether they made a wish, didn’t make a wish, both did and did not make a wish, or neither did nor did not make a wish. Why is that? Because that’s an irrational way to extract oil.
ඒවමේව ඛෝ, භූමිජ, යේ හි කේචි සමණා වා බ්රාහ්මණා වා මිච්ඡාදිට්ඨිනෝ මිච්ඡාසඞ්කප්පා මිච්ඡාවාචා මිච්ඡාකම්මන්තා මිච්ඡාආජීවා මිච්ඡාවායාමා මිච්ඡාසතී මිච්ඡාසමාධිනෝ තේ ආසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය. තං කිස්ස හේතු? අයෝනි හේසා, භූමිජ, ඵලස්ස අධිගමාය.
And so it is for any ascetics and brahmins who have wrong view, wrong thought, wrong speech, wrong action, wrong livelihood, wrong effort, wrong mindfulness, and wrong immersion. If they lead the spiritual life, they can’t win the fruit, regardless of whether or not they make a wish. Why is that? Because that’s an irrational way to win the fruit.
සේය්යථාපි, භූමිජ, පුරිසෝ ඛීරත්ථිකෝ ඛීරගවේසී ඛීරපරියේසනං චරමානෝ ගාවිං තරුණවච්ඡං විසාණතෝ ආවිඤ්ඡේය්ය. ආසඤ්චේපි කරිත්වා ගාවිං තරුණවච්ඡං විසාණතෝ ආවිඤ්ඡේය්ය, අභබ්බෝ ඛීරස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා ගාවිං තරුණවච්ඡං විසාණතෝ ආවිඤ්ඡේය්ය, අභබ්බෝ ඛීරස්ස අධිගමාය. තං කිස්ස හේතු? අයෝනි හේසා, භූමිජ, ඛීරස්ස අධිගමාය.
Suppose there was a person in need of milk. While wandering in search of milk, they tried pulling the horn of a newly-calved cow. But by doing this, they couldn’t get any milk, regardless of whether they made a wish, didn’t make a wish, both did and did not make a wish, or neither did nor did not make a wish. Why is that? Because that’s an irrational way to get milk.
ඒවමේව ඛෝ, භූමිජ, යේ හි කේචි සමණා වා බ්රාහ්මණා වා මිච්ඡාදිට්ඨිනෝ …පේ… මිච්ඡාසමාධිනෝ තේ ආසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය. තං කිස්ස හේතු? අයෝනි හේසා, භූමිජ, ඵලස්ස අධිගමාය.
And so it is for any ascetics and brahmins who have wrong view … Because that’s an irrational way to win the fruit.
සේය්යථාපි, භූමිජ, පුරිසෝ නවනීතත්ථිකෝ නවනීතගවේසී නවනීතපරියේසනං චරමානෝ උදකං කලසේ ආසිඤ්චිත්වා මත්ථේන ආවිඤ්ඡේය්ය. ආසඤ්චේපි කරිත්වා උදකං කලසේ ආසිඤ්චිත්වා මත්ථේන ආවිඤ්ඡේය්ය, අභබ්බෝ නවනීතස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා උදකං කලසේ ආසිඤ්චිත්වා මත්ථේන ආවිඤ්ඡේය්ය, අභබ්බෝ නවනීතස්ස අධිගමාය. තං කිස්ස හේතු? අයෝනි හේසා, භූමිජ, නවනීතස්ස අධිගමාය.
Suppose there was a person in need of butter. While wandering in search of butter, they tried pouring water into a pot and churning it with a stick. But by doing this, they couldn’t produce any butter, regardless of whether they made a wish, didn’t make a wish, both did and did not make a wish, or neither did nor did not make a wish. Why is that? Because that’s an irrational way to produce butter.
ඒවමේව ඛෝ, භූමිජ, යේ හි කේචි සමණා වා බ්රාහ්මණා වා මිච්ඡාදිට්ඨිනෝ …පේ… මිච්ඡාසමාධිනෝ තේ ආසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය. තං කිස්ස හේතු? අයෝනි හේසා, භූමිජ, ඵලස්ස අධිගමාය.
And so it is for any ascetics and brahmins who have wrong view … Because that’s an irrational way to win the fruit.
සේය්යථාපි, භූමිජ, පුරිසෝ අග්ගිත්ථිකෝ අග්ගිගවේසී අග්ගිපරියේසනං චරමානෝ අල්ලං කට්ඨං සස්නේහං උත්තරාරණිං ආදාය අභිමන්ථේය්ය. ආසඤ්චේපි කරිත්වා අල්ලං කට්ඨං සස්නේහං උත්තරාරණිං ආදාය අභිමන්ථේය්ය, අභබ්බෝ අග්ගිස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා අල්ලං කට්ඨං සස්නේහං උත්තරාරණිං ආදාය අභිමන්ථේය්ය, අභබ්බෝ අග්ගිස්ස අධිගමාය. තං කිස්ස හේතු? අයෝනි හේසා, භූමිජ, අග්ගිස්ස අධිගමාය.
Suppose there was a person in need of fire. While wandering in search of fire, they tried drilling a green, sappy log with a drill-stick. But by doing this, they couldn’t start a fire, regardless of whether they made a wish, didn’t make a wish, both did and did not make a wish, or neither did nor did not make a wish. Why is that? Because that’s an irrational way to start a fire.
ඒවමේව ඛෝ, භූමිජ, යේ හි කේචි සමණා වා බ්රාහ්මණා වා මිච්ඡාදිට්ඨිනෝ …පේ… මිච්ඡාසමාධිනෝ තේ ආසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, අභබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය. තං කිස්ස හේතු? අයෝනි හේසා, භූමිජ, ඵලස්ස අධිගමාය.
And so it is for any ascetics and brahmins who have wrong view … Because that’s an irrational way to win the fruit.
යේ හි කේචි, භූමිජ, සමණා වා බ්රාහ්මණා වා සම්මාදිට්ඨිනෝ සම්මාසඞ්කප්පා සම්මාවාචා සම්මාකම්මන්තා සම්මාආජීවා සම්මාවායාමා සම්මාසතී සම්මාසමාධිනෝ තේ ආසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, භබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, භබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, භබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, භබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය. තං කිස්ස හේතු? යෝනි හේසා, භූමිජ, ඵලස්ස අධිගමාය.
There are some ascetics and brahmins who have right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, and right immersion. If they lead the spiritual life, they can win the fruit, regardless of whether they make a wish, they don’t make a wish, they both do and do not make a wish, or they neither do nor do not make a wish. Why is that? Because that’s a rational way to win the fruit.
සේය්යථාපි, භූමිජ, පුරිසෝ තේලත්ථිකෝ තේලගවේසී තේලපරියේසනං චරමානෝ තිලපිට්ඨං දෝණියා ආකිරිත්වා උදකේන පරිප්ඵෝසකං පරිප්ඵෝසකං පීළේය්ය. ආසඤ්චේපි කරිත්වා තිලපිට්ඨං දෝණියා ආකිරිත්වා උදකේන පරිප්ඵෝසකං පරිප්ඵෝසකං පීළේය්ය, භබ්බෝ තේලස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා තිලපිට්ඨං දෝණියා ආකිරිත්වා උදකේන පරිප්ඵෝසකං පරිප්ඵෝසකං පීළේය්ය, භබ්බෝ තේලස්ස අධිගමාය. තං කිස්ස හේතු? යෝනි හේසා, භූමිජ, තේලස්ස අධිගමාය.
Suppose there was a person in need of oil. While wandering in search of oil, they tried heaping sesame flour in a bucket, sprinkling it thoroughly with water, and pressing it out. By doing this, they could extract oil, regardless of whether they made a wish, didn’t make a wish, both did and did not make a wish, or neither did nor did not make a wish. Why is that? Because that’s a rational way to extract oil.
ඒවමේව ඛෝ, භූමිජ, යේ හි කේචි සමණා වා බ්රාහ්මණා වා සම්මාදිට්ඨිනෝ …පේ… සම්මාසමාධිනෝ තේ ආසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, භබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, භබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය. තං කිස්ස හේතු? යෝනි හේසා, භූමිජ, ඵලස්ස අධිගමාය.
And so it is for any ascetics and brahmins who have right view … Because that’s a rational way to win the fruit.
සේය්යථාපි, භූමිජ, පුරිසෝ ඛීරත්ථිකෝ ඛීරගවේසී ඛීරපරියේසනං චරමානෝ ගාවිං තරුණවච්ඡං ථනතෝ ආවිඤ්ඡේය්ය. ආසඤ්චේපි කරිත්වා ගාවිං තරුණවච්ඡං ථනතෝ ආවිඤ්ඡේය්ය, භබ්බෝ ඛීරස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා ගාවිං තරුණවච්ඡං ථනතෝ ආවිඤ්ඡේය්ය, භබ්බෝ ඛීරස්ස අධිගමාය. තං කිස්ස හේතු? යෝනි හේසා, භූමිජ, ඛීරස්ස අධිගමාය.
Suppose there was a person in need of milk. While wandering in search of milk, they tried pulling the udder of a newly-calved cow. By doing this, they could get milk, regardless of whether they made a wish, didn’t make a wish, both did and did not make a wish, or neither did nor did not make a wish. Why is that? Because that’s a rational way to get milk.
ඒවමේව ඛෝ, භූමිජ, යේ හි කේචි සමණා වා බ්රාහ්මණා වා සම්මාදිට්ඨිනෝ …පේ… සම්මාසමාධිනෝ තේ ආසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා …පේ… නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, භබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය. තං කිස්ස හේතු? යෝනි හේසා, භූමිජ, ඵලස්ස අධිගමාය.
And so it is for any ascetics and brahmins who have right view … Because that’s a rational way to win the fruit.
සේය්යථාපි, භූමිජ, පුරිසෝ නවනීතත්ථිකෝ නවනීතගවේසී නවනීතපරියේසනං චරමානෝ දධිං කලසේ ආසිඤ්චිත්වා මත්ථේන ආවිඤ්ඡේය්ය. ආසඤ්චේපි කරිත්වා දධිං කලසේ ආසිඤ්චිත්වා මත්ථේන ආවිඤ්ඡේය්ය, භබ්බෝ නවනීතස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා … ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා … නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා දධිං කලසේ ආසිඤ්චිත්වා මත්ථේන ආවිඤ්ඡේය්ය, භබ්බෝ නවනීතස්ස අධිගමාය. තං කිස්ස හේතු? යෝනි හේසා, භූමිජ, නවනීතස්ස අධිගමාය.
Suppose there was a person in need of butter. While wandering in search of butter, they tried pouring curds into a pot and churning them with a stick. By doing this, they could produce butter, regardless of whether they made a wish, didn’t make a wish, both did and did not make a wish, or neither did nor did not make a wish. Why is that? Because that’s a rational way to produce butter.
ඒවමේව ඛෝ, භූමිජ, යේ හි කේචි සමණා වා බ්රාහ්මණා වා සම්මාදිට්ඨිනෝ …පේ… සම්මාසමාධිනෝ තේ ආසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, භබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා … ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා … නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, භබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය. තං කිස්ස හේතු? යෝනි හේසා, භූමිජ, ඵලස්ස අධිගමාය.
And so it is for any ascetics and brahmins who have right view … Because that’s a rational way to win the fruit.
සේය්යථාපි, භූමිජ, පුරිසෝ අග්ගිත්ථිකෝ අග්ගිගවේසී අග්ගිපරියේසනං චරමානෝ සුක්ඛං කට්ඨං කෝළාපං උත්තරාරණිං ආදාය අභිමන්ථේය්ය; (…) ආසඤ්චේපි කරිත්වා … අනාසඤ්චේපි කරිත්වා … ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා … නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා සුක්ඛං කට්ඨං කෝළාපං උත්තරාරණිං ආදාය අභිමන්ථේය්ය, භබ්බෝ අග්ගිස්ස අධිගමාය. තං කිස්ස හේතු? යෝනි හේසා, භූමිජ, අග්ගිස්ස අධිගමාය.
Suppose there was a person in need of fire. While wandering in search of fire, they tried drilling a dried up, withered log with a drill-stick. By doing this, they could start a fire, regardless of whether they made a wish, didn’t make a wish, both did and did not make a wish, or neither did nor did not make a wish. Why is that? Because that’s a rational way to start a fire.
ඒවමේව ඛෝ, භූමිජ, යේ හි කේචි සමණා වා බ්රාහ්මණා වා සම්මාදිට්ඨිනෝ …පේ… සම්මාසමාධිනෝ තේ ආසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, භබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; අනාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, භබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; ආසඤ්ච අනාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, භබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය; නේවාසං නානාසඤ්චේපි කරිත්වා බ්රහ්මචරියං චරන්ති, භබ්බා ඵලස්ස අධිගමාය. තං කිස්ස හේතු? යෝනි හේසා, භූමිජ, ඵලස්ස අධිගමාය.
And so it is for any ascetics and brahmins who have right view … Because that’s a rational way to win the fruit.
සචේ ඛෝ තං, භූමිජ, ජයසේනස්ස රාජකුමාරස්ස ඉමා චතස්සෝ උපමා පටිභායේය්යුං අනච්ඡරියං තේ ජයසේනෝ රාජකුමාරෝ පසීදේය්ය, පසන්නෝ ච තේ පසන්නාකාරං කරේය්යා”ති.
Bhūmija, it wouldn’t be surprising if, had these four similes occurred to you, Prince Jayasena would have gained confidence in you and shown his confidence.”
“කුතෝ පන මං, භන්තේ, ජයසේනස්ස රාජකුමාරස්ස ඉමා චතස්සෝ උපමා පටිභායිස්සන්ති අනච්ඡරියා පුබ්බේ අස්සුතපුබ්බා, සේය්යථාපි භගවන්තන්”ති?
“But sir, how could these four similes have occurred to me as they did to the Buddha, since they were neither supernaturally inspired, nor learned before in the past?”
ඉදමවෝච භගවා. අත්තමනෝ ආයස්මා භූමිජෝ භගවතෝ භාසිතං අභිනන්දීති.
That is what the Buddha said. Satisfied, Venerable Bhūmija was happy with what the Buddha said.
භූමිජසුත්තං නිට්ඨිතං ඡට්ඨං.
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]