Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปฎิสมฺภิทามคฺคปาฬิ • Paṭisambhidāmaggapāḷi

    ๓. โพชฺฌงฺคกถา

    3. Bojjhaṅgakathā

    ๑๗. สาวตฺถินิทานํฯ ‘‘สตฺติเม , ภิกฺขเว 1, โพชฺฌงฺคาฯ กตเม สตฺต? สติสโมฺพชฺฌโงฺค , ธมฺมวิจยสโมฺพชฺฌโงฺค, วีริยสโมฺพชฺฌโงฺค, ปีติสโมฺพชฺฌโงฺค, ปสฺสทฺธิสโมฺพชฺฌโงฺค, สมาธิสโมฺพชฺฌโงฺค, อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค – อิเม โข, ภิกฺขเว, สตฺต โพชฺฌงฺคา’’ฯ

    17. Sāvatthinidānaṃ. ‘‘Sattime , bhikkhave 2, bojjhaṅgā. Katame satta? Satisambojjhaṅgo , dhammavicayasambojjhaṅgo, vīriyasambojjhaṅgo, pītisambojjhaṅgo, passaddhisambojjhaṅgo, samādhisambojjhaṅgo, upekkhāsambojjhaṅgo – ime kho, bhikkhave, satta bojjhaṅgā’’.

    โพชฺฌงฺคาติ เกนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา? โพธาย สํวตฺตนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อนุพุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปฎิพุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สมฺพุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    Bojjhaṅgāti kenaṭṭhena bojjhaṅgā? Bodhāya saṃvattantīti – bojjhaṅgā. Bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anubujjhantīti – bojjhaṅgā. Paṭibujjhantīti – bojjhaṅgā. Sambujjhantīti – bojjhaṅgā.

    พุชฺฌนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, อนุพุชฺฌนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, ปฎิพุชฺฌนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, สมฺพุชฺฌนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคาฯ

    Bujjhanaṭṭhena bojjhaṅgā, anubujjhanaṭṭhena bojjhaṅgā, paṭibujjhanaṭṭhena bojjhaṅgā, sambujjhanaṭṭhena bojjhaṅgā.

    โพเธนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อนุโพเธนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปฎิโพเธนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สโมฺพเธนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    Bodhentīti – bojjhaṅgā. Anubodhentīti – bojjhaṅgā. Paṭibodhentīti – bojjhaṅgā. Sambodhentīti – bojjhaṅgā.

    โพธนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, อนุโพธนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, ปฎิโพธนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, สโมฺพธนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคาฯ

    Bodhanaṭṭhena bojjhaṅgā, anubodhanaṭṭhena bojjhaṅgā, paṭibodhanaṭṭhena bojjhaṅgā, sambodhanaṭṭhena bojjhaṅgā.

    โพธิปกฺขิยเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, อนุโพธิปกฺขิยเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, ปฎิโพธิปกฺขิยเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, สโมฺพธิปกฺขิยเฎฺฐน โพชฺฌงฺคาฯ

    Bodhipakkhiyaṭṭhena bojjhaṅgā, anubodhipakkhiyaṭṭhena bojjhaṅgā, paṭibodhipakkhiyaṭṭhena bojjhaṅgā, sambodhipakkhiyaṭṭhena bojjhaṅgā.

    พุทฺธิลภนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, พุทฺธิปฎิลภนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, พุทฺธิโรปนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, พุทฺธิอภิโรปนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, พุทฺธิปาปนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, พุทฺธิสมฺปาปนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคาฯ

    Buddhilabhanaṭṭhena bojjhaṅgā, buddhipaṭilabhanaṭṭhena bojjhaṅgā, buddhiropanaṭṭhena bojjhaṅgā, buddhiabhiropanaṭṭhena bojjhaṅgā, buddhipāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, buddhisampāpanaṭṭhena bojjhaṅgā.

    มูลมูลกาทิทสกํ

    Mūlamūlakādidasakaṃ

    ๑๘. มูลเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, มูลจริยเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, มูลปริคฺคหเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, มูลปริวารเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา , มูลปริปูรณเฎฺฐน 3 โพชฺฌงฺคา, มูลปริปากเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, มูลปฎิสมฺภิทเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, มูลปฎิสมฺภิทาปาปนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, มูลปฎิสมฺภิทาย วสีภาวเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, มูลปฎิสมฺภิทาย วสีภาวปฺปตฺตานมฺปิ โพชฺฌงฺคาฯ

    18. Mūlaṭṭhena bojjhaṅgā, mūlacariyaṭṭhena bojjhaṅgā, mūlapariggahaṭṭhena bojjhaṅgā, mūlaparivāraṭṭhena bojjhaṅgā , mūlaparipūraṇaṭṭhena 4 bojjhaṅgā, mūlaparipākaṭṭhena bojjhaṅgā, mūlapaṭisambhidaṭṭhena bojjhaṅgā, mūlapaṭisambhidāpāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, mūlapaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhena bojjhaṅgā, mūlapaṭisambhidāya vasībhāvappattānampi bojjhaṅgā.

    เหตุเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, เหตุจริยเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, เหตุปริคฺคหเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, เหตุปริวารเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, เหตุปริปูรณเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, เหตุปริปากเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, เหตุปฎิสมฺภิทเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, เหตุปฎิสมฺภิทาปาปนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, เหตุปฎิสมฺภิทาย วสีภาวเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, เหตุปฎิสมฺภิทาย วสีภาวปฺปตฺตานมฺปิ โพชฺฌงฺคาฯ

    Hetuṭṭhena bojjhaṅgā, hetucariyaṭṭhena bojjhaṅgā, hetupariggahaṭṭhena bojjhaṅgā, hetuparivāraṭṭhena bojjhaṅgā, hetuparipūraṇaṭṭhena bojjhaṅgā, hetuparipākaṭṭhena bojjhaṅgā, hetupaṭisambhidaṭṭhena bojjhaṅgā, hetupaṭisambhidāpāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, hetupaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhena bojjhaṅgā, hetupaṭisambhidāya vasībhāvappattānampi bojjhaṅgā.

    ปจฺจยเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, ปจฺจยจริยเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, ปจฺจยปริคฺคหเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, ปจฺจยปริวารเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, ปจฺจยปริปูรณเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, ปจฺจยปริปากเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, ปจฺจยปฎิสมฺภิทเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, ปจฺจยปฎิสมฺภิทาปาปนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, ปจฺจยปฎิสมฺภิทาย วสีภาวเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, ปจฺจยปฎิสมฺภิทาย วสีภาวปฺปตฺตานมฺปิ โพชฺฌงฺคาฯ

    Paccayaṭṭhena bojjhaṅgā, paccayacariyaṭṭhena bojjhaṅgā, paccayapariggahaṭṭhena bojjhaṅgā, paccayaparivāraṭṭhena bojjhaṅgā, paccayaparipūraṇaṭṭhena bojjhaṅgā, paccayaparipākaṭṭhena bojjhaṅgā, paccayapaṭisambhidaṭṭhena bojjhaṅgā, paccayapaṭisambhidāpāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, paccayapaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhena bojjhaṅgā, paccayapaṭisambhidāya vasībhāvappattānampi bojjhaṅgā.

    วิสุทฺธเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิสุทฺธิจริยเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิสุทฺธิปริคฺคหเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิสุทฺธิปริวารเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิสุทฺธิปริปูรณเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิสุทฺธิปริปากเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิสุทฺธิปฎิสมฺภิทเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิสุทฺธิปฎิสมฺภิทาปาปนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิสุทฺธิปฎิสมฺภิทาย วสีภาวเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิสุทฺธิปฎิสมฺภิทาย วสีภาวปฺปตฺตานมฺปิ โพชฺฌงฺคาฯ

    Visuddhaṭṭhena bojjhaṅgā, visuddhicariyaṭṭhena bojjhaṅgā, visuddhipariggahaṭṭhena bojjhaṅgā, visuddhiparivāraṭṭhena bojjhaṅgā, visuddhiparipūraṇaṭṭhena bojjhaṅgā, visuddhiparipākaṭṭhena bojjhaṅgā, visuddhipaṭisambhidaṭṭhena bojjhaṅgā, visuddhipaṭisambhidāpāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, visuddhipaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhena bojjhaṅgā, visuddhipaṭisambhidāya vasībhāvappattānampi bojjhaṅgā.

    อนวชฺชเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, อนวชฺชจริยเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, อนวชฺชปริคฺคหเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, อนวชฺชปริวารเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, อนวชฺชปริปูรณเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, อนวชฺชปริปากเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, อนวชฺชปฎิสมฺภิทเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, อนวชฺชปฎิสมฺภิทาปาปนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, อนวชฺชปฎิสมฺภิทาย วสีภาวเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, อนวชฺชปฎิสมฺภิทาย วสีภาวปฺปตฺตานมฺปิ โพชฺฌงฺคาฯ

    Anavajjaṭṭhena bojjhaṅgā, anavajjacariyaṭṭhena bojjhaṅgā, anavajjapariggahaṭṭhena bojjhaṅgā, anavajjaparivāraṭṭhena bojjhaṅgā, anavajjaparipūraṇaṭṭhena bojjhaṅgā, anavajjaparipākaṭṭhena bojjhaṅgā, anavajjapaṭisambhidaṭṭhena bojjhaṅgā, anavajjapaṭisambhidāpāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, anavajjapaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhena bojjhaṅgā, anavajjapaṭisambhidāya vasībhāvappattānampi bojjhaṅgā.

    เนกฺขมฺมเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, เนกฺขมฺมจริยเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, เนกฺขมฺมปริคฺคหเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, เนกฺขมฺมปริวารเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, เนกฺขมฺมปริปูรณเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, เนกฺขมฺมปริปากเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, เนกฺขมฺมปฎิสมฺภิทเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, เนกฺขมฺมปฎิสมฺภิทาปาปนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, เนกฺขมฺมปฎิสมฺภิทาย วสีภาวเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, เนกฺขมฺมปฎิสมฺภิทาย วสีภาวปฺปตฺตานมฺปิ โพชฺฌงฺคาฯ

    Nekkhammaṭṭhena bojjhaṅgā, nekkhammacariyaṭṭhena bojjhaṅgā, nekkhammapariggahaṭṭhena bojjhaṅgā, nekkhammaparivāraṭṭhena bojjhaṅgā, nekkhammaparipūraṇaṭṭhena bojjhaṅgā, nekkhammaparipākaṭṭhena bojjhaṅgā, nekkhammapaṭisambhidaṭṭhena bojjhaṅgā, nekkhammapaṭisambhidāpāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, nekkhammapaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhena bojjhaṅgā, nekkhammapaṭisambhidāya vasībhāvappattānampi bojjhaṅgā.

    วิมุตฺตเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิมุตฺติจริยเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิมุตฺติปริคฺคหเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิมุตฺติปริวารเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิมุตฺติปริปูรณเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิมุตฺติปริปากเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิมุตฺติปฎิสมฺภิทเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิมุตฺติปฎิสมฺภิทาปาปนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิมุตฺติปฎิสมฺภิทาย วสีภาวเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิมุตฺติปฎิสมฺภิทาย วสีภาวปฺปตฺตานมฺปิ โพชฺฌงฺคาฯ

    Vimuttaṭṭhena bojjhaṅgā, vimutticariyaṭṭhena bojjhaṅgā, vimuttipariggahaṭṭhena bojjhaṅgā, vimuttiparivāraṭṭhena bojjhaṅgā, vimuttiparipūraṇaṭṭhena bojjhaṅgā, vimuttiparipākaṭṭhena bojjhaṅgā, vimuttipaṭisambhidaṭṭhena bojjhaṅgā, vimuttipaṭisambhidāpāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, vimuttipaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhena bojjhaṅgā, vimuttipaṭisambhidāya vasībhāvappattānampi bojjhaṅgā.

    อนาสวเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, อนาสวจริยเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, อนาสวปริคฺคหเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, อนาสวปริวารเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, อนาสวปริปูรณเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, อนาสวปริปากเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา , อนาสวปฎิสมฺภิทเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, อนาสวปฎิสมฺภิทาปาปนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, อนาสวปฎิสมฺภิทาย วสีภาวเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, อนาสวปฎิสมฺภิทาย วสีภาวปฺปตฺตานมฺปิ โพชฺฌงฺคาฯ

    Anāsavaṭṭhena bojjhaṅgā, anāsavacariyaṭṭhena bojjhaṅgā, anāsavapariggahaṭṭhena bojjhaṅgā, anāsavaparivāraṭṭhena bojjhaṅgā, anāsavaparipūraṇaṭṭhena bojjhaṅgā, anāsavaparipākaṭṭhena bojjhaṅgā , anāsavapaṭisambhidaṭṭhena bojjhaṅgā, anāsavapaṭisambhidāpāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, anāsavapaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhena bojjhaṅgā, anāsavapaṭisambhidāya vasībhāvappattānampi bojjhaṅgā.

    วิเวกเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิเวกจริยเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิเวกปริคฺคหเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิเวกปริวารเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิเวกปริปูรณเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิเวกปริปากเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิเวกปฎิสมฺภิทเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิเวกปฎิสมฺภิทาปาปนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิเวกปฎิสมฺภิทาย วสีภาวเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, วิเวกปฎิสมฺภิทาย วสีภาวปฺปตฺตานมฺปิ โพชฺฌงฺคาฯ

    Vivekaṭṭhena bojjhaṅgā, vivekacariyaṭṭhena bojjhaṅgā, vivekapariggahaṭṭhena bojjhaṅgā, vivekaparivāraṭṭhena bojjhaṅgā, vivekaparipūraṇaṭṭhena bojjhaṅgā, vivekaparipākaṭṭhena bojjhaṅgā, vivekapaṭisambhidaṭṭhena bojjhaṅgā, vivekapaṭisambhidāpāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, vivekapaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhena bojjhaṅgā, vivekapaṭisambhidāya vasībhāvappattānampi bojjhaṅgā.

    โวสคฺคเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, โวสคฺคจริยเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, โวสคฺคปริคฺคหเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, โวสคฺคปริวารเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, โวสคฺคปริปูรณเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, โวสคฺคปริปากเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, โวสคฺคปฎิสมฺภิทเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, โวสคฺคปฎิสมฺภิทาปาปนเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, โวสคฺคปฎิสมฺภิทาย วสีภาวเฎฺฐน โพชฺฌงฺคา, โวสคฺคปฎิสมฺภิทาย วสีภาวปฺปตฺตานมฺปิ โพชฺฌงฺคาฯ

    Vosaggaṭṭhena bojjhaṅgā, vosaggacariyaṭṭhena bojjhaṅgā, vosaggapariggahaṭṭhena bojjhaṅgā, vosaggaparivāraṭṭhena bojjhaṅgā, vosaggaparipūraṇaṭṭhena bojjhaṅgā, vosaggaparipākaṭṭhena bojjhaṅgā, vosaggapaṭisambhidaṭṭhena bojjhaṅgā, vosaggapaṭisambhidāpāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, vosaggapaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhena bojjhaṅgā, vosaggapaṭisambhidāya vasībhāvappattānampi bojjhaṅgā.

    ๑๙. มูลฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เหตุฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปจฺจยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิสุทฺธฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อนวชฺชฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เนกฺขมฺมฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิมุตฺตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อนาสวฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิเวกฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา ฯ โวสคฺคฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    19. Mūlaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Hetuṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Paccayaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Visuddhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anavajjaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Nekkhammaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vimuttaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anāsavaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vivekaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā . Vosaggaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    มูลจริยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เหตุจริยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปจฺจยจริยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิสุทฺธิจริยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อนวชฺชจริยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เนกฺขมฺมจริยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิมุตฺติจริยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อนาสวจริยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิเวกจริยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ โวสคฺคจริยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    Mūlacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Hetucariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Paccayacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Visuddhicariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anavajjacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Nekkhammacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vimutticariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anāsavacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vivekacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vosaggacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    มูลปริคฺคหฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา…เป.… โวสคฺคปริคฺคหฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ มูลปริวารฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา…เป.… โวสคฺคปริวารฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ มูลปริปูรณฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา…เป.… โวสคฺคปริปูรฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ มูลปริปากฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา…เป.… โวสคฺคปริปากฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ มูลปฎิสมฺภิทฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา…เป.… โวสคฺคปฎิสมฺภิทฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ มูลปฎิสมฺภิทาปาปนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา…เป.… โวสคฺคปฎิสมฺภิทาปาปนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ มูลปฎิสมฺภิทาย วสีภาวฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา…เป.… โวสคฺคปฎิสมฺภิทาย วสีภาวฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา…เป.…ฯ

    Mūlapariggahaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… vosaggapariggahaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Mūlaparivāraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… vosaggaparivāraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Mūlaparipūraṇaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… vosaggaparipūraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Mūlaparipākaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… vosaggaparipākaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Mūlapaṭisambhidaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… vosaggapaṭisambhidaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Mūlapaṭisambhidāpāpanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… vosaggapaṭisambhidāpāpanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Mūlapaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… vosaggapaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe….

    ปริคฺคหฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปริวารฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปริปูรณฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกคฺคฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อวิเกฺขปฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปคฺคหฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อวิสารฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อนาวิลฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อนิญฺชนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกตฺตุปฎฺฐานวเสน จิตฺตสฺส ฐิตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อารมฺมณฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ โคจรฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปหานฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปริจฺจาคฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วุฎฺฐานฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิวฎฺฎนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สนฺตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปณีตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิมุตฺตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อนาสวฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ตรณฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อนิมิตฺตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อปฺปณิหิตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สุญฺญตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกรสฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อนติวตฺตนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ยุคนทฺธฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ นิยฺยานฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เหตุฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ทสฺสนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อาธิปเตยฺยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    Pariggahaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Parivāraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Paripūraṇaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekaggaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Avikkhepaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Paggahaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Avisāraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anāvilaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Aniñjanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekattupaṭṭhānavasena cittassa ṭhitaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ārammaṇaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Gocaraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Pahānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Pariccāgaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vuṭṭhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vivaṭṭanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Santaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Paṇītaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vimuttaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anāsavaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Taraṇaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Animittaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Appaṇihitaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Suññataṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekarasaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anativattanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Yuganaddhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Niyyānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Hetuṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Dassanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ādhipateyyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    สมถสฺส อวิเกฺขปฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิปสฺสนาย อนุปสฺสนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สมถวิปสฺสนานํ เอกรสฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ยุคนทฺธสฺส อนติวตฺตนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สิกฺขาย สมาทานฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อารมฺมณสฺส โคจรฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ลีนสฺส จิตฺตสฺส ปคฺคหฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อุทฺธตสฺส จิตฺตสฺส นิคฺคหฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อุโภวิสุทฺธานํ อชฺฌุเปกฺขนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิเสสาธิคมฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อุตฺตริ ปฎิเวธฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สจฺจาภิสมยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ นิโรเธ ปติฎฺฐาปกฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    Samathassa avikkhepaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vipassanāya anupassanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Samathavipassanānaṃ ekarasaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Yuganaddhassa anativattanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Sikkhāya samādānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ārammaṇassa gocaraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Līnassa cittassa paggahaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Uddhatassa cittassa niggahaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ubhovisuddhānaṃ ajjhupekkhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Visesādhigamaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Uttari paṭivedhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Saccābhisamayaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Nirodhe patiṭṭhāpakaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    สทฺธินฺทฺริยสฺส อธิโมกฺขฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา…เป.… ปญฺญินฺทฺริยสฺส ทสฺสนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สทฺธาพลสฺส อสฺสทฺธิเย อกมฺปิยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา…เป.… ปญฺญาพลสฺส อวิชฺชาย อกมฺปิยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สติสโมฺพชฺฌงฺคสฺส อุปฎฺฐานฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา…เป.… อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌงฺคสฺส ปฎิสงฺขานฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สมฺมาทิฎฺฐิยา ทสฺสนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา…เป.… สมฺมาสมาธิสฺส อวิเกฺขปฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    Saddhindriyassa adhimokkhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… paññindriyassa dassanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Saddhābalassa assaddhiye akampiyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… paññābalassa avijjāya akampiyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Satisambojjhaṅgassa upaṭṭhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… upekkhāsambojjhaṅgassa paṭisaṅkhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Sammādiṭṭhiyā dassanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… sammāsamādhissa avikkhepaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    อินฺทฺริยานํ อาธิปเตยฺยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ พลานํ อกมฺปิยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ นิยฺยานฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ มคฺคสฺส เหตุฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สติปฎฺฐานานํ อุปฎฺฐานฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สมฺมปฺปธานานํ ปทหนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อิทฺธิปาทานํ อิชฺฌนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สจฺจานํ ตถฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปโยคานํํํํํ ปฎิปฺปสฺสทฺธฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ผลานํ สจฺฉิกิริยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    Indriyānaṃ ādhipateyyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Balānaṃ akampiyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Niyyānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Maggassa hetuṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Satipaṭṭhānānaṃ upaṭṭhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Sammappadhānānaṃ padahanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Iddhipādānaṃ ijjhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Saccānaṃ tathaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Payogānaṃṃṃṃṃ paṭippassaddhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Phalānaṃ sacchikiriyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    วิตกฺกสฺส อภินิโรปนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิจารสฺส อุปวิจารฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปีติยา ผรณฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สุขสฺส อภิสนฺทนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ จิตฺตสฺส เอกคฺคฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    Vitakkassa abhiniropanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vicārassa upavicāraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Pītiyā pharaṇaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Sukhassa abhisandanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa ekaggaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    อาวชฺชนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิชานนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปชานนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สญฺชานนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอโกทฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อภิญฺญาย ญาตฎฺฐํ 5 พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปริญฺญาย ตีรณฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปหานสฺส ปริจฺจาคฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ภาวนาย เอกรสฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา ฯ สจฺฉิกิริยาย ผสฺสนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา ฯ ขนฺธานํ ขนฺธฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ธาตูนํ ธาตุฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อายตนานํ อายตนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สงฺขตานํ สงฺขตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อสงฺขตสฺส อสงฺขตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    Āvajjanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vijānanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Pajānanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Sañjānanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekodaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Abhiññāya ñātaṭṭhaṃ 6 bujjhantīti – bojjhaṅgā. Pariññāya tīraṇaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Pahānassa pariccāgaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Bhāvanāya ekarasaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā . Sacchikiriyāya phassanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā . Khandhānaṃ khandhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Dhātūnaṃ dhātuṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Āyatanānaṃ āyatanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Saṅkhatānaṃ saṅkhataṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Asaṅkhatassa asaṅkhataṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    จิตฺตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ จิตฺตานนฺตริยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ จิตฺตสฺส วุฎฺฐานฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ จิตฺตสฺส วิวฎฺฎนฎฺฐํ 7 พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ จิตฺตสฺส เหตุฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ จิตฺตสฺส ปจฺจยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ จิตฺตสฺส วตฺถุฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ จิตฺตสฺส ภูมฎฺฐํ 8 พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ จิตฺตสฺส อารมฺมณฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ จิตฺตสฺส โคจรฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ จิตฺตสฺส จริยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ จิตฺตสฺส คตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ จิตฺตสฺส อภินีหารฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ จิตฺตสฺส นิยฺยานฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ จิตฺตสฺส นิสฺสรณฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    Cittaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittānantariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa vuṭṭhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa vivaṭṭanaṭṭhaṃ 9 bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa hetuṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa paccayaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa vatthuṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa bhūmaṭṭhaṃ 10 bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa ārammaṇaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa gocaraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa cariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa gataṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa abhinīhāraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa niyyānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa nissaraṇaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    เอกเตฺต อาวชฺชนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต วิชานนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต ปชานนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต สญฺชานนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต เอโกทฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ( ) 11ฯ เอกเตฺต ปกฺขนฺทนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต ปสีทนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต สนฺติฎฺฐนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต วิมุจฺจนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต เอตํ สนฺตนฺติ ปสฺสนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต ยานีกตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต วตฺถุกตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต อนุฎฺฐิตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต ปริจิตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต สุสมารทฺธฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา ฯ เอกเตฺต ปริคฺคหฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต ปริวารฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต ปริปูรณฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต สโมธานฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต อธิฎฺฐานฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต อาเสวนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต ภาวนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต พหุลีกมฺมฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต สุสมุคฺคตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต สุวิมุตฺตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต พุชฺฌนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต อนุพุชฺฌนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต ปฎิพุชฺฌนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต สมฺพุชฺฌนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต โพธนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต อนุโพธนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต ปฎิโพธนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต สมฺพุชฺฌนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต โพธิปกฺขิยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต อนุโพธิปกฺขิยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต ปฎิโพธิปกฺขิยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต สโมฺพธิปกฺขิยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต โชตนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต อุโชฺชตนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต อนุโชตนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต ปฎิโชตนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เอกเตฺต สโญฺชตนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    Ekatte āvajjanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte vijānanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte pajānanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte sañjānanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte ekodaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. ( ) 12. Ekatte pakkhandanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte pasīdanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte santiṭṭhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte vimuccanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte etaṃ santanti passanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte yānīkataṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte vatthukataṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte anuṭṭhitaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte paricitaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte susamāraddhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā . Ekatte pariggahaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte parivāraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte paripūraṇaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte samodhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte adhiṭṭhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte āsevanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte bhāvanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte bahulīkammaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte susamuggataṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte suvimuttaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte bujjhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte anubujjhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte paṭibujjhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte sambujjhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte bodhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte anubodhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte paṭibodhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte sambujjhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte bodhipakkhiyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte anubodhipakkhiyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte paṭibodhipakkhiyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte sambodhipakkhiyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte jotanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte ujjotanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte anujotanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte paṭijotanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte sañjotanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    ปตาปนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิโรจนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา ฯ กิเลสานํ สนฺตาปนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อมลฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิมลฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ นิมฺมลฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สมฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สมยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิเวกฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิเวกจริยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิราคฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิราคจริยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ นิโรธฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ นิโรธจริยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ โวสคฺคฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ โวสคฺคจริยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิมุตฺตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิมุตฺติจริยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    Patāpanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Virocanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā . Kilesānaṃ santāpanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Amalaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vimalaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Nimmalaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Samaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Samayaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vivekaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vivekacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Virāgaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Virāgacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Nirodhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Nirodhacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vosaggaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vosaggacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vimuttaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vimutticariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    ฉนฺทฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ฉนฺทสฺส มูลฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ฉนฺทสฺส ปาทฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ฉนฺทสฺส ปธานฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ฉนฺทสฺส อิชฺฌนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ฉนฺทสฺส อธิโมกฺขฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ฉนฺทสฺส ปคฺคหฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ฉนฺทสฺส อุปฎฺฐานฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ฉนฺทสฺส อวิเกฺขปฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ฉนฺทสฺส ทสฺสนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    Chandaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Chandassa mūlaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Chandassa pādaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Chandassa padhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Chandassa ijjhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Chandassa adhimokkhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Chandassa paggahaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Chandassa upaṭṭhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Chandassa avikkhepaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Chandassa dassanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    วีริยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา…เป.… จิตฺตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา…เป.… วีมํสฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วีมํสาย มูลฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วีมํสาย ปาทฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วีมํสาย ปธานฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วีมํสาย อิชฺฌนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วีมํสาย อธิโมกฺขฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วีมํสาย ปคฺคหฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วีมํสาย อุปฎฺฐานฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วีมํสาย อวิเกฺขปฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วีมํสาย ทสฺสนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    Vīriyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… cittaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… vīmaṃsaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vīmaṃsāya mūlaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vīmaṃsāya pādaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vīmaṃsāya padhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vīmaṃsāya ijjhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vīmaṃsāya adhimokkhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vīmaṃsāya paggahaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vīmaṃsāya upaṭṭhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vīmaṃsāya avikkhepaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vīmaṃsāya dassanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    ทุกฺขฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ทุกฺขสฺส ปีฬนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ทุกฺขสฺส สงฺขตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ทุกฺขสฺส สนฺตาปฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ทุกฺขสฺส วิปริณามฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สมุทยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สมุทยสฺส อายูหนฎฺฐํ นิทานฎฺฐํ สโญฺญคฎฺฐํ ปลิโพธฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ นิโรธฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ นิโรธสฺส นิสฺสรณฎฺฐํ วิเวกฎฺฐํ อสงฺขตฎฺฐํ อมตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ มคฺคฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ มคฺคสฺส นิยฺยานฎฺฐํ เหตุฎฺฐํ ทสฺสนฎฺฐํ อาธิปเตยฺยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    Dukkhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Dukkhassa pīḷanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Dukkhassa saṅkhataṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Dukkhassa santāpaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Dukkhassa vipariṇāmaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Samudayaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Samudayassa āyūhanaṭṭhaṃ nidānaṭṭhaṃ saññogaṭṭhaṃ palibodhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Nirodhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Nirodhassa nissaraṇaṭṭhaṃ vivekaṭṭhaṃ asaṅkhataṭṭhaṃ amataṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Maggaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Maggassa niyyānaṭṭhaṃ hetuṭṭhaṃ dassanaṭṭhaṃ ādhipateyyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    ตถฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อนตฺตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สจฺจฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปฎิเวธฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อภิชานนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปริชานนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ธมฺมฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ธาตุฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ญาตฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สจฺฉิกิริยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ผสฺสนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อภิสมยฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    Tathaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anattaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Saccaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Paṭivedhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Abhijānanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Parijānanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Dhammaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Dhātuṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ñātaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Sacchikiriyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Phassanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Abhisamayaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    เนกฺขมฺมํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อพฺยาปาทํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อาโลกสญฺญํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อวิเกฺขปํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ธมฺมววตฺถานํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ญาณํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปาโมชฺชํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปฐมํ ฌานํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา…เป.… อรหตฺตมคฺคํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อรหตฺตผลสมาปตฺติํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    Nekkhammaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Abyāpādaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ālokasaññaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Avikkhepaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Dhammavavatthānaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ñāṇaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Pāmojjaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Paṭhamaṃ jhānaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… arahattamaggaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Arahattaphalasamāpattiṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    อธิโมกฺขเฎฺฐน สทฺธินฺทฺริยํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา…เป.… ทสฺสนเฎฺฐน ปญฺญินฺทฺริยํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อสฺสทฺธิเย อกมฺปิยเฎฺฐน สทฺธาพลํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา…เป.… อวิชฺชาย อกมฺปิยเฎฺฐน ปญฺญาพลํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อุปฎฺฐานเฎฺฐน สติสโมฺพชฺฌงฺคํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา…เป.… ปฎิสงฺขานเฎฺฐน อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌงฺคํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    Adhimokkhaṭṭhena saddhindriyaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… dassanaṭṭhena paññindriyaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Assaddhiye akampiyaṭṭhena saddhābalaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… avijjāya akampiyaṭṭhena paññābalaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Upaṭṭhānaṭṭhena satisambojjhaṅgaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… paṭisaṅkhānaṭṭhena upekkhāsambojjhaṅgaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    ทสฺสนเฎฺฐน สมฺมาทิฎฺฐิํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา…เป.… อวิเกฺขปเฎฺฐน สมฺมาสมาธิํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อาธิปเตยฺยเฎฺฐน อินฺทฺริยํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อกมฺปิยเฎฺฐน พลํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ นิยฺยานฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เหตุเฎฺฐน มคฺคํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อุปฎฺฐานเฎฺฐน สติปฎฺฐานํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปทหนเฎฺฐน สมฺมปฺปธานํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อิชฺฌนเฎฺฐน อิทฺธิปาทํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ตถเฎฺฐน สจฺจํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อวิเกฺขปเฎฺฐน สมถํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อนุปสฺสนเฎฺฐ วิปสฺสนํ …เป.… เอกรสเฎฺฐน สมถวิปสฺสนํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อนติวตฺตนเฎฺฐน ยุคนทฺธํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สํวรเฎฺฐน สีลวิสุทฺธิํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อวิเกฺขปเฎฺฐน จิตฺตวิสุทฺธิํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ทสฺสนเฎฺฐน ทิฎฺฐิวิสุทฺธิํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ มุตฺตเฎฺฐน วิโมกฺขํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปฎิเวธเฎฺฐน วิชฺชํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปริจฺจาคเฎฺฐน วิมุตฺติํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สมุเจฺฉทเฎฺฐน ขเย ญาณํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปฎิปฺปสฺสทฺธเฎฺฐน อนุปฺปาเท ญาณํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    Dassanaṭṭhena sammādiṭṭhiṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… avikkhepaṭṭhena sammāsamādhiṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ādhipateyyaṭṭhena indriyaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Akampiyaṭṭhena balaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Niyyānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Hetuṭṭhena maggaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Upaṭṭhānaṭṭhena satipaṭṭhānaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Padahanaṭṭhena sammappadhānaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ijjhanaṭṭhena iddhipādaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Tathaṭṭhena saccaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Avikkhepaṭṭhena samathaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anupassanaṭṭhe vipassanaṃ …pe… ekarasaṭṭhena samathavipassanaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anativattanaṭṭhena yuganaddhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhiṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Avikkhepaṭṭhena cittavisuddhiṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Dassanaṭṭhena diṭṭhivisuddhiṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Muttaṭṭhena vimokkhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Paṭivedhaṭṭhena vijjaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Pariccāgaṭṭhena vimuttiṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Samucchedaṭṭhena khaye ñāṇaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Paṭippassaddhaṭṭhena anuppāde ñāṇaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    ฉนฺทํ มูลเฎฺฐน พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ มนสิการํ สมุฎฺฐานเฎฺฐน พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ผสฺสํ สโมธานเฎฺฐน พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ เวทนํ สโมสรณเฎฺฐน พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สมาธิํ ปมุขเฎฺฐน พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ สติํ อาธิปเตยฺยเฎฺฐน พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ ปญฺญํ ตตุตฺตรเฎฺฐน พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ วิมุตฺติํ สารเฎฺฐน พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ อมโตคธํ นิพฺพานํ ปริโยสานเฎฺฐน พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคาฯ

    Chandaṃ mūlaṭṭhena bujjhantīti – bojjhaṅgā. Manasikāraṃ samuṭṭhānaṭṭhena bujjhantīti – bojjhaṅgā. Phassaṃ samodhānaṭṭhena bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vedanaṃ samosaraṇaṭṭhena bujjhantīti – bojjhaṅgā. Samādhiṃ pamukhaṭṭhena bujjhantīti – bojjhaṅgā. Satiṃ ādhipateyyaṭṭhena bujjhantīti – bojjhaṅgā. Paññaṃ tatuttaraṭṭhena bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vimuttiṃ sāraṭṭhena bujjhantīti – bojjhaṅgā. Amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    ๒๐. สาวตฺถินิทานํฯ ตตฺร โข อายสฺมา สาริปุโตฺต ภิกฺขู อามเนฺตสิ – ‘‘อาวุโส ภิกฺขโว’’ติ 13ฯ ‘‘อาวุโส’’ติ โข เต ภิกฺขู อายสฺมโต สาริปุตฺตสฺส ปจฺจโสฺสสุํฯ อายสฺมา สาริปุโตฺต เอตทโวจ –

    20. Sāvatthinidānaṃ. Tatra kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi – ‘‘āvuso bhikkhavo’’ti 14. ‘‘Āvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa paccassosuṃ. Āyasmā sāriputto etadavoca –

    ‘‘สตฺติเม, อาวุโส, โพชฺฌงฺคา ฯ กตเม สตฺต? สติสโมฺพชฺฌโงฺค, ธมฺมวิจยสโมฺพชฺฌโงฺค…เป.… อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค – อิเม โข, อาวุโส, สตฺต โพชฺฌงฺคาฯ อิเมสํ ขฺวาหํ, อาวุโส, สตฺตนฺนํ โพชฺฌงฺคานํ เยน เยน โพชฺฌเงฺคน อากงฺขามิ ปุพฺพณฺหสมยํ วิหริตุํ, เตน เตน โพชฺฌเงฺคน ปุพฺพณฺหสมยํ วิหรามิฯ เยน เยน โพชฺฌเงฺคน อากงฺขามิ มชฺฌนฺหิกสมยํ…เป.… สายนฺหสมยํ วิหริตุํ, เตน เตน โพชฺฌเงฺคน สายนฺหสมยํ วิหรามิฯ สติสโมฺพชฺฌโงฺค อิติ เจ เม, ‘อาวุโส, โหติ, อปฺปมาโณ’ติ เม โหติ, ‘สุสมารโทฺธ’ติ เม โหติฯ ติฎฺฐนฺตญฺจ นํ 15 ‘ติฎฺฐตี’ติ ปชานามิฯ สเจปิ เม จวติ, ‘อิทปฺปจฺจยา เม จวตี’ติ ปชานามิฯ ธมฺมวิจยสโมฺพชฺฌโงฺค…เป.… อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค อิติ เจ เม, อาวุโส, โหติ, ‘อปฺปมาโณ’ติ เม โหติ, ‘สุสมารโทฺธ’ติ เม โหติฯ ติฎฺฐนฺตญฺจ นํ ‘ติฎฺฐตี’ติ ปชานามิฯ สเจปิ เม จวติ, ‘อิทปฺปจฺจยา เม จวตี’ติ ปชานามิฯ

    ‘‘Sattime, āvuso, bojjhaṅgā . Katame satta? Satisambojjhaṅgo, dhammavicayasambojjhaṅgo…pe… upekkhāsambojjhaṅgo – ime kho, āvuso, satta bojjhaṅgā. Imesaṃ khvāhaṃ, āvuso, sattannaṃ bojjhaṅgānaṃ yena yena bojjhaṅgena ākaṅkhāmi pubbaṇhasamayaṃ viharituṃ, tena tena bojjhaṅgena pubbaṇhasamayaṃ viharāmi. Yena yena bojjhaṅgena ākaṅkhāmi majjhanhikasamayaṃ…pe… sāyanhasamayaṃ viharituṃ, tena tena bojjhaṅgena sāyanhasamayaṃ viharāmi. Satisambojjhaṅgo iti ce me, ‘āvuso, hoti, appamāṇo’ti me hoti, ‘susamāraddho’ti me hoti. Tiṭṭhantañca naṃ 16 ‘tiṭṭhatī’ti pajānāmi. Sacepi me cavati, ‘idappaccayā me cavatī’ti pajānāmi. Dhammavicayasambojjhaṅgo…pe… upekkhāsambojjhaṅgo iti ce me, āvuso, hoti, ‘appamāṇo’ti me hoti, ‘susamāraddho’ti me hoti. Tiṭṭhantañca naṃ ‘tiṭṭhatī’ti pajānāmi. Sacepi me cavati, ‘idappaccayā me cavatī’ti pajānāmi.

    ‘‘เสยฺยถาปิ, อาวุโส, รโญฺญ วา ราชมหามตฺตสฺส วา นานารตฺตานํ ทุสฺสานํ ทุสฺสกรณฺฑโก ปูโร อสฺสฯ โส ยญฺญเทว ทุสฺสยุคํ อากเงฺขยฺย ปุพฺพณฺหสมยํ ปารุปิตุํ, ตํ ตเทว ทุสฺสยุคํ ปุพฺพณฺหสมยํ ปารุเปยฺยฯ ยญฺญเทว ทุสฺสยุคํ อากเงฺขยฺย มชฺฌนฺหิกสมยํ…เป.… สายนฺหสมยํ ปารุปิตุํ, ตํ ตเทว ทุสฺสยุคํ สายนฺหสมยํ ปารุเปยฺยฯ เอวเมว ขฺวาหํ, อาวุโส, อิเมสํ สตฺตนฺนํ โพชฺฌงฺคานํ เยน เยน โพชฺฌเงฺคน อากงฺขามิ ปุพฺพณฺหสมยํ วิหริตุํ, เตน เตน โพชฺฌเงฺคน ปุพฺพณฺหสมยํ วิหรามิฯ เยน เยน โพชฺฌเงฺคน อากงฺขามิ มชฺฌนฺหิกสมยํ…เป.… สายนฺหสมยํ วิหริตุํ, เตน เตน โพชฺฌเงฺคน สายนฺหสมยํ วิหรามิฯ สติสโมฺพชฺฌโงฺค อิติ เจ เม, อาวุโส, โหติ, ‘อปฺปมาโณ’ติ เม โหติ, ‘สุสมารโทฺธ’ติ เม โหติฯ ติฎฺฐนฺตญฺจ นํ ‘ติฎฺฐตี’ติ ปชานามิฯ สเจปิ เม จวติ, ‘อิทปฺปจฺจยา เม จวตี’ติ ปชานามิ…เป.… อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค อิติ เจ เม, อาวุโส, โหติ, ‘อปฺปมาโณ’ติ เม โหติ, ‘สุสมารโทฺธ’ติ เม โหติฯ ติฎฺฐนฺตญฺจ นํ ‘ติฎฺฐตี’ติ ปชานามิฯ สเจปิ เม จวติ, ‘อิทปฺปจฺจยา เม จวตี’ติ ปชานามิ’’ฯ

    ‘‘Seyyathāpi, āvuso, rañño vā rājamahāmattassa vā nānārattānaṃ dussānaṃ dussakaraṇḍako pūro assa. So yaññadeva dussayugaṃ ākaṅkheyya pubbaṇhasamayaṃ pārupituṃ, taṃ tadeva dussayugaṃ pubbaṇhasamayaṃ pārupeyya. Yaññadeva dussayugaṃ ākaṅkheyya majjhanhikasamayaṃ…pe… sāyanhasamayaṃ pārupituṃ, taṃ tadeva dussayugaṃ sāyanhasamayaṃ pārupeyya. Evameva khvāhaṃ, āvuso, imesaṃ sattannaṃ bojjhaṅgānaṃ yena yena bojjhaṅgena ākaṅkhāmi pubbaṇhasamayaṃ viharituṃ, tena tena bojjhaṅgena pubbaṇhasamayaṃ viharāmi. Yena yena bojjhaṅgena ākaṅkhāmi majjhanhikasamayaṃ…pe… sāyanhasamayaṃ viharituṃ, tena tena bojjhaṅgena sāyanhasamayaṃ viharāmi. Satisambojjhaṅgo iti ce me, āvuso, hoti, ‘appamāṇo’ti me hoti, ‘susamāraddho’ti me hoti. Tiṭṭhantañca naṃ ‘tiṭṭhatī’ti pajānāmi. Sacepi me cavati, ‘idappaccayā me cavatī’ti pajānāmi…pe… upekkhāsambojjhaṅgo iti ce me, āvuso, hoti, ‘appamāṇo’ti me hoti, ‘susamāraddho’ti me hoti. Tiṭṭhantañca naṃ ‘tiṭṭhatī’ti pajānāmi. Sacepi me cavati, ‘idappaccayā me cavatī’ti pajānāmi’’.

    สุตฺตนฺตนิเทฺทโส

    Suttantaniddeso

    ๒๑. กถํ สติสโมฺพชฺฌโงฺค อิติ เจ เม โหตีติ โพชฺฌโงฺค? ยาวตา นิโรธูปฎฺฐาติ ตาวตา สติสโมฺพชฺฌโงฺคฯ อิติ เจ เม โหตีติ โพชฺฌโงฺคฯ เสยฺยถาปิ เตลปฺปทีปสฺส ฌายโต ยาวตา อจฺจิ ตาวตา วโณฺณ, ยาวตา วโณฺณ ตาวตา อจฺจิฯ เอวเมว ยาวตา นิโรธูปฎฺฐาติ ตาวตา สติสโมฺพชฺฌโงฺคฯ อิติ เจ เม โหตีติ โพชฺฌโงฺคฯ

    21. Kathaṃ satisambojjhaṅgo iti ce me hotīti bojjhaṅgo? Yāvatā nirodhūpaṭṭhāti tāvatā satisambojjhaṅgo. Iti ce me hotīti bojjhaṅgo. Seyyathāpi telappadīpassa jhāyato yāvatā acci tāvatā vaṇṇo, yāvatā vaṇṇo tāvatā acci. Evameva yāvatā nirodhūpaṭṭhāti tāvatā satisambojjhaṅgo. Iti ce me hotīti bojjhaṅgo.

    กถํ อปฺปมาโณ อิติ เจ เม โหตีติ โพชฺฌโงฺค? ปมาณพทฺธา 17 กิเลสา, สเพฺพ จ ปริยุฎฺฐานา, เย จ สงฺขารา โปโนภวิกา อปฺปมาโณ นิโรโธ อจลเฎฺฐน อสงฺขตเฎฺฐนฯ ยาวตา นิโรธูปฎฺฐาติ ตาวตา อปฺปมาโณฯ อิติ เจ เม โหตีติ โพชฺฌโงฺคฯ

    Kathaṃ appamāṇo iti ce me hotīti bojjhaṅgo? Pamāṇabaddhā 18 kilesā, sabbe ca pariyuṭṭhānā, ye ca saṅkhārā ponobhavikā appamāṇo nirodho acalaṭṭhena asaṅkhataṭṭhena. Yāvatā nirodhūpaṭṭhāti tāvatā appamāṇo. Iti ce me hotīti bojjhaṅgo.

    กถํ สุสมารโทฺธ อิติ เจ เม โหตีติ – โพชฺฌโงฺค? วิสมา กิเลสา, สเพฺพ จ ปริยุฎฺฐานา, เย จ สงฺขารา โปโนภวิกา, สมธโมฺม นิโรโธ สนฺตเฎฺฐน ปณีตเฎฺฐนฯ ยาวตา นิโรธูปฎฺฐาติ ตาวตา สุสมารโทฺธ อิติ เจ เม โหตีติ โพชฺฌโงฺคฯ

    Kathaṃ susamāraddho iti ce me hotīti – bojjhaṅgo? Visamā kilesā, sabbe ca pariyuṭṭhānā, ye ca saṅkhārā ponobhavikā, samadhammo nirodho santaṭṭhena paṇītaṭṭhena. Yāvatā nirodhūpaṭṭhāti tāvatā susamāraddho iti ce me hotīti bojjhaṅgo.

    กถํ ‘‘ติฎฺฐนฺตญฺจ นํ ติฎฺฐตี’’ติ ปชานามิ; สเจปิ จวติ ‘‘อิทปฺปจฺจยา จวตี’’ติ ปชานามิ? กติหากาเรหิ สติสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติ? กติหากาเรหิ สติสโมฺพชฺฌโงฺค จวติ? อฎฺฐหากาเรหิ สติสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติฯ อฎฺฐหากาเรหิ สติสโมฺพชฺฌโงฺค จวติฯ

    Kathaṃ ‘‘tiṭṭhantañca naṃ tiṭṭhatī’’ti pajānāmi; sacepi cavati ‘‘idappaccayā cavatī’’ti pajānāmi? Katihākārehi satisambojjhaṅgo tiṭṭhati? Katihākārehi satisambojjhaṅgo cavati? Aṭṭhahākārehi satisambojjhaṅgo tiṭṭhati. Aṭṭhahākārehi satisambojjhaṅgo cavati.

    กตเมหิ อฎฺฐหากาเรหิ สติสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติ? อนุปฺปาทํ อาวชฺชิตตฺตา สติสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติ, อุปฺปาทํ อนาวชฺชิตตฺตา สติสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติ, อปฺปวตฺตํ อาวชฺชิตตฺตา สติสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติ, ปวตฺตํ อนาวชฺชิตตฺตา สติสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติ, อนิมิตฺตํ อาวชฺชิตตฺตา สติสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติ, นิมิตฺตํ อนาวชฺชิตตฺตา สติสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติ, นิโรธํ อาวชฺชิตตฺตา สติสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติ, สงฺขาเร อนาวชฺชิตตฺตา สติสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติ – อิเมหิ อฎฺฐหากาเรหิ สติสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติฯ

    Katamehi aṭṭhahākārehi satisambojjhaṅgo tiṭṭhati? Anuppādaṃ āvajjitattā satisambojjhaṅgo tiṭṭhati, uppādaṃ anāvajjitattā satisambojjhaṅgo tiṭṭhati, appavattaṃ āvajjitattā satisambojjhaṅgo tiṭṭhati, pavattaṃ anāvajjitattā satisambojjhaṅgo tiṭṭhati, animittaṃ āvajjitattā satisambojjhaṅgo tiṭṭhati, nimittaṃ anāvajjitattā satisambojjhaṅgo tiṭṭhati, nirodhaṃ āvajjitattā satisambojjhaṅgo tiṭṭhati, saṅkhāre anāvajjitattā satisambojjhaṅgo tiṭṭhati – imehi aṭṭhahākārehi satisambojjhaṅgo tiṭṭhati.

    กตเมหิ อฎฺฐหากาเรหิ สติสโมฺพชฺฌโงฺค จวติ? อุปฺปาทํ อาวชฺชิตตฺตา สติสโมฺพชฺฌโงฺค จวติ, อนุปฺปาทํ อนาวชฺชิตตฺตา สติสโมฺพชฺฌโงฺค จวติ, ปวตฺตํ อาวชฺชิตตฺตา สติสโมฺพชฺฌโงฺค จวติ, อปฺปวตฺตํ อนาวชฺชิตตฺตา สติสโมฺพชฺฌโงฺค จวติ, นิมิตฺตํ อาวชฺชิตตฺตา สติสโมฺพชฺฌโงฺค จวติ, อนิมิตฺตํ อนาวชฺชิตตฺตา สติสโมฺพชฺฌโงฺค จวติ, สงฺขาเร อาวชฺชิตตฺตา สติสโมฺพชฺฌโงฺค จวติ, นิโรธํ อนาวชฺชิตตฺตา สติสโมฺพชฺฌโงฺค จวติ – อิเมหิ อฎฺฐหากาเรหิ สติสโมฺพชฺฌโงฺค จวติฯ เอวํ ‘‘ติฎฺฐนฺตญฺจ นํ ติฎฺฐตี’’ติ ปชานามิฯ สเจปิ จวติ, ‘‘อิทปฺปจฺจยา เม จวตี’’ติ ปชานามิ…เป.…ฯ

    Katamehi aṭṭhahākārehi satisambojjhaṅgo cavati? Uppādaṃ āvajjitattā satisambojjhaṅgo cavati, anuppādaṃ anāvajjitattā satisambojjhaṅgo cavati, pavattaṃ āvajjitattā satisambojjhaṅgo cavati, appavattaṃ anāvajjitattā satisambojjhaṅgo cavati, nimittaṃ āvajjitattā satisambojjhaṅgo cavati, animittaṃ anāvajjitattā satisambojjhaṅgo cavati, saṅkhāre āvajjitattā satisambojjhaṅgo cavati, nirodhaṃ anāvajjitattā satisambojjhaṅgo cavati – imehi aṭṭhahākārehi satisambojjhaṅgo cavati. Evaṃ ‘‘tiṭṭhantañca naṃ tiṭṭhatī’’ti pajānāmi. Sacepi cavati, ‘‘idappaccayā me cavatī’’ti pajānāmi…pe….

    กถํ อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค อิติ เจ เม โหตีติ โพชฺฌโงฺค? ยาวตา นิโรธูปฎฺฐาติ ตาวตา อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค อิติ เจ เม โหตีติ โพชฺฌโงฺคฯ เสยฺยถาปิ เตลปฺปทีปสฺส ฌายโต ยาวตา อจฺจิ ตาวตา วโณฺณ, ยาวตา วโณฺณ ตาวตา อจฺจิฯ เอวเมว ยาวตา นิโรธูปฎฺฐาติ ตาวตา อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค อิติ เจ โหตีติ โพชฺฌโงฺคฯ

    Kathaṃ upekkhāsambojjhaṅgo iti ce me hotīti bojjhaṅgo? Yāvatā nirodhūpaṭṭhāti tāvatā upekkhāsambojjhaṅgo iti ce me hotīti bojjhaṅgo. Seyyathāpi telappadīpassa jhāyato yāvatā acci tāvatā vaṇṇo, yāvatā vaṇṇo tāvatā acci. Evameva yāvatā nirodhūpaṭṭhāti tāvatā upekkhāsambojjhaṅgo iti ce hotīti bojjhaṅgo.

    กถํ อปฺปมาโณ อิติ เจ โหตีติ โพชฺฌโงฺค? ปมาณพทฺธา กิเลสา, สเพฺพ จ ปริยุฎฺฐานา, เย จ สงฺขารา โปโนภวิกา อปฺปมาโณ นิโรโธ อจลเฎฺฐน อสงฺขตเฎฺฐนฯ ยาวตา นิโรธูปฎฺฐาติ ตาวตา อปฺปมาโณ อิติ เจ โหตีติ โพชฺฌโงฺคฯ

    Kathaṃ appamāṇo iti ce hotīti bojjhaṅgo? Pamāṇabaddhā kilesā, sabbe ca pariyuṭṭhānā, ye ca saṅkhārā ponobhavikā appamāṇo nirodho acalaṭṭhena asaṅkhataṭṭhena. Yāvatā nirodhūpaṭṭhāti tāvatā appamāṇo iti ce hotīti bojjhaṅgo.

    กถํ สุสมารโทฺธ อิติ เจ โหตีติ โพชฺฌโงฺค? วิสมา กิเลสา, สเพฺพ จ ปริยุฎฺฐานา, เย จ สงฺขารา โปโนภวิกา สมธโมฺม นิโรโธ สนฺตเฎฺฐน ปณีตเฎฺฐนฯ ยาวตา นิโรธูปฎฺฐาติ ตาวตา สุสมารโทฺธ อิติ เจ โหตีติ โพชฺฌโงฺคฯ

    Kathaṃ susamāraddho iti ce hotīti bojjhaṅgo? Visamā kilesā, sabbe ca pariyuṭṭhānā, ye ca saṅkhārā ponobhavikā samadhammo nirodho santaṭṭhena paṇītaṭṭhena. Yāvatā nirodhūpaṭṭhāti tāvatā susamāraddho iti ce hotīti bojjhaṅgo.

    กถํ ‘‘ติฎฺฐนฺตญฺจ นํ ติฎฺฐตี’’ติ ปชานามิ; สเจปิ จวติ ‘‘อิทปฺปจฺจยา เม จวตี’’ติ ปชานามิ? กติหากาเรหิ อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติ? กติหากาเรหิ อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค จวติ ? อฎฺฐหากาเรหิ อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติฯ อฎฺฐหากาเรหิ อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค จวติฯ

    Kathaṃ ‘‘tiṭṭhantañca naṃ tiṭṭhatī’’ti pajānāmi; sacepi cavati ‘‘idappaccayāme cavatī’’ti pajānāmi? Katihākārehi upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati? Katihākārehi upekkhāsambojjhaṅgo cavati ? Aṭṭhahākārehi upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati. Aṭṭhahākārehi upekkhāsambojjhaṅgo cavati.

    กตเมหิ อฎฺฐหากาเรหิ อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติ? อนุปฺปาทํ อาวชฺชิตตฺตา อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติ, อุปฺปาทํ อนาวชฺชิตตฺตา อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติ, อปฺปวตฺตํ อาวชฺชิตตฺตา อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติ, ปวตฺตํ อนาวชฺชิตตฺตา อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติ, อนิมิตฺตํ อาวชฺชิตตฺตา อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติ, นิมิตฺตํ อนาวชฺชิตตฺตา อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติ, นิโรธํ อาวชฺชิตตฺตา อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติ, สงฺขาเร อนาวชฺชิตตฺตา อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติ – อิเมหิ อฎฺฐหากาเรหิ อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค ติฎฺฐติฯ

    Katamehi aṭṭhahākārehi upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati? Anuppādaṃ āvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati, uppādaṃ anāvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati, appavattaṃ āvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati, pavattaṃ anāvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati, animittaṃ āvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati, nimittaṃ anāvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati, nirodhaṃ āvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati, saṅkhāre anāvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati – imehi aṭṭhahākārehi upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati.

    กตเมหิ อฎฺฐหากาเรหิ อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค จวติ? อุปฺปาทํ อาวชฺชิตตฺตา อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค จวติ, อนุปฺปาทํ อนาวชฺชิตตฺตา อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค จวติ, ปวตฺตํ อาวชฺชิตตฺตา อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค จวติ, อปฺปวตฺตํ อนาวชฺชิตตฺตา อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค จวติ, นิมิตฺตํ อาวชฺชิตตฺตา อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค จวติ , อนิมิตฺตํ อนาวชฺชิตตฺตา อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค จวติ, สงฺขาเร อาวชฺชิตตฺตา อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค จวติ, นิโรธํ อนาวชฺชิตตฺตา อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค จวติ – อิเมหิ อฎฺฐหากาเรหิ อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค จวติฯ เอวํ ‘‘ติฎฺฐนฺตญฺจ นํ ติฎฺฐตี’’ติ ปชานามิ; สเจปิ จวติ, ‘‘อิทปฺปจฺจยา เม จวตี’’ติ ปชานามิฯ

    Katamehi aṭṭhahākārehi upekkhāsambojjhaṅgo cavati? Uppādaṃ āvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo cavati, anuppādaṃ anāvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo cavati, pavattaṃ āvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo cavati, appavattaṃ anāvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo cavati, nimittaṃ āvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo cavati , animittaṃ anāvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo cavati, saṅkhāre āvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo cavati, nirodhaṃ anāvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo cavati – imehi aṭṭhahākārehi upekkhāsambojjhaṅgo cavati. Evaṃ ‘‘tiṭṭhantañca naṃ tiṭṭhatī’’ti pajānāmi; sacepi cavati, ‘‘idappaccayā me cavatī’’ti pajānāmi.

    โพชฺฌงฺคกถา นิฎฺฐิตาฯ

    Bojjhaṅgakathā niṭṭhitā.




    Next: ๔. เมตฺตากถา • 4. Mettākathā




    Footnotes:
    1. สํ. นิ. ๕.๒๐๐
    2. saṃ. ni. 5.200
    3. มูลปริปูรเฎฺฐน (สฺยา. ก.) เอวมุปริปิ
    4. mūlaparipūraṭṭhena (syā. ka.) evamuparipi
    5. อภิเญฺญยฺยตฺถํ (สฺยา.)
    6. abhiññeyyatthaṃ (syā.)
    7. วิวชฺชนฎฺฐํ (สฺยา.)
    8. ภุมฺมฎฺฐํ (สฺยา.) ปฎิ. ม. ๑.๑๔ ปสฺสิตพฺพา
    9. vivajjanaṭṭhaṃ (syā.)
    10. bhummaṭṭhaṃ (syā.) paṭi. ma. 1.14 passitabbā
    11. (เอกเตฺต อุปนิพนฺธนฎฺฐํ พุชฺฌนฺตีติ – โพชฺฌงฺคา) (สพฺพตฺถ)
    12. (ekatte upanibandhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā) (sabbattha)
    13. อาวุโสติ (สฺยา.) สํ. นิ. ๕.๑๘๕ ปสฺสิตพฺพา
    14. āvusoti (syā.) saṃ. ni. 5.185 passitabbā
    15. ติฎฺฐนฺตํ จรํ (สฺยา.) สํ. นิ. ๕.๑๘๕ ปสฺสิตพฺพา
    16. tiṭṭhantaṃ caraṃ (syā.) saṃ. ni. 5.185 passitabbā
    17. ปมาณวนฺตา (สฺยา.), อฎฺฐกถา โอโลเกตพฺพา
    18. pamāṇavantā (syā.), aṭṭhakathā oloketabbā



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ปฎิสมฺภิทามคฺค-อฎฺฐกถา • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā
    โพชฺฌงฺคกถาวณฺณนา • Bojjhaṅgakathāvaṇṇanā
    มูลมูลกาทิทสกวณฺณนา • Mūlamūlakādidasakavaṇṇanā
    สุตฺตนฺตนิเทฺทสวณฺณนา • Suttantaniddesavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact