Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
൩. ബ്രഹ്മദേവസുത്തവണ്ണനാ
3. Brahmadevasuttavaṇṇanā
൧൭൪. തതിയേ ഏകോതി ഠാനാദീസു ഇരിയാപഥേസു ഏകകോ, ഏകവിഹാരീതി അത്ഥോ. വൂപകട്ഠോതി കായേന വൂപകട്ഠോ നിസ്സടോ. അപ്പമത്തോതി സതിയാ അവിപ്പവാസേ ഠിതോ. ആതാപീതി വീരിയാതാപേന സമന്നാഗതോ. പഹിതത്തോതി പേസിതത്തോ. കുലപുത്താതി ആചാരകുലപുത്താ. സമ്മദേവാതി ന ഇണട്ടാ ന ഭയട്ടാ ന ജീവിതപകതാ ഹുത്വാ, യഥാ വാ തഥാ വാ പബ്ബജിതാപി യേ അനുലോമപടിപദം പൂരേന്തി, തേ സമ്മദേവ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജന്തി നാമ. ബ്രഹ്മചരിയപരിയോസാനന്തി മഗ്ഗബ്രഹ്മചരിയസ്സ പരിയോസാനഭൂതം അരിയഫലം. ദിട്ഠേവ ധമ്മേതി ഇമസ്മിംയേവ അത്തഭാവേ. സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാതി സാമം ജാനിത്വാ പച്ചക്ഖം കത്വാ. ഉപസമ്പജ്ജാതി പടിലഭിത്വാ സമ്പാദേത്വാ വിഹാസി. ഏവം വിഹരന്തോ ച ഖീണാ ജാതി…പേ॰… അബ്ഭഞ്ഞാസീതി. ഏതേനസ്സ പച്ചവേക്ഖണഭൂമി ദസ്സിതാ.
174. Tatiye ekoti ṭhānādīsu iriyāpathesu ekako, ekavihārīti attho. Vūpakaṭṭhoti kāyena vūpakaṭṭho nissaṭo. Appamattoti satiyā avippavāse ṭhito. Ātāpīti vīriyātāpena samannāgato. Pahitattoti pesitatto. Kulaputtāti ācārakulaputtā. Sammadevāti na iṇaṭṭā na bhayaṭṭā na jīvitapakatā hutvā, yathā vā tathā vā pabbajitāpi ye anulomapaṭipadaṃ pūrenti, te sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti nāma. Brahmacariyapariyosānanti maggabrahmacariyassa pariyosānabhūtaṃ ariyaphalaṃ. Diṭṭheva dhammeti imasmiṃyeva attabhāve. Sayaṃ abhiññā sacchikatvāti sāmaṃ jānitvā paccakkhaṃ katvā. Upasampajjāti paṭilabhitvā sampādetvā vihāsi. Evaṃ viharanto ca khīṇā jāti…pe… abbhaññāsīti. Etenassa paccavekkhaṇabhūmi dassitā.
കതമാ പനസ്സ ജാതി ഖീണാ, കഥഞ്ച നം അബ്ഭഞ്ഞാസീതി? വുച്ചതേ, ന താവസ്സ അതീതാ ജാതി ഖീണാ പുബ്ബേവ ഖീണത്താ, ന അനാഗതാ തത്ഥ വായാമാഭാവതോ, ന പച്ചുപ്പന്നാ വിജ്ജമാനത്താ. മഗ്ഗസ്സ പന അഭാവിതത്താ യാ ഉപ്പജ്ജേയ്യ ഏകചതുപഞ്ചവോകാരഭവേസു ഏകചതുപഞ്ചക്ഖന്ധപ്പഭേദാ ജാതി. സാ മഗ്ഗസ്സ ഭാവിതത്താ അനുപ്പാദധമ്മതം ആപജ്ജനേന ഖീണാ. തം സോ മഗ്ഗഭാവനായ പഹീനകിലേസേ പച്ചവേക്ഖിത്വാ – ‘‘കിലേസാഭാവേ വിജ്ജമാനമ്പി കമ്മം ആയതിം അപ്പടിസന്ധികം ഹോതീ’’തി ജാനന്തോ ജാനാതി.
Katamā panassa jāti khīṇā, kathañca naṃ abbhaññāsīti? Vuccate, na tāvassa atītā jāti khīṇā pubbeva khīṇattā, na anāgatā tattha vāyāmābhāvato, na paccuppannā vijjamānattā. Maggassa pana abhāvitattā yā uppajjeyya ekacatupañcavokārabhavesu ekacatupañcakkhandhappabhedā jāti. Sā maggassa bhāvitattā anuppādadhammataṃ āpajjanena khīṇā. Taṃ so maggabhāvanāya pahīnakilese paccavekkhitvā – ‘‘kilesābhāve vijjamānampi kammaṃ āyatiṃ appaṭisandhikaṃ hotī’’ti jānanto jānāti.
വുസിതന്തി വുത്ഥം പരിവുത്ഥം, കതം ചരിതം നിട്ഠാപിതന്തി അത്ഥോ. ബ്രഹ്മചരിയന്തി മഗ്ഗബ്രഹ്മചരിയം . കതം കരണീയന്തി ചതൂസു സച്ചേസു ചതൂഹി മഗ്ഗേഹി പരിഞ്ഞാപഹാനസച്ഛികിരിയഭാവനാവസേന സോളസവിധമ്പി കിച്ചം നിട്ഠാപിതന്തി അത്ഥോ. നാപരം ഇത്ഥത്തായാതി ഇദാനി പുന ഇത്ഥഭാവായ, ഏവം സോളസകിച്ചഭാവായ, കിലേസക്ഖയായ വാ കതമഗ്ഗഭാവനാ നത്ഥീതി. അഥ വാ ഇത്ഥത്തായാതി ഇത്ഥത്തഭാവതോ, ഇമസ്മാ ഏവംപകാരാ ഇദാനി വത്തമാനക്ഖന്ധസന്താനാ അപരം ഖന്ധസന്താനം നത്ഥി, ഇമേ പന പഞ്ചക്ഖന്ധാ പരിഞ്ഞാതാ തിട്ഠന്തി ഛിന്നമൂലകോ രുക്ഖോ വിയാതി അബ്ഭഞ്ഞാസി. അഞ്ഞതരോതി ഏകോ. അരഹതന്തി അരഹന്താനം, ഭഗവതോ സാവകാനം അരഹതം അബ്ഭന്തരോ അഹോസി.
Vusitanti vutthaṃ parivutthaṃ, kataṃ caritaṃ niṭṭhāpitanti attho. Brahmacariyanti maggabrahmacariyaṃ . Kataṃ karaṇīyanti catūsu saccesu catūhi maggehi pariññāpahānasacchikiriyabhāvanāvasena soḷasavidhampi kiccaṃ niṭṭhāpitanti attho. Nāparaṃ itthattāyāti idāni puna itthabhāvāya, evaṃ soḷasakiccabhāvāya, kilesakkhayāya vā katamaggabhāvanā natthīti. Atha vā itthattāyāti itthattabhāvato, imasmā evaṃpakārā idāni vattamānakkhandhasantānā aparaṃ khandhasantānaṃ natthi, ime pana pañcakkhandhā pariññātā tiṭṭhanti chinnamūlako rukkho viyāti abbhaññāsi. Aññataroti eko. Arahatanti arahantānaṃ, bhagavato sāvakānaṃ arahataṃ abbhantaro ahosi.
സപദാനന്തി സപദാനചാരം, സമ്പത്തഘരം അനുക്കമ്മ പടിപാടിയാ ചരന്തോ. ഉപസങ്കമീതി ഉപസങ്കമന്തോ. മാതാ പനസ്സ പുത്തം ദിസ്വാവ ഘരാ നിക്ഖമ്മ പത്തം ഗഹേത്വാ അന്തോനിവേസനം പവേസേത്വാ പഞ്ഞത്താസനേ നിസീദാപേസി.
Sapadānanti sapadānacāraṃ, sampattagharaṃ anukkamma paṭipāṭiyā caranto. Upasaṅkamīti upasaṅkamanto. Mātā panassa puttaṃ disvāva gharā nikkhamma pattaṃ gahetvā antonivesanaṃ pavesetvā paññattāsane nisīdāpesi.
ആഹുതിം നിച്ചം പഗ്ഗണ്ഹാതീതി നിച്ചകാലേ ആഹുതിപിണ്ഡം പഗ്ഗണ്ഹാതി. തം ദിവസം പന തസ്മിം ഘരേ ഭൂതബലികമ്മം ഹോതി. സബ്ബഗേഹം ഹരിതുപലിത്തം വിപ്പകിണ്ണലാജം വനമാലപരിക്ഖിത്തം ഉസ്സിതദ്ധജപടാകം തത്ഥ തത്ഥ പുണ്ണഘരേ ഠപേത്വാ ദണ്ഡദീപികാ ജാലേത്വാ ഗന്ധചുണ്ണമാലാദീഹി അലങ്കതം, സമന്തതോ സഞ്ഛാദിയമാനാ ധൂമകടച്ഛു അഹോസി. സാപി ബ്രാഹ്മണീ കാലസ്സേവ വുട്ഠായ സോളസഹി ഗന്ധോദകഘടേഹി ന്ഹായിത്വാ സബ്ബാലങ്കാരേന അത്തഭാവം അലങ്കരി. സാ തസ്മിം സമയേ മഹാഖീണാസവം നിസീദാപേത്വാ, യാഗുഉളുങ്കമത്തമ്പി അദത്വാ, ‘‘മഹാബ്രഹ്മം ഭോജേസ്സാമീ’’തി സുവണ്ണപാതിയം പായാസം പൂരേത്വാ സപ്പിമധുസക്ഖരാദീഹി യോജേത്വാ നിവേസനസ്സ പച്ഛാഭാഗേ ഹരിതുപലിത്തഭാവാദീഹി അലങ്കതാ ഭൂതപീഠികാ അത്ഥി. സാ തം പാതിം ആദായ, തത്ഥ ഗന്ത്വാ, ചതൂസു കോണേസു മജ്ഝേ ച ഏകേകം പായാസപിണ്ഡം ഠപേത്വാ, ഏകം പിണ്ഡം ഹത്ഥേന ഗഹേത്വാ, യാവ കപ്പരാ സപ്പിനാ പഗ്ഘരന്തേന പഥവിയം ജാണുമണ്ഡലം പതിട്ഠാപേത്വാ ‘‘ഭുഞ്ജതു ഭവം മഹാബ്രഹ്മാ, സായതു ഭവം മഹാബ്രഹ്മാ, തപ്പേതു ഭവം മഹാബ്രഹ്മാ’’തി വദമാനാ ബ്രഹ്മാനം ഭോജേതി.
Āhutiṃ niccaṃ paggaṇhātīti niccakāle āhutipiṇḍaṃ paggaṇhāti. Taṃ divasaṃ pana tasmiṃ ghare bhūtabalikammaṃ hoti. Sabbagehaṃ haritupalittaṃ vippakiṇṇalājaṃ vanamālaparikkhittaṃ ussitaddhajapaṭākaṃ tattha tattha puṇṇaghare ṭhapetvā daṇḍadīpikā jāletvā gandhacuṇṇamālādīhi alaṅkataṃ, samantato sañchādiyamānā dhūmakaṭacchu ahosi. Sāpi brāhmaṇī kālasseva vuṭṭhāya soḷasahi gandhodakaghaṭehi nhāyitvā sabbālaṅkārena attabhāvaṃ alaṅkari. Sā tasmiṃ samaye mahākhīṇāsavaṃ nisīdāpetvā, yāguuḷuṅkamattampi adatvā, ‘‘mahābrahmaṃ bhojessāmī’’ti suvaṇṇapātiyaṃ pāyāsaṃ pūretvā sappimadhusakkharādīhi yojetvā nivesanassa pacchābhāge haritupalittabhāvādīhi alaṅkatā bhūtapīṭhikā atthi. Sā taṃ pātiṃ ādāya, tattha gantvā, catūsu koṇesu majjhe ca ekekaṃ pāyāsapiṇḍaṃ ṭhapetvā, ekaṃ piṇḍaṃ hatthena gahetvā, yāva kapparā sappinā paggharantena pathaviyaṃ jāṇumaṇḍalaṃ patiṭṭhāpetvā ‘‘bhuñjatu bhavaṃ mahābrahmā, sāyatu bhavaṃ mahābrahmā, tappetu bhavaṃ mahābrahmā’’ti vadamānā brahmānaṃ bhojeti.
ഏതദഹോസീതി മഹാഖീണാസവസ്സ സീലഗന്ധം ഛദേവലോകേ അജ്ഝോത്ഥരിത്വാ ബ്രഹ്മലോകം ഉപഗതം ഘായമാനസ്സ ഏതം അഹോസി. സംവേജേയ്യന്തി ചോദേയ്യം, സമ്മാപടിപത്തിയം യോജേയ്യം. ‘അയം ഹി ഏവരൂപം അഗ്ഗദക്ഖിണേയ്യം മഹാഖീണാസവം നിസീദാപേത്വാ യാഗുഉളുങ്കമത്തമ്പി അദത്വാ, ‘‘മഹാബ്രഹ്മം ഭോജേസ്സാമീ’’തി തുലം പഹായ ഹത്ഥേന തുലയന്തീ വിയ, ഭേരിം പഹായ കുച്ഛിം വാദേന്തീ വിയ, അഗ്ഗിം പഹായ ഖജ്ജോപനകം ധമമാനാ വിയ ഭൂതബലിം കുരുമാനാ ആഹിണ്ഡതി. ഗച്ഛാമിസ്സാ മിച്ഛാദസ്സനം ഭിന്ദിത്വാ അപായമഗ്ഗതോ ഉദ്ധരിത്വാ യഥാ അസീതികോടിധനം ബുദ്ധസാസനേ വിപ്പകിരിത്വാ സഗ്ഗമഗ്ഗം ആരോഹതി, തഥാ കരോമീതി വുത്തം ഹോതി.
Etadahosīti mahākhīṇāsavassa sīlagandhaṃ chadevaloke ajjhottharitvā brahmalokaṃ upagataṃ ghāyamānassa etaṃ ahosi. Saṃvejeyyanti codeyyaṃ, sammāpaṭipattiyaṃ yojeyyaṃ. ‘Ayaṃ hi evarūpaṃ aggadakkhiṇeyyaṃ mahākhīṇāsavaṃ nisīdāpetvā yāguuḷuṅkamattampi adatvā, ‘‘mahābrahmaṃ bhojessāmī’’ti tulaṃ pahāya hatthena tulayantī viya, bheriṃ pahāya kucchiṃ vādentī viya, aggiṃ pahāya khajjopanakaṃ dhamamānā viya bhūtabaliṃ kurumānā āhiṇḍati. Gacchāmissā micchādassanaṃ bhinditvā apāyamaggato uddharitvā yathā asītikoṭidhanaṃ buddhasāsane vippakiritvā saggamaggaṃ ārohati, tathā karomīti vuttaṃ hoti.
ദൂരേ ഇതോതി ഇമമ്ഹാ ഠാനാ ദൂരേ ബ്രഹ്മലോകോ. തതോ ഹി കൂടാഗാരമത്താ സിലാ പാതിതാ ഏകേന അഹോരത്തേന അട്ഠചത്താലീസയോജനസഹസ്സാനി ഖേപയമാനാ ചതൂഹി മാസേഹി പഥവിയം പതിട്ഠഹേയ്യ, സബ്ബഹേട്ഠിമോപി ബ്രഹ്മലോകോ ഏവം ദൂരേ. യസ്സാഹുതിന്തി യസ്സ ബ്രഹ്മുനോ ആഹുതിം പഗ്ഗണ്ഹാസി, തസ്സ ബ്രഹ്മലോകോ ദൂരേതി അത്ഥോ. ബ്രഹ്മപഥന്തി ഏത്ഥ ബ്രഹ്മപഥോ നാമ ചത്താരി കുസലജ്ഝാനാനി, വിപാകജ്ഝാനാനി പന നേസം ജീവിതപഥോ നാമ, തം ബ്രഹ്മപഥം അജാനന്തീ ത്വം കിം ജപ്പസി വിപ്പലപസി? ബ്രഹ്മാനോ ഹി സപ്പീതികജ്ഝാനേന യാപേന്തി, ന ഏതം തിണബീജാനി പക്ഖിപിത്വാ രന്ധം ഗോയൂസം ഖാദന്തി, മാ അകാരണാ കിലമസീതി.
Dūre itoti imamhā ṭhānā dūre brahmaloko. Tato hi kūṭāgāramattā silā pātitā ekena ahorattena aṭṭhacattālīsayojanasahassāni khepayamānā catūhi māsehi pathaviyaṃ patiṭṭhaheyya, sabbaheṭṭhimopi brahmaloko evaṃ dūre. Yassāhutinti yassa brahmuno āhutiṃ paggaṇhāsi, tassa brahmaloko dūreti attho. Brahmapathanti ettha brahmapatho nāma cattāri kusalajjhānāni, vipākajjhānāni pana nesaṃ jīvitapatho nāma, taṃ brahmapathaṃ ajānantī tvaṃ kiṃ jappasi vippalapasi? Brahmāno hi sappītikajjhānena yāpenti, na etaṃ tiṇabījāni pakkhipitvā randhaṃ goyūsaṃ khādanti, mā akāraṇā kilamasīti.
ഏവം വത്വാ പുന സോ മഹാബ്രഹ്മാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗയ്ഹ അവകുജ്ജോ ഹുത്വാ ഥേരം ഉപദിസന്തോ ഏസോ ഹി തേ ബ്രാഹ്മണി ബ്രഹ്മദേവോതിആദിമാഹ. തത്ഥ നിരൂപധികോതി കിലേസാഭിസങ്ഖാരകാമഗുണോപധീഹി വിരഹിതോ. അതിദേവപത്തോതി ദേവാനം അതിദേവഭാവം ബ്രഹ്മാനം അതിബ്രഹ്മഭാവം പത്തോ. അനഞ്ഞപോസീതി ഠപേത്വാ ഇമം അത്തഭാവം അഞ്ഞസ്സ അത്തഭാവസ്സ വാ പുത്തദാരസ്സ വാ അപോസനതായ അനഞ്ഞപോസീ.
Evaṃ vatvā puna so mahābrahmā añjaliṃ paggayha avakujjo hutvā theraṃ upadisanto eso hi te brāhmaṇi brahmadevotiādimāha. Tattha nirūpadhikoti kilesābhisaṅkhārakāmaguṇopadhīhi virahito. Atidevapattoti devānaṃ atidevabhāvaṃ brahmānaṃ atibrahmabhāvaṃ patto. Anaññaposīti ṭhapetvā imaṃ attabhāvaṃ aññassa attabhāvassa vā puttadārassa vā aposanatāya anaññaposī.
ആഹുനേയ്യോതി ആഹുനപിണ്ഡം പടിഗ്ഗഹേതും യുത്തോ. വേദഗൂതി ചതുമഗ്ഗസങ്ഖാതേഹി വേദേഹി ദുക്ഖസ്സന്തം ഗതോ. ഭാവിതത്തോതി അത്താനം ഭാവേത്വാ വഡ്ഢേത്വാ ഠിതോ. അനൂപലിത്തോതി തണ്ഹാദീഹി ലേപേഹി ആലിത്തോ. ഘാസേസനം ഇരിയതീതി ആഹാരപരിയേസനം ചരതി.
Āhuneyyoti āhunapiṇḍaṃ paṭiggahetuṃ yutto. Vedagūti catumaggasaṅkhātehi vedehi dukkhassantaṃ gato. Bhāvitattoti attānaṃ bhāvetvā vaḍḍhetvā ṭhito. Anūpalittoti taṇhādīhi lepehi ālitto. Ghāsesanaṃ iriyatīti āhārapariyesanaṃ carati.
ന തസ്സ പച്ഛാ ന പുരത്ഥമത്ഥീതി പച്ഛാ വുച്ചതി അതീതം, പുരത്ഥം വുച്ചതി അനാഗതം, അതീതാനാഗതേസു ഖന്ധേസു ഛന്ദരാഗവിരഹിതസ്സ പച്ഛാ വാ പുരത്ഥം വാ നത്ഥീതി വദതി. സന്തോതിആദീസു രാഗാദിസന്തതായ സന്തോ. കോധധൂമവിഗമാ വിധൂമോ, ദുക്ഖാഭാവാ അനീഘോ, കത്തരദണ്ഡാദീനി ഗഹേത്വാ വിചരന്തോപി വധകചേതനായ അഭാവാ നിക്ഖിത്തദണ്ഡോ. തസഥാവരേസൂതി ഏത്ഥ പന പുഥുജ്ജനാ തസാ നാമ, ഖീണാസവാ ഥാവരാ നാമ. സത്ത പന സേഖാ തസാതി വത്തും ന സക്കാ, ഥാവരാ ന ഹോന്തി, ഭജമാനാ പന ഥാവരപക്ഖമേവ ഭജന്തി. സോ ത്യാഹുതിന്തി സോ തേ ആഹുതിം.
Na tassa pacchā na puratthamatthīti pacchā vuccati atītaṃ, puratthaṃ vuccati anāgataṃ, atītānāgatesu khandhesu chandarāgavirahitassa pacchā vā puratthaṃ vā natthīti vadati. Santotiādīsu rāgādisantatāya santo. Kodhadhūmavigamā vidhūmo, dukkhābhāvā anīgho, kattaradaṇḍādīni gahetvā vicarantopi vadhakacetanāya abhāvā nikkhittadaṇḍo. Tasathāvaresūti ettha pana puthujjanā tasā nāma, khīṇāsavā thāvarā nāma. Satta pana sekhā tasāti vattuṃ na sakkā, thāvarā na honti, bhajamānā pana thāvarapakkhameva bhajanti. So tyāhutinti so te āhutiṃ.
വിസേനിഭൂതോതി കിലേസസേനായ വിസേനോ ജാതോ. അനേജോതി നിത്തണ്ഹോ. സുസീലോതി ഖീണാസവസീലേന സുസീലോ. സുവിമുത്തചിത്തോതി ഫലവിമുത്തിയാ സുട്ഠു വിമുത്തചിത്തോ. ഓഘതിണ്ണന്തി ചത്താരോ ഓഘേ തിണ്ണം. ഏത്തകേന കഥാമഗ്ഗേന ബ്രഹ്മാ ഥേരസ്സ വണ്ണം കഥേന്തോ ആയതനേ ബ്രാഹ്മണിം നിയോജേസി. അവസാനഗാഥാ പന സങ്ഗീതികാരേഹി ഠപിതാ. പതിട്ഠപേസി ദക്ഖിണന്തി ചതുപച്ചയദക്ഖിണം പതിട്ഠപേസി. സുഖമായതികന്തി സുഖായതികം ആയതിം സുഖവിപാകം, സുഖാവഹന്തി അത്ഥോ. തതിയം.
Visenibhūtoti kilesasenāya viseno jāto. Anejoti nittaṇho. Susīloti khīṇāsavasīlena susīlo. Suvimuttacittoti phalavimuttiyā suṭṭhu vimuttacitto. Oghatiṇṇanti cattāro oghe tiṇṇaṃ. Ettakena kathāmaggena brahmā therassa vaṇṇaṃ kathento āyatane brāhmaṇiṃ niyojesi. Avasānagāthā pana saṅgītikārehi ṭhapitā. Patiṭṭhapesi dakkhiṇanti catupaccayadakkhiṇaṃ patiṭṭhapesi. Sukhamāyatikanti sukhāyatikaṃ āyatiṃ sukhavipākaṃ, sukhāvahanti attho. Tatiyaṃ.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൩. ബ്രഹ്മദേവസുത്തം • 3. Brahmadevasuttaṃ
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൩. ബ്രഹ്മദേവസുത്തവണ്ണനാ • 3. Brahmadevasuttavaṇṇanā