| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
៣. ព្រហ្មចរិយកថា
3. Brahmacariyakathā
១. សុទ្ធព្រហ្មចរិយកថាវណ្ណនា
1. Suddhabrahmacariyakathāvaṇṇanā
២៦៩. ឥទានិ ព្រហ្មចរិយកថា ហោតិ។ តត្ថ ទ្វេ ព្រហ្មចរិយវាសា, មគ្គភាវនា ច បព្ពជ្ជា ច។ បព្ពជ្ជា សព្ពទេវេសុ នត្ថិ។ មគ្គភាវនា ឋបេត្វា អសញ្ញសត្តេ សេសេសុ អប្បដិសិទ្ធា។ តត្ថ យេ បរនិម្មិតវសវត្តិទេវេ ឧបាទាយ តទុបរិទេវេសុ មគ្គភាវនម្បិ ន ឥច្ឆន្តិ សេយ្យថាបិ សម្មិតិយា, តេ សន្ធាយ នត្ថិ ទេវេសូតិ បុច្ឆា សកវាទិស្ស។ ‘‘តីហិ, ភិក្ខវេ, ឋានេហិ ជម្ពុទីបកា មនុស្សា ឧត្តរកុរុកេ ច មនុស្សេ អធិគ្គណ្ហន្តិ ទេវេ ច តាវតិំសេ។ កតមេហិ តីហិ? សូរា សតិមន្តោ ឥធ ព្រហ្មចរិយវាសោ’’តិ (អ. និ. ៩.២១) ឥទំ សុត្តំ និស្សាយ ទ្វេបិ ព្រហ្មចរិយវាសា នត្ថិ ទេវេសូតិ ឧប្បន្នលទ្ធិវសេន បដិញ្ញា បរវាទិស្ស។ បុន ទ្វិន្នម្បិ ព្រហ្មចរិយានំ អន្តរាយិកធម្មវសេនេវ សព្ពេ ទេវា ជឡាតិ បុច្ឆា សកវាទិស្ស។ តត្ថ ហត្ថសំវាចិកាតិ មូគា វិយ ហត្ថមុទ្ធាយ វត្តារោ។ បរតោ អត្ថិ ទេវេសូតិ បុច្ឆា បរវាទិស្ស, មគ្គភាវនំ សន្ធាយ បដិញ្ញា សកវាទិស្ស។ បដិញ្ញាយ អធិប្បាយំ អសល្លក្ខេត្វា បព្ពជ្ជាវសេន អនុយោគោ បរវាទិស្ស។
269. Idāni brahmacariyakathā hoti. Tattha dve brahmacariyavāsā, maggabhāvanā ca pabbajjā ca. Pabbajjā sabbadevesu natthi. Maggabhāvanā ṭhapetvā asaññasatte sesesu appaṭisiddhā. Tattha ye paranimmitavasavattideve upādāya taduparidevesu maggabhāvanampi na icchanti seyyathāpi sammitiyā, te sandhāya natthi devesūti pucchā sakavādissa. ‘‘Tīhi, bhikkhave, ṭhānehi jambudīpakā manussā uttarakuruke ca manusse adhiggaṇhanti deve ca tāvatiṃse. Katamehi tīhi? Sūrā satimanto idha brahmacariyavāso’’ti (a. ni. 9.21) idaṃ suttaṃ nissāya dvepi brahmacariyavāsā natthi devesūti uppannaladdhivasena paṭiññā paravādissa. Puna dvinnampi brahmacariyānaṃ antarāyikadhammavaseneva sabbe devā jaḷāti pucchā sakavādissa. Tattha hatthasaṃvācikāti mūgā viya hatthamuddhāya vattāro. Parato atthi devesūti pucchā paravādissa, maggabhāvanaṃ sandhāya paṭiññā sakavādissa. Paṭiññāya adhippāyaṃ asallakkhetvā pabbajjāvasena anuyogo paravādissa.
២៧០. យត្ថ នត្ថិ បព្ពជ្ជាតិ បញ្ហេ គិហីនញ្ចេវ ឯកច្ចានញ្ច ទេវានំ មគ្គបដិលាភំ សន្ធាយ បដិក្ខេបោ តស្សេវ។ បុន បុដ្ឋោ បច្ចន្តវាសិនោ ចេវ អសញ្ញសត្តេ ច សន្ធាយ បដិញ្ញា តស្សេវ។ យោ បព្ពជតីតិអាទីសុ បុច្ឆាសុបិ ឯសេវ នយោ។ បុន ‘‘អត្ថិ ទេវេសូ’’តិ បញ្ហេបិ មគ្គភាវនំ សន្ធាយេវ បដិញ្ញា សកវាទិស្ស, ‘‘សព្ពទេវេសូ’’តិ វុត្តេ អសញ្ញសត្តេ សន្ធាយ បដិក្ខេបោ តស្សេវ។
270. Yattha natthi pabbajjāti pañhe gihīnañceva ekaccānañca devānaṃ maggapaṭilābhaṃ sandhāya paṭikkhepo tasseva. Puna puṭṭho paccantavāsino ceva asaññasatte ca sandhāya paṭiññā tasseva. Yo pabbajatītiādīsu pucchāsupi eseva nayo. Puna ‘‘atthi devesū’’ti pañhepi maggabhāvanaṃ sandhāyeva paṭiññā sakavādissa, ‘‘sabbadevesū’’ti vutte asaññasatte sandhāya paṭikkhepo tasseva.
២៧១. មនុស្សេសូតិ បញ្ហទ្វយេ ជម្ពុទីបកេ សន្ធាយ បដិញ្ញា។ បច្ចន្តវាសិនោ សន្ធាយ បដិក្ខេបោ វេទិតព្ពោ។
271. Manussesūti pañhadvaye jambudīpake sandhāya paṭiññā. Paccantavāsino sandhāya paṭikkhepo veditabbo.
អត្ថិ យត្ថ អត្ថីតិ អត្ថិ តេ ទេវា, អត្ថិ វា សោ បទេសោ, យត្ថ អត្ថីតិ ឯវំ សត្តបទេសវិភាគមុខេន វិស្សជ្ជនំ សកវាទិស្ស។ ឥមិនា នយេន សព្ពេ ឯកន្តរិកបញ្ហា វេទិតព្ពា។
Atthi yattha atthīti atthi te devā, atthi vā so padeso, yattha atthīti evaṃ sattapadesavibhāgamukhena vissajjanaṃ sakavādissa. Iminā nayena sabbe ekantarikapañhā veditabbā.
២៧២. សុត្តានុយោគេ កុហិំ ផលុប្បត្តីតិ តស្ស អនាគាមិនោ អរហត្តផលុប្បត្តិ កុហិន្តិ បុច្ឆា សកវាទិស្ស។ តត្ថេវាតិ សុទ្ធាវាសេសូតិ អត្ថោ។
272. Suttānuyoge kuhiṃ phaluppattīti tassa anāgāmino arahattaphaluppatti kuhinti pucchā sakavādissa. Tatthevāti suddhāvāsesūti attho.
ហន្ទ ហីតិ ការណត្ថេ និបាតោ។ ឥទំ វុត្តំ ហោតិ – យស្មា អនាគាមិបុគ្គលោ ឥធ លោកេ ភាវិតេន មគ្គេន តត្ថ សុទ្ធាវាសេសុ ផលំ សច្ឆិករោតិ, ន តត្ថ អញ្ញំ មគ្គំ ភាវេតិ, តស្មា នត្ថិ ទេវេសុ ព្រហ្មចរិយវាសោតិ។
Handa hīti kāraṇatthe nipāto. Idaṃ vuttaṃ hoti – yasmā anāgāmipuggalo idha loke bhāvitena maggena tattha suddhāvāsesu phalaṃ sacchikaroti, na tattha aññaṃ maggaṃ bhāveti, tasmā natthi devesu brahmacariyavāsoti.
២. សំសន្ទនព្រហ្មចរិយវណ្ណនា
2. Saṃsandanabrahmacariyavaṇṇanā
២៧៣. ឥទានិ យទិ អញ្ញត្ថ ភាវិតេន មគ្គេន អញ្ញត្ថ ផលសច្ឆិកិរិយា ហោតិ, សោតាបន្នាទីនម្បិ សិយាតិ ឯតមត្ថំ ទស្សេតុំ បុន អនាគាមីតិអាទីនំ សំសន្ទនបុច្ឆា សកវាទិស្ស។ តត្ថ អនាគាមិស្ស ផលសច្ឆិកិរិយាយ បដិញ្ញា, សេសានំ ផលសច្ឆិកិរិយាយ បដិក្ខេបោ បរវាទិស្ស។ ឥធ ភាវិតមគ្គោ ហិ អនាគាមី ឥធវិហាយនិដ្ឋោ នាម ហោតិ។ សោ ឥធ អនាគាមិមគ្គំ ភាវេត្វា ‘‘ឱបបាតិកោ តត្ថបរិនិព្ពាយី’’តិ វចនតោ ‘‘បុន មគ្គភាវនំ វិនា ឧបបត្តិវសេនេវ អរហត្តផលំ សច្ឆិករោតី’’តិ តស្ស លទ្ធិ។ សោតាបន្នសកទាគាមិនោ បន តត្ថ មគ្គំ ភាវេត្វា តត្រុបបត្តិកា នាម ហោន្តីតិ តេសំ ឥធាគមនញ្ញេវ នត្ថិ។ ឥតិ សោ អនាគាមិស្ស ផលសច្ឆិកិរិយំ បុដ្ឋោ បដិជានាតិ។ ឥតរេសំ បដិក្ខិបតិ។
273. Idāni yadi aññattha bhāvitena maggena aññattha phalasacchikiriyā hoti, sotāpannādīnampi siyāti etamatthaṃ dassetuṃ puna anāgāmītiādīnaṃ saṃsandanapucchā sakavādissa. Tattha anāgāmissa phalasacchikiriyāya paṭiññā, sesānaṃ phalasacchikiriyāya paṭikkhepo paravādissa. Idha bhāvitamaggo hi anāgāmī idhavihāyaniṭṭho nāma hoti. So idha anāgāmimaggaṃ bhāvetvā ‘‘opapātiko tatthaparinibbāyī’’ti vacanato ‘‘puna maggabhāvanaṃ vinā upapattivaseneva arahattaphalaṃ sacchikarotī’’ti tassa laddhi. Sotāpannasakadāgāmino pana tattha maggaṃ bhāvetvā tatrupapattikā nāma hontīti tesaṃ idhāgamanaññeva natthi. Iti so anāgāmissa phalasacchikiriyaṃ puṭṭho paṭijānāti. Itaresaṃ paṭikkhipati.
អនាគាមី បុគ្គលោ តត្ថ ភាវិតេន មគ្គេនាតិ បញ្ហេ ‘‘អនាគាមិនោ តត្ថ មគ្គភាវនាវ នត្ថី’’តិ លទ្ធិយា បដិក្ខិបតិ។ មគ្គោ ច ភាវីយតិ, ន ច កិលេសា បហីយន្តីតិ បុច្ឆា សកវាទិស្ស , រូបាវចរមគ្គំ សន្ធាយ បដិញ្ញា ឥតរស្ស។ រូបាវចរមគ្គេន ហិ សោ ឥធវិហាយនិដ្ឋោ នាម ជាតោ។
Anāgāmī puggalo tattha bhāvitena maggenāti pañhe ‘‘anāgāmino tattha maggabhāvanāva natthī’’ti laddhiyā paṭikkhipati. Maggo ca bhāvīyati, na ca kilesā pahīyantīti pucchā sakavādissa , rūpāvacaramaggaṃ sandhāya paṭiññā itarassa. Rūpāvacaramaggena hi so idhavihāyaniṭṭho nāma jāto.
អនាគាមី បុគ្គលោ កតករណីយោតិ បញ្ហេ ‘‘ឱបបាតិកោ តត្ថបរិនិព្ពាយី’’តិ វចនតោ ឧបបត្តិយាវស្ស កតករណីយាទិភាវំ សន្ធាយ បដិជានាតិ។ អរហាតិ បញ្ហេ ឥធបរិនិព្ពាយិនោ អរហតោ វសេនេវ បដិក្ខិបតិ។ បុន បុដ្ឋោ តត្ថបរិនិព្ពាយិនោ វសេន បដិជានាតិ។
Anāgāmī puggalo katakaraṇīyoti pañhe ‘‘opapātiko tatthaparinibbāyī’’ti vacanato upapattiyāvassa katakaraṇīyādibhāvaṃ sandhāya paṭijānāti. Arahāti pañhe idhaparinibbāyino arahato vaseneva paṭikkhipati. Puna puṭṭho tatthaparinibbāyino vasena paṭijānāti.
អត្ថិ អរហតោ បុនព្ភវោតិអាទីសុបិ តត្ថបរិនិព្ពាយី ឥធបរិនិព្ពាយីនំ វសេនេវ អត្ថោ វេទិតព្ពោ។ អប្បដិវិទ្ធាកុប្បោវ តត្ថបរិនិព្ពាយតីតិ បុដ្ឋោ ឥធេវ ភាវិតេន មគ្គេន តស្ស អកុប្បបដិវេធំ ឥច្ឆន្តោ បដិក្ខិបតិ។
Atthi arahato punabbhavotiādīsupi tatthaparinibbāyī idhaparinibbāyīnaṃ vaseneva attho veditabbo. Appaṭividdhākuppova tatthaparinibbāyatīti puṭṭho idheva bhāvitena maggena tassa akuppapaṭivedhaṃ icchanto paṭikkhipati.
យថា មិគោតិ បឋមំ ឧទាហរណំ បរវាទិស្ស, ទុតិយំ សកវាទិស្ស។ សេសំ សព្ពត្ថ ឧត្តានត្ថមេវាតិ។
Yathā migoti paṭhamaṃ udāharaṇaṃ paravādissa, dutiyaṃ sakavādissa. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
ព្រហ្មចរិយកថា និដ្ឋិតា។
Brahmacariyakathā niṭṭhitā.
៣. ឱធិសោកថាវណ្ណនា
3. Odhisokathāvaṇṇanā
២៧៤. ឥទានិ ឱធិសោកថា នាម ហោតិ។ តត្ថ យេ សោតាបន្នាទីនំ នានាភិសមយវសេន ទុក្ខទស្សនាទីហិ ឱធិសោ ឱធិសោ ឯកទេសេន ឯកទេសេន កិលេសប្បហានំ ឥច្ឆន្តិ សេយ្យថាបិ ឯតរហិ សម្មិតិយាទយោ, តេសំ តំ លទ្ធិំ ភិន្ទិតុំ ឱធិសោតិ បុច្ឆា សកវាទិស្ស, បដិញ្ញា បរវាទិស្ស។ បុន អនុយោគោ សកវាទិស្ស, ឯកទេសេន សោតាបន្នាទិភាវស្ស អភាវតោ បដិក្ខេបោ បរវាទិស្ស។ ឥមិនា ឧបាយេន សព្ពវារេសុ អត្ថោ វេទិតព្ពោតិ។
274. Idāni odhisokathā nāma hoti. Tattha ye sotāpannādīnaṃ nānābhisamayavasena dukkhadassanādīhi odhiso odhiso ekadesena ekadesena kilesappahānaṃ icchanti seyyathāpi etarahi sammitiyādayo, tesaṃ taṃ laddhiṃ bhindituṃ odhisoti pucchā sakavādissa, paṭiññā paravādissa. Puna anuyogo sakavādissa, ekadesena sotāpannādibhāvassa abhāvato paṭikkhepo paravādissa. Iminā upāyena sabbavāresu attho veditabboti.
ឱធិសោកថាវណ្ណនា។
Odhisokathāvaṇṇanā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / កថាវត្ថុបាឡិ • Kathāvatthupāḷi / ៣. ព្រហ្មចរិយកថា • 3. Brahmacariyakathā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā
៣. ព្រហ្មចរិយកថា • 3. Brahmacariyakathā
៤. ឱធិសោកថាវណ្ណនា • 4. Odhisokathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-អនុដីកា • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ៣. ព្រហ្មចរិយកថា • 3. Brahmacariyakathā
