| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā |
நமோ தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ அரஹதோ ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
மஹாவக்³க³வண்ணனா
Mahāvaggavaṇṇanā
1. மஹாக²ந்த⁴கவண்ணனா
1. Mahākhandhakavaṇṇanā
போ³தி⁴கதா²வண்ணனா
Bodhikathāvaṇṇanā
யங் க²ந்த⁴கே லீனபதா³தி³பே⁴த³-பகாஸனங் தா³னி ஸுபத்தகாலங்;
Yaṃ khandhake līnapadādibheda-pakāsanaṃ dāni supattakālaṃ;
தஸ்மா அபுப்³ப³ங் வினயத்த²மேவ, வக்கா²மி ஸங்கே²பக³ஹணத்த²ங்.
Tasmā apubbaṃ vinayatthameva, vakkhāmi saṅkhepagahaṇatthaṃ.
தத்த² கேனட்டே²னாயங் க²ந்த⁴கோதி? க²ந்தா⁴னங் ஸமூஹத்தா விப⁴ங்கோ³ விய. தே பன கத²ந்தி? க²ந்தா⁴னங் பகாஸனதோ தீ³பனதோ. க²ந்தா⁴தி செத்த² பப்³ப³ஜ்ஜாதி³வினயகம்மஸங்கா²தா, சாரித்தவாரித்தஸிக்கா²பத³ஸங்கா²தா ச பஞ்ஞத்தியோ அதி⁴ப்பேதா. பப்³ப³ஜ்ஜாதீ³னி ஹி ப⁴க³வதா பஞ்ஞத்தத்தா ‘‘பஞ்ஞத்தியோ’’தி வுச்சந்தி. பஞ்ஞத்தியஞ்ச க²ந்த⁴-ஸத்³தோ³ தி³ஸ்ஸதி ‘‘தா³ருக்க²ந்தோ⁴ அக்³கி³க்க²ந்தோ⁴ உத³கக்க²ந்தோ⁴’’திஆதீ³ஸு விய. தேஸங் பஞ்ஞத்திஸங்கா²தானங் க²ந்தா⁴னங் பகாஸனதோ வண்ணனதோ பப்³ப³ஜ்ஜக்க²ந்த⁴காத³யோ வீஸதி ‘‘க²ந்த⁴கா’’தி வுத்தா, அவஸானே த்³வே தங்ஸதி³ஸத்தா வேலாய ஸதி³ஸத்தா ஸீலஸ்ஸ வேலாதி வசனங் விய. அபிச பா⁴க³ராஸத்த²தாபெத்த² யுஜ்ஜதே தேஸங் பஞ்ஞத்தீனங் பா⁴க³தோ ச ராஸிதோ ச விப⁴த்தத்தா. கிங் பனேதேஸங் க²ந்த⁴கானங் அனுபுப்³ப³காரணந்தி? நாயங் புச்சா² ஸம்ப⁴வதி, அஞ்ஞதா² வுத்தேஸுபி தப்பஸங்கா³னதிக்கமனதோ. அத² வா பப்³ப³ஜ்ஜுபஸம்பதா³புப்³ப³ங்க³மத்தா ஸாஸனப்பவேஸனஸ்ஸ தத³த்த²ஸங்க³ஹகோ மஹாக²ந்த⁴கோ பட²மங் வுத்தோ. கேனாதி சே? த⁴ம்மஸங்கா³ஹகத்தே²ரேஹி. ப⁴க³வதா பன தத்த² தத்த² உப்பன்னவத்து²ங் படிச்ச ததா² ததா² வுத்தானி, ந இமினா அனுக்கமேன. தே²ரா பன தங் தங் பயோஜனங் படிச்ச ஸமானஜாதிகே ஏகஜ்ஜ²ங் கத்வா அனுக்கமேன ஸஜ்ஜா²யிங்ஸு. ஸேஸானங் பயோஜனங் தத்த² தத்தே²வ ஆவி ப⁴விஸ்ஸதி.
Tattha kenaṭṭhenāyaṃ khandhakoti? Khandhānaṃ samūhattā vibhaṅgo viya. Te pana kathanti? Khandhānaṃ pakāsanato dīpanato. Khandhāti cettha pabbajjādivinayakammasaṅkhātā, cārittavārittasikkhāpadasaṅkhātā ca paññattiyo adhippetā. Pabbajjādīni hi bhagavatā paññattattā ‘‘paññattiyo’’ti vuccanti. Paññattiyañca khandha-saddo dissati ‘‘dārukkhandho aggikkhandho udakakkhandho’’tiādīsu viya. Tesaṃ paññattisaṅkhātānaṃ khandhānaṃ pakāsanato vaṇṇanato pabbajjakkhandhakādayo vīsati ‘‘khandhakā’’ti vuttā, avasāne dve taṃsadisattā velāya sadisattā sīlassa velāti vacanaṃ viya. Apica bhāgarāsatthatāpettha yujjate tesaṃ paññattīnaṃ bhāgato ca rāsito ca vibhattattā. Kiṃ panetesaṃ khandhakānaṃ anupubbakāraṇanti? Nāyaṃ pucchā sambhavati, aññathā vuttesupi tappasaṅgānatikkamanato. Atha vā pabbajjupasampadāpubbaṅgamattā sāsanappavesanassa tadatthasaṅgahako mahākhandhako paṭhamaṃ vutto. Kenāti ce? Dhammasaṅgāhakattherehi. Bhagavatā pana tattha tattha uppannavatthuṃ paṭicca tathā tathā vuttāni, na iminā anukkamena. Therā pana taṃ taṃ payojanaṃ paṭicca samānajātike ekajjhaṃ katvā anukkamena sajjhāyiṃsu. Sesānaṃ payojanaṃ tattha tattheva āvi bhavissati.
க²ந்த⁴கோவிதா³தி பஞ்ஞத்திபா⁴க³ராஸட்டே²ன நேஸங் க²ந்த⁴த்த²கோவிதா³, நிருத்திபடிஸம்பி⁴தா³பாரப்பத்தாதி அத்தோ². தேஸங் அனுத்தானத்தா²னங் பதா³னங் ஸங்வண்ணனா. கஸ்மா பனேவங் விஸேஸிதந்தி? ததோ ஸேஸபா⁴கா³ யுத்தா. மாதிகாட்டு²ப்பத்திக்³க³ஹணம்பெத்த² பத³பா⁴ஜனியக்³க³ஹணேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். யேஹி அத்தா² யேஸங் பத³விஸேஸானங் அட்ட²கதா²யங் பகாஸிதா, தேஸங் தே பத³விஸேஸே புன இத⁴ வதெ³ய்யாம, வண்ணனாய பரியோஸானங் கதா³ ப⁴வே தே தே அத்தே²தி வுத்தங், தங் தஸ்ஸ நித்³தே³ஸேன யுஜ்ஜதி. உத்தானா சேவ யா பாளி, தஸ்ஸா ஸங்வண்ணனாய கிந்தி வத்தப்³ப³ங்? ந ஹி அத்தா² உத்தானாதி ஸம்ப⁴வதி. அதி⁴ப்பாயானுஸந்தீ⁴ஹீதிஆதி³வசனேஹிபி தங் வசனங் ஸம்ப⁴வதீதி சே? ந, அத்த²க்³க³ஹணேன செத்த² பத³விஸேஸானங் க³ஹிதத்தா. தே ஹி அத்த²தோ அனபேதத்தே²ன, அபி⁴தா⁴னத்தே²ன வா அத்தோ²பசாரேன வா அத்தா²தி வேதி³தப்³பா³. ஸங்வண்ணனானயோதி ஸங்வண்ணனா நாம அவுத்தேஸு உஹாபோஹக்கமனித³ஸ்ஸனதோ ‘‘நயோ’’தி வுத்தோ.
Khandhakovidāti paññattibhāgarāsaṭṭhena nesaṃ khandhatthakovidā, niruttipaṭisambhidāpārappattāti attho. Tesaṃ anuttānatthānaṃ padānaṃ saṃvaṇṇanā. Kasmā panevaṃ visesitanti? Tato sesabhāgā yuttā. Mātikāṭṭhuppattiggahaṇampettha padabhājaniyaggahaṇeneva veditabbaṃ. Yehi atthā yesaṃ padavisesānaṃ aṭṭhakathāyaṃ pakāsitā, tesaṃ te padavisese puna idha vadeyyāma, vaṇṇanāya pariyosānaṃ kadā bhave te te attheti vuttaṃ, taṃ tassa niddesena yujjati. Uttānā ceva yā pāḷi, tassā saṃvaṇṇanāya kinti vattabbaṃ? Na hi atthā uttānāti sambhavati. Adhippāyānusandhīhītiādivacanehipi taṃ vacanaṃ sambhavatīti ce? Na, atthaggahaṇena cettha padavisesānaṃ gahitattā. Te hi atthato anapetatthena, abhidhānatthena vā atthopacārena vā atthāti veditabbā. Saṃvaṇṇanānayoti saṃvaṇṇanā nāma avuttesu uhāpohakkamanidassanato ‘‘nayo’’ti vutto.
1. உருவேலாதி யதா²வுத்தவாலிகராஸிவஸேன லத்³த⁴னாமகோ கா³மோ, தஸ்மா ஸமீபத்தே² ஏதங் பு⁴ம்மங். ததா²பா⁴வத³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘நஜ்ஜா நேரஞ்ஜராய தீரே’’திஆதி³ வுத்தங். அஞ்ஞதா² தஸ்மிங் வாலிகராஸிம்ஹி விஹரதீதி ஆபஜ்ஜதி, ‘‘உருவேலங் பிண்டா³ய பாவிஸீதி யேன உருவேலஸேனானிக³மோ’’திஆதி³வசனவிரோதோ⁴ ச. அட்ட²கதா²யங் பன மூலகாரணமேவ த³ஸ்ஸிதங். தத்த² தங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங்…பே॰… த³ட்ட²ப்³போ³தி நிக³மனவசனங். தங் கிமத்த²ந்தி சே? கா³மங் ஸந்தா⁴ய யதா²வுத்தபத³த்த²ஸம்ப⁴வத³ஸ்ஸனத்த²ங். ‘‘ஸோ பன கா³மோ தது³பசாரேன ஏவங் நாமங் லப⁴தீ’’தி வசனங் பன அவுத்தஸித்³த⁴ந்தி கத்வா ந வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங், அத² வா யஸ்ஸ ‘‘உருவேலா’’தி யதா²வுத்தவாலிகராஸிஸ்ஸ, தஸ்ஸ ஸமீபகா³மஸ்ஸபி நாமங். தத்த² ஆயஸ்மா உபாலித்தே²ரோ ந இத⁴ கா³மங் ஸந்தா⁴ய ‘‘உருவேலாயங் விஹரதீ’’தி ஆஹ கோ³சரகா³மபயோஜனாபா⁴வதோ. ந ஹி ப⁴க³வா தங் கா³மங் கோ³சரங் கத்வா ததா³ தத்த² விஹாஸி, தஸ்மா எத்த² வாலிகராஸிஸ்ஸ ஸமீபே போ³தி⁴ருக்க²மூலே விஹாரங் ஸந்தா⁴ய ஸோ ஏவமாஹாதி த³ஸ்ஸேதுகாமோ அட்ட²கதா²சரியோ ஏவமாஹாதி வேதி³தப்³ப³ங், தஸ்மா ப⁴க³வதோ கா³மதோ தூ³ரதரே அரஞ்ஞே அபி⁴ஸம்போ³தி⁴தீ³பனேன து³தியுப்பத்திட்டா²னநியமங் தீஹி பதே³ஹி அகாஸி தே²ரோதி வேதி³தப்³ப³ங், அஞ்ஞதா² பத³த்தயவசனபயோஜனாபா⁴வதோ. தத்த² நத³ந்தா க³ச்ச²தீதி நதீ³. நேலஞ்ஜலாயாதி வத்தப்³பே³ ல-காரஸ்ஸ ர-காரங் கத்வா ‘‘நேரஞ்ஜராயா’’தி வுத்தங், கத்³த³மஸேவாலவிரஹிதத்தா நித்³தோ³ஸஜலாயாதி அத்தோ², நீலஜலாயாதி தஸ்ஸா நாமமேவ வா ஏதங்.
1.Uruvelāti yathāvuttavālikarāsivasena laddhanāmako gāmo, tasmā samīpatthe etaṃ bhummaṃ. Tathābhāvadassanatthaṃ ‘‘najjā nerañjarāya tīre’’tiādi vuttaṃ. Aññathā tasmiṃ vālikarāsimhi viharatīti āpajjati, ‘‘uruvelaṃ piṇḍāya pāvisīti yena uruvelasenānigamo’’tiādivacanavirodho ca. Aṭṭhakathāyaṃ pana mūlakāraṇameva dassitaṃ. Tattha taṃ sandhāya vuttaṃ…pe… daṭṭhabboti nigamanavacanaṃ. Taṃ kimatthanti ce? Gāmaṃ sandhāya yathāvuttapadatthasambhavadassanatthaṃ. ‘‘So pana gāmo tadupacārena evaṃ nāmaṃ labhatī’’ti vacanaṃ pana avuttasiddhanti katvā na vuttanti veditabbaṃ, atha vā yassa ‘‘uruvelā’’ti yathāvuttavālikarāsissa, tassa samīpagāmassapi nāmaṃ. Tattha āyasmā upālitthero na idha gāmaṃ sandhāya ‘‘uruvelāyaṃ viharatī’’ti āha gocaragāmapayojanābhāvato. Na hi bhagavā taṃ gāmaṃ gocaraṃ katvā tadā tattha vihāsi, tasmā ettha vālikarāsissa samīpe bodhirukkhamūle vihāraṃ sandhāya so evamāhāti dassetukāmo aṭṭhakathācariyo evamāhāti veditabbaṃ, tasmā bhagavato gāmato dūratare araññe abhisambodhidīpanena dutiyuppattiṭṭhānaniyamaṃ tīhi padehi akāsi theroti veditabbaṃ, aññathā padattayavacanapayojanābhāvato. Tattha nadantā gacchatīti nadī. Nelañjalāyāti vattabbe la-kārassa ra-kāraṃ katvā ‘‘nerañjarāyā’’ti vuttaṃ, kaddamasevālavirahitattā niddosajalāyāti attho, nīlajalāyāti tassā nāmameva vā etaṃ.
போ³தி⁴ருக்க²மூலேதி எத்த² ச போ³தி⁴ வுச்சதி அபி⁴ஸம்போ³தோ⁴. ஸோ ச அத்த²தோ ப⁴க³வதோ சதுத்த²மக்³க³ஞாணங் ஹோதி ‘‘விமொக்க²ந்திகமேதங் நாம’’ந்தி (படி॰ ம॰ 1.162) படிஸம்பி⁴தா³வசனதோ. கிஞ்சாபி தங் நாமகரணபூ⁴தங் சதுத்த²ப²லஞாணம்பி வத்துங் ஸம்ப⁴வதி, கத்தப்³ப³கிச்சானங் பன கரணதோ தங் சதுத்த²மக்³க³ஞாணமேவ எத்த² போ³தீ⁴தி வேதி³தப்³ப³ங். தேனேவ பாளியங் ‘‘ததியவிஜ்ஜாய ஆஸவானங் க²யஞாணாயா’’தி ததே³வ த³ஸ்ஸிதங். அட்ட²கதா²யங் பன ‘‘பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³’’தி, ‘‘போ³தி⁴பக்கி²யா த⁴ம்மா’’தி ச. தத்த² யஸ்மா சதூஸு மக்³கே³ஸு ஞாணங் ‘‘போ³தீ⁴’’தி வுச்சதி, தஸ்மா ஸாமஞ்ஞதோ வத்துகாமதாதி⁴ப்பாயவஸேன ‘‘போ³தி⁴ வுச்சதி சதூஸு மக்³கே³ஸு ஞாண’’ந்தி (சூளனி॰ க²க்³க³விஸாணஸுத்தனித்³தே³ஸ 121) வுத்தங் இதா⁴தி⁴ப்பேதஞாணஸ்ஸபி தத³ந்தோக³த⁴த்தா. அத² வா பாளியங் ப⁴க³வதோ ஆதி³மக்³க³த்தயவசனஸ்ஸ வுத்தட்டா²னாபா⁴வா சதுத்த²மக்³க³ஞாணமேவ ப⁴க³வதோ உப்பன்னங், ந ப⁴க³வா ஸோதாபன்னாதி³பா⁴வங் பத்வா பு³த்³தோ⁴ ஜாதோதி ஸமயந்தரப்பஸங்க³னிவாரணத்த²ங் ‘‘சதூஸூ’’தி வுத்தங் ஆதி³த்தயஸ்ஸ சதுத்த²உபனிஸ்ஸயஸம்ப⁴வேன போ³தி⁴பரியாயஸித்³தி⁴தோ. ‘‘புக்³க³லோபி ஸேனாஸனம்பி உபனிஸ்ஸயபச்சயேன பச்சயோ’’தி (பட்டா²॰ 1.1.9 பச்சயனித்³தே³ஸ) வசனதோ ப²லஹேதுகோ ப²லஜனகோ ருக்கோ² ப²லருக்கோ²தி விய போ³தி⁴ஹேதுருக்கோ² போ³தி⁴ருக்கோ²தி வேதி³தப்³போ³. எத்த² ‘‘யஸ்மா கேவலங் போ³தீ⁴தி ருக்க²ஸ்ஸபி நாமங், தஸ்மா போ³தீ⁴’’தி பரதோ வுத்தங். நிக்³ரோதா⁴தி³ருக்க²தோ அஸ்ஸ விஸேஸனவசனங் பன தத³ஞ்ஞபோ³தி⁴மூலப்பஸங்க³னிவாரணத்த²ங். மக்³க³ஞாணஞ்ஹி குஸலமூலத்தா போ³தி⁴ ச தங் மூலஞ்சாதி ஸங்க்²யங் லபெ⁴ய்ய. பட²மாபி⁴ஸம்பு³த்³தோ⁴ நிஸீத³தீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. தேன அபி⁴ஸம்பு³த்³த⁴தி³வஸேன ஸத்³தி⁴ங் அட்டா²ஹங் ஏகபல்லங்கேன நிஸின்னபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி. எத்த² ஏக-ஸத்³தோ³ தஸ்ஸ நிஸஜ்ஜாஸங்கா²தஸ்ஸ பப்³ப³ஜ்ஜானுயோகா³னுரூபஸ்ஸ பல்லங்கஸ்ஸ அஞ்ஞேன இரியாபதே²ன அனந்தரியபா⁴வங் அத²ஸ்ஸ அகோபிதபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி. விமுத்திஸுக²ந்தி எத்த² விமுத்தியங் வா ஸுக²ந்தி ந ஸம்ப⁴வதி. பஞ்சமஜ்ஜா²னிகத்தா ப⁴க³வதோ ப²லஸமாபத்திஸங்கா²தா விமுத்தி ஏவ அனுஜங்க⁴னட்டே²ன நிப்³பா³னஸுக²ந்தி விமுத்திஸுக²ங், தங் ஸமாபஜ்ஜனேன படிஸங்வேதீ³ அனுப⁴வந்தோ நிஸீதி³. வேனெய்யகாலானதிக்கமனதோ தங் அபெக்க²மானோ நிஸீதி³, ந விமுத்திஸுக²ஸங்கே³ன.
Bodhirukkhamūleti ettha ca bodhi vuccati abhisambodho. So ca atthato bhagavato catutthamaggañāṇaṃ hoti ‘‘vimokkhantikametaṃ nāma’’nti (paṭi. ma. 1.162) paṭisambhidāvacanato. Kiñcāpi taṃ nāmakaraṇabhūtaṃ catutthaphalañāṇampi vattuṃ sambhavati, kattabbakiccānaṃ pana karaṇato taṃ catutthamaggañāṇameva ettha bodhīti veditabbaṃ. Teneva pāḷiyaṃ ‘‘tatiyavijjāya āsavānaṃ khayañāṇāyā’’ti tadeva dassitaṃ. Aṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘bojjhaṅgā’’ti, ‘‘bodhipakkhiyā dhammā’’ti ca. Tattha yasmā catūsu maggesu ñāṇaṃ ‘‘bodhī’’ti vuccati, tasmā sāmaññato vattukāmatādhippāyavasena ‘‘bodhi vuccati catūsu maggesu ñāṇa’’nti (cūḷani. khaggavisāṇasuttaniddesa 121) vuttaṃ idhādhippetañāṇassapi tadantogadhattā. Atha vā pāḷiyaṃ bhagavato ādimaggattayavacanassa vuttaṭṭhānābhāvā catutthamaggañāṇameva bhagavato uppannaṃ, na bhagavā sotāpannādibhāvaṃ patvā buddho jātoti samayantarappasaṅganivāraṇatthaṃ ‘‘catūsū’’ti vuttaṃ ādittayassa catutthaupanissayasambhavena bodhipariyāyasiddhito. ‘‘Puggalopi senāsanampi upanissayapaccayena paccayo’’ti (paṭṭhā. 1.1.9 paccayaniddesa) vacanato phalahetuko phalajanako rukkho phalarukkhoti viya bodhiheturukkho bodhirukkhoti veditabbo. Ettha ‘‘yasmā kevalaṃ bodhīti rukkhassapi nāmaṃ, tasmā bodhī’’ti parato vuttaṃ. Nigrodhādirukkhato assa visesanavacanaṃ pana tadaññabodhimūlappasaṅganivāraṇatthaṃ. Maggañāṇañhi kusalamūlattā bodhi ca taṃ mūlañcāti saṅkhyaṃ labheyya. Paṭhamābhisambuddho nisīdatīti sambandho. Tena abhisambuddhadivasena saddhiṃ aṭṭhāhaṃ ekapallaṅkena nisinnabhāvaṃ dasseti. Ettha eka-saddo tassa nisajjāsaṅkhātassa pabbajjānuyogānurūpassa pallaṅkassa aññena iriyāpathena anantariyabhāvaṃ athassa akopitabhāvaṃ dasseti. Vimuttisukhanti ettha vimuttiyaṃ vā sukhanti na sambhavati. Pañcamajjhānikattā bhagavato phalasamāpattisaṅkhātā vimutti eva anujaṅghanaṭṭhena nibbānasukhanti vimuttisukhaṃ, taṃ samāpajjanena paṭisaṃvedī anubhavanto nisīdi. Veneyyakālānatikkamanato taṃ apekkhamāno nisīdi, na vimuttisukhasaṅgena.
அத² கோ²தி அதி⁴காரந்தராரம்பே⁴ நிபாதத்³வயங். தேன விமுத்திஸுக²ங் படிஸங்வேத³யமானோ ந படிச்சஸமுப்பாத³ங் மனஸாகாஸி, கிந்து ததோ வுட்டா²யாதி த³ஸ்ஸேதி . படிவேத⁴வஸேனேவ ஸுமனஸிகதஸ்ஸ படிச்சஸமுப்பாத³ஸ்ஸ புனப்புனங் மனஸிகரணங் க³ம்பீ⁴ரத்தா அஸ்ஸாத³ஜனநதோ, ந அபுப்³ப³னயத³ஸ்ஸனாதி⁴ப்பாயதோ. பச்சக்க²பூ⁴தஸப்³ப³த⁴ம்மத்தா ப⁴க³வதோ அஸம்மோஹதோ, படிவித்³த⁴ஸ்ஸ விஸயதோ வா மனஸிகரணங் பன விஜிததே³ஸபச்சவெக்க²ணங் விய ரஞ்ஞோ அபுப்³ப³ங் பீதிங் ஜனேதி. வுத்தஞ்ஹி ‘‘அமானுஸீ ரதீ ஹோதி, ஸம்மா த⁴ம்மங் விபஸ்ஸதோ’’தி (த⁴॰ ப॰ 373). ரத்தியா பட²மங் யாமந்தி அச்சந்தஸங்யோக³வஸேன உபயோக³வசனங், தேன தஸ்ஸ விகப்பனானத்ததங் த³ஸ்ஸேதி. கிஞ்சாபி ‘‘அனுலோமபடிலோமங் மனஸாகாஸீ’’தி ஏகதோவ வுத்தங், ததா²பி இமினா அனுக்கமேனாதி த³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘அவிஜ்ஜாபச்சயா’’திஆதி³. தத்த² ச கிஞ்சாபி பவத்திமத்தபச்சவெக்க²ணா அதி⁴ப்பேதா கத²ங் பஞ்ஞாயதீதி? பட²மபா⁴வாய, படிலோமமனஸிகரணங் பன அனுலோமே பச்சயானங், பச்சயுப்பன்னானஞ்ச ததா²பா⁴வஸாத⁴னத்த²ங். யஸ்மா அவிஜ்ஜாய ஏவ நிரோதா⁴ ஸங்கா²ரனிரோதோ⁴, ந அஞ்ஞதா², தஸ்மா ஸங்கா²ரானங் அவிஜ்ஜா பச்சயோ, தஸ்ஸா ச ஸங்கா²ரா ப²லந்தி தீ³பனதோ. ததா² நிப்³பா³னபச்சவெக்க²ணாய அனுலோமமனஸிகரணங் காரணனிரோதா⁴ ப²லனிரோத⁴ஸாத⁴னத்த²ங். எத்த² ச அனுபா⁴வதோ நிப்³பா³னங் த³ஸ்ஸிதங். ந ஹி தங் அவிஜ்ஜாதி³னிரோத⁴மத்தந்தி. தத்த² ‘‘யதோ க²யங் பச்சயானங் அவேதீ³’’தி வசனேன அனுலோமோ நாதி⁴ப்பேதோதி ஸித்³த⁴ங். மக்³க³பச்சவெக்க²ணாய வத்தப்³ப³ங் நத்தி², உப⁴யத்த²பி கிச்சதோ, ஆரம்மணதோ ச தஸ்ஸ மக்³க³ஸ்ஸ விஸயதோ ச தத்த² மக்³கோ³ த³ஸ்ஸிதோ.
Atha khoti adhikārantarārambhe nipātadvayaṃ. Tena vimuttisukhaṃ paṭisaṃvedayamāno na paṭiccasamuppādaṃ manasākāsi, kintu tato vuṭṭhāyāti dasseti . Paṭivedhavaseneva sumanasikatassa paṭiccasamuppādassa punappunaṃ manasikaraṇaṃ gambhīrattā assādajananato, na apubbanayadassanādhippāyato. Paccakkhabhūtasabbadhammattā bhagavato asammohato, paṭividdhassa visayato vā manasikaraṇaṃ pana vijitadesapaccavekkhaṇaṃ viya rañño apubbaṃ pītiṃ janeti. Vuttañhi ‘‘amānusī ratī hoti, sammā dhammaṃ vipassato’’ti (dha. pa. 373). Rattiyā paṭhamaṃ yāmanti accantasaṃyogavasena upayogavacanaṃ, tena tassa vikappanānattataṃ dasseti. Kiñcāpi ‘‘anulomapaṭilomaṃ manasākāsī’’ti ekatova vuttaṃ, tathāpi iminā anukkamenāti dassanatthaṃ ‘‘avijjāpaccayā’’tiādi. Tattha ca kiñcāpi pavattimattapaccavekkhaṇā adhippetā kathaṃ paññāyatīti? Paṭhamabhāvāya, paṭilomamanasikaraṇaṃ pana anulome paccayānaṃ, paccayuppannānañca tathābhāvasādhanatthaṃ. Yasmā avijjāya eva nirodhā saṅkhāranirodho, na aññathā, tasmā saṅkhārānaṃ avijjā paccayo, tassā ca saṅkhārā phalanti dīpanato. Tathā nibbānapaccavekkhaṇāya anulomamanasikaraṇaṃ kāraṇanirodhā phalanirodhasādhanatthaṃ. Ettha ca anubhāvato nibbānaṃ dassitaṃ. Na hi taṃ avijjādinirodhamattanti. Tattha ‘‘yato khayaṃ paccayānaṃ avedī’’ti vacanena anulomo nādhippetoti siddhaṃ. Maggapaccavekkhaṇāya vattabbaṃ natthi, ubhayatthapi kiccato, ārammaṇato ca tassa maggassa visayato ca tattha maggo dassito.
தத்தா²ஹ – ‘‘படிச்சஸமுப்பாத³ங் படிலோமங் மனஸாகாஸீ’’தி ந யுஜ்ஜதி, ந ஹி படிலோமாபதே³ஸேன நித்³தி³ட்ட²ங் நிப்³பா³னங் படிச்சஸமுப்பாதோ³ ப⁴விதுமரஹதீதி? வுச்சதே – ந, தத³த்த²ஜானநதோ. அனுலோமபடிலோமந்தி ஹி பா⁴வனபுங்ஸகங். அனுலோமதோ, படிலோமதோ ச தங் படிச்சஸமுப்பாத³ங் மனஸாகாஸீதி ஹி தத்த² அத்தோ². அஞ்ஞதா² நிரோத⁴ஸ்ஸ படிலோமப்பஸங்கா³பத்தியேவாபஜ்ஜதி. படிலோமே ச பனேதஸ்மிங் அனுக்கமனியமோ அனுலோமே அனுக்கமனியமதோ ஸித்³தோ⁴தி வேதி³தப்³ப³ங். ஏவங் ஸதி படிச்சஸமுப்பாத³ஸ்ஸ படிலோமோ நாம அபடிச்சஸமுப்பாதோ³தி ஸித்³த⁴ங் ஹோதி. தேன வுத்தங் அட்ட²கதா²யங் ‘‘நிரோதோ⁴ ஹோதீதி அனுப்பாதோ³ ஹோதீ’’திஆதி³. ஏவங் ஸந்தே புப்³பா³பரவிரோதோ⁴ ஹோதி. கத²ங்? படிச்சாதி ஹி இமினா ப²லஸ்ஸ பச்சயபரிக்³க³ஹேன, பச்சயானஞ்ச பச்சயாயத்துபக³மனேன தஸ்ஸ உப்பாதா³பி⁴முக²பா⁴வதீ³பனதோ அஸமுப்பாதோ³ ந ஸம்ப⁴வதி, தஸ்மா அபடிச்சஸமுப்பாதோ³தி ஏவங் உப⁴யபடிக்கே²பேன பனஸ்ஸ படிலோமதா வேதி³தப்³பா³தி ஏகே. தங் அயுத்தங் தஸ்ஸ அனுலோமபா⁴வனியமனதோ, அத்தா²திஸயாபா⁴வதோ, தஸ்மா அப்படிச்சஸமுப்பாதோ³ தஸ்ஸ படிலோமோதி வேதி³தப்³ப³ங். தேனேவ ப⁴க³வதா பாளியங் பச்சயபச்சயுப்பன்னநிரோதோ⁴ வுத்தோ. தத்த² ஹி ‘‘அவிஜ்ஜாய த்வேவ அஸேஸவிராக³னிரோதா⁴’’தி ஏவங் பச்சயஸ்ஸ ஸமுச்சி²ன்னபச்சயபா⁴வவஸேன பச்சயனிரோத⁴ங், ப²லஸ்ஸ பச்சயபடிக்³க³ஹாபா⁴வவஸேன பச்சயுப்பன்னநிரோத⁴ஞ்ச தீ³பேதி. து³விதோ⁴ பாளியங் நிரோதோ⁴ அத்த²தோ அனுப்பாதோ³ நாம ஹோதீதி கத்வா அட்ட²கதா²யங் ‘‘நிரோதோ⁴ ஹோதீதி அனுப்பாதோ³ ஹோதீ’’தி வுத்தங். ஏவங் ஸந்தே நிப்³பா³னங் பச்சயபச்சயுப்பன்னானங் நிரோத⁴மத்தந்தி ஆபஜ்ஜதீதி சே? ந, தஸ்ஸானுபா⁴வதீ³பனாதி⁴ப்பாயதோ. விதி³தவேலாயந்தி மனஸிகதவேலாயந்தி அத்தோ², அஞ்ஞதா² ததோ புப்³பே³ அவிதி³தப்பஸங்க³தோ.
Tatthāha – ‘‘paṭiccasamuppādaṃ paṭilomaṃ manasākāsī’’ti na yujjati, na hi paṭilomāpadesena niddiṭṭhaṃ nibbānaṃ paṭiccasamuppādo bhavitumarahatīti? Vuccate – na, tadatthajānanato. Anulomapaṭilomanti hi bhāvanapuṃsakaṃ. Anulomato, paṭilomato ca taṃ paṭiccasamuppādaṃ manasākāsīti hi tattha attho. Aññathā nirodhassa paṭilomappasaṅgāpattiyevāpajjati. Paṭilome ca panetasmiṃ anukkamaniyamo anulome anukkamaniyamato siddhoti veditabbaṃ. Evaṃ sati paṭiccasamuppādassa paṭilomo nāma apaṭiccasamuppādoti siddhaṃ hoti. Tena vuttaṃ aṭṭhakathāyaṃ ‘‘nirodho hotīti anuppādo hotī’’tiādi. Evaṃ sante pubbāparavirodho hoti. Kathaṃ? Paṭiccāti hi iminā phalassa paccayapariggahena, paccayānañca paccayāyattupagamanena tassa uppādābhimukhabhāvadīpanato asamuppādo na sambhavati, tasmā apaṭiccasamuppādoti evaṃ ubhayapaṭikkhepena panassa paṭilomatā veditabbāti eke. Taṃ ayuttaṃ tassa anulomabhāvaniyamanato, atthātisayābhāvato, tasmā appaṭiccasamuppādo tassa paṭilomoti veditabbaṃ. Teneva bhagavatā pāḷiyaṃ paccayapaccayuppannanirodho vutto. Tattha hi ‘‘avijjāya tveva asesavirāganirodhā’’ti evaṃ paccayassa samucchinnapaccayabhāvavasena paccayanirodhaṃ, phalassa paccayapaṭiggahābhāvavasena paccayuppannanirodhañca dīpeti. Duvidho pāḷiyaṃ nirodho atthato anuppādo nāma hotīti katvā aṭṭhakathāyaṃ ‘‘nirodho hotīti anuppādo hotī’’ti vuttaṃ. Evaṃ sante nibbānaṃ paccayapaccayuppannānaṃ nirodhamattanti āpajjatīti ce? Na, tassānubhāvadīpanādhippāyato. Viditavelāyanti manasikatavelāyanti attho, aññathā tato pubbe aviditappasaṅgato.
ஜா²யதோதி எத்த² காமங் லக்க²ணூபனிஜ்ஜா²னேன ஜா²யதோ போ³தி⁴பக்கி²யத⁴ம்மா பாதுப⁴வந்தி, சதுஅரியஸச்சத⁴ம்மா வா பகாஸந்தி, ததா²பி புப்³ப³பா⁴கே³ ஸமதா²தி³யானிகவிபா⁴க³த³ஸ்ஸனத்த²ங் ஆரம்மணூபனிஜ்ஜா²னக்³க³ஹணங். சதுஸச்சத⁴ம்மக்³க³ஹணங் காமங் அனுலோமபடிச்சஸமுப்பாத³த³ஸ்ஸனாதி⁴காரேன விருஜ்ஜ²தி, ததா²பி ‘‘யோ து³க்க²ங் பரிஜானாதி, ஸோ ஸமுத³யங் பஜஹதீ’’தி லத்³தி⁴வஸேன கதந்தி வேதி³தப்³ப³ங்.
Jhāyatoti ettha kāmaṃ lakkhaṇūpanijjhānena jhāyato bodhipakkhiyadhammā pātubhavanti, catuariyasaccadhammā vā pakāsanti, tathāpi pubbabhāge samathādiyānikavibhāgadassanatthaṃ ārammaṇūpanijjhānaggahaṇaṃ. Catusaccadhammaggahaṇaṃ kāmaṃ anulomapaṭiccasamuppādadassanādhikārena virujjhati, tathāpi ‘‘yo dukkhaṃ parijānāti, so samudayaṃ pajahatī’’ti laddhivasena katanti veditabbaṃ.
2. ‘‘பச்சயக்க²யஸ்ஸா’’தி கிச்சபரியாயவஸேன வுத்தங். தேன பச்சயனிப்³பா³னங், தது³பனிஸ்ஸயனிப்³பா³னஞ்சாதி து³வித⁴ங் நிப்³பா³னங் த³ஸ்ஸிதங் ஹோதீதி. காமஞ்ச தங் ந கேவலங் பச்சயக்க²யமத்தங் கரோதி, அத² கோ² பச்சயுப்பன்னக்க²யம்பி கரோதி. யதோ உபி⁴ன்னம்பி நிரோதோ⁴ த³ஸ்ஸிதோ, ததா²பி ஹேதுனிரோதா⁴ ப²லனிரோதோ⁴தி கத்வா ‘‘பச்சயக்க²யஸ்ஸா’’தி வுத்தங். வுத்தப்பகாரா த⁴ம்மாதி எத்த² சதுஸச்சக்³க³ஹணங் பட²மகா³தா²யங் வுத்தனயவிபல்லாஸேன கதந்தி வேதி³தப்³ப³ங்.
2.‘‘Paccayakkhayassā’’ti kiccapariyāyavasena vuttaṃ. Tena paccayanibbānaṃ, tadupanissayanibbānañcāti duvidhaṃ nibbānaṃ dassitaṃ hotīti. Kāmañca taṃ na kevalaṃ paccayakkhayamattaṃ karoti, atha kho paccayuppannakkhayampi karoti. Yato ubhinnampi nirodho dassito, tathāpi hetunirodhā phalanirodhoti katvā ‘‘paccayakkhayassā’’ti vuttaṃ. Vuttappakārā dhammāti ettha catusaccaggahaṇaṃ paṭhamagāthāyaṃ vuttanayavipallāsena katanti veditabbaṃ.
3. ஸமுத³யனிரோத⁴ஸங்கா²தோ அத்தோ²தி எத்த² ஸமுத³யோ கிச்சவஸேன, நிரோதோ⁴ ஆரம்மணகிரியாய. ஏதேன த்³விப்பகாரா நிரோதா⁴ த³ஸ்ஸிதா ஹொந்தி தஸ்ஸ அனுபா⁴வஸ்ஸ வஸேனாதி அத்தோ². யஸ்மா பல்லங்காபு⁴ஜிதட்டா²னஞ்ச ‘‘பல்லங்கோ’’தி வுச்சதி, தஸ்மா ப²லாதி⁴க³மட்டா²னங் ‘‘பல்லங்க’’ந்தி வுத்தங்.
3.Samudayanirodhasaṅkhāto atthoti ettha samudayo kiccavasena, nirodho ārammaṇakiriyāya. Etena dvippakārā nirodhā dassitā honti tassa anubhāvassa vasenāti attho. Yasmā pallaṅkābhujitaṭṭhānañca ‘‘pallaṅko’’ti vuccati, tasmā phalādhigamaṭṭhānaṃ ‘‘pallaṅka’’nti vuttaṃ.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / மஹாவக்³க³பாளி • Mahāvaggapāḷi / 1. போ³தி⁴கதா² • 1. Bodhikathā
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஹாவக்³க³-அட்ட²கதா² • Mahāvagga-aṭṭhakathā / போ³தி⁴கதா² • Bodhikathā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā / போ³தி⁴கதா²வண்ணனா • Bodhikathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / போ³தி⁴கதா²வண்ணனா • Bodhikathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / பாசித்யாதி³யோஜனாபாளி • Pācityādiyojanāpāḷi / 1. போ³தி⁴கதா² • 1. Bodhikathā
