Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മിലിന്ദപഞ്ഹപാളി • Milindapañhapāḷi |
൨. ബിളാരങ്ഗപഞ്ഹോ
2. Biḷāraṅgapañho
൨. ‘‘ഭന്തേ നാഗസേന, ‘ബിളാരസ്സ ദ്വേ അങ്ഗാനി ഗഹേതബ്ബാനീ’തി യം വദേസി, കതമാനി താനി ദ്വേ അങ്ഗാനി ഗഹേതബ്ബാനീ’’തി? ‘‘യഥാ, മഹാരാജ, ബിളാരോ ഗുഹാഗതോപി സുസിരഗതോപി ഹമ്മിയന്തരഗതോപി ഉന്ദൂരം യേവ പരിയേസതി, ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗിനാ യോഗാവചരേന ഗാമഗതേനാപി അരഞ്ഞഗതേനാപി രുക്ഖമൂലഗതേനാപി സുഞ്ഞാഗാരഗതേനാപി സതതം സമിതം അപ്പമത്തേന കായഗതാസതിഭോജനം യേവ പരിയേസിതബ്ബം. ഇദം, മഹാരാജ, ബിളാരസ്സ പഠമം അങ്ഗം ഗഹേതബ്ബം.
2. ‘‘Bhante nāgasena, ‘biḷārassa dve aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni dve aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, biḷāro guhāgatopi susiragatopi hammiyantaragatopi undūraṃ yeva pariyesati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena gāmagatenāpi araññagatenāpi rukkhamūlagatenāpi suññāgāragatenāpi satataṃ samitaṃ appamattena kāyagatāsatibhojanaṃ yeva pariyesitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, biḷārassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘പുന ചപരം, മഹാരാജ, ബിളാരോ ആസന്നേ യേവ ഗോചരം പരിയേസതി, ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗിനാ യോഗാവചരേന ഇമേസു യേവ പഞ്ചസു ഉപാദാനക്ഖന്ധേസു ഉദയബ്ബയാനുപസ്സിനാ വിഹരിതബ്ബം ‘ഇതി രൂപം ഇതി രൂപസ്സ സമുദയോ ഇതി രൂപസ്സ അത്ഥങ്ഗമോ, ഇതി വേദനാ ഇതി വേദനായ സമുദയോ ഇതി വേദനായ അത്ഥങ്ഗമോ, ഇതി സഞ്ഞാ ഇതി സഞ്ഞായ സമുദയോ ഇതി സഞ്ഞായ അത്ഥങ്ഗമോ, ഇതി സങ്ഖാരാ ഇതി സങ്ഖാരാനം സമുദയോ ഇതി സങ്ഖാരാനം അത്ഥങ്ഗമോ, ഇതി വിഞ്ഞാണം ഇതി വിഞ്ഞാണസ്സ സമുദയോ ഇതി വിഞ്ഞാണസ്സ അത്ഥങ്ഗമോ’തി. ഇദം, മഹാരാജ, ബിളാരസ്സ ദുതിയം അങ്ഗം ഗഹേതബ്ബം. ഭാസിതമ്പേതം, മഹാരാജ, ഭഗവതാ ദേവാതിദേവേന –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, biḷāro āsanne yeva gocaraṃ pariyesati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena imesu yeva pañcasu upādānakkhandhesu udayabbayānupassinā viharitabbaṃ ‘iti rūpaṃ iti rūpassa samudayo iti rūpassa atthaṅgamo, iti vedanā iti vedanāya samudayo iti vedanāya atthaṅgamo, iti saññā iti saññāya samudayo iti saññāya atthaṅgamo, iti saṅkhārā iti saṅkhārānaṃ samudayo iti saṅkhārānaṃ atthaṅgamo, iti viññāṇaṃ iti viññāṇassa samudayo iti viññāṇassa atthaṅgamo’ti. Idaṃ, mahārāja, biḷārassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena –
‘‘‘ന ഇതോ ദൂരേ ഭവിതബ്ബം, ഭവഗ്ഗം കിം കരിസ്സതി;
‘‘‘Na ito dūre bhavitabbaṃ, bhavaggaṃ kiṃ karissati;
പച്ചുപ്പന്നമ്ഹി വോഹാരേ, സകേ കായമ്ഹി വിന്ദഥാ’’’തി.
Paccuppannamhi vohāre, sake kāyamhi vindathā’’’ti.
ബിളാരങ്ഗപഞ്ഹോ ദുതിയോ.
Biḷāraṅgapañho dutiyo.