| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
೮. ಭೂತಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
8. Bhūtārocanasikkhāpadavaṇṇanā
೬೭. ಅಟ್ಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ – ವತ್ಥುಕಥಾಯ ತಾವ ಯಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಚತುತ್ಥಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾಯಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ। ಅಯಮೇವ ಹಿ ವಿಸೇಸೋ – ತತ್ಥ ಅಭೂತಂ ಆರೋಚೇಸುಂ, ಇಧ ಭೂತಂ। ಭೂತಮ್ಪಿ ಪುಥುಜ್ಜನಾ ಆರೋಚೇಸುಂ, ನ ಅರಿಯಾ। ಅರಿಯಾನಞ್ಹಿ ಪಯುತ್ತವಾಚಾ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ಅತ್ತನೋ ಗುಣೇ ಆರೋಚಯಮಾನೇ ಪನ ಅಞ್ಞೇ ನ ಪಟಿಸೇಧೇಸುಂ, ತಥಾಉಪ್ಪನ್ನೇ ಚ ಪಚ್ಚಯೇ ಸಾದಿಯಿಂಸು, ತಥಾಉಪ್ಪನ್ನಭಾವಂ ಅಜಾನನ್ತಾ।
67. Aṭṭhamasikkhāpade – vatthukathāya tāva yaṃ vattabbaṃ siyā, taṃ sabbaṃ catutthapārājikavaṇṇanāyaṃ vuttanayameva. Ayameva hi viseso – tattha abhūtaṃ ārocesuṃ, idha bhūtaṃ. Bhūtampi puthujjanā ārocesuṃ, na ariyā. Ariyānañhi payuttavācā nāma natthi, attano guṇe ārocayamāne pana aññe na paṭisedhesuṃ, tathāuppanne ca paccaye sādiyiṃsu, tathāuppannabhāvaṃ ajānantā.
‘‘ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸು’’ನ್ತಿಆದಿಮ್ಹಿ ಪನ ಯೇ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿಂಸು, ತೇ ಆರೋಚೇಸುನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ‘‘ಕಚ್ಚಿ ಪನ ವೋ ಭಿಕ್ಖವೇ ಭೂತ’’ನ್ತಿ ಪುಚ್ಛಿತೇ ಪನ ಸಬ್ಬೇಪಿ ‘‘ಭೂತಂ ಭಗವಾ’’ತಿ ಪಟಿಜಾನಿಂಸು। ಅರಿಯಾನಮ್ಪಿ ಹಿ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಭೂತೋ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮೋತಿ। ಅಥ ಭಗವಾ ಅರಿಯಮಿಸ್ಸಕತ್ತಾ ‘‘ಮೋಘಪುರಿಸಾ’’ತಿ ಅವತ್ವಾ ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ ಭಿಕ್ಖವೇ’’ತಿ ವತ್ವಾ ‘‘ಉದರಸ್ಸ ಕಾರಣಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಯಸ್ಮಾ ಅರಿಯಾ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಸುತ್ವಾ ‘‘ಅಯ್ಯೋ ಕಿರ, ಭನ್ತೇ, ಸೋತಾಪನ್ನೋ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಪಸನ್ನೇಹಿ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಪುಚ್ಛಿಯಮಾನಾ ಅಪಞ್ಞತ್ತೇ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಅನಾದೀನವದಸ್ಸಿನೋ ಸುದ್ಧಚಿತ್ತತಾಯ ಅತ್ತನೋ ಚ ಪರೇಸಞ್ಚ ವಿಸೇಸಾಧಿಗಮಂ ಪಟಿಜಾನಿಂಸು। ಏವಂ ಪಟಿಜಾನನ್ತೇಹಿ ಚ ತೇಹಿ ಯಂ ಅಞ್ಞೇ ಉದರಸ್ಸ ಕಾರಣಾ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತ್ವಾ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಉಪ್ಪಾದೇಸುಂ, ತಂ ಸುದ್ಧಚಿತ್ತತಾಯ ಸಾದಿಯನ್ತೇಹಿಪಿ ಉದರಸ್ಸ ಕಾರಣಾ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ವಣ್ಣೋ ಭಾಸಿತೋ ವಿಯ ಹೋತಿ। ತಸ್ಮಾ ಸಬ್ಬಸಙ್ಗಾಹಿಕೇನೇವ ನಯೇನ ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉದರಸ್ಸ ಕಾರಣಾ ಗಿಹೀನಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿಸ್ಸಥಾ’’ತಿ ಆಹ। ಸೇಸಂ ಚತುತ್ಥಪಾರಾಜಿಕವತ್ಥುಸದಿಸಮೇವ। ಸಿಕ್ಖಾಪದವಿಭಙ್ಗೇಪಿ ಕೇವಲಂ ತತ್ಥ ಪಾರಾಜಿಕಞ್ಚೇವ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಞ್ಚ ಇಧ ಭೂತತ್ತಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಞ್ಚೇವ ದುಕ್ಕಟಞ್ಚ ಅಯಂ ವಿಸೇಸೋ। ಸೇಸಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ।
‘‘Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesu’’ntiādimhi pana ye uttarimanussadhammassa vaṇṇaṃ bhāsiṃsu, te ārocesunti veditabbaṃ. ‘‘Kacci pana vo bhikkhave bhūta’’nti pucchite pana sabbepi ‘‘bhūtaṃ bhagavā’’ti paṭijāniṃsu. Ariyānampi hi abbhantare bhūto uttarimanussadhammoti. Atha bhagavā ariyamissakattā ‘‘moghapurisā’’ti avatvā ‘‘kathañhi nāma tumhe bhikkhave’’ti vatvā ‘‘udarassa kāraṇā’’tiādimāha. Tattha yasmā ariyā aññesaṃ sutvā ‘‘ayyo kira, bhante, sotāpanno’’tiādinā nayena pasannehi manussehi pucchiyamānā apaññatte sikkhāpade anādīnavadassino suddhacittatāya attano ca paresañca visesādhigamaṃ paṭijāniṃsu. Evaṃ paṭijānantehi ca tehi yaṃ aññe udarassa kāraṇā uttarimanussadhammassa vaṇṇaṃ bhāsitvā piṇḍapātaṃ uppādesuṃ, taṃ suddhacittatāya sādiyantehipi udarassa kāraṇā uttarimanussadhammassa vaṇṇo bhāsito viya hoti. Tasmā sabbasaṅgāhikeneva nayena ‘‘kathañhi nāma tumhe, bhikkhave, udarassa kāraṇā gihīnaṃ aññamaññaṃ uttarimanussadhammassa vaṇṇaṃ bhāsissathā’’ti āha. Sesaṃ catutthapārājikavatthusadisameva. Sikkhāpadavibhaṅgepi kevalaṃ tattha pārājikañceva thullaccayañca idha bhūtattā pācittiyañceva dukkaṭañca ayaṃ viseso. Sesaṃ vuttanayameva.
೭೭. ‘‘ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಭೂತಂ ಆರೋಚೇತೀ’’ತಿ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಮೇವ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಪರಿನಿಬ್ಬಾನಕಾಲೇ ಹಿ ಅನ್ತರಾ ವಾ ಅತಿಕಡ್ಢಿಯಮಾನೇನ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಭೂತಂ ಆರೋಚೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಸುತಪರಿಯತ್ತಿಸೀಲಗುಣಂ ಪನ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸಾಪಿ ಆರೋಚೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ। ‘‘ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸಾ’’ತಿ ಇದಂ ಪನ ಇಧ ನ ವುತ್ತಂ। ಕಸ್ಮಾ? ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪನ್ನಾನಂ ಉಮ್ಮಾದಸ್ಸ ವಾ ಚಿತ್ತಕ್ಖೇಪಸ್ಸ ವಾ ಅಭಾವಾತಿ। ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಮ್ಪಿ ಹಿ ವಿಚಾರಿತಂ ‘‘ಝಾನಲಾಭೀ ಪನ ಪರಿಹೀನೇ ಝಾನೇ ಉಮ್ಮತ್ತಕೋ ಭವೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸಪಿ ಭೂತಾರೋಚನಪಚ್ಚಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ, ಭೂತಸ್ಸೇವ ಅಭಾವತೋ’’ತಿ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
77.‘‘Upasampannassa bhūtaṃ ārocetī’’ti uttarimanussadhammameva sandhāya vuttaṃ. Parinibbānakāle hi antarā vā atikaḍḍhiyamānena upasampannassa bhūtaṃ ārocetuṃ vaṭṭati. Sutapariyattisīlaguṇaṃ pana anupasampannassāpi ārocetuṃ vaṭṭati. Ādikammikassa anāpatti. ‘‘Ummattakassā’’ti idaṃ pana idha na vuttaṃ. Kasmā? Diṭṭhisampannānaṃ ummādassa vā cittakkhepassa vā abhāvāti. Mahāpaccariyampi hi vicāritaṃ ‘‘jhānalābhī pana parihīne jhāne ummattako bhaveyya, tassapi bhūtārocanapaccayā anāpatti na vattabbā, bhūtasseva abhāvato’’ti. Sesaṃ uttānameva.
ಭೂತಾರೋಚನಂ ನಾಮೇತಂ ಪುಬ್ಬೇ ಅವುತ್ತೇಹಿ ತೀಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ – ಕಾಯತೋ ವಾಚತೋ ಕಾಯವಾಚತೋ ಚಾತಿ। ಕಿರಿಯಂ , ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಚಿತ್ತೇಹಿ ದ್ವಿಚಿತ್ತಂ, ಸುಖಮಜ್ಝತ್ತವೇದನಾಹಿ ದ್ವಿವೇದನನ್ತಿ।
Bhūtārocanaṃ nāmetaṃ pubbe avuttehi tīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti – kāyato vācato kāyavācato cāti. Kiriyaṃ , nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, kusalābyākatacittehi dvicittaṃ, sukhamajjhattavedanāhi dvivedananti.
ಭೂತಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಅಟ್ಠಮಂ।
Bhūtārocanasikkhāpadaṃ aṭṭhamaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೧. ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗೋ • 1. Musāvādavaggo
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೮. ಭೂತಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 8. Bhūtārocanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೮. ಭೂತಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 8. Bhūtārocanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೮. ಭೂತಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 8. Bhūtārocanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೮. ಭೂತಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 8. Bhūtārocanasikkhāpadaṃ
