Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya

    5. බොජ්‌ඣසුත්‌තං

    5. Bojjhasuttaṃ

    45. එකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්‌ඩිකස්‌ස ආරාමෙ. අථ ඛො බොජ්‌ඣා උපාසිකා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නං ඛො බොජ්‌ඣං උපාසිකං භගවා එතදවොච –

    45. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho bojjhā upāsikā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho bojjhaṃ upāsikaṃ bhagavā etadavoca –

    ‘‘අට්‌ඨඞ්‌ගසමන්‌නාගතො, බොජ්‌ඣෙ, උපොසථො උපවුත්‌ථො මහප්‌ඵලො හොති මහානිසංසො මහාජුතිකො මහාවිප්‌ඵාරො. කථං උපවුත්‌ථො ච, බොජ්‌ඣෙ, අට්‌ඨඞ්‌ගසමන්‌නාගතො උපොසථො මහප්‌ඵලො හොති මහානිසංසො මහාජුතිකො මහාවිප්‌ඵාරො? ඉධ , බොජ්‌ඣෙ, අරියසාවකො ඉති පටිසඤ්‌චික්‌ඛති – ‘යාවජීවං අරහන්‌තො පාණාතිපාතං පහාය පාණාතිපාතා පටිවිරතා නිහිතදණ්‌ඩා නිහිතසත්‌ථා ලජ්‌ජී දයාපන්‌නා, සබ්‌බපාණභූතහිතානුකම්‌පිනො විහරන්‌ති. අහං පජ්‌ජ ඉමඤ්‌ච රත්‌තිං ඉමඤ්‌ච දිවසං පාණාතිපාතං පහාය පාණාතිපාතා පටිවිරතො නිහිතදණ්‌ඩො නිහිතසත්‌ථො ලජ්‌ජී දයාපන්‌නො, සබ්‌බපාණභූතහිතානුකම්‌පී විහරාමි. ඉමිනාපඞ්‌ගෙන අරහතං අනුකරොමි, උපොසථො ච මෙ උපවුත්‌ථො භවිස්‌සතී’ති. ඉමිනා පඨමෙන අඞ්‌ගෙන සමන්‌නාගතො හොති…පෙ.….

    ‘‘Aṭṭhaṅgasamannāgato, bojjhe, uposatho upavuttho mahapphalo hoti mahānisaṃso mahājutiko mahāvipphāro. Kathaṃ upavuttho ca, bojjhe, aṭṭhaṅgasamannāgato uposatho mahapphalo hoti mahānisaṃso mahājutiko mahāvipphāro? Idha , bojjhe, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yāvajīvaṃ arahanto pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭiviratā nihitadaṇḍā nihitasatthā lajjī dayāpannā, sabbapāṇabhūtahitānukampino viharanti. Ahaṃ pajja imañca rattiṃ imañca divasaṃ pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato nihitadaṇḍo nihitasattho lajjī dayāpanno, sabbapāṇabhūtahitānukampī viharāmi. Imināpaṅgena arahataṃ anukaromi, uposatho ca me upavuttho bhavissatī’ti. Iminā paṭhamena aṅgena samannāgato hoti…pe….

    ‘‘‘යාවජීවං අරහන්‌තො උච්‌චාසයනමහාසයනං පහාය උච්‌චාසයනමහාසයනා පටිවිරතා නීචසෙය්‍යං කප්‌පෙන්‌ති – මඤ්‌චකෙ වා තිණසන්‌ථාරකෙ වා. අහං පජ්‌ජ ඉමඤ්‌ච රත්‌තිං ඉමඤ්‌ච දිවසං උච්‌චාසයනමහාසයනං පහාය උච්‌චාසයනමහාසයනා පටිවිරතො නීචසෙය්‍යං කප්‌පෙමි – මඤ්‌චකෙ වා තිණසන්‌ථාරකෙ වා. ඉමිනාපඞ්‌ගෙන අරහතං අනුකරොමි, උපොසථො ච මෙ උපවුත්‌ථො භවිස්‌සතී’ති. ඉමිනා අට්‌ඨමෙන අඞ්‌ගෙන සමන්‌නාගතො හොති. එවං උපවුත්‌ථො ඛො, බොජ්‌ඣෙ, අට්‌ඨඞ්‌ගසමන්‌නාගතො උපොසථො මහප්‌ඵලො හොති මහානිසංසො මහාජුතිකො මහාවිප්‌ඵාරො.

    ‘‘‘Yāvajīvaṃ arahanto uccāsayanamahāsayanaṃ pahāya uccāsayanamahāsayanā paṭiviratā nīcaseyyaṃ kappenti – mañcake vā tiṇasanthārake vā. Ahaṃ pajja imañca rattiṃ imañca divasaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ pahāya uccāsayanamahāsayanā paṭivirato nīcaseyyaṃ kappemi – mañcake vā tiṇasanthārake vā. Imināpaṅgena arahataṃ anukaromi, uposatho ca me upavuttho bhavissatī’ti. Iminā aṭṭhamena aṅgena samannāgato hoti. Evaṃ upavuttho kho, bojjhe, aṭṭhaṅgasamannāgato uposatho mahapphalo hoti mahānisaṃso mahājutiko mahāvipphāro.

    ‘‘කීවමහප්‌ඵලො හොති, කීවමහානිසංසො, කීවමහාජුතිකො, කීවමහාවිප්‌ඵාරො? සෙය්‍යථාපි, බොජ්‌ඣෙ, යො ඉමෙසං සොළසන්‌නං මහාජනපදානං පහූතරත්‌තරතනානං ඉස්‌සරියාධිපච්‌චං රජ්‌ජං කාරෙය්‍ය, සෙය්‍යථිදං – අඞ්‌ගානං මගධානං කාසීනං කොසලානං වජ්‌ජීනං මල්‌ලානං චෙතීනං වඞ්‌ගානං කුරූනං පඤ්‌චාලානං මච්‌ඡානං සූරසෙනානං අස්‌සකානං අවන්‌තීනං ගන්‌ධාරානං කම්‌බොජානං, අට්‌ඨඞ්‌ගසමන්‌නාගතස්‌ස උපොසථස්‌ස එතං කලං නාග්‌ඝති සොළසිං. තං කිස්‌ස හෙතු? කපණං, බොජ්‌ඣෙ, මානුසකං රජ්‌ජං දිබ්‌බං සුඛං උපනිධාය.

    ‘‘Kīvamahapphalo hoti, kīvamahānisaṃso, kīvamahājutiko, kīvamahāvipphāro? Seyyathāpi, bojjhe, yo imesaṃ soḷasannaṃ mahājanapadānaṃ pahūtarattaratanānaṃ issariyādhipaccaṃ rajjaṃ kāreyya, seyyathidaṃ – aṅgānaṃ magadhānaṃ kāsīnaṃ kosalānaṃ vajjīnaṃ mallānaṃ cetīnaṃ vaṅgānaṃ kurūnaṃ pañcālānaṃ macchānaṃ sūrasenānaṃ assakānaṃ avantīnaṃ gandhārānaṃ kambojānaṃ, aṭṭhaṅgasamannāgatassa uposathassa etaṃ kalaṃ nāgghati soḷasiṃ. Taṃ kissa hetu? Kapaṇaṃ, bojjhe, mānusakaṃ rajjaṃ dibbaṃ sukhaṃ upanidhāya.

    ‘‘යානි, බොජ්‌ඣෙ, මානුසකානි පඤ්‌ඤාස වස්‌සානි, චාතුමහාරාජිකානං දෙවානං එසො එකො රත්‌තින්‌දිවො. තාය රත්‌තියා තිංසරත්‌තියො මාසො. තෙන මාසෙන ද්‌වාදසමාසියො සංවච්‌ඡරො. තෙන සංවච්‌ඡරෙන දිබ්‌බානි පඤ්‌ච වස්‌සසතානි චාතුමහාරාජිකානං දෙවානං ආයුප්‌පමාණං. ඨානං ඛො පනෙතං, බොජ්‌ඣෙ, විජ්‌ජති යං ඉධෙකච්‌චො ඉත්‌ථී වා පුරිසො වා අට්‌ඨඞ්‌ගසමන්‌නාගතං උපොසථං උපවසිත්‌වා කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා චාතුමහාරාජිකානං දෙවානං සහබ්‍යතං උපපජ්‌ජෙය්‍ය. ඉදං ඛො පනෙතං, බොජ්‌ඣෙ, සන්‌ධාය භාසිතං – ‘කපණං මානුසකං රජ්‌ජං දිබ්‌බං සුඛං උපනිධාය’’’.

    ‘‘Yāni, bojjhe, mānusakāni paññāsa vassāni, cātumahārājikānaṃ devānaṃ eso eko rattindivo. Tāya rattiyā tiṃsarattiyo māso. Tena māsena dvādasamāsiyo saṃvaccharo. Tena saṃvaccharena dibbāni pañca vassasatāni cātumahārājikānaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, bojjhe, vijjati yaṃ idhekacco itthī vā puriso vā aṭṭhaṅgasamannāgataṃ uposathaṃ upavasitvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā cātumahārājikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjeyya. Idaṃ kho panetaṃ, bojjhe, sandhāya bhāsitaṃ – ‘kapaṇaṃ mānusakaṃ rajjaṃ dibbaṃ sukhaṃ upanidhāya’’’.

    ‘‘යං, බොජ්‌ඣෙ, මානුසකං වස්‌සසතං…පෙ.… තානි, බොජ්‌ඣෙ, මානුසකානි ද්‌වෙ වස්‌සසතානි…පෙ.… චත්‌තාරි වස්‌සසතානි…පෙ.… අට්‌ඨ වස්‌සසතානි…පෙ.… සොළස වස්‌සසතානි පරනිම්‌මිතවසවත්‌තීනං දෙවානං එසො එකො රත්‌තින්‌දිවො. තාය රත්‌තියා තිංසරත්‌තියො මාසො. තෙන මාසෙන ද්‌වාදසමාසියො සංවච්‌ඡරො. තෙන සංවච්‌ඡරෙන දිබ්‌බානි සොළස වස්‌සසහස්‌සානි පරනිම්‌මිතවසවත්‌තීනං දෙවානං ආයුප්‌පමාණං. ඨානං ඛො පනෙතං, බොජ්‌ඣෙ, විජ්‌ජති යං ඉධෙකච්‌චො ඉත්‌ථී වා පුරිසො වා අට්‌ඨඞ්‌ගසමන්‌නාගතං උපොසථං උපවසිත්‌වා කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා පරනිම්‌මිතවසවත්‌තීනං දෙවානං සහබ්‍යතං උපපජ්‌ජෙය්‍ය. ඉදං ඛො පනෙතං, බොජ්‌ඣෙ, සන්‌ධාය භාසිතං – ‘කපණං මානුසකං රජ්‌ජං දිබ්‌බං සුඛං උපනිධායා’’’ති.

    ‘‘Yaṃ, bojjhe, mānusakaṃ vassasataṃ…pe… tāni, bojjhe, mānusakāni dve vassasatāni…pe… cattāri vassasatāni…pe… aṭṭha vassasatāni…pe… soḷasa vassasatāni paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ eso eko rattindivo. Tāya rattiyā tiṃsarattiyo māso. Tena māsena dvādasamāsiyo saṃvaccharo. Tena saṃvaccharena dibbāni soḷasa vassasahassāni paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, bojjhe, vijjati yaṃ idhekacco itthī vā puriso vā aṭṭhaṅgasamannāgataṃ uposathaṃ upavasitvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjeyya. Idaṃ kho panetaṃ, bojjhe, sandhāya bhāsitaṃ – ‘kapaṇaṃ mānusakaṃ rajjaṃ dibbaṃ sukhaṃ upanidhāyā’’’ti.

    ‘‘පාණං න හඤ්‌ඤෙ න චදින්‌නමාදියෙ,

    ‘‘Pāṇaṃ na haññe na cadinnamādiye,

    මුසා න භාසෙ න ච මජ්‌ජපො සියා;

    Musā na bhāse na ca majjapo siyā;

    අබ්‍රහ්‌මචරියා විරමෙය්‍ය මෙථුනා,

    Abrahmacariyā virameyya methunā,

    රත්‌තිං න භුඤ්‌ජෙය්‍ය විකාලභොජනං.

    Rattiṃ na bhuñjeyya vikālabhojanaṃ.

    ‘‘මාලං න ධාරෙ න ච ගන්‌ධමාචරෙ,

    ‘‘Mālaṃ na dhāre na ca gandhamācare,

    මඤ්‌චෙ ඡමායං ව සයෙථ සන්‌ථතෙ;

    Mañce chamāyaṃ va sayetha santhate;

    එතඤ්‌හි අට්‌ඨඞ්‌ගිකමාහුපොසථං,

    Etañhi aṭṭhaṅgikamāhuposathaṃ,

    බුද්‌ධෙන දුක්‌ඛන්‌තගුනා පකාසිතං.

    Buddhena dukkhantagunā pakāsitaṃ.

    ‘‘චන්‌දො ච සුරියො ච උභො සුදස්‌සනා,

    ‘‘Cando ca suriyo ca ubho sudassanā,

    ඔභාසයං අනුපරියන්‌ති යාවතා;

    Obhāsayaṃ anupariyanti yāvatā;

    තමොනුදා තෙ පන අන්‌තලික්‌ඛගා,

    Tamonudā te pana antalikkhagā,

    නභෙ පභාසන්‌ති දිසාවිරොචනා.

    Nabhe pabhāsanti disāvirocanā.

    ‘‘එතස්‌මිං යං විජ්‌ජති අන්‌තරෙ ධනං,

    ‘‘Etasmiṃ yaṃ vijjati antare dhanaṃ,

    මුත්‌තා මණි වෙළුරියඤ්‌ච භද්‌දකං;

    Muttā maṇi veḷuriyañca bhaddakaṃ;

    සිඞ්‌ගීසුවණ්‌ණං අථ වාපි කඤ්‌චනං,

    Siṅgīsuvaṇṇaṃ atha vāpi kañcanaṃ,

    යං ජාතරූපං හටකන්‌ති වුච්‌චති.

    Yaṃ jātarūpaṃ haṭakanti vuccati.

    ‘‘අට්‌ඨඞ්‌ගුපෙතස්‌ස උපොසථස්‌ස,

    ‘‘Aṭṭhaṅgupetassa uposathassa,

    කලම්‌පි තෙ නානුභවන්‌ති සොළසිං;

    Kalampi te nānubhavanti soḷasiṃ;

    චන්‌දප්‌පභා තාරගණා ච සබ්‌බෙ.

    Candappabhā tāragaṇā ca sabbe.

    ‘‘තස්‌මා හි නාරී ච නරො ච සීලවා,

    ‘‘Tasmā hi nārī ca naro ca sīlavā,

    අට්‌ඨඞ්‌ගුපෙතං උපවස්‌සුපොසථං;

    Aṭṭhaṅgupetaṃ upavassuposathaṃ;

    පුඤ්‌ඤානි කත්‌වාන සුඛුද්‍රයානි,

    Puññāni katvāna sukhudrayāni,

    අනින්‌දිතා සග්‌ගමුපෙන්‌ති ඨාන’’න්‌ති. පඤ්‌චමං;

    Aninditā saggamupenti ṭhāna’’nti. pañcamaṃ;







    Related texts:



    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 1-8. සංඛිත්‌තූපොසථසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 1-8. Saṃkhittūposathasuttādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact