| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๒. พีชสุตฺตวณฺณนา
2. Bījasuttavaṇṇanā
๕๔. ทุติเย พีชชาตานีติ พีชานิฯ มูลพีชนฺติ วจํ วจตฺตํ หลิทฺทํ สิงฺคิเวรนฺติ เอวมาทิฯ ขนฺธพีชนฺติ อสฺสโตฺถ นิโคฺรโธติ เอวมาทิฯ ผลุพีชนฺติ อุจฺฉุ เวฬุ นโฬติ เอวมาทิฯ อคฺคพีชนฺติ อชฺชุกํ ผณิชฺชกนฺติ เอวมาทิฯ พีชพีชนฺติ สาลิวีหิอาทิ ปุพฺพณฺณเญฺจว มุคฺคมาสาทิ อปรณฺณญฺจฯ อขณฺฑานีติ อภินฺนานิฯ ภินฺนกาลโต ปฎฺฐาย พีชํ พีชตฺถาย น อุปกปฺปติฯ อปูติกานีติ อุทกเตมเนน อปูติกานิฯ ปูติพีชญฺหิ พีชตฺถาย น อุปกปฺปติฯ อวาตาตปหตานีติ วาเตน จ อาตเปน จ น หตานิ, นิโรชตํ น ปาปิตานิฯ นิโรชญฺหิ กสฎํ พีชํ พีชตฺถาย น อุปกปฺปติฯ สาราทานีติ คหิตสารานิ ปติฎฺฐิตสารานิฯ นิสฺสารญฺหิ พีชํ พีชตฺถาย น อุปกปฺปติฯ สุขสยิตานีติ จตฺตาโร มาเส โกเฎฺฐ ปกฺขิตฺตนิยาเมเนว สุขํ สยิตานิฯ ปถวีติ เหฎฺฐา ปติฎฺฐานปถวีฯ อาโปติ อุปริเสฺนหนอาโปฯ จตโสฺส วิญฺญาณฎฺฐิติโยติ กมฺมวิญฺญาณสฺส อารมฺมณภูตา รูปาทโย จตฺตาโร ขนฺธาฯ เต หิ อารมฺมณวเสน ปติฎฺฐาภูตตฺตา ปถวีธาตุสทิสาฯ นนฺทิราโค สิเนหนเฎฺฐน อาโปธาตุสทิโสฯ วิญฺญาณํ สาหารนฺติ สปฺปจฺจยํ กมฺมวิญฺญาณํฯ ตญฺหิ พีชํ วิย ปถวิยํ อารมฺมณปถวิยํ วิรุหติฯ ทุติยํฯ
54. Dutiye bījajātānīti bījāni. Mūlabījanti vacaṃ vacattaṃ haliddaṃ siṅgiveranti evamādi. Khandhabījanti assattho nigrodhoti evamādi. Phalubījanti ucchu veḷu naḷoti evamādi. Aggabījanti ajjukaṃ phaṇijjakanti evamādi. Bījabījanti sālivīhiādi pubbaṇṇañceva muggamāsādi aparaṇṇañca. Akhaṇḍānīti abhinnāni. Bhinnakālato paṭṭhāya bījaṃ bījatthāya na upakappati. Apūtikānīti udakatemanena apūtikāni. Pūtibījañhi bījatthāya na upakappati. Avātātapahatānīti vātena ca ātapena ca na hatāni, nirojataṃ na pāpitāni. Nirojañhi kasaṭaṃ bījaṃ bījatthāya na upakappati. Sārādānīti gahitasārāni patiṭṭhitasārāni. Nissārañhi bījaṃ bījatthāya na upakappati. Sukhasayitānīti cattāro māse koṭṭhe pakkhittaniyāmeneva sukhaṃ sayitāni. Pathavīti heṭṭhā patiṭṭhānapathavī. Āpoti uparisnehanaāpo. Catasso viññāṇaṭṭhitiyoti kammaviññāṇassa ārammaṇabhūtā rūpādayo cattāro khandhā. Te hi ārammaṇavasena patiṭṭhābhūtattā pathavīdhātusadisā. Nandirāgo sinehanaṭṭhena āpodhātusadiso. Viññāṇaṃ sāhāranti sappaccayaṃ kammaviññāṇaṃ. Tañhi bījaṃ viya pathaviyaṃ ārammaṇapathaviyaṃ viruhati. Dutiyaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๒. พีชสุตฺตํ • 2. Bījasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๒. พีชสุตฺตวณฺณนา • 2. Bījasuttavaṇṇanā
