| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
੧੮. ਭੂਮਿਨਾਨਤ੍ਤਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸੋ
18. Bhūminānattañāṇaniddeso
੭੨. ਕਥਂ ਚਤੁਧਮ੍ਮવવਤ੍ਥਾਨੇ ਪਞ੍ਞਾ ਭੂਮਿਨਾਨਤ੍ਤੇ ਞਾਣਂ? ਚਤਸ੍ਸੋ ਭੂਮਿਯੋ – ਕਾਮਾવਚਰਾ ਭੂਮਿ, ਰੂਪਾવਚਰਾ ਭੂਮਿ, ਅਰੂਪਾવਚਰਾ ਭੂਮਿ, ਅਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਭੂਮਿ। ਕਤਮਾ ਕਾਮਾવਚਰਾ ਭੂਮਿ? ਹੇਟ੍ਠਤੋ ਅવੀਚਿਨਿਰਯਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਉਪਰਿਤੋ ਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤવਸવਤ੍ਤੀ ਦੇવੇ 1 ਅਨ੍ਤੋਕਰਿਤ੍વਾ ਯਂ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਏਤ੍ਥਾવਚਰਾ ਏਤ੍ਥ ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਖਨ੍ਧਧਾਤੁਆਯਤਨਾ ਰੂਪਂ વੇਦਨਾ ਸਞ੍ਞਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ વਿਞ੍ਞਾਣਂ – ਅਯਂ ਕਾਮਾવਚਰਾ ਭੂਮਿ।
72. Kathaṃ catudhammavavatthāne paññā bhūminānatte ñāṇaṃ? Catasso bhūmiyo – kāmāvacarā bhūmi, rūpāvacarā bhūmi, arūpāvacarā bhūmi, apariyāpannā bhūmi. Katamā kāmāvacarā bhūmi? Heṭṭhato avīcinirayaṃ pariyantaṃ karitvā uparito paranimmitavasavattī deve 2 antokaritvā yaṃ etasmiṃ antare etthāvacarā ettha pariyāpannā khandhadhātuāyatanā rūpaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇaṃ – ayaṃ kāmāvacarā bhūmi.
ਕਤਮਾ ਰੂਪਾવਚਰਾ ਭੂਮਿ? ਹੇਟ੍ਠਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਉਪਰਿਤੋ ਅਕਨਿਟ੍ਠੇ ਦੇવੇ ਅਨ੍ਤੋਕਰਿਤ੍વਾ ਯਂ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਏਤ੍ਥਾવਚਰਾ ਏਤ੍ਥ ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ વਾ ਉਪਪਨ੍ਨਸ੍ਸ વਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖવਿਹਾਰਿਸ੍ਸ વਾ ਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕਾ ਧਮ੍ਮਾ – ਅਯਂ ਰੂਪਾવਚਰਾ ਭੂਮਿ।
Katamā rūpāvacarā bhūmi? Heṭṭhato brahmalokaṃ pariyantaṃ karitvā uparito akaniṭṭhe deve antokaritvā yaṃ etasmiṃ antare etthāvacarā ettha pariyāpannā samāpannassa vā upapannassa vā diṭṭhadhammasukhavihārissa vā cittacetasikā dhammā – ayaṃ rūpāvacarā bhūmi.
ਕਤਮਾ ਅਰੂਪਾવਚਰਾ ਭੂਮਿ? ਹੇਟ੍ਠਤੋ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨੂਪਗੇ ਦੇવੇ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਉਪਰਿਤੋ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨੂਪਗੇ ਦੇવੇ ਅਨ੍ਤੋਕਰਿਤ੍વਾ ਯਂ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਏਤ੍ਥਾવਚਰਾ ਏਤ੍ਥ ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ વਾ ਉਪਪਨ੍ਨਸ੍ਸ વਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖવਿਹਾਰਿਸ੍ਸ વਾ ਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕਾ ਧਮ੍ਮਾ – ਅਯਂ ਅਰੂਪਾવਚਰਾ ਭੂਮਿ।
Katamā arūpāvacarā bhūmi? Heṭṭhato ākāsānañcāyatanūpage deve pariyantaṃ karitvā uparito nevasaññānāsaññāyatanūpage deve antokaritvā yaṃ etasmiṃ antare etthāvacarā ettha pariyāpannā samāpannassa vā upapannassa vā diṭṭhadhammasukhavihārissa vā cittacetasikā dhammā – ayaṃ arūpāvacarā bhūmi.
ਕਤਮਾ ਅਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਭੂਮਿ? ਅਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਮਗ੍ਗਾ ਚ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਿ ਚ ਅਸਙ੍ਖਤਾ ਚ ਧਾਤੁ – ਅਯਂ ਅਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਭੂਮਿ। ਇਮਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਭੂਮਿਯੋ।
Katamā apariyāpannā bhūmi? Apariyāpannā maggā ca maggaphalāni ca asaṅkhatā ca dhātu – ayaṃ apariyāpannā bhūmi. Imā catasso bhūmiyo.
ਅਪਰਾਪਿ ਚਤਸ੍ਸੋ ਭੂਮਿਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਝਾਨਾਨਿ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਪਦਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਆਰਮ੍ਮਣਾਨਿ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯવਂਸਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਙ੍ਗਹવਤ੍ਥੂਨਿ , ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਚਕ੍ਕਾਨਿ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਧਮ੍ਮਪਦਾਨਿ – ਇਮਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਭੂਮਿਯੋ। ਤਂ ਞਾਤਟ੍ਠੇਨ ਞਾਣਂ, ਪਜਾਨਨਟ੍ਠੇਨ ਪਞ੍ਞਾ। ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ – ‘‘ਚਤੁਧਮ੍ਮવવਤ੍ਥਾਨੇ ਪਞ੍ਞਾ ਭੂਮਿਨਾਨਤ੍ਤੇ ਞਾਣਂ’’।
Aparāpi catasso bhūmiyo cattāro satipaṭṭhānā cattāro sammappadhānā, cattāro iddhipādā, cattāri jhānāni, catasso appamaññāyo, catasso arūpasamāpattiyo, catasso paṭisambhidā, catasso paṭipadā, cattāri ārammaṇāni, cattāro ariyavaṃsā, cattāri saṅgahavatthūni , cattāri cakkāni, cattāri dhammapadāni – imā catasso bhūmiyo. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘catudhammavavatthāne paññā bhūminānatte ñāṇaṃ’’.
ਭੂਮਿਨਾਨਤ੍ਤਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਅਟ੍ਠਾਰਸਮੋ।
Bhūminānattañāṇaniddeso aṭṭhārasamo.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ੧੮. ਭੂਮਿਨਾਨਤ੍ਤਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ • 18. Bhūminānattañāṇaniddesavaṇṇanā
