Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಖುದ್ದಸಿಕ್ಖಾ-ಮೂಲಸಿಕ್ಖಾ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
೧೪. ಭೂಮಿನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
14. Bhūminiddesavaṇṇanā
೧೩೬. ಇದಾನಿ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತಸ್ಸೋ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯೋ ಉಸ್ಸಾವನನ್ತಿಕಂ ಗೋನಿಸಾದಿಕಂ ಗಹಪತಿಂ ಸಮ್ಮುತಿ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೨೯೫) ಏವಂ ವುತ್ತಾ ಚತಸ್ಸೋ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯೋ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಸಮ್ಮುತುಸ್ಸಾವನನ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ಯಾಸೂತಿ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮೀಸು (ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ)।
136. Idāni ‘‘anujānāmi, bhikkhave, catasso kappiyabhūmiyo ussāvanantikaṃ gonisādikaṃ gahapatiṃ sammuti’’nti (mahāva. 295) evaṃ vuttā catasso kappiyabhūmiyo dassetuṃ ‘‘sammutussāvanantā cā’’tiādimāha. Yāsūti kappiyabhūmīsu (kaṅkhā. aṭṭha. sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā).
೧೩೭. ಇದಾನಿ ಯತ್ಥ ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಾ, ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ವಾಸತ್ಥಾಯಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ವಾಸತ್ಥಾಯಾತಿ ಇಮಿನಾ ಕೋಟ್ಠಾಗಾರಭತ್ತಸಾಲಾಚೇತಿಯಘರಸಮ್ಮುಞ್ಜನೀಮಾಳಕಾದಿ ಯಂ ಯಂ ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ವಾಸತ್ಥಾಯ ಕರೀಯತಿ, ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಕರಣಕಿಚ್ಚಂ ನತ್ಥೀತಿ ದೀಪಿತಂ ಹೋತಿ। ಭೋಜನಸಾಲಾ ಪನ ಸೇನಾಸನಮೇವ, ತಸ್ಮಾ ತತ್ಥ ಕಾತಬ್ಬಾ ಏವಾತಿ ವದನ್ತಿ। ಸಙ್ಘಿಕೇವೇಕಸನ್ತಕೇತಿ ಏತ್ಥ ಏಕಸನ್ತಕೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸನ್ತಕೋವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
137. Idāni yattha kappiyakuṭi icchitabbā, taṃ dassetuṃ ‘‘vāsatthāyā’’tiādimāha. Vāsatthāyāti iminā koṭṭhāgārabhattasālācetiyagharasammuñjanīmāḷakādi yaṃ yaṃ aññampi vāsatthāya karīyati, tattha tattha kappiyakuṭikaraṇakiccaṃ natthīti dīpitaṃ hoti. Bhojanasālā pana senāsanameva, tasmā tattha kātabbā evāti vadanti. Saṅghikevekasantaketi ettha ekasantako upasampannasantakova veditabbo.
೧೩೮. ಇದಾನಿ ಕತ್ತಬ್ಬಾಕಾರಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಗೇಹೇ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಾ ಏಕಸ್ಸ ವಾ ಗೇಹೇ ವಿಹಾರೇ ಕರಿಯಮಾನೇ ಏವಂ ಈರಯಂ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಂ ಕರೋಮ, ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಂ ಕರೋಮಾ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿ ಕಪ್ಪಿಯಕುಟೀ’’ತಿ ವಾ ವದನ್ತೋ ಪಠಮಿಟ್ಠಕತ್ಥಮ್ಭಾದಿಂ ಠಪೇಯ್ಯ, ಏವಂ ಕತಾ ಉಸ್ಸಾವನನ್ತಿಕಾ ನಾಮ, ಏವಂ ಉದಾಹರಿತವಚನನ್ತಿಕಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
138. Idāni kattabbākāraṃ dassetuṃ ‘‘gehe’’tiādimāha. Tattha saṅghassa vā ekassa vā gehe vihāre kariyamāne evaṃ īrayaṃ ‘‘kappiyakuṭiṃ karoma, kappiyakuṭiṃ karomā’’ti vā ‘‘kappiyakuṭi kappiyakuṭī’’ti vā vadanto paṭhamiṭṭhakatthambhādiṃ ṭhapeyya, evaṃ katā ussāvanantikā nāma, evaṃ udāharitavacanantikāti attho.
೧೩೯. ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ವಾ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ, ಸಕಲೋಪಿ ವಾ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ಆರಾಮೋ ‘‘ಗೋನಿಸಾದೀ’’ತಿ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಏತ್ಥ ಪನ ಸೇನಾಸನೇಸು ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೇಸುಪಿ ಆರಾಮೇ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೇ ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಕರಣಕಿಚ್ಚಂ ನತ್ಥಿ। ಸಮ್ಮುತಿಂ ಕರೋನ್ತೇಹಿ ಕತಂ ಪರಿಯೋಸಿತಂ ‘‘ಇಮಂ ವಿಹಾರಂ ಅಡ್ಢಯೋಗಂ ಪಾಸಾದಂ ಹಮ್ಮಿಯಂ ಗುಹಂ ತಿಣಕುಟಿಕಂ ಮಣ್ಡಪ’’ನ್ತಿ ತೇಸಂ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ತಸ್ಸಾ ಕುಟಿಯಾ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ವಾ ಠತ್ವಾ, ತಸ್ಸಾ ಅನ್ತೋ ವಾ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಸಮ್ಮನ್ನಿತಬ್ಬಂ।
139. Yebhuyyena vā aparikkhitto, sakalopi vā aparikkhitto ārāmo ‘‘gonisādī’’ti vuccatīti sambandho. Ettha pana senāsanesu parikkhittesupi ārāme aparikkhitte kappiyakuṭikaraṇakiccaṃ natthi. Sammutiṃ karontehi kataṃ pariyositaṃ ‘‘imaṃ vihāraṃ aḍḍhayogaṃ pāsādaṃ hammiyaṃ guhaṃ tiṇakuṭikaṃ maṇḍapa’’nti tesaṃ nāmaṃ gahetvā tassā kuṭiyā hatthapāse vā ṭhatvā, tassā anto vā pavisitvā vuttanayeneva ñattidutiyakammavācāya sammannitabbaṃ.
೧೪೦. ‘‘ಭಿಕ್ಖುಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇಹೀ’’ತಿ ವಚನತೋ ಸೇಸಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಹಿಪಿ ದೇವಮನುಸ್ಸೇಹಿಪಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಯಾ ಅತ್ಥಾಯ ದಿನ್ನೋ ವಾ ತೇಸಂ ಸನ್ತಕೋ ವಾ ಗೇಹೋ ‘‘ಗಹಪತೀ’’ತಿ ಮತೋ ಞಾತೋತಿ ಅತ್ಥೋ, ಸಙ್ಘಸನ್ತಕಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುಸನ್ತಕಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಗೇಹೋ ಗಹಪತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ।
140. ‘‘Bhikkhuṃ ṭhapetvā aññehī’’ti vacanato sesasahadhammikehipi devamanussehipi aññehi kappiyakuṭiyā atthāya dinno vā tesaṃ santako vā geho ‘‘gahapatī’’ti mato ñātoti attho, saṅghasantakañca bhikkhusantakañca ṭhapetvā sabbesaṃ geho gahapatīti adhippāyo.
೧೪೧. ಸಪ್ಪಿಆದೀಹಿ ಮಿಸ್ಸಿತನ್ತಿ ಸಪ್ಪಿಆದೀಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಚ ಹಲಿದ್ದಿಸಿಙ್ಗಿವೇರಾದಿಯಾವಜೀವಿಕೇನ ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ವಜೇಯ್ಯ ಅನ್ತೋವುತ್ಥತ್ತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಯಾವಕಾಲಿಕಯಾಮಕಾಲಿಕಸಙ್ಖಾತಂ ಪುರಿಮಕಾಲಿಕದ್ವಯಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ವಾ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಾ ಸನ್ತಕಂ ಸಯಂ ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಯಾ ವುತ್ಥಮ್ಪಿ ಇತರೇಹಿ ಅಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಯಾ ವುತ್ಥೇಹಿ ಮಿಸ್ಸಿತಂ ಅನ್ತೋವುತ್ಥಭಾವಂ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
141.Sappiādīhimissitanti sappiādīhi pañcahi ca haliddisiṅgiverādiyāvajīvikena cāti attho. Vajeyya antovutthattanti ettha yāvakālikayāmakālikasaṅkhātaṃ purimakālikadvayaṃ saṅghikaṃ vā bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā santakaṃ sayaṃ kappiyakuṭiyā vutthampi itarehi akappiyakuṭiyā vutthehi missitaṃ antovutthabhāvaṃ āgaccheyyāti attho.
೧೪೨. ತೇಹೇವಾತಿ ಅಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಯಂ ವುತ್ಥಸಪ್ಪಿತೇಲಾದೀಹಿ। ಸಾಮಪಾಕತನ್ತಿ ಸಾಮಂಪಕ್ಕಭಾವಂ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
142.Tehevāti akappiyakuṭiyaṃ vutthasappitelādīhi. Sāmapākatanti sāmaṃpakkabhāvaṃ gacchatīti attho.
೧೪೩-೪. ಇಮಾ ಪನ ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಯೋ ಯದಾ ಜಹಿತವತ್ಥುಕಾ ಹೋನ್ತಿ, ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಉಸ್ಸಾವನನ್ತಿಕಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ಸಚೇ ಥಮ್ಭೇ ವಾ ಭಿತ್ತಿಪಾದೇ ವಾ ಪರಿವತ್ತೇನ್ತಿ, ಯೋ ಯೋ ಠಿತೋ, ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ, ಏತೇನುಪಾಯೇನ ಸಬ್ಬೇಸು ಪರಿವತ್ತೇಸುಪಿ ನ ವಿಜಹಿತವತ್ಥುಕಾವ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೇ ಗೋನಿಸಾದಿ ವಿಜಹಿತವತ್ಥುಕಾ। ಸೇಸಾ ಛದನವಿಬ್ಭಮಾತಿ ಛದನವಿನಾಸಾ ಜಹಿತವತ್ಥುಕಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಭೂಮಿವಿನಿಚ್ಛಯೋ।
143-4. Imā pana kappiyakuṭiyo yadā jahitavatthukā honti, taṃ dassetuṃ ‘‘ussāvanantikā’’tiādimāha. Sace thambhe vā bhittipāde vā parivattenti, yo yo ṭhito, tattha tattha patiṭṭhāti, etenupāyena sabbesu parivattesupi na vijahitavatthukāva hotīti attho. Parikkhitte gonisādi vijahitavatthukā. Sesā chadanavibbhamāti chadanavināsā jahitavatthukā hontīti adhippāyo. Bhūmivinicchayo.
ಭೂಮಿನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Bhūminiddesavaṇṇanā niṭṭhitā.