| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
२. बीजसुत्तवण्णना
2. Bījasuttavaṇṇanā
५४. दुतिये बीजजातानीति बीजानि। मूलबीजन्ति वचं वचत्तं हलिद्दं सिङ्गिवेरन्ति एवमादि। खन्धबीजन्ति अस्सत्थो निग्रोधोति एवमादि। फलुबीजन्ति उच्छु वेळु नळोति एवमादि। अग्गबीजन्ति अज्जुकं फणिज्जकन्ति एवमादि। बीजबीजन्ति सालिवीहिआदि पुब्बण्णञ्चेव मुग्गमासादि अपरण्णञ्च। अखण्डानीति अभिन्नानि। भिन्नकालतो पट्ठाय बीजं बीजत्थाय न उपकप्पति। अपूतिकानीति उदकतेमनेन अपूतिकानि। पूतिबीजञ्हि बीजत्थाय न उपकप्पति। अवातातपहतानीति वातेन च आतपेन च न हतानि, निरोजतं न पापितानि। निरोजञ्हि कसटं बीजं बीजत्थाय न उपकप्पति। सारादानीति गहितसारानि पतिट्ठितसारानि। निस्सारञ्हि बीजं बीजत्थाय न उपकप्पति। सुखसयितानीति चत्तारो मासे कोट्ठे पक्खित्तनियामेनेव सुखं सयितानि। पथवीति हेट्ठा पतिट्ठानपथवी। आपोति उपरिस्नेहनआपो। चतस्सो विञ्ञाणट्ठितियोति कम्मविञ्ञाणस्स आरम्मणभूता रूपादयो चत्तारो खन्धा। ते हि आरम्मणवसेन पतिट्ठाभूतत्ता पथवीधातुसदिसा। नन्दिरागो सिनेहनट्ठेन आपोधातुसदिसो। विञ्ञाणं साहारन्ति सप्पच्चयं कम्मविञ्ञाणं। तञ्हि बीजं विय पथवियं आरम्मणपथवियं विरुहति। दुतियं।
54. Dutiye bījajātānīti bījāni. Mūlabījanti vacaṃ vacattaṃ haliddaṃ siṅgiveranti evamādi. Khandhabījanti assattho nigrodhoti evamādi. Phalubījanti ucchu veḷu naḷoti evamādi. Aggabījanti ajjukaṃ phaṇijjakanti evamādi. Bījabījanti sālivīhiādi pubbaṇṇañceva muggamāsādi aparaṇṇañca. Akhaṇḍānīti abhinnāni. Bhinnakālato paṭṭhāya bījaṃ bījatthāya na upakappati. Apūtikānīti udakatemanena apūtikāni. Pūtibījañhi bījatthāya na upakappati. Avātātapahatānīti vātena ca ātapena ca na hatāni, nirojataṃ na pāpitāni. Nirojañhi kasaṭaṃ bījaṃ bījatthāya na upakappati. Sārādānīti gahitasārāni patiṭṭhitasārāni. Nissārañhi bījaṃ bījatthāya na upakappati. Sukhasayitānīti cattāro māse koṭṭhe pakkhittaniyāmeneva sukhaṃ sayitāni. Pathavīti heṭṭhā patiṭṭhānapathavī. Āpoti uparisnehanaāpo. Catasso viññāṇaṭṭhitiyoti kammaviññāṇassa ārammaṇabhūtā rūpādayo cattāro khandhā. Te hi ārammaṇavasena patiṭṭhābhūtattā pathavīdhātusadisā. Nandirāgo sinehanaṭṭhena āpodhātusadiso. Viññāṇaṃ sāhāranti sappaccayaṃ kammaviññāṇaṃ. Tañhi bījaṃ viya pathaviyaṃ ārammaṇapathaviyaṃ viruhati. Dutiyaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / २. बीजसुत्तं • 2. Bījasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / २. बीजसुत्तवण्णना • 2. Bījasuttavaṇṇanā
