Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
८. दुतियआमकधञ्ञपेय्यालवग्गो
8. Dutiyaāmakadhaññapeyyālavaggo
८. बीजगामसुत्तवण्णना
8. Bījagāmasuttavaṇṇanā
११४८. ‘‘मूलबीज’’न्तिआदीसु मूलमेव बीजन्ति मूलबीजं, मूलबीजं एतस्सातिपि मूलबीजं। तत्थ पुरिमेन बीजगामो वुत्तो ‘‘बीजानं समूहो’’ति कत्वा, दुतियेन भूतगामो। दुविधोपेसो सामञ्ञनिद्देसेन, ‘‘मूलबीजञ्च मूलबीजञ्च मूलबीज’’न्ति एकसेसनयेन वा बीजत्थो वेदितब्बो। एस नयो सेसेसुपि। फळुबीजन्ति पब्बबीजं। बाहिरपच्चयन्तरसमवाये सदिसफलुप्पत्तिया विसेसकारणभावतो विरुहनसमत्थे सारफले निरुळ्हो बीज-सद्दो। तदत्थसिद्धिया मूलादीसुपि केसुचि पवत्ततीति ततो निवत्तनत्थं एकेन बीज-सद्देन विसेसेत्वा वुत्तं ‘‘बीजबीज’’न्ति ‘‘रूपरूपं, दुक्खदुक्ख’’न्ति (सं॰ नि॰ ४.३२७) च यथा। नीलतिणरुक्खादिकस्साति अल्लतिणस्स चेव अल्लरुक्खादिकस्स च। आदि-सद्देन ओसधिगच्छलतादीनं गहणं।
1148. ‘‘Mūlabīja’’ntiādīsu mūlameva bījanti mūlabījaṃ, mūlabījaṃ etassātipi mūlabījaṃ. Tattha purimena bījagāmo vutto ‘‘bījānaṃ samūho’’ti katvā, dutiyena bhūtagāmo. Duvidhopeso sāmaññaniddesena, ‘‘mūlabījañca mūlabījañca mūlabīja’’nti ekasesanayena vā bījattho veditabbo. Esa nayo sesesupi. Phaḷubījanti pabbabījaṃ. Bāhirapaccayantarasamavāye sadisaphaluppattiyā visesakāraṇabhāvato viruhanasamatthe sāraphale niruḷho bīja-saddo. Tadatthasiddhiyā mūlādīsupi kesuci pavattatīti tato nivattanatthaṃ ekena bīja-saddena visesetvā vuttaṃ ‘‘bījabīja’’nti ‘‘rūparūpaṃ, dukkhadukkha’’nti (saṃ. ni. 4.327) ca yathā. Nīlatiṇarukkhādikassāti allatiṇassa ceva allarukkhādikassa ca. Ādi-saddena osadhigacchalatādīnaṃ gahaṇaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ८. बीजगामसुत्तं • 8. Bījagāmasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ८. बीजगामसुत्तवण्णना • 8. Bījagāmasuttavaṇṇanā