| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๖. พฺรหฺมโลกสุตฺตวณฺณนา
6. Brahmalokasuttavaṇṇanā
๑๗๗. ฉเฎฺฐ ปเจฺจกํ ทฺวารพาหนฺติ เอเกโก เอเกกํ ทฺวารพาหํ นิสฺสาย ทฺวารปาลา วิย อฎฺฐํสุฯ อิโทฺธติ ฌานสุเขน สมิโทฺธฯ ผีโตติ อภิญฺญาปุเปฺผหิ สุปุปฺผิโตฯ อนธิวาเสโนฺตติ อสหโนฺตฯ เอตทโวจาติ เอเตสํ นิมฺมิตพฺรหฺมานํ มเชฺฌ นิสิโนฺน เอตํ ‘‘ปสฺสสิ เม’’ติอาทิวจนํ อโวจฯ
177. Chaṭṭhe paccekaṃ dvārabāhanti ekeko ekekaṃ dvārabāhaṃ nissāya dvārapālā viya aṭṭhaṃsu. Iddhoti jhānasukhena samiddho. Phītoti abhiññāpupphehi supupphito. Anadhivāsentoti asahanto. Etadavocāti etesaṃ nimmitabrahmānaṃ majjhe nisinno etaṃ ‘‘passasi me’’tiādivacanaṃ avoca.
ตโย สุปณฺณาติ คาถาย ปญฺจสตาติ สตปทํ รูปวเสน วา ปนฺติวเสน วา โยเชตพฺพํฯ รูปวเสน ตาว ตโย สุปณฺณาติ ตีณิ สุปณฺณรูปสตานิฯ จตุโร จ หํสาติ จตฺตาริหํสรูปสตานิฯ พุคฺฆีนิสา ปญฺจสตาติ พฺยคฺฆสทิสา เอกเจฺจ มิคา พฺยคฺฆีนิสา นาม, เตสํ พฺยคฺฆีนิสารูปกานํ ปญฺจสตานิ, ปนฺติวเสน ตโย สุปณฺณาติ ตีณิ สุปณฺณปนฺติสตานิ, จตุโร หํสาติ จตฺตาริ หํสปนฺติสตานิฯ พฺยคฺฆีนิสา ปญฺจสตาติ ปญฺจ พฺยคฺฆีนิสา ปนฺติสตานิฯ ฌายิโนติ ฌายิสฺส มยฺหํ วิมาเน อยํ วิภูตีติ ทเสฺสติฯ โอภาสยนฺติ โอภาสยมานํฯ อุตฺตรสฺสํ ทิสายนฺติ ตํ กิร กนกวิมานํ เตสํ มหาพฺรหฺมานํ ฐิตฎฺฐานโต อุตฺตรทิสายํ โหติฯ ตสฺมา เอวมาหฯ อยํ ปนสฺส อธิปฺปาโย – เอวรูเป กนกวิมาเน วสโนฺต อหํ กสฺส อญฺญสฺส อุปฎฺฐานํ คมิสฺสามีติฯ รูเป รณํ ทิสฺวาติ รูปมฺหิ ชาติชราภงฺคสงฺขาตํ โทสํ ทิสฺวาฯ สทา ปเวธิตนฺติ สีตาทีหิ จ นิจฺจํ ปเวธิตํ จลิตํ ฆฎฺฎิตํ รูปํ ทิสฺวาฯ ตสฺมา น รูเป รมติ สุเมโธติ ยสฺมา รูเป รณํ ปสฺสติ, สทา ปเวธิตญฺจ รูปํ ปสฺสติ, ตสฺมา สุเมโธ สุนฺทรปโญฺญ โส สตฺถา รูเป น รมตีติฯ ฉฎฺฐํฯ
Tayo supaṇṇāti gāthāya pañcasatāti satapadaṃ rūpavasena vā pantivasena vā yojetabbaṃ. Rūpavasena tāva tayo supaṇṇāti tīṇi supaṇṇarūpasatāni. Caturo ca haṃsāti cattārihaṃsarūpasatāni. Bugghīnisā pañcasatāti byagghasadisā ekacce migā byagghīnisā nāma, tesaṃ byagghīnisārūpakānaṃ pañcasatāni, pantivasena tayo supaṇṇāti tīṇi supaṇṇapantisatāni, caturo haṃsāti cattāri haṃsapantisatāni. Byagghīnisā pañcasatāti pañca byagghīnisā pantisatāni. Jhāyinoti jhāyissa mayhaṃ vimāne ayaṃ vibhūtīti dasseti. Obhāsayanti obhāsayamānaṃ. Uttarassaṃ disāyanti taṃ kira kanakavimānaṃ tesaṃ mahābrahmānaṃ ṭhitaṭṭhānato uttaradisāyaṃ hoti. Tasmā evamāha. Ayaṃ panassa adhippāyo – evarūpe kanakavimāne vasanto ahaṃ kassa aññassa upaṭṭhānaṃ gamissāmīti. Rūpe raṇaṃ disvāti rūpamhi jātijarābhaṅgasaṅkhātaṃ dosaṃ disvā. Sadā pavedhitanti sītādīhi ca niccaṃ pavedhitaṃ calitaṃ ghaṭṭitaṃ rūpaṃ disvā. Tasmā na rūpe ramati sumedhoti yasmā rūpe raṇaṃ passati, sadā pavedhitañca rūpaṃ passati, tasmā sumedho sundarapañño so satthā rūpe na ramatīti. Chaṭṭhaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๖. พฺรหฺมโลกสุตฺตํ • 6. Brahmalokasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๖. พฺรหฺมโลกสุตฺตวณฺณนา • 6. Brahmalokasuttavaṇṇanā
