| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੬. ਬੋਧਿਯਾਬੁਦ੍ਧੋਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
6. Bodhiyābuddhotikathāvaṇṇanā
੩੯੮. ਇਦਾਨਿ ਬੋਧਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਬੋਧੀਤਿ ਚਤੁਮਗ੍ਗਞਾਣਸ੍ਸਾਪਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸਾਪਿ ਅਧਿવਚਨਂ। ਤਸ੍ਮਾ ਯੇਸਂ ਯਥਾ ਓਦਾਤੇਨ વਣ੍ਣੇਨ ਓਦਾਤੋ, ਸਾਮੇਨ વਣ੍ਣੇਨ ਸਾਮੋ, ਏવਂ ਬੋਧਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਏਤਰਹਿ ਉਤ੍ਤਰਾਪਥਕਾਨਂਯੇવ; ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾ ਚ ਅਨੁਯੋਗੋ ਚ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਚ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਚ ਇਤਰਸ੍ਸ।
398. Idāni bodhiyā buddhotikathā nāma hoti. Tattha bodhīti catumaggañāṇassāpi sabbaññutaññāṇassāpi adhivacanaṃ. Tasmā yesaṃ yathā odātena vaṇṇena odāto, sāmena vaṇṇena sāmo, evaṃ bodhiyā buddhoti laddhi, seyyathāpi etarahi uttarāpathakānaṃyeva; te sandhāya pucchā ca anuyogo ca sakavādissa, paṭiññā ca paṭikkhepo ca itarassa.
ਅਤੀਤਾਯਾਤਿ ਪਞ੍ਹੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਅਭਾવਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਦੁਤਿਯਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਟਿਲਾਭਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਪੁਨ ਕਿਚ੍ਚવਸੇਨ ਪੁਟ੍ਠੋ ਕਿਚ੍ਚਾਭਾવਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਦੁਤਿਯਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਯਂ ਤੇਨ ਤਾਯ ਕਰਣੀਯਂ ਕਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮੋਹਾਭਾવਂ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਲੇਸੋਕਾਸਂ ਪਨ ਅਦਤ੍વਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਰਿਜਾਨਾਤੀਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪੁਟ੍ਠੋ ਤਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਭਾવਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ।
Atītāyāti pañhe tasmiṃ khaṇe abhāvato paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho paṭilābhaṃ sandhāya paṭijānāti. Puna kiccavasena puṭṭho kiccābhāvato paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho yaṃ tena tāya karaṇīyaṃ kataṃ, tattha sammohābhāvaṃ paṭijānāti. Lesokāsaṃ pana adatvā dukkhaṃ parijānātītiādinā nayena puṭṭho tassa kiccassa abhāvā paṭikkhipati.
ਅਨਾਗਤਪਞ੍ਹੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਮਗ੍ਗਞਾਣਸ੍ਸ ਅਭਾવਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਦੁਤਿਯਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ‘‘ਅਗਮਾ ਰਾਜਗਹਂ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ (ਸੁ॰ ਨਿ॰ ੪੧੦) ਅਨਾਗਤਾਯ ਬੋਧਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧਭਾવਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਬੋਧਿਕਰਣੀਯਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਕਿਚ੍ਚਾਭਾવੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਦੁਤਿਯਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਯਦਿ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਨ વੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ। ਯਸ੍ਮਾ ਅવਸ੍ਸਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਰੋਤਿਯੇવ ਨਾਮਾਤਿ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਪੁਨ ਲੇਸੋਕਾਸਂ ਅਦਤ੍વਾ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਪਞ੍ਹੋ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਨਾਯ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥੋવ।
Anāgatapañhe tasmiṃ khaṇe maggañāṇassa abhāvā paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho ‘‘agamā rājagahaṃ buddho’’ti (su. ni. 410) anāgatāya bodhiyā buddhabhāvaṃ maññamāno paṭijānāti. Bodhikaraṇīyaṃ karotīti puṭṭho tasmiṃ khaṇe kiccābhāvena paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho yadi na kareyya, buddhoti na vucceyya. Yasmā avassaṃ karissati, tasmā karotiyeva nāmāti paṭijānāti. Puna lesokāsaṃ adatvā puṭṭho paṭikkhipati. Paccuppannapañho saddhiṃ saṃsandanāya uttānatthova.
੩੯੯. ਤਿਸ੍ਸੋ ਬੋਧਿਯੋ ਏਕਤੋ ਕਤ੍વਾ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਤੀਹਿਪਿ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਭਾવਤੋ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਪੁਨ ਤੀਹਿਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਬ੍ਬਾਸਂ ਏਕਕ੍ਖਣੇ ਅਭਾવਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਦੁਤਿਯਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ વਸੇਨ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਪੁਨ ਲੇਸੋਕਾਸਂ ਅਦਤ੍વਾ ਸਤਤਂ ਸਮਿਤਨ੍ਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ।
399. Tisso bodhiyo ekato katvā puṭṭho sabbaññutaññāṇaṃ sandhāya tīhipi buddhoti vattabbabhāvato paṭijānāti. Puna tīhiti puṭṭho sabbāsaṃ ekakkhaṇe abhāvā paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho atītānāgatapaccuppannassa sabbaññutaññāṇassa vasena paṭijānāti. Puna lesokāsaṃ adatvā satataṃ samitanti puṭṭho paṭikkhipati.
ਨ ਬਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਬੋਧਿਯਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਪਰવਾਦਿਸ੍ਸ, ਬੋਧਿਯਾ ਅਭਾવਕ੍ਖਣੇ ਅਬੁਦ੍ਧਭਾવਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ। ਨਨੁ ਬੋਧਿਪਟਿਲਾਭਾਤਿ ਪਞ੍ਹੇ ਪਨ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਬੋਧਿਸਙ੍ਖਾਤਂ ਮਗ੍ਗਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਬ੍ਭਾવਤੋ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਤਸ੍ਸੇવ। ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਅਜਾਨਿਤ੍વਾ ਹਞ੍ਚੀਤਿ ਲਦ੍ਧਿਟ੍ਠਪਨਾ ਪਰવਾਦਿਸ੍ਸ। ਇਦਾਨਿਸ੍ਸ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਂ ਪਾਕਟਂ ਕਾਤੁਂ ਬੋਧਿਪਟਿਲਾਭਾ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਬੋਧਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ। ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ‘‘ਕਿਂ ਤੇ ਯਸ੍ਮਾ ਬੋਧਿਪਟਿਲਾਭਾ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਬੋਧਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ। ਇਤਰੋ ‘‘ਬੋਧਿਪਟਿਲਾਭੋ ਨਾਮ ਬੋਧਿਯਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾਯਪਿ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾવੋਯੇવ। ਬੋਧਿ ਨਾਮ ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਂ વਿਭਾਗਂ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤੋવ ਪੁਨ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਤਤੋ ਸਕવਾਦਿਨਾ ਬੋਧਿਪਟਿਲਾਭਾ ਬੋਧੀਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ વਚਨੋਕਾਸਂ ਅਲਭਨ੍ਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤੀਤਿ।
Na battabbaṃ bodhiyāti pucchā paravādissa, bodhiyā abhāvakkhaṇe abuddhabhāvāpattito paṭiññā sakavādissa. Nanu bodhipaṭilābhāti pañhe pana yasmiṃ santāne bodhisaṅkhātaṃ maggañāṇaṃ uppannaṃ, tattha buddhoti sammutisabbhāvato paṭiññā tasseva. Tassa adhippāyaṃ ajānitvā hañcīti laddhiṭṭhapanā paravādissa. Idānissa asallakkhaṇaṃ pākaṭaṃ kātuṃ bodhipaṭilābhā buddhoti bodhiyā buddhoti pucchā sakavādissa. Tassattho – ‘‘kiṃ te yasmā bodhipaṭilābhā buddho, tasmā bodhiyā buddho’’ti. Itaro ‘‘bodhipaṭilābho nāma bodhiyā uppajjitvā niruddhāyapi santāne uppannabhāvoyeva. Bodhi nāma maggakkhaṇe ñāṇa’’nti imaṃ vibhāgaṃ asallakkhentova puna paṭijānāti. Tato sakavādinā bodhipaṭilābhā bodhīti puṭṭho vacanokāsaṃ alabhanto paṭikkhipatīti.
ਬੋਧਿਯਾਬੁਦ੍ਧੋਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
Bodhiyābuddhotikathāvaṇṇanā.
ਇਤਿ ਇਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਕਥਾ ਉਤ੍ਤਰਾਪਥਕਾਨਂਯੇવ।
Iti imā tissopi kathā uttarāpathakānaṃyeva.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੩੮) ੬. ਬੋਧਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿਕਥਾ • (38) 6. Bodhiyā buddhotikathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੬. ਬੋਧਿਯਾਬੁਦ੍ਧੋਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 6. Bodhiyābuddhotikathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੬. ਬੋਧਿਯਾਬੁਦ੍ਧੋਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 6. Bodhiyābuddhotikathāvaṇṇanā
