Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya

    ၅. ဘူမိဇသုတ္တံ

    5. Bhūmijasuttaṃ

    ၂၅. သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ။ အထ ခော အာယသ္မာ ဘူမိဇော သာယန္ဟသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေနာယသ္မာ သာရိပုတ္တော တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မတာ သာရိပုတ္တေန သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော အာယသ္မာ ဘူမိဇော အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ဧတဒဝောစ –

    25. Sāvatthiyaṃ viharati. Atha kho āyasmā bhūmijo sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā sāriputtena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā bhūmijo āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca –

    ‘‘သန္တာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ကမ္မဝာဒာ သယံကတံ သုခဒုက္ခံ ပညပေန္တိ။ သန္တိ ပနာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ကမ္မဝာဒာ ပရံကတံ သုခဒုက္ခံ ပညပေန္တိ။ သန္တာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ကမ္မဝာဒာ သယံကတဉ္စ ပရံကတဉ္စ သုခဒုက္ခံ ပညပေန္တိ။ သန္တိ ပနာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ကမ္မဝာဒာ အသယံကာရံ အပရံကာရံ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ သုခဒုက္ခံ ပညပေန္တိ။ ဣဓ နော, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဘဂဝာ ကိံဝာဒီ ကိမက္ခာယီ , ကထံ ဗ္ယာကရမာနာ စ မယံ ဝုတ္တဝာဒိနော စေဝ ဘဂဝတော အသ္သာမ, န စ ဘဂဝန္တံ အဘူတေန အဗ္ဘာစိက္ခေယ္ယာမ, ဓမ္မသ္သ စာနုဓမ္မံ ဗ္ယာကရေယ္ယာမ, န စ ကောစိ သဟဓမ္မိကော ဝာဒာနုပာတော ဂာရယ္ဟံ ဌာနံ အာဂစ္ဆေယ္ယာ’’တိ?

    ‘‘Santāvuso sāriputta, eke samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkataṃ sukhadukkhaṃ paññapenti. Santi panāvuso sāriputta, eke samaṇabrāhmaṇā kammavādā paraṃkataṃ sukhadukkhaṃ paññapenti. Santāvuso sāriputta, eke samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkatañca paraṃkatañca sukhadukkhaṃ paññapenti. Santi panāvuso sāriputta, eke samaṇabrāhmaṇā kammavādā asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkhaṃ paññapenti. Idha no, āvuso sāriputta, bhagavā kiṃvādī kimakkhāyī , kathaṃ byākaramānā ca mayaṃ vuttavādino ceva bhagavato assāma, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkheyyāma, dhammassa cānudhammaṃ byākareyyāma, na ca koci sahadhammiko vādānupāto gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyyā’’ti?

    ‘‘ပဋိစ္စသမုပ္ပန္နံ ခော, အာဝုသော, သုခဒုက္ခံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ။ ကိံ ပဋိစ္စ? ဖသ္သံ ပဋိစ္စ။ ဣတိ ဝဒံ ဝုတ္တဝာဒီ စေဝ ဘဂဝတော အသ္သ, န စ ဘဂဝန္တံ အဘူတေန အဗ္ဘာစိက္ခေယ္ယ, ဓမ္မသ္သ စာနုဓမ္မံ ဗ္ယာကရေယ္ယ, န စ ကောစိ သဟဓမ္မိကော ဝာဒာနုပာတော ဂာရယ္ဟံ ဌာနံ အာဂစ္ဆေယ္ယ။

    ‘‘Paṭiccasamuppannaṃ kho, āvuso, sukhadukkhaṃ vuttaṃ bhagavatā. Kiṃ paṭicca? Phassaṃ paṭicca. Iti vadaṃ vuttavādī ceva bhagavato assa, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkheyya, dhammassa cānudhammaṃ byākareyya, na ca koci sahadhammiko vādānupāto gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyya.

    ‘‘တတ္ရာဝုသော, ယေ တေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ကမ္မဝာဒာ သယံကတံ သုခဒုက္ခံ ပညပေန္တိ, တဒပိ ဖသ္သပစ္စယာ။ ယေပိ တေ။ပေ.။ ယေပိ တေ။ပေ.။ ယေပိ တေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ကမ္မဝာဒာ အသယံကာရံ အပရံကာရံ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ သုခဒုက္ခံ ပညပေန္တိ, တဒပိ ဖသ္သပစ္စယာ။

    ‘‘Tatrāvuso, ye te samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkataṃ sukhadukkhaṃ paññapenti, tadapi phassapaccayā. Yepi te…pe… yepi te…pe… yepi te samaṇabrāhmaṇā kammavādā asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkhaṃ paññapenti, tadapi phassapaccayā.

    ‘‘တတ္ရာဝုသော, ယေ တေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ကမ္မဝာဒာ သယံကတံ သုခဒုက္ခံ ပညပေန္တိ, တေ ဝတ အညတ္ရ ဖသ္သာ ပဋိသံဝေဒိသ္သန္တီတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ ယေပိ တေ။ပေ. ။ ယေပိ တေ။ပေ.။ ယေပိ တေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ကမ္မဝာဒာ အသယံကာရံ အပရံကာရံ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ သုခဒုက္ခံ ပညပေန္တိ, တေ ဝတ အညတ္ရ ဖသ္သာ ပဋိသံဝေဒိသ္သန္တီတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတီ’’တိ။

    ‘‘Tatrāvuso, ye te samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkataṃ sukhadukkhaṃ paññapenti, te vata aññatra phassā paṭisaṃvedissantīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yepi te…pe. … yepi te…pe… yepi te samaṇabrāhmaṇā kammavādā asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkhaṃ paññapenti, te vata aññatra phassā paṭisaṃvedissantīti netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti.

    အသ္သောသိ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော အာယသ္မတော သာရိပုတ္တသ္သ အာယသ္မတာ ဘူမိဇေန သဒ္ဓိံ ဣမံ ကထာသလ္လာပံ။ အထ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ယာဝတကော အာယသ္မတော သာရိပုတ္တသ္သ အာယသ္မတာ ဘူမိဇေန သဒ္ဓိံ အဟောသိ ကထာသလ္လာပော တံ သဗ္ဗံ ဘဂဝတော အာရောစေသိ။

    Assosi kho āyasmā ānando āyasmato sāriputtassa āyasmatā bhūmijena saddhiṃ imaṃ kathāsallāpaṃ. Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando yāvatako āyasmato sāriputtassa āyasmatā bhūmijena saddhiṃ ahosi kathāsallāpo taṃ sabbaṃ bhagavato ārocesi.

    ‘‘သာဓု သာဓု, အာနန္ဒ, ယထာ တံ သာရိပုတ္တော သမ္မာ ဗ္ယာကရမာနော ဗ္ယာကရေယ္ယ။ ပဋိစ္စသမုပ္ပန္နံ ခော, အာနန္ဒ, သုခဒုက္ခံ ဝုတ္တံ မယာ။ ကိံ ပဋိစ္စ? ဖသ္သံ ပဋိစ္စ။ ဣတိ ဝဒံ ဝုတ္တဝာဒီ စေဝ မေ အသ္သ, န စ မံ အဘူတေန အဗ္ဘာစိက္ခေယ္ယ, ဓမ္မသ္သ စာနုဓမ္မံ ဗ္ယာကရေယ္ယ, န စ ကောစိ သဟဓမ္မိကော ဝာဒာနုပာတော ဂာရယ္ဟံ ဌာနံ အာဂစ္ဆေယ္ယ။

    ‘‘Sādhu sādhu, ānanda, yathā taṃ sāriputto sammā byākaramāno byākareyya. Paṭiccasamuppannaṃ kho, ānanda, sukhadukkhaṃ vuttaṃ mayā. Kiṃ paṭicca? Phassaṃ paṭicca. Iti vadaṃ vuttavādī ceva me assa, na ca maṃ abhūtena abbhācikkheyya, dhammassa cānudhammaṃ byākareyya, na ca koci sahadhammiko vādānupāto gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyya.

    ‘‘တတ္ရာနန္ဒ , ယေ တေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ကမ္မဝာဒာ သယံကတံ သုခဒုက္ခံ ပညပေန္တိ တဒပိ ဖသ္သပစ္စယာ။ ယေပိ တေ။ပေ.။ ယေပိ တေ။ပေ.။ ယေပိ တေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ကမ္မဝာဒာ အသယံကာရံ အပရံကာရံ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ သုခဒုက္ခံ ပညပေန္တိ တဒပိ ဖသ္သပစ္စယာ။

    ‘‘Tatrānanda , ye te samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkataṃ sukhadukkhaṃ paññapenti tadapi phassapaccayā. Yepi te…pe… yepi te…pe… yepi te samaṇabrāhmaṇā kammavādā asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkhaṃ paññapenti tadapi phassapaccayā.

    ‘‘တတ္ရာနန္ဒ , ယေ တေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ကမ္မဝာဒာ သယံကတံ သုခဒုက္ခံ ပညပေန္တိ, တေ ဝတ အညတ္ရ ဖသ္သာ ပဋိသံဝေဒိသ္သန္တီတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ ယေပိ တေ။ပေ.။ ယေပိ တေ။ပေ.။ ယေပိ တေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာကမ္မဝာဒာ အသယံကာရံ အပရံကာရံ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ သုခဒုက္ခံ ပညပေန္တိ, တေ ဝတ အညတ္ရ ဖသ္သာ ပဋိသံဝေဒိသ္သန္တီတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။

    ‘‘Tatrānanda , ye te samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkataṃ sukhadukkhaṃ paññapenti, te vata aññatra phassā paṭisaṃvedissantīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yepi te…pe… yepi te…pe… yepi te samaṇabrāhmaṇākammavādā asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkhaṃ paññapenti, te vata aññatra phassā paṭisaṃvedissantīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati.

    ‘‘ကာယေ ဝာ ဟာနန္ဒ, သတိ ကာယသဉ္စေတနာဟေတု ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ သုခဒုက္ခံ။ ဝာစာယ ဝာ ဟာနန္ဒ, သတိ ဝစီသဉ္စေတနာဟေတု ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ သုခဒုက္ခံ။ မနေ ဝာ ဟာနန္ဒ, သတိ မနောသဉ္စေတနာဟေတု ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ သုခဒုက္ခံ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ စ။

    ‘‘Kāye vā hānanda, sati kāyasañcetanāhetu uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Vācāya vā hānanda, sati vacīsañcetanāhetu uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Mane vā hānanda, sati manosañcetanāhetu uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ avijjāpaccayā ca.

    ‘‘သာမံ ဝာ တံ, အာနန္ဒ, ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ, ယံပစ္စယာသ္သ 1 တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ သုခဒုက္ခံ။ ပရေ ဝာ တံ 2, အာနန္ဒ, ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောန္တိ, ယံပစ္စယာသ္သ တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ သုခဒုက္ခံ။ သမ္ပဇာနော ဝာ တံ, အာနန္ဒ, ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ ယံပစ္စယာသ္သ တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ သုခဒုက္ခံ။ အသမ္ပဇာနော ဝာ တံ, အာနန္ဒ, ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ ယံပစ္စယာသ္သ တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ သုခဒုက္ခံ။

    ‘‘Sāmaṃ vā taṃ, ānanda, kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, yaṃpaccayāssa 3 taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Pare vā taṃ 4, ānanda, kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharonti, yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Sampajāno vā taṃ, ānanda, kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Asampajāno vā taṃ, ānanda, kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ.

    ‘‘သာမံ ဝာ တံ, အာနန္ဒ, ဝစီသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ ယံပစ္စယာသ္သ တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ သုခဒုက္ခံ။ ပရေ ဝာ တံ, အာနန္ဒ, ဝစီသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောန္တိ ယံပစ္စယာသ္သ တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ သုခဒုက္ခံ။ သမ္ပဇာနော ဝာ တံ, အာနန္ဒ။ပေ.။ အသမ္ပဇာနော ဝာ တံ, အာနန္ဒ, ဝစီသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ ယံပစ္စယာသ္သ တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ သုခဒုက္ခံ။

    ‘‘Sāmaṃ vā taṃ, ānanda, vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Pare vā taṃ, ānanda, vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharonti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Sampajāno vā taṃ, ānanda…pe… asampajāno vā taṃ, ānanda, vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ.

    ‘‘သာမံ ဝာ တံ, အာနန္ဒ, မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ ယံပစ္စယာသ္သ တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ သုခဒုက္ခံ။ ပရေ ဝာ တံ, အာနန္ဒ, မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောန္တိ ယံပစ္စယာသ္သ တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ သုခဒုက္ခံ။ သမ္ပဇာနော ဝာ တံ, အာနန္ဒ။ပေ.။ အသမ္ပဇာနော ဝာ တံ, အာနန္ဒ, မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ ယံပစ္စယာသ္သ တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ သုခဒုက္ခံ။

    ‘‘Sāmaṃ vā taṃ, ānanda, manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Pare vā taṃ, ānanda, manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharonti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Sampajāno vā taṃ, ānanda…pe… asampajāno vā taṃ, ānanda, manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ.

    ‘‘ဣမေသု , အာနန္ဒ, ဓမ္မေသု အဝိဇ္ဇာ အနုပတိတာ။ အဝိဇ္ဇာယ တ္ဝေဝ, အာနန္ဒ, အသေသဝိရာဂနိရောဓာ သော ကာယော န ဟောတိ ယံပစ္စယာသ္သ တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ သုခဒုက္ခံ။ သာ ဝာစာ န ဟောတိ ယံပစ္စယာသ္သ တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ သုခဒုက္ခံ။ သော မနော န ဟောတိ ယံပစ္စယာသ္သ တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ သုခဒုက္ခံ။ ခေတ္တံ တံ န ဟောတိ။ပေ.။ ဝတ္ထု တံ န ဟောတိ။ပေ.။ အာယတနံ တံ န ဟောတိ။ပေ.။ အဓိကရဏံ တံ န ဟောတိ ယံပစ္စယာသ္သ တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ သုခဒုက္ခ’’န္တိ။ ပဉ္စမံ။

    ‘‘Imesu , ānanda, dhammesu avijjā anupatitā. Avijjāya tveva, ānanda, asesavirāganirodhā so kāyo na hoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Sā vācā na hoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. So mano na hoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Khettaṃ taṃ na hoti…pe… vatthu taṃ na hoti…pe… āyatanaṃ taṃ na hoti…pe… adhikaraṇaṃ taṃ na hoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkha’’nti. Pañcamaṃ.







    Footnotes:
    1. ယံပစ္စယာယ (သ္ယာ. ကံ.), ယံပစ္စယာ ယံ (က.)
    2. ပရေ ဝာသ္သ တံ (သီ. ပီ.), ပရေ ဝာယတံ (သ္ယာ. ကံ.)
    3. yaṃpaccayāya (syā. kaṃ.), yaṃpaccayā yaṃ (ka.)
    4. pare vāssa taṃ (sī. pī.), pare vāyataṃ (syā. kaṃ.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၅. ဘူမိဇသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Bhūmijasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၅. ဘူမိဇသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Bhūmijasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact