| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มิลินฺทปญฺหปาฬิ • Milindapañhapāḷi |
๓. พีชงฺคปโญฺห
3. Bījaṅgapañho
๓. ‘‘ภเนฺต นาคเสน, ‘พีชสฺส เทฺว องฺคานิ คเหตพฺพานี’ติ ยํ วเทสิ, กตมานิ ตานิ เทฺว องฺคานิ คเหตพฺพานี’’ติ? ‘‘ยถา, มหาราช, พีชํ อปฺปกมฺปิ สมานํ ภทฺทเก เขเตฺต วุตฺตํ เทเว สมฺมา ธารํ ปเวจฺฉเนฺต สุพหูนิ ผลานิ อนุทสฺสติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน ยถา ปฎิปาทิตํ สีลํ เกวลํ สามญฺญผลมนุทสฺสติฯ เอวํ สมฺมา ปฎิปชฺชิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, พีชสฺส ปฐมํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ
3. ‘‘Bhante nāgasena, ‘bījassa dve aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni dve aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, bījaṃ appakampi samānaṃ bhaddake khette vuttaṃ deve sammā dhāraṃ pavecchante subahūni phalāni anudassati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena yathā paṭipāditaṃ sīlaṃ kevalaṃ sāmaññaphalamanudassati. Evaṃ sammā paṭipajjitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, bījassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, พีชํ สุปริโสธิเต เขเตฺต โรปิตํ ขิปฺปเมว สํวิรูหติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน มานสํ สุปริคฺคหิตํ สุญฺญาคาเร ปริโสธิตํ สติปฎฺฐานเขตฺตวเร ขิตฺตํ ขิปฺปเมว วิรูหติฯ อิทํ, มหาราช, พีชสฺส ทุติยํ องฺคํ คเหตพฺพํ ฯ ภาสิตเมฺปตํ, มหาราช, เถเรน อนุรุเทฺธน –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, bījaṃ suparisodhite khette ropitaṃ khippameva saṃvirūhati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena mānasaṃ supariggahitaṃ suññāgāre parisodhitaṃ satipaṭṭhānakhettavare khittaṃ khippameva virūhati. Idaṃ, mahārāja, bījassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ . Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena anuruddhena –
‘‘‘ยถาปิ เขเตฺต 1 ปริสุเทฺธ, พีชญฺจสฺส ปติฎฺฐิตํ;
‘‘‘Yathāpi khette 2 parisuddhe, bījañcassa patiṭṭhitaṃ;
วิปุลํ ตสฺส ผลํ โหติ, อปิ โตเสติ กสฺสกํฯ
Vipulaṃ tassa phalaṃ hoti, api toseti kassakaṃ.
‘‘‘ตเถว โยคิโน จิตฺตํ, สุญฺญาคาเร วิโสธิตํ;
‘‘‘Tatheva yogino cittaṃ, suññāgāre visodhitaṃ;
สติปฎฺฐานเขตฺตมฺหิ, ขิปฺปเมว วิรูหตี’’’ติฯ
Satipaṭṭhānakhettamhi, khippameva virūhatī’’’ti.
พีชงฺคปโญฺห ตติโยฯ
Bījaṅgapañho tatiyo.
Footnotes:
