| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៣. ព្រហ្មទេវសុត្តវណ្ណនា
3. Brahmadevasuttavaṇṇanā
១៧៤. តតិយេ ឯកោតិ ឋានាទីសុ ឥរិយាបថេសុ ឯកកោ, ឯកវិហារីតិ អត្ថោ។ វូបកដ្ឋោតិ កាយេន វូបកដ្ឋោ និស្សដោ។ អប្បមត្តោតិ សតិយា អវិប្បវាសេ ឋិតោ។ អាតាបីតិ វីរិយាតាបេន សមន្នាគតោ។ បហិតត្តោតិ បេសិតត្តោ។ កុលបុត្តាតិ អាចារកុលបុត្តា។ សម្មទេវាតិ ន ឥណដ្ដា ន ភយដ្ដា ន ជីវិតបកតា ហុត្វា, យថា វា តថា វា បព្ពជិតាបិ យេ អនុលោមបដិបទំ បូរេន្តិ, តេ សម្មទេវ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជន្តិ នាម។ ព្រហ្មចរិយបរិយោសានន្តិ មគ្គព្រហ្មចរិយស្ស បរិយោសានភូតំ អរិយផលំ។ ទិដ្ឋេវ ធម្មេតិ ឥមស្មិំយេវ អត្តភាវេ។ សយំ អភិញ្ញា សច្ឆិកត្វាតិ សាមំ ជានិត្វា បច្ចក្ខំ កត្វា។ ឧបសម្បជ្ជាតិ បដិលភិត្វា សម្បាទេត្វា វិហាសិ។ ឯវំ វិហរន្តោ ច ខីណា ជាតិ…បេ.… អព្ភញ្ញាសីតិ។ ឯតេនស្ស បច្ចវេក្ខណភូមិ ទស្សិតា។
174. Tatiye ekoti ṭhānādīsu iriyāpathesu ekako, ekavihārīti attho. Vūpakaṭṭhoti kāyena vūpakaṭṭho nissaṭo. Appamattoti satiyā avippavāse ṭhito. Ātāpīti vīriyātāpena samannāgato. Pahitattoti pesitatto. Kulaputtāti ācārakulaputtā. Sammadevāti na iṇaṭṭā na bhayaṭṭā na jīvitapakatā hutvā, yathā vā tathā vā pabbajitāpi ye anulomapaṭipadaṃ pūrenti, te sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti nāma. Brahmacariyapariyosānanti maggabrahmacariyassa pariyosānabhūtaṃ ariyaphalaṃ. Diṭṭheva dhammeti imasmiṃyeva attabhāve. Sayaṃ abhiññā sacchikatvāti sāmaṃ jānitvā paccakkhaṃ katvā. Upasampajjāti paṭilabhitvā sampādetvā vihāsi. Evaṃ viharanto ca khīṇā jāti…pe… abbhaññāsīti. Etenassa paccavekkhaṇabhūmi dassitā.
កតមា បនស្ស ជាតិ ខីណា, កថញ្ច នំ អព្ភញ្ញាសីតិ? វុច្ចតេ, ន តាវស្ស អតីតា ជាតិ ខីណា បុព្ពេវ ខីណត្តា, ន អនាគតា តត្ថ វាយាមាភាវតោ, ន បច្ចុប្បន្នា វិជ្ជមានត្តា។ មគ្គស្ស បន អភាវិតត្តា យា ឧប្បជ្ជេយ្យ ឯកចតុបញ្ចវោការភវេសុ ឯកចតុបញ្ចក្ខន្ធប្បភេទា ជាតិ។ សា មគ្គស្ស ភាវិតត្តា អនុប្បាទធម្មតំ អាបជ្ជនេន ខីណា។ តំ សោ មគ្គភាវនាយ បហីនកិលេសេ បច្ចវេក្ខិត្វា – ‘‘កិលេសាភាវេ វិជ្ជមានម្បិ កម្មំ អាយតិំ អប្បដិសន្ធិកំ ហោតី’’តិ ជានន្តោ ជានាតិ។
Katamā panassa jāti khīṇā, kathañca naṃ abbhaññāsīti? Vuccate, na tāvassa atītā jāti khīṇā pubbeva khīṇattā, na anāgatā tattha vāyāmābhāvato, na paccuppannā vijjamānattā. Maggassa pana abhāvitattā yā uppajjeyya ekacatupañcavokārabhavesu ekacatupañcakkhandhappabhedā jāti. Sā maggassa bhāvitattā anuppādadhammataṃ āpajjanena khīṇā. Taṃ so maggabhāvanāya pahīnakilese paccavekkhitvā – ‘‘kilesābhāve vijjamānampi kammaṃ āyatiṃ appaṭisandhikaṃ hotī’’ti jānanto jānāti.
វុសិតន្តិ វុត្ថំ បរិវុត្ថំ, កតំ ចរិតំ និដ្ឋាបិតន្តិ អត្ថោ។ ព្រហ្មចរិយន្តិ មគ្គព្រហ្មចរិយំ ។ កតំ ករណីយន្តិ ចតូសុ សច្ចេសុ ចតូហិ មគ្គេហិ បរិញ្ញាបហានសច្ឆិកិរិយភាវនាវសេន សោឡសវិធម្បិ កិច្ចំ និដ្ឋាបិតន្តិ អត្ថោ។ នាបរំ ឥត្ថត្តាយាតិ ឥទានិ បុន ឥត្ថភាវាយ, ឯវំ សោឡសកិច្ចភាវាយ, កិលេសក្ខយាយ វា កតមគ្គភាវនា នត្ថីតិ។ អថ វា ឥត្ថត្តាយាតិ ឥត្ថត្តភាវតោ, ឥមស្មា ឯវំបការា ឥទានិ វត្តមានក្ខន្ធសន្តានា អបរំ ខន្ធសន្តានំ នត្ថិ, ឥមេ បន បញ្ចក្ខន្ធា បរិញ្ញាតា តិដ្ឋន្តិ ឆិន្នមូលកោ រុក្ខោ វិយាតិ អព្ភញ្ញាសិ។ អញ្ញតរោតិ ឯកោ។ អរហតន្តិ អរហន្តានំ, ភគវតោ សាវកានំ អរហតំ អព្ភន្តរោ អហោសិ។
Vusitanti vutthaṃ parivutthaṃ, kataṃ caritaṃ niṭṭhāpitanti attho. Brahmacariyanti maggabrahmacariyaṃ . Kataṃ karaṇīyanti catūsu saccesu catūhi maggehi pariññāpahānasacchikiriyabhāvanāvasena soḷasavidhampi kiccaṃ niṭṭhāpitanti attho. Nāparaṃ itthattāyāti idāni puna itthabhāvāya, evaṃ soḷasakiccabhāvāya, kilesakkhayāya vā katamaggabhāvanā natthīti. Atha vā itthattāyāti itthattabhāvato, imasmā evaṃpakārā idāni vattamānakkhandhasantānā aparaṃ khandhasantānaṃ natthi, ime pana pañcakkhandhā pariññātā tiṭṭhanti chinnamūlako rukkho viyāti abbhaññāsi. Aññataroti eko. Arahatanti arahantānaṃ, bhagavato sāvakānaṃ arahataṃ abbhantaro ahosi.
សបទានន្តិ សបទានចារំ, សម្បត្តឃរំ អនុក្កម្ម បដិបាដិយា ចរន្តោ។ ឧបសង្កមីតិ ឧបសង្កមន្តោ។ មាតា បនស្ស បុត្តំ ទិស្វាវ ឃរា និក្ខម្ម បត្តំ គហេត្វា អន្តោនិវេសនំ បវេសេត្វា បញ្ញត្តាសនេ និសីទាបេសិ។
Sapadānanti sapadānacāraṃ, sampattagharaṃ anukkamma paṭipāṭiyā caranto. Upasaṅkamīti upasaṅkamanto. Mātā panassa puttaṃ disvāva gharā nikkhamma pattaṃ gahetvā antonivesanaṃ pavesetvā paññattāsane nisīdāpesi.
អាហុតិំ និច្ចំ បគ្គណ្ហាតីតិ និច្ចកាលេ អាហុតិបិណ្ឌំ បគ្គណ្ហាតិ។ តំ ទិវសំ បន តស្មិំ ឃរេ ភូតពលិកម្មំ ហោតិ។ សព្ពគេហំ ហរិតុបលិត្តំ វិប្បកិណ្ណលាជំ វនមាលបរិក្ខិត្តំ ឧស្សិតទ្ធជបដាកំ តត្ថ តត្ថ បុណ្ណឃរេ ឋបេត្វា ទណ្ឌទីបិកា ជាលេត្វា គន្ធចុណ្ណមាលាទីហិ អលង្កតំ, សមន្តតោ សញ្ឆាទិយមានា ធូមកដច្ឆុ អហោសិ។ សាបិ ព្រាហ្មណី កាលស្សេវ វុដ្ឋាយ សោឡសហិ គន្ធោទកឃដេហិ ន្ហាយិត្វា សព្ពាលង្ការេន អត្តភាវំ អលង្ករិ។ សា តស្មិំ សមយេ មហាខីណាសវំ និសីទាបេត្វា, យាគុឧឡុង្កមត្តម្បិ អទត្វា, ‘‘មហាព្រហ្មំ ភោជេស្សាមី’’តិ សុវណ្ណបាតិយំ បាយាសំ បូរេត្វា សប្បិមធុសក្ខរាទីហិ យោជេត្វា និវេសនស្ស បច្ឆាភាគេ ហរិតុបលិត្តភាវាទីហិ អលង្កតា ភូតបីឋិកា អត្ថិ។ សា តំ បាតិំ អាទាយ, តត្ថ គន្ត្វា, ចតូសុ កោណេសុ មជ្ឈេ ច ឯកេកំ បាយាសបិណ្ឌំ ឋបេត្វា, ឯកំ បិណ្ឌំ ហត្ថេន គហេត្វា, យាវ កប្បរា សប្បិនា បគ្ឃរន្តេន បថវិយំ ជាណុមណ្ឌលំ បតិដ្ឋាបេត្វា ‘‘ភុញ្ជតុ ភវំ មហាព្រហ្មា, សាយតុ ភវំ មហាព្រហ្មា, តប្បេតុ ភវំ មហាព្រហ្មា’’តិ វទមានា ព្រហ្មានំ ភោជេតិ។
Āhutiṃ niccaṃ paggaṇhātīti niccakāle āhutipiṇḍaṃ paggaṇhāti. Taṃ divasaṃ pana tasmiṃ ghare bhūtabalikammaṃ hoti. Sabbagehaṃ haritupalittaṃ vippakiṇṇalājaṃ vanamālaparikkhittaṃ ussitaddhajapaṭākaṃ tattha tattha puṇṇaghare ṭhapetvā daṇḍadīpikā jāletvā gandhacuṇṇamālādīhi alaṅkataṃ, samantato sañchādiyamānā dhūmakaṭacchu ahosi. Sāpi brāhmaṇī kālasseva vuṭṭhāya soḷasahi gandhodakaghaṭehi nhāyitvā sabbālaṅkārena attabhāvaṃ alaṅkari. Sā tasmiṃ samaye mahākhīṇāsavaṃ nisīdāpetvā, yāguuḷuṅkamattampi adatvā, ‘‘mahābrahmaṃ bhojessāmī’’ti suvaṇṇapātiyaṃ pāyāsaṃ pūretvā sappimadhusakkharādīhi yojetvā nivesanassa pacchābhāge haritupalittabhāvādīhi alaṅkatā bhūtapīṭhikā atthi. Sā taṃ pātiṃ ādāya, tattha gantvā, catūsu koṇesu majjhe ca ekekaṃ pāyāsapiṇḍaṃ ṭhapetvā, ekaṃ piṇḍaṃ hatthena gahetvā, yāva kapparā sappinā paggharantena pathaviyaṃ jāṇumaṇḍalaṃ patiṭṭhāpetvā ‘‘bhuñjatu bhavaṃ mahābrahmā, sāyatu bhavaṃ mahābrahmā, tappetu bhavaṃ mahābrahmā’’ti vadamānā brahmānaṃ bhojeti.
ឯតទហោសីតិ មហាខីណាសវស្ស សីលគន្ធំ ឆទេវលោកេ អជ្ឈោត្ថរិត្វា ព្រហ្មលោកំ ឧបគតំ ឃាយមានស្ស ឯតំ អហោសិ។ សំវេជេយ្យន្តិ ចោទេយ្យំ, សម្មាបដិបត្តិយំ យោជេយ្យំ។ ‘អយំ ហិ ឯវរូបំ អគ្គទក្ខិណេយ្យំ មហាខីណាសវំ និសីទាបេត្វា យាគុឧឡុង្កមត្តម្បិ អទត្វា, ‘‘មហាព្រហ្មំ ភោជេស្សាមី’’តិ តុលំ បហាយ ហត្ថេន តុលយន្តី វិយ, ភេរិំ បហាយ កុច្ឆិំ វាទេន្តី វិយ, អគ្គិំ បហាយ ខជ្ជោបនកំ ធមមានា វិយ ភូតពលិំ កុរុមានា អាហិណ្ឌតិ។ គច្ឆាមិស្សា មិច្ឆាទស្សនំ ភិន្ទិត្វា អបាយមគ្គតោ ឧទ្ធរិត្វា យថា អសីតិកោដិធនំ ពុទ្ធសាសនេ វិប្បកិរិត្វា សគ្គមគ្គំ អារោហតិ, តថា ករោមីតិ វុត្តំ ហោតិ។
Etadahosīti mahākhīṇāsavassa sīlagandhaṃ chadevaloke ajjhottharitvā brahmalokaṃ upagataṃ ghāyamānassa etaṃ ahosi. Saṃvejeyyanti codeyyaṃ, sammāpaṭipattiyaṃ yojeyyaṃ. ‘Ayaṃ hi evarūpaṃ aggadakkhiṇeyyaṃ mahākhīṇāsavaṃ nisīdāpetvā yāguuḷuṅkamattampi adatvā, ‘‘mahābrahmaṃ bhojessāmī’’ti tulaṃ pahāya hatthena tulayantī viya, bheriṃ pahāya kucchiṃ vādentī viya, aggiṃ pahāya khajjopanakaṃ dhamamānā viya bhūtabaliṃ kurumānā āhiṇḍati. Gacchāmissā micchādassanaṃ bhinditvā apāyamaggato uddharitvā yathā asītikoṭidhanaṃ buddhasāsane vippakiritvā saggamaggaṃ ārohati, tathā karomīti vuttaṃ hoti.
ទូរេ ឥតោតិ ឥមម្ហា ឋានា ទូរេ ព្រហ្មលោកោ។ តតោ ហិ កូដាគារមត្តា សិលា បាតិតា ឯកេន អហោរត្តេន អដ្ឋចត្តាលីសយោជនសហស្សានិ ខេបយមានា ចតូហិ មាសេហិ បថវិយំ បតិដ្ឋហេយ្យ, សព្ពហេដ្ឋិមោបិ ព្រហ្មលោកោ ឯវំ ទូរេ។ យស្សាហុតិន្តិ យស្ស ព្រហ្មុនោ អាហុតិំ បគ្គណ្ហាសិ, តស្ស ព្រហ្មលោកោ ទូរេតិ អត្ថោ។ ព្រហ្មបថន្តិ ឯត្ថ ព្រហ្មបថោ នាម ចត្តារិ កុសលជ្ឈានានិ, វិបាកជ្ឈានានិ បន នេសំ ជីវិតបថោ នាម, តំ ព្រហ្មបថំ អជានន្តី ត្វំ កិំ ជប្បសិ វិប្បលបសិ? ព្រហ្មានោ ហិ សប្បីតិកជ្ឈានេន យាបេន្តិ, ន ឯតំ តិណពីជានិ បក្ខិបិត្វា រន្ធំ គោយូសំ ខាទន្តិ, មា អការណា កិលមសីតិ។
Dūre itoti imamhā ṭhānā dūre brahmaloko. Tato hi kūṭāgāramattā silā pātitā ekena ahorattena aṭṭhacattālīsayojanasahassāni khepayamānā catūhi māsehi pathaviyaṃ patiṭṭhaheyya, sabbaheṭṭhimopi brahmaloko evaṃ dūre. Yassāhutinti yassa brahmuno āhutiṃ paggaṇhāsi, tassa brahmaloko dūreti attho. Brahmapathanti ettha brahmapatho nāma cattāri kusalajjhānāni, vipākajjhānāni pana nesaṃ jīvitapatho nāma, taṃ brahmapathaṃ ajānantī tvaṃ kiṃ jappasi vippalapasi? Brahmāno hi sappītikajjhānena yāpenti, na etaṃ tiṇabījāni pakkhipitvā randhaṃ goyūsaṃ khādanti, mā akāraṇā kilamasīti.
ឯវំ វត្វា បុន សោ មហាព្រហ្មា អញ្ជលិំ បគ្គយ្ហ អវកុជ្ជោ ហុត្វា ថេរំ ឧបទិសន្តោ ឯសោ ហិ តេ ព្រាហ្មណិ ព្រហ្មទេវោតិអាទិមាហ។ តត្ថ និរូបធិកោតិ កិលេសាភិសង្ខារកាមគុណោបធីហិ វិរហិតោ។ អតិទេវបត្តោតិ ទេវានំ អតិទេវភាវំ ព្រហ្មានំ អតិព្រហ្មភាវំ បត្តោ។ អនញ្ញបោសីតិ ឋបេត្វា ឥមំ អត្តភាវំ អញ្ញស្ស អត្តភាវស្ស វា បុត្តទារស្ស វា អបោសនតាយ អនញ្ញបោសី។
Evaṃ vatvā puna so mahābrahmā añjaliṃ paggayha avakujjo hutvā theraṃ upadisanto eso hi te brāhmaṇi brahmadevotiādimāha. Tattha nirūpadhikoti kilesābhisaṅkhārakāmaguṇopadhīhi virahito. Atidevapattoti devānaṃ atidevabhāvaṃ brahmānaṃ atibrahmabhāvaṃ patto. Anaññaposīti ṭhapetvā imaṃ attabhāvaṃ aññassa attabhāvassa vā puttadārassa vā aposanatāya anaññaposī.
អាហុនេយ្យោតិ អាហុនបិណ្ឌំ បដិគ្គហេតុំ យុត្តោ។ វេទគូតិ ចតុមគ្គសង្ខាតេហិ វេទេហិ ទុក្ខស្សន្តំ គតោ។ ភាវិតត្តោតិ អត្តានំ ភាវេត្វា វឌ្ឍេត្វា ឋិតោ។ អនូបលិត្តោតិ តណ្ហាទីហិ លេបេហិ អាលិត្តោ។ ឃាសេសនំ ឥរិយតីតិ អាហារបរិយេសនំ ចរតិ។
Āhuneyyoti āhunapiṇḍaṃ paṭiggahetuṃ yutto. Vedagūti catumaggasaṅkhātehi vedehi dukkhassantaṃ gato. Bhāvitattoti attānaṃ bhāvetvā vaḍḍhetvā ṭhito. Anūpalittoti taṇhādīhi lepehi ālitto. Ghāsesanaṃ iriyatīti āhārapariyesanaṃ carati.
ន តស្ស បច្ឆា ន បុរត្ថមត្ថីតិ បច្ឆា វុច្ចតិ អតីតំ, បុរត្ថំ វុច្ចតិ អនាគតំ, អតីតានាគតេសុ ខន្ធេសុ ឆន្ទរាគវិរហិតស្ស បច្ឆា វា បុរត្ថំ វា នត្ថីតិ វទតិ។ សន្តោតិអាទីសុ រាគាទិសន្តតាយ សន្តោ។ កោធធូមវិគមា វិធូមោ, ទុក្ខាភាវា អនីឃោ, កត្តរទណ្ឌាទីនិ គហេត្វា វិចរន្តោបិ វធកចេតនាយ អភាវា និក្ខិត្តទណ្ឌោ។ តសថាវរេសូតិ ឯត្ថ បន បុថុជ្ជនា តសា នាម, ខីណាសវា ថាវរា នាម។ សត្ត បន សេខា តសាតិ វត្តុំ ន សក្កា, ថាវរា ន ហោន្តិ, ភជមានា បន ថាវរបក្ខមេវ ភជន្តិ។ សោ ត្យាហុតិន្តិ សោ តេ អាហុតិំ។
Na tassa pacchā na puratthamatthīti pacchā vuccati atītaṃ, puratthaṃ vuccati anāgataṃ, atītānāgatesu khandhesu chandarāgavirahitassa pacchā vā puratthaṃ vā natthīti vadati. Santotiādīsu rāgādisantatāya santo. Kodhadhūmavigamā vidhūmo, dukkhābhāvā anīgho, kattaradaṇḍādīni gahetvā vicarantopi vadhakacetanāya abhāvā nikkhittadaṇḍo. Tasathāvaresūti ettha pana puthujjanā tasā nāma, khīṇāsavā thāvarā nāma. Satta pana sekhā tasāti vattuṃ na sakkā, thāvarā na honti, bhajamānā pana thāvarapakkhameva bhajanti. So tyāhutinti so te āhutiṃ.
វិសេនិភូតោតិ កិលេសសេនាយ វិសេនោ ជាតោ។ អនេជោតិ និត្តណ្ហោ។ សុសីលោតិ ខីណាសវសីលេន សុសីលោ។ សុវិមុត្តចិត្តោតិ ផលវិមុត្តិយា សុដ្ឋុ វិមុត្តចិត្តោ។ ឱឃតិណ្ណន្តិ ចត្តារោ ឱឃេ តិណ្ណំ។ ឯត្តកេន កថាមគ្គេន ព្រហ្មា ថេរស្ស វណ្ណំ កថេន្តោ អាយតនេ ព្រាហ្មណិំ និយោជេសិ។ អវសានគាថា បន សង្គីតិការេហិ ឋបិតា។ បតិដ្ឋបេសិ ទក្ខិណន្តិ ចតុបច្ចយទក្ខិណំ បតិដ្ឋបេសិ។ សុខមាយតិកន្តិ សុខាយតិកំ អាយតិំ សុខវិបាកំ, សុខាវហន្តិ អត្ថោ។ តតិយំ។
Visenibhūtoti kilesasenāya viseno jāto. Anejoti nittaṇho. Susīloti khīṇāsavasīlena susīlo. Suvimuttacittoti phalavimuttiyā suṭṭhu vimuttacitto. Oghatiṇṇanti cattāro oghe tiṇṇaṃ. Ettakena kathāmaggena brahmā therassa vaṇṇaṃ kathento āyatane brāhmaṇiṃ niyojesi. Avasānagāthā pana saṅgītikārehi ṭhapitā. Patiṭṭhapesi dakkhiṇanti catupaccayadakkhiṇaṃ patiṭṭhapesi. Sukhamāyatikanti sukhāyatikaṃ āyatiṃ sukhavipākaṃ, sukhāvahanti attho. Tatiyaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៣. ព្រហ្មទេវសុត្តំ • 3. Brahmadevasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៣. ព្រហ្មទេវសុត្តវណ្ណនា • 3. Brahmadevasuttavaṇṇanā
