| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
६. ब्रह्मलोकसुत्तवण्णना
6. Brahmalokasuttavaṇṇanā
१७७. पच्चेकं द्वारबाहन्ति पच्चेकं द्वारबाहं। पच्चेक-सद्दो चेत्थ आवुत्तिवसेन वेदितब्बो; ‘‘पच्चेकं पच्चेक’’न्ति आह ‘‘एकेको एकेक’’न्ति। तेसु हि एको पच्चेकब्रह्मा गन्धकुटिया एकद्वारबाहं निस्साय ठितो, अपरो अञ्ञं। पच्चेकब्रह्माति च एकचारी ब्रह्मा, न परिसचारी ब्रह्माति अत्थो। समिद्धि नाम सग्गे सुखुपकरणेहि, ब्रह्मानञ्च झानं सुखुपकरणन्ति झानसुखेन समिद्धोति। सम्पत्तिया वेपुल्लप्पत्तता ब्रह्मानञ्च अभिञ्ञागुणेहि वेपुल्लप्पत्तीति आह ‘‘फीतोति अभिञ्ञापुप्फेहि सुपुप्फितो’’ति। असहन्तोति नसहन्तो नरोचेन्तो।
177.Paccekaṃdvārabāhanti paccekaṃ dvārabāhaṃ. Pacceka-saddo cettha āvuttivasena veditabbo; ‘‘paccekaṃ pacceka’’nti āha ‘‘ekeko ekeka’’nti. Tesu hi eko paccekabrahmā gandhakuṭiyā ekadvārabāhaṃ nissāya ṭhito, aparo aññaṃ. Paccekabrahmāti ca ekacārī brahmā, na parisacārī brahmāti attho. Samiddhi nāma sagge sukhupakaraṇehi, brahmānañca jhānaṃ sukhupakaraṇanti jhānasukhena samiddhoti. Sampattiyā vepullappattatā brahmānañca abhiññāguṇehi vepullappattīti āha ‘‘phītoti abhiññāpupphehi supupphito’’ti. Asahantoti nasahanto narocento.
सतपदन्ति सतसद्दो। रूपवसेनाति रूपसद्दवसेन, रूपसद्देन सद्धिन्ति अत्थो। तथा पन्तिवसेनाति एत्थापि। एकच्चेति एके मिगारी, तेसं ब्यग्घीनिसारूपकानं पञ्चसतानीति अत्थो। ‘‘कस्स अञ्ञस्स उपट्ठानं गमिस्सामी’’ति विमानसम्पत्तियं विम्हयक्खिको अहङ्कारवसेन वदति। रणन्ति निन्दन्ति एतेहीति रणा, दोसा। विरोधिपच्चयसन्निपाते विकारुप्पत्ति रुप्पनं रूपस्स पवेधनन्ति आह ‘‘सीतादीहि च निच्चं पवेधित’’न्ति। सुमेधो सुन्दरपञ्ञो सो सत्था रूपे न रमति, किं पन मन्दपञ्ञो रूपे सरणञ्च पवेधितञ्च अपस्सन्तो रमसीति अधिप्पायो।
Satapadanti satasaddo. Rūpavasenāti rūpasaddavasena, rūpasaddena saddhinti attho. Tathā pantivasenāti etthāpi. Ekacceti eke migārī, tesaṃ byagghīnisārūpakānaṃ pañcasatānīti attho. ‘‘Kassa aññassa upaṭṭhānaṃ gamissāmī’’ti vimānasampattiyaṃ vimhayakkhiko ahaṅkāravasena vadati. Raṇanti nindanti etehīti raṇā, dosā. Virodhipaccayasannipāte vikāruppatti ruppanaṃ rūpassa pavedhananti āha ‘‘sītādīhi ca niccaṃ pavedhita’’nti. Sumedho sundarapañño so satthā rūpe na ramati, kiṃ pana mandapañño rūpe saraṇañca pavedhitañca apassanto ramasīti adhippāyo.
ब्रह्मलोकसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Brahmalokasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ६. ब्रह्मलोकसुत्तं • 6. Brahmalokasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ६. ब्रह्मलोकसुत्तवण्णना • 6. Brahmalokasuttavaṇṇanā
