Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විභඞ්ගපාළි • Vibhaṅgapāḷi |
10. බොජ්ඣඞ්ගවිභඞ්ගො
10. Bojjhaṅgavibhaṅgo
1. සුත්තන්තභාජනීයං
1. Suttantabhājanīyaṃ
466. සත්ත බොජ්ඣඞ්ගා – සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගො, වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො, පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, පස්සද්ධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, සමාධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො.
466. Satta bojjhaṅgā – satisambojjhaṅgo, dhammavicayasambojjhaṅgo, vīriyasambojjhaṅgo, pītisambojjhaṅgo, passaddhisambojjhaṅgo, samādhisambojjhaṅgo, upekkhāsambojjhaṅgo.
467. තත්ථ කතමො සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො? ඉධ භික්ඛු සතිමා හොති පරමෙන සතිනෙපක්කෙන සමන්නාගතො, චිරකතම්පි චිරභාසිතම්පි සරිතා හොති අනුස්සරිතා – අයං වුච්චති ‘‘සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො’’.
467. Tattha katamo satisambojjhaṅgo? Idha bhikkhu satimā hoti paramena satinepakkena samannāgato, cirakatampi cirabhāsitampi saritā hoti anussaritā – ayaṃ vuccati ‘‘satisambojjhaṅgo’’.
සො තථා සතො විහරන්තො තං ධම්මං පඤ්ඤාය පවිචිනති පවිචරති පරිවීමංසමාපජ්ජති – අයං වුච්චති ‘‘ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගො’’.
So tathā sato viharanto taṃ dhammaṃ paññāya pavicinati pavicarati parivīmaṃsamāpajjati – ayaṃ vuccati ‘‘dhammavicayasambojjhaṅgo’’.
තස්ස තං ධම්මං පඤ්ඤාය පවිචිනතො පවිචරතො පරිවීමංසමාපජ්ජතො ආරද්ධං හොති වීරියං අසල්ලීනං – අයං වුච්චති ‘‘වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො’’.
Tassa taṃ dhammaṃ paññāya pavicinato pavicarato parivīmaṃsamāpajjato āraddhaṃ hoti vīriyaṃ asallīnaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘vīriyasambojjhaṅgo’’.
ආරද්ධවීරියස්ස උප්පජ්ජති පීති නිරාමිසා – අයං වුච්චති ‘‘පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො’’.
Āraddhavīriyassa uppajjati pīti nirāmisā – ayaṃ vuccati ‘‘pītisambojjhaṅgo’’.
පීතිමනස්ස කායොපි පස්සම්භති, චිත්තම්පි පස්සම්භති – අයං වුච්චති ‘‘පස්සද්ධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො’’.
Pītimanassa kāyopi passambhati, cittampi passambhati – ayaṃ vuccati ‘‘passaddhisambojjhaṅgo’’.
පස්සද්ධකායස්ස සුඛිනො චිත්තං සමාධියති – අයං වුච්චති ‘‘සමාධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො’’ .
Passaddhakāyassa sukhino cittaṃ samādhiyati – ayaṃ vuccati ‘‘samādhisambojjhaṅgo’’ .
සො තථා සමාහිතං චිත්තං සාධුකං අජ්ඣුපෙක්ඛිතා හොති – අයං වුච්චති ‘‘උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො’’.
So tathā samāhitaṃ cittaṃ sādhukaṃ ajjhupekkhitā hoti – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhāsambojjhaṅgo’’.
468. සත්ත බොජ්ඣඞ්ගා – සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගො, වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො, පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, පස්සද්ධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, සමාධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො.
468. Satta bojjhaṅgā – satisambojjhaṅgo, dhammavicayasambojjhaṅgo, vīriyasambojjhaṅgo, pītisambojjhaṅgo, passaddhisambojjhaṅgo, samādhisambojjhaṅgo, upekkhāsambojjhaṅgo.
469. තත්ථ කතමො සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො? අත්ථි අජ්ඣත්තං ධම්මෙසු සති, අත්ථි බහිද්ධා ධම්මෙසු සති. යදපි අජ්ඣත්තං ධම්මෙසු සති තදපි සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො අභිඤ්ඤාය සම්බොධාය නිබ්බානාය සංවත්තති. යදපි බහිද්ධා ධම්මෙසු සති තදපි සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො අභිඤ්ඤාය සම්බොධාය නිබ්බානාය සංවත්තති.
469. Tattha katamo satisambojjhaṅgo? Atthi ajjhattaṃ dhammesu sati, atthi bahiddhā dhammesu sati. Yadapi ajjhattaṃ dhammesu sati tadapi satisambojjhaṅgo abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati. Yadapi bahiddhā dhammesu sati tadapi satisambojjhaṅgo abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati.
තත්ථ කතමො ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගො? අත්ථි අජ්ඣත්තං ධම්මෙසු පවිචයො, අත්ථි බහිද්ධා ධම්මෙසු පවිචයො. යදපි අජ්ඣත්තං ධම්මෙසු පවිචයො තදපි ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගො අභිඤ්ඤාය සම්බොධාය නිබ්බානාය සංවත්තති. යදපි බහිද්ධා ධම්මෙසු පවිචයො තදපි ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගො අභිඤ්ඤාය සම්බොධාය නිබ්බානාය සංවත්තති.
Tattha katamo dhammavicayasambojjhaṅgo? Atthi ajjhattaṃ dhammesu pavicayo, atthi bahiddhā dhammesu pavicayo. Yadapi ajjhattaṃ dhammesu pavicayo tadapi dhammavicayasambojjhaṅgo abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati. Yadapi bahiddhā dhammesu pavicayo tadapi dhammavicayasambojjhaṅgo abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati.
තත්ථ කතමො වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො? අත්ථි කායිකං වීරියං, අත්ථි චෙතසිකං වීරියං. යදපි කායිකං වීරියං තදපි වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො අභිඤ්ඤාය සම්බොධාය නිබ්බානාය සංවත්තති. යදපි චෙතසිකං වීරියං තදපි වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො අභිඤ්ඤාය සම්බොධාය නිබ්බානාය සංවත්තති .
Tattha katamo vīriyasambojjhaṅgo? Atthi kāyikaṃ vīriyaṃ, atthi cetasikaṃ vīriyaṃ. Yadapi kāyikaṃ vīriyaṃ tadapi vīriyasambojjhaṅgo abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati. Yadapi cetasikaṃ vīriyaṃ tadapi vīriyasambojjhaṅgo abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati .
තත්ථ කතමො පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො? අත්ථි සවිතක්කසවිචාරා පීති, අත්ථි අවිතක්කඅවිචාරා පීති. යදපි සවිතක්කසවිචාරා පීති තදපි පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො අභිඤ්ඤාය සම්බොධාය නිබ්බානාය සංවත්තති. යදපි අවිතක්කඅවිචාරා පීති තදපි පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො අභිඤ්ඤාය සම්බොධාය නිබ්බානාය සංවත්තති.
Tattha katamo pītisambojjhaṅgo? Atthi savitakkasavicārā pīti, atthi avitakkaavicārā pīti. Yadapi savitakkasavicārā pīti tadapi pītisambojjhaṅgo abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati. Yadapi avitakkaavicārā pīti tadapi pītisambojjhaṅgo abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati.
තත්ථ කතමො සමාධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො? අත්ථි සවිතක්කො සවිචාරො සමාධි, අත්ථි අවිතක්කො අවිචාරො සමාධි. යදපි සවිතක්කො සවිචාරො සමාධි තදපි සමාධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො අභිඤ්ඤාය සම්බොධාය නිබ්බානාය සංවත්තති. යදපි අවිතක්කො අවිචාරො සමාධි තදපි සමාධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො අභිඤ්ඤාය සම්බොධාය නිබ්බානාය සංවත්තති.
Tattha katamo samādhisambojjhaṅgo? Atthi savitakko savicāro samādhi, atthi avitakko avicāro samādhi. Yadapi savitakko savicāro samādhi tadapi samādhisambojjhaṅgo abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati. Yadapi avitakko avicāro samādhi tadapi samādhisambojjhaṅgo abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati.
තත්ථ කතමො උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො? අත්ථි අජ්ඣත්තං ධම්මෙසු උපෙක්ඛා, අත්ථි බහිද්ධා ධම්මෙසු උපෙක්ඛා. යදපි අජ්ඣත්තං ධම්මෙසු උපෙක්ඛා තදපි උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො අභිඤ්ඤාය සම්බොධාය නිබ්බානාය සංවත්තති. යදපි බහිද්ධා ධම්මෙසු උපෙක්ඛා තදපි උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො අභිඤ්ඤාය සම්බොධාය නිබ්බානාය සංවත්තති.
Tattha katamo upekkhāsambojjhaṅgo? Atthi ajjhattaṃ dhammesu upekkhā, atthi bahiddhā dhammesu upekkhā. Yadapi ajjhattaṃ dhammesu upekkhā tadapi upekkhāsambojjhaṅgo abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati. Yadapi bahiddhā dhammesu upekkhā tadapi upekkhāsambojjhaṅgo abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati.
470. සත්ත බොජ්ඣඞ්ගා – සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගො, වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො, පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, පස්සද්ධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, සමාධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො.
470. Satta bojjhaṅgā – satisambojjhaṅgo, dhammavicayasambojjhaṅgo, vīriyasambojjhaṅgo, pītisambojjhaṅgo, passaddhisambojjhaṅgo, samādhisambojjhaṅgo, upekkhāsambojjhaṅgo.
471. තත්ථ කතමො සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො? ඉධ භික්ඛු සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගං භාවෙති විවෙකනිස්සිතං විරාගනිස්සිතං නිරොධනිස්සිතං වොස්සග්ගපරිණාමිං, ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගං භාවෙති…පෙ.… වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගං භාවෙති… පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගං භාවෙති… පස්සද්ධිසම්බොජ්ඣඞ්ගං භාවෙති… සමාධිසම්බොජ්ඣඞ්ගං භාවෙති… උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගං භාවෙති විවෙකනිස්සිතං විරාගනිස්සිතං නිරොධනිස්සිතං වොස්සග්ගපරිණාමිං.
471. Tattha katamo satisambojjhaṅgo? Idha bhikkhu satisambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ, dhammavicayasambojjhaṅgaṃ bhāveti…pe… vīriyasambojjhaṅgaṃ bhāveti… pītisambojjhaṅgaṃ bhāveti… passaddhisambojjhaṅgaṃ bhāveti… samādhisambojjhaṅgaṃ bhāveti… upekkhāsambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ.
සුත්තන්තභාජනීයං.
Suttantabhājanīyaṃ.
2. අභිධම්මභාජනීයං
2. Abhidhammabhājanīyaṃ
472. සත්ත බොජ්ඣඞ්ගා – සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගො, වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො, පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, පස්සද්ධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, සමාධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො.
472. Satta bojjhaṅgā – satisambojjhaṅgo, dhammavicayasambojjhaṅgo, vīriyasambojjhaṅgo, pītisambojjhaṅgo, passaddhisambojjhaṅgo, samādhisambojjhaṅgo, upekkhāsambojjhaṅgo.
473. තත්ථ කතමෙ සත්ත බොජ්ඣඞ්ගා? ඉධ භික්ඛු යස්මිං සමයෙ ලොකුත්තරං ඣානං භාවෙති නිය්යානිකං අපචයගාමිං දිට්ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්තියා විවිච්චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති දුක්ඛපටිපදං දන්ධාභිඤ්ඤං, තස්මිං සමයෙ සත්ත බොජ්ඣඞ්ගා හොන්ති – සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො…පෙ.… උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො.
473. Tattha katame satta bojjhaṅgā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye satta bojjhaṅgā honti – satisambojjhaṅgo…pe… upekkhāsambojjhaṅgo.
474. තත්ථ කතමො සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො? යා සති අනුස්සති…පෙ.… සම්මාසති සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො මග්ගඞ්ගං මග්ගපරියාපන්නං – අයං වුච්චති ‘‘සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො’’.
474. Tattha katamo satisambojjhaṅgo? Yā sati anussati…pe… sammāsati satisambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘satisambojjhaṅgo’’.
තත්ථ කතමො ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගො? යා පඤ්ඤා පජානනා…පෙ.… අමොහො ධම්මවිචයො සම්මාදිට්ඨි ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගො මග්ගඞ්ගං මග්ගපරියාපන්නං – අයං වුච්චති ‘‘ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගො’’.
Tattha katamo dhammavicayasambojjhaṅgo? Yā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi dhammavicayasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘dhammavicayasambojjhaṅgo’’.
තත්ථ කතමො වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො? යො චෙතසිකො වීරියාරම්භො…පෙ.… සම්මාවායාමො වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො මග්ගඞ්ගං මග්ගපරියාපන්නං – අයං වුච්චති ‘‘වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො’’.
Tattha katamo vīriyasambojjhaṅgo? Yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo vīriyasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘vīriyasambojjhaṅgo’’.
තත්ථ කතමො පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො? යා පීති පාමොජ්ජං ආමොදනා පමොදනා හාසො පහාසො විත්ති ඔදග්යං 5 අත්තමනතා චිත්තස්ස පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො – අයං වුච්චති ‘‘පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො’’.
Tattha katamo pītisambojjhaṅgo? Yā pīti pāmojjaṃ āmodanā pamodanā hāso pahāso vitti odagyaṃ 6 attamanatā cittassa pītisambojjhaṅgo – ayaṃ vuccati ‘‘pītisambojjhaṅgo’’.
තත්ථ කතමො පස්සද්ධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො? යා වෙදනාක්ඛන්ධස්ස සඤ්ඤාක්ඛන්ධස්ස සඞ්ඛාරක්ඛන්ධස්ස විඤ්ඤාණක්ඛන්ධස්ස පස්සද්ධි පටිප්පස්සද්ධි පස්සම්භනා පටිප්පස්සම්භනා පටිප්පස්සම්භිතත්තං පස්සද්ධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො – අයං වුච්චති ‘‘පස්සද්ධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො’’.
Tattha katamo passaddhisambojjhaṅgo? Yā vedanākkhandhassa saññākkhandhassa saṅkhārakkhandhassa viññāṇakkhandhassa passaddhi paṭippassaddhi passambhanā paṭippassambhanā paṭippassambhitattaṃ passaddhisambojjhaṅgo – ayaṃ vuccati ‘‘passaddhisambojjhaṅgo’’.
තත්ථ කතමො සමාධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො? යා චිත්තස්ස ඨිති…පෙ.… සම්මාසමාධි සමාධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො මග්ගඞ්ගං මග්ගපරියාපන්නං – අයං වුච්චති ‘‘සමාධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො’’.
Tattha katamo samādhisambojjhaṅgo? Yā cittassa ṭhiti…pe… sammāsamādhi samādhisambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘samādhisambojjhaṅgo’’.
තත්ථ කතමො උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො? යා උපෙක්ඛා උපෙක්ඛනා අජ්ඣුපෙක්ඛනා මජ්ඣත්තතා චිත්තස්ස උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො – අයං වුච්චති ‘‘උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො’’. ඉමෙ වුච්චන්ති සත්ත බොජ්ඣඞ්ගා. අවසෙසා ධම්මා සත්තහි බොජ්ඣඞ්ගෙහි සම්පයුත්තා.
Tattha katamo upekkhāsambojjhaṅgo? Yā upekkhā upekkhanā ajjhupekkhanā majjhattatā cittassa upekkhāsambojjhaṅgo – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhāsambojjhaṅgo’’. Ime vuccanti satta bojjhaṅgā. Avasesā dhammā sattahi bojjhaṅgehi sampayuttā.
475. සත්ත බොජ්ඣඞ්ගා – සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො…පෙ.… උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො.
475. Satta bojjhaṅgā – satisambojjhaṅgo…pe… upekkhāsambojjhaṅgo.
476. තත්ථ කතමො සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො? ඉධ භික්ඛු යස්මිං සමයෙ ලොකුත්තරං ඣානං භාවෙති නිය්යානිකං අපචයගාමිං දිට්ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්තියා විවිච්චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති දුක්ඛපටිපදං දන්ධාභිඤ්ඤං, යා තස්මිං සමයෙ සති අනුස්සති සම්මාසති සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො මග්ගඞ්ගං මග්ගපරියාපන්නං – අයං වුච්චති ‘‘සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො’’. අවසෙසා ධම්මා සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගසම්පයුත්තා…පෙ.… අවසෙසා ධම්මා ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගසම්පයුත්තා…පෙ.… අවසෙසා ධම්මා වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගසම්පයුත්තා…පෙ.… අවසෙසා ධම්මා පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගසම්පයුත්තා…පෙ.… අවසෙසා ධම්මා පස්සද්ධිසම්බොජ්ඣඞ්ගසම්පයුත්තා…පෙ.… අවසෙසා ධම්මා සමාධිසම්බොජ්ඣඞ්ගසම්පයුත්තා.
476. Tattha katamo satisambojjhaṅgo? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, yā tasmiṃ samaye sati anussati sammāsati satisambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘satisambojjhaṅgo’’. Avasesā dhammā satisambojjhaṅgasampayuttā…pe… avasesā dhammā dhammavicayasambojjhaṅgasampayuttā…pe… avasesā dhammā vīriyasambojjhaṅgasampayuttā…pe… avasesā dhammā pītisambojjhaṅgasampayuttā…pe… avasesā dhammā passaddhisambojjhaṅgasampayuttā…pe… avasesā dhammā samādhisambojjhaṅgasampayuttā.
තත්ථ කතමො උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො? ඉධ භික්ඛු යස්මිං සමයෙ ලොකුත්තරං ඣානං භාවෙති නිය්යානිකං අපචයගාමිං දිට්ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්තියා විවිච්චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති දුක්ඛපටිපදං දන්ධාභිඤ්ඤං, යා තස්මිං සමයෙ උපෙක්ඛා උපෙක්ඛනා අජ්ඣුපෙක්ඛනා මජ්ඣත්තතා චිත්තස්ස උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො – අයං වුච්චති ‘‘උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො’’. අවසෙසා ධම්මා උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගසම්පයුත්තා.
Tattha katamo upekkhāsambojjhaṅgo? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, yā tasmiṃ samaye upekkhā upekkhanā ajjhupekkhanā majjhattatā cittassa upekkhāsambojjhaṅgo – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhāsambojjhaṅgo’’. Avasesā dhammā upekkhāsambojjhaṅgasampayuttā.
477. සත්ත බොජ්ඣඞ්ගා – සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො…පෙ.… උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො.
477. Satta bojjhaṅgā – satisambojjhaṅgo…pe… upekkhāsambojjhaṅgo.
478. තත්ථ කතමෙ සත්ත බොජ්ඣඞ්ගා? ඉධ භික්ඛු යස්මිං සමයෙ ලොකුත්තරං ඣානං භාවෙති නිය්යානිකං අපචයගාමිං දිට්ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්තියා විවිච්චෙව කාමෙහි …පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති දුක්ඛපටිපදං දන්ධාභිඤ්ඤං, යො තස්මිං සමයෙ ඵස්සො හොති…පෙ.… අවික්ඛෙපො හොති – ඉමෙ ධම්මා කුසලා. තස්සෙව ලොකුත්තරස්ස කුසලස්ස ඣානස්ස කතත්තා භාවිතත්තා විපාකං විවිච්චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති දුක්ඛපටිපදං දන්ධාභිඤ්ඤං සුඤ්ඤතං, තස්මිං සමයෙ සත්ත බොජ්ඣඞ්ගා හොන්ති – සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො…පෙ.… උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො.
478. Tattha katame satta bojjhaṅgā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi …pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, yo tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti – ime dhammā kusalā. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhānassa katattā bhāvitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ suññataṃ, tasmiṃ samaye satta bojjhaṅgā honti – satisambojjhaṅgo…pe… upekkhāsambojjhaṅgo.
479. තත්ථ කතමො සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො? යා සති අනුස්සති…පෙ.… සම්මාසති සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො මග්ගඞ්ගං මග්ගපරියාපන්නං – අයං වුච්චති ‘‘සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො’’…පෙ.….
479. Tattha katamo satisambojjhaṅgo? Yā sati anussati…pe… sammāsati satisambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘satisambojjhaṅgo’’…pe….
තත්ථ කතමො උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො? යා උපෙක්ඛා උපෙක්ඛනා අජ්ඣුපෙක්ඛනා මජ්ඣත්තතා චිත්තස්ස උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො – අයං වුච්චති ‘‘උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො’’. ඉමෙ වුච්චන්ති ‘‘සත්ත බොජ්ඣඞ්ගා’’. අවසෙසා ධම්මා සත්තහි බොජ්ඣඞ්ගෙහි සම්පයුත්තා.
Tattha katamo upekkhāsambojjhaṅgo? Yā upekkhā upekkhanā ajjhupekkhanā majjhattatā cittassa upekkhāsambojjhaṅgo – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhāsambojjhaṅgo’’. Ime vuccanti ‘‘satta bojjhaṅgā’’. Avasesā dhammā sattahi bojjhaṅgehi sampayuttā.
480. සත්ත බොජ්ඣඞ්ගා – සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො…පෙ.… උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො.
480. Satta bojjhaṅgā – satisambojjhaṅgo…pe… upekkhāsambojjhaṅgo.
481. තත්ථ කතමො සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො? ඉධ භික්ඛු යස්මිං සමයෙ ලොකුත්තරං ඣානං භාවෙති නිය්යානිකං අපචයගාමිං දිට්ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්තියා විවිච්චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති දුක්ඛපටිපදං දන්ධාභිඤ්ඤං, තස්මිං සමයෙ ඵස්සො හොති…පෙ.… අවික්ඛෙපො හොති. ඉමෙ ධම්මා කුසලා. තස්සෙව ලොකුත්තරස්ස කුසලස්ස ඣානස්ස කතත්තා භාවිතත්තා විපාකං විවිච්චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති දුක්ඛපටිපදං දන්ධාභිඤ්ඤං, යා තස්මිං සමයෙ සති අනුස්සති සම්මාසති සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො මග්ගඞ්ගං මග්ගපරියාපන්නං – අයං වුච්චති ‘‘සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො’’. අවසෙසා ධම්මා සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගසම්පයුත්තා…පෙ.… අවසෙසා ධම්මා ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගසම්පයුත්තා …පෙ.… අවසෙසා ධම්මා වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගසම්පයුත්තා…පෙ.… අවසෙසා ධම්මා පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගසම්පයුත්තා…පෙ.… අවසෙසා ධම්මා පස්සද්ධිසම්බොජ්ඣඞ්ගසම්පයුත්තා…පෙ.… අවසෙසා ධම්මා සමාධිසම්බොජ්ඣඞ්ගසම්පයුත්තා.
481. Tattha katamo satisambojjhaṅgo? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhānassa katattā bhāvitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, yā tasmiṃ samaye sati anussati sammāsati satisambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘satisambojjhaṅgo’’. Avasesā dhammā satisambojjhaṅgasampayuttā…pe… avasesā dhammā dhammavicayasambojjhaṅgasampayuttā …pe… avasesā dhammā vīriyasambojjhaṅgasampayuttā…pe… avasesā dhammā pītisambojjhaṅgasampayuttā…pe… avasesā dhammā passaddhisambojjhaṅgasampayuttā…pe… avasesā dhammā samādhisambojjhaṅgasampayuttā.
තත්ථ කතමො උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො? ඉධ භික්ඛු යස්මිං සමයෙ ලොකුත්තරං ඣානං භාවෙති නිය්යානිකං අපචයගාමිං දිට්ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්තියා විවිච්චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති දුක්ඛපටිපදං දන්ධාභිඤ්ඤං, තස්මිං සමයෙ ඵස්සො හොති…පෙ.… අවික්ඛෙපො හොති. ඉමෙ ධම්මා කුසලා. තස්සෙව ලොකුත්තරස්ස කුසලස්ස ඣානස්ස කතත්තා භාවිතත්තා විපාකං විවිච්චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති දුක්ඛපටිපදං දන්ධාභිඤ්ඤං සුඤ්ඤතං, යා තස්මිං සමයෙ උපෙක්ඛා උපෙක්ඛනා අජ්ඣුපෙක්ඛනා මජ්ඣත්තතා චිත්තස්ස උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො – අයං වුච්චති ‘‘උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො’’ . අවසෙසා ධම්මා උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගසම්පයුත්තා.
Tattha katamo upekkhāsambojjhaṅgo? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhānassa katattā bhāvitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ suññataṃ, yā tasmiṃ samaye upekkhā upekkhanā ajjhupekkhanā majjhattatā cittassa upekkhāsambojjhaṅgo – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhāsambojjhaṅgo’’ . Avasesā dhammā upekkhāsambojjhaṅgasampayuttā.
අභිධම්මභාජනීයං.
Abhidhammabhājanīyaṃ.
3. පඤ්හාපුච්ඡකං
3. Pañhāpucchakaṃ
482. සත්ත බොජ්ඣඞ්ගා – සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගො, වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො, පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, පස්සද්ධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, සමාධිසම්බොජ්ඣඞ්ගො, උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගො.
482. Satta bojjhaṅgā – satisambojjhaṅgo, dhammavicayasambojjhaṅgo, vīriyasambojjhaṅgo, pītisambojjhaṅgo, passaddhisambojjhaṅgo, samādhisambojjhaṅgo, upekkhāsambojjhaṅgo.
483. සත්තන්නං බොජ්ඣඞ්ගානං කති කුසලා, කති අකුසලා, කති අබ්යාකතා…පෙ.… කති සරණා, කති අරණා?
483. Sattannaṃ bojjhaṅgānaṃ kati kusalā, kati akusalā, kati abyākatā…pe… kati saraṇā, kati araṇā?
1. තිකං
1. Tikaṃ
484. සියා කුසලා, සියා අබ්යාකතා. පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො සුඛාය වෙදනාය සම්පයුත්තො; ඡ බොජ්ඣඞ්ගා සියා සුඛාය වෙදනාය සම්පයුත්තා, සියා අදුක්ඛමසුඛාය වෙදනාය සම්පයුත්තා. සියා විපාකා, සියා විපාකධම්මධම්මා. අනුපාදින්නඅනුපාදානියා. අසංකිලිට්ඨඅසංකිලෙසිකා. සියා සවිතක්කසවිචාරා, සියා අවිතක්කවිචාරමත්තා, සියා අවිතක්කඅවිචාරා. පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො න පීතිසහගතො, සුඛසහගතො, න උපෙක්ඛාසහගතො; ඡ බොජ්ඣඞ්ගා සියා පීතිසහගතා, සියා සුඛසහගතා, සියා උපෙක්ඛාසහගතා. නෙව දස්සනෙන න භාවනාය පහාතබ්බා. නෙව දස්සනෙන න භාවනාය පහාතබ්බහෙතුකා. සියා අපචයගාමිනො, සියා නෙවාචයගාමිනාපචයගාමිනො. සියා සෙක්ඛා, සියා අසෙක්ඛා. අප්පමාණා. අප්පමාණාරම්මණා. පණීතා. සියා සම්මත්තනියතා , සියා අනියතා. න මග්ගාරම්මණා, සියා මග්ගහෙතුකා, සියා මග්ගාධිපතිනො; සියා න වත්තබ්බා මග්ගහෙතුකාතිපි, මග්ගාධිපතිනොතිපි. සියා උප්පන්නා, සියා අනුප්පන්නා, සියා උප්පාදිනො. සියා අතීතා, සියා අනාගතා, සියා පච්චුප්පන්නා. න වත්තබ්බා අතීතාරම්මණාතිපි, අනාගතාරම්මණාතිපි, පච්චුප්පන්නාරම්මණාතිපි. සියා අජ්ඣත්තා, සියා බහිද්ධා, සියා අජ්ඣත්තබහිද්ධා. බහිද්ධාරම්මණා. අනිදස්සනඅප්පටිඝා.
484. Siyā kusalā, siyā abyākatā. Pītisambojjhaṅgo sukhāya vedanāya sampayutto; cha bojjhaṅgā siyā sukhāya vedanāya sampayuttā, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā. Siyā vipākā, siyā vipākadhammadhammā. Anupādinnaanupādāniyā. Asaṃkiliṭṭhaasaṃkilesikā. Siyā savitakkasavicārā, siyā avitakkavicāramattā, siyā avitakkaavicārā. Pītisambojjhaṅgo na pītisahagato, sukhasahagato, na upekkhāsahagato; cha bojjhaṅgā siyā pītisahagatā, siyā sukhasahagatā, siyā upekkhāsahagatā. Neva dassanena na bhāvanāya pahātabbā. Neva dassanena na bhāvanāya pahātabbahetukā. Siyā apacayagāmino, siyā nevācayagāmināpacayagāmino. Siyā sekkhā, siyā asekkhā. Appamāṇā. Appamāṇārammaṇā. Paṇītā. Siyā sammattaniyatā , siyā aniyatā. Na maggārammaṇā, siyā maggahetukā, siyā maggādhipatino; siyā na vattabbā maggahetukātipi, maggādhipatinotipi. Siyā uppannā, siyā anuppannā, siyā uppādino. Siyā atītā, siyā anāgatā, siyā paccuppannā. Na vattabbā atītārammaṇātipi, anāgatārammaṇātipi, paccuppannārammaṇātipi. Siyā ajjhattā, siyā bahiddhā, siyā ajjhattabahiddhā. Bahiddhārammaṇā. Anidassanaappaṭighā.
2. දුකං
2. Dukaṃ
485. ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගො හෙතු, ඡ බොජ්ඣඞ්ගා හෙතුසම්පයුත්තා. ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගො හෙතු චෙව සහෙතුකො ච, ඡ බොජ්ඣඞ්ගා න වත්තබ්බා හෙතූ චෙව සහෙතුකා චාති, සහෙතුකා චෙව න ච හෙතූ. ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගො හෙතු චෙව හෙතුසම්පයුත්තො ච, ඡ බොජ්ඣඞ්ගා න වත්තබ්බා හෙතූ චෙව හෙතුසම්පයුත්තා චාති, හෙතුසම්පයුත්තා චෙව න ච හෙතූ. ඡ බොජ්ඣඞ්ගා න හෙතූ සහෙතුකා, ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගො න වත්තබ්බො න හෙතුසහෙතුකොතිපි, න හෙතුඅහෙතුකොතිපි. සප්පච්චයා. සඞ්ඛතා. අනිදස්සනා. අප්පටිඝා. අරූපා. ලොකුත්තරා. කෙනචි විඤ්ඤෙය්යා, කෙනචි න විඤ්ඤෙය්යා. නො ආසවා. අනාසවා ආසවවිප්පයුත්තා. න වත්තබ්බා ආසවා චෙව සාසවා චාතිපි, සාසවා චෙව නො ච ආසවාතිපි. ආසවා චෙව ආසවසම්පයුත්තා චාතිපි, ආසවසම්පයුත්තා චෙව නො ච ආසවාතිපි. ආසවවිප්පයුත්තා. අනාසවා. නො සංයොජනා…පෙ.… නො ගන්ථා…පෙ.… නො ඔඝා…පෙ.… නො යොගා…පෙ.… නො නීවරණා…පෙ.… නො පරාමාසා…පෙ.… සාරම්මණා. නො චිත්තා. චෙතසිකා. චිත්තසම්පයුත්තා. චිත්තසංසට්ඨා . චිත්තසමුට්ඨානා. චිත්තසහභුනො. චිත්තානුපරිවත්තිනො. චිත්තසංසට්ඨසමුට්ඨානා. චිත්තසංසට්ඨසමුට්ඨානසහභුනො. චිත්තසංසට්ඨසමුට්ඨානානුපරිවත්තිනො. බාහිරා. නො උපාදා. අනුපාදින්නා. නො උපාදානා…පෙ.… නො කිලෙසා…පෙ.… න දස්සනෙන පහාතබ්බා. න භාවනාය පහාතබ්බා. න දස්සනෙන පහාතබ්බහෙතුකා. න භාවනාය පහාතබ්බහෙතුකා. සියා සවිතක්කා, සියා අවිතක්කා. සියා සවිචාරා, සියා අවිචාරා.
485. Dhammavicayasambojjhaṅgo hetu, cha bojjhaṅgā hetusampayuttā. Dhammavicayasambojjhaṅgo hetu ceva sahetuko ca, cha bojjhaṅgā na vattabbā hetū ceva sahetukā cāti, sahetukā ceva na ca hetū. Dhammavicayasambojjhaṅgo hetu ceva hetusampayutto ca, cha bojjhaṅgā na vattabbā hetū ceva hetusampayuttā cāti, hetusampayuttā ceva na ca hetū. Cha bojjhaṅgā na hetū sahetukā, dhammavicayasambojjhaṅgo na vattabbo na hetusahetukotipi, na hetuahetukotipi. Sappaccayā. Saṅkhatā. Anidassanā. Appaṭighā. Arūpā. Lokuttarā. Kenaci viññeyyā, kenaci na viññeyyā. No āsavā. Anāsavā āsavavippayuttā. Na vattabbā āsavā ceva sāsavā cātipi, sāsavā ceva no ca āsavātipi. Āsavā ceva āsavasampayuttā cātipi, āsavasampayuttā ceva no ca āsavātipi. Āsavavippayuttā. Anāsavā. No saṃyojanā…pe… no ganthā…pe… no oghā…pe… no yogā…pe… no nīvaraṇā…pe… no parāmāsā…pe… sārammaṇā. No cittā. Cetasikā. Cittasampayuttā. Cittasaṃsaṭṭhā . Cittasamuṭṭhānā. Cittasahabhuno. Cittānuparivattino. Cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānā. Cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhuno. Cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivattino. Bāhirā. No upādā. Anupādinnā. No upādānā…pe… no kilesā…pe… na dassanena pahātabbā. Na bhāvanāya pahātabbā. Na dassanena pahātabbahetukā. Na bhāvanāya pahātabbahetukā. Siyā savitakkā, siyā avitakkā. Siyā savicārā, siyā avicārā.
පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො අප්පීතිකො, ඡ බොජ්ඣඞ්ගා සියා සප්පීතිකා, සියා අප්පීතිකා. පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො න පීතිසහගතො, ඡ බොජ්ඣඞ්ගා සියා පීතිසහගතා, සියා න පීතිසහගතා. පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො සුඛසහගතො, ඡ බොජ්ඣඞ්ගා සියා සුඛසහගතා, සියා න සුඛසහගතා. පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගො න උපෙක්ඛාසහගතො, ඡ බොජ්ඣඞ්ගා සියා උපෙක්ඛාසහගතා, සියා න උපෙක්ඛාසහගතා. න කාමාවචරා. න රූපාවචරා. න අරූපාවචරා. අපරියාපන්නා. සියා නිය්යානිකා, සියා අනිය්යානිකා. සියා නියතා, සියා අනියතා. අනුත්තරා. අරණාති.
Pītisambojjhaṅgo appītiko, cha bojjhaṅgā siyā sappītikā, siyā appītikā. Pītisambojjhaṅgo na pītisahagato, cha bojjhaṅgā siyā pītisahagatā, siyā na pītisahagatā. Pītisambojjhaṅgo sukhasahagato, cha bojjhaṅgā siyā sukhasahagatā, siyā na sukhasahagatā. Pītisambojjhaṅgo na upekkhāsahagato, cha bojjhaṅgā siyā upekkhāsahagatā, siyā na upekkhāsahagatā. Na kāmāvacarā. Na rūpāvacarā. Na arūpāvacarā. Apariyāpannā. Siyā niyyānikā, siyā aniyyānikā. Siyā niyatā, siyā aniyatā. Anuttarā. Araṇāti.
පඤ්හාපුච්ඡකං.
Pañhāpucchakaṃ.
බොජ්ඣඞ්ගවිභඞ්ගො නිට්ඨිතො.
Bojjhaṅgavibhaṅgo niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්මපිටක (අට්ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / සම්මොහවිනොදනී-අට්ඨකථා • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā
1. සුත්තන්තභාජනීයවණ්ණනා • 1. Suttantabhājanīyavaṇṇanā
2. අභිධම්මභාජනීයවණ්ණනා • 2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
3. පඤ්හාපුච්ඡකවණ්ණනා • 3. Pañhāpucchakavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / විභඞ්ග-මූලටීකා • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / 10. බොජ්ඣඞ්ගවිභඞ්ගො • 10. Bojjhaṅgavibhaṅgo
ටීකා • Tīkā / අභිධම්මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / විභඞ්ග-අනුටීකා • Vibhaṅga-anuṭīkā / 10. බොජ්ඣඞ්ගවිභඞ්ගො • 10. Bojjhaṅgavibhaṅgo