Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഇതിവുത്തക-അട്ഠകഥാ • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ൪. ചതുക്കനിപാതോ

    4. Catukkanipāto

    ൧. ബ്രാഹ്മണധമ്മയാഗസുത്തവണ്ണനാ

    1. Brāhmaṇadhammayāgasuttavaṇṇanā

    ൧൦൦. ചതുക്കനിപാതസ്സ പഠമേ അഹന്തി അത്തനിദ്ദേസോ. യോ ഹി പരോ ന ഹോതി, സോ നിയകജ്ഝത്തസങ്ഖാതോ അത്താ ‘‘അഹ’’ന്തി വുച്ചതി. അസ്മീതി പടിജാനനാ. യോ പരമത്ഥബ്രാഹ്മണഭാവോ ‘‘അഹ’’ന്തി വുച്ചമാനോ, തസ്സ അത്തനി അത്ഥിഭാവം പടിജാനന്തോ ഹി സത്ഥാ ‘‘അസ്മീ’’തി അവോച. ‘‘അഹമസ്മീ’’തി ച യഥാ ‘‘അഹമസ്മി ബ്രഹ്മാ മഹാബ്രഹ്മാ, സേയ്യോഹമസ്മീ’’തി ച അപ്പഹീനദിട്ഠിമാനാനുസയാ പുഥുജ്ജനാ അത്തനോ ദിട്ഠിമാനമഞ്ഞനാഭിനിവേസവസേന അഭിവദന്തി, ന ഏവം വുത്തം. സബ്ബസോ പന പഹീനദിട്ഠിമാനാനുസയോ ഭഗവാ സമഞ്ഞം അനതിധാവന്തോ ലോകസമഞ്ഞാനുരോധേന വേനേയ്യസന്താനേസു ധമ്മം പതിട്ഠപേന്തോ കേവലം താദിസസ്സ ഗുണസ്സ അത്തനി വിജ്ജമാനതം പടിജാനന്തോ ‘‘അഹമസ്മീ’’തി ആഹ. ബ്രാഹ്മണോതി ബാഹിതപാപത്താ ബ്രഹ്മസ്സ ച അണനതോ ബ്രാഹ്മണോ. അയഞ്ഹേത്ഥ അത്ഥോ – ഭിക്ഖവേ, അഹം പരമത്ഥതോ ബ്രാഹ്മണോസ്മീതി. ഭഗവാ സബ്ബാകാരപരിപുണ്ണസ്സ ദാനസംയമാദിവതസമാദാനസ്സ നിരവസേസായ തപചരിയായ പാരം ഗതോ സമ്മദേവ വുസിതബ്രഹ്മചരിയവാസോ സകലവേദന്തഗൂ സുവിസുദ്ധവിജ്ജാചരണോ സബ്ബഥാ നിന്ഹാതപാപമലോ അനുത്തരസ്സ അരിയമഗ്ഗസങ്ഖാതസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ വത്താ പവത്താ, സുപരിസുദ്ധസ്സ ച സാസനബ്രഹ്മചരിയസ്സ പവേദേതാ, തസ്മാ സബ്ബസോ ബാഹിതപാപത്താ ബ്രഹ്മസ്സ ച അണനതോ കഥനതോ പരമത്ഥേന ബ്രാഹ്മണോതി വുച്ചതി.

    100. Catukkanipātassa paṭhame ahanti attaniddeso. Yo hi paro na hoti, so niyakajjhattasaṅkhāto attā ‘‘aha’’nti vuccati. Asmīti paṭijānanā. Yo paramatthabrāhmaṇabhāvo ‘‘aha’’nti vuccamāno, tassa attani atthibhāvaṃ paṭijānanto hi satthā ‘‘asmī’’ti avoca. ‘‘Ahamasmī’’ti ca yathā ‘‘ahamasmi brahmā mahābrahmā, seyyohamasmī’’ti ca appahīnadiṭṭhimānānusayā puthujjanā attano diṭṭhimānamaññanābhinivesavasena abhivadanti, na evaṃ vuttaṃ. Sabbaso pana pahīnadiṭṭhimānānusayo bhagavā samaññaṃ anatidhāvanto lokasamaññānurodhena veneyyasantānesu dhammaṃ patiṭṭhapento kevalaṃ tādisassa guṇassa attani vijjamānataṃ paṭijānanto ‘‘ahamasmī’’ti āha. Brāhmaṇoti bāhitapāpattā brahmassa ca aṇanato brāhmaṇo. Ayañhettha attho – bhikkhave, ahaṃ paramatthato brāhmaṇosmīti. Bhagavā sabbākāraparipuṇṇassa dānasaṃyamādivatasamādānassa niravasesāya tapacariyāya pāraṃ gato sammadeva vusitabrahmacariyavāso sakalavedantagū suvisuddhavijjācaraṇo sabbathā ninhātapāpamalo anuttarassa ariyamaggasaṅkhātassa brāhmaṇassa vattā pavattā, suparisuddhassa ca sāsanabrahmacariyassa pavedetā, tasmā sabbaso bāhitapāpattā brahmassa ca aṇanato kathanato paramatthena brāhmaṇoti vuccati.

    ഇതി ഭഗവാ സദേവകേ ലോകേ അത്തനോ അനുത്തരം ബ്രാഹ്മണഭാവം പവേദേത്വാ യാനി താനി ബ്രാഹ്മണദാനാദീനി ഛ കമ്മാനി ബ്രാഹ്മണസ്സ പഞ്ഞാപേന്തി, തേസമ്പി സുപരിസുദ്ധാനം ഉക്കംസതോ അത്തനി സംവിജ്ജമാനതം ദസ്സേതും ‘‘യാചയോഗോ’’തിആദിമാഹ.

    Iti bhagavā sadevake loke attano anuttaraṃ brāhmaṇabhāvaṃ pavedetvā yāni tāni brāhmaṇadānādīni cha kammāni brāhmaṇassa paññāpenti, tesampi suparisuddhānaṃ ukkaṃsato attani saṃvijjamānataṃ dassetuṃ ‘‘yācayogo’’tiādimāha.

    തത്ഥ യാചയോഗോതി യാചേഹി യുത്തോ. യാചന്തീതി യാചാ, യാചകാ , തേ പനേത്ഥ വേനേയ്യാ വേദിതബ്ബാ. തേ ഹി ‘‘ദേസേതു, ഭന്തേ ഭഗവാ , ധമ്മം; ദേസേതു, സുഗതോ, ധമ്മ’’ന്തി ഭഗവന്തം ഉപസങ്കമിത്വാ ധമ്മദേസനം യാചന്തി. ഭഗവാ ച തേസം ഇച്ഛാവിഘാതം അകരോന്തോ യഥാരുചി ധമ്മം ദേസേന്തോ ധമ്മദാനം ദേതീതി യാചയോഗോ, സദാ സബ്ബകാലം തേഹി അവിരഹിതോ. അഥ വാ യാചയോഗോതി യാചനയോഗ്ഗോ, അധിപ്പായപൂരണതോ യാചിതും യുത്തോതി അത്ഥോ ‘‘യാജയോഗോ’’തിപി പാഠോ. തത്ഥ യാജോ വുച്ചതി മഹാദാനം, യിട്ഠന്തി അത്ഥോ. ഇധ പന ധമ്മദാനം വേദിതബ്ബം, യാജേ നിയുത്തോതി യാജയോഗാ. സദാതി സബ്ബദാ, അനവരതപ്പവത്തസദ്ധമ്മമഹാദാനോതി അത്ഥോ. അഥ വാ യാജേന യോജേതീതിപി യാജയോഗോ. തിവിധദാനസങ്ഖാതേന യാജേന സത്തേ യഥാരഹം യോജേതി, തത്ഥ ദാനേ നിയോജേതീതി അത്ഥോ. ‘‘യാജയോഗോ സതത’’ന്തിപി പഠന്തി. പയതപാണീതി പരിസുദ്ധഹത്ഥോ. യോ ഹി ദാനാധിമുത്തോ ആമിസദാനം ദേന്തോ സക്കച്ചം സഹത്ഥേന ദേയ്യധമ്മം ദാതും സദാ ധോതഹത്ഥോയേവ ഹോതി, സോ ‘‘പയതപാണീ’’തി വുച്ചതി. ഭഗവാപി ധമ്മദാനാധിമുത്തോ സക്കച്ചം സബ്ബകാലം ധമ്മദാനേ യുത്തപ്പയുത്തോതി കത്വാ വുത്തം ‘‘പയതപാണീ’’തി. ‘‘സദാ’’തി ച പദം ഇമിനാപി സദ്ധിം യോജേതബ്ബം ‘‘സദാ പയതപാണീ’’തി. അവിഭാഗേന ഹി സത്ഥാ വേനേയ്യലോകസ്സ സദ്ധമ്മദാനം സദാ സബ്ബകാലം പവത്തേന്തോ തത്ഥ യുത്തപ്പയുത്തോ ഹുത്വാ വിഹരതി.

    Tattha yācayogoti yācehi yutto. Yācantīti yācā, yācakā , te panettha veneyyā veditabbā. Te hi ‘‘desetu, bhante bhagavā , dhammaṃ; desetu, sugato, dhamma’’nti bhagavantaṃ upasaṅkamitvā dhammadesanaṃ yācanti. Bhagavā ca tesaṃ icchāvighātaṃ akaronto yathāruci dhammaṃ desento dhammadānaṃ detīti yācayogo, sadā sabbakālaṃ tehi avirahito. Atha vā yācayogoti yācanayoggo, adhippāyapūraṇato yācituṃ yuttoti attho ‘‘yājayogo’’tipi pāṭho. Tattha yājo vuccati mahādānaṃ, yiṭṭhanti attho. Idha pana dhammadānaṃ veditabbaṃ, yāje niyuttoti yājayogā. Sadāti sabbadā, anavaratappavattasaddhammamahādānoti attho. Atha vā yājena yojetītipi yājayogo. Tividhadānasaṅkhātena yājena satte yathārahaṃ yojeti, tattha dāne niyojetīti attho. ‘‘Yājayogo satata’’ntipi paṭhanti. Payatapāṇīti parisuddhahattho. Yo hi dānādhimutto āmisadānaṃ dento sakkaccaṃ sahatthena deyyadhammaṃ dātuṃ sadā dhotahatthoyeva hoti, so ‘‘payatapāṇī’’ti vuccati. Bhagavāpi dhammadānādhimutto sakkaccaṃ sabbakālaṃ dhammadāne yuttappayuttoti katvā vuttaṃ ‘‘payatapāṇī’’ti. ‘‘Sadā’’ti ca padaṃ imināpi saddhiṃ yojetabbaṃ ‘‘sadā payatapāṇī’’ti. Avibhāgena hi satthā veneyyalokassa saddhammadānaṃ sadā sabbakālaṃ pavattento tattha yuttappayutto hutvā viharati.

    അപരോ നയോ – യോഗോ വുച്ചതി ഭാവനാ. യഥാഹ ‘‘യോഗാ വേ ജായതേ ഭൂരീ’’തി (ധ॰ പ॰ ൨൮൨). തസ്മാ യാജയോഗോതി യാജഭാവനം, പരിച്ചാഗഭാവനം അനുയുത്തോതി അത്ഥോ. ഭഗവാ ഹി അഭിസമ്ബോധിതോ പുബ്ബേ ബോധിസത്തഭൂതോപി കരുണാസമുസ്സാഹിതോ അനവസേസതോ ദാനം പരിബ്രൂഹേന്തോ തത്ഥ ഉക്കംസപാരമിപ്പത്തോ ഹുത്വാ അഭിസമ്ബോധിം പാപുണി, ബുദ്ധോ ഹുത്വാപി തിവിധം ദാനം പരിബ്രൂഹേസി വിസേസതോ ധമ്മദാനം, പരേപി തത്ഥ നിയോജേസി. തഥാ ഹി സോ വേനേയ്യയാചകാനം കസ്സചി സരണാനി അദാസി, കസ്സചി പഞ്ച സീലാനി, കസ്സചി ദസ സീലാനി, കസ്സചി ചതുപാരിസുദ്ധിസീലം, കസ്സചി ധുതധമ്മേ, കസ്സചി ചത്താരി ഝാനാനി, കസ്സചി അട്ഠ സമാപത്തിയോ, കസ്സചി പഞ്ചാഭിഞ്ഞായോ, ചത്താരോ മഗ്ഗേ, ചത്താരി സാമഞ്ഞഫലാനി, തിസ്സോ വിജ്ജാ, ചതസ്സോ പടിസമ്ഭിദാതി ഏവമാദിലോകിയലോകുത്തരഭേദം ഗുണധനം ധമ്മദാനവസേന യഥാധിപ്പായം ദേന്തോ പരേ ച ‘‘ദേഥാ’’തി നിയോജേന്തോ പരിച്ചാഗഭാവനം പരിബ്രൂഹേസി. തേന വുത്തം ‘‘പരിച്ചാഗഭാവനം അനുയുത്തോ’’തി.

    Aparo nayo – yogo vuccati bhāvanā. Yathāha ‘‘yogā ve jāyate bhūrī’’ti (dha. pa. 282). Tasmā yājayogoti yājabhāvanaṃ, pariccāgabhāvanaṃ anuyuttoti attho. Bhagavā hi abhisambodhito pubbe bodhisattabhūtopi karuṇāsamussāhito anavasesato dānaṃ paribrūhento tattha ukkaṃsapāramippatto hutvā abhisambodhiṃ pāpuṇi, buddho hutvāpi tividhaṃ dānaṃ paribrūhesi visesato dhammadānaṃ, parepi tattha niyojesi. Tathā hi so veneyyayācakānaṃ kassaci saraṇāni adāsi, kassaci pañca sīlāni, kassaci dasa sīlāni, kassaci catupārisuddhisīlaṃ, kassaci dhutadhamme, kassaci cattāri jhānāni, kassaci aṭṭha samāpattiyo, kassaci pañcābhiññāyo, cattāro magge, cattāri sāmaññaphalāni, tisso vijjā, catasso paṭisambhidāti evamādilokiyalokuttarabhedaṃ guṇadhanaṃ dhammadānavasena yathādhippāyaṃ dento pare ca ‘‘dethā’’ti niyojento pariccāgabhāvanaṃ paribrūhesi. Tena vuttaṃ ‘‘pariccāgabhāvanaṃ anuyutto’’ti.

    പയതപാണീതി വാ ആയതപാണീ, ഹത്ഥഗതം കിഞ്ചി ദാതും ‘‘ഏഹി ഗണ്ഹാ’’തി പസാരിതഹത്ഥോ വിയ ആചരിയമുട്ഠിം അകത്വാ സദ്ധമ്മദാനേ യുത്തപ്പയുത്തോതി അത്ഥോ. പയതപാണീതി വാ ഉസ്സാഹിതഹത്ഥോ, ആമിസദാനം ദാതും ഉസ്സാഹിതഹത്ഥോ വിയ ധമ്മദാനേ കതുസ്സാഹോതി അത്ഥോ. അന്തിമദേഹധരോതി ബ്രഹ്മചരിയവസേന ബ്രാഹ്മണകരണാനം ധമ്മാനം പാരിപൂരിയാ പച്ഛിമത്തഭാവധാരീ. അവുസിതവതോ ഹി വസലകരണാനം ധമ്മാനം അപ്പഹാനേന വസലാദിസമഞ്ഞാ ഗതി ആയതിം ഗബ്ഭസേയ്യാ സിയാ. തേന ഭഗവാ അത്തനോ അച്ചന്തവുസിതബ്രാഹ്മണഭാവം ദസ്സേതി. അനുത്തരോ ഭിസക്കോ സല്ലകത്തോതി ദുത്തികിച്ഛസ്സ വട്ടദുക്ഖരോഗസ്സ തികിച്ഛനതോ ഉത്തമോ ഭിസക്കോ, അഞ്ഞേഹി അനുദ്ധരണീയാനം രാഗാദിസല്ലാനം കന്തനതോ സമുച്ഛേദവസേന സമുദ്ധരണതോ ഉത്തമോ സല്ലകന്തനവേജ്ജോ. ഇമിനാ നിപ്പരിയായതോ ബ്രാഹ്മണകരണാനം ധമ്മാനം അത്തനി പതിട്ഠിതാനം പരസന്തതിയം പതിട്ഠാപനേന പരേസമ്പി ബ്രാഹ്മണകരണമാഹ.

    Payatapāṇīti vā āyatapāṇī, hatthagataṃ kiñci dātuṃ ‘‘ehi gaṇhā’’ti pasāritahattho viya ācariyamuṭṭhiṃ akatvā saddhammadāne yuttappayuttoti attho. Payatapāṇīti vā ussāhitahattho, āmisadānaṃ dātuṃ ussāhitahattho viya dhammadāne katussāhoti attho. Antimadehadharoti brahmacariyavasena brāhmaṇakaraṇānaṃ dhammānaṃ pāripūriyā pacchimattabhāvadhārī. Avusitavato hi vasalakaraṇānaṃ dhammānaṃ appahānena vasalādisamaññā gati āyatiṃ gabbhaseyyā siyā. Tena bhagavā attano accantavusitabrāhmaṇabhāvaṃ dasseti. Anuttaro bhisakkosallakattoti duttikicchassa vaṭṭadukkharogassa tikicchanato uttamo bhisakko, aññehi anuddharaṇīyānaṃ rāgādisallānaṃ kantanato samucchedavasena samuddharaṇato uttamo sallakantanavejjo. Iminā nippariyāyato brāhmaṇakaraṇānaṃ dhammānaṃ attani patiṭṭhitānaṃ parasantatiyaṃ patiṭṭhāpanena paresampi brāhmaṇakaraṇamāha.

    തസ്സ മേ തുമ്ഹേ പുത്താതി തസ്സ ഏവരൂപസ്സ മമ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, പുത്താ അത്രജാ ഹോഥ. ഓരസാതി ഉരസി സമ്ബന്ധാ. യഥാ ഹി സത്താനം ഓരസപുത്താ അത്രജാ വിസേസേന പിതുസന്തകസ്സ ദായജ്ജസ്സ ഭാഗിനോ ഹോന്തി, ഏവമേതേപി അരിയപുഗ്ഗലാ സമ്മാസമ്ബുദ്ധസ്സ ധമ്മസ്സവനന്തേ അരിയായ ജാതിയാ ജാതാ. തസ്സ സന്തകസ്സ വിമുത്തിസുഖസ്സ അരിയധമ്മരതനസ്സ ച ഏകംസഭാഗിയതായ ഓരസാ. അഥ വാ ഭഗവതോ ധമ്മദേസനാനുഭാവേന അരിയഭൂമിം ഓക്കമമാനാ ഓക്കന്താ ച അരിയസാവകാ സത്ഥു ഉരേ വായാമജനിതാഭിജാതിതായ നിപ്പരിയായേന ‘‘ഓരസപുത്താ’’തി വത്തബ്ബതം അരഹന്തി. തഥാ ഹി തേ ഭഗവതാ ആസയാനുസയചരിയാധിമുത്തിആദിവോലോകനേന വജ്ജാനുചിന്തനേന ച ഹദയേ കത്വാ വജ്ജതോ നിവാരേത്വാ അനവജ്ജേ പതിട്ഠപേന്തേന സീലാദിധമ്മസരീരപോസനേന സംവഡ്ഢിതാ. മുഖതോ ജാതാതി മുഖതോ ജാതായ ധമ്മദേസനായ അരിയായ ജാതിയാ ജാതത്താ മുഖതോ ജാതാ. അഥ വാ അനഞ്ഞസാധാരണതോ സബ്ബസ്സ കുസലധമ്മസ്സ മുഖതോ പാതിമോക്ഖതോ വുട്ഠാനഗാമിനിവിപസ്സനാസങ്ഖാതതോ വിമോക്ഖമുഖതോ വാ അരിയമഗ്ഗജാതിയാ ജാതാതിപി മുഖതോ ജാതാ. സിക്ഖത്തയസങ്ഗഹേ സാസനധമ്മേ അരിയമഗ്ഗധമ്മേ വാ ജാതാതി ധമ്മജാ. തേനേവ ധമ്മേന നിമ്മിതാ മാപിതാതി ധമ്മനിമ്മിതാ. സതിധമ്മവിചയാദി ധമ്മദായാദാ, ന ലാഭസക്കാരാദി ആമിസദായാദാ, ധമ്മദായാദാ നോ ആമിസദായാദാ ഹോഥാതി അത്ഥോ.

    Tassa me tumhe puttāti tassa evarūpassa mama tumhe, bhikkhave, puttā atrajā hotha. Orasāti urasi sambandhā. Yathā hi sattānaṃ orasaputtā atrajā visesena pitusantakassa dāyajjassa bhāgino honti, evametepi ariyapuggalā sammāsambuddhassa dhammassavanante ariyāya jātiyā jātā. Tassa santakassa vimuttisukhassa ariyadhammaratanassa ca ekaṃsabhāgiyatāya orasā. Atha vā bhagavato dhammadesanānubhāvena ariyabhūmiṃ okkamamānā okkantā ca ariyasāvakā satthu ure vāyāmajanitābhijātitāya nippariyāyena ‘‘orasaputtā’’ti vattabbataṃ arahanti. Tathā hi te bhagavatā āsayānusayacariyādhimuttiādivolokanena vajjānucintanena ca hadaye katvā vajjato nivāretvā anavajje patiṭṭhapentena sīlādidhammasarīraposanena saṃvaḍḍhitā. Mukhato jātāti mukhato jātāya dhammadesanāya ariyāya jātiyā jātattā mukhato jātā. Atha vā anaññasādhāraṇato sabbassa kusaladhammassa mukhato pātimokkhato vuṭṭhānagāminivipassanāsaṅkhātato vimokkhamukhato vā ariyamaggajātiyā jātātipi mukhato jātā. Sikkhattayasaṅgahe sāsanadhamme ariyamaggadhamme vā jātāti dhammajā. Teneva dhammena nimmitā māpitāti dhammanimmitā. Satidhammavicayādi dhammadāyādā, na lābhasakkārādi āmisadāyādā, dhammadāyādā no āmisadāyādā hothāti attho.

    തത്ഥ ധമ്മോ ദുവിധോ – നിപ്പരിയായധമ്മോ, പരിയായധമ്മോതി. ആമിസമ്പി ദുവിധം – നിപ്പരിയായാമിസം, പരിയായാമിസന്തി. കഥം? മഗ്ഗഫലനിബ്ബാനപ്പഭേദോ ഹി നവവിധോ ലോകുത്തരധമ്മോ നിപ്പരിയായധമ്മോ, നിബ്ബത്തിതധമ്മോയേവ, ന കേനചി പരിയായേന കാരണേന വാ ലേസേന വാ ധമ്മോ. യം പനിദം വിവട്ടൂപനിസ്സിതം കുസലം, സേയ്യഥിദം – ഇധേകച്ചോ വിവട്ടം പത്ഥേന്തോ ദാനം ദേതി, സീലം സമാദിയതി, ഉപോസഥകമ്മം കരോതി, ഗന്ധമാലാദീഹി വത്ഥുപൂജം കരോതി, ധമ്മം സുണാതി, ദേസേതി, ഝാനസമാപത്തിയോ നിബ്ബത്തേതി, ഏവം കരോന്തോ അനുപുബ്ബേന നിപ്പരിയായം അമതം നിബ്ബാനം പടിലഭതി, അയം പരിയായധമ്മോ. തഥാ ചീവരാദയോ ചത്താരോ പച്ചയാ നിപ്പരിയായാമിസമേവ, ന അഞ്ഞേന പരിയായേന വാ കാരണേന വാ ലേസേന വാ ആമിസം. യം പനിദം വട്ടഗാമികുസലം, സേയ്യഥിദം – ഇധേകച്ചോ വട്ടം പത്ഥേന്തോ സമ്പത്തിഭവം ഇച്ഛമാനോ ദാനം ദേതി…പേ॰… സമാപത്തിയോ നിബ്ബത്തേതി, ഏവം കരോന്തോ അനുപുബ്ബേന ദേവമനുസ്സസമ്പത്തിയോ പടിലഭതി, ഇദം പരിയായാമിസം നാമ.

    Tattha dhammo duvidho – nippariyāyadhammo, pariyāyadhammoti. Āmisampi duvidhaṃ – nippariyāyāmisaṃ, pariyāyāmisanti. Kathaṃ? Maggaphalanibbānappabhedo hi navavidho lokuttaradhammo nippariyāyadhammo, nibbattitadhammoyeva, na kenaci pariyāyena kāraṇena vā lesena vā dhammo. Yaṃ panidaṃ vivaṭṭūpanissitaṃ kusalaṃ, seyyathidaṃ – idhekacco vivaṭṭaṃ patthento dānaṃ deti, sīlaṃ samādiyati, uposathakammaṃ karoti, gandhamālādīhi vatthupūjaṃ karoti, dhammaṃ suṇāti, deseti, jhānasamāpattiyo nibbatteti, evaṃ karonto anupubbena nippariyāyaṃ amataṃ nibbānaṃ paṭilabhati, ayaṃ pariyāyadhammo. Tathā cīvarādayo cattāro paccayā nippariyāyāmisameva, na aññena pariyāyena vā kāraṇena vā lesena vā āmisaṃ. Yaṃ panidaṃ vaṭṭagāmikusalaṃ, seyyathidaṃ – idhekacco vaṭṭaṃ patthento sampattibhavaṃ icchamāno dānaṃ deti…pe… samāpattiyo nibbatteti, evaṃ karonto anupubbena devamanussasampattiyo paṭilabhati, idaṃ pariyāyāmisaṃ nāma.

    തത്ഥ നിപ്പരിയായധമ്മോപി ഭഗവതോയേവ സന്തകോ. ഭഗവതാ ഹി കഥിതത്താ ഭിക്ഖൂ മഗ്ഗഫലനിബ്ബാനാനി അധിഗച്ഛന്തി. വുത്തഞ്ഹേതം –

    Tattha nippariyāyadhammopi bhagavatoyeva santako. Bhagavatā hi kathitattā bhikkhū maggaphalanibbānāni adhigacchanti. Vuttañhetaṃ –

    ‘‘സോ, ഹി, ബ്രാഹ്മണ, ഭഗവാ അനുപ്പന്നസ്സ മഗ്ഗസ്സ ഉപ്പാദേതാ, അസഞ്ജാതസ്സ മഗ്ഗസ്സ സഞ്ജനേതാ…പേ॰… മഗ്ഗാനുഗാ ച പനേതരഹി സാവകാ വിഹരന്തി പച്ഛാ സമന്നാഗതാ’’തി (മ॰ നി॰ ൩.൭൯; ചൂലനി॰ മോഘരാജമാണവപുച്ഛാനിദ്ദേസ ൮൫).

    ‘‘So, hi, brāhmaṇa, bhagavā anuppannassa maggassa uppādetā, asañjātassa maggassa sañjanetā…pe… maggānugā ca panetarahi sāvakā viharanti pacchā samannāgatā’’ti (ma. ni. 3.79; cūlani. mogharājamāṇavapucchāniddesa 85).

    ‘‘സോ, ഹാവുസോ, ഭഗവാ ജാനം ജാനാതി, പസ്സം പസ്സതി, ചക്ഖുഭൂതോ ഞാണഭൂതോ ധമ്മഭൂതോ ബ്രഹ്മഭൂതോ, വത്താ പവത്താ, അത്ഥസ്സ നിന്നേതാ , അമതസ്സ ദാതാ, ധമ്മസ്സാമീ തഥാഗതോ’’തി (മ॰ നി॰ ൧.൨൦൩; ൩.൨൮൧) ച.

    ‘‘So, hāvuso, bhagavā jānaṃ jānāti, passaṃ passati, cakkhubhūto ñāṇabhūto dhammabhūto brahmabhūto, vattā pavattā, atthassa ninnetā , amatassa dātā, dhammassāmī tathāgato’’ti (ma. ni. 1.203; 3.281) ca.

    പരിയായധമ്മോപി ഭഗവതോയേവ സന്തകോ. ഭഗവതാ ഹി കഥിതത്താ ഏവ ജാനന്തി ‘‘വിവട്ടം പത്ഥേത്വാ ദാനം ദേന്തോ…പേ॰… സമാപത്തിയോ നിബ്ബത്തേന്തോ അനുക്കമേന അമതം നിബ്ബാനം പടിലഭതീ’’തി. നിപ്പരിയായാമിസമ്പി ഭഗവതോയേവ സന്തകം. ഭഗവതാ ഹി അനുഞ്ഞാതത്തായേവ ഭിക്ഖൂഹി ജീവകവത്ഥും ആദിം കത്വാ പണീതചീവരം ലദ്ധം. യഥാഹ –

    Pariyāyadhammopi bhagavatoyeva santako. Bhagavatā hi kathitattā eva jānanti ‘‘vivaṭṭaṃ patthetvā dānaṃ dento…pe… samāpattiyo nibbattento anukkamena amataṃ nibbānaṃ paṭilabhatī’’ti. Nippariyāyāmisampi bhagavatoyeva santakaṃ. Bhagavatā hi anuññātattāyeva bhikkhūhi jīvakavatthuṃ ādiṃ katvā paṇītacīvaraṃ laddhaṃ. Yathāha –

    ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, ഗഹപതിചീവരം. യോ ഇച്ഛതി, പംസുകൂലികോ ഹോതു. യോ ഇച്ഛതി, ഗഹപതിചീവരം സാദിയതു. ഇതരീതരേനപാഹം, ഭിക്ഖവേ, സന്തുട്ഠിംയേവ വണ്ണേമീ’’തി (മഹാവ॰ ൩൩൭).

    ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, gahapaticīvaraṃ. Yo icchati, paṃsukūliko hotu. Yo icchati, gahapaticīvaraṃ sādiyatu. Itarītarenapāhaṃ, bhikkhave, santuṭṭhiṃyeva vaṇṇemī’’ti (mahāva. 337).

    ഏവം ഇതരേപി പച്ചയാ ഭഗവതാ അനുഞ്ഞാതത്താ ഏവ ഭിക്ഖൂഹി പരിഭുഞ്ജിതും ലദ്ധാ. പരിയായാമിസമ്പി ഭഗവതോയേവ സന്തകം. ഭഗവതാ ഹി കഥിതത്താ ഏവ ജാനന്തി ‘‘സമ്പത്തിഭവം പത്ഥേന്തോ ദാനം ദത്വാ സീലം…പേ॰… സമാപത്തിയോ നിബ്ബത്തേത്വാ അനുക്കമേന പരിയായാമിസം ദിബ്ബസമ്പത്തിം മനുസ്സസമ്പത്തിഞ്ച പടിലഭതീ’’തി. യദേവ യസ്മാ നിപ്പരിയായധമ്മോപി പരിയായധമ്മോപി നിപ്പരിയായാമിസമ്പി പരിയായാമിസമ്പി ഭഗവതോയേവ സന്തകം, തസ്മാ തത്ഥ അത്തനോ സാമിഭാവം ദസ്സേന്തോ തത്ഥ ച യം സേട്ഠതരം അച്ചന്തഹിതസുഖാവഹം തത്ഥേവ നേ നിയോജേന്തോ ഏവമാഹ ‘‘തസ്സ മേ തുമ്ഹേ പുത്താ ഓരസാ…പേ॰… നോ ആമിസദായാദാ’’തി.

    Evaṃ itarepi paccayā bhagavatā anuññātattā eva bhikkhūhi paribhuñjituṃ laddhā. Pariyāyāmisampi bhagavatoyeva santakaṃ. Bhagavatā hi kathitattā eva jānanti ‘‘sampattibhavaṃ patthento dānaṃ datvā sīlaṃ…pe… samāpattiyo nibbattetvā anukkamena pariyāyāmisaṃ dibbasampattiṃ manussasampattiñca paṭilabhatī’’ti. Yadeva yasmā nippariyāyadhammopi pariyāyadhammopi nippariyāyāmisampi pariyāyāmisampi bhagavatoyeva santakaṃ, tasmā tattha attano sāmibhāvaṃ dassento tattha ca yaṃ seṭṭhataraṃ accantahitasukhāvahaṃ tattheva ne niyojento evamāha ‘‘tassa me tumhe puttā orasā…pe… no āmisadāyādā’’ti.

    ഇതി ഭഗവാ പരിപുണ്ണവതസമാദാനം തപചരിയം സമ്മദേവ വുസിതബ്രഹ്മചരിയം സുവിസുദ്ധവിജ്ജാചരണസമ്പന്നം അനവസേസവേദന്തപാരഗും ബാഹിതസബ്ബപാപം സതതം യാചയോഗം സദേവകേ ലോകേ അനുത്തരദക്ഖിണേയ്യഭാവപ്പത്തം അത്തനോ പരമത്ഥബ്രാഹ്മണഭാവം അരിയസാവകാനഞ്ച അത്തനോ ഓരസപുത്താദിഭാവം പവേദേസി. ഭഗവാ ഹി ‘‘സീഹോതി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതസ്സേതം അധിവചനം അരഹതോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധസ്സാ’’തി (അ॰ നി॰ ൫.൯൯) ഏത്ഥ സീഹസദിസം, ‘‘പുരിസോ മഗ്ഗകുസലോതി ഖോ, തിസ്സ, തഥാഗതസ്സേതം അധിവചന’’ന്തി (സം॰ നി॰ ൩.൮൪) ഏത്ഥ മഗ്ഗദേസകപുരിസസദിസം, ‘‘രാജാഹമസ്മി സേലാ’’തി (മ॰ നി॰ ൨.൩൯൯; സു॰ നി॰ ൫൫൯) ഏത്ഥ രാജസദിസം, ‘‘ഭിസക്കോ സല്ലകത്തോതി ഖോ, സുനക്ഖത്ത, തഥാഗതസ്സേതം അധിവചന’’ന്തി (മ॰ നി॰ ൩.൬൫) ഏത്ഥ വേജ്ജസദിസം, ‘‘ബ്രാഹ്മണോതി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതസ്സേതം അധിവചന’’ന്തി (അ॰ നി॰ ൮.൮൫) ഏത്ഥ ബ്രാഹ്മണസദിസം അത്താനം കഥേസി. ഇധാപി ബ്രാഹ്മണ സദിസം കത്വാ കഥേസി.

    Iti bhagavā paripuṇṇavatasamādānaṃ tapacariyaṃ sammadeva vusitabrahmacariyaṃ suvisuddhavijjācaraṇasampannaṃ anavasesavedantapāraguṃ bāhitasabbapāpaṃ satataṃ yācayogaṃ sadevake loke anuttaradakkhiṇeyyabhāvappattaṃ attano paramatthabrāhmaṇabhāvaṃ ariyasāvakānañca attano orasaputtādibhāvaṃ pavedesi. Bhagavā hi ‘‘sīhoti kho, bhikkhave, tathāgatassetaṃ adhivacanaṃ arahato sammāsambuddhassā’’ti (a. ni. 5.99) ettha sīhasadisaṃ, ‘‘puriso maggakusaloti kho, tissa, tathāgatassetaṃ adhivacana’’nti (saṃ. ni. 3.84) ettha maggadesakapurisasadisaṃ, ‘‘rājāhamasmi selā’’ti (ma. ni. 2.399; su. ni. 559) ettha rājasadisaṃ, ‘‘bhisakko sallakattoti kho, sunakkhatta, tathāgatassetaṃ adhivacana’’nti (ma. ni. 3.65) ettha vejjasadisaṃ, ‘‘brāhmaṇoti kho, bhikkhave, tathāgatassetaṃ adhivacana’’nti (a. ni. 8.85) ettha brāhmaṇasadisaṃ attānaṃ kathesi. Idhāpi brāhmaṇa sadisaṃ katvā kathesi.

    ഇദാനി യേഹി ദാനാദീഹി യുത്തസ്സ ഇതോ ബാഹിരകബ്രാഹ്മണസ്സ ബ്രാഹ്മണകിച്ചം പരിപുണ്ണം മഞ്ഞന്തി, തേഹി അത്തനോ ദാനാദീനം അഗ്ഗസേട്ഠഭാവം പകാസേതും ‘‘ദ്വേമാനി, ഭിക്ഖവേ, ദാനാനീ’’തിആദി ആരദ്ധം. തത്ഥ യാഗാതി മഹായഞ്ഞാ , മഹാദാനാനീതി അത്ഥോ, യാനി ‘‘യിട്ഠാനീ’’തിപി വുച്ചന്തി. തത്ഥ വേലാമദാനവേസ്സന്തരദാനമഹാവിജിതയഞ്ഞസദിസാ ആമിസയാഗാ വേദിതബ്ബാ, മഹാസമയസുത്തമങ്ഗലസുത്തചൂളരാഹുലോവാദസുത്തസമചിത്തസുത്തദേസനാദയോ ധമ്മയാഗാ. സേസം ഹേട്ഠാ വുത്തനയമേവ.

    Idāni yehi dānādīhi yuttassa ito bāhirakabrāhmaṇassa brāhmaṇakiccaṃ paripuṇṇaṃ maññanti, tehi attano dānādīnaṃ aggaseṭṭhabhāvaṃ pakāsetuṃ ‘‘dvemāni, bhikkhave, dānānī’’tiādi āraddhaṃ. Tattha yāgāti mahāyaññā , mahādānānīti attho, yāni ‘‘yiṭṭhānī’’tipi vuccanti. Tattha velāmadānavessantaradānamahāvijitayaññasadisā āmisayāgā veditabbā, mahāsamayasuttamaṅgalasuttacūḷarāhulovādasuttasamacittasuttadesanādayo dhammayāgā. Sesaṃ heṭṭhā vuttanayameva.

    ഗാഥായം അയജീതി അദാസി. അമച്ഛരീതി സബ്ബമച്ഛരിയാനം ബോധിമൂലേയേവ സുപ്പഹീനത്താ മച്ഛേരരഹിതോ. സബ്ബഭൂതാനുകമ്പീതി മഹാകരുണായ സബ്ബസത്തേ പിയപുത്തം വിയ അനുഗ്ഗണ്ഹനസീലോ. വുത്തഞ്ഹേതം –

    Gāthāyaṃ ayajīti adāsi. Amaccharīti sabbamacchariyānaṃ bodhimūleyeva suppahīnattā maccherarahito. Sabbabhūtānukampīti mahākaruṇāya sabbasatte piyaputtaṃ viya anuggaṇhanasīlo. Vuttañhetaṃ –

    ‘‘വധകേ ദേവദത്തേ ച, ചോരേ അങ്ഗുലിമാലകേ;

    ‘‘Vadhake devadatte ca, core aṅgulimālake;

    ധനപാലേ രാഹുലേ ചേവ, സമചിത്തോ മഹാമുനീ’’തി. (മി॰ പ॰ ൬.൬.൫) –

    Dhanapāle rāhule ceva, samacitto mahāmunī’’ti. (mi. pa. 6.6.5) –

    സേസം സുവിഞ്ഞേയ്യമേവ.

    Sesaṃ suviññeyyameva.

    പഠമസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Paṭhamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഇതിവുത്തകപാളി • Itivuttakapāḷi / ൧. ബ്രാഹ്മണധമ്മയാഗസുത്തം • 1. Brāhmaṇadhammayāgasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact