Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya

    ៥. ពោជ្ឈសុត្តំ

    5. Bojjhasuttaṃ

    ៤៥. ឯកំ សមយំ ភគវា សាវត្ថិយំ វិហរតិ ជេតវនេ អនាថបិណ្ឌិកស្ស អារាមេ។ អថ ខោ ពោជ្ឈា ឧបាសិកា យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នំ ខោ ពោជ្ឈំ ឧបាសិកំ ភគវា ឯតទវោច –

    45. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho bojjhā upāsikā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho bojjhaṃ upāsikaṃ bhagavā etadavoca –

    ‘‘អដ្ឋង្គសមន្នាគតោ, ពោជ្ឈេ, ឧបោសថោ ឧបវុត្ថោ មហប្ផលោ ហោតិ មហានិសំសោ មហាជុតិកោ មហាវិប្ផារោ។ កថំ ឧបវុត្ថោ ច, ពោជ្ឈេ, អដ្ឋង្គសមន្នាគតោ ឧបោសថោ មហប្ផលោ ហោតិ មហានិសំសោ មហាជុតិកោ មហាវិប្ផារោ? ឥធ , ពោជ្ឈេ, អរិយសាវកោ ឥតិ បដិសញ្ចិក្ខតិ – ‘យាវជីវំ អរហន្តោ បាណាតិបាតំ បហាយ បាណាតិបាតា បដិវិរតា និហិតទណ្ឌា និហិតសត្ថា លជ្ជី ទយាបន្នា, សព្ពបាណភូតហិតានុកម្បិនោ វិហរន្តិ។ អហំ បជ្ជ ឥមញ្ច រត្តិំ ឥមញ្ច ទិវសំ បាណាតិបាតំ បហាយ បាណាតិបាតា បដិវិរតោ និហិតទណ្ឌោ និហិតសត្ថោ លជ្ជី ទយាបន្នោ, សព្ពបាណភូតហិតានុកម្បី វិហរាមិ។ ឥមិនាបង្គេន អរហតំ អនុករោមិ, ឧបោសថោ ច មេ ឧបវុត្ថោ ភវិស្សតី’តិ។ ឥមិនា បឋមេន អង្គេន សមន្នាគតោ ហោតិ…បេ.…។

    ‘‘Aṭṭhaṅgasamannāgato, bojjhe, uposatho upavuttho mahapphalo hoti mahānisaṃso mahājutiko mahāvipphāro. Kathaṃ upavuttho ca, bojjhe, aṭṭhaṅgasamannāgato uposatho mahapphalo hoti mahānisaṃso mahājutiko mahāvipphāro? Idha , bojjhe, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yāvajīvaṃ arahanto pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭiviratā nihitadaṇḍā nihitasatthā lajjī dayāpannā, sabbapāṇabhūtahitānukampino viharanti. Ahaṃ pajja imañca rattiṃ imañca divasaṃ pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato nihitadaṇḍo nihitasattho lajjī dayāpanno, sabbapāṇabhūtahitānukampī viharāmi. Imināpaṅgena arahataṃ anukaromi, uposatho ca me upavuttho bhavissatī’ti. Iminā paṭhamena aṅgena samannāgato hoti…pe….

    ‘‘‘យាវជីវំ អរហន្តោ ឧច្ចាសយនមហាសយនំ បហាយ ឧច្ចាសយនមហាសយនា បដិវិរតា នីចសេយ្យំ កប្បេន្តិ – មញ្ចកេ វា តិណសន្ថារកេ វា។ អហំ បជ្ជ ឥមញ្ច រត្តិំ ឥមញ្ច ទិវសំ ឧច្ចាសយនមហាសយនំ បហាយ ឧច្ចាសយនមហាសយនា បដិវិរតោ នីចសេយ្យំ កប្បេមិ – មញ្ចកេ វា តិណសន្ថារកេ វា។ ឥមិនាបង្គេន អរហតំ អនុករោមិ, ឧបោសថោ ច មេ ឧបវុត្ថោ ភវិស្សតី’តិ។ ឥមិនា អដ្ឋមេន អង្គេន សមន្នាគតោ ហោតិ។ ឯវំ ឧបវុត្ថោ ខោ, ពោជ្ឈេ, អដ្ឋង្គសមន្នាគតោ ឧបោសថោ មហប្ផលោ ហោតិ មហានិសំសោ មហាជុតិកោ មហាវិប្ផារោ។

    ‘‘‘Yāvajīvaṃ arahanto uccāsayanamahāsayanaṃ pahāya uccāsayanamahāsayanā paṭiviratā nīcaseyyaṃ kappenti – mañcake vā tiṇasanthārake vā. Ahaṃ pajja imañca rattiṃ imañca divasaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ pahāya uccāsayanamahāsayanā paṭivirato nīcaseyyaṃ kappemi – mañcake vā tiṇasanthārake vā. Imināpaṅgena arahataṃ anukaromi, uposatho ca me upavuttho bhavissatī’ti. Iminā aṭṭhamena aṅgena samannāgato hoti. Evaṃ upavuttho kho, bojjhe, aṭṭhaṅgasamannāgato uposatho mahapphalo hoti mahānisaṃso mahājutiko mahāvipphāro.

    ‘‘កីវមហប្ផលោ ហោតិ, កីវមហានិសំសោ, កីវមហាជុតិកោ, កីវមហាវិប្ផារោ? សេយ្យថាបិ, ពោជ្ឈេ, យោ ឥមេសំ សោឡសន្នំ មហាជនបទានំ បហូតរត្តរតនានំ ឥស្សរិយាធិបច្ចំ រជ្ជំ ការេយ្យ, សេយ្យថិទំ – អង្គានំ មគធានំ កាសីនំ កោសលានំ វជ្ជីនំ មល្លានំ ចេតីនំ វង្គានំ កុរូនំ បញ្ចាលានំ មច្ឆានំ សូរសេនានំ អស្សកានំ អវន្តីនំ គន្ធារានំ កម្ពោជានំ, អដ្ឋង្គសមន្នាគតស្ស ឧបោសថស្ស ឯតំ កលំ នាគ្ឃតិ សោឡសិំ។ តំ កិស្ស ហេតុ? កបណំ, ពោជ្ឈេ, មានុសកំ រជ្ជំ ទិព្ពំ សុខំ ឧបនិធាយ។

    ‘‘Kīvamahapphalo hoti, kīvamahānisaṃso, kīvamahājutiko, kīvamahāvipphāro? Seyyathāpi, bojjhe, yo imesaṃ soḷasannaṃ mahājanapadānaṃ pahūtarattaratanānaṃ issariyādhipaccaṃ rajjaṃ kāreyya, seyyathidaṃ – aṅgānaṃ magadhānaṃ kāsīnaṃ kosalānaṃ vajjīnaṃ mallānaṃ cetīnaṃ vaṅgānaṃ kurūnaṃ pañcālānaṃ macchānaṃ sūrasenānaṃ assakānaṃ avantīnaṃ gandhārānaṃ kambojānaṃ, aṭṭhaṅgasamannāgatassa uposathassa etaṃ kalaṃ nāgghati soḷasiṃ. Taṃ kissa hetu? Kapaṇaṃ, bojjhe, mānusakaṃ rajjaṃ dibbaṃ sukhaṃ upanidhāya.

    ‘‘យានិ, ពោជ្ឈេ, មានុសកានិ បញ្ញាស វស្សានិ, ចាតុមហារាជិកានំ ទេវានំ ឯសោ ឯកោ រត្តិន្ទិវោ។ តាយ រត្តិយា តិំសរត្តិយោ មាសោ។ តេន មាសេន ទ្វាទសមាសិយោ សំវច្ឆរោ។ តេន សំវច្ឆរេន ទិព្ពានិ បញ្ច វស្សសតានិ ចាតុមហារាជិកានំ ទេវានំ អាយុប្បមាណំ។ ឋានំ ខោ បនេតំ, ពោជ្ឈេ, វិជ្ជតិ យំ ឥធេកច្ចោ ឥត្ថី វា បុរិសោ វា អដ្ឋង្គសមន្នាគតំ ឧបោសថំ ឧបវសិត្វា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា ចាតុមហារាជិកានំ ទេវានំ សហព្យតំ ឧបបជ្ជេយ្យ។ ឥទំ ខោ បនេតំ, ពោជ្ឈេ, សន្ធាយ ភាសិតំ – ‘កបណំ មានុសកំ រជ្ជំ ទិព្ពំ សុខំ ឧបនិធាយ’’’។

    ‘‘Yāni, bojjhe, mānusakāni paññāsa vassāni, cātumahārājikānaṃ devānaṃ eso eko rattindivo. Tāya rattiyā tiṃsarattiyo māso. Tena māsena dvādasamāsiyo saṃvaccharo. Tena saṃvaccharena dibbāni pañca vassasatāni cātumahārājikānaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, bojjhe, vijjati yaṃ idhekacco itthī vā puriso vā aṭṭhaṅgasamannāgataṃ uposathaṃ upavasitvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā cātumahārājikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjeyya. Idaṃ kho panetaṃ, bojjhe, sandhāya bhāsitaṃ – ‘kapaṇaṃ mānusakaṃ rajjaṃ dibbaṃ sukhaṃ upanidhāya’’’.

    ‘‘យំ, ពោជ្ឈេ, មានុសកំ វស្សសតំ…បេ.… តានិ, ពោជ្ឈេ, មានុសកានិ ទ្វេ វស្សសតានិ…បេ.… ចត្តារិ វស្សសតានិ…បេ.… អដ្ឋ វស្សសតានិ…បេ.… សោឡស វស្សសតានិ បរនិម្មិតវសវត្តីនំ ទេវានំ ឯសោ ឯកោ រត្តិន្ទិវោ។ តាយ រត្តិយា តិំសរត្តិយោ មាសោ។ តេន មាសេន ទ្វាទសមាសិយោ សំវច្ឆរោ។ តេន សំវច្ឆរេន ទិព្ពានិ សោឡស វស្សសហស្សានិ បរនិម្មិតវសវត្តីនំ ទេវានំ អាយុប្បមាណំ។ ឋានំ ខោ បនេតំ, ពោជ្ឈេ, វិជ្ជតិ យំ ឥធេកច្ចោ ឥត្ថី វា បុរិសោ វា អដ្ឋង្គសមន្នាគតំ ឧបោសថំ ឧបវសិត្វា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា បរនិម្មិតវសវត្តីនំ ទេវានំ សហព្យតំ ឧបបជ្ជេយ្យ។ ឥទំ ខោ បនេតំ, ពោជ្ឈេ, សន្ធាយ ភាសិតំ – ‘កបណំ មានុសកំ រជ្ជំ ទិព្ពំ សុខំ ឧបនិធាយា’’’តិ។

    ‘‘Yaṃ, bojjhe, mānusakaṃ vassasataṃ…pe… tāni, bojjhe, mānusakāni dve vassasatāni…pe… cattāri vassasatāni…pe… aṭṭha vassasatāni…pe… soḷasa vassasatāni paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ eso eko rattindivo. Tāya rattiyā tiṃsarattiyo māso. Tena māsena dvādasamāsiyo saṃvaccharo. Tena saṃvaccharena dibbāni soḷasa vassasahassāni paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, bojjhe, vijjati yaṃ idhekacco itthī vā puriso vā aṭṭhaṅgasamannāgataṃ uposathaṃ upavasitvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjeyya. Idaṃ kho panetaṃ, bojjhe, sandhāya bhāsitaṃ – ‘kapaṇaṃ mānusakaṃ rajjaṃ dibbaṃ sukhaṃ upanidhāyā’’’ti.

    ‘‘បាណំ ន ហញ្ញេ ន ចទិន្នមាទិយេ,

    ‘‘Pāṇaṃ na haññe na cadinnamādiye,

    មុសា ន ភាសេ ន ច មជ្ជបោ សិយា;

    Musā na bhāse na ca majjapo siyā;

    អព្រហ្មចរិយា វិរមេយ្យ មេថុនា,

    Abrahmacariyā virameyya methunā,

    រត្តិំ ន ភុញ្ជេយ្យ វិកាលភោជនំ។

    Rattiṃ na bhuñjeyya vikālabhojanaṃ.

    ‘‘មាលំ ន ធារេ ន ច គន្ធមាចរេ,

    ‘‘Mālaṃ na dhāre na ca gandhamācare,

    មញ្ចេ ឆមាយំ វ សយេថ សន្ថតេ;

    Mañce chamāyaṃ va sayetha santhate;

    ឯតញ្ហិ អដ្ឋង្គិកមាហុបោសថំ,

    Etañhi aṭṭhaṅgikamāhuposathaṃ,

    ពុទ្ធេន ទុក្ខន្តគុនា បកាសិតំ។

    Buddhena dukkhantagunā pakāsitaṃ.

    ‘‘ចន្ទោ ច សុរិយោ ច ឧភោ សុទស្សនា,

    ‘‘Cando ca suriyo ca ubho sudassanā,

    ឱភាសយំ អនុបរិយន្តិ យាវតា;

    Obhāsayaṃ anupariyanti yāvatā;

    តមោនុទា តេ បន អន្តលិក្ខគា,

    Tamonudā te pana antalikkhagā,

    នភេ បភាសន្តិ ទិសាវិរោចនា។

    Nabhe pabhāsanti disāvirocanā.

    ‘‘ឯតស្មិំ យំ វិជ្ជតិ អន្តរេ ធនំ,

    ‘‘Etasmiṃ yaṃ vijjati antare dhanaṃ,

    មុត្តា មណិ វេឡុរិយញ្ច ភទ្ទកំ;

    Muttā maṇi veḷuriyañca bhaddakaṃ;

    សិង្គីសុវណ្ណំ អថ វាបិ កញ្ចនំ,

    Siṅgīsuvaṇṇaṃ atha vāpi kañcanaṃ,

    យំ ជាតរូបំ ហដកន្តិ វុច្ចតិ។

    Yaṃ jātarūpaṃ haṭakanti vuccati.

    ‘‘អដ្ឋង្គុបេតស្ស ឧបោសថស្ស,

    ‘‘Aṭṭhaṅgupetassa uposathassa,

    កលម្បិ តេ នានុភវន្តិ សោឡសិំ;

    Kalampi te nānubhavanti soḷasiṃ;

    ចន្ទប្បភា តារគណា ច សព្ពេ។

    Candappabhā tāragaṇā ca sabbe.

    ‘‘តស្មា ហិ នារី ច នរោ ច សីលវា,

    ‘‘Tasmā hi nārī ca naro ca sīlavā,

    អដ្ឋង្គុបេតំ ឧបវស្សុបោសថំ;

    Aṭṭhaṅgupetaṃ upavassuposathaṃ;

    បុញ្ញានិ កត្វាន សុខុទ្រយានិ,

    Puññāni katvāna sukhudrayāni,

    អនិន្ទិតា សគ្គមុបេន្តិ ឋាន’’ន្តិ។ បញ្ចមំ;

    Aninditā saggamupenti ṭhāna’’nti. pañcamaṃ;







    Related texts:



    ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១-៨. សំខិត្តូបោសថសុត្តាទិវណ្ណនា • 1-8. Saṃkhittūposathasuttādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact