Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / జాతకపాళి • Jātakapāḷi

    ౫౪౩. భూరిదత్తజాతకం (౬)

    543. Bhūridattajātakaṃ (6)

    ౭౮౪.

    784.

    ‘‘యం కిఞ్చి రతనం అత్థి, ధతరట్ఠనివేసనే;

    ‘‘Yaṃ kiñci ratanaṃ atthi, dhataraṭṭhanivesane;

    సబ్బాని తే ఉపయన్తు, ధీతరం దేహి రాజినో’’.

    Sabbāni te upayantu, dhītaraṃ dehi rājino’’.

    ౭౮౫.

    785.

    ‘‘న నో వివాహో నాగేహి, కతపుబ్బో కుదాచనం;

    ‘‘Na no vivāho nāgehi, katapubbo kudācanaṃ;

    తం వివాహం అసంయుత్తం, కథం అమ్హే కరోమసే’’.

    Taṃ vivāhaṃ asaṃyuttaṃ, kathaṃ amhe karomase’’.

    ౭౮౬.

    786.

    ‘‘జీవితం నూన తే చత్తం, రట్ఠం వా మనుజాధిప;

    ‘‘Jīvitaṃ nūna te cattaṃ, raṭṭhaṃ vā manujādhipa;

    న హి నాగే కుపితమ్హి, చిరం జీవన్తి తాదిసా.

    Na hi nāge kupitamhi, ciraṃ jīvanti tādisā.

    ౭౮౭.

    787.

    ‘‘యో త్వం దేవ మనుస్సోసి, ఇద్ధిమన్తం అనిద్ధిమా;

    ‘‘Yo tvaṃ deva manussosi, iddhimantaṃ aniddhimā;

    వరుణస్స నియం పుత్తం, యామునం అతిమఞ్ఞసి’’.

    Varuṇassa niyaṃ puttaṃ, yāmunaṃ atimaññasi’’.

    ౭౮౮.

    788.

    ‘‘నాతిమఞ్ఞామి రాజానం, ధతరట్ఠం యసస్సినం;

    ‘‘Nātimaññāmi rājānaṃ, dhataraṭṭhaṃ yasassinaṃ;

    ధతరట్ఠో హి నాగానం, బహూనమపి ఇస్సరో.

    Dhataraṭṭho hi nāgānaṃ, bahūnamapi issaro.

    ౭౮౯.

    789.

    ‘‘అహి మహానుభావోపి, న మే ధీతరమారహో;

    ‘‘Ahi mahānubhāvopi, na me dhītaramāraho;

    ఖత్తియో చ విదేహానం, అభిజాతా సముద్దజా’’.

    Khattiyo ca videhānaṃ, abhijātā samuddajā’’.

    ౭౯౦.

    790.

    ‘‘కమ్బలస్సతరా ఉట్ఠేన్తు, సబ్బే నాగే నివేదయ;

    ‘‘Kambalassatarā uṭṭhentu, sabbe nāge nivedaya;

    బారాణసిం పవజ్జన్తు, మా చ కఞ్చి 1 విహేఠయుం’’.

    Bārāṇasiṃ pavajjantu, mā ca kañci 2 viheṭhayuṃ’’.

    ౭౯౧.

    791.

    ‘‘నివేసనేసు సోబ్భేసు, రథియా చచ్చరేసు చ;

    ‘‘Nivesanesu sobbhesu, rathiyā caccaresu ca;

    రుక్ఖగ్గేసు చ లమ్బన్తు, వితతా తోరణేసు చ.

    Rukkhaggesu ca lambantu, vitatā toraṇesu ca.

    ౭౯౨.

    792.

    ‘‘అహమ్పి సబ్బసేతేన, మహతా సుమహం పురం;

    ‘‘Ahampi sabbasetena, mahatā sumahaṃ puraṃ;

    పరిక్ఖిపిస్సం భోగేహి, కాసీనం జనయం భయం’’.

    Parikkhipissaṃ bhogehi, kāsīnaṃ janayaṃ bhayaṃ’’.

    ౭౯౩.

    793.

    తస్స తం వచనం సుత్వా, ఉరగానేకవణ్ణినో;

    Tassa taṃ vacanaṃ sutvā, uragānekavaṇṇino;

    బారాణసిం పవజ్జింసు, న చ కఞ్చి విహేఠయుం.

    Bārāṇasiṃ pavajjiṃsu, na ca kañci viheṭhayuṃ.

    ౭౯౪.

    794.

    నివేసనేసు సోబ్భేసు, రథియా చచ్చరేసు చ;

    Nivesanesu sobbhesu, rathiyā caccaresu ca;

    రుక్ఖగ్గేసు చ లమ్బింసు, వితతా తోరణేసు చ.

    Rukkhaggesu ca lambiṃsu, vitatā toraṇesu ca.

    ౭౯౫.

    795.

    తేసు దిస్వాన లమ్బన్తే, పుథూ కన్దింసు నారియో;

    Tesu disvāna lambante, puthū kandiṃsu nāriyo;

    నాగే సోణ్డికతే దిస్వా, పస్ససన్తే ముహుం ముహుం.

    Nāge soṇḍikate disvā, passasante muhuṃ muhuṃ.

    ౭౯౬.

    796.

    బారాణసీ పబ్యధితా, ఆతురా సమపజ్జథ;

    Bārāṇasī pabyadhitā, āturā samapajjatha;

    బాహా పగ్గయ్హ పక్కన్దుం, ‘‘ధీతరం దేహి రాజినో’’.

    Bāhā paggayha pakkanduṃ, ‘‘dhītaraṃ dehi rājino’’.

    ౭౯౭.

    797.

    ‘‘పుప్ఫాభిహారస్స వనస్స మజ్ఝే, కో లోహితక్ఖో వితతన్తరంసో;

    ‘‘Pupphābhihārassa vanassa majjhe, ko lohitakkho vitatantaraṃso;

    కా కమ్బుకాయూరధరా సువత్థా, తిట్ఠన్తి నారియో దస వన్దమానా.

    Kā kambukāyūradharā suvatthā, tiṭṭhanti nāriyo dasa vandamānā.

    ౭౯౮.

    798.

    ‘‘కో త్వం బ్రహాబాహు వనస్స మజ్ఝే, విరోచసి ఘతసిత్తోవ అగ్గి;

    ‘‘Ko tvaṃ brahābāhu vanassa majjhe, virocasi ghatasittova aggi;

    మహేసక్ఖో అఞ్ఞతరోసి యక్ఖో, ఉదాహు నాగోసి మహానుభావో’’.

    Mahesakkho aññatarosi yakkho, udāhu nāgosi mahānubhāvo’’.

    ౭౯౯.

    799.

    ‘‘నాగోహమస్మి ఇద్ధిమా, తేజస్సీ 3 దురతిక్కమో;

    ‘‘Nāgohamasmi iddhimā, tejassī 4 duratikkamo;

    డంసేయ్యం తేజసా కుద్ధో, ఫీతం జనపదం అపి.

    Ḍaṃseyyaṃ tejasā kuddho, phītaṃ janapadaṃ api.

    ౮౦౦.

    800.

    ‘‘సముద్దజా హి మే మాతా, ధతరట్ఠో చ మే పితా;

    ‘‘Samuddajā hi me mātā, dhataraṭṭho ca me pitā;

    సుదస్సనకనిట్ఠోస్మి, భూరిదత్తోతి మం విదూ’’.

    Sudassanakaniṭṭhosmi, bhūridattoti maṃ vidū’’.

    ౮౦౧.

    801.

    ‘‘యం గమ్భీరం సదావట్టం, రహదం భిస్మం పేక్ఖసి;

    ‘‘Yaṃ gambhīraṃ sadāvaṭṭaṃ, rahadaṃ bhismaṃ pekkhasi;

    ఏస దిబ్యో మమావాసో, అనేకసతపోరిసో.

    Esa dibyo mamāvāso, anekasataporiso.

    ౮౦౨.

    802.

    ‘‘మయూరకోఞ్చాభిరుదం, నీలోదం వనమజ్ఝతో;

    ‘‘Mayūrakoñcābhirudaṃ, nīlodaṃ vanamajjhato;

    యమునం పవిస మా భీతో, ఖేమం వత్తవతం 5 సివం’’.

    Yamunaṃ pavisa mā bhīto, khemaṃ vattavataṃ 6 sivaṃ’’.

    ౮౦౩.

    803.

    ‘‘తత్థ పత్తో సానుచరో, సహ పుత్తేన బ్రాహ్మణ;

    ‘‘Tattha patto sānucaro, saha puttena brāhmaṇa;

    పూజితో మయ్హం కామేహి, సుఖం బ్రాహ్మణ వచ్ఛసి’’.

    Pūjito mayhaṃ kāmehi, sukhaṃ brāhmaṇa vacchasi’’.

    ౮౦౪.

    804.

    ‘‘సమా సమన్తపరితో, పహూతతగరా 7 మహీ;

    ‘‘Samā samantaparito, pahūtatagarā 8 mahī;

    ఇన్దగోపకసఞ్ఛన్నా, సోభతి హరితుత్తమా.

    Indagopakasañchannā, sobhati harituttamā.

    ౮౦౫.

    805.

    ‘‘రమ్మాని వనచేత్యాని, రమ్మా హంసూపకూజితా;

    ‘‘Rammāni vanacetyāni, rammā haṃsūpakūjitā;

    ఓపుప్ఫాపద్మా తిట్ఠన్తి, పోక్ఖరఞ్ఞో 9 సునిమ్మితా.

    Opupphāpadmā tiṭṭhanti, pokkharañño 10 sunimmitā.

    ౮౦౬.

    806.

    ‘‘అట్ఠంసా సుకతా థమ్భా, సబ్బే వేళురియామయా;

    ‘‘Aṭṭhaṃsā sukatā thambhā, sabbe veḷuriyāmayā;

    సహస్సథమ్భా పాసాదా, పూరా కఞ్ఞాహి జోతరే.

    Sahassathambhā pāsādā, pūrā kaññāhi jotare.

    ౮౦౭.

    807.

    ‘‘విమానం ఉపపన్నోసి, దిబ్యం పుఞ్ఞేహి అత్తనో;

    ‘‘Vimānaṃ upapannosi, dibyaṃ puññehi attano;

    అసమ్బాధం సివం రమ్మం, అచ్చన్తసుఖసంహితం.

    Asambādhaṃ sivaṃ rammaṃ, accantasukhasaṃhitaṃ.

    ౮౦౮.

    808.

    ‘‘మఞ్ఞే సహస్సనేత్తస్స, విమానం నాభికఙ్ఖసి;

    ‘‘Maññe sahassanettassa, vimānaṃ nābhikaṅkhasi;

    ఇద్ధీ హి త్యాయం విపులా, సక్కస్సేవ జుతీమతో’’.

    Iddhī hi tyāyaṃ vipulā, sakkasseva jutīmato’’.

    ౮౦౯.

    809.

    ‘‘మనసాపి న పత్తబ్బో, ఆనుభావో జుతీమతో;

    ‘‘Manasāpi na pattabbo, ānubhāvo jutīmato;

    పరిచారయమానానం, సఇన్దానం 11 వసవత్తినం’’.

    Paricārayamānānaṃ, saindānaṃ 12 vasavattinaṃ’’.

    ౮౧౦.

    810.

    ‘‘తం విమానం అభిజ్ఝాయ, అమరానం సుఖేసినం;

    ‘‘Taṃ vimānaṃ abhijjhāya, amarānaṃ sukhesinaṃ;

    ఉపోసథం ఉపవసన్తో, సేమి వమ్మికముద్ధని’’.

    Uposathaṃ upavasanto, semi vammikamuddhani’’.

    ౮౧౧.

    811.

    ‘‘అహఞ్చ మిగమేసానో, సపుత్తో పావిసిం వనం;

    ‘‘Ahañca migamesāno, saputto pāvisiṃ vanaṃ;

    తం మం మతం వా జీవం వా, నాభివేదేన్తి ఞాతకా.

    Taṃ maṃ mataṃ vā jīvaṃ vā, nābhivedenti ñātakā.

    ౮౧౨.

    812.

    ‘‘ఆమన్తయే భూరిదత్తం, కాసిపుత్తం యసస్సినం;

    ‘‘Āmantaye bhūridattaṃ, kāsiputtaṃ yasassinaṃ;

    తయా నో సమనుఞ్ఞాతా, అపి పస్సేము ఞాతకే’’.

    Tayā no samanuññātā, api passemu ñātake’’.

    ౮౧౩.

    813.

    ‘‘ఏసో హి వత మే ఛన్దో, యం వసేసి మమన్తికే;

    ‘‘Eso hi vata me chando, yaṃ vasesi mamantike;

    న హి ఏతాదిసా కామా, సులభా హోన్తి మానుసే.

    Na hi etādisā kāmā, sulabhā honti mānuse.

    ౮౧౪.

    814.

    ‘‘సచే త్వం నిచ్ఛసే వత్థుం, మమ కామేహి పూజితో;

    ‘‘Sace tvaṃ nicchase vatthuṃ, mama kāmehi pūjito;

    మయా త్వం సమనుఞ్ఞాతో, సోత్థిం పస్సాహి ఞాతకే’’.

    Mayā tvaṃ samanuññāto, sotthiṃ passāhi ñātake’’.

    ౮౧౫.

    815.

    ‘‘ధారయిమం మణిం దిబ్యం, పసుం పుత్తే చ విన్దతి;

    ‘‘Dhārayimaṃ maṇiṃ dibyaṃ, pasuṃ putte ca vindati;

    అరోగో సుఖితో హోతి 13, గచ్ఛేవాదాయ బ్రాహ్మణ’’.

    Arogo sukhito hoti 14, gacchevādāya brāhmaṇa’’.

    ౮౧౬.

    816.

    ‘‘కుసలం పటినన్దామి, భూరిదత్త వచో తవ;

    ‘‘Kusalaṃ paṭinandāmi, bhūridatta vaco tava;

    పబ్బజిస్సామి జిణ్ణోస్మి, న కామే అభిపత్థయే’’.

    Pabbajissāmi jiṇṇosmi, na kāme abhipatthaye’’.

    ౮౧౭.

    817.

    ‘‘బ్రహ్మచరియస్స చే భఙ్గో, హోతి భోగేహి కారియం;

    ‘‘Brahmacariyassa ce bhaṅgo, hoti bhogehi kāriyaṃ;

    అవికమ్పమానో ఏయ్యాసి, బహుం దస్సామి తే ధనం’’.

    Avikampamāno eyyāsi, bahuṃ dassāmi te dhanaṃ’’.

    ౮౧౮.

    818.

    ‘‘కుసలం పటినన్దామి, భూరిదత్త వచో తవ;

    ‘‘Kusalaṃ paṭinandāmi, bhūridatta vaco tava;

    పునపి ఆగమిస్సామి, సచే అత్థో భవిస్సతి’’.

    Punapi āgamissāmi, sace attho bhavissati’’.

    ౮౧౯.

    819.

    ‘‘ఇదం వత్వా భూరిదత్తో, పేసేసి చతురో జనే;

    ‘‘Idaṃ vatvā bhūridatto, pesesi caturo jane;

    ఏథ గచ్ఛథ ఉట్ఠేథ, ఖిప్పం పాపేథ బ్రాహ్మణం.

    Etha gacchatha uṭṭhetha, khippaṃ pāpetha brāhmaṇaṃ.

    ౮౨౦.

    820.

    తస్స తం వచనం సుత్వా, ఉట్ఠాయ చతురో జనా;

    Tassa taṃ vacanaṃ sutvā, uṭṭhāya caturo janā;

    పేసితా భూరిదత్తేన, ఖిప్పం పాపేసు బ్రాహ్మణం.

    Pesitā bhūridattena, khippaṃ pāpesu brāhmaṇaṃ.

    ౮౨౧.

    821.

    ‘‘మణిం పగ్గయ్హ మఙ్గల్యం, సాధువిత్తం 15 మనోరమం;

    ‘‘Maṇiṃ paggayha maṅgalyaṃ, sādhuvittaṃ 16 manoramaṃ;

    సేలం బ్యఞ్జనసమ్పన్నం, కో ఇమం మణిమజ్ఝగా’’.

    Selaṃ byañjanasampannaṃ, ko imaṃ maṇimajjhagā’’.

    ౮౨౨.

    822.

    ‘‘లోహితక్ఖసహస్సాహి, సమన్తా పరివారితం;

    ‘‘Lohitakkhasahassāhi, samantā parivāritaṃ;

    అజ్జ కాలం పథం 17 గచ్ఛం, అజ్ఝగాహం మణిం ఇమం’’.

    Ajja kālaṃ pathaṃ 18 gacchaṃ, ajjhagāhaṃ maṇiṃ imaṃ’’.

    ౮౨౩.

    823.

    ‘‘సుపచిణ్ణో అయం సేలో, అచ్చితో మహితో 19 సదా;

    ‘‘Supaciṇṇo ayaṃ selo, accito mahito 20 sadā;

    సుధారితో సునిక్ఖిత్తో, సబ్బత్థమభిసాధయే.

    Sudhārito sunikkhitto, sabbatthamabhisādhaye.

    ౮౨౪.

    824.

    ‘‘ఉపచారవిపన్నస్స, నిక్ఖేపే ధారణాయ వా;

    ‘‘Upacāravipannassa, nikkhepe dhāraṇāya vā;

    అయం సేలో వినాసాయ, పరిచిణ్ణో అయోనిసో.

    Ayaṃ selo vināsāya, pariciṇṇo ayoniso.

    ౮౨౫.

    825.

    ‘‘న ఇమం అకుసలో 21 దిబ్యం, మణిం ధారేతుమారహో;

    ‘‘Na imaṃ akusalo 22 dibyaṃ, maṇiṃ dhāretumāraho;

    పటిపజ్జ సతం నిక్ఖం, దేహిమం రతనం మమ’’.

    Paṭipajja sataṃ nikkhaṃ, dehimaṃ ratanaṃ mama’’.

    ౮౨౬.

    826.

    ‘‘న చ మ్యాయం మణీ కేయ్యో, గోహి 23 వా రతనేహి వా;

    ‘‘Na ca myāyaṃ maṇī keyyo, gohi 24 vā ratanehi vā;

    సేలో బ్యఞ్జనసమ్పన్నో, నేవ కేయ్యో మణీ మమ’’.

    Selo byañjanasampanno, neva keyyo maṇī mama’’.

    ౮౨౭.

    827.

    ‘‘నో చే తయా మణీ కేయ్యో, గోహి 25 వా రతనేహి వా;

    ‘‘No ce tayā maṇī keyyo, gohi 26 vā ratanehi vā;

    అథ కేన మణీ కేయ్యో, తం మే అక్ఖాహి పుచ్ఛితో’’.

    Atha kena maṇī keyyo, taṃ me akkhāhi pucchito’’.

    ౮౨౮.

    828.

    ‘‘యో మే సంసే మహానాగం, తేజస్సిం దురతిక్కమం;

    ‘‘Yo me saṃse mahānāgaṃ, tejassiṃ duratikkamaṃ;

    తస్స దజ్జం ఇమం సేలం, జలన్తమివ తేజసా’’.

    Tassa dajjaṃ imaṃ selaṃ, jalantamiva tejasā’’.

    ౮౨౯.

    829.

    ‘‘కో ను బ్రాహ్మణవణ్ణేన, సుపణ్ణో పతతం వరో;

    ‘‘Ko nu brāhmaṇavaṇṇena, supaṇṇo patataṃ varo;

    నాగం జిగీసమన్వేసి, అన్వేసం భక్ఖమత్తనో.

    Nāgaṃ jigīsamanvesi, anvesaṃ bhakkhamattano.

    ౮౩౦.

    830.

    ‘‘నాహం దిజాధిపో హోమి, న దిట్ఠో గరుళో మయా;

    ‘‘Nāhaṃ dijādhipo homi, na diṭṭho garuḷo mayā;

    ఆసీవిసేన విత్తోతి 27, వజ్జో బ్రాహ్మణ మం విదూ’’.

    Āsīvisena vittoti 28, vajjo brāhmaṇa maṃ vidū’’.

    ౮౩౧.

    831.

    ‘‘కిం ను తుయ్హం బలం అత్థి, కిం సిప్పం విజ్జతే తవ;

    ‘‘Kiṃ nu tuyhaṃ balaṃ atthi, kiṃ sippaṃ vijjate tava;

    కిస్మిం వా త్వం పరత్థద్ధో, ఉరగం నాపచాయసి’’.

    Kismiṃ vā tvaṃ paratthaddho, uragaṃ nāpacāyasi’’.

    ౮౩౨.

    832.

    ‘‘ఆరఞ్ఞికస్స ఇసినో, చిరరత్తం తపస్సినో;

    ‘‘Āraññikassa isino, cirarattaṃ tapassino;

    సుపణ్ణో కోసియస్సక్ఖా, విసవిజ్జం అనుత్తరం.

    Supaṇṇo kosiyassakkhā, visavijjaṃ anuttaraṃ.

    ౮౩౩.

    833.

    ‘‘తం భావితత్తఞ్ఞతరం, సమ్మన్తం పబ్బతన్తరే;

    ‘‘Taṃ bhāvitattaññataraṃ, sammantaṃ pabbatantare;

    సక్కచ్చం తం ఉపట్ఠాసిం, రత్తిన్దివమతన్దితో.

    Sakkaccaṃ taṃ upaṭṭhāsiṃ, rattindivamatandito.

    ౮౩౪.

    834.

    ‘‘సో తదా పరిచిణ్ణో మే, వత్తవా బ్రహ్మచరియవా;

    ‘‘So tadā pariciṇṇo me, vattavā brahmacariyavā;

    దిబ్బం పాతుకరీ మన్తం, కామసా భగవా మమ.

    Dibbaṃ pātukarī mantaṃ, kāmasā bhagavā mama.

    ౮౩౫.

    835.

    ‘‘త్యాహం మన్తే పరత్థద్ధో, నాహం భాయామి భోగినం;

    ‘‘Tyāhaṃ mante paratthaddho, nāhaṃ bhāyāmi bhoginaṃ;

    ఆచరియో విసఘాతానం, అలమ్పానోతి 29 మం విదూ’’.

    Ācariyo visaghātānaṃ, alampānoti 30 maṃ vidū’’.

    ౮౩౬.

    836.

    ‘‘గణ్హామసే మణిం తాత, సోమదత్త విజానహి;

    ‘‘Gaṇhāmase maṇiṃ tāta, somadatta vijānahi;

    మా దణ్డేన సిరిం పత్తం, కామసా పజహిమ్హసే’’.

    Mā daṇḍena siriṃ pattaṃ, kāmasā pajahimhase’’.

    ౮౩౭.

    837.

    ‘‘సకం నివేసనం పత్తం, యో తం బ్రాహ్మణ పూజయి;

    ‘‘Sakaṃ nivesanaṃ pattaṃ, yo taṃ brāhmaṇa pūjayi;

    ఏవం కల్యాణకారిస్స, కిం మోహా దుబ్భిమిచ్ఛసి’’.

    Evaṃ kalyāṇakārissa, kiṃ mohā dubbhimicchasi’’.

    ౮౩౮.

    838.

    ‘‘సచే త్వం 31 ధనకామోసి, భూరిదత్తో పదస్సతి 32;

    ‘‘Sace tvaṃ 33 dhanakāmosi, bhūridatto padassati 34;

    తమేవ గన్త్వా యాచస్సు, బహుం దస్సతి తే ధనం’’.

    Tameva gantvā yācassu, bahuṃ dassati te dhanaṃ’’.

    ౮౩౯.

    839.

    ‘‘హత్థగతం పత్తగతం, నికిణ్ణం ఖాదితుం వరం;

    ‘‘Hatthagataṃ pattagataṃ, nikiṇṇaṃ khādituṃ varaṃ;

    మా నో సన్దిట్ఠికో అత్థో, సోమదత్త ఉపచ్చగా’’.

    Mā no sandiṭṭhiko attho, somadatta upaccagā’’.

    ౮౪౦.

    840.

    ‘‘పచ్చతి నిరయే ఘోరే, మహిస్సమపి వివరతి 35;

    ‘‘Paccati niraye ghore, mahissamapi vivarati 36;

    మిత్తదుబ్భీ హితచ్చాగీ, జీవరేవాపి సుస్సతి 37.

    Mittadubbhī hitaccāgī, jīvarevāpi sussati 38.

    ౮౪౧.

    841.

    ‘‘సచే త్వం 39 ధనకామోసి, భూరిదత్తో పదస్సతి;

    ‘‘Sace tvaṃ 40 dhanakāmosi, bhūridatto padassati;

    మఞ్ఞే అత్తకతం వేరం, నచిరం వేదయిస్ససి’’.

    Maññe attakataṃ veraṃ, naciraṃ vedayissasi’’.

    ౮౪౨.

    842.

    ‘‘మహాయఞ్ఞం యజిత్వాన, ఏవం సుజ్ఝన్తి బ్రాహ్మణా;

    ‘‘Mahāyaññaṃ yajitvāna, evaṃ sujjhanti brāhmaṇā;

    మహాయఞ్ఞం యజిస్సామ, ఏవం మోక్ఖామ పాపకా’’.

    Mahāyaññaṃ yajissāma, evaṃ mokkhāma pāpakā’’.

    ౮౪౩.

    843.

    ‘‘హన్ద దాని అపాయామి, నాహం అజ్జ తయా సహ;

    ‘‘Handa dāni apāyāmi, nāhaṃ ajja tayā saha;

    పదమ్పేకం 41 న గచ్ఛేయ్యం, ఏవం కిబ్బిసకారినా’’.

    Padampekaṃ 42 na gaccheyyaṃ, evaṃ kibbisakārinā’’.

    ౮౪౪.

    844.

    ‘‘ఇదం వత్వాన పితరం, సోమదత్తో బహుస్సుతో;

    ‘‘Idaṃ vatvāna pitaraṃ, somadatto bahussuto;

    ఉజ్ఝాపేత్వాన భూతాని, తమ్హా ఠానా అపక్కమి.

    Ujjhāpetvāna bhūtāni, tamhā ṭhānā apakkami.

    ౮౪౫.

    845.

    ‘‘గణ్హాహేతం మహానాగం, ఆహరేతం మణిం మమ;

    ‘‘Gaṇhāhetaṃ mahānāgaṃ, āharetaṃ maṇiṃ mama;

    ఇన్దగోపకవణ్ణాభో, యస్స లోహితకో సిరో.

    Indagopakavaṇṇābho, yassa lohitako siro.

    ౮౪౬.

    846.

    ‘‘కప్పాసపిచురాసీవ, ఏసో కాయో పదిస్సతి 43;

    ‘‘Kappāsapicurāsīva, eso kāyo padissati 44;

    వమ్మికగ్గగతో సేతి, తం త్వం గణ్హాహి బ్రాహ్మణ’’.

    Vammikaggagato seti, taṃ tvaṃ gaṇhāhi brāhmaṇa’’.

    ౮౪౭.

    847.

    ‘‘అథోసధేహి దిబ్బేహి, జప్పం మన్తపదాని చ;

    ‘‘Athosadhehi dibbehi, jappaṃ mantapadāni ca;

    ఏవం తం అసక్ఖి సత్థుం 45, కత్వా పరిత్తమత్తనో’’.

    Evaṃ taṃ asakkhi satthuṃ 46, katvā parittamattano’’.

    ౮౪౮.

    848.

    ‘‘మమం దిస్వాన ఆయన్తం, సబ్బకామసమిద్ధినం;

    ‘‘Mamaṃ disvāna āyantaṃ, sabbakāmasamiddhinaṃ;

    ఇన్ద్రియాని అహట్ఠాని, సావం 47 జాతం ముఖం తవ.

    Indriyāni ahaṭṭhāni, sāvaṃ 48 jātaṃ mukhaṃ tava.

    ౮౪౯.

    849.

    ‘‘పద్మం యథా హత్థగతం, పాణినా పరిమద్దితం;

    ‘‘Padmaṃ yathā hatthagataṃ, pāṇinā parimadditaṃ;

    సావం జాతం 49 ముఖం తుయ్హం, మమం దిస్వాన ఏదిసం.

    Sāvaṃ jātaṃ 50 mukhaṃ tuyhaṃ, mamaṃ disvāna edisaṃ.

    ౮౫౦.

    850.

    ‘‘కచ్చి ను తే నాభిససి 51, కచ్చి తే అత్థి వేదనా;

    ‘‘Kacci nu te nābhisasi 52, kacci te atthi vedanā;

    యేన సావం ముఖం తుయ్హం, మమం దిస్వాన ఆగతం’’.

    Yena sāvaṃ mukhaṃ tuyhaṃ, mamaṃ disvāna āgataṃ’’.

    ౮౫౧.

    851.

    ‘‘సుపినం తాత అద్దక్ఖిం, ఇతో మాసం అధోగతం;

    ‘‘Supinaṃ tāta addakkhiṃ, ito māsaṃ adhogataṃ;

    దక్ఖిణం వియ మే బాహుం, ఛేత్వా రుహిరమక్ఖితం;

    Dakkhiṇaṃ viya me bāhuṃ, chetvā ruhiramakkhitaṃ;

    పురిసో ఆదాయ పక్కామి, మమ రోదన్తియా సతి.

    Puriso ādāya pakkāmi, mama rodantiyā sati.

    ౮౫౨.

    852.

    ‘‘యతోహం 53 సుపినమద్దక్ఖిం, సుదస్సన విజానహి;

    ‘‘Yatohaṃ 54 supinamaddakkhiṃ, sudassana vijānahi;

    తతో దివా వా రత్తిం వా, సుఖం మే నోపలబ్భతి’’.

    Tato divā vā rattiṃ vā, sukhaṃ me nopalabbhati’’.

    ౮౫౩.

    853.

    ‘‘యం పుబ్బే పరివారింసు 55, కఞ్ఞా రుచిరవిగ్గహా;

    ‘‘Yaṃ pubbe parivāriṃsu 56, kaññā ruciraviggahā;

    హేమజాలపటిచ్ఛన్నా, భూరిదత్తో న దిస్సతి.

    Hemajālapaṭicchannā, bhūridatto na dissati.

    ౮౫౪.

    854.

    ‘‘యం పుబ్బే పరివారింసు 57, నేత్తింసవరధారినో;

    ‘‘Yaṃ pubbe parivāriṃsu 58, nettiṃsavaradhārino;

    కణికారావ సమ్ఫుల్లా, భూరిదత్తో న దిస్సతి.

    Kaṇikārāva samphullā, bhūridatto na dissati.

    ౮౫౫.

    855.

    ‘‘హన్ద దాని గమిస్సామ, భూరిదత్తనివేసనం;

    ‘‘Handa dāni gamissāma, bhūridattanivesanaṃ;

    ధమ్మట్ఠం సీలసమ్పన్నం, పస్సామ తవ భాతరం’’.

    Dhammaṭṭhaṃ sīlasampannaṃ, passāma tava bhātaraṃ’’.

    ౮౫౬.

    856.

    ‘‘తఞ్చ దిస్వాన ఆయన్తిం, భూరిదత్తస్స మాతరం;

    ‘‘Tañca disvāna āyantiṃ, bhūridattassa mātaraṃ;

    బాహా పగ్గయ్హ పక్కన్దుం, భూరిదత్తస్స నారియో.

    Bāhā paggayha pakkanduṃ, bhūridattassa nāriyo.

    ౮౫౭.

    857.

    ‘‘పుత్తం తేయ్యే న జానామ, ఇతో మాసం అధోగతం;

    ‘‘Puttaṃ teyye na jānāma, ito māsaṃ adhogataṃ;

    మతం వా యది వా జీవం, భూరిదత్తం యసస్సినం’’.

    Mataṃ vā yadi vā jīvaṃ, bhūridattaṃ yasassinaṃ’’.

    ౮౫౮.

    858.

    ‘‘సకుణీ హతపుత్తావ, సుఞ్ఞం దిస్వా కులావకం;

    ‘‘Sakuṇī hataputtāva, suññaṃ disvā kulāvakaṃ;

    చిరం దుక్ఖేన ఝాయిస్సం, భూరిదత్తం అపస్సతీ 59.

    Ciraṃ dukkhena jhāyissaṃ, bhūridattaṃ apassatī 60.

    ౮౫౯.

    859.

    ‘‘కురరీ హతఛాపావ, సుఞ్ఞం దిస్వా కులావకం;

    ‘‘Kurarī hatachāpāva, suññaṃ disvā kulāvakaṃ;

    చిరం దుక్ఖేన ఝాయిస్సం, భూరిదత్తం అపస్సతీ.

    Ciraṃ dukkhena jhāyissaṃ, bhūridattaṃ apassatī.

    ౮౬౦.

    860.

    ‘‘సా నూన చక్కవాకీవ, పల్లలస్మిం అనోదకే;

    ‘‘Sā nūna cakkavākīva, pallalasmiṃ anodake;

    చిరం దుక్ఖేన ఝాయిస్సం, భూరిదత్తం అపస్సతీ.

    Ciraṃ dukkhena jhāyissaṃ, bhūridattaṃ apassatī.

    ౮౬౧.

    861.

    ‘‘కమ్మారానం యథా ఉక్కా, అన్తో ఝాయతి నో బహి;

    ‘‘Kammārānaṃ yathā ukkā, anto jhāyati no bahi;

    ఏవం ఝాయామి సోకేన, భూరిదత్తం అపస్సతీ’’.

    Evaṃ jhāyāmi sokena, bhūridattaṃ apassatī’’.

    ౮౬౨.

    862.

    ‘‘సాలావ సమ్పమథితా 61, మాలుతేన పమద్దితా;

    ‘‘Sālāva sampamathitā 62, mālutena pamadditā;

    సేన్తి పుత్తా చ దారా చ, భూరిదత్తనివేసనే’’.

    Senti puttā ca dārā ca, bhūridattanivesane’’.

    ౮౬౩.

    863.

    ‘‘ఇదం సుత్వాన నిగ్ఘోసం, భూరిదత్తనివేసనే;

    ‘‘Idaṃ sutvāna nigghosaṃ, bhūridattanivesane;

    అరిట్ఠో చ సుభోగో 63 చ, పధావింసు అనన్తరా 64.

    Ariṭṭho ca subhogo 65 ca, padhāviṃsu anantarā 66.

    ౮౬౪.

    864.

    ‘‘అమ్మ అస్సాస మా సోచి, ఏవంధమ్మా హి పాణినో;

    ‘‘Amma assāsa mā soci, evaṃdhammā hi pāṇino;

    చవన్తి ఉపపజ్జన్తి, ఏసస్స పరిణామితా’’.

    Cavanti upapajjanti, esassa pariṇāmitā’’.

    ౮౬౫.

    865.

    ‘‘అహమ్పి తాత జానామి, ఏవంధమ్మా హి పాణినో;

    ‘‘Ahampi tāta jānāmi, evaṃdhammā hi pāṇino;

    సోకేన చ పరేతస్మి, భూరిదత్తం అపస్సతీ.

    Sokena ca paretasmi, bhūridattaṃ apassatī.

    ౮౬౬.

    866.

    ‘‘అజ్జ చే మే ఇమం రత్తిం, సుదస్సన విజానహి;

    ‘‘Ajja ce me imaṃ rattiṃ, sudassana vijānahi;

    భూరిదత్తం అపస్సన్తీ, మఞ్ఞే హిస్సామి జీవితం’’.

    Bhūridattaṃ apassantī, maññe hissāmi jīvitaṃ’’.

    ౮౬౭.

    867.

    ‘‘అమ్మ అస్సాస మా సోచి, ఆనయిస్సామ భాతరం;

    ‘‘Amma assāsa mā soci, ānayissāma bhātaraṃ;

    దిసోదిసం గమిస్సామ, భాతుపరియేసనం చరం.

    Disodisaṃ gamissāma, bhātupariyesanaṃ caraṃ.

    ౮౬౮.

    868.

    ‘‘పబ్బతే గిరిదుగ్గేసు, గామేసు నిగమేసు చ;

    ‘‘Pabbate giriduggesu, gāmesu nigamesu ca;

    ఓరేన సత్తరత్తస్స 67, భాతరం పస్స ఆగతం’’.

    Orena sattarattassa 68, bhātaraṃ passa āgataṃ’’.

    ౮౬౯.

    869.

    ‘‘హత్థా పముత్తో ఉరగో, పాదే తే నిపతీ భుసం;

    ‘‘Hatthā pamutto urago, pāde te nipatī bhusaṃ;

    కచ్చి ను తం డంసీ తాత 69, మా భాయి సుఖితో భవ’’.

    Kacci nu taṃ ḍaṃsī tāta 70, mā bhāyi sukhito bhava’’.

    ౮౭౦.

    870.

    ‘‘నేవ మయ్హం అయం నాగో, అలం దుక్ఖాయ కాయచి;

    ‘‘Neva mayhaṃ ayaṃ nāgo, alaṃ dukkhāya kāyaci;

    యావతత్థి అహిగ్గాహో, మయా భియ్యో న విజ్జతి’’.

    Yāvatatthi ahiggāho, mayā bhiyyo na vijjati’’.

    ౮౭౧.

    871.

    ‘‘కో ను బ్రాహ్మణవణ్ణేన, దిత్తో 71 పరిసమాగతో;

    ‘‘Ko nu brāhmaṇavaṇṇena, ditto 72 parisamāgato;

    అవ్హాయన్తు సుయుద్ధేన, సుణన్తు పరిసా మమ’’.

    Avhāyantu suyuddhena, suṇantu parisā mama’’.

    ౮౭౨.

    872.

    ‘‘త్వం మం నాగేన ఆలమ్ప, అహం మణ్డూకఛాపియా;

    ‘‘Tvaṃ maṃ nāgena ālampa, ahaṃ maṇḍūkachāpiyā;

    హోతు నో అబ్భుతం తత్థ, ఆసహస్సేహి పఞ్చహి’’.

    Hotu no abbhutaṃ tattha, āsahassehi pañcahi’’.

    ౮౭౩.

    873.

    ‘‘అహఞ్హి వసుమా అడ్ఢో, త్వం దలిద్దోసి మాణవ;

    ‘‘Ahañhi vasumā aḍḍho, tvaṃ daliddosi māṇava;

    కో ను తే పాటిభోగత్థి, ఉపజూతఞ్చ కిం సియా.

    Ko nu te pāṭibhogatthi, upajūtañca kiṃ siyā.

    ౮౭౪.

    874.

    ‘‘ఉపజూతఞ్చ మే అస్స, పాటిభోగో చ తాదిసో;

    ‘‘Upajūtañca me assa, pāṭibhogo ca tādiso;

    హోతు నో అబ్భుతం తత్థ, ఆసహస్సేహి పఞ్చహి’’.

    Hotu no abbhutaṃ tattha, āsahassehi pañcahi’’.

    ౮౭౫.

    875.

    ‘‘సుణోహి మే మహారాజ, వచనం భద్దమత్థు తే;

    ‘‘Suṇohi me mahārāja, vacanaṃ bhaddamatthu te;

    పఞ్చన్నం మే సహస్సానం, పాటిభోగో హి కిత్తిమ’’.

    Pañcannaṃ me sahassānaṃ, pāṭibhogo hi kittima’’.

    ౮౭౬.

    876.

    ‘‘పేత్తికం వా ఇణం హోతి, యం వా హోతి సయంకతం;

    ‘‘Pettikaṃ vā iṇaṃ hoti, yaṃ vā hoti sayaṃkataṃ;

    కిం త్వం ఏవం బహుం మయ్హం, ధనం యాచసి బ్రాహ్మణ’’.

    Kiṃ tvaṃ evaṃ bahuṃ mayhaṃ, dhanaṃ yācasi brāhmaṇa’’.

    ౮౭౭.

    877.

    ‘‘అలమ్పానో హి నాగేన, మమం అభిజిగీసతి 73;

    ‘‘Alampāno hi nāgena, mamaṃ abhijigīsati 74;

    అహం మణ్డూకఛాపియా, డంసయిస్సామి బ్రాహ్మణం.

    Ahaṃ maṇḍūkachāpiyā, ḍaṃsayissāmi brāhmaṇaṃ.

    ౮౭౮.

    878.

    ‘‘తం త్వం దట్ఠుం మహారాజ, అజ్జ రట్ఠాభివడ్ఢన;

    ‘‘Taṃ tvaṃ daṭṭhuṃ mahārāja, ajja raṭṭhābhivaḍḍhana;

    ఖత్తసఙ్ఘపరిబ్యూళ్హో, నియ్యాహి అహిదస్సనం’’ 75.

    Khattasaṅghaparibyūḷho, niyyāhi ahidassanaṃ’’ 76.

    ౮౭౯.

    879.

    ‘‘నేవ తం అతిమఞ్ఞామి, సిప్పవాదేన మాణవ;

    ‘‘Neva taṃ atimaññāmi, sippavādena māṇava;

    అతిమత్తోసి సిప్పేన, ఉరగం నాపచాయసి’’.

    Atimattosi sippena, uragaṃ nāpacāyasi’’.

    ౮౮౦.

    880.

    ‘‘అహమ్పి నాతిమఞ్ఞామి, సిప్పవాదేన బ్రాహ్మణ;

    ‘‘Ahampi nātimaññāmi, sippavādena brāhmaṇa;

    అవిసేన చ నాగేన, భుసం వఞ్చయసే జనం.

    Avisena ca nāgena, bhusaṃ vañcayase janaṃ.

    ౮౮౧.

    881.

    ‘‘ఏవం చేతం జనో జఞ్ఞా, యథా జానామి తం అహం;

    ‘‘Evaṃ cetaṃ jano jaññā, yathā jānāmi taṃ ahaṃ;

    న త్వం లభసి ఆలమ్ప, భుసముట్ఠిం 77 కుతో ధనం’’.

    Na tvaṃ labhasi ālampa, bhusamuṭṭhiṃ 78 kuto dhanaṃ’’.

    ౮౮౨.

    882.

    ‘‘ఖరాజినో జటీ దుమ్మీ 79, దిత్తో పరిసమాగతో;

    ‘‘Kharājino jaṭī dummī 80, ditto parisamāgato;

    యో త్వం ఏవం గతం నాగం, అవిసో అతిమఞ్ఞసి.

    Yo tvaṃ evaṃ gataṃ nāgaṃ, aviso atimaññasi.

    ౮౮౩.

    883.

    ‘‘ఆసజ్జ ఖో నం జఞ్ఞాసి, పుణ్ణం ఉగ్గస్స తేజసో;

    ‘‘Āsajja kho naṃ jaññāsi, puṇṇaṃ uggassa tejaso;

    మఞ్ఞే తం భస్మరాసింవ, ఖిప్పమేసో కరిస్సతి’’.

    Maññe taṃ bhasmarāsiṃva, khippameso karissati’’.

    ౮౮౪.

    884.

    ‘‘సియా విసం సిలుత్తస్స, దేడ్డుభస్స సిలాభునో;

    ‘‘Siyā visaṃ siluttassa, deḍḍubhassa silābhuno;

    నేవ లోహితసీసస్స, విసం నాగస్స విజ్జతి’’.

    Neva lohitasīsassa, visaṃ nāgassa vijjati’’.

    ౮౮౫.

    885.

    ‘‘సుతమేతం అరహతం, సఞ్ఞతానం తపస్సినం;

    ‘‘Sutametaṃ arahataṃ, saññatānaṃ tapassinaṃ;

    ఇధ దానాని దత్వాన, సగ్గం గచ్ఛన్తి దాయకా;

    Idha dānāni datvāna, saggaṃ gacchanti dāyakā;

    జీవన్తో దేహి దానాని, యది తే అత్థి దాతవే.

    Jīvanto dehi dānāni, yadi te atthi dātave.

    ౮౮౬.

    886.

    ‘‘అయం నాగో మహిద్ధికో, తేజస్సీ దురతిక్కమో;

    ‘‘Ayaṃ nāgo mahiddhiko, tejassī duratikkamo;

    తేన తం డంసయిస్సామి, సో తం భస్మం కరిస్సతి’’.

    Tena taṃ ḍaṃsayissāmi, so taṃ bhasmaṃ karissati’’.

    ౮౮౭.

    887.

    ‘‘మయాపేతం సుతం సమ్మ, సఞ్ఞతానం తపస్సినం;

    ‘‘Mayāpetaṃ sutaṃ samma, saññatānaṃ tapassinaṃ;

    ఇధ దానాని దత్వాన, సగ్గం గచ్ఛన్తి దాయకా;

    Idha dānāni datvāna, saggaṃ gacchanti dāyakā;

    త్వమేవ దేహి జీవన్తో, యది తే అత్థి దాతవే.

    Tvameva dehi jīvanto, yadi te atthi dātave.

    ౮౮౮.

    888.

    ‘‘అయం అజముఖీ 81 నామ, పుణ్ణా ఉగ్గస్స తేజసో;

    ‘‘Ayaṃ ajamukhī 82 nāma, puṇṇā uggassa tejaso;

    తాయ తం డంసయిస్సామి, సా తం భస్మం కరిస్సతి’’.

    Tāya taṃ ḍaṃsayissāmi, sā taṃ bhasmaṃ karissati’’.

    ౮౮౯.

    889.

    ‘‘యా ధీతా ధతరట్ఠస్స, వేమాతా భగినీ మమ;

    ‘‘Yā dhītā dhataraṭṭhassa, vemātā bhaginī mama;

    సా తం డంసత్వజముఖీ 83, పుణ్ణా ఉగ్గస్స తేజసో’’.

    Sā taṃ ḍaṃsatvajamukhī 84, puṇṇā uggassa tejaso’’.

    ౮౯౦.

    890.

    ‘‘ఛమాయం చే నిసిఞ్చిస్సం, బ్రహ్మదత్త విజానహి;

    ‘‘Chamāyaṃ ce nisiñcissaṃ, brahmadatta vijānahi;

    తిణలతాని ఓసధ్యో, ఉస్సుస్సేయ్యుం అసంసయం.

    Tiṇalatāni osadhyo, ussusseyyuṃ asaṃsayaṃ.

    ౮౯౧.

    891.

    ‘‘ఉద్ధం చే పాతయిస్సామి, బ్రహ్మదత్త విజానహి;

    ‘‘Uddhaṃ ce pātayissāmi, brahmadatta vijānahi;

    సత్త వస్సానియం దేవో, న వస్సే న హిమం పతే.

    Satta vassāniyaṃ devo, na vasse na himaṃ pate.

    ౮౯౨.

    892.

    ‘‘ఉదకే చే నిసిఞ్చిస్సం, బ్రహ్మదత్త విజానహి;

    ‘‘Udake ce nisiñcissaṃ, brahmadatta vijānahi;

    యావన్తోదకజా 85 పాణా, మరేయ్యుం మచ్ఛకచ్ఛపా’’.

    Yāvantodakajā 86 pāṇā, mareyyuṃ macchakacchapā’’.

    ౮౯౩.

    893.

    ‘‘లోక్యం సజన్తం ఉదకం, పయాగస్మిం పతిట్ఠితం;

    ‘‘Lokyaṃ sajantaṃ udakaṃ, payāgasmiṃ patiṭṭhitaṃ;

    కోమం అజ్ఝోహరీ భూతో, ఓగాళ్హం యమునం నదిం’’.

    Komaṃ ajjhoharī bhūto, ogāḷhaṃ yamunaṃ nadiṃ’’.

    ౮౯౪.

    894.

    ‘‘యదేస లోకాధిపతీ యసస్సీ, బారాణసిం పక్రియ 87 సమన్తతో;

    ‘‘Yadesa lokādhipatī yasassī, bārāṇasiṃ pakriya 88 samantato;

    తస్సాహ పుత్తో ఉరగూసభస్స, సుభోగోతి మం బ్రాహ్మణ వేదయన్తి’’.

    Tassāha putto uragūsabhassa, subhogoti maṃ brāhmaṇa vedayanti’’.

    ౮౯౫.

    895.

    ‘‘సచే హి పుత్తో ఉరగూసభస్స, కాసిస్స 89 రఞ్ఞో అమరాధిపస్స;

    ‘‘Sace hi putto uragūsabhassa, kāsissa 90 rañño amarādhipassa;

    మహేసక్ఖో అఞ్ఞతరో పితా తే, మచ్చేసు మాతా పన తే అతుల్యా;

    Mahesakkho aññataro pitā te, maccesu mātā pana te atulyā;

    న తాదిసో అరహతి బ్రాహ్మణస్స, దాసమ్పి ఓహారితుం 91 మహానుభావో’’.

    Na tādiso arahati brāhmaṇassa, dāsampi ohārituṃ 92 mahānubhāvo’’.

    ౮౯౬.

    896.

    ‘‘రుక్ఖం నిస్సాయ విజ్ఝిత్థో, ఏణేయ్యం పాతుమాగతం;

    ‘‘Rukkhaṃ nissāya vijjhittho, eṇeyyaṃ pātumāgataṃ;

    సో విద్ధో దూరమచరి 93, సరవేగేన సీఘవా 94.

    So viddho dūramacari 95, saravegena sīghavā 96.

    ౮౯౭.

    897.

    ‘‘తం త్వం పతితమద్దక్ఖి, అరఞ్ఞస్మిం బ్రహావనే;

    ‘‘Taṃ tvaṃ patitamaddakkhi, araññasmiṃ brahāvane;

    సమం సకాజమాదాయ, సాయం నిగ్రోధుపాగమి.

    Samaṃ sakājamādāya, sāyaṃ nigrodhupāgami.

    ౮౯౮.

    898.

    ‘‘సుకసాళికసఙ్ఘుట్ఠం, పిఙ్గలం 97 సన్థతాయుతం;

    ‘‘Sukasāḷikasaṅghuṭṭhaṃ, piṅgalaṃ 98 santhatāyutaṃ;

    కోకిలాభిరుదం రమ్మం, ధువం హరితసద్దలం.

    Kokilābhirudaṃ rammaṃ, dhuvaṃ haritasaddalaṃ.

    ౮౯౯.

    899.

    ‘‘తత్థ తే సో పాతురహు, ఇద్ధియా యససా జలం;

    ‘‘Tattha te so pāturahu, iddhiyā yasasā jalaṃ;

    మహానుభావో భాతా మే, కఞ్ఞాహి పరివారితో.

    Mahānubhāvo bhātā me, kaññāhi parivārito.

    ౯౦౦.

    900.

    ‘‘సో తేన పరిచిణ్ణో త్వం, సబ్బకామేహి తప్పితో;

    ‘‘So tena pariciṇṇo tvaṃ, sabbakāmehi tappito;

    అదుట్ఠస్స తువం దుబ్భి, తం తే వేరం ఇధాగతం.

    Aduṭṭhassa tuvaṃ dubbhi, taṃ te veraṃ idhāgataṃ.

    ౯౦౧.

    901.

    ‘‘ఖిప్పం గీవం పసారేహి, న తే దస్సామి జీవితం;

    ‘‘Khippaṃ gīvaṃ pasārehi, na te dassāmi jīvitaṃ;

    భాతు పరిసరం వేరం, ఛేదయిస్సామి తే సిరం’’.

    Bhātu parisaraṃ veraṃ, chedayissāmi te siraṃ’’.

    ౯౦౨.

    902.

    ‘‘అజ్ఝాయకో యాచయోగీ, ఆహుతగ్గి చ బ్రాహ్మణో;

    ‘‘Ajjhāyako yācayogī, āhutaggi ca brāhmaṇo;

    ఏతేహి తీహి ఠానేహి, అవజ్ఝో హోతి 99 బ్రాహ్మణో’’.

    Etehi tīhi ṭhānehi, avajjho hoti 100 brāhmaṇo’’.

    ౯౦౩.

    903.

    ‘‘యం పూరం ధతరట్ఠస్స, ఓగాళ్హం యమునం నదిం;

    ‘‘Yaṃ pūraṃ dhataraṭṭhassa, ogāḷhaṃ yamunaṃ nadiṃ;

    జోతతే సబ్బసోవణ్ణం, గిరిమాహచ్చ యామునం.

    Jotate sabbasovaṇṇaṃ, girimāhacca yāmunaṃ.

    ౯౦౪.

    904.

    ‘‘తత్థ తే పురిసబ్యగ్ఘా, సోదరియా మమ భాతరో;

    ‘‘Tattha te purisabyagghā, sodariyā mama bhātaro;

    యథా తే తత్థ వక్ఖన్తి, తథా హేస్ససి బ్రాహ్మణ’’.

    Yathā te tattha vakkhanti, tathā hessasi brāhmaṇa’’.

    ౯౦౫.

    905.

    ‘‘అనిత్తరా ఇత్తరసమ్పయుత్తా, యఞ్ఞా చ వేదా చ సుభోగలోకే;

    ‘‘Anittarā ittarasampayuttā, yaññā ca vedā ca subhogaloke;

    తదగ్గరయ్హఞ్హి వినిన్దమానో, జహాతి విత్తఞ్చ సతఞ్చ ధమ్మం.

    Tadaggarayhañhi vinindamāno, jahāti vittañca satañca dhammaṃ.

    ౯౦౬.

    906.

    ‘‘అజ్ఝేనమరియా పథవిం జనిన్దా, వేస్సా కసిం పారిచరియఞ్చ సుద్దా;

    ‘‘Ajjhenamariyā pathaviṃ janindā, vessā kasiṃ pāricariyañca suddā;

    ఉపాగు పచ్చేకం యథాపదేసం, కతాహు ఏతే వసినాతి ఆహు’’.

    Upāgu paccekaṃ yathāpadesaṃ, katāhu ete vasināti āhu’’.

    ౯౦౭.

    907.

    ‘‘ధాతా విధాతా వరుణో కువేరో, సోమో యమో చన్దిమా వాయు సూరియో;

    ‘‘Dhātā vidhātā varuṇo kuvero, somo yamo candimā vāyu sūriyo;

    ఏతేపి యఞ్ఞం పుథుసో యజిత్వా, అజ్ఝాయకానం అథో సబ్బకామే.

    Etepi yaññaṃ puthuso yajitvā, ajjhāyakānaṃ atho sabbakāme.

    ౯౦౮.

    908.

    ‘‘వికాసితా చాపసతాని పఞ్చ, యో అజ్జునో బలవా భీమసేనో;

    ‘‘Vikāsitā cāpasatāni pañca, yo ajjuno balavā bhīmaseno;

    సహస్సబాహు అసమో పథబ్యా, సోపి తదా మాదహి జాతవేదం’’.

    Sahassabāhu asamo pathabyā, sopi tadā mādahi jātavedaṃ’’.

    ౯౦౯.

    909.

    ‘‘యో బ్రాహ్మణే భోజయి దీఘరత్తం, అన్నేన పానేన యథానుభావం;

    ‘‘Yo brāhmaṇe bhojayi dīgharattaṃ, annena pānena yathānubhāvaṃ;

    పసన్నచిత్తో అనుమోదమానో, సుభోగ దేవఞ్ఞతరో అహోసి’’.

    Pasannacitto anumodamāno, subhoga devaññataro ahosi’’.

    ౯౧౦.

    910.

    ‘‘మహాసనం దేవమనోమవణ్ణం, యో సప్పినా అసక్ఖి భోజేతుమగ్గిం 101;

    ‘‘Mahāsanaṃ devamanomavaṇṇaṃ, yo sappinā asakkhi bhojetumaggiṃ 102;

    స యఞ్ఞతన్తం వరతో యజిత్వా, దిబ్బం గతిం ముచలిన్దజ్ఝగచ్ఛి’’.

    Sa yaññatantaṃ varato yajitvā, dibbaṃ gatiṃ mucalindajjhagacchi’’.

    ౯౧౧.

    911.

    ‘‘మహానుభావో వస్ససహస్సజీవీ, యో పబ్బజీ దస్సనేయ్యో ఉళారో;

    ‘‘Mahānubhāvo vassasahassajīvī, yo pabbajī dassaneyyo uḷāro;

    హిత్వా అపరియన్తరట్ఠం 103 ససేనం, రాజా దుదీపోపి జగామ 104 సగ్గం’’.

    Hitvā apariyantaraṭṭhaṃ 105 sasenaṃ, rājā dudīpopi jagāma 106 saggaṃ’’.

    ౯౧౨.

    912.

    ‘‘యో సాగరన్తం సాగరో విజిత్వా, యూపం సుభం సోణ్ణమయం 107 ఉళారం;

    ‘‘Yo sāgarantaṃ sāgaro vijitvā, yūpaṃ subhaṃ soṇṇamayaṃ 108 uḷāraṃ;

    ఉస్సేసి వేస్సానరమాదహానో, సుభోగ దేవఞ్ఞతరో అహోసి.

    Ussesi vessānaramādahāno, subhoga devaññataro ahosi.

    ౯౧౩.

    913.

    ‘‘యస్సానుభావేన సుభోగ గఙ్గా, పవత్తథ 109 దధిసన్నిసిన్నం 110 సముద్దం;

    ‘‘Yassānubhāvena subhoga gaṅgā, pavattatha 111 dadhisannisinnaṃ 112 samuddaṃ;

    సలోమపాదో పరిచరియమగ్గిం, అఙ్గో సహస్సక్ఖపురజ్ఝగచ్ఛి’’.

    Salomapādo paricariyamaggiṃ, aṅgo sahassakkhapurajjhagacchi’’.

    ౯౧౪.

    914.

    ‘‘మహిద్ధికో దేవవరో యసస్సీ, సేనాపతి తిదివే వాసవస్స;

    ‘‘Mahiddhiko devavaro yasassī, senāpati tidive vāsavassa;

    సో సోమయాగేన మలం విహన్త్వా, సుభోగ దేవఞ్ఞతరో అహోసి’’.

    So somayāgena malaṃ vihantvā, subhoga devaññataro ahosi’’.

    ౯౧౫.

    915.

    ‘‘అకారయి లోకమిమం పరఞ్చ, భాగీరథిం హిమవన్తఞ్చ గిజ్ఝం 113;

    ‘‘Akārayi lokamimaṃ parañca, bhāgīrathiṃ himavantañca gijjhaṃ 114;

    యో ఇద్ధిమా దేవవరో యసస్సీ, సోపి తదా ఆదహి జాతవేదం.

    Yo iddhimā devavaro yasassī, sopi tadā ādahi jātavedaṃ.

    ౯౧౬.

    916.

    ‘‘మాలాగిరీ హిమవా యో చ గిజ్ఝో 115, సుదస్సనో నిసభో కువేరు 116;

    ‘‘Mālāgirī himavā yo ca gijjho 117, sudassano nisabho kuveru 118;

    ఏతే చ అఞ్ఞే చ నగా మహన్తా, చిత్యా కతా యఞ్ఞకరేహి మాహు’’.

    Ete ca aññe ca nagā mahantā, cityā katā yaññakarehi māhu’’.

    ౯౧౭.

    917.

    ‘‘అజ్ఝాయకం మన్తగుణూపపన్నం, తపస్సినం యాచయోగోతిధాహు 119;

    ‘‘Ajjhāyakaṃ mantaguṇūpapannaṃ, tapassinaṃ yācayogotidhāhu 120;

    తీరే సముద్దస్సుదకం సజన్తం 121, సాగరోజ్ఝోహరి తేనపేయ్యో.

    Tīre samuddassudakaṃ sajantaṃ 122, sāgarojjhohari tenapeyyo.

    ౯౧౮.

    918.

    ‘‘ఆయాగవత్థూని పుథూ పథబ్యా, సంవిజ్జన్తి బ్రాహ్మణా వాసవస్స;

    ‘‘Āyāgavatthūni puthū pathabyā, saṃvijjanti brāhmaṇā vāsavassa;

    పురిమం దిసం పచ్ఛిమం దక్ఖిణుత్తరం, సంవిజ్జమానా జనయన్తి వేదం’’.

    Purimaṃ disaṃ pacchimaṃ dakkhiṇuttaraṃ, saṃvijjamānā janayanti vedaṃ’’.

    ౯౧౯.

    919.

    ‘‘కలీ హి ధీరాన కటం మగానం, భవన్తి వేదజ్ఝగతానరిట్ఠ;

    ‘‘Kalī hi dhīrāna kaṭaṃ magānaṃ, bhavanti vedajjhagatānariṭṭha;

    మరీచిధమ్మం అసమేక్ఖితత్తా, మాయాగుణా నాతివహన్తి పఞ్ఞం.

    Marīcidhammaṃ asamekkhitattā, māyāguṇā nātivahanti paññaṃ.

    ౯౨౦.

    920.

    ‘‘వేదా న తాణాయ భవన్తి దస్స, మిత్తద్దునో భూనహునో నరస్స;

    ‘‘Vedā na tāṇāya bhavanti dassa, mittadduno bhūnahuno narassa;

    న తాయతే పరిచిణ్ణో చ అగ్గి, దోసన్తరం మచ్చమనరియకమ్మం.

    Na tāyate pariciṇṇo ca aggi, dosantaraṃ maccamanariyakammaṃ.

    ౯౨౧.

    921.

    ‘‘సబ్బఞ్చ మచ్చా సధనం సభోగం 123, ఆదీపితం దారు తిణేన మిస్సం;

    ‘‘Sabbañca maccā sadhanaṃ sabhogaṃ 124, ādīpitaṃ dāru tiṇena missaṃ;

    దహం న తప్పే 125 అసమత్థతేజో, కో తం సుభిక్ఖం ద్విరసఞ్ఞు కయిరా 126.

    Dahaṃ na tappe 127 asamatthatejo, ko taṃ subhikkhaṃ dvirasaññu kayirā 128.

    ౯౨౨.

    922.

    ‘‘యథాపి ఖీరం విపరిణామధమ్మం, దధి భవిత్వా నవనీతమ్పి హోతి;

    ‘‘Yathāpi khīraṃ vipariṇāmadhammaṃ, dadhi bhavitvā navanītampi hoti;

    ఏవమ్పి అగ్గి విపరిణామధమ్మో, తేజో సమోరోహతీ యోగయుత్తో.

    Evampi aggi vipariṇāmadhammo, tejo samorohatī yogayutto.

    ౯౨౩.

    923.

    ‘‘న దిస్సతీ అగ్గిమనుప్పవిట్ఠో, సుక్ఖేసు కట్ఠేసు నవేసు చాపి;

    ‘‘Na dissatī aggimanuppaviṭṭho, sukkhesu kaṭṭhesu navesu cāpi;

    నామత్థమానో 129 అరణీనరేన, నాకమ్మునా జాయతి జాతవేదో.

    Nāmatthamāno 130 araṇīnarena, nākammunā jāyati jātavedo.

    ౯౨౪.

    924.

    ‘‘సచే హి అగ్గి అన్తరతో వసేయ్య, సుక్ఖేసు కట్ఠేసు నవేసు చాపి;

    ‘‘Sace hi aggi antarato vaseyya, sukkhesu kaṭṭhesu navesu cāpi;

    సబ్బాని సుస్సేయ్యు వనాని లోకే, సుక్ఖాని కట్ఠాని చ పజ్జలేయ్యుం.

    Sabbāni susseyyu vanāni loke, sukkhāni kaṭṭhāni ca pajjaleyyuṃ.

    ౯౨౫.

    925.

    ‘‘కరోతి చే దారుతిణేన పుఞ్ఞం, భోజం నరో ధూమసిఖిం పతాపవం;

    ‘‘Karoti ce dārutiṇena puññaṃ, bhojaṃ naro dhūmasikhiṃ patāpavaṃ;

    అఙ్గారికా లోణకరా చ సూదా, సరీరదాహాపి కరేయ్యు పుఞ్ఞం.

    Aṅgārikā loṇakarā ca sūdā, sarīradāhāpi kareyyu puññaṃ.

    ౯౨౬.

    926.

    ‘‘అథ చే హి ఏతే న కరోన్తి పుఞ్ఞం, అజ్ఝేనమగ్గిం ఇధ తప్పయిత్వా;

    ‘‘Atha ce hi ete na karonti puññaṃ, ajjhenamaggiṃ idha tappayitvā;

    న కోచి లోకస్మిం కరోతి పుఞ్ఞం, భోజం నరో ధూమసిఖిం పతాపవం.

    Na koci lokasmiṃ karoti puññaṃ, bhojaṃ naro dhūmasikhiṃ patāpavaṃ.

    ౯౨౭.

    927.

    ‘‘కథఞ్హి లోకాపచితో సమానో, అమనుఞ్ఞగన్ధం బహూనం అకన్తం;

    ‘‘Kathañhi lokāpacito samāno, amanuññagandhaṃ bahūnaṃ akantaṃ;

    యదేవ మచ్చా పరివజ్జయన్తి, తదప్పసత్థం ద్విరసఞ్ఞు భుఞ్జే.

    Yadeva maccā parivajjayanti, tadappasatthaṃ dvirasaññu bhuñje.

    ౯౨౮.

    928.

    ‘‘సిఖిమ్పి దేవేసు వదన్తి హేకే, ఆపం మిలక్ఖూ 131 పన దేవమాహు;

    ‘‘Sikhimpi devesu vadanti heke, āpaṃ milakkhū 132 pana devamāhu;

    సబ్బేవ ఏతే వితథం భణన్తి 133, అగ్గీ న దేవఞ్ఞతరో న చాపో.

    Sabbeva ete vitathaṃ bhaṇanti 134, aggī na devaññataro na cāpo.

    ౯౨౯.

    929.

    ‘‘అనిన్ద్రియబద్ధమసఞ్ఞకాయం 135, వేస్సానరం కమ్మకరం పజానం;

    ‘‘Anindriyabaddhamasaññakāyaṃ 136, vessānaraṃ kammakaraṃ pajānaṃ;

    పరిచరియ మగ్గిం సుగతిం కథం వజే, పాపాని కమ్మాని పకుబ్బమానో 137.

    Paricariya maggiṃ sugatiṃ kathaṃ vaje, pāpāni kammāni pakubbamāno 138.

    ౯౩౦.

    930.

    ‘‘సబ్బాభిభూ తాహుధ జీవికత్థా, అగ్గిస్స బ్రహ్మా పరిచారకోతి;

    ‘‘Sabbābhibhū tāhudha jīvikatthā, aggissa brahmā paricārakoti;

    సబ్బానుభావీ చ వసీ కిమత్థం, అనిమ్మితో నిమ్మితం వన్దితస్స.

    Sabbānubhāvī ca vasī kimatthaṃ, animmito nimmitaṃ vanditassa.

    ౯౩౧.

    931.

    ‘‘హస్సం అనిజ్ఝానఖమం అతచ్ఛం, సక్కారహేతు పకిరింసు పుబ్బే;

    ‘‘Hassaṃ anijjhānakhamaṃ atacchaṃ, sakkārahetu pakiriṃsu pubbe;

    తే లాభసక్కారే అపాతుభోన్తే, సన్ధాపితా 139 జన్తుభి సన్తిధమ్మం.

    Te lābhasakkāre apātubhonte, sandhāpitā 140 jantubhi santidhammaṃ.

    ౯౩౨.

    932.

    ‘‘అజ్ఝేనమరియా పథవిం జనిన్దా, వేస్సా కసిం పారిచరియఞ్చ సుద్దా;

    ‘‘Ajjhenamariyā pathaviṃ janindā, vessā kasiṃ pāricariyañca suddā;

    ఉపాగు పచ్చేకం యథాపదేసం, కతాహు ఏతే వసినాతి ఆహు.

    Upāgu paccekaṃ yathāpadesaṃ, katāhu ete vasināti āhu.

    ౯౩౩.

    933.

    ‘‘ఏతఞ్చ సచ్చం వచనం భవేయ్య, యథా ఇదం భాసితం బ్రాహ్మణేహి;

    ‘‘Etañca saccaṃ vacanaṃ bhaveyya, yathā idaṃ bhāsitaṃ brāhmaṇehi;

    నాఖత్తియో జాతు లభేథ రజ్జం, నాబ్రాహ్మణో మన్తపదాని సిక్ఖే;

    Nākhattiyo jātu labhetha rajjaṃ, nābrāhmaṇo mantapadāni sikkhe;

    నాఞ్ఞత్ర వేస్సేహి కసిం కరేయ్య, సుద్దో న ముచ్చే పరపేసనాయ 141.

    Nāññatra vessehi kasiṃ kareyya, suddo na mucce parapesanāya 142.

    ౯౩౪.

    934.

    ‘‘యస్మా చ ఏతం వచనం అభూతం, ముసావిమే ఓదరియా భణన్తి;

    ‘‘Yasmā ca etaṃ vacanaṃ abhūtaṃ, musāvime odariyā bhaṇanti;

    తదప్పపఞ్ఞా అభిసద్దహన్తి, పస్సన్తి తం పణ్డితా అత్తనావ.

    Tadappapaññā abhisaddahanti, passanti taṃ paṇḍitā attanāva.

    ౯౩౫.

    935.

    ‘‘ఖత్యా హి వేస్సానం 143 బలిం హరన్తి, ఆదాయ సత్థాని చరన్తి బ్రాహ్మణా;

    ‘‘Khatyā hi vessānaṃ 144 baliṃ haranti, ādāya satthāni caranti brāhmaṇā;

    తం తాదిసం సఙ్ఖుభితం పభిన్నం, కస్మా బ్రహ్మా నుజ్జు కరోతి లోకం.

    Taṃ tādisaṃ saṅkhubhitaṃ pabhinnaṃ, kasmā brahmā nujju karoti lokaṃ.

    ౯౩౬.

    936.

    ‘‘సచే హి సో ఇస్సరో సబ్బలోకే, బ్రహ్మా బహూభూతపతీ 145 పజానం;

    ‘‘Sace hi so issaro sabbaloke, brahmā bahūbhūtapatī 146 pajānaṃ;

    కిం సబ్బలోకం విదహీ అలక్ఖిం, కిం సబ్బలోకం న సుఖిం అకాసి.

    Kiṃ sabbalokaṃ vidahī alakkhiṃ, kiṃ sabbalokaṃ na sukhiṃ akāsi.

    ౯౩౭.

    937.

    ‘‘సచే హి సో ఇస్సరో సబ్బలోకే, బ్రహ్మా బహూభూతపతీ పజానం;

    ‘‘Sace hi so issaro sabbaloke, brahmā bahūbhūtapatī pajānaṃ;

    మాయా ముసావజ్జమదేన 147 చాపి, లోకం అధమ్మేన కిమత్థమకారి 148.

    Māyā musāvajjamadena 149 cāpi, lokaṃ adhammena kimatthamakāri 150.

    ౯౩౮.

    938.

    ‘‘సచే హి సో ఇస్సరో సబ్బలోకే, బ్రహ్మా బహూభూతపతీ పజానం;

    ‘‘Sace hi so issaro sabbaloke, brahmā bahūbhūtapatī pajānaṃ;

    అధమ్మికో భూతపతీ అరిట్ఠ, ధమ్మే సతి యో విదహీ అధమ్మం.

    Adhammiko bhūtapatī ariṭṭha, dhamme sati yo vidahī adhammaṃ.

    ౯౩౯.

    939.

    ‘‘కీటా పటఙ్గా ఉరగా చ భేకా 151, హన్త్వా కిమీ సుజ్ఝతి మక్ఖికా చ;

    ‘‘Kīṭā paṭaṅgā uragā ca bhekā 152, hantvā kimī sujjhati makkhikā ca;

    ఏతేపి ధమ్మా అనరియరూపా, కమ్బోజకానం వితథా బహూనం.

    Etepi dhammā anariyarūpā, kambojakānaṃ vitathā bahūnaṃ.

    ౯౪౦.

    940.

    ‘‘సచే హి సో సుజ్ఝతి యో హనాతి, హతోపి సో సగ్గముపేతి ఠానం;

    ‘‘Sace hi so sujjhati yo hanāti, hatopi so saggamupeti ṭhānaṃ;

    భోవాది భోవాదిన మారయేయ్యుం 153, యే చాపి తేసం అభిసద్దహేయ్యుం.

    Bhovādi bhovādina mārayeyyuṃ 154, ye cāpi tesaṃ abhisaddaheyyuṃ.

    ౯౪౧.

    941.

    ‘‘నేవ మిగా న పసూ నోపి గావో, ఆయాచన్తి అత్తవధాయ కేచి;

    ‘‘Neva migā na pasū nopi gāvo, āyācanti attavadhāya keci;

    విప్ఫన్దమానే ఇధ జీవికత్థా, యఞ్ఞేసు పాణే పసుమారభన్తి 155.

    Vipphandamāne idha jīvikatthā, yaññesu pāṇe pasumārabhanti 156.

    ౯౪౨.

    942.

    ‘‘యూపుస్సనే 157 పసుబన్ధే చ బాలా, చిత్తేహి వణ్ణేహి ముఖం నయన్తి;

    ‘‘Yūpussane 158 pasubandhe ca bālā, cittehi vaṇṇehi mukhaṃ nayanti;

    అయం తే యూపో కామదుహో పరత్థ, భవిస్సతి సస్సతో సమ్పరాయే.

    Ayaṃ te yūpo kāmaduho parattha, bhavissati sassato samparāye.

    ౯౪౩.

    943.

    ‘‘సచే చ యూపే మణిసఙ్ఖముత్తం, ధఞ్ఞం ధనం రజతం జాతరూపం;

    ‘‘Sace ca yūpe maṇisaṅkhamuttaṃ, dhaññaṃ dhanaṃ rajataṃ jātarūpaṃ;

    సుక్ఖేసు కట్ఠేసు నవేసు చాపి, సచే దుహే తిదివే సబ్బకామే;

    Sukkhesu kaṭṭhesu navesu cāpi, sace duhe tidive sabbakāme;

    తేవిజ్జసఙ్ఘావ పుథూ యజేయ్యుం, అబ్రాహ్మణం 159 కఞ్చి న యాజయేయ్యుం.

    Tevijjasaṅghāva puthū yajeyyuṃ, abrāhmaṇaṃ 160 kañci na yājayeyyuṃ.

    ౯౪౪.

    944.

    ‘‘కుతో చ యూపే మణిసఙ్ఖముత్తం, ధఞ్ఞం ధనం రజతం జాతరూపం;

    ‘‘Kuto ca yūpe maṇisaṅkhamuttaṃ, dhaññaṃ dhanaṃ rajataṃ jātarūpaṃ;

    సుక్ఖేసు కట్ఠేసు నవేసు చాపి, కుతో దుహే తిదివే సబ్బకామే.

    Sukkhesu kaṭṭhesu navesu cāpi, kuto duhe tidive sabbakāme.

    ౯౪౫.

    945.

    ‘‘సఠా చ లుద్దా చ పలుద్ధబాలా 161, చిత్తేహి వణ్ణేహి ముఖం నయన్తి;

    ‘‘Saṭhā ca luddā ca paluddhabālā 162, cittehi vaṇṇehi mukhaṃ nayanti;

    ఆదాయ అగ్గిం మమ దేహి విత్తం, తతో సుఖీ హోహిసి సబ్బకామే.

    Ādāya aggiṃ mama dehi vittaṃ, tato sukhī hohisi sabbakāme.

    ౯౪౬.

    946.

    ‘‘తమగ్గిహుత్తం సరణం పవిస్స, చిత్తేహి వణ్ణేహి ముఖం నయన్తి;

    ‘‘Tamaggihuttaṃ saraṇaṃ pavissa, cittehi vaṇṇehi mukhaṃ nayanti;

    ఓరోపయిత్వా కేసమస్సుం నఖఞ్చ, వేదేహి విత్తం అతిగాళ్హయన్తి 163.

    Oropayitvā kesamassuṃ nakhañca, vedehi vittaṃ atigāḷhayanti 164.

    ౯౪౭.

    947.

    ‘‘కాకా ఉలూకంవ రహో లభిత్వా, ఏకం సమానం బహుకా సమేచ్చ;

    ‘‘Kākā ulūkaṃva raho labhitvā, ekaṃ samānaṃ bahukā samecca;

    అన్నాని భుత్వా కుహకా కుహిత్వా, ముణ్డం కరిత్వా యఞ్ఞపథోస్సజన్తి.

    Annāni bhutvā kuhakā kuhitvā, muṇḍaṃ karitvā yaññapathossajanti.

    ౯౪౮.

    948.

    ‘‘ఏవఞ్హి సో వఞ్చితో బ్రాహ్మణేహి, ఏకో సమానో బహుకా 165 సమేచ్చ;

    ‘‘Evañhi so vañcito brāhmaṇehi, eko samāno bahukā 166 samecca;

    తే యోగయోగేన విలుమ్పమానా, దిట్ఠం అదిట్ఠేన ధనం హరన్తి.

    Te yogayogena vilumpamānā, diṭṭhaṃ adiṭṭhena dhanaṃ haranti.

    ౯౪౯.

    949.

    ‘‘అకాసియా రాజూహివానుసిట్ఠా, తదస్స ఆదాయ ధనం హరన్తి;

    ‘‘Akāsiyā rājūhivānusiṭṭhā, tadassa ādāya dhanaṃ haranti;

    తే తాదిసా చోరసమా అసన్తా, వజ్ఝా న హఞ్ఞన్తి అరిట్ఠ లోకే.

    Te tādisā corasamā asantā, vajjhā na haññanti ariṭṭha loke.

    ౯౫౦.

    950.

    ‘‘ఇన్దస్స బాహారసి దక్ఖిణాతి, యఞ్ఞేసు ఛిన్దన్తి పలాసయట్ఠిం;

    ‘‘Indassa bāhārasi dakkhiṇāti, yaññesu chindanti palāsayaṭṭhiṃ;

    తం చేపి సచ్చం మఘవా ఛిన్నబాహు, కేనస్స ఇన్దో అసురే జినాతి.

    Taṃ cepi saccaṃ maghavā chinnabāhu, kenassa indo asure jināti.

    ౯౫౧.

    951.

    ‘‘తఞ్చేవ తుచ్ఛం మఘవా సమఙ్గీ, హన్తా అవజ్ఝో పరమో స దేవో 167;

    ‘‘Tañceva tucchaṃ maghavā samaṅgī, hantā avajjho paramo sa devo 168;

    మన్తా ఇమే బ్రాహ్మణా తుచ్ఛరూపా, సన్దిట్ఠికా వఞ్చనా ఏస లోకే.

    Mantā ime brāhmaṇā tuccharūpā, sandiṭṭhikā vañcanā esa loke.

    ౯౫౨.

    952.

    ‘‘మాలాగిరి హిమవా యో చ గిజ్ఝో, సుదస్సనో నిసభో కువేరు;

    ‘‘Mālāgiri himavā yo ca gijjho, sudassano nisabho kuveru;

    ఏతే చ అఞ్ఞే చ నగా మహన్తా, చిత్యా కతా యఞ్ఞకరేహి మాహు.

    Ete ca aññe ca nagā mahantā, cityā katā yaññakarehi māhu.

    ౯౫౩.

    953.

    ‘‘యథాపకారాని హి ఇట్ఠకాని, చిత్యా కతా యఞ్ఞకరేహి మాహు;

    ‘‘Yathāpakārāni hi iṭṭhakāni, cityā katā yaññakarehi māhu;

    న పబ్బతా హోన్తి తథాపకారా, అఞ్ఞా దిసా అచలా తిట్ఠసేలా.

    Na pabbatā honti tathāpakārā, aññā disā acalā tiṭṭhaselā.

    ౯౫౪.

    954.

    ‘‘న ఇట్ఠకా హోన్తి సిలా చిరేన 169, న తత్థ సఞ్జాయతి అయో న లోహం;

    ‘‘Na iṭṭhakā honti silā cirena 170, na tattha sañjāyati ayo na lohaṃ;

    యఞ్ఞఞ్చ ఏతం పరివణ్ణయన్తా, చిత్యా కతా యఞ్ఞకరేహి మాహు.

    Yaññañca etaṃ parivaṇṇayantā, cityā katā yaññakarehi māhu.

    ౯౫౫.

    955.

    ‘‘అజ్ఝాయకం మన్తగుణూపపన్నం, తపస్సినం యాచయోగోతిధాహు;

    ‘‘Ajjhāyakaṃ mantaguṇūpapannaṃ, tapassinaṃ yācayogotidhāhu;

    తీరే సముద్దస్సుదకం సజన్తం, తం సాగరోజ్ఝోహరి తేనపేయ్యో.

    Tīre samuddassudakaṃ sajantaṃ, taṃ sāgarojjhohari tenapeyyo.

    ౯౫౬.

    956.

    ‘‘పరోసహస్సమ్పి సమన్తవేదే, మన్తూపపన్నే నదియో వహన్తి;

    ‘‘Parosahassampi samantavede, mantūpapanne nadiyo vahanti;

    న తేన బ్యాపన్నరసూదకా న, కస్మా సముద్దో అతులో అపేయ్యో.

    Na tena byāpannarasūdakā na, kasmā samuddo atulo apeyyo.

    ౯౫౭.

    957.

    ‘‘యే కేచి కూపా ఇధ జీవలోకే, లోణూదకా కూపఖణేహి ఖాతా;

    ‘‘Ye keci kūpā idha jīvaloke, loṇūdakā kūpakhaṇehi khātā;

    న బ్రాహ్మణజ్ఝోహరణేన 171 తేసు, ఆపో అపేయ్యో ద్విరసఞ్ఞు మాహు.

    Na brāhmaṇajjhoharaṇena 172 tesu, āpo apeyyo dvirasaññu māhu.

    ౯౫౮.

    958.

    ‘‘పురే పురత్థా కా కస్స భరియా, మనో మనుస్సం అజనేసి పుబ్బే;

    ‘‘Pure puratthā kā kassa bhariyā, mano manussaṃ ajanesi pubbe;

    తేనాపి ధమ్మేన న కోచి హీనో, ఏవమ్పి వోస్సగ్గవిభఙ్గమాహు 173.

    Tenāpi dhammena na koci hīno, evampi vossaggavibhaṅgamāhu 174.

    ౯౫౯.

    959.

    ‘‘చణ్డాలపుత్తోపి అధిచ్చ వేదే, భాసేయ్య మన్తే కుసలో మతీమా 175;

    ‘‘Caṇḍālaputtopi adhicca vede, bhāseyya mante kusalo matīmā 176;

    న తస్స ముద్ధాపి ఫలేయ్య సత్తధా, మన్తా ఇమే అత్తవధాయ కతా 177.

    Na tassa muddhāpi phaleyya sattadhā, mantā ime attavadhāya katā 178.

    ౯౬౦.

    960.

    ‘‘వాచాకతా గిద్ధికతా 179 గహీతా, దుమ్మోచయా కబ్యపథానుపన్నా;

    ‘‘Vācākatā giddhikatā 180 gahītā, dummocayā kabyapathānupannā;

    బాలాన చిత్తం విసమే నివిట్ఠం, తదప్పపఞ్ఞా అభిసద్దహన్తి.

    Bālāna cittaṃ visame niviṭṭhaṃ, tadappapaññā abhisaddahanti.

    ౯౬౧.

    961.

    ‘‘సీహస్స బ్యగ్ఘస్స చ దీపినో చ, న విజ్జతీ పోరిసియంబలేన;

    ‘‘Sīhassa byagghassa ca dīpino ca, na vijjatī porisiyaṃbalena;

    మనుస్సభావో చ గవంవ పేక్ఖో, జాతీ హి తేసం అసమా సమానా 181.

    Manussabhāvo ca gavaṃva pekkho, jātī hi tesaṃ asamā samānā 182.

    ౯౬౨.

    962.

    ‘‘సచే చ రాజా పథవిం విజిత్వా, సజీవవా అస్సవపారిసజ్జో;

    ‘‘Sace ca rājā pathaviṃ vijitvā, sajīvavā assavapārisajjo;

    సయమేవ సో సత్తుసఙ్ఘం విజేయ్య, తస్సప్పజా నిచ్చసుఖీ 183 భవేయ్య.

    Sayameva so sattusaṅghaṃ vijeyya, tassappajā niccasukhī 184 bhaveyya.

    ౯౬౩.

    963.

    ‘‘ఖత్తియమన్తా చ తయో చ వేదా, అత్థేన ఏతే సమకా భవన్తి;

    ‘‘Khattiyamantā ca tayo ca vedā, atthena ete samakā bhavanti;

    తేసఞ్చ అత్థం అవినిచ్ఛినిత్వా, న బుజ్ఝతీ ఓఘపథంవ ఛన్నం.

    Tesañca atthaṃ avinicchinitvā, na bujjhatī oghapathaṃva channaṃ.

    ౯౬౪.

    964.

    ‘‘ఖత్తియమన్తా చ తయో చ వేదా, అత్థేన ఏతే సమకా భవన్తి;

    ‘‘Khattiyamantā ca tayo ca vedā, atthena ete samakā bhavanti;

    లాభో అలాభో అయసో యసో చ, సబ్బేవ తేసం చతున్నఞ్చ 185 ధమ్మా.

    Lābho alābho ayaso yaso ca, sabbeva tesaṃ catunnañca 186 dhammā.

    ౯౬౫.

    965.

    ‘‘యథాపి ఇబ్భా ధనధఞ్ఞహేతు, కమ్మాని కరోన్తి 187 పుథూ పథబ్యా;

    ‘‘Yathāpi ibbhā dhanadhaññahetu, kammāni karonti 188 puthū pathabyā;

    తేవిజ్జసఙ్ఘా చ తథేవ అజ్జ, కమ్మాని కరోన్తి 189 పుథూ పథబ్యా.

    Tevijjasaṅghā ca tatheva ajja, kammāni karonti 190 puthū pathabyā.

    ౯౬౬.

    966.

    ‘‘ఇబ్భేహి యే తే 191 సమకా భవన్తి, నిచ్చుస్సుకా కామగుణేసు యుత్తా;

    ‘‘Ibbhehi ye te 192 samakā bhavanti, niccussukā kāmaguṇesu yuttā;

    కమ్మాని కరోన్తి 193 పుథూ పథబ్యా, తదప్పపఞ్ఞా ద్విరసఞ్ఞురా తే’’.

    Kammāni karonti 194 puthū pathabyā, tadappapaññā dvirasaññurā te’’.

    ౯౬౭.

    967.

    ‘‘కస్స భేరీ ముదిఙ్గా చ, సఙ్ఖాపణవదిన్దిమా;

    ‘‘Kassa bherī mudiṅgā ca, saṅkhāpaṇavadindimā;

    పురతో పటిపన్నాని, హాసయన్తా రథేసభం.

    Purato paṭipannāni, hāsayantā rathesabhaṃ.

    ౯౬౮.

    968.

    ‘‘కస్స కఞ్చనపట్టేన, పుథునా విజ్జువణ్ణినా;

    ‘‘Kassa kañcanapaṭṭena, puthunā vijjuvaṇṇinā;

    యువా కలాపసన్నద్ధో, కో ఏతి సిరియా జలం.

    Yuvā kalāpasannaddho, ko eti siriyā jalaṃ.

    ౯౬౯.

    969.

    ‘‘ఉక్కాముఖపహట్ఠంవ , ఖదిరఙ్గారసన్నిభం;

    ‘‘Ukkāmukhapahaṭṭhaṃva , khadiraṅgārasannibhaṃ;

    ముఖఞ్చ రుచిరా భాతి, కో ఏతి సిరియా జలం.

    Mukhañca rucirā bhāti, ko eti siriyā jalaṃ.

    ౯౭౦.

    970.

    ‘‘కస్స జమ్బోనదం ఛత్తం, ససలాకం మనోరమం;

    ‘‘Kassa jambonadaṃ chattaṃ, sasalākaṃ manoramaṃ;

    ఆదిచ్చరంసావరణం, కో ఏతి సిరియా జలం.

    Ādiccaraṃsāvaraṇaṃ, ko eti siriyā jalaṃ.

    ౯౭౧.

    971.

    ‘‘కస్స అఙ్గం 195 పరిగ్గయ్హ, వాళబీజనిముత్తమం;

    ‘‘Kassa aṅgaṃ 196 pariggayha, vāḷabījanimuttamaṃ;

    ఉభతో వరపుఞ్ఞస్స 197, ముద్ధని ఉపరూపరి.

    Ubhato varapuññassa 198, muddhani uparūpari.

    ౯౭౨.

    972.

    ‘‘కస్స పేఖుణహత్థాని, చిత్రాని చ ముదూని చ;

    ‘‘Kassa pekhuṇahatthāni, citrāni ca mudūni ca;

    కఞ్చనమణిదణ్డాని 199, చరన్తి దుభతో ముఖం.

    Kañcanamaṇidaṇḍāni 200, caranti dubhato mukhaṃ.

    ౯౭౩.

    973.

    ‘‘ఖదిరఙ్గారవణ్ణాభా, ఉక్కాముఖపహంసితా;

    ‘‘Khadiraṅgāravaṇṇābhā, ukkāmukhapahaṃsitā;

    కస్సేతే కుణ్డలా వగ్గూ, సోభన్తి దుభతో ముఖం.

    Kassete kuṇḍalā vaggū, sobhanti dubhato mukhaṃ.

    ౯౭౪.

    974.

    ‘‘కస్స వాతేన ఛుపితా, నిద్ధన్తా ముదుకాళకా 201;

    ‘‘Kassa vātena chupitā, niddhantā mudukāḷakā 202;

    సోభయన్తి నలాటన్తం, నభా విజ్జురివుగ్గతా.

    Sobhayanti nalāṭantaṃ, nabhā vijjurivuggatā.

    ౯౭౫.

    975.

    ‘‘కస్స ఏతాని అక్ఖీని, ఆయతాని పుథూని చ;

    ‘‘Kassa etāni akkhīni, āyatāni puthūni ca;

    కో సోభతి విసాలక్ఖో, కస్సేతం ఉణ్ణజం ముఖం.

    Ko sobhati visālakkho, kassetaṃ uṇṇajaṃ mukhaṃ.

    ౯౭౬.

    976.

    ‘‘కస్సేతే లపనజాతా 203, సుద్ధా సఙ్ఖవరూపమా;

    ‘‘Kassete lapanajātā 204, suddhā saṅkhavarūpamā;

    భాసమానస్స సోభన్తి, దన్తా కుప్పిలసాదిసా.

    Bhāsamānassa sobhanti, dantā kuppilasādisā.

    ౯౭౭.

    977.

    ‘‘కస్స లాఖారససమా, హత్థపాదా సుఖేధితా;

    ‘‘Kassa lākhārasasamā, hatthapādā sukhedhitā;

    కో సో బిమ్బోట్ఠసమ్పన్నో, దివా సూరియోవ భాసతి.

    Ko so bimboṭṭhasampanno, divā sūriyova bhāsati.

    ౯౭౮.

    978.

    ‘‘హిమచ్చయే హిమవతి 205, మహాసాలోవ పుప్ఫితో;

    ‘‘Himaccaye himavati 206, mahāsālova pupphito;

    కో సో ఓదాతపావారో, జయం ఇన్దోవ సోభతి.

    Ko so odātapāvāro, jayaṃ indova sobhati.

    ౯౭౯.

    979.

    ‘‘సువణ్ణపీళకాకిణ్ణం , మణిదణ్డవిచిత్తకం;

    ‘‘Suvaṇṇapīḷakākiṇṇaṃ , maṇidaṇḍavicittakaṃ;

    కో సో పరిసమోగయ్హ, ఈసం ఖగ్గం పముఞ్చతి 207.

    Ko so parisamogayha, īsaṃ khaggaṃ pamuñcati 208.

    ౯౮౦.

    980.

    ‘‘సువణ్ణవికతా చిత్తా, సుకతా చిత్తసిబ్బనా 209;

    ‘‘Suvaṇṇavikatā cittā, sukatā cittasibbanā 210;

    కో సో ఓముఞ్చతే పాదా, నమో కత్వా మహేసినో’’.

    Ko so omuñcate pādā, namo katvā mahesino’’.

    ౯౮౧.

    981.

    ‘‘ధతరట్ఠా హి తే నాగా, ఇద్ధిమన్తో యసస్సినో;

    ‘‘Dhataraṭṭhā hi te nāgā, iddhimanto yasassino;

    సముద్దజాయ ఉప్పన్నా, నాగా ఏతే మహిద్ధికా’’తి.

    Samuddajāya uppannā, nāgā ete mahiddhikā’’ti.

    భూరిదత్తజాతకం ఛట్ఠం.

    Bhūridattajātakaṃ chaṭṭhaṃ.







    Footnotes:
    1. కిఞ్చి (సీ॰ పీ॰ క॰)
    2. kiñci (sī. pī. ka.)
    3. తేజసీ (సీ॰ స్యా॰ పీ॰ క॰)
    4. tejasī (sī. syā. pī. ka.)
    5. వత్తవతిం (స్యా॰ క॰)
    6. vattavatiṃ (syā. ka.)
    7. బహుకా తగ్గరా (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    8. bahukā taggarā (sī. syā. pī.)
    9. పోక్ఖరఞ్ఞా (స్యా॰ పీ॰)
    10. pokkharaññā (syā. pī.)
    11. ఇన్దానం (స్యా॰ క॰)
    12. indānaṃ (syā. ka.)
    13. హోహి (స్యా॰)
    14. hohi (syā.)
    15. సాధుచిత్తం (పీ॰)
    16. sādhucittaṃ (pī.)
    17. పదం (సీ॰ పీ॰)
    18. padaṃ (sī. pī.)
    19. మానితో (క॰)
    20. mānito (ka.)
    21. కుసలం (క॰)
    22. kusalaṃ (ka.)
    23. కేహి (క॰)
    24. kehi (ka.)
    25. కేహి (క॰)
    26. kehi (ka.)
    27. విత్తోస్మి (స్యా॰ క॰)
    28. vittosmi (syā. ka.)
    29. ఆలమ్బానోతి (సీ॰ పీ॰), ఆలమ్బాయనోతి (స్యా॰)
    30. ālambānoti (sī. pī.), ālambāyanoti (syā.)
    31. సచే హి (సీ॰ పీ॰ క॰)
    32. భూరిదత్తం పదిస్ససి (క॰)
    33. sace hi (sī. pī. ka.)
    34. bhūridattaṃ padissasi (ka.)
    35. మహిస్సమవ దీయతి (సీ॰ పీ॰), మహిమస్స విన్ద్రీయతి (స్యా॰)
    36. mahissamava dīyati (sī. pī.), mahimassa vindrīyati (syā.)
    37. జీవరే చాపి సుస్సరే (సీ॰ పీ॰)
    38. jīvare cāpi sussare (sī. pī.)
    39. సచే హి (సీ॰ పీ॰ క॰)
    40. sace hi (sī. pī. ka.)
    41. పదమేకం (స్యా॰ క॰)
    42. padamekaṃ (syā. ka.)
    43. కాయ’స్స దిస్సతి (సీ॰ పీ॰)
    44. kāya’ssa dissati (sī. pī.)
    45. సట్ఠుం (సీ॰ పీ॰), యుట్ఠుం (స్యా॰), సుత్తుం (క॰)
    46. saṭṭhuṃ (sī. pī.), yuṭṭhuṃ (syā.), suttuṃ (ka.)
    47. సామం (సీ॰ పీ॰)
    48. sāmaṃ (sī. pī.)
    49. యన్తం (క॰)
    50. yantaṃ (ka.)
    51. తే నాభిసయి (సీ॰), తే నాభిస్ససి (స్యా॰)
    52. te nābhisayi (sī.), te nābhissasi (syā.)
    53. యతో తం (సీ॰)
    54. yato taṃ (sī.)
    55. పరిచారింసు (సీ॰ పీ॰)
    56. paricāriṃsu (sī. pī.)
    57. పరిచారింసు (సీ॰ పీ॰)
    58. paricāriṃsu (sī. pī.)
    59. ఇమిస్సా గాథాయానన్తరే సీ॰ పీ॰ పోత్థకేసు – ‘‘సకుణీ హతపుత్తావ, సుఞ్ఞం దిస్వా కులావకం; తేన తేన పధావిస్స, పియపుత్తం అపస్సతీ’’తి ఇతి అయమ్పి గాథా ఆగతా
    60. imissā gāthāyānantare sī. pī. potthakesu – ‘‘sakuṇī hataputtāva, suññaṃ disvā kulāvakaṃ; tena tena padhāvissa, piyaputtaṃ apassatī’’ti iti ayampi gāthā āgatā
    61. సమ్పమద్దితా (స్యా॰ క॰)
    62. sampamadditā (syā. ka.)
    63. సుభగో (సీ॰ పీ॰)
    64. ఉపధావింసు అనన్తరా (సీ॰ పీ॰)
    65. subhago (sī. pī.)
    66. upadhāviṃsu anantarā (sī. pī.)
    67. ఓరేన దసరత్తస్స (సీ॰ పీ॰)
    68. orena dasarattassa (sī. pī.)
    69. కచ్చి తం ను డసీ తాత (సీ॰), కచ్చి ను డంసితో తాత (స్యా॰), కచ్చితానుడసీ తాత (పీ॰)
    70. kacci taṃ nu ḍasī tāta (sī.), kacci nu ḍaṃsito tāta (syā.), kaccitānuḍasī tāta (pī.)
    71. దత్తో (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    72. datto (sī. syā. pī.)
    73. అభిజిగింసతి (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    74. abhijigiṃsati (sī. syā. pī.)
    75. అభిదస్సనం (సీ॰ పీ॰)
    76. abhidassanaṃ (sī. pī.)
    77. థుసముట్ఠిం (స్యా॰), సత్తుముట్ఠిం (సీ॰ పీ॰)
    78. thusamuṭṭhiṃ (syā.), sattumuṭṭhiṃ (sī. pī.)
    79. రుమ్మీ (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    80. rummī (sī. syā. pī.)
    81. అచ్చిముఖీ (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    82. accimukhī (sī. syā. pī.)
    83. సా దిస్సతు అచ్చిముఖీ (సీ॰ పీ॰)
    84. sā dissatu accimukhī (sī. pī.)
    85. యావతా ఓదకా (సీ॰), యావతా ఉదకజా (పీ॰)
    86. yāvatā odakā (sī.), yāvatā udakajā (pī.)
    87. పకిరపరీ (సీ॰ పీ॰), పకిరహరీ (స్యా॰)
    88. pakiraparī (sī. pī.), pakiraharī (syā.)
    89. కంసస్స (సీ॰ పీ॰)
    90. kaṃsassa (sī. pī.)
    91. ఓహాతుం (సీ॰ పీ॰)
    92. ohātuṃ (sī. pī.)
    93. దూర’మసరా (సీ॰ పీ॰)
    94. సేఖవా (సీ॰ పీ॰), పేక్ఖవా (స్యా॰ క॰)
    95. dūra’masarā (sī. pī.)
    96. sekhavā (sī. pī.), pekkhavā (syā. ka.)
    97. పిఙ్గియం (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    98. piṅgiyaṃ (sī. syā. pī.)
    99. భవతి (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    100. bhavati (sī. syā. pī.)
    101. జేతుమగ్గిం (సీ॰ పీ॰)
    102. jetumaggiṃ (sī. pī.)
    103. రథం (సీ॰ పీ॰)
    104. దుదీపోపజ్ఝగామి (స్యా॰)
    105. rathaṃ (sī. pī.)
    106. dudīpopajjhagāmi (syā.)
    107. సోవణ్ణమయం (స్యా॰ క॰)
    108. sovaṇṇamayaṃ (syā. ka.)
    109. పవత్తతి (స్యా॰ క॰)
    110. దధిసన్న (సీ॰ పీ॰)
    111. pavattati (syā. ka.)
    112. dadhisanna (sī. pī.)
    113. గిజ్ఝం (స్యా॰ క॰), విఞ్ఝం (?)
    114. gijjhaṃ (syā. ka.), viñjhaṃ (?)
    115. విజ్ఝో (క॰), విజ్ఝా (స్యా॰)
    116. కాకనేరు (సీ॰ పీ॰), కాకవేరు (స్యా॰)
    117. vijjho (ka.), vijjhā (syā.)
    118. kākaneru (sī. pī.), kākaveru (syā.)
    119. తిచాహ (సీ॰ పీ॰), తి చాహు (క॰)
    120. ticāha (sī. pī.), ti cāhu (ka.)
    121. సిఞ్చన్తం (క॰)
    122. siñcantaṃ (ka.)
    123. సధనా సభోగా (సీ॰ స్యా॰ పీ॰ క॰)
    124. sadhanā sabhogā (sī. syā. pī. ka.)
    125. న తప్పే అగ్గి (క॰)
    126. దిరసఞ్ఞ కురియా (సీ॰), దిరసఞ్ఞు కురియా (పీ॰)
    127. na tappe aggi (ka.)
    128. dirasañña kuriyā (sī.), dirasaññu kuriyā (pī.)
    129. నామన్థమానో (సీ॰ పీ॰)
    130. nāmanthamāno (sī. pī.)
    131. మిలక్ఖా (సీ॰ పీ॰)
    132. milakkhā (sī. pī.)
    133. గణ్హన్తి (క॰)
    134. gaṇhanti (ka.)
    135. నిరిన్ద్రియం అన్తం అసఞ్ఞకాయం (సీ॰ పీ॰), అనిద్రియం సన్తమసఞ్ఞకాయం (స్యా॰)
    136. nirindriyaṃ antaṃ asaññakāyaṃ (sī. pī.), anidriyaṃ santamasaññakāyaṃ (syā.)
    137. పకూబ్బమానో (స్యా॰ క॰)
    138. pakūbbamāno (syā. ka.)
    139. సన్థమ్భితా (సీ॰ పీ॰), సన్ధాభితా (స్యా॰), సన్తాపితా (క॰)
    140. santhambhitā (sī. pī.), sandhābhitā (syā.), santāpitā (ka.)
    141. పరపేస్సితాయ (సీ॰ పీ॰)
    142. parapessitāya (sī. pī.)
    143. ఖత్తా న వేస్సా న (సీ॰ పీ॰)
    144. khattā na vessā na (sī. pī.)
    145. బ్రహ్మపహూ భూతపతీ (స్యా॰)
    146. brahmapahū bhūtapatī (syā.)
    147. ముసావఞ్చనపదేన (క॰)
    148. కిమత్థ’కాసి (సీ॰ పీ॰), కిమత్థకారీ (స్యా॰)
    149. musāvañcanapadena (ka.)
    150. kimattha’kāsi (sī. pī.), kimatthakārī (syā.)
    151. భిఙ్గా (స్యా॰)
    152. bhiṅgā (syā.)
    153. మారభేయ్యుం (క॰)
    154. mārabheyyuṃ (ka.)
    155. మాహరన్తి (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    156. māharanti (sī. syā. pī.)
    157. యూపస్స తే (సీ॰), యూపస్స నే (పీ॰)
    158. yūpassa te (sī.), yūpassa ne (pī.)
    159. న బ్రాహ్మణా (సీ॰ స్యా॰)
    160. na brāhmaṇā (sī. syā.)
    161. ఉపలద్ధబాలా (సీ॰ పీ॰)
    162. upaladdhabālā (sī. pī.)
    163. అతిగాళయన్తి (సీ॰ పీ॰)
    164. atigāḷayanti (sī. pī.)
    165. బహుహీ (సీ॰)
    166. bahuhī (sī.)
    167. సుదేవో (స్యా॰ క॰)
    168. sudevo (syā. ka.)
    169. చిరేనపి (సీ॰ పీ॰)
    170. cirenapi (sī. pī.)
    171. బ్రాహ్మణజ్ఝోహరి తేన (క॰)
    172. brāhmaṇajjhohari tena (ka.)
    173. వోస్సగ్గవిభాగమాహు (సీ॰)
    174. vossaggavibhāgamāhu (sī.)
    175. ముతీమా (సీ॰ పీ॰)
    176. mutīmā (sī. pī.)
    177. కత్త (సీ॰ పీ॰)
    178. katta (sī. pī.)
    179. గిద్ధిగతా (క॰)
    180. giddhigatā (ka.)
    181. సమానం (స్యా॰ క॰)
    182. samānaṃ (syā. ka.)
    183. నిచ్చసుఖా (పీ॰)
    184. niccasukhā (pī.)
    185. సబ్బే తే సబ్బేసం చతున్న (సీ॰ పీ॰)
    186. sabbe te sabbesaṃ catunna (sī. pī.)
    187. కారేన్తి (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    188. kārenti (sī. syā. pī.)
    189. కారేన్తి (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    190. kārenti (sī. syā. pī.)
    191. ఏతే (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    192. ete (sī. syā. pī.)
    193. కారేన్తి (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    194. kārenti (sī. syā. pī.)
    195. అఙ్కం (సీ॰ పీ॰)
    196. aṅkaṃ (sī. pī.)
    197. చరతే వరపఞ్ఞస్స (సీ॰ పీ॰)
    198. carate varapaññassa (sī. pī.)
    199. తపఞ్ఞమణిదణ్డాని (సీ॰ పీ॰), సువణ్ణమణిదణ్డాని (స్యా॰ క॰)
    200. tapaññamaṇidaṇḍāni (sī. pī.), suvaṇṇamaṇidaṇḍāni (syā. ka.)
    201. ముదుకాళకం (సీ॰), ముదు కాళికా (స్యా॰)
    202. mudukāḷakaṃ (sī.), mudu kāḷikā (syā.)
    203. లపనజా సుద్ధా (సీ॰ పీ॰)
    204. lapanajā suddhā (sī. pī.)
    205. హేమవతో (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    206. hemavato (sī. syā. pī.)
    207. ఈసో ఖగ్గంవ ముఞ్చతి (సీ॰ పీ॰), భన్తే ఖగ్గం పముఞ్చతి (స్యా॰)
    208. īso khaggaṃva muñcati (sī. pī.), bhante khaggaṃ pamuñcati (syā.)
    209. సిబ్బినీ (స్యా॰ క॰)
    210. sibbinī (syā. ka.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / జాతక-అట్ఠకథా • Jātaka-aṭṭhakathā / [౫౪౩] ౬. భూరిదత్తజాతకవణ్ణనా • [543] 6. Bhūridattajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact