| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
೩. ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಕಥಾ
3. Brahmacariyakathā
೧. ಸುದ್ಧಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ
1. Suddhabrahmacariyakathāvaṇṇanā
೨೬೯. ಇದಾನಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಕಥಾ ಹೋತಿ। ತತ್ಥ ದ್ವೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಾ, ಮಗ್ಗಭಾವನಾ ಚ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಚ। ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಸಬ್ಬದೇವೇಸು ನತ್ಥಿ। ಮಗ್ಗಭಾವನಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಸಞ್ಞಸತ್ತೇ ಸೇಸೇಸು ಅಪ್ಪಟಿಸಿದ್ಧಾ। ತತ್ಥ ಯೇ ಪರನಿಮ್ಮಿತವಸವತ್ತಿದೇವೇ ಉಪಾದಾಯ ತದುಪರಿದೇವೇಸು ಮಗ್ಗಭಾವನಮ್ಪಿ ನ ಇಚ್ಛನ್ತಿ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸಮ್ಮಿತಿಯಾ, ತೇ ಸನ್ಧಾಯ ನತ್ಥಿ ದೇವೇಸೂತಿ ಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ। ‘‘ತೀಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಠಾನೇಹಿ ಜಮ್ಬುದೀಪಕಾ ಮನುಸ್ಸಾ ಉತ್ತರಕುರುಕೇ ಚ ಮನುಸ್ಸೇ ಅಧಿಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಿ ದೇವೇ ಚ ತಾವತಿಂಸೇ। ಕತಮೇಹಿ ತೀಹಿ? ಸೂರಾ ಸತಿಮನ್ತೋ ಇಧ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸೋ’’ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೯.೨೧) ಇದಂ ಸುತ್ತಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ದ್ವೇಪಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಾ ನತ್ಥಿ ದೇವೇಸೂತಿ ಉಪ್ಪನ್ನಲದ್ಧಿವಸೇನ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಪರವಾದಿಸ್ಸ। ಪುನ ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾನಂ ಅನ್ತರಾಯಿಕಧಮ್ಮವಸೇನೇವ ಸಬ್ಬೇ ದೇವಾ ಜಳಾತಿ ಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ। ತತ್ಥ ಹತ್ಥಸಂವಾಚಿಕಾತಿ ಮೂಗಾ ವಿಯ ಹತ್ಥಮುದ್ಧಾಯ ವತ್ತಾರೋ। ಪರತೋ ಅತ್ಥಿ ದೇವೇಸೂತಿ ಪುಚ್ಛಾ ಪರವಾದಿಸ್ಸ, ಮಗ್ಗಭಾವನಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ। ಪಟಿಞ್ಞಾಯ ಅಧಿಪ್ಪಾಯಂ ಅಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾವಸೇನ ಅನುಯೋಗೋ ಪರವಾದಿಸ್ಸ।
269. Idāni brahmacariyakathā hoti. Tattha dve brahmacariyavāsā, maggabhāvanā ca pabbajjā ca. Pabbajjā sabbadevesu natthi. Maggabhāvanā ṭhapetvā asaññasatte sesesu appaṭisiddhā. Tattha ye paranimmitavasavattideve upādāya taduparidevesu maggabhāvanampi na icchanti seyyathāpi sammitiyā, te sandhāya natthi devesūti pucchā sakavādissa. ‘‘Tīhi, bhikkhave, ṭhānehi jambudīpakā manussā uttarakuruke ca manusse adhiggaṇhanti deve ca tāvatiṃse. Katamehi tīhi? Sūrā satimanto idha brahmacariyavāso’’ti (a. ni. 9.21) idaṃ suttaṃ nissāya dvepi brahmacariyavāsā natthi devesūti uppannaladdhivasena paṭiññā paravādissa. Puna dvinnampi brahmacariyānaṃ antarāyikadhammavaseneva sabbe devā jaḷāti pucchā sakavādissa. Tattha hatthasaṃvācikāti mūgā viya hatthamuddhāya vattāro. Parato atthi devesūti pucchā paravādissa, maggabhāvanaṃ sandhāya paṭiññā sakavādissa. Paṭiññāya adhippāyaṃ asallakkhetvā pabbajjāvasena anuyogo paravādissa.
೨೭೦. ಯತ್ಥ ನತ್ಥಿ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾತಿ ಪಞ್ಹೇ ಗಿಹೀನಞ್ಚೇವ ಏಕಚ್ಚಾನಞ್ಚ ದೇವಾನಂ ಮಗ್ಗಪಟಿಲಾಭಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ತಸ್ಸೇವ। ಪುನ ಪುಟ್ಠೋ ಪಚ್ಚನ್ತವಾಸಿನೋ ಚೇವ ಅಸಞ್ಞಸತ್ತೇ ಚ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಞ್ಞಾ ತಸ್ಸೇವ। ಯೋ ಪಬ್ಬಜತೀತಿಆದೀಸು ಪುಚ್ಛಾಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಪುನ ‘‘ಅತ್ಥಿ ದೇವೇಸೂ’’ತಿ ಪಞ್ಹೇಪಿ ಮಗ್ಗಭಾವನಂ ಸನ್ಧಾಯೇವ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ, ‘‘ಸಬ್ಬದೇವೇಸೂ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಅಸಞ್ಞಸತ್ತೇ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ತಸ್ಸೇವ।
270. Yattha natthi pabbajjāti pañhe gihīnañceva ekaccānañca devānaṃ maggapaṭilābhaṃ sandhāya paṭikkhepo tasseva. Puna puṭṭho paccantavāsino ceva asaññasatte ca sandhāya paṭiññā tasseva. Yo pabbajatītiādīsu pucchāsupi eseva nayo. Puna ‘‘atthi devesū’’ti pañhepi maggabhāvanaṃ sandhāyeva paṭiññā sakavādissa, ‘‘sabbadevesū’’ti vutte asaññasatte sandhāya paṭikkhepo tasseva.
೨೭೧. ಮನುಸ್ಸೇಸೂತಿ ಪಞ್ಹದ್ವಯೇ ಜಮ್ಬುದೀಪಕೇ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಞ್ಞಾ। ಪಚ್ಚನ್ತವಾಸಿನೋ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
271. Manussesūti pañhadvaye jambudīpake sandhāya paṭiññā. Paccantavāsino sandhāya paṭikkhepo veditabbo.
ಅತ್ಥಿ ಯತ್ಥ ಅತ್ಥೀತಿ ಅತ್ಥಿ ತೇ ದೇವಾ, ಅತ್ಥಿ ವಾ ಸೋ ಪದೇಸೋ, ಯತ್ಥ ಅತ್ಥೀತಿ ಏವಂ ಸತ್ತಪದೇಸವಿಭಾಗಮುಖೇನ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಂ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ। ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ಸಬ್ಬೇ ಏಕನ್ತರಿಕಪಞ್ಹಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Atthi yattha atthīti atthi te devā, atthi vā so padeso, yattha atthīti evaṃ sattapadesavibhāgamukhena vissajjanaṃ sakavādissa. Iminā nayena sabbe ekantarikapañhā veditabbā.
೨೭೨. ಸುತ್ತಾನುಯೋಗೇ ಕುಹಿಂ ಫಲುಪ್ಪತ್ತೀತಿ ತಸ್ಸ ಅನಾಗಾಮಿನೋ ಅರಹತ್ತಫಲುಪ್ಪತ್ತಿ ಕುಹಿನ್ತಿ ಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ। ತತ್ಥೇವಾತಿ ಸುದ್ಧಾವಾಸೇಸೂತಿ ಅತ್ಥೋ।
272. Suttānuyoge kuhiṃ phaluppattīti tassa anāgāmino arahattaphaluppatti kuhinti pucchā sakavādissa. Tatthevāti suddhāvāsesūti attho.
ಹನ್ದ ಹೀತಿ ಕಾರಣತ್ಥೇ ನಿಪಾತೋ। ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಯಸ್ಮಾ ಅನಾಗಾಮಿಪುಗ್ಗಲೋ ಇಧ ಲೋಕೇ ಭಾವಿತೇನ ಮಗ್ಗೇನ ತತ್ಥ ಸುದ್ಧಾವಾಸೇಸು ಫಲಂ ಸಚ್ಛಿಕರೋತಿ, ನ ತತ್ಥ ಅಞ್ಞಂ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ನತ್ಥಿ ದೇವೇಸು ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸೋತಿ।
Handa hīti kāraṇatthe nipāto. Idaṃ vuttaṃ hoti – yasmā anāgāmipuggalo idha loke bhāvitena maggena tattha suddhāvāsesu phalaṃ sacchikaroti, na tattha aññaṃ maggaṃ bhāveti, tasmā natthi devesu brahmacariyavāsoti.
೨. ಸಂಸನ್ದನಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಣ್ಣನಾ
2. Saṃsandanabrahmacariyavaṇṇanā
೨೭೩. ಇದಾನಿ ಯದಿ ಅಞ್ಞತ್ಥ ಭಾವಿತೇನ ಮಗ್ಗೇನ ಅಞ್ಞತ್ಥ ಫಲಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಹೋತಿ, ಸೋತಾಪನ್ನಾದೀನಮ್ಪಿ ಸಿಯಾತಿ ಏತಮತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಪುನ ಅನಾಗಾಮೀತಿಆದೀನಂ ಸಂಸನ್ದನಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ। ತತ್ಥ ಅನಾಗಾಮಿಸ್ಸ ಫಲಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಯ ಪಟಿಞ್ಞಾ, ಸೇಸಾನಂ ಫಲಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಯ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಪರವಾದಿಸ್ಸ। ಇಧ ಭಾವಿತಮಗ್ಗೋ ಹಿ ಅನಾಗಾಮೀ ಇಧವಿಹಾಯನಿಟ್ಠೋ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಸೋ ಇಧ ಅನಾಗಾಮಿಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತ್ವಾ ‘‘ಓಪಪಾತಿಕೋ ತತ್ಥಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೀ’’ತಿ ವಚನತೋ ‘‘ಪುನ ಮಗ್ಗಭಾವನಂ ವಿನಾ ಉಪಪತ್ತಿವಸೇನೇವ ಅರಹತ್ತಫಲಂ ಸಚ್ಛಿಕರೋತೀ’’ತಿ ತಸ್ಸ ಲದ್ಧಿ। ಸೋತಾಪನ್ನಸಕದಾಗಾಮಿನೋ ಪನ ತತ್ಥ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತ್ವಾ ತತ್ರುಪಪತ್ತಿಕಾ ನಾಮ ಹೋನ್ತೀತಿ ತೇಸಂ ಇಧಾಗಮನಞ್ಞೇವ ನತ್ಥಿ। ಇತಿ ಸೋ ಅನಾಗಾಮಿಸ್ಸ ಫಲಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಂ ಪುಟ್ಠೋ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ಇತರೇಸಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ।
273. Idāni yadi aññattha bhāvitena maggena aññattha phalasacchikiriyā hoti, sotāpannādīnampi siyāti etamatthaṃ dassetuṃ puna anāgāmītiādīnaṃ saṃsandanapucchā sakavādissa. Tattha anāgāmissa phalasacchikiriyāya paṭiññā, sesānaṃ phalasacchikiriyāya paṭikkhepo paravādissa. Idha bhāvitamaggo hi anāgāmī idhavihāyaniṭṭho nāma hoti. So idha anāgāmimaggaṃ bhāvetvā ‘‘opapātiko tatthaparinibbāyī’’ti vacanato ‘‘puna maggabhāvanaṃ vinā upapattivaseneva arahattaphalaṃ sacchikarotī’’ti tassa laddhi. Sotāpannasakadāgāmino pana tattha maggaṃ bhāvetvā tatrupapattikā nāma hontīti tesaṃ idhāgamanaññeva natthi. Iti so anāgāmissa phalasacchikiriyaṃ puṭṭho paṭijānāti. Itaresaṃ paṭikkhipati.
ಅನಾಗಾಮೀ ಪುಗ್ಗಲೋ ತತ್ಥ ಭಾವಿತೇನ ಮಗ್ಗೇನಾತಿ ಪಞ್ಹೇ ‘‘ಅನಾಗಾಮಿನೋ ತತ್ಥ ಮಗ್ಗಭಾವನಾವ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ಲದ್ಧಿಯಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ಮಗ್ಗೋ ಚ ಭಾವೀಯತಿ, ನ ಚ ಕಿಲೇಸಾ ಪಹೀಯನ್ತೀತಿ ಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ , ರೂಪಾವಚರಮಗ್ಗಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಇತರಸ್ಸ। ರೂಪಾವಚರಮಗ್ಗೇನ ಹಿ ಸೋ ಇಧವಿಹಾಯನಿಟ್ಠೋ ನಾಮ ಜಾತೋ।
Anāgāmī puggalo tattha bhāvitena maggenāti pañhe ‘‘anāgāmino tattha maggabhāvanāva natthī’’ti laddhiyā paṭikkhipati. Maggo ca bhāvīyati, na ca kilesā pahīyantīti pucchā sakavādissa , rūpāvacaramaggaṃ sandhāya paṭiññā itarassa. Rūpāvacaramaggena hi so idhavihāyaniṭṭho nāma jāto.
ಅನಾಗಾಮೀ ಪುಗ್ಗಲೋ ಕತಕರಣೀಯೋತಿ ಪಞ್ಹೇ ‘‘ಓಪಪಾತಿಕೋ ತತ್ಥಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೀ’’ತಿ ವಚನತೋ ಉಪಪತ್ತಿಯಾವಸ್ಸ ಕತಕರಣೀಯಾದಿಭಾವಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ಅರಹಾತಿ ಪಞ್ಹೇ ಇಧಪರಿನಿಬ್ಬಾಯಿನೋ ಅರಹತೋ ವಸೇನೇವ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ಪುನ ಪುಟ್ಠೋ ತತ್ಥಪರಿನಿಬ್ಬಾಯಿನೋ ವಸೇನ ಪಟಿಜಾನಾತಿ।
Anāgāmī puggalo katakaraṇīyoti pañhe ‘‘opapātiko tatthaparinibbāyī’’ti vacanato upapattiyāvassa katakaraṇīyādibhāvaṃ sandhāya paṭijānāti. Arahāti pañhe idhaparinibbāyino arahato vaseneva paṭikkhipati. Puna puṭṭho tatthaparinibbāyino vasena paṭijānāti.
ಅತ್ಥಿ ಅರಹತೋ ಪುನಬ್ಭವೋತಿಆದೀಸುಪಿ ತತ್ಥಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೀ ಇಧಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೀನಂ ವಸೇನೇವ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಅಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾಕುಪ್ಪೋವ ತತ್ಥಪರಿನಿಬ್ಬಾಯತೀತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಇಧೇವ ಭಾವಿತೇನ ಮಗ್ಗೇನ ತಸ್ಸ ಅಕುಪ್ಪಪಟಿವೇಧಂ ಇಚ್ಛನ್ತೋ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ।
Atthi arahato punabbhavotiādīsupi tatthaparinibbāyī idhaparinibbāyīnaṃ vaseneva attho veditabbo. Appaṭividdhākuppova tatthaparinibbāyatīti puṭṭho idheva bhāvitena maggena tassa akuppapaṭivedhaṃ icchanto paṭikkhipati.
ಯಥಾ ಮಿಗೋತಿ ಪಠಮಂ ಉದಾಹರಣಂ ಪರವಾದಿಸ್ಸ, ದುತಿಯಂ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವಾತಿ।
Yathā migoti paṭhamaṃ udāharaṇaṃ paravādissa, dutiyaṃ sakavādissa. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಕಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Brahmacariyakathā niṭṭhitā.
೩. ಓಧಿಸೋಕಥಾವಣ್ಣನಾ
3. Odhisokathāvaṇṇanā
೨೭೪. ಇದಾನಿ ಓಧಿಸೋಕಥಾ ನಾಮ ಹೋತಿ। ತತ್ಥ ಯೇ ಸೋತಾಪನ್ನಾದೀನಂ ನಾನಾಭಿಸಮಯವಸೇನ ದುಕ್ಖದಸ್ಸನಾದೀಹಿ ಓಧಿಸೋ ಓಧಿಸೋ ಏಕದೇಸೇನ ಏಕದೇಸೇನ ಕಿಲೇಸಪ್ಪಹಾನಂ ಇಚ್ಛನ್ತಿ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಏತರಹಿ ಸಮ್ಮಿತಿಯಾದಯೋ, ತೇಸಂ ತಂ ಲದ್ಧಿಂ ಭಿನ್ದಿತುಂ ಓಧಿಸೋತಿ ಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ, ಪಟಿಞ್ಞಾ ಪರವಾದಿಸ್ಸ। ಪುನ ಅನುಯೋಗೋ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ, ಏಕದೇಸೇನ ಸೋತಾಪನ್ನಾದಿಭಾವಸ್ಸ ಅಭಾವತೋ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಪರವಾದಿಸ್ಸ। ಇಮಿನಾ ಉಪಾಯೇನ ಸಬ್ಬವಾರೇಸು ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ।
274. Idāni odhisokathā nāma hoti. Tattha ye sotāpannādīnaṃ nānābhisamayavasena dukkhadassanādīhi odhiso odhiso ekadesena ekadesena kilesappahānaṃ icchanti seyyathāpi etarahi sammitiyādayo, tesaṃ taṃ laddhiṃ bhindituṃ odhisoti pucchā sakavādissa, paṭiññā paravādissa. Puna anuyogo sakavādissa, ekadesena sotāpannādibhāvassa abhāvato paṭikkhepo paravādissa. Iminā upāyena sabbavāresu attho veditabboti.
ಓಧಿಸೋಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Odhisokathāvaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಕಥಾವತ್ಥುಪಾಳಿ • Kathāvatthupāḷi / ೩. ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಕಥಾ • 3. Brahmacariyakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā
೩. ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಕಥಾ • 3. Brahmacariyakathā
೪. ಓಧಿಸೋಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 4. Odhisokathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ೩. ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಕಥಾ • 3. Brahmacariyakathā
