Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi |
౧౩. బిమ్బిసారసమాగమకథా
13. Bimbisārasamāgamakathā
౫౫. అథ ఖో భగవా గయాసీసే యథాభిరన్తం విహరిత్వా యేన రాజగహం తేన చారికం పక్కామి, మహతా భిక్ఖుసఙ్ఘేన సద్ధిం భిక్ఖుసహస్సేన సబ్బేహేవ పురాణజటిలేహి. అథ ఖో భగవా అనుపుబ్బేన చారికం చరమానో యేన రాజగహం తదవసరి. తత్ర సుదం భగవా రాజగహే విహరతి లట్ఠివనే 1 సుప్పతిట్ఠే చేతియే. అస్సోసి ఖో రాజా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో – సమణో ఖలు భో గోతమో సక్యపుత్తో సక్యకులా పబ్బజితో రాజగహం అనుప్పత్తో రాజగహే విహరతి లట్ఠివనే సుప్పతిట్ఠే చేతియే. తం ఖో పన భగవన్తం 2 గోతమం ఏవం కల్యాణో కిత్తిసద్దో అబ్భుగ్గతో – ఇతిపి సో భగవా అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో విజ్జాచరణసమ్పన్నో సుగతో లోకవిదూ అనుత్తరో పురిసదమ్మసారథి సత్థా దేవమనుస్సానం బుద్ధో భగవా 3. సో ఇమం లోకం సదేవకం సమారకం సబ్రహ్మకం సస్సమణబ్రాహ్మణిం పజం సదేవమనుస్సం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా పవేదేతి. సో ధమ్మం దేసేతి ఆదికల్యాణం మజ్ఝేకల్యాణం పరియోసానకల్యాణం సాత్థం సబ్యఞ్జనం కేవలపరిపుణ్ణం పరిసుద్ధం బ్రహ్మచరియం పకాసేతి. సాధు ఖో పన తథారూపానం అరహతం దస్సనం హోతీతి.
55. Atha kho bhagavā gayāsīse yathābhirantaṃ viharitvā yena rājagahaṃ tena cārikaṃ pakkāmi, mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ bhikkhusahassena sabbeheva purāṇajaṭilehi. Atha kho bhagavā anupubbena cārikaṃ caramāno yena rājagahaṃ tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā rājagahe viharati laṭṭhivane 4 suppatiṭṭhe cetiye. Assosi kho rājā māgadho seniyo bimbisāro – samaṇo khalu bho gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito rājagahaṃ anuppatto rājagahe viharati laṭṭhivane suppatiṭṭhe cetiye. Taṃ kho pana bhagavantaṃ 5 gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā 6. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotīti.
అథ ఖో రాజా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో ద్వాదసనహుతేహి 7 మాగధికేహి బ్రాహ్మణగహపతికేహి పరివుతో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. తేపి ఖో ద్వాదసనహుతా మాగధికా బ్రాహ్మణగహపతికా అప్పేకచ్చే భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు, అప్పేకచ్చే భగవతా సద్ధిం సమ్మోదింసు, సమ్మోదనీయం కథం సారణీయం వీతిసారేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు, అప్పేకచ్చే యేన భగవా తేనఞ్జలిం పణామేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు, అప్పేకచ్చే భగవతో సన్తికే నామగోత్తం సావేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు, అప్పేకచ్చే తుణ్హీభూతా ఏకమన్తం నిసీదింసు. అథ ఖో తేసం ద్వాదసనహుతానం 8 మాగధికానం బ్రాహ్మణగహపతికానం ఏతదహోసి – ‘‘కిం ను ఖో మహాసమణో ఉరువేలకస్సపే బ్రహ్మచరియం చరతి, ఉదాహు ఉరువేలకస్సపో మహాసమణే బ్రహ్మచరియం చరతీ’’తి? అథ ఖో భగవా తేసం ద్వాదసనహుతానం మాగధికానం బ్రాహ్మణగహపతికానం చేతసా చేతోపరివితక్కమఞ్ఞాయ ఆయస్మన్తం ఉరువేలకస్సపం గాథాయ అజ్ఝభాసి –
Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro dvādasanahutehi 9 māgadhikehi brāhmaṇagahapatikehi parivuto yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Tepi kho dvādasanahutā māgadhikā brāhmaṇagahapatikā appekacce bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce bhagavato santike nāmagottaṃ sāvetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce tuṇhībhūtā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Atha kho tesaṃ dvādasanahutānaṃ 10 māgadhikānaṃ brāhmaṇagahapatikānaṃ etadahosi – ‘‘kiṃ nu kho mahāsamaṇo uruvelakassape brahmacariyaṃ carati, udāhu uruvelakassapo mahāsamaṇe brahmacariyaṃ caratī’’ti? Atha kho bhagavā tesaṃ dvādasanahutānaṃ māgadhikānaṃ brāhmaṇagahapatikānaṃ cetasā cetoparivitakkamaññāya āyasmantaṃ uruvelakassapaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘కిమేవ దిస్వా ఉరువేలవాసి, పహాసి అగ్గిం కిసకోవదానో;
‘‘Kimeva disvā uruvelavāsi, pahāsi aggiṃ kisakovadāno;
పుచ్ఛామి తం కస్సప, ఏతమత్థం కథం పహీనం తవ అగ్గిహుత్తన్తి.
Pucchāmi taṃ kassapa, etamatthaṃ kathaṃ pahīnaṃ tava aggihuttanti.
‘‘రూపే చ సద్దే చ అథో రసే చ;
‘‘Rūpe ca sadde ca atho rase ca;
కామిత్థియో చాభివదన్తి యఞ్ఞా;
Kāmitthiyo cābhivadanti yaññā;
ఏతం మలన్తి ఉపధీసు ఞత్వా;
Etaṃ malanti upadhīsu ñatvā;
తస్మా న యిట్ఠే న హుతే అరఞ్జిన్తి.
Tasmā na yiṭṭhe na hute arañjinti.
‘‘ఏత్థేవ తే మనో న రమిత్థ (కస్సపాతి భగవా);
‘‘Ettheva te mano na ramittha (kassapāti bhagavā);
రూపేసు సద్దేసు అథో రసేసు;
Rūpesu saddesu atho rasesu;
అథ కో చరహి దేవమనుస్సలోకే;
Atha ko carahi devamanussaloke;
రతో మనో కస్సప, బ్రూహి మేతన్తి.
Rato mano kassapa, brūhi metanti.
‘‘దిస్వా పదం సన్తమనూపధీకం;
‘‘Disvā padaṃ santamanūpadhīkaṃ;
అకిఞ్చనం కామభవే అసత్తం;
Akiñcanaṃ kāmabhave asattaṃ;
అనఞ్ఞథాభావిమనఞ్ఞనేయ్యం;
Anaññathābhāvimanaññaneyyaṃ;
తస్మా న యిట్ఠే న హుతే అరఞ్జి’’న్తి.
Tasmā na yiṭṭhe na hute arañji’’nti.
౫౬. అథ ఖో ఆయస్మా ఉరువేలకస్సపో ఉట్ఠాయాసనా ఏకంసం ఉత్తరాసఙ్గం కరిత్వా భగవతో పాదేసు సిరసా నిపతిత్వా భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘సత్థా మే, భన్తే, భగవా, సావకోహమస్మి; సత్థా మే, భన్తే, భగవా, సావకోహమస్మీ’’తి. అథ ఖో తేసం ద్వాదసనహుతానం మాగధికానం బ్రాహ్మణగహపతికానం ఏతదహోసి – ‘‘ఉరువేలకస్సపో మహాసమణే బ్రహ్మచరియం చరతీ’’తి. అథ ఖో భగవా తేసం ద్వాదసనహుతానం మాగధికానం బ్రాహ్మణగహపతికానం చేతసా చేతోపరివితక్కమఞ్ఞాయ అనుపుబ్బిం కథం కథేసి, సేయ్యథిదం – దానకథం సీలకథం సగ్గకథం కామానం ఆదీనవం ఓకారం సంకిలేసం నేక్ఖమ్మే ఆనిసంసం పకాసేసి. యదా తే భగవా అఞ్ఞాసి కల్లచిత్తే ముదుచిత్తే వినీవరణచిత్తే ఉదగ్గచిత్తే పసన్నచిత్తే, అథ యా బుద్ధానం సాముక్కంసికా ధమ్మదేసనా, తం పకాసేసి – దుక్ఖం, సముదయం, నిరోధం, మగ్గం. సేయ్యథాపి నామ సుద్ధం వత్థం అపగతకాళకం సమ్మదేవ రజనం పటిగ్గణ్హేయ్య, ఏవమేవ ఏకాదసనహుతానం మాగధికానం బ్రాహ్మణగహపతికానం బిమ్బిసారప్పముఖానం తస్మిం యేవ ఆసనే విరజం వీతమలం ధమ్మచక్ఖుం ఉదపాది – యం కిఞ్చి సముదయధమ్మం, సబ్బం తం నిరోధధమ్మన్తి. ఏకనహుతం ఉపాసకత్తం పటివేదేసి.
56. Atha kho āyasmā uruvelakassapo uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘satthā me, bhante, bhagavā, sāvakohamasmi; satthā me, bhante, bhagavā, sāvakohamasmī’’ti. Atha kho tesaṃ dvādasanahutānaṃ māgadhikānaṃ brāhmaṇagahapatikānaṃ etadahosi – ‘‘uruvelakassapo mahāsamaṇe brahmacariyaṃ caratī’’ti. Atha kho bhagavā tesaṃ dvādasanahutānaṃ māgadhikānaṃ brāhmaṇagahapatikānaṃ cetasā cetoparivitakkamaññāya anupubbiṃ kathaṃ kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ sīlakathaṃ saggakathaṃ kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ nekkhamme ānisaṃsaṃ pakāsesi. Yadā te bhagavā aññāsi kallacitte muducitte vinīvaraṇacitte udaggacitte pasannacitte, atha yā buddhānaṃ sāmukkaṃsikā dhammadesanā, taṃ pakāsesi – dukkhaṃ, samudayaṃ, nirodhaṃ, maggaṃ. Seyyathāpi nāma suddhaṃ vatthaṃ apagatakāḷakaṃ sammadeva rajanaṃ paṭiggaṇheyya, evameva ekādasanahutānaṃ māgadhikānaṃ brāhmaṇagahapatikānaṃ bimbisārappamukhānaṃ tasmiṃ yeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhammanti. Ekanahutaṃ upāsakattaṃ paṭivedesi.
౫౭. అథ ఖో రాజా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో దిట్ఠధమ్మో పత్తధమ్మో విదితధమ్మో పరియోగాళ్హధమ్మో తిణ్ణవిచికిచ్ఛో విగతకథంకథో వేసారజ్జప్పత్తో అపరప్పచ్చయో సత్థుసాసనే భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘పుబ్బే మే, భన్తే, కుమారస్స సతో పఞ్చ అస్సాసకా అహేసుం, తే మే ఏతరహి సమిద్ధా. పుబ్బే మే, భన్తే, కుమారస్స సతో ఏతదహోసి – ‘అహో వత మం రజ్జే అభిసిఞ్చేయ్యు’న్తి, అయం ఖో మే, భన్తే, పఠమో అస్సాసకో అహోసి, సో మే ఏతరహి సమిద్ధో. ‘తస్స చ మే విజితం అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో ఓక్కమేయ్యా’తి, అయం ఖో మే, భన్తే, దుతియో అస్సాసకో అహోసి, సో మే ఏతరహి సమిద్ధో. ‘తఞ్చాహం భగవన్తం పయిరుపాసేయ్య’న్తి, అయం ఖో మే, భన్తే, తతియో అస్సాసకో అహోసి, సో మే ఏతరహి సమిద్ధో. ‘సో చ మే భగవా ధమ్మం దేసేయ్యా’తి, అయం ఖో మే, భన్తే, చతుత్థో అస్సాసకో అహోసి, సో మే ఏతరహి సమిద్ధో. ‘తస్స చాహం భగవతో ధమ్మం ఆజానేయ్య’న్తి, అయం ఖో మే, భన్తే, పఞ్చమో అస్సాసకో అహోసి, సో మే ఏతరహి సమిద్ధో. పుబ్బే మే, భన్తే, కుమారస్స సతో ఇమే పఞ్చ అస్సాసకా అహేసుం, తే మే ఏతరహి సమిద్ధా. అభిక్కన్తం, భన్తే, అభిక్కన్తం, భన్తే, సేయ్యథాపి, భన్తే, నిక్కుజ్జితం వా ఉక్కుజ్జేయ్య, పటిచ్ఛన్నం వా వివరేయ్య, మూళ్హస్స వా మగ్గం ఆచిక్ఖేయ్య, అన్ధకారే వా తేలపజ్జోతం ధారేయ్య చక్ఖుమన్తో రూపాని దక్ఖన్తీతి – ఏవమేవం భగవతా అనేకపరియాయేన ధమ్మో పకాసితో. ఏసాహం, భన్తే, భగవన్తం సరణం గచ్ఛామి, ధమ్మఞ్చ, భిక్ఖుసఙ్ఘఞ్చ. ఉపాసకం మం 11, భగవా ధారేతు అజ్జతగ్గే పాణుపేతం సరణం గతం, అధివాసేతు చ మే, భన్తే, భగవా , స్వాతనాయ భత్తం సద్ధిం భిక్ఖుసఙ్ఘేనా’’తి . అధివాసేసి భగవా తుణ్హీభావేన. అథ ఖో రాజా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో భగవతో అధివాసనం విదిత్వా ఉట్ఠాయాసనా భగవన్తం అభివాదేత్వా పదక్ఖిణం కత్వా పక్కామి. అథ ఖో రాజా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో తస్సా రత్తియా అచ్చయేన పణీతం ఖాదనీయం భోజనీయం పటియాదాపేత్వా భగవతో కాలం ఆరోచాపేసి – ‘‘కాలో, భన్తే, నిట్ఠితం భత్త’’న్తి.
57. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro diṭṭhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogāḷhadhammo tiṇṇavicikiccho vigatakathaṃkatho vesārajjappatto aparappaccayo satthusāsane bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘pubbe me, bhante, kumārassa sato pañca assāsakā ahesuṃ, te me etarahi samiddhā. Pubbe me, bhante, kumārassa sato etadahosi – ‘aho vata maṃ rajje abhisiñceyyu’nti, ayaṃ kho me, bhante, paṭhamo assāsako ahosi, so me etarahi samiddho. ‘Tassa ca me vijitaṃ arahaṃ sammāsambuddho okkameyyā’ti, ayaṃ kho me, bhante, dutiyo assāsako ahosi, so me etarahi samiddho. ‘Tañcāhaṃ bhagavantaṃ payirupāseyya’nti, ayaṃ kho me, bhante, tatiyo assāsako ahosi, so me etarahi samiddho. ‘So ca me bhagavā dhammaṃ deseyyā’ti, ayaṃ kho me, bhante, catuttho assāsako ahosi, so me etarahi samiddho. ‘Tassa cāhaṃ bhagavato dhammaṃ ājāneyya’nti, ayaṃ kho me, bhante, pañcamo assāsako ahosi, so me etarahi samiddho. Pubbe me, bhante, kumārassa sato ime pañca assāsakā ahesuṃ, te me etarahi samiddhā. Abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante, seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya cakkhumanto rūpāni dakkhantīti – evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi, dhammañca, bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ 12, bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gataṃ, adhivāsetu ca me, bhante, bhagavā , svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti . Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro tassā rattiyā accayena paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti.
౫౮. అథ ఖో భగవా పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ రాజగహం పావిసి మహతా భిక్ఖుసఙ్ఘేన సద్ధిం భిక్ఖుసహస్సేన సబ్బేహేవ పురాణజటిలేహి. తేన ఖో పన సమయేన సక్కో దేవానమిన్దో మాణవకవణ్ణం అభినిమ్మినిత్వా బుద్ధప్పముఖస్స భిక్ఖుసఙ్ఘస్స పురతో పురతో గచ్ఛతి ఇమా గాథాయో గాయమానో –
58. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya rājagahaṃ pāvisi mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ bhikkhusahassena sabbeheva purāṇajaṭilehi. Tena kho pana samayena sakko devānamindo māṇavakavaṇṇaṃ abhinimminitvā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa purato purato gacchati imā gāthāyo gāyamāno –
‘‘దన్తో దన్తేహి సహ పురాణజటిలేహి, విప్పముత్తో విప్పముత్తేహి;
‘‘Danto dantehi saha purāṇajaṭilehi, vippamutto vippamuttehi;
సిఙ్గీనిక్ఖసవణ్ణో, రాజగహం పావిసి భగవా.
Siṅgīnikkhasavaṇṇo, rājagahaṃ pāvisi bhagavā.
‘‘ముత్తో ముత్తేహి సహ పురాణజటిలేహి, విప్పముత్తో విప్పముత్తేహి;
‘‘Mutto muttehi saha purāṇajaṭilehi, vippamutto vippamuttehi;
సిఙ్గీనిక్ఖసవణ్ణో, రాజగహం పావిసి భగవా.
Siṅgīnikkhasavaṇṇo, rājagahaṃ pāvisi bhagavā.
‘‘తిణ్ణో తిణ్ణేహి సహ పురాణజటిలేహి;
‘‘Tiṇṇo tiṇṇehi saha purāṇajaṭilehi;
విప్పముత్తో విప్పముత్తేహి;
Vippamutto vippamuttehi;
సిఙ్గీనిక్ఖసువణ్ణో;
Siṅgīnikkhasuvaṇṇo;
రాజగహం పావిసి భగవా.
Rājagahaṃ pāvisi bhagavā.
‘‘సన్తో సన్తేహి సహ పురాణజటిలేహి;
‘‘Santo santehi saha purāṇajaṭilehi;
విప్పముత్తో విప్పముత్తేహి;
Vippamutto vippamuttehi;
సిఙ్గీనిక్ఖసవణ్ణో;
Siṅgīnikkhasavaṇṇo;
రాజగహం పావిసి భగవా.
Rājagahaṃ pāvisi bhagavā.
‘‘దసవాసో దసబలో, దసధమ్మవిదూ దసభి చుపేతో;
‘‘Dasavāso dasabalo, dasadhammavidū dasabhi cupeto;
మనుస్సా సక్కం దేవానమిన్దం పస్సిత్వా ఏవమాహంసు – ‘‘అభిరూపో వతాయం మాణవకో, దస్సనీయో వతాయం మాణవకో, పాసాదికో వతాయం మాణవకో. కస్స ను ఖో అయం మాణవకో’’తి? ఏవం వుత్తే సక్కో దేవానమిన్దో తే మనుస్సే గాథాయ అజ్ఝభాసి –
Manussā sakkaṃ devānamindaṃ passitvā evamāhaṃsu – ‘‘abhirūpo vatāyaṃ māṇavako, dassanīyo vatāyaṃ māṇavako, pāsādiko vatāyaṃ māṇavako. Kassa nu kho ayaṃ māṇavako’’ti? Evaṃ vutte sakko devānamindo te manusse gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘యో ధీరో సబ్బధి దన్తో, సుద్ధో అప్పటిపుగ్గలో;
‘‘Yo dhīro sabbadhi danto, suddho appaṭipuggalo;
అరహం సుగతో లోకే, తస్సాహం పరిచారకో’’తి.
Arahaṃ sugato loke, tassāhaṃ paricārako’’ti.
౫౯. అథ ఖో భగవా యేన రఞ్ఞో మాగధస్స సేనియస్స బిమ్బిసారస్స నివేసనం తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా పఞ్ఞత్తే ఆసనే నిసీది సద్ధిం భిక్ఖుసఙ్ఘేన. అథ ఖో రాజా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో బుద్ధప్పముఖం భిక్ఖుసఙ్ఘం పణీతేన ఖాదనీయేన భోజనీయేన సహత్థా సన్తప్పేత్వా సమ్పవారేత్వా భగవన్తం భుత్తావిం ఓనీతపత్తపాణిం ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నస్స ఖో రఞ్ఞో మాగధస్స సేనియస్స బిమ్బిసారస్స ఏతదహోసి 15 – ‘‘కత్థ ను ఖో భగవా విహరేయ్య? యం అస్స గామతో నేవ అవిదూరే న అచ్చాసన్నే, గమనాగమనసమ్పన్నం, అత్థికానం అత్థికానం మనుస్సానం అభిక్కమనీయం, దివా అప్పాకిణ్ణం 16, రత్తిం అప్పసద్దం అప్పనిగ్ఘోసం విజనవాతం, మనుస్సరాహస్సేయ్యకం, పటిసల్లానసారుప్ప’’న్తి. అథ ఖో రఞ్ఞో మాగధస్స సేనియస్స బిమ్బిసారస్స ఏతదహోసి – ‘‘ఇదం ఖో అమ్హాకం వేళువనం ఉయ్యానం గామతో నేవ అవిదూరే న అచ్చాసన్నే గమనాగమనసమ్పన్నం అత్థికానం అత్థికానం మనుస్సానం అభిక్కమనీయం దివా అప్పాకిణ్ణం రత్తిం అప్పసద్దం అప్పనిగ్ఘోసం విజనవాతం మనుస్సరాహస్సేయ్యకం పటిసల్లానసారుప్పం. యంనూనాహం వేళువనం ఉయ్యానం బుద్ధప్పముఖస్స భిక్ఖుసఙ్ఘస్స దదేయ్య’’న్తి. అథ ఖో రాజా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో సోవణ్ణమయం భిఙ్కారం గహేత్వా భగవతో ఓణోజేసి – ‘‘ఏతాహం, భన్తే, వేళువనం ఉయ్యానం బుద్ధప్పముఖస్స భిక్ఖుసఙ్ఘస్స దమ్మీ’’తి. పటిగ్గహేసి భగవా ఆరామం. అథ ఖో భగవా రాజానం మాగధం సేనియం బిమ్బిసారం ధమ్మియా కథాయ సన్దస్సేత్వా సమాదపేత్వా సముత్తేజేత్వా సమ్పహంసేత్వా ఉట్ఠాయాసనా పక్కామి. అథ ఖో భగవా ఏతస్మిం నిదానే ఏతస్మిం పకరణే ధమ్మిం కథం కత్వా భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘అనుజానామి, భిక్ఖవే, ఆరామ’’న్తి.
59. Atha kho bhagavā yena rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa nivesanaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi saddhiṃ bhikkhusaṅghena. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappetvā sampavāretvā bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnassa kho rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa etadahosi 17 – ‘‘kattha nu kho bhagavā vihareyya? Yaṃ assa gāmato neva avidūre na accāsanne, gamanāgamanasampannaṃ, atthikānaṃ atthikānaṃ manussānaṃ abhikkamanīyaṃ, divā appākiṇṇaṃ 18, rattiṃ appasaddaṃ appanigghosaṃ vijanavātaṃ, manussarāhasseyyakaṃ, paṭisallānasāruppa’’nti. Atha kho rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa etadahosi – ‘‘idaṃ kho amhākaṃ veḷuvanaṃ uyyānaṃ gāmato neva avidūre na accāsanne gamanāgamanasampannaṃ atthikānaṃ atthikānaṃ manussānaṃ abhikkamanīyaṃ divā appākiṇṇaṃ rattiṃ appasaddaṃ appanigghosaṃ vijanavātaṃ manussarāhasseyyakaṃ paṭisallānasāruppaṃ. Yaṃnūnāhaṃ veḷuvanaṃ uyyānaṃ buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa dadeyya’’nti. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro sovaṇṇamayaṃ bhiṅkāraṃ gahetvā bhagavato oṇojesi – ‘‘etāhaṃ, bhante, veḷuvanaṃ uyyānaṃ buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa dammī’’ti. Paṭiggahesi bhagavā ārāmaṃ. Atha kho bhagavā rājānaṃ māgadhaṃ seniyaṃ bimbisāraṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ārāma’’nti.
బిమ్బిసారసమాగమకథా నిట్ఠితా.
Bimbisārasamāgamakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / బిమ్బిసారసమాగమకథా • Bimbisārasamāgamakathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / బిమ్బిసారసమాగమకథావణ్ణనా • Bimbisārasamāgamakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / బిమ్బిసారసమాగమకథావణ్ణనా • Bimbisārasamāgamakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / బిమ్బిసారసమాగమకథావణ్ణనా • Bimbisārasamāgamakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౧౩. బిమ్బిసారసమాగమకథా • 13. Bimbisārasamāgamakathā