| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / மிலிந்த³பஞ்ஹபாளி • Milindapañhapāḷi |
4. போ³தி⁴ஸத்தத⁴ம்மதாபஞ்ஹோ
4. Bodhisattadhammatāpañho
4. ‘‘ப⁴ந்தே நாக³ஸேன, பா⁴ஸிதம்பேதங் ப⁴க³வதா த⁴ம்மதாத⁴ம்மபரியாயே ‘புப்³பே³வ போ³தி⁴ஸத்தானங் மாதாபிதரோ நியதா ஹொந்தி, போ³தி⁴ நியதா ஹோதி, அக்³க³ஸாவகா நியதா ஹொந்தி, புத்தோ நியதோ ஹோதி, உபட்டா²கோ நியதோ ஹோதீ’தி. புன ச தும்ஹே ப⁴ணத² ‘துஸிதே காயே டி²தோ போ³தி⁴ஸத்தோ அட்ட² மஹாவிலோகனானி விலோகேதி, காலங் விலோகேதி, தீ³பங் விலோகேதி, தே³ஸங் விலோகேதி, குலங் விலோகேதி, ஜனெத்திங் விலோகேதி, ஆயுங் விலோகேதி, மாஸங் விலோகேதி, நெக்க²ம்மங் விலோகேதீ’தி. ப⁴ந்தே நாக³ஸேன, அபரிபக்கே ஞாணே பு³ஜ்ஜ²னங் நத்தி², பரிபக்கே ஞாணே ந ஸக்கா நிமேஸந்தரம்பி ஆக³மேதுங், அனதிக்கமனீயங் பரிபக்கமானஸங். கஸ்மா போ³தி⁴ஸத்தோ காலங் விலோகேஹி ‘கம்ஹி காலே உப்பஜ்ஜாமீ’தி. அபரிபக்கே ஞாணே பு³ஜ்ஜ²னங் நத்தி², பரிபக்கே ஞாணே ந ஸக்கா நிமேஸந்தரம்பி ஆக³மேதுங், கஸ்மா போ³தி⁴ஸத்தோ குலங் விலோகேதி ‘கும்ஹி குலே உப்பஜ்ஜாமீ’தி. யதி³, ப⁴ந்தே நாக³ஸேன, புப்³பே³வ போ³தி⁴ஸத்தஸ்ஸ மாதாபிதரோ நியதா, தேன ஹி ‘குலங் விலோகேதீ’தி யங் வசனங், தங் மிச்சா². யதி³ குலங் விலோகேதி, தேன ஹி ‘புப்³பே³வ போ³தி⁴ஸத்தஸ்ஸ மாதாபிதரோ நியதா’தி தம்பி வசனங் மிச்சா². அயம்பி உப⁴தோ கோடிகோ பஞ்ஹோ தவானுப்பத்தோ, ஸோ தயா நிப்³பா³ஹிதப்³போ³’’தி.
4. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā dhammatādhammapariyāye ‘pubbeva bodhisattānaṃ mātāpitaro niyatā honti, bodhi niyatā hoti, aggasāvakā niyatā honti, putto niyato hoti, upaṭṭhāko niyato hotī’ti. Puna ca tumhe bhaṇatha ‘tusite kāye ṭhito bodhisatto aṭṭha mahāvilokanāni viloketi, kālaṃ viloketi, dīpaṃ viloketi, desaṃ viloketi, kulaṃ viloketi, janettiṃ viloketi, āyuṃ viloketi, māsaṃ viloketi, nekkhammaṃ viloketī’ti. Bhante nāgasena, aparipakke ñāṇe bujjhanaṃ natthi, paripakke ñāṇe na sakkā nimesantarampi āgametuṃ, anatikkamanīyaṃ paripakkamānasaṃ. Kasmā bodhisatto kālaṃ vilokehi ‘kamhi kāle uppajjāmī’ti. Aparipakke ñāṇe bujjhanaṃ natthi, paripakke ñāṇe na sakkā nimesantarampi āgametuṃ, kasmā bodhisatto kulaṃ viloketi ‘kumhi kule uppajjāmī’ti. Yadi, bhante nāgasena, pubbeva bodhisattassa mātāpitaro niyatā, tena hi ‘kulaṃ viloketī’ti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi kulaṃ viloketi, tena hi ‘pubbeva bodhisattassa mātāpitaro niyatā’ti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘நியதா, மஹாராஜ, புப்³பே³வ போ³தி⁴ஸத்தஸ்ஸ மாதாபிதரோ, குலஞ்ச போ³தி⁴ஸத்தோ விலோகேதி. கிந்தி பன குலங் விலோகேதி ‘யே மே மாதாபிதரோ, தே க²த்தியா உதா³ஹு ப்³ராஹ்மணா’தி. ஏவங் குலங் விலோகேதி.
‘‘Niyatā, mahārāja, pubbeva bodhisattassa mātāpitaro, kulañca bodhisatto viloketi. Kinti pana kulaṃ viloketi ‘ye me mātāpitaro, te khattiyā udāhu brāhmaṇā’ti. Evaṃ kulaṃ viloketi.
‘‘அட்ட²ன்னங், மஹாராஜ, புப்³பே³வ அனாக³தங் ஓலோகேதப்³ப³ங் ஹோதி. கதமேஸங் அட்ட²ன்னங்? வாணிஜஸ்ஸ, மஹாராஜ, புப்³பே³வ விக்கயப⁴ண்ட³ங் ஓலோகேதப்³ப³ங் ஹோதி, ஹத்தி²னாக³ஸ்ஸ புப்³பே³வ ஸொண்டா³ய அனாக³தோ மக்³கோ³ ஓலோகேதப்³போ³ ஹோதி, ஸாகடிகஸ்ஸ புப்³பே³வ அனாக³தங் தித்த²ங் ஓலோகேதப்³ப³ங் ஹோதி, நியாமகஸ்ஸ புப்³பே³வ அனாக³தங் தீரங் ஓலோகெத்வா நாவா பேஸேதப்³பா³ ஹோதி, பி⁴ஸக்கஸ்ஸ புப்³பே³வ ஆயுங் ஓலோகெத்வா ஆதுரோ உபஸங்கமிதப்³போ³ ஹோதி, உத்தரஸேதுஸ்ஸ புப்³பே³வ தி²ராதி²ரபா⁴வங் ஜானித்வா அபி⁴ருஹிதப்³ப³ங் ஹோதி, பி⁴க்கு²ஸ்ஸ புப்³பே³வ அனாக³தங் காலங் பச்சவெக்கி²த்வா போ⁴ஜனங் பு⁴ஞ்ஜிதப்³ப³ங் ஹோதி, போ³தி⁴ஸத்தானங் புப்³பே³வ குலங் ஓலோகேதப்³ப³ங் ஹோதி ‘க²த்தியகுலங் வா ப்³ராஹ்மணகுலங் வா’தி. இமேஸங் கோ², மஹாராஜ, அட்ட²ன்னங் புப்³பே³வ அனாக³தங் ஓலோகேதப்³ப³ங் ஹோதீ’’தி. ‘‘ஸாது⁴, ப⁴ந்தே நாக³ஸேன, ஏவமேதங் ததா² ஸம்படிச்சா²மீ’’தி.
‘‘Aṭṭhannaṃ, mahārāja, pubbeva anāgataṃ oloketabbaṃ hoti. Katamesaṃ aṭṭhannaṃ? Vāṇijassa, mahārāja, pubbeva vikkayabhaṇḍaṃ oloketabbaṃ hoti, hatthināgassa pubbeva soṇḍāya anāgato maggo oloketabbo hoti, sākaṭikassa pubbeva anāgataṃ titthaṃ oloketabbaṃ hoti, niyāmakassa pubbeva anāgataṃ tīraṃ oloketvā nāvā pesetabbā hoti, bhisakkassa pubbeva āyuṃ oloketvā āturo upasaṅkamitabbo hoti, uttarasetussa pubbeva thirāthirabhāvaṃ jānitvā abhiruhitabbaṃ hoti, bhikkhussa pubbeva anāgataṃ kālaṃ paccavekkhitvā bhojanaṃ bhuñjitabbaṃ hoti, bodhisattānaṃ pubbeva kulaṃ oloketabbaṃ hoti ‘khattiyakulaṃ vā brāhmaṇakulaṃ vā’ti. Imesaṃ kho, mahārāja, aṭṭhannaṃ pubbeva anāgataṃ oloketabbaṃ hotī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
போ³தி⁴ஸத்தத⁴ம்மதாபஞ்ஹோ சதுத்தோ².
Bodhisattadhammatāpañho catuttho.
