Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / மஹாவக்³க³பாளி • Mahāvaggapāḷi |
13. பி³ம்பி³ஸாரஸமாக³மகதா²
13. Bimbisārasamāgamakathā
55. அத² கோ² ப⁴க³வா க³யாஸீஸே யதா²பி⁴ரந்தங் விஹரித்வா யேன ராஜக³ஹங் தேன சாரிகங் பக்காமி, மஹதா பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ன ஸத்³தி⁴ங் பி⁴க்கு²ஸஹஸ்ஸேன ஸப்³பே³ஹேவ புராணஜடிலேஹி. அத² கோ² ப⁴க³வா அனுபுப்³பே³ன சாரிகங் சரமானோ யேன ராஜக³ஹங் தத³வஸரி. தத்ர ஸுத³ங் ப⁴க³வா ராஜக³ஹே விஹரதி லட்டி²வனே 1 ஸுப்பதிட்டே² சேதியே. அஸ்ஸோஸி கோ² ராஜா மாக³தோ⁴ ஸேனியோ பி³ம்பி³ஸாரோ – ஸமணோ க²லு போ⁴ கோ³தமோ ஸக்யபுத்தோ ஸக்யகுலா பப்³ப³ஜிதோ ராஜக³ஹங் அனுப்பத்தோ ராஜக³ஹே விஹரதி லட்டி²வனே ஸுப்பதிட்டே² சேதியே. தங் கோ² பன ப⁴க³வந்தங் 2 கோ³தமங் ஏவங் கல்யாணோ கித்திஸத்³தோ³ அப்³பு⁴க்³க³தோ – இதிபி ஸோ ப⁴க³வா அரஹங் ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ விஜ்ஜாசரணஸம்பன்னோ ஸுக³தோ லோகவிதூ³ அனுத்தரோ புரிஸத³ம்மஸாரதி² ஸத்தா² தே³வமனுஸ்ஸானங் பு³த்³தோ⁴ ப⁴க³வா 3. ஸோ இமங் லோகங் ஸதே³வகங் ஸமாரகங் ஸப்³ரஹ்மகங் ஸஸ்ஸமணப்³ராஹ்மணிங் பஜங் ஸதே³வமனுஸ்ஸங் ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா பவேதே³தி. ஸோ த⁴ம்மங் தே³ஸேதி ஆதி³கல்யாணங் மஜ்ஜே²கல்யாணங் பரியோஸானகல்யாணங் ஸாத்த²ங் ஸப்³யஞ்ஜனங் கேவலபரிபுண்ணங் பரிஸுத்³த⁴ங் ப்³ரஹ்மசரியங் பகாஸேதி. ஸாது⁴ கோ² பன ததா²ரூபானங் அரஹதங் த³ஸ்ஸனங் ஹோதீதி.
55. Atha kho bhagavā gayāsīse yathābhirantaṃ viharitvā yena rājagahaṃ tena cārikaṃ pakkāmi, mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ bhikkhusahassena sabbeheva purāṇajaṭilehi. Atha kho bhagavā anupubbena cārikaṃ caramāno yena rājagahaṃ tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā rājagahe viharati laṭṭhivane 4 suppatiṭṭhe cetiye. Assosi kho rājā māgadho seniyo bimbisāro – samaṇo khalu bho gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito rājagahaṃ anuppatto rājagahe viharati laṭṭhivane suppatiṭṭhe cetiye. Taṃ kho pana bhagavantaṃ 5 gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā 6. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotīti.
அத² கோ² ராஜா மாக³தோ⁴ ஸேனியோ பி³ம்பி³ஸாரோ த்³வாத³ஸனஹுதேஹி 7 மாக³தி⁴கேஹி ப்³ராஹ்மணக³ஹபதிகேஹி பரிவுதோ யேன ப⁴க³வா தேனுபஸங்கமி, உபஸங்கமித்வா ப⁴க³வந்தங் அபி⁴வாதெ³த்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³. தேபி கோ² த்³வாத³ஸனஹுதா மாக³தி⁴கா ப்³ராஹ்மணக³ஹபதிகா அப்பேகச்சே ப⁴க³வந்தங் அபி⁴வாதெ³த்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³ங்ஸு, அப்பேகச்சே ப⁴க³வதா ஸத்³தி⁴ங் ஸம்மோதி³ங்ஸு, ஸம்மோத³னீயங் கத²ங் ஸாரணீயங் வீதிஸாரெத்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³ங்ஸு, அப்பேகச்சே யேன ப⁴க³வா தேனஞ்ஜலிங் பணாமெத்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³ங்ஸு, அப்பேகச்சே ப⁴க³வதோ ஸந்திகே நாமகொ³த்தங் ஸாவெத்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³ங்ஸு, அப்பேகச்சே துண்ஹீபூ⁴தா ஏகமந்தங் நிஸீதி³ங்ஸு. அத² கோ² தேஸங் த்³வாத³ஸனஹுதானங் 8 மாக³தி⁴கானங் ப்³ராஹ்மணக³ஹபதிகானங் ஏதத³ஹோஸி – ‘‘கிங் நு கோ² மஹாஸமணோ உருவேலகஸ்ஸபே ப்³ரஹ்மசரியங் சரதி, உதா³ஹு உருவேலகஸ்ஸபோ மஹாஸமணே ப்³ரஹ்மசரியங் சரதீ’’தி? அத² கோ² ப⁴க³வா தேஸங் த்³வாத³ஸனஹுதானங் மாக³தி⁴கானங் ப்³ராஹ்மணக³ஹபதிகானங் சேதஸா சேதோபரிவிதக்கமஞ்ஞாய ஆயஸ்மந்தங் உருவேலகஸ்ஸபங் கா³தா²ய அஜ்ஜ²பா⁴ஸி –
Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro dvādasanahutehi 9 māgadhikehi brāhmaṇagahapatikehi parivuto yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Tepi kho dvādasanahutā māgadhikā brāhmaṇagahapatikā appekacce bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce bhagavato santike nāmagottaṃ sāvetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce tuṇhībhūtā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Atha kho tesaṃ dvādasanahutānaṃ 10 māgadhikānaṃ brāhmaṇagahapatikānaṃ etadahosi – ‘‘kiṃ nu kho mahāsamaṇo uruvelakassape brahmacariyaṃ carati, udāhu uruvelakassapo mahāsamaṇe brahmacariyaṃ caratī’’ti? Atha kho bhagavā tesaṃ dvādasanahutānaṃ māgadhikānaṃ brāhmaṇagahapatikānaṃ cetasā cetoparivitakkamaññāya āyasmantaṃ uruvelakassapaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘கிமேவ தி³ஸ்வா உருவேலவாஸி, பஹாஸி அக்³கி³ங் கிஸகோவதா³னோ;
‘‘Kimeva disvā uruvelavāsi, pahāsi aggiṃ kisakovadāno;
புச்சா²மி தங் கஸ்ஸப, ஏதமத்த²ங் கத²ங் பஹீனங் தவ அக்³கி³ஹுத்தந்தி.
Pucchāmi taṃ kassapa, etamatthaṃ kathaṃ pahīnaṃ tava aggihuttanti.
‘‘ரூபே ச ஸத்³தே³ ச அதோ² ரஸே ச;
‘‘Rūpe ca sadde ca atho rase ca;
காமித்தி²யோ சாபி⁴வத³ந்தி யஞ்ஞா;
Kāmitthiyo cābhivadanti yaññā;
ஏதங் மலந்தி உபதீ⁴ஸு ஞத்வா;
Etaṃ malanti upadhīsu ñatvā;
தஸ்மா ந யிட்டே² ந ஹுதே அரஞ்ஜிந்தி.
Tasmā na yiṭṭhe na hute arañjinti.
‘‘எத்தே²வ தே மனோ ந ரமித்த² (கஸ்ஸபாதி ப⁴க³வா);
‘‘Ettheva te mano na ramittha (kassapāti bhagavā);
ரூபேஸு ஸத்³தே³ஸு அதோ² ரஸேஸு;
Rūpesu saddesu atho rasesu;
அத² கோ சரஹி தே³வமனுஸ்ஸலோகே;
Atha ko carahi devamanussaloke;
ரதோ மனோ கஸ்ஸப, ப்³ரூஹி மேதந்தி.
Rato mano kassapa, brūhi metanti.
‘‘தி³ஸ்வா பத³ங் ஸந்தமனூபதீ⁴கங்;
‘‘Disvā padaṃ santamanūpadhīkaṃ;
அகிஞ்சனங் காமப⁴வே அஸத்தங்;
Akiñcanaṃ kāmabhave asattaṃ;
அனஞ்ஞதா²பா⁴விமனஞ்ஞனெய்யங்;
Anaññathābhāvimanaññaneyyaṃ;
தஸ்மா ந யிட்டே² ந ஹுதே அரஞ்ஜி’’ந்தி.
Tasmā na yiṭṭhe na hute arañji’’nti.
56. அத² கோ² ஆயஸ்மா உருவேலகஸ்ஸபோ உட்டா²யாஸனா ஏகங்ஸங் உத்தராஸங்க³ங் கரித்வா ப⁴க³வதோ பாதே³ஸு ஸிரஸா நிபதித்வா ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘ஸத்தா² மே, ப⁴ந்தே, ப⁴க³வா, ஸாவகோஹமஸ்மி; ஸத்தா² மே, ப⁴ந்தே, ப⁴க³வா, ஸாவகோஹமஸ்மீ’’தி. அத² கோ² தேஸங் த்³வாத³ஸனஹுதானங் மாக³தி⁴கானங் ப்³ராஹ்மணக³ஹபதிகானங் ஏதத³ஹோஸி – ‘‘உருவேலகஸ்ஸபோ மஹாஸமணே ப்³ரஹ்மசரியங் சரதீ’’தி. அத² கோ² ப⁴க³வா தேஸங் த்³வாத³ஸனஹுதானங் மாக³தி⁴கானங் ப்³ராஹ்மணக³ஹபதிகானங் சேதஸா சேதோபரிவிதக்கமஞ்ஞாய அனுபுப்³பி³ங் கத²ங் கதே²ஸி, ஸெய்யதி²த³ங் – தா³னகத²ங் ஸீலகத²ங் ஸக்³க³கத²ங் காமானங் ஆதீ³னவங் ஓகாரங் ஸங்கிலேஸங் நெக்க²ம்மே ஆனிஸங்ஸங் பகாஸேஸி. யதா³ தே ப⁴க³வா அஞ்ஞாஸி கல்லசித்தே முது³சித்தே வினீவரணசித்தே உத³க்³க³சித்தே பஸன்னசித்தே, அத² யா பு³த்³தா⁴னங் ஸாமுக்கங்ஸிகா த⁴ம்மதே³ஸனா, தங் பகாஸேஸி – து³க்க²ங், ஸமுத³யங், நிரோத⁴ங், மக்³க³ங். ஸெய்யதா²பி நாம ஸுத்³த⁴ங் வத்த²ங் அபக³தகாளகங் ஸம்மதே³வ ரஜனங் படிக்³க³ண்ஹெய்ய, ஏவமேவ ஏகாத³ஸனஹுதானங் மாக³தி⁴கானங் ப்³ராஹ்மணக³ஹபதிகானங் பி³ம்பி³ஸாரப்பமுகா²னங் தஸ்மிங் யேவ ஆஸனே விரஜங் வீதமலங் த⁴ம்மசக்கு²ங் உத³பாதி³ – யங் கிஞ்சி ஸமுத³யத⁴ம்மங், ஸப்³ப³ங் தங் நிரோத⁴த⁴ம்மந்தி. ஏகனஹுதங் உபாஸகத்தங் படிவேதே³ஸி.
56. Atha kho āyasmā uruvelakassapo uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘satthā me, bhante, bhagavā, sāvakohamasmi; satthā me, bhante, bhagavā, sāvakohamasmī’’ti. Atha kho tesaṃ dvādasanahutānaṃ māgadhikānaṃ brāhmaṇagahapatikānaṃ etadahosi – ‘‘uruvelakassapo mahāsamaṇe brahmacariyaṃ caratī’’ti. Atha kho bhagavā tesaṃ dvādasanahutānaṃ māgadhikānaṃ brāhmaṇagahapatikānaṃ cetasā cetoparivitakkamaññāya anupubbiṃ kathaṃ kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ sīlakathaṃ saggakathaṃ kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ nekkhamme ānisaṃsaṃ pakāsesi. Yadā te bhagavā aññāsi kallacitte muducitte vinīvaraṇacitte udaggacitte pasannacitte, atha yā buddhānaṃ sāmukkaṃsikā dhammadesanā, taṃ pakāsesi – dukkhaṃ, samudayaṃ, nirodhaṃ, maggaṃ. Seyyathāpi nāma suddhaṃ vatthaṃ apagatakāḷakaṃ sammadeva rajanaṃ paṭiggaṇheyya, evameva ekādasanahutānaṃ māgadhikānaṃ brāhmaṇagahapatikānaṃ bimbisārappamukhānaṃ tasmiṃ yeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhammanti. Ekanahutaṃ upāsakattaṃ paṭivedesi.
57. அத² கோ² ராஜா மாக³தோ⁴ ஸேனியோ பி³ம்பி³ஸாரோ தி³ட்ட²த⁴ம்மோ பத்தத⁴ம்மோ விதி³தத⁴ம்மோ பரியோகா³ள்ஹத⁴ம்மோ திண்ணவிசிகிச்சோ² விக³தகத²ங்கதோ² வேஸாரஜ்ஜப்பத்தோ அபரப்பச்சயோ ஸத்து²ஸாஸனே ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘புப்³பே³ மே, ப⁴ந்தே, குமாரஸ்ஸ ஸதோ பஞ்ச அஸ்ஸாஸகா அஹேஸுங், தே மே ஏதரஹி ஸமித்³தா⁴. புப்³பே³ மே, ப⁴ந்தே, குமாரஸ்ஸ ஸதோ ஏதத³ஹோஸி – ‘அஹோ வத மங் ரஜ்ஜே அபி⁴ஸிஞ்செய்யு’ந்தி, அயங் கோ² மே, ப⁴ந்தே, பட²மோ அஸ்ஸாஸகோ அஹோஸி, ஸோ மே ஏதரஹி ஸமித்³தோ⁴. ‘தஸ்ஸ ச மே விஜிதங் அரஹங் ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ ஓக்கமெய்யா’தி, அயங் கோ² மே, ப⁴ந்தே, து³தியோ அஸ்ஸாஸகோ அஹோஸி, ஸோ மே ஏதரஹி ஸமித்³தோ⁴. ‘தஞ்சாஹங் ப⁴க³வந்தங் பயிருபாஸெய்ய’ந்தி, அயங் கோ² மே, ப⁴ந்தே, ததியோ அஸ்ஸாஸகோ அஹோஸி, ஸோ மே ஏதரஹி ஸமித்³தோ⁴. ‘ஸோ ச மே ப⁴க³வா த⁴ம்மங் தே³ஸெய்யா’தி, அயங் கோ² மே, ப⁴ந்தே, சதுத்தோ² அஸ்ஸாஸகோ அஹோஸி, ஸோ மே ஏதரஹி ஸமித்³தோ⁴. ‘தஸ்ஸ சாஹங் ப⁴க³வதோ த⁴ம்மங் ஆஜானெய்ய’ந்தி, அயங் கோ² மே, ப⁴ந்தே, பஞ்சமோ அஸ்ஸாஸகோ அஹோஸி, ஸோ மே ஏதரஹி ஸமித்³தோ⁴. புப்³பே³ மே, ப⁴ந்தே, குமாரஸ்ஸ ஸதோ இமே பஞ்ச அஸ்ஸாஸகா அஹேஸுங், தே மே ஏதரஹி ஸமித்³தா⁴. அபி⁴க்கந்தங், ப⁴ந்தே, அபி⁴க்கந்தங், ப⁴ந்தே, ஸெய்யதா²பி, ப⁴ந்தே, நிக்குஜ்ஜிதங் வா உக்குஜ்ஜெய்ய, படிச்ச²ன்னங் வா விவரெய்ய, மூள்ஹஸ்ஸ வா மக்³க³ங் ஆசிக்கெ²ய்ய, அந்த⁴காரே வா தேலபஜ்ஜோதங் தா⁴ரெய்ய சக்கு²மந்தோ ரூபானி த³க்க²ந்தீதி – ஏவமேவங் ப⁴க³வதா அனேகபரியாயேன த⁴ம்மோ பகாஸிதோ. ஏஸாஹங், ப⁴ந்தே, ப⁴க³வந்தங் ஸரணங் க³ச்சா²மி, த⁴ம்மஞ்ச, பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஞ்ச. உபாஸகங் மங் 11, ப⁴க³வா தா⁴ரேது அஜ்ஜதக்³கே³ பாணுபேதங் ஸரணங் க³தங், அதி⁴வாஸேது ச மே, ப⁴ந்தே, ப⁴க³வா , ஸ்வாதனாய ப⁴த்தங் ஸத்³தி⁴ங் பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴னா’’தி . அதி⁴வாஸேஸி ப⁴க³வா துண்ஹீபா⁴வேன. அத² கோ² ராஜா மாக³தோ⁴ ஸேனியோ பி³ம்பி³ஸாரோ ப⁴க³வதோ அதி⁴வாஸனங் விதி³த்வா உட்டா²யாஸனா ப⁴க³வந்தங் அபி⁴வாதெ³த்வா பத³க்கி²ணங் கத்வா பக்காமி. அத² கோ² ராஜா மாக³தோ⁴ ஸேனியோ பி³ம்பி³ஸாரோ தஸ்ஸா ரத்தியா அச்சயேன பணீதங் கா²த³னீயங் போ⁴ஜனீயங் படியாதா³பெத்வா ப⁴க³வதோ காலங் ஆரோசாபேஸி – ‘‘காலோ, ப⁴ந்தே, நிட்டி²தங் ப⁴த்த’’ந்தி.
57. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro diṭṭhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogāḷhadhammo tiṇṇavicikiccho vigatakathaṃkatho vesārajjappatto aparappaccayo satthusāsane bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘pubbe me, bhante, kumārassa sato pañca assāsakā ahesuṃ, te me etarahi samiddhā. Pubbe me, bhante, kumārassa sato etadahosi – ‘aho vata maṃ rajje abhisiñceyyu’nti, ayaṃ kho me, bhante, paṭhamo assāsako ahosi, so me etarahi samiddho. ‘Tassa ca me vijitaṃ arahaṃ sammāsambuddho okkameyyā’ti, ayaṃ kho me, bhante, dutiyo assāsako ahosi, so me etarahi samiddho. ‘Tañcāhaṃ bhagavantaṃ payirupāseyya’nti, ayaṃ kho me, bhante, tatiyo assāsako ahosi, so me etarahi samiddho. ‘So ca me bhagavā dhammaṃ deseyyā’ti, ayaṃ kho me, bhante, catuttho assāsako ahosi, so me etarahi samiddho. ‘Tassa cāhaṃ bhagavato dhammaṃ ājāneyya’nti, ayaṃ kho me, bhante, pañcamo assāsako ahosi, so me etarahi samiddho. Pubbe me, bhante, kumārassa sato ime pañca assāsakā ahesuṃ, te me etarahi samiddhā. Abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante, seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya cakkhumanto rūpāni dakkhantīti – evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi, dhammañca, bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ 12, bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gataṃ, adhivāsetu ca me, bhante, bhagavā , svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti . Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro tassā rattiyā accayena paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti.
58. அத² கோ² ப⁴க³வா புப்³ப³ண்ஹஸமயங் நிவாஸெத்வா பத்தசீவரமாதா³ய ராஜக³ஹங் பாவிஸி மஹதா பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ன ஸத்³தி⁴ங் பி⁴க்கு²ஸஹஸ்ஸேன ஸப்³பே³ஹேவ புராணஜடிலேஹி. தேன கோ² பன ஸமயேன ஸக்கோ தே³வானமிந்தோ³ மாணவகவண்ணங் அபி⁴னிம்மினித்வா பு³த்³த⁴ப்பமுக²ஸ்ஸ பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஸ்ஸ புரதோ புரதோ க³ச்ச²தி இமா கா³தா²யோ கா³யமானோ –
58. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya rājagahaṃ pāvisi mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ bhikkhusahassena sabbeheva purāṇajaṭilehi. Tena kho pana samayena sakko devānamindo māṇavakavaṇṇaṃ abhinimminitvā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa purato purato gacchati imā gāthāyo gāyamāno –
‘‘த³ந்தோ த³ந்தேஹி ஸஹ புராணஜடிலேஹி, விப்பமுத்தோ விப்பமுத்தேஹி;
‘‘Danto dantehi saha purāṇajaṭilehi, vippamutto vippamuttehi;
ஸிங்கீ³னிக்க²ஸவண்ணோ, ராஜக³ஹங் பாவிஸி ப⁴க³வா.
Siṅgīnikkhasavaṇṇo, rājagahaṃ pāvisi bhagavā.
‘‘முத்தோ முத்தேஹி ஸஹ புராணஜடிலேஹி, விப்பமுத்தோ விப்பமுத்தேஹி;
‘‘Mutto muttehi saha purāṇajaṭilehi, vippamutto vippamuttehi;
ஸிங்கீ³னிக்க²ஸவண்ணோ, ராஜக³ஹங் பாவிஸி ப⁴க³வா.
Siṅgīnikkhasavaṇṇo, rājagahaṃ pāvisi bhagavā.
‘‘திண்ணோ திண்ணேஹி ஸஹ புராணஜடிலேஹி;
‘‘Tiṇṇo tiṇṇehi saha purāṇajaṭilehi;
விப்பமுத்தோ விப்பமுத்தேஹி;
Vippamutto vippamuttehi;
ஸிங்கீ³னிக்க²ஸுவண்ணோ;
Siṅgīnikkhasuvaṇṇo;
ராஜக³ஹங் பாவிஸி ப⁴க³வா.
Rājagahaṃ pāvisi bhagavā.
‘‘ஸந்தோ ஸந்தேஹி ஸஹ புராணஜடிலேஹி;
‘‘Santo santehi saha purāṇajaṭilehi;
விப்பமுத்தோ விப்பமுத்தேஹி;
Vippamutto vippamuttehi;
ஸிங்கீ³னிக்க²ஸவண்ணோ;
Siṅgīnikkhasavaṇṇo;
ராஜக³ஹங் பாவிஸி ப⁴க³வா.
Rājagahaṃ pāvisi bhagavā.
‘‘த³ஸவாஸோ த³ஸப³லோ, த³ஸத⁴ம்மவிதூ³ த³ஸபி⁴ சுபேதோ;
‘‘Dasavāso dasabalo, dasadhammavidū dasabhi cupeto;
ஸோ த³ஸஸதபரிவாரோ 13 ராஜக³ஹங், பாவிஸி ப⁴க³வா’’தி.
So dasasataparivāro 14 rājagahaṃ, pāvisi bhagavā’’ti.
மனுஸ்ஸா ஸக்கங் தே³வானமிந்த³ங் பஸ்ஸித்வா ஏவமாஹங்ஸு – ‘‘அபி⁴ரூபோ வதாயங் மாணவகோ, த³ஸ்ஸனீயோ வதாயங் மாணவகோ, பாஸாதி³கோ வதாயங் மாணவகோ. கஸ்ஸ நு கோ² அயங் மாணவகோ’’தி? ஏவங் வுத்தே ஸக்கோ தே³வானமிந்தோ³ தே மனுஸ்ஸே கா³தா²ய அஜ்ஜ²பா⁴ஸி –
Manussā sakkaṃ devānamindaṃ passitvā evamāhaṃsu – ‘‘abhirūpo vatāyaṃ māṇavako, dassanīyo vatāyaṃ māṇavako, pāsādiko vatāyaṃ māṇavako. Kassa nu kho ayaṃ māṇavako’’ti? Evaṃ vutte sakko devānamindo te manusse gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘யோ தீ⁴ரோ ஸப்³ப³தி⁴ த³ந்தோ, ஸுத்³தோ⁴ அப்படிபுக்³க³லோ;
‘‘Yo dhīro sabbadhi danto, suddho appaṭipuggalo;
அரஹங் ஸுக³தோ லோகே, தஸ்ஸாஹங் பரிசாரகோ’’தி.
Arahaṃ sugato loke, tassāhaṃ paricārako’’ti.
59. அத² கோ² ப⁴க³வா யேன ரஞ்ஞோ மாக³த⁴ஸ்ஸ ஸேனியஸ்ஸ பி³ம்பி³ஸாரஸ்ஸ நிவேஸனங் தேனுபஸங்கமி, உபஸங்கமித்வா பஞ்ஞத்தே ஆஸனே நிஸீதி³ ஸத்³தி⁴ங் பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ன. அத² கோ² ராஜா மாக³தோ⁴ ஸேனியோ பி³ம்பி³ஸாரோ பு³த்³த⁴ப்பமுக²ங் பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ங் பணீதேன கா²த³னீயேன போ⁴ஜனீயேன ஸஹத்தா² ஸந்தப்பெத்வா ஸம்பவாரெத்வா ப⁴க³வந்தங் பு⁴த்தாவிங் ஓனீதபத்தபாணிங் ஏகமந்தங் நிஸீதி³. ஏகமந்தங் நிஸின்னஸ்ஸ கோ² ரஞ்ஞோ மாக³த⁴ஸ்ஸ ஸேனியஸ்ஸ பி³ம்பி³ஸாரஸ்ஸ ஏதத³ஹோஸி 15 – ‘‘கத்த² நு கோ² ப⁴க³வா விஹரெய்ய? யங் அஸ்ஸ கா³மதோ நேவ அவிதூ³ரே ந அச்சாஸன்னே, க³மனாக³மனஸம்பன்னங், அத்தி²கானங் அத்தி²கானங் மனுஸ்ஸானங் அபி⁴க்கமனீயங், தி³வா அப்பாகிண்ணங் 16, ரத்திங் அப்பஸத்³த³ங் அப்பனிக்³கோ⁴ஸங் விஜனவாதங், மனுஸ்ஸராஹஸ்ஸெய்யகங், படிஸல்லானஸாருப்ப’’ந்தி. அத² கோ² ரஞ்ஞோ மாக³த⁴ஸ்ஸ ஸேனியஸ்ஸ பி³ம்பி³ஸாரஸ்ஸ ஏதத³ஹோஸி – ‘‘இத³ங் கோ² அம்ஹாகங் வேளுவனங் உய்யானங் கா³மதோ நேவ அவிதூ³ரே ந அச்சாஸன்னே க³மனாக³மனஸம்பன்னங் அத்தி²கானங் அத்தி²கானங் மனுஸ்ஸானங் அபி⁴க்கமனீயங் தி³வா அப்பாகிண்ணங் ரத்திங் அப்பஸத்³த³ங் அப்பனிக்³கோ⁴ஸங் விஜனவாதங் மனுஸ்ஸராஹஸ்ஸெய்யகங் படிஸல்லானஸாருப்பங். யங்னூனாஹங் வேளுவனங் உய்யானங் பு³த்³த⁴ப்பமுக²ஸ்ஸ பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஸ்ஸ த³தெ³ய்ய’’ந்தி. அத² கோ² ராஜா மாக³தோ⁴ ஸேனியோ பி³ம்பி³ஸாரோ ஸோவண்ணமயங் பி⁴ங்காரங் க³ஹெத்வா ப⁴க³வதோ ஓணோஜேஸி – ‘‘ஏதாஹங், ப⁴ந்தே, வேளுவனங் உய்யானங் பு³த்³த⁴ப்பமுக²ஸ்ஸ பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஸ்ஸ த³ம்மீ’’தி. படிக்³க³ஹேஸி ப⁴க³வா ஆராமங். அத² கோ² ப⁴க³வா ராஜானங் மாக³த⁴ங் ஸேனியங் பி³ம்பி³ஸாரங் த⁴ம்மியா கதா²ய ஸந்த³ஸ்ஸெத்வா ஸமாத³பெத்வா ஸமுத்தேஜெத்வா ஸம்பஹங்ஸெத்வா உட்டா²யாஸனா பக்காமி. அத² கோ² ப⁴க³வா ஏதஸ்மிங் நிதா³னே ஏதஸ்மிங் பகரணே த⁴ம்மிங் கத²ங் கத்வா பி⁴க்கூ² ஆமந்தேஸி – ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, ஆராம’’ந்தி.
59. Atha kho bhagavā yena rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa nivesanaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi saddhiṃ bhikkhusaṅghena. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappetvā sampavāretvā bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnassa kho rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa etadahosi 17 – ‘‘kattha nu kho bhagavā vihareyya? Yaṃ assa gāmato neva avidūre na accāsanne, gamanāgamanasampannaṃ, atthikānaṃ atthikānaṃ manussānaṃ abhikkamanīyaṃ, divā appākiṇṇaṃ 18, rattiṃ appasaddaṃ appanigghosaṃ vijanavātaṃ, manussarāhasseyyakaṃ, paṭisallānasāruppa’’nti. Atha kho rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa etadahosi – ‘‘idaṃ kho amhākaṃ veḷuvanaṃ uyyānaṃ gāmato neva avidūre na accāsanne gamanāgamanasampannaṃ atthikānaṃ atthikānaṃ manussānaṃ abhikkamanīyaṃ divā appākiṇṇaṃ rattiṃ appasaddaṃ appanigghosaṃ vijanavātaṃ manussarāhasseyyakaṃ paṭisallānasāruppaṃ. Yaṃnūnāhaṃ veḷuvanaṃ uyyānaṃ buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa dadeyya’’nti. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro sovaṇṇamayaṃ bhiṅkāraṃ gahetvā bhagavato oṇojesi – ‘‘etāhaṃ, bhante, veḷuvanaṃ uyyānaṃ buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa dammī’’ti. Paṭiggahesi bhagavā ārāmaṃ. Atha kho bhagavā rājānaṃ māgadhaṃ seniyaṃ bimbisāraṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ārāma’’nti.
பி³ம்பி³ஸாரஸமாக³மகதா² நிட்டி²தா.
Bimbisārasamāgamakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஹாவக்³க³-அட்ட²கதா² • Mahāvagga-aṭṭhakathā / பி³ம்பி³ஸாரஸமாக³மகதா² • Bimbisārasamāgamakathā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā / பி³ம்பி³ஸாரஸமாக³மகதா²வண்ணனா • Bimbisārasamāgamakathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā / பி³ம்பி³ஸாரஸமாக³மகதா²வண்ணனா • Bimbisārasamāgamakathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / பி³ம்பி³ஸாரஸமாக³மகதா²வண்ணனா • Bimbisārasamāgamakathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / பாசித்யாதி³யோஜனாபாளி • Pācityādiyojanāpāḷi / 13. பி³ம்பி³ஸாரஸமாக³மகதா² • 13. Bimbisārasamāgamakathā