| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
८. भूतारोचनसिक्खापदं
8. Bhūtārocanasikkhāpadaṃ
६७. अट्ठमे तत्थाति चतुत्थपाराजिकसिक्खापदे। इधाति भूतारोचनसिक्खापदे। हीति सच्चं, यस्मा वा। पयुत्तवाचाति पच्चयेहि युत्ता वाचा। तथाति ततो गुणारोचनकारणा, अरिया सादियिंसूति योजना।
67. Aṭṭhame tatthāti catutthapārājikasikkhāpade. Idhāti bhūtārocanasikkhāpade. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Payuttavācāti paccayehi yuttā vācā. Tathāti tato guṇārocanakāraṇā, ariyā sādiyiṃsūti yojanā.
यतसद्दानं निच्चसम्बन्धत्ता वुत्तं ‘‘ये’’तिआदि। सब्बेपीति पुथुज्जनारियापि। भूतन्ति विज्जमानं। कस्मा सब्बेपि पटिजानिंसु, ननु अरियेहि अत्तनो गुणानं अनारोचितत्ता न पटिजानितब्बन्ति आह ‘‘अरियानम्पी’’तिआदि। हीति सच्चं, यस्मा वा। अरियानम्पि अब्भन्तरे उत्तरिमनुस्सधम्मो यस्मा भूतो होति, तस्मा सब्बेपि ‘‘भूतं भगवा’’ति पटिजानिंसूति योजना। यस्मा भासितो विय होति, तस्माति योजना। अरिया पटिजानिंसूति सम्बन्धो। अनादीनवदस्सिनोति दोसस्स अदस्सनधम्मा। तेहीति अरियेहि, भासितोति सम्बन्धो। यं पिण्डपातं उप्पादेसुन्ति योजना। अञ्ञेति पुथुज्जना। सब्बसङ्गाहिकेनेवाति सब्बेसं पुथुज्जनारियानं सङ्गहणे पवत्तेनेव। सिक्खापदविभङ्गेपीति सिक्खापदस्स पदभाजनियेपि। तत्थाति चतुत्थपाराजिके। इधाति इमस्मिं सिक्खापदे।
Yatasaddānaṃ niccasambandhattā vuttaṃ ‘‘ye’’tiādi. Sabbepīti puthujjanāriyāpi. Bhūtanti vijjamānaṃ. Kasmā sabbepi paṭijāniṃsu, nanu ariyehi attano guṇānaṃ anārocitattā na paṭijānitabbanti āha ‘‘ariyānampī’’tiādi. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Ariyānampi abbhantare uttarimanussadhammo yasmā bhūto hoti, tasmā sabbepi ‘‘bhūtaṃ bhagavā’’ti paṭijāniṃsūti yojanā. Yasmā bhāsito viya hoti, tasmāti yojanā. Ariyā paṭijāniṃsūti sambandho. Anādīnavadassinoti dosassa adassanadhammā. Tehīti ariyehi, bhāsitoti sambandho. Yaṃ piṇḍapātaṃ uppādesunti yojanā. Aññeti puthujjanā. Sabbasaṅgāhikenevāti sabbesaṃ puthujjanāriyānaṃ saṅgahaṇe pavatteneva. Sikkhāpadavibhaṅgepīti sikkhāpadassa padabhājaniyepi. Tatthāti catutthapārājike. Idhāti imasmiṃ sikkhāpade.
७७. उत्तरिमनुस्सधम्ममेव सन्धाय वुत्तं, न सुतादिगुणन्ति अत्थो। अन्तरा वाति परिनिब्बानकालतो अञ्ञस्मिं काले वा। अतिकड्ढियमानेनाति अतिनिप्पीळियमानेन। उम्मत्तकस्साति इदं पनाति एत्थ इति-सद्दो आद्यत्थो। तेन ‘‘खित्तचित्तस्सा’’तिआदिं सङ्गण्हाति। दिट्ठिसम्पन्नानन्ति मग्गपञ्ञाय, फलपञ्ञाय च सम्पन्नानं। अनापत्तीति पाचित्तियापत्तिया अनापत्ति न वत्तब्बा, आपत्तियेव होति, तस्मा ‘‘उम्मत्तकस्स अनापत्ती’’ति न वत्तब्बन्ति अधिप्पायोति। अट्ठमं।
77. Uttarimanussadhammameva sandhāya vuttaṃ, na sutādiguṇanti attho. Antarā vāti parinibbānakālato aññasmiṃ kāle vā. Atikaḍḍhiyamānenāti atinippīḷiyamānena. Ummattakassātiidaṃ panāti ettha iti-saddo ādyattho. Tena ‘‘khittacittassā’’tiādiṃ saṅgaṇhāti. Diṭṭhisampannānanti maggapaññāya, phalapaññāya ca sampannānaṃ. Anāpattīti pācittiyāpattiyā anāpatti na vattabbā, āpattiyeva hoti, tasmā ‘‘ummattakassa anāpattī’’ti na vattabbanti adhippāyoti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga / १. मुसावादवग्गो • 1. Musāvādavaggo
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ८. भूतारोचनसिक्खापदवण्णना • 8. Bhūtārocanasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ८. भूतारोचनसिक्खापदवण्णना • 8. Bhūtārocanasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / ८. भूतारोचनसिक्खापदवण्णना • 8. Bhūtārocanasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / ८. भूतारोचनसिक्खापदवण्णना • 8. Bhūtārocanasikkhāpadavaṇṇanā
