| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೪. ಕಳಾರಖತ್ತಿಯವಗ್ಗೋ
4. Kaḷārakhattiyavaggo
೧. ಭೂತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
1. Bhūtasuttavaṇṇanā
೩೧. ಅಜಿತಮಾಣವೇನಾತಿ ಸೋಳಸಸು ಬಾವರಿಯಬ್ರಾಹ್ಮಣಪರಿಚಾರಕೇಸು ‘‘ಅಜಿತೋ’’ತಿ ಲದ್ಧನಾಮೇನ ಮಾಣವೇನ। ಸಙ್ಖಾ ವುಚ್ಚತಿ ಪಞ್ಞಾ, ಸಙ್ಖಾತಾ ಪರಿಞ್ಞಾತಾ ಧಮ್ಮಾ ಯೇಸಂ ತೇ ಸಙ್ಖಾತಧಮ್ಮಾ, ಪಟಿವಿದ್ಧಸಚ್ಚಾ ಖೀಣಾಸವಾ। ಸೇಕ್ಖಾ ಪನ ವಿಪಾಕಸ್ಸ ಅಪರಿಞ್ಞಾತತ್ತಾ ‘‘ಸಙ್ಖಾತಧಮ್ಮಾ’’ತಿ ನ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ಸೇಕ್ಖಧಮ್ಮಸಮನ್ನಾಗಮೇನ ತೇ ಸೇಕ್ಖಾ। ತೇ ಪನ ಕಾಮಂ ಪುಗ್ಗಲಪಟಿಲಾಭವಸೇನ ಅನೇಕಸಹಸ್ಸಾವ ಹೋನ್ತಿ, ಚತುಮಗ್ಗಹೇಟ್ಠಿಮಫಲತ್ತಯಸ್ಸ ಪನ ವಸೇನ ತಂಸಮಙ್ಗಿತಾಸಾಮಞ್ಞೇನ ನ ಸತ್ತಜನತೋ ಉದ್ಧನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಸತ್ತ ಜನೇ’’ತಿ ನಿಯಮೇತ್ವಾ ವಿಸೇಸೇತಿ। ಸಂಕಿಲೇಸವಜ್ಜಂ, ತತೋ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ವಿಯ ವಿನೇಯ್ಯಲೋಕಂ ನಿಪಾತಿ ರಕ್ಖತೀತಿ ನಿಪಕೋ, ತಸ್ಸ ಭಾವೋ ನೇಪಕ್ಕಂ, ಞಾಣನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ನೇಪಕ್ಕಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪಞ್ಞಾ, ತಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತತ್ತಾ ನಿಪಕೋ’’ತಿ।
31.Ajitamāṇavenāti soḷasasu bāvariyabrāhmaṇaparicārakesu ‘‘ajito’’ti laddhanāmena māṇavena. Saṅkhā vuccati paññā, saṅkhātā pariññātā dhammā yesaṃ te saṅkhātadhammā, paṭividdhasaccā khīṇāsavā. Sekkhā pana vipākassa apariññātattā ‘‘saṅkhātadhammā’’ti na vuccanti. Sekkhadhammasamannāgamena te sekkhā. Te pana kāmaṃ puggalapaṭilābhavasena anekasahassāva honti, catumaggaheṭṭhimaphalattayassa pana vasena taṃsamaṅgitāsāmaññena na sattajanato uddhanti āha ‘‘satta jane’’ti niyametvā viseseti. Saṃkilesavajjaṃ, tato vā attānaṃ viya vineyyalokaṃ nipāti rakkhatīti nipako, tassa bhāvo nepakkaṃ, ñāṇanti āha ‘‘nepakkaṃ vuccati paññā, tāya samannāgatattā nipako’’ti.
‘‘ಕೋ ನು ಖೋ ಇಮಸ್ಸ ಪಞ್ಹಸ್ಸ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇನ್ತೋ ಪಞ್ಹಾಯ ಕಙ್ಖತಿ ನಾಮ। ‘‘ಕಥಂ ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ ನು ಖೋ ಸತ್ಥು ಅಜ್ಝಾಸಯಂ ನ ವಿರೋಧೇಮೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇನ್ತೋ ಅಜ್ಝಾಸಯಂ ಕಙ್ಖತಿ ನಾಮ। ಸುಜಾನನೀಯತ್ಥಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಕತ್ವಾ ಚಿನ್ತನಾ ಹೇತ್ಥ ‘‘ಕಙ್ಖಾ’’ತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ, ನ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾತಿ। ಪಹೀನವಿಚಿಕಿಚ್ಛೋ ಹಿ ಮಹಾಥೇರೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಅಸ್ಸಜಿಮಹಾಥೇರಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇಯೇವ, ವಿಚಿನನಭೂತಂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಸದಿಸಂ ಪನೇತಂ ವೀಮಂಸನಮತ್ತನ್ತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಪತ್ತಂ ಆದಾಯ ಚರನ್ತೋತಿ ಪಬ್ಬಜಿತಭಾವಲಕ್ಖಣಂ। ಧಮ್ಮಸೇನಾಪತಿಭಾವೇನ ವಾ ಮಮ ಪತ್ತಧಮ್ಮದೇಸನಾವಾರಂ ಆದಾಯ ಚರನ್ತೋತಿ ಏವಂ ವಾ ಏತ್ಥ ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ।
‘‘Ko nu kho imassa pañhassa attho’’ti cintento pañhāya kaṅkhati nāma. ‘‘Kathaṃ byākaramāno nu kho satthu ajjhāsayaṃ na virodhemī’’ti cintento ajjhāsayaṃ kaṅkhati nāma. Sujānanīyatthaparicchedaṃ katvā cintanā hettha ‘‘kaṅkhā’’ti adhippetā, na vicikicchāti. Pahīnavicikiccho hi mahāthero āyasmato assajimahātherassa santikeyeva, vicinanabhūtaṃ kukkuccasadisaṃ panetaṃ vīmaṃsanamattanti daṭṭhabbaṃ. Pattaṃ ādāya carantoti pabbajitabhāvalakkhaṇaṃ. Dhammasenāpatibhāvena vā mama pattadhammadesanāvāraṃ ādāya carantoti evaṃ vā ettha attho daṭṭhabbo.
ಜಾತನ್ತಿ ಯಥಾರಹಂ ಪಚ್ಚಯತೋ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ಸಙ್ಖತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಞ್ಹಬ್ಯಾಕರಣಂ ಉಪಟ್ಠಾಸೀತಿ ಪಞ್ಹಸ್ಸ ಬ್ಯಾಕರಣತಾ ಪಟಿಭಾಸಿ। ‘‘ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ಪಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಪಾಠೋ, ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪನ ‘‘ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ಪಸ್ಸತೋ’’ತಿ ಪದಂ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ‘‘ಪಸ್ಸನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಅತ್ಥೋ ವುತ್ತೋ। ತಂ ‘‘ಭೂತನ್ತಿ…ಪೇ॰… ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತೀ’’ತಿ ಇಮಾಯ ಪಾಳಿಯಾ ನ ಸಮೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ಯಥಾದಸ್ಸಿತಪಾಠೋ ಏವ ಯುತ್ತೋ। ಯಾವ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗಾ ನಿಬ್ಬಿದಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯಾತಿ ಸಮಿತಾಪೇಕ್ಖಧಮ್ಮವಸಾ ಪದಂ ವದನ್ತಿ। ಆಹಾರಸಮ್ಭವನ್ತಿ ಪಚ್ಚಯಹೇತುಕಂ। ಸೇಕ್ಖಪಟಿಪದಾ ಕಥಿತಾ ‘‘ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ವಿರಾಗಾಯ ನಿರೋಧಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತೀ’’ತಿ ವಚನತೋ। ಏಸ ನಯೋ ನಿರೋಧವಾರೇಪಿ। ನಿಬ್ಬಿದಾತಿ ಕರಣೇ ಪಚ್ಚತ್ತವಚನಂ, ವಿರಾಗಾ ನಿರೋಧಾತಿ ಕರಣೇ ನಿಸ್ಸಕ್ಕವಚನನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಸಬ್ಬಾನಿ ಕಾರಣವಚನಾನೀ’’ತಿ। ಅನುಪಾದಾತಿ ಅನುಪಾದಾಯ। ಭೂತಮಿದನ್ತಿಆದಿಮಾಹ ಸಬ್ಬಸುತ್ತಂ ಆಹಚ್ಚಭಾಸಿತಂ ಜಿನವಚನಮೇವ ಕರೋನ್ತೋ।
Jātanti yathārahaṃ paccayato uppannaṃ, saṅkhatanti attho. Pañhabyākaraṇaṃ upaṭṭhāsīti pañhassa byākaraṇatā paṭibhāsi. ‘‘Sammappaññāya passatī’’ti pāṭho, aṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘sammappaññāya passato’’ti padaṃ uddharitvā ‘‘passantassā’’ti attho vutto. Taṃ ‘‘bhūtanti…pe… paṭipanno hotī’’ti imāya pāḷiyā na sameti, tasmā yathādassitapāṭho eva yutto. Yāva arahattamaggā nibbidādīnaṃ atthāyāti samitāpekkhadhammavasā padaṃ vadanti. Āhārasambhavanti paccayahetukaṃ. Sekkhapaṭipadā kathitā ‘‘nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hotī’’ti vacanato. Esa nayo nirodhavārepi. Nibbidāti karaṇe paccattavacanaṃ, virāgā nirodhāti karaṇe nissakkavacananti āha ‘‘sabbāni kāraṇavacanānī’’ti. Anupādāti anupādāya. Bhūtamidantiādimāha sabbasuttaṃ āhaccabhāsitaṃ jinavacanameva karonto.
ಭೂತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Bhūtasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೧. ಭೂತಸುತ್ತಂ • 1. Bhūtasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೧. ಭೂತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Bhūtasuttavaṇṇanā
