Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
൫. ബ്രഹ്മചരിയസുത്തവണ്ണനാ
5. Brahmacariyasuttavaṇṇanā
൨൫. പഞ്ചമേ നയിദന്തി ഏത്ഥ ന-ഇതി പടിസേധേ നിപാതോ, തസ്സ ‘‘വുസ്സതീ’’തി ഇമിനാ സമ്ബന്ധോ ‘‘ന വുസ്സതീ’’തി, യ-കാരോ പദസന്ധികരോ. ഇദം-സദ്ദോ ‘‘ഏകമിദാഹം, ഭിക്ഖവേ, സമയം ഉക്കട്ഠായം വിഹരാമി സുഭഗവനേ സാലരാജമൂലേ’’തിആദീസു (ദീ॰ നി॰ ൨.൯൧; മ॰ നി॰ ൧.൫൦൧) നിപാതമത്തം, ‘‘ഇദം ഖോ തം, ഭിക്ഖവേ, അപ്പമത്തകം സീലമത്തക’’ന്തിആദീസു (ദീ॰ നി॰ ൧.൨൭) യഥാവുത്തേ ആസന്നപച്ചക്ഖേ ആഗതോ.
25. Pañcame nayidanti ettha na-iti paṭisedhe nipāto, tassa ‘‘vussatī’’ti iminā sambandho ‘‘na vussatī’’ti, ya-kāro padasandhikaro. Idaṃ-saddo ‘‘ekamidāhaṃ, bhikkhave, samayaṃ ukkaṭṭhāyaṃ viharāmi subhagavane sālarājamūle’’tiādīsu (dī. ni. 2.91; ma. ni. 1.501) nipātamattaṃ, ‘‘idaṃ kho taṃ, bhikkhave, appamattakaṃ sīlamattaka’’ntiādīsu (dī. ni. 1.27) yathāvutte āsannapaccakkhe āgato.
‘‘ഇദഞ്ഹി തം ജേതവനം, ഇസിസങ്ഘനിസേവിതം;
‘‘Idañhi taṃ jetavanaṃ, isisaṅghanisevitaṃ;
ആവുത്ഥം ധമ്മരാജേന, പീതിസഞ്ജനനം മമാ’’തി. (മ॰ നി॰ ൩.൩൮൭-൩൮൮; സം॰ നി॰ ൧.൪൮, ൧൦൧) –
Āvutthaṃ dhammarājena, pītisañjananaṃ mamā’’ti. (ma. ni. 3.387-388; saṃ. ni. 1.48, 101) –
ആദീസു വക്ഖമാനേ ആസന്നപച്ചക്ഖേ. ഇധാപി വക്ഖമാനേയേവ ആസന്നപച്ചക്ഖേ ദട്ഠബ്ബോ.
Ādīsu vakkhamāne āsannapaccakkhe. Idhāpi vakkhamāneyeva āsannapaccakkhe daṭṭhabbo.
ബ്രഹ്മചരിയ-സദ്ദോ –
Brahmacariya-saddo –
‘‘കിം തേ വതം കിം പന ബ്രഹ്മചരിയം,
‘‘Kiṃ te vataṃ kiṃ pana brahmacariyaṃ,
കിസ്സ സുചിണ്ണസ്സ അയം വിപാകോ;
Kissa suciṇṇassa ayaṃ vipāko;
ഇദ്ധീ ജുതീ ബലവീരിയൂപപത്തി,
Iddhī jutī balavīriyūpapatti,
ഇദഞ്ച തേ നാഗ മഹാവിമാനം.
Idañca te nāga mahāvimānaṃ.
‘‘അഹഞ്ച ഭരിയാ ച മനുസ്സലോകേ,
‘‘Ahañca bhariyā ca manussaloke,
സദ്ധാ ഉഭോ ദാനപതീ അഹുമ്ഹാ;
Saddhā ubho dānapatī ahumhā;
ഓപാനഭൂതം മേ ഘരം തദാസി,
Opānabhūtaṃ me gharaṃ tadāsi,
സന്തപ്പിതാ സമണബ്രാഹ്മണാ ച.
Santappitā samaṇabrāhmaṇā ca.
‘‘തം മേ വതം തം പന ബ്രഹ്മചരിയം,
‘‘Taṃ me vataṃ taṃ pana brahmacariyaṃ,
തസ്സ സുചിണ്ണസ്സ അയം വിപാകോ;
Tassa suciṇṇassa ayaṃ vipāko;
ഇദ്ധീ ജുതീ ബലവീരിയൂപപത്തി,
Iddhī jutī balavīriyūpapatti,
ഇദഞ്ച മേ വീര മഹാവിമാന’’ന്തി. –
Idañca me vīra mahāvimāna’’nti. –
ഇമസ്മിം പുണ്ണകജാതകേ (ജാ॰ ൨.൨൨.൧൫൯൫) ദാനേ ആഗതോ.
Imasmiṃ puṇṇakajātake (jā. 2.22.1595) dāne āgato.
‘‘കേന പാണി കാമദദോ, കേന പാണി മധുസ്സവോ;
‘‘Kena pāṇi kāmadado, kena pāṇi madhussavo;
കേന തേ ബ്രഹ്മചരിയേന, പുഞ്ഞം പാണിമ്ഹി ഇജ്ഝതീ’’തി. –
Kena te brahmacariyena, puññaṃ pāṇimhi ijjhatī’’ti. –
ഇമസ്മിം അങ്കുരപേതവത്ഥുസ്മിം (പേ॰ വ॰ ൨൭൫, ൨൭൭) വേയ്യാവച്ചേ.
Imasmiṃ aṅkurapetavatthusmiṃ (pe. va. 275, 277) veyyāvacce.
‘‘ഏവം ഖോ തം, ഭിക്ഖവേ, തിത്തിരിയം നാമ ബ്രഹ്മചരിയം അഹോസീ’’തി ഇമസ്മിം തിത്തിരജാതകേ (ചൂളവ॰ ൩൧൧) പഞ്ചസിക്ഖാപദസീലേ.
‘‘Evaṃ kho taṃ, bhikkhave, tittiriyaṃ nāma brahmacariyaṃ ahosī’’ti imasmiṃ tittirajātake (cūḷava. 311) pañcasikkhāpadasīle.
‘‘തം ഖോ പന മേ, പഞ്ചസിഖ, ബ്രഹ്മചരിയം നേവ നിബ്ബിദായ ന വിരാഗായ…പേ॰… യാവദേവ ബ്രഹ്മലോകൂപപത്തിയാ’’തി ഇമസ്മിം മഹാഗോവിന്ദസുത്തേ (ദീ॰ നി॰ ൨.൩൨൯) ബ്രഹ്മവിഹാരേ.
‘‘Taṃ kho pana me, pañcasikha, brahmacariyaṃ neva nibbidāya na virāgāya…pe… yāvadeva brahmalokūpapattiyā’’ti imasmiṃ mahāgovindasutte (dī. ni. 2.329) brahmavihāre.
‘‘പരേ അബ്രഹ്മചാരീ ഭവിസ്സന്തി, മയമേത്ഥ ബ്രഹ്മചാരീ ഭവിസ്സാമാ’’തി ഇമസ്മിം സല്ലേഖസുത്തേ (മ॰ നി॰ ൧.൮൩) മേഥുനവിരതിയം.
‘‘Pare abrahmacārī bhavissanti, mayamettha brahmacārī bhavissāmā’’ti imasmiṃ sallekhasutte (ma. ni. 1.83) methunaviratiyaṃ.
‘‘മയഞ്ച ഭരിയാ നാതിക്കമാമ,
‘‘Mayañca bhariyā nātikkamāma,
അമ്ഹേ ച ഭരിയാ നാതിക്കമന്തി;
Amhe ca bhariyā nātikkamanti;
അഞ്ഞത്ര താഹി ബ്രഹ്മചരിയം ചരാമ,
Aññatra tāhi brahmacariyaṃ carāma,
തസ്മാ ഹി അമ്ഹം ദഹരാ ന മീയരേ’’തി. –
Tasmā hi amhaṃ daharā na mīyare’’ti. –
ഇമസ്മിം മഹാധമ്മപാലജാതകേ (ജാ॰ ൧.൧൦.൯൭) സദാരസന്തോസേ.
Imasmiṃ mahādhammapālajātake (jā. 1.10.97) sadārasantose.
‘‘അഭിജാനാമി ഖോ പനാഹം, സാരിപുത്ത, ചതുരങ്ഗസമന്നാഗതം ബ്രഹ്മചരിയം ചരിതാ, തപസ്സീ സുദം ഹോമീ’’തി ലോമഹംസസുത്തേ (മ॰ നി॰ ൧.൧൫൫) വീരിയേ.
‘‘Abhijānāmi kho panāhaṃ, sāriputta, caturaṅgasamannāgataṃ brahmacariyaṃ caritā, tapassī sudaṃ homī’’ti lomahaṃsasutte (ma. ni. 1.155) vīriye.
‘‘ഹീനേന ബ്രഹ്മചരിയേന, ഖത്തിയേ ഉപപജ്ജതി;
‘‘Hīnena brahmacariyena, khattiye upapajjati;
മജ്ഝിമേന ച ദേവത്തം, ഉത്തമേന വിസുജ്ഝതീ’’തി. –
Majjhimena ca devattaṃ, uttamena visujjhatī’’ti. –
നിമിജാതകേ (ജാ॰ ൨.൨൨.൪൨൯) അത്തദമനവസേന കതേ അട്ഠങ്ഗികേ ഉപോസഥേ.
Nimijātake (jā. 2.22.429) attadamanavasena kate aṭṭhaṅgike uposathe.
‘‘ഇദം ഖോ പന മേ, പഞ്ചസിഖ, ബ്രഹ്മചരിയം ഏകന്തനിബ്ബിദായ വിരാഗായ…പേ॰… അയമേവ അരിയോ അട്ഠങ്ഗികോ മഗ്ഗോ’’തി മഹാഗോവിന്ദസുത്തേയേവ (ദീ॰ നി॰ ൨.൩൨൯) അരിയമഗ്ഗേ.
‘‘Idaṃ kho pana me, pañcasikha, brahmacariyaṃ ekantanibbidāya virāgāya…pe… ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo’’ti mahāgovindasutteyeva (dī. ni. 2.329) ariyamagge.
‘‘തയിദം ബ്രഹ്മചരിയം ഇദ്ധഞ്ചേവ ഫീതഞ്ച വിത്ഥാരികം ബാഹുജഞ്ഞം പുഥുഭൂതം യാവ ദേവമനുസ്സേഹി സുപ്പകാസിത’’ന്തി പാസാദികസുത്തേ (ദീ॰ നി॰ ൩.൧൭൪) സിക്ഖത്തയസങ്ഗഹിതേ സകലസ്മിം സാസനേ. ഇധാപി അരിയമഗ്ഗേ സാസനേ ച വത്തതി.
‘‘Tayidaṃ brahmacariyaṃ iddhañceva phītañca vitthārikaṃ bāhujaññaṃ puthubhūtaṃ yāva devamanussehi suppakāsita’’nti pāsādikasutte (dī. ni. 3.174) sikkhattayasaṅgahite sakalasmiṃ sāsane. Idhāpi ariyamagge sāsane ca vattati.
വുസ്സതീതി വുസീയതി, ചരീയതീതി അത്ഥോ. ജനകുഹനത്ഥന്തി ‘‘അഹോ അയ്യോ സീലവാ വത്തസമ്പന്നോ അപ്പിച്ഛോ സന്തുട്ഠോ മഹിദ്ധികോ മഹാനുഭാവോ’’തിആദിനാ ജനസ്സ സത്തലോകസ്സ വിമ്ഹാപനത്ഥം. കേചി പന ‘‘കുഹനത്ഥന്തി പാപിച്ഛസ്സ ഇച്ഛാപകതസ്സ സതോ സാമന്തജപ്പനഇരിയാപഥനിസ്സിതപച്ചയപടിസേവനസങ്ഖാതേന തിവിധേന കുഹനവത്ഥുനാ കുഹകഭാവേന ജനസ്സ വിമ്ഹാപനത്ഥ’’ന്തി വദന്തി. ഇധാപി അയമേവത്ഥോ ദസ്സിതോ. തേനേവാഹ ‘‘തീഹി കുഹനവത്ഥൂഹി ജനസ്സ കുഹനത്ഥായാ’’തി, ജനസ്സ വിമ്ഹാപനത്ഥായാതി അത്ഥോ. ജനലാപനത്ഥന്തി ‘‘ഏവരൂപസ്സ നാമ അയ്യസ്സ ദിന്നം മഹപ്ഫലം ഭവിസ്സതീ’’തി പസന്നചിത്തേഹി ‘‘കേനത്ഥോ, കിം ആഹരീയതൂ’’തി വദാപനത്ഥം. ‘‘ജനലപനത്ഥ’’ന്തിപി പഠന്തി, തസ്സ പാപിച്ഛസ്സ സതോ പച്ചയത്ഥം പരികഥോഭാസാദിവസേന ലപനഭാവേന ഉപലാപകഭാവേന ജനസ്സ ലപനത്ഥന്തി അത്ഥോ. തേനേവാഹ ‘‘ന ജനലപനത്ഥന്തി ന ജനസ്സ ഉപലാപനത്ഥ’’ന്തി.
Vussatīti vusīyati, carīyatīti attho. Janakuhanatthanti ‘‘aho ayyo sīlavā vattasampanno appiccho santuṭṭho mahiddhiko mahānubhāvo’’tiādinā janassa sattalokassa vimhāpanatthaṃ. Keci pana ‘‘kuhanatthanti pāpicchassa icchāpakatassa sato sāmantajappanairiyāpathanissitapaccayapaṭisevanasaṅkhātena tividhena kuhanavatthunā kuhakabhāvena janassa vimhāpanattha’’nti vadanti. Idhāpi ayamevattho dassito. Tenevāha ‘‘tīhi kuhanavatthūhi janassa kuhanatthāyā’’ti, janassa vimhāpanatthāyāti attho. Janalāpanatthanti ‘‘evarūpassa nāma ayyassa dinnaṃ mahapphalaṃ bhavissatī’’ti pasannacittehi ‘‘kenattho, kiṃ āharīyatū’’ti vadāpanatthaṃ. ‘‘Janalapanattha’’ntipi paṭhanti, tassa pāpicchassa sato paccayatthaṃ parikathobhāsādivasena lapanabhāvena upalāpakabhāvena janassa lapanatthanti attho. Tenevāha ‘‘na janalapanatthanti na janassa upalāpanattha’’nti.
ന ഇതിവാദപ്പമോക്ഖാനിസംസത്ഥന്തി ഏത്ഥ ‘‘ന ലാഭസക്കാരസിലോകാനിസംസത്ഥ’’ന്തിപി പഠന്തി. തത്ഥ യ്വായം ‘‘ആകങ്ഖേയ്യ ചേ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ‘ലാഭീ അസ്സം ചീവരപിണ്ഡപാതസേനാസനഗിലാനപച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരാന’ന്തി, സീലേസ്വേവസ്സ പരിപൂരകാരീ’’തി (മ॰ നി॰ ൧.൬൫) സീലാനിസംസഭാവേന വുത്തോ ചതുപച്ചയലാഭോ ച. ചതുന്നം പച്ചയാനം സക്കച്ചദാനസങ്ഖാതോ ആദരബഹുമാനഗരുകരണസങ്ഖാതോ ച സക്കാരോ, യോ ച ‘‘സീലസമ്പന്നോ ബഹുസ്സുതോ സുതധരോ ആരദ്ധവീരിയോ’’തിആദിനാ നയേന ഉഗ്ഗച്ഛനകഥുതിഘോസസങ്ഖാതോ സിലോകോ ബ്രഹ്മചരിയം വസന്താനം ദിട്ഠധമ്മികോ ആനിസംസോ, തദത്ഥന്തി അത്ഥോ. കേചി പന ‘‘ലാഭസക്കാരസിലോകാനിസംസത്ഥന്തി പാപിച്ഛസ്സേവ സതോ ലാഭാദിഗരുതായ ലാഭസക്കാരസിലോകസങ്ഖാതസ്സ ആനിസംസസ്സ ഉദയസ്സ നിപ്ഫാദനത്ഥ’’ന്തി ഏവമത്ഥം വദന്തി.
Na itivādappamokkhānisaṃsatthanti ettha ‘‘na lābhasakkārasilokānisaṃsattha’’ntipi paṭhanti. Tattha yvāyaṃ ‘‘ākaṅkheyya ce, bhikkhave, bhikkhu ‘lābhī assaṃ cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārāna’nti, sīlesvevassa paripūrakārī’’ti (ma. ni. 1.65) sīlānisaṃsabhāvena vutto catupaccayalābho ca. Catunnaṃ paccayānaṃ sakkaccadānasaṅkhāto ādarabahumānagarukaraṇasaṅkhāto ca sakkāro, yo ca ‘‘sīlasampanno bahussuto sutadharo āraddhavīriyo’’tiādinā nayena uggacchanakathutighosasaṅkhāto siloko brahmacariyaṃ vasantānaṃ diṭṭhadhammiko ānisaṃso, tadatthanti attho. Keci pana ‘‘lābhasakkārasilokānisaṃsatthanti pāpicchasseva sato lābhādigarutāya lābhasakkārasilokasaṅkhātassa ānisaṃsassa udayassa nipphādanattha’’nti evamatthaṃ vadanti.
ന ഇതി മം ജനോ ജാനാതൂതി ഏവം ബ്രഹ്മചരിയവാസേ സതി ‘‘സീലവാ കല്യാണധമ്മോ’’തിആദിനാ മം ലോകോ ജാനാതു സമ്ഭാവേതൂതി അത്തനോ സന്തഗുണവസേന സമ്ഭാവനത്ഥമ്പി ന ഇദം ബ്രഹ്മചരിയം വുസ്സതീതി സമ്ബന്ധോ. കേചി പന ‘‘പാപിച്ഛസ്സ സതോ അസന്തഗുണസമ്ഭാവനാധിപ്പായേന ‘ഇതി ഏവംഗുണോതി മം ലോകോ ജാനാതൂ’തി ന ഇദം ബ്രഹ്മചരിയം വുസ്സതീ’’തി ഏവമേത്ഥ അത്ഥം വദന്തി. സബ്ബത്ഥാപി പനേത്ഥ പുരിമോ പുരിമോയേവ അത്ഥവികപ്പോ സുന്ദരതരോ.
Naiti maṃ jano jānātūti evaṃ brahmacariyavāse sati ‘‘sīlavā kalyāṇadhammo’’tiādinā maṃ loko jānātu sambhāvetūti attano santaguṇavasena sambhāvanatthampi na idaṃ brahmacariyaṃ vussatīti sambandho. Keci pana ‘‘pāpicchassa sato asantaguṇasambhāvanādhippāyena ‘iti evaṃguṇoti maṃ loko jānātū’ti na idaṃ brahmacariyaṃ vussatī’’ti evamettha atthaṃ vadanti. Sabbatthāpi panettha purimo purimoyeva atthavikappo sundarataro.
അഥ ഖോതി ഏത്ഥ അഥാതി അഞ്ഞത്ഥേ നിപാതോ, ഖോതി അവധാരണേ. തേന കുഹനാദിതോ അഞ്ഞദത്ഥംയേവ ഇദം, ഭിക്ഖവേ, ബ്രഹ്മചരിയം വുസ്സതീതി ദസ്സേതി. ഇദാനി തം പയോജനം ദസ്സേന്തോ ‘‘സംവരത്ഥം പഹാനത്ഥ’’ന്തി ആഹ. തത്ഥ പഞ്ചവിധോ സംവരോ – പാതിമോക്ഖസംവരോ, സതിസംവരോ, ഞാണസംവരോ, ഖന്തിസംവരോ, വീരിയസംവരോതി. ‘‘ഇതി ഇമിനാ പാതിമോക്ഖസംവരേന ഉപേതോ ഹോതി സമുപേതോ’’തിആദിനാ (വിഭ॰ ൫൧൧) നയേന ആഗതോ അയം പാതിമോക്ഖസംവരോ, സീലസംവരോതിപി വുച്ചതി. ‘‘രക്ഖതി ചക്ഖുന്ദ്രിയം, ചക്ഖുന്ദ്രിയേ സംവരം ആപജ്ജതീ’’തി (മ॰ നി॰ ൧.൨൯൫; സം॰ നി॰ ൪.൨൩൯; അ॰ നി॰ ൩.൧൬) ആഗതോ അയം സതിസംവരോ.
Atha khoti ettha athāti aññatthe nipāto, khoti avadhāraṇe. Tena kuhanādito aññadatthaṃyeva idaṃ, bhikkhave, brahmacariyaṃ vussatīti dasseti. Idāni taṃ payojanaṃ dassento ‘‘saṃvaratthaṃ pahānattha’’nti āha. Tattha pañcavidho saṃvaro – pātimokkhasaṃvaro, satisaṃvaro, ñāṇasaṃvaro, khantisaṃvaro, vīriyasaṃvaroti. ‘‘Iti iminā pātimokkhasaṃvarena upeto hoti samupeto’’tiādinā (vibha. 511) nayena āgato ayaṃ pātimokkhasaṃvaro, sīlasaṃvarotipi vuccati. ‘‘Rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjatī’’ti (ma. ni. 1.295; saṃ. ni. 4.239; a. ni. 3.16) āgato ayaṃ satisaṃvaro.
‘‘യാനി സോതാനി ലോകസ്മിം, സതി തേസം നിവാരണം;
‘‘Yāni sotāni lokasmiṃ, sati tesaṃ nivāraṇaṃ;
സോതാനം സംവരം ബ്രൂമി, പഞ്ഞായേതേ പിധീയരേ’’തി. (സു॰ നി॰ ൧൦൪൧; ചൂളനി॰ അജിതമാണവപുച്ഛാനിദ്ദേസോ ൪; നേത്തി॰ ൪.൧൧, ൪൫) –
Sotānaṃ saṃvaraṃ brūmi, paññāyete pidhīyare’’ti. (su. ni. 1041; cūḷani. ajitamāṇavapucchāniddeso 4; netti. 4.11, 45) –
ആഗതോ അയം ഞാണസംവരോ. ‘‘ഖമോ ഹോതി സീതസ്സ ഉണ്ഹസ്സാ’’തിആദിനാ (മ॰ നി॰ ൧.൨൪; അ॰ നി॰ ൪.൧൧൪; ൬.൫൮) നയേന ആഗതോ അയം ഖന്തിസംവരോ.
Āgato ayaṃ ñāṇasaṃvaro. ‘‘Khamo hoti sītassa uṇhassā’’tiādinā (ma. ni. 1.24; a. ni. 4.114; 6.58) nayena āgato ayaṃ khantisaṃvaro.
‘‘ഉപ്പന്നം കാമവിതക്കം നാധിവാസേതീ’’തിആദിനാ (മ॰ നി॰ ൧.൨൬; അ॰ നി॰ ൪.൧൧൪; ൬.൫൮) നയേന ആഗതോ അയം വീരിയസംവരോ.
‘‘Uppannaṃ kāmavitakkaṃ nādhivāsetī’’tiādinā (ma. ni. 1.26; a. ni. 4.114; 6.58) nayena āgato ayaṃ vīriyasaṃvaro.
അത്ഥതോ പന പാണാതിപാതാദീനം പജഹനവസേന വത്തപ്പടിവത്താനം പൂരണവസേന ച പവത്താ ചേതനാ ചേവ വിരതി ച. സങ്ഖേപതോ സബ്ബോ കായവചീസംയമോ, വിത്ഥാരതോ സത്തന്നം ആപത്തിക്ഖന്ധാനം അവീതിക്കമോ സീലസംവരോ. സതി ഏവ സതിസംവരോ, സതിപ്പധാനാ വാ കുസലാ ഖന്ധാ. ഞാണമേവ ഞാണസംവരോ. അധിവാസനവസേന അദോസോ, അദോസപ്പധാനാ വാ തഥാപവത്താ കുസലാ ഖന്ധാ ഖന്തിസംവരോ, പഞ്ഞാതി ഏകേ. കാമവിതക്കാദീനം അഭിഭവനവസേന പവത്തം വീരിയമേവ വീരിയസംവരോ. തേസു പഠമോ കായദുച്ചരിതാദീസു ദുസ്സീലസ്സ സംവരണതോ സംവരോ, ദുതിയോ മുട്ഠസ്സച്ചസ്സ , തതിയോ അഞ്ഞാണസ്സ, ചതുത്ഥോ അക്ഖന്തിയാ, പഞ്ചമോ കോസജ്ജസ്സ സംവരണതോ പിദഹനതോ സംവരോതി വേദിതബ്ബോ. ഏവമേതസ്സ സംവരസ്സ അത്ഥായ സംവരത്ഥം സംവരനിപ്ഫാദനത്ഥന്തി അത്ഥോ.
Atthato pana pāṇātipātādīnaṃ pajahanavasena vattappaṭivattānaṃ pūraṇavasena ca pavattā cetanā ceva virati ca. Saṅkhepato sabbo kāyavacīsaṃyamo, vitthārato sattannaṃ āpattikkhandhānaṃ avītikkamo sīlasaṃvaro. Sati eva satisaṃvaro, satippadhānā vā kusalā khandhā. Ñāṇameva ñāṇasaṃvaro. Adhivāsanavasena adoso, adosappadhānā vā tathāpavattā kusalā khandhā khantisaṃvaro, paññāti eke. Kāmavitakkādīnaṃ abhibhavanavasena pavattaṃ vīriyameva vīriyasaṃvaro. Tesu paṭhamo kāyaduccaritādīsu dussīlassa saṃvaraṇato saṃvaro, dutiyo muṭṭhassaccassa , tatiyo aññāṇassa, catuttho akkhantiyā, pañcamo kosajjassa saṃvaraṇato pidahanato saṃvaroti veditabbo. Evametassa saṃvarassa atthāya saṃvaratthaṃ saṃvaranipphādanatthanti attho.
തീഹി പഹാനേഹീതി തദങ്ഗവിക്ഖമ്ഭനസമുച്ഛേദസങ്ഖാതേഹി തീഹി പഹാനേഹി. പഞ്ചവിധപ്പഹാനമ്പി ഇധ വത്തും വട്ടതിയേവ. പഞ്ചവിധഞ്ഹി പഹാനം തദങ്ഗവിക്ഖമ്ഭനസമുച്ഛേദപ്പടിപ്പസ്സദ്ധിനിസ്സരണവസേന. തത്ഥ യം ദീപാലോകേനേവ തമസ്സ പടിപക്ഖഭാവതോ അലോഭാദീഹി ലോഭാദികസ്സ നാമരൂപപരിച്ഛേദാദിവിപസ്സനാഞാണേഹി തസ്സ തസ്സ അനത്ഥസ്സ പഹാനം, സേയ്യഥിദം – പരിച്ചാഗേന ലോഭാദിമലസ്സ, സീലേന പാണാതിപാതാദിദുസ്സീല്യസ്സ, സദ്ധാദീഹി അസ്സദ്ധിയാദികസ്സ, നാമരൂപവവത്ഥാനേന സക്കായദിട്ഠിയാ, പച്ചയപരിഗ്ഗഹേന അഹേതുവിസമഹേതുദിട്ഠീനം, തസ്സേവ അപരഭാഗേന കങ്ഖാവിതരണേന കഥംകഥീഭാവസ്സ, കലാപസമ്മസനേന അഹംമമാതി ഗാഹസ്സ, മഗ്ഗാമഗ്ഗവവത്ഥാനേന അമഗ്ഗേ മഗ്ഗസഞ്ഞായ, ഉദയദസ്സനേന ഉച്ഛേദദിട്ഠിയാ, വയദസ്സനേന സസ്സതദിട്ഠിയാ, ഭയദസ്സനേന സഭയേ അഭയസഞ്ഞായ, ആദീനവദസ്സനേന അസ്സാദസഞ്ഞായ, നിബ്ബിദാനുപസ്സനേന അഭിരതിസഞ്ഞായ, മുച്ചിതുകമ്യതാഞാണേന അമുച്ചിതുകമ്യതായ, ഉപേക്ഖാഞാണേന അനുപേക്ഖായ, അനുലോമേന ധമ്മട്ഠിതിയം നിബ്ബാനേ ച പടിലോമഭാവസ്സ, ഗോത്രഭുനാ സങ്ഖാരനിമിത്തഗ്ഗാഹസ്സ പഹാനം, ഏതം തദങ്ഗപ്പഹാനം നാമ.
Tīhi pahānehīti tadaṅgavikkhambhanasamucchedasaṅkhātehi tīhi pahānehi. Pañcavidhappahānampi idha vattuṃ vaṭṭatiyeva. Pañcavidhañhi pahānaṃ tadaṅgavikkhambhanasamucchedappaṭippassaddhinissaraṇavasena. Tattha yaṃ dīpālokeneva tamassa paṭipakkhabhāvato alobhādīhi lobhādikassa nāmarūpaparicchedādivipassanāñāṇehi tassa tassa anatthassa pahānaṃ, seyyathidaṃ – pariccāgena lobhādimalassa, sīlena pāṇātipātādidussīlyassa, saddhādīhi assaddhiyādikassa, nāmarūpavavatthānena sakkāyadiṭṭhiyā, paccayapariggahena ahetuvisamahetudiṭṭhīnaṃ, tasseva aparabhāgena kaṅkhāvitaraṇena kathaṃkathībhāvassa, kalāpasammasanena ahaṃmamāti gāhassa, maggāmaggavavatthānena amagge maggasaññāya, udayadassanena ucchedadiṭṭhiyā, vayadassanena sassatadiṭṭhiyā, bhayadassanena sabhaye abhayasaññāya, ādīnavadassanena assādasaññāya, nibbidānupassanena abhiratisaññāya, muccitukamyatāñāṇena amuccitukamyatāya, upekkhāñāṇena anupekkhāya, anulomena dhammaṭṭhitiyaṃ nibbāne ca paṭilomabhāvassa, gotrabhunā saṅkhāranimittaggāhassa pahānaṃ, etaṃ tadaṅgappahānaṃ nāma.
യം പന ഉപചാരപ്പനാഭേദേന സമാധിനാ പവത്തിഭാവനിവാരണതോ ഘടപ്പഹാരേനേവ ഉദകപിട്ഠേ സേവാലസ്സ, തേസം തേസം നീവരണാദിധമ്മാനം പഹാനം, ഏതം വിക്ഖമ്ഭനപ്പഹാനം നാമ. യം ചതുന്നം അരിയമഗ്ഗാനം ഭാവിതത്താ തംതംമഗ്ഗവതോ അത്തനോ സന്താനേ ‘‘ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായാ’’തിആദിനാ (ധ॰ സ॰ ൨൭൭; വിഭ॰ ൬൨൮) നയേന വുത്തസ്സ സമുദയപക്ഖിയസ്സ കിലേസഗഹണസ്സ അച്ചന്തം അപ്പവത്തിഭാവേന സമുച്ഛിന്ദനം, ഏതം സമുച്ഛേദപ്പഹാനം നാമ. യം പന ഫലക്ഖണേ പടിപ്പസ്സദ്ധത്ഥം കിലേസാനം, ഏതം പടിപ്പസ്സദ്ധിപ്പഹാനം നാമ. യം സബ്ബസങ്ഖതനിസ്സടത്താ പഹീനസബ്ബസങ്ഖതം നിബ്ബാനം, ഏതം നിസ്സരണപ്പഹാനം നാമ . തസ്സ പഞ്ചവിധസ്സപി തഥാ തഥാ രാഗാദികിലേസാനം പടിനിസ്സജ്ജനട്ഠേന സമതിക്കമനട്ഠേന വാ പഹാനസ്സ അത്ഥായ, പഹാനസാധനത്ഥന്തി ഏവമേത്ഥ അത്ഥോ ദട്ഠബ്ബോ.
Yaṃ pana upacārappanābhedena samādhinā pavattibhāvanivāraṇato ghaṭappahāreneva udakapiṭṭhe sevālassa, tesaṃ tesaṃ nīvaraṇādidhammānaṃ pahānaṃ, etaṃ vikkhambhanappahānaṃ nāma. Yaṃ catunnaṃ ariyamaggānaṃ bhāvitattā taṃtaṃmaggavato attano santāne ‘‘diṭṭhigatānaṃ pahānāyā’’tiādinā (dha. sa. 277; vibha. 628) nayena vuttassa samudayapakkhiyassa kilesagahaṇassa accantaṃ appavattibhāvena samucchindanaṃ, etaṃ samucchedappahānaṃ nāma. Yaṃ pana phalakkhaṇe paṭippassaddhatthaṃ kilesānaṃ, etaṃ paṭippassaddhippahānaṃ nāma. Yaṃ sabbasaṅkhatanissaṭattā pahīnasabbasaṅkhataṃ nibbānaṃ, etaṃ nissaraṇappahānaṃ nāma . Tassa pañcavidhassapi tathā tathā rāgādikilesānaṃ paṭinissajjanaṭṭhena samatikkamanaṭṭhena vā pahānassa atthāya, pahānasādhanatthanti evamettha attho daṭṭhabbo.
തത്ഥ സംവരേന കിലേസാനം ചിത്തസന്താനേ പവേസനിവാരണം പഹാനേന ച പവേസനിവാരണമേവ സമുഗ്ഘാതോ ചാതി വദന്തി. ഉഭയേനപി പന യഥാരഹം ഉഭയം സമ്പജ്ജതീതി ദട്ഠബ്ബം. സീലാദിധമ്മാ ഏവ ഹി സംവരണതോ സംവരം, പജഹനതോ പഹാനന്തി.
Tattha saṃvarena kilesānaṃ cittasantāne pavesanivāraṇaṃ pahānena ca pavesanivāraṇameva samugghāto cāti vadanti. Ubhayenapi pana yathārahaṃ ubhayaṃ sampajjatīti daṭṭhabbaṃ. Sīlādidhammā eva hi saṃvaraṇato saṃvaraṃ, pajahanato pahānanti.
അനീതിഹന്തി ഈതിയോ വുച്ചന്തി ഉപദ്ദവാ ദിട്ഠധമ്മികാ സമ്പരായികാ ച. ഈതിയോ ഹന്തീതി ഈതിഹം, അനു ഈതിഹന്തി അനീതിഹം, സാസനബ്രഹ്മചരിയം മഗ്ഗബ്രഹ്മചരിയഞ്ച. അഥ വാ ഈതീഹി അനത്ഥേഹി സദ്ധിം ഹനന്തി ഗച്ഛന്തി പവത്തന്തീതി ഈതിഹാ, തണ്ഹാദിഉപക്കിലേസാ. നത്ഥി ഏത്ഥ ഈതിഹാതി അനീതിഹം. ഈതിഹാ വാ യഥാവുത്തേനത്ഥേന തിത്ഥിയസമയാ, തപ്പടിപക്ഖതോ ഇദം അനീതിഹം. ‘‘അനിതിഹ’’ന്തിപി പാഠോ. തസ്സത്ഥോ – ‘‘ഇതിഹായ’’ന്തി ധമ്മേസു അനേകംസഗ്ഗാഹഭാവതോ വിചികിച്ഛാ ഇതിഹം നാമ, സമ്മാസമ്ബുദ്ധപ്പവേദിതത്താ യഥാനുസിട്ഠം പടിപജ്ജന്താനം നിക്കങ്ഖഭാവസാധനതോ ച നത്ഥി ഏത്ഥ ഇതിഹന്തി അനിതിഹം, അപരപത്തിയന്തി അത്ഥോ. വുത്തഞ്ഹേതം ‘‘പച്ചത്തം വേദിതബ്ബോ വിഞ്ഞൂഹീ’’തി, ‘‘അതക്കാവചരോ’’തി (ദീ॰ നി॰ ൨.൬൭; മ॰ നി॰ ൧.൨൮൧; ൨.൩൩൭; സം॰ നി॰ ൧.൧൭൨; മഹാവ॰ ൭-൮) ച. ഗാഥാബന്ധസുഖത്ഥം പന ‘‘അനീതിഹ’’ന്തി ദീഘം കത്വാ പഠന്തി. പച്ഛിമം പനേത്ഥ അത്ഥവികപ്പം ദസ്സേതും ‘‘ഇതിഹപരിവജ്ജിത’’ന്തിആദി വുത്തം.
Anītihanti ītiyo vuccanti upaddavā diṭṭhadhammikā samparāyikā ca. Ītiyo hantīti ītihaṃ, anu ītihanti anītihaṃ, sāsanabrahmacariyaṃ maggabrahmacariyañca. Atha vā ītīhi anatthehi saddhiṃ hananti gacchanti pavattantīti ītihā, taṇhādiupakkilesā. Natthi ettha ītihāti anītihaṃ. Ītihā vā yathāvuttenatthena titthiyasamayā, tappaṭipakkhato idaṃ anītihaṃ. ‘‘Anitiha’’ntipi pāṭho. Tassattho – ‘‘itihāya’’nti dhammesu anekaṃsaggāhabhāvato vicikicchā itihaṃ nāma, sammāsambuddhappaveditattā yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjantānaṃ nikkaṅkhabhāvasādhanato ca natthi ettha itihanti anitihaṃ, aparapattiyanti attho. Vuttañhetaṃ ‘‘paccattaṃ veditabbo viññūhī’’ti, ‘‘atakkāvacaro’’ti (dī. ni. 2.67; ma. ni. 1.281; 2.337; saṃ. ni. 1.172; mahāva. 7-8) ca. Gāthābandhasukhatthaṃ pana ‘‘anītiha’’nti dīghaṃ katvā paṭhanti. Pacchimaṃ panettha atthavikappaṃ dassetuṃ ‘‘itihaparivajjita’’ntiādi vuttaṃ.
നിബ്ബാനസങ്ഖാതം ഓഗധം പതിട്ഠം പാരം ഗച്ഛതീതി നിബ്ബാനോഗധഗാമീ, വിമുത്തിരസത്താ ഏകന്തേനേവ നിബ്ബാനസമ്പാപകോതി അത്ഥോ, തം നിബ്ബാനോഗധഗാമിനം ബ്രഹ്മചരിയം. നിബ്ബാനോഗധോതി വാ അരിയമഗ്ഗോ വുച്ചതി തേന വിനാ നിബ്ബാനാവഗാഹണസ്സ അസമ്ഭവതോ തസ്സ ച നിബ്ബാനം അനാലമ്ബിത്വാ അപ്പവത്തനതോ, തഞ്ചേതം ഏകന്തസമ്പാദനേന ഗച്ഛതീതി നിബ്ബാനോഗധഗാമീ. അഥ വാ നിബ്ബാനോഗധഗാമിനന്തി നിബ്ബാനസ്സ അന്തോഗാമിനം. മഗ്ഗബ്രഹ്മചരിയഞ്ഹി നിബ്ബാനം ആരമ്മണം കരിത്വാ തസ്സ അന്തോ ഏവ പവത്തതീതി. ഇമമേവ ച അത്ഥവികപ്പം ദസ്സേതും ‘‘നിബ്ബാനസ്സ അന്തോഗാമിന’’ന്തിആദി വുത്തം. സോതി യോ സോ സമതിംസ പാരമിയോ പൂരേത്വാ സബ്ബകിലേസേ ഭഞ്ജിത്വാ അനുത്തരം സമ്മാസമ്ബോധിം അഭിസമ്ബുദ്ധോ, സോ ഭഗവാ അദേസയി ദേസേസി . മഹന്തേഹീതി മഹാആതുമേഹി ഉളാരജ്ഝാസയേഹി. മഹന്തം നിബ്ബാനം, മഹന്തേ വാ സീലക്ഖന്ധാദികേ ഏസന്തി ഗവേസന്തീതി മഹേസിനോ, ബുദ്ധാദയോ അരിയാ. തേഹി അനുയാതോ പടിപന്നോ.
Nibbānasaṅkhātaṃ ogadhaṃ patiṭṭhaṃ pāraṃ gacchatīti nibbānogadhagāmī, vimuttirasattā ekanteneva nibbānasampāpakoti attho, taṃ nibbānogadhagāminaṃ brahmacariyaṃ. Nibbānogadhoti vā ariyamaggo vuccati tena vinā nibbānāvagāhaṇassa asambhavato tassa ca nibbānaṃ anālambitvā appavattanato, tañcetaṃ ekantasampādanena gacchatīti nibbānogadhagāmī. Atha vā nibbānogadhagāminanti nibbānassa antogāminaṃ. Maggabrahmacariyañhi nibbānaṃ ārammaṇaṃ karitvā tassa anto eva pavattatīti. Imameva ca atthavikappaṃ dassetuṃ ‘‘nibbānassa antogāmina’’ntiādi vuttaṃ. Soti yo so samatiṃsa pāramiyo pūretvā sabbakilese bhañjitvā anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho, so bhagavā adesayi desesi . Mahantehīti mahāātumehi uḷārajjhāsayehi. Mahantaṃ nibbānaṃ, mahante vā sīlakkhandhādike esanti gavesantīti mahesino, buddhādayo ariyā. Tehi anuyāto paṭipanno.
യഥാ ബുദ്ധേന ദേസിതന്തി യഥാ അഭിഞ്ഞേയ്യാദിഭാവേന സമ്മാസമ്ബുദ്ധേന മയാ ദേസിതം, ഏവം യേ ഏതം മഗ്ഗബ്രഹ്മചരിയം തദത്ഥം സാസനബ്രഹ്മചരിയഞ്ച പടിപജ്ജന്തി. തേ ദിട്ഠധമ്മികസമ്പരായികപരമത്ഥേഹി യഥാരഹം അനുസാസന്തസ്സ സത്ഥു മയ്ഹം സാസനകാരിനോ ഓവാദപ്പടികരാ സകലസ്സ വട്ടദുക്ഖസ്സ അന്തം പരിയന്തം അപ്പവത്തിം കരിസ്സന്തി, ദുക്ഖസ്സ വാ അന്തം നിബ്ബാനം സച്ഛികരിസ്സന്തീതി.
Yathā buddhena desitanti yathā abhiññeyyādibhāvena sammāsambuddhena mayā desitaṃ, evaṃ ye etaṃ maggabrahmacariyaṃ tadatthaṃ sāsanabrahmacariyañca paṭipajjanti. Te diṭṭhadhammikasamparāyikaparamatthehi yathārahaṃ anusāsantassa satthu mayhaṃ sāsanakārino ovādappaṭikarā sakalassa vaṭṭadukkhassa antaṃ pariyantaṃ appavattiṃ karissanti, dukkhassa vā antaṃ nibbānaṃ sacchikarissantīti.
ബ്രഹ്മചരിയസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Brahmacariyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൫. ബ്രഹ്മചരിയസുത്തം • 5. Brahmacariyasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൫. ബ്രഹ്മചരിയസുത്തവണ്ണനാ • 5. Brahmacariyasuttavaṇṇanā