Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မိလိန္ဒပဉ္ဟပာဠိ • Milindapañhapāḷi

    ၄. ဗောဓိသတ္တဓမ္မတာပဉ္ဟော

    4. Bodhisattadhammatāpañho

    . ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ဘာသိတမ္ပေတံ ဘဂဝတာ ဓမ္မတာဓမ္မပရိယာယေ ‘ပုဗ္ဗေဝ ဗောဓိသတ္တာနံ မာတာပိတရော နိယတာ ဟောန္တိ, ဗောဓိ နိယတာ ဟောတိ, အဂ္ဂသာဝကာ နိယတာ ဟောန္တိ, ပုတ္တော နိယတော ဟောတိ, ဥပဋ္ဌာကော နိယတော ဟောတီ’တိ။ ပုန စ တုမ္ဟေ ဘဏထ ‘တုသိတေ ကာယေ ဌိတော ဗောဓိသတ္တော အဋ္ဌ မဟာဝိလောကနာနိ ဝိလောကေတိ, ကာလံ ဝိလောကေတိ, ဒီပံ ဝိလောကေတိ, ဒေသံ ဝိလောကေတိ, ကုလံ ဝိလောကေတိ, ဇနေတ္တိံ ဝိလောကေတိ, အာယုံ ဝိလောကေတိ, မာသံ ဝိလောကေတိ, နေက္ခမ္မံ ဝိလောကေတီ’တိ။ ဘန္တေ နာဂသေန, အပရိပက္ကေ ဉာဏေ ဗုဇ္ဈနံ နတ္ထိ, ပရိပက္ကေ ဉာဏေ န သက္ကာ နိမေသန္တရမ္ပိ အာဂမေတုံ, အနတိက္ကမနီယံ ပရိပက္ကမာနသံ။ ကသ္မာ ဗောဓိသတ္တော ကာလံ ဝိလောကေဟိ ‘ကမ္ဟိ ကာလေ ဥပ္ပဇ္ဇာမီ’တိ။ အပရိပက္ကေ ဉာဏေ ဗုဇ္ဈနံ နတ္ထိ, ပရိပက္ကေ ဉာဏေ န သက္ကာ နိမေသန္တရမ္ပိ အာဂမေတုံ, ကသ္မာ ဗောဓိသတ္တော ကုလံ ဝိလောကေတိ ‘ကုမ္ဟိ ကုလေ ဥပ္ပဇ္ဇာမီ’တိ။ ယဒိ, ဘန္တေ နာဂသေန, ပုဗ္ဗေဝ ဗောဓိသတ္တသ္သ မာတာပိတရော နိယတာ, တေန ဟိ ‘ကုလံ ဝိလောကေတီ’တိ ယံ ဝစနံ, တံ မိစ္ဆာ။ ယဒိ ကုလံ ဝိလောကေတိ, တေန ဟိ ‘ပုဗ္ဗေဝ ဗောဓိသတ္တသ္သ မာတာပိတရော နိယတာ’တိ တမ္ပိ ဝစနံ မိစ္ဆာ။ အယမ္ပိ ဥဘတော ကောဋိကော ပဉ္ဟော တဝာနုပ္ပတ္တော, သော တယာ နိဗ္ဗာဟိတဗ္ဗော’’တိ။

    4. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā dhammatādhammapariyāye ‘pubbeva bodhisattānaṃ mātāpitaro niyatā honti, bodhi niyatā hoti, aggasāvakā niyatā honti, putto niyato hoti, upaṭṭhāko niyato hotī’ti. Puna ca tumhe bhaṇatha ‘tusite kāye ṭhito bodhisatto aṭṭha mahāvilokanāni viloketi, kālaṃ viloketi, dīpaṃ viloketi, desaṃ viloketi, kulaṃ viloketi, janettiṃ viloketi, āyuṃ viloketi, māsaṃ viloketi, nekkhammaṃ viloketī’ti. Bhante nāgasena, aparipakke ñāṇe bujjhanaṃ natthi, paripakke ñāṇe na sakkā nimesantarampi āgametuṃ, anatikkamanīyaṃ paripakkamānasaṃ. Kasmā bodhisatto kālaṃ vilokehi ‘kamhi kāle uppajjāmī’ti. Aparipakke ñāṇe bujjhanaṃ natthi, paripakke ñāṇe na sakkā nimesantarampi āgametuṃ, kasmā bodhisatto kulaṃ viloketi ‘kumhi kule uppajjāmī’ti. Yadi, bhante nāgasena, pubbeva bodhisattassa mātāpitaro niyatā, tena hi ‘kulaṃ viloketī’ti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi kulaṃ viloketi, tena hi ‘pubbeva bodhisattassa mātāpitaro niyatā’ti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.

    ‘‘နိယတာ, မဟာရာဇ, ပုဗ္ဗေဝ ဗောဓိသတ္တသ္သ မာတာပိတရော, ကုလဉ္စ ဗောဓိသတ္တော ဝိလောကေတိ။ ကိန္တိ ပန ကုလံ ဝိလောကေတိ ‘ယေ မေ မာတာပိတရော, တေ ခတ္တိယာ ဥဒာဟု ဗ္ရာဟ္မဏာ’တိ။ ဧဝံ ကုလံ ဝိလောကေတိ။

    ‘‘Niyatā, mahārāja, pubbeva bodhisattassa mātāpitaro, kulañca bodhisatto viloketi. Kinti pana kulaṃ viloketi ‘ye me mātāpitaro, te khattiyā udāhu brāhmaṇā’ti. Evaṃ kulaṃ viloketi.

    ‘‘အဋ္ဌန္နံ, မဟာရာဇ, ပုဗ္ဗေဝ အနာဂတံ ဩလောကေတဗ္ဗံ ဟောတိ။ ကတမေသံ အဋ္ဌန္နံ? ဝာဏိဇသ္သ, မဟာရာဇ, ပုဗ္ဗေဝ ဝိက္ကယဘဏ္ဍံ ဩလောကေတဗ္ဗံ ဟောတိ, ဟတ္ထိနာဂသ္သ ပုဗ္ဗေဝ သောဏ္ဍာယ အနာဂတော မဂ္ဂော ဩလောကေတဗ္ဗော ဟောတိ, သာကဋိကသ္သ ပုဗ္ဗေဝ အနာဂတံ တိတ္ထံ ဩလောကေတဗ္ဗံ ဟောတိ, နိယာမကသ္သ ပုဗ္ဗေဝ အနာဂတံ တီရံ ဩလောကေတ္ဝာ နာဝာ ပေသေတဗ္ဗာ ဟောတိ, ဘိသက္ကသ္သ ပုဗ္ဗေဝ အာယုံ ဩလောကေတ္ဝာ အာတုရော ဥပသင္ကမိတဗ္ဗော ဟောတိ, ဥတ္တရသေတုသ္သ ပုဗ္ဗေဝ ထိရာထိရဘာဝံ ဇာနိတ္ဝာ အဘိရုဟိတဗ္ဗံ ဟောတိ, ဘိက္ခုသ္သ ပုဗ္ဗေဝ အနာဂတံ ကာလံ ပစ္စဝေက္ခိတ္ဝာ ဘောဇနံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ ဟောတိ, ဗောဓိသတ္တာနံ ပုဗ္ဗေဝ ကုလံ ဩလောကေတဗ္ဗံ ဟောတိ ‘ခတ္တိယကုလံ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏကုလံ ဝာ’တိ။ ဣမေသံ ခော, မဟာရာဇ, အဋ္ဌန္နံ ပုဗ္ဗေဝ အနာဂတံ ဩလောကေတဗ္ဗံ ဟောတီ’’တိ။ ‘‘သာဓု, ဘန္တေ နာဂသေန, ဧဝမေတံ တထာ သမ္ပဋိစ္ဆာမီ’’တိ။

    ‘‘Aṭṭhannaṃ, mahārāja, pubbeva anāgataṃ oloketabbaṃ hoti. Katamesaṃ aṭṭhannaṃ? Vāṇijassa, mahārāja, pubbeva vikkayabhaṇḍaṃ oloketabbaṃ hoti, hatthināgassa pubbeva soṇḍāya anāgato maggo oloketabbo hoti, sākaṭikassa pubbeva anāgataṃ titthaṃ oloketabbaṃ hoti, niyāmakassa pubbeva anāgataṃ tīraṃ oloketvā nāvā pesetabbā hoti, bhisakkassa pubbeva āyuṃ oloketvā āturo upasaṅkamitabbo hoti, uttarasetussa pubbeva thirāthirabhāvaṃ jānitvā abhiruhitabbaṃ hoti, bhikkhussa pubbeva anāgataṃ kālaṃ paccavekkhitvā bhojanaṃ bhuñjitabbaṃ hoti, bodhisattānaṃ pubbeva kulaṃ oloketabbaṃ hoti ‘khattiyakulaṃ vā brāhmaṇakulaṃ vā’ti. Imesaṃ kho, mahārāja, aṭṭhannaṃ pubbeva anāgataṃ oloketabbaṃ hotī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.

    ဗောဓိသတ္တဓမ္မတာပဉ္ဟော စတုတ္ထော။

    Bodhisattadhammatāpañho catuttho.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact