Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi |
౨౦౪. బిమ్బిసారరాజవత్థు
204. Bimbisārarājavatthu
౩౩౧. తేన ఖో పన సమయేన రఞ్ఞో మాగధస్స సేనియస్స బిమ్బిసారస్స భగన్దలాబాధో హోతి. సాటకా లోహితేన మక్ఖియన్తి. దేవియో దిస్వా ఉప్పణ్డేన్తి – ‘‘ఉతునీ దాని దేవో, పుప్ఫం దేవస్స ఉప్పన్నం, న చిరం 1 దేవో విజాయిస్సతీ’’తి. తేన రాజా మఙ్కు హోతి . అథ ఖో రాజా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో అభయం రాజకుమారం ఏతదవోచ – ‘‘మయ్హం ఖో, భణే అభయ, తాదిసో ఆబాధో, సాటకా లోహితేన మక్ఖియన్తి, దేవియో మం దిస్వా ఉప్పణ్డేన్తి – ‘ఉతునీ దాని దేవో, పుప్ఫం దేవస్స ఉప్పన్నం, న చిరం దేవో విజాయిస్సతీ’తి. ఇఙ్ఘ, భణే అభయ, తాదిసం వేజ్జం జానాహి యో మం తికిచ్ఛేయ్యా’’తి. ‘‘అయం, దేవ, అమ్హాకం జీవకో వేజ్జో తరుణో భద్రకో. సో దేవం తికిచ్ఛిస్సతీ’’తి. ‘‘తేన హి, భణే అభయ, జీవకం వేజ్జం ఆణాపేహి; సో మం తికిచ్ఛిస్సతీ’’తి. అథ ఖో అభయో రాజకుమారో జీవకం కోమారభచ్చం ఆణాపేసి – ‘‘గచ్ఛ, భణే జీవక, రాజానం తికిచ్ఛాహీ’’తి. ‘‘ఏవం, దేవా’’తి ఖో జీవకో కోమారభచ్చో అభయస్స రాజకుమారస్స పటిస్సుత్వా నఖేన భేసజ్జం ఆదాయ యేన రాజా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా రాజానం మాగధం సేనియం బిమ్బిసారం ఏతదవోచ – ‘‘ఆబాధం తే, దేవ, పస్సామా’’తి 2. అథ ఖో జీవకో కోమారభచ్చో రఞ్ఞో మాగధస్స సేనియస్స బిమ్బిసారస్స భగన్దలాబాధం ఏకేనేవ ఆలేపేన అపకడ్ఢి. అథ ఖో రాజా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో అరోగో సమానో పఞ్చ ఇత్థిసతాని సబ్బాలఙ్కారం భూసాపేత్వా ఓముఞ్చాపేత్వా పుఞ్జం కారాపేత్వా జీవకం కోమారభచ్చం ఏతదవోచ – ‘‘ఏతం, భణే జీవక, పఞ్చన్నం ఇత్థిసతానం సబ్బాలఙ్కారం తుయ్హం హోతూ’’తి. ‘‘అలం, దేవ, అధికారం మే దేవో సరతూ’’తి. ‘‘తేన హి, భణే జీవక, మం ఉపట్ఠహ, ఇత్థాగారఞ్చ, బుద్ధప్పముఖఞ్చ భిక్ఖుసఙ్ఘ’’న్తి. ‘‘ఏవం, దేవా’’తి ఖో జీవకో కోమారభచ్చో రఞ్ఞో మాగధస్స సేనియస్స బిమ్బిసారస్స పచ్చస్సోసి.
331. Tena kho pana samayena rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa bhagandalābādho hoti. Sāṭakā lohitena makkhiyanti. Deviyo disvā uppaṇḍenti – ‘‘utunī dāni devo, pupphaṃ devassa uppannaṃ, na ciraṃ 3 devo vijāyissatī’’ti. Tena rājā maṅku hoti . Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro abhayaṃ rājakumāraṃ etadavoca – ‘‘mayhaṃ kho, bhaṇe abhaya, tādiso ābādho, sāṭakā lohitena makkhiyanti, deviyo maṃ disvā uppaṇḍenti – ‘utunī dāni devo, pupphaṃ devassa uppannaṃ, na ciraṃ devo vijāyissatī’ti. Iṅgha, bhaṇe abhaya, tādisaṃ vejjaṃ jānāhi yo maṃ tikiccheyyā’’ti. ‘‘Ayaṃ, deva, amhākaṃ jīvako vejjo taruṇo bhadrako. So devaṃ tikicchissatī’’ti. ‘‘Tena hi, bhaṇe abhaya, jīvakaṃ vejjaṃ āṇāpehi; so maṃ tikicchissatī’’ti. Atha kho abhayo rājakumāro jīvakaṃ komārabhaccaṃ āṇāpesi – ‘‘gaccha, bhaṇe jīvaka, rājānaṃ tikicchāhī’’ti. ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho jīvako komārabhacco abhayassa rājakumārassa paṭissutvā nakhena bhesajjaṃ ādāya yena rājā māgadho seniyo bimbisāro tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā rājānaṃ māgadhaṃ seniyaṃ bimbisāraṃ etadavoca – ‘‘ābādhaṃ te, deva, passāmā’’ti 4. Atha kho jīvako komārabhacco rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa bhagandalābādhaṃ ekeneva ālepena apakaḍḍhi. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro arogo samāno pañca itthisatāni sabbālaṅkāraṃ bhūsāpetvā omuñcāpetvā puñjaṃ kārāpetvā jīvakaṃ komārabhaccaṃ etadavoca – ‘‘etaṃ, bhaṇe jīvaka, pañcannaṃ itthisatānaṃ sabbālaṅkāraṃ tuyhaṃ hotū’’ti. ‘‘Alaṃ, deva, adhikāraṃ me devo saratū’’ti. ‘‘Tena hi, bhaṇe jīvaka, maṃ upaṭṭhaha, itthāgārañca, buddhappamukhañca bhikkhusaṅgha’’nti. ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho jīvako komārabhacco rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa paccassosi.
బిమ్బిసారరాజవత్థు నిట్ఠితం.
Bimbisārarājavatthu niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / సేట్ఠిభరియాదివత్థుకథా • Seṭṭhibhariyādivatthukathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౨౦౩. సేట్ఠిభరియాదివత్థుకథా • 203. Seṭṭhibhariyādivatthukathā