Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మిలిన్దపఞ్హపాళి • Milindapañhapāḷi

    ౮. బ్రాహ్మణరాజవాదపఞ్హో

    8. Brāhmaṇarājavādapañho

    . ‘‘భన్తే నాగసేన, భాసితమ్పేతం తథాగతేన ‘అహమస్మి, భిక్ఖవే, బ్రాహ్మణో యాచయోగో’తి. పున చ భణితం ‘రాజాహమస్మి సేలా’తి. యది, భన్తే నాగసేన, భగవతా భణితం ‘అహమస్మి, భిక్ఖవే , బ్రాహ్మణో యాచయోగో’తి, తేన హి ‘రాజాహమస్మి సేలా’తి యం వచనం, తం మిచ్ఛా. యది తథాగతేన భణితం ‘రాజాహమస్మి సేలా’తి, తేన హి ‘అహమస్మి, భిక్ఖవే, బ్రాహ్మణో యాచయోగో’తి తమ్పి వచనం మిచ్ఛా. ఖత్తియో వా హి భవేయ్య బ్రాహ్మణో వా, నత్థి ఏకాయ జాతియా ద్వే వణ్ణా నామ, అయమ్పి ఉభతో కోటికో పఞ్హో తవానుప్పత్తో, సో తయా నిబ్బాహితబ్బో’’తి.

    8. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ tathāgatena ‘ahamasmi, bhikkhave, brāhmaṇo yācayogo’ti. Puna ca bhaṇitaṃ ‘rājāhamasmi selā’ti. Yadi, bhante nāgasena, bhagavatā bhaṇitaṃ ‘ahamasmi, bhikkhave , brāhmaṇo yācayogo’ti, tena hi ‘rājāhamasmi selā’ti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi tathāgatena bhaṇitaṃ ‘rājāhamasmi selā’ti, tena hi ‘ahamasmi, bhikkhave, brāhmaṇo yācayogo’ti tampi vacanaṃ micchā. Khattiyo vā hi bhaveyya brāhmaṇo vā, natthi ekāya jātiyā dve vaṇṇā nāma, ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.

    ‘‘భాసితమ్పేతం, మహారాజ, భగవతా ‘అహమస్మి, భిక్ఖవే, బ్రాహ్మణో యాచయోగో’తి, పున చ భణితం ‘రాజాహమస్మి సేలా’తి, తత్థ కారణం అత్థి, యేన కారణేన తథాగతో బ్రాహ్మణో చ రాజా చ హోతీ’’తి.

    ‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā ‘ahamasmi, bhikkhave, brāhmaṇo yācayogo’ti, puna ca bhaṇitaṃ ‘rājāhamasmi selā’ti, tattha kāraṇaṃ atthi, yena kāraṇena tathāgato brāhmaṇo ca rājā ca hotī’’ti.

    ‘‘కిం పన తం, భన్తే నాగసేన, కారణం, యేన కారణేన తథాగతో బ్రాహ్మణో చ రాజా చ హోతి’’? ‘‘సబ్బే, మహారాజ, పాపకా అకుసలా ధమ్మా తథాగతస్స బాహితా పహీనా అపగతా బ్యపగతా ఉచ్ఛిన్నా ఖీణా ఖయం పత్తా నిబ్బుతా ఉపసన్తా, తస్మా తథాగతో ‘బ్రాహ్మణో’తి వుచ్చతి.

    ‘‘Kiṃ pana taṃ, bhante nāgasena, kāraṇaṃ, yena kāraṇena tathāgato brāhmaṇo ca rājā ca hoti’’? ‘‘Sabbe, mahārāja, pāpakā akusalā dhammā tathāgatassa bāhitā pahīnā apagatā byapagatā ucchinnā khīṇā khayaṃ pattā nibbutā upasantā, tasmā tathāgato ‘brāhmaṇo’ti vuccati.

    ‘‘బ్రాహ్మణో నామ సంసయమనేకంసం విమతిపథం వీతివత్తో, భగవాపి, మహారాజ, సంసయమనేకంసం విమతిపథం వీతివత్తో, తేన కారణేన తథాగతో ‘బ్రాహ్మణో’తి వుచ్చతి.

    ‘‘Brāhmaṇo nāma saṃsayamanekaṃsaṃ vimatipathaṃ vītivatto, bhagavāpi, mahārāja, saṃsayamanekaṃsaṃ vimatipathaṃ vītivatto, tena kāraṇena tathāgato ‘brāhmaṇo’ti vuccati.

    ‘‘బ్రాహ్మణో నామ సబ్బభవగతియోనినిస్సటో మలరజగతవిప్పముత్తో అసహాయో, భగవాపి, మహారాజ, సబ్బభవగతియోనినిస్సటో మలరజగతవిప్పముత్తో అసహాయో, తేన కారణేన తథాగతో ‘బ్రాహ్మణో’తి వుచ్చతి.

    ‘‘Brāhmaṇo nāma sabbabhavagatiyoninissaṭo malarajagatavippamutto asahāyo, bhagavāpi, mahārāja, sabbabhavagatiyoninissaṭo malarajagatavippamutto asahāyo, tena kāraṇena tathāgato ‘brāhmaṇo’ti vuccati.

    ‘‘బ్రాహ్మణా నామ అగ్గసేట్ఠవరపవరదిబ్బవిహారబహులో, భగవాపి, మహారాజ, అగ్గసేట్ఠవరపవరదిబ్బవిహారబహులో, తేనాపి కపరణేన తథాగతో ‘‘బ్రాహ్మణో’’తి వుచ్చతి.

    ‘‘Brāhmaṇā nāma aggaseṭṭhavarapavaradibbavihārabahulo, bhagavāpi, mahārāja, aggaseṭṭhavarapavaradibbavihārabahulo, tenāpi kaparaṇena tathāgato ‘‘brāhmaṇo’’ti vuccati.

    ‘‘బ్రాహ్మణో నామ అజ్ఝయన అజ్ఝాపన దానప్పటిగ్గహణ దమ సంయమనియమపుబ్బమనుసిట్ఠి పవేణి వంస ధరణో, భగవాపి, మహారాజ, అజ్ఝయన అజ్ఝాపన దానప్పటిగ్గహణ దమ సంయమ నియమ పుబ్బజినాచిణ్ణ అనుసిట్ఠి పవేణి వంస ధరణో తేనాపి కారణేన తథాగతో ‘బ్రాహ్మణో’తి వుచ్చతి.

    ‘‘Brāhmaṇo nāma ajjhayana ajjhāpana dānappaṭiggahaṇa dama saṃyamaniyamapubbamanusiṭṭhi paveṇi vaṃsa dharaṇo, bhagavāpi, mahārāja, ajjhayana ajjhāpana dānappaṭiggahaṇa dama saṃyama niyama pubbajināciṇṇa anusiṭṭhi paveṇi vaṃsa dharaṇo tenāpi kāraṇena tathāgato ‘brāhmaṇo’ti vuccati.

    ‘‘బ్రాహ్మణో నామ బ్రహాసుఖవిహారజ్ఝానఝాయీ; భగవాపి, మహారాజ, బ్రహాసుఖవిహారజ్ఝానఝాయీ, తేనాపి కారణేన తథాగతో ‘బ్రాహ్మణో’తి వుచ్చతి.

    ‘‘Brāhmaṇo nāma brahāsukhavihārajjhānajhāyī; bhagavāpi, mahārāja, brahāsukhavihārajjhānajhāyī, tenāpi kāraṇena tathāgato ‘brāhmaṇo’ti vuccati.

    ‘‘బ్రాహ్మణో నామ సబ్బభవాభవగతీసు అభిజాతివత్తితమనుచరితం జానాతి, భగవాపి, మహారాజ, సబ్బభవాభవగతీసు అభిజాతివత్తితమనుచరితం జానాతి, తేనాపి కారణేన తథాగతో ‘బ్రాహ్మణో’తి వుచ్చతి.

    ‘‘Brāhmaṇo nāma sabbabhavābhavagatīsu abhijātivattitamanucaritaṃ jānāti, bhagavāpi, mahārāja, sabbabhavābhavagatīsu abhijātivattitamanucaritaṃ jānāti, tenāpi kāraṇena tathāgato ‘brāhmaṇo’ti vuccati.

    ‘‘బ్రాహ్మణోతి, మహారాజ, భగవతో నేతం నామం మాతరా కతం, న పితరా కతం, న భాతరా కతం, న భగినియా కతం, న మిత్తామచ్చేహి కతం, న ఞాతిసాలోహితేహి కతం, న సమణబ్రాహ్మణేహి కతం, న దేవతాహి కతం, విమోక్ఖన్తికమేతం బుద్ధానం భగవన్తానం నామం బోధియా యేవ మూలే మారసేనం విధమిత్వా అతీతానాగతపచ్చుప్పన్నే పాపకే అకుసలే ధమ్మే బాహేత్వా సహ సబ్బఞ్ఞుతఞాణస్స పటిలాభా పటిలద్ధపాతుభూతసముప్పన్నమత్తే సచ్ఛికా పఞ్ఞత్తి యదిదం బ్రాహ్మణోతి, తేన కారణేన తథాగతో వుచ్చతి ‘బ్రాహ్మణో’’’తి.

    ‘‘Brāhmaṇoti, mahārāja, bhagavato netaṃ nāmaṃ mātarā kataṃ, na pitarā kataṃ, na bhātarā kataṃ, na bhaginiyā kataṃ, na mittāmaccehi kataṃ, na ñātisālohitehi kataṃ, na samaṇabrāhmaṇehi kataṃ, na devatāhi kataṃ, vimokkhantikametaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ nāmaṃ bodhiyā yeva mūle mārasenaṃ vidhamitvā atītānāgatapaccuppanne pāpake akusale dhamme bāhetvā saha sabbaññutañāṇassa paṭilābhā paṭiladdhapātubhūtasamuppannamatte sacchikā paññatti yadidaṃ brāhmaṇoti, tena kāraṇena tathāgato vuccati ‘brāhmaṇo’’’ti.

    ‘‘కేన పన, భన్తే నాగసేన, కారణేన తథాగతో వుచ్చతి ‘రాజా’’’తి? ‘‘రాజా నామ, మహారాజ, యో కోచి రజ్జం కారేతి లోకమనుసాసతి, భగవాపి, మహారాజ, దససహస్సియా లోకధాతుయా ధమ్మేన రజ్జం కారేతి, సదేవకం లోకం సమారకం సబ్రహ్మకం సస్సమణబ్రాహ్మణిం పజం సదేవమనుస్సం అనుసాసతి, తేనాపి కారణేన తథాగతో వుచ్చతి ‘రాజా’తి.

    ‘‘Kena pana, bhante nāgasena, kāraṇena tathāgato vuccati ‘rājā’’’ti? ‘‘Rājā nāma, mahārāja, yo koci rajjaṃ kāreti lokamanusāsati, bhagavāpi, mahārāja, dasasahassiyā lokadhātuyā dhammena rajjaṃ kāreti, sadevakaṃ lokaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ anusāsati, tenāpi kāraṇena tathāgato vuccati ‘rājā’ti.

    ‘‘రాజా నామ, మహారాజ, సబ్బజనమనుస్సే అభిభవిత్వా నన్దయన్తో ఞాతిసఙ్ఘం, సోచయన్తో అమిత్తసఙ్ఘం, మహతిమహాయససిరిహరం థిరసారదణ్డం అనూనసతసలాకాలఙ్కతం ఉస్సాపేతి పణ్డరవిమలసేతచ్ఛత్తం, భగవాపి, మహారాజ, సోచయన్తో మారసేనం మిచ్ఛాపటిపన్నం, నన్దయన్తో దేవమనుస్సే సమ్మాపటిపన్నే దససహస్సియా లోకధాతుయా మహతిమహాయససిరిహరం ఖన్తిథిరసారదణ్డం ఞాణవరసతసలాకాలఙ్కతం ఉస్సాపేతి అగ్గవరవిముత్తిపణ్డరవిమలసేతచ్ఛత్తం, తేనాపి కారణేన తథాగతో వుచ్చతి ‘రాజా’తి.

    ‘‘Rājā nāma, mahārāja, sabbajanamanusse abhibhavitvā nandayanto ñātisaṅghaṃ, socayanto amittasaṅghaṃ, mahatimahāyasasiriharaṃ thirasāradaṇḍaṃ anūnasatasalākālaṅkataṃ ussāpeti paṇḍaravimalasetacchattaṃ, bhagavāpi, mahārāja, socayanto mārasenaṃ micchāpaṭipannaṃ, nandayanto devamanusse sammāpaṭipanne dasasahassiyā lokadhātuyā mahatimahāyasasiriharaṃ khantithirasāradaṇḍaṃ ñāṇavarasatasalākālaṅkataṃ ussāpeti aggavaravimuttipaṇḍaravimalasetacchattaṃ, tenāpi kāraṇena tathāgato vuccati ‘rājā’ti.

    ‘‘రాజా నామ ఉపగతసమ్పత్తజనానం బహూనమభివన్దనీయో భవతి, భగవాపి, మహారాజ, ఉపగతసమ్పత్తదేవమనుస్సానం బహూనమభివన్దనీయో, తేనాపి కారణేన తథాగతో వుచ్చతి ‘రాజా’తి.

    ‘‘Rājā nāma upagatasampattajanānaṃ bahūnamabhivandanīyo bhavati, bhagavāpi, mahārāja, upagatasampattadevamanussānaṃ bahūnamabhivandanīyo, tenāpi kāraṇena tathāgato vuccati ‘rājā’ti.

    ‘‘రాజా నామ యస్స కస్సచి ఆరాధకస్స పసీదిత్వా వరితం వరం దత్వా కామేన తప్పయతి, భగవాపి, మహారాజ, యస్స కస్సచి కాయేన వాచాయ మనసా ఆరాధకస్స పసీదిత్వా వరితం వరమనుత్తరం సబ్బదుక్ఖపరిముత్తిం దత్వా అసేసకామవరేన చ తప్పయతి, తేనాపి కారణేన తథాగతో వుచ్చతి ‘రాజా’తి.

    ‘‘Rājā nāma yassa kassaci ārādhakassa pasīditvā varitaṃ varaṃ datvā kāmena tappayati, bhagavāpi, mahārāja, yassa kassaci kāyena vācāya manasā ārādhakassa pasīditvā varitaṃ varamanuttaraṃ sabbadukkhaparimuttiṃ datvā asesakāmavarena ca tappayati, tenāpi kāraṇena tathāgato vuccati ‘rājā’ti.

    ‘‘రాజా నామ ఆణం వీతిక్కమన్తం విగరహతి ఝాపేతి 1 ధంసేతి, భగవతోపి, మహారాజ, సాసనవరే ఆణం అతిక్కమన్తో అలజ్జీ మఙ్కుభావేన ఓఞ్ఞాతో హీళితో గరహితో భవిత్వా వజ్జతి జినసాసనవరమ్హా, తేనాపి కారణేన తథాగతో వుచ్చతి ‘రాజా’తి.

    ‘‘Rājā nāma āṇaṃ vītikkamantaṃ vigarahati jhāpeti 2 dhaṃseti, bhagavatopi, mahārāja, sāsanavare āṇaṃ atikkamanto alajjī maṅkubhāvena oññāto hīḷito garahito bhavitvā vajjati jinasāsanavaramhā, tenāpi kāraṇena tathāgato vuccati ‘rājā’ti.

    ‘‘రాజా నామ పుబ్బకానం ధమ్మికానం రాజూనం పవేణిమనుసిట్ఠియా ధమ్మాధమ్మమనుదీపయిత్వా ధమ్మేన రజ్జం కారయమానో పిహయితో పియో పత్థితో భవతి జనమనుస్సానం, చిరం రాజకులవంసం ఠపయతి ధమ్మగుణబలేన, భగవాపి, మహారాజ, పుబ్బకానం సయమ్భూనం పవేణిమనుసిట్ఠియా ధమ్మాధమ్మమనుదీపయిత్వా ధమ్మేన లోకమనుసాసమానో పిహయితో పియో పత్థితో దేవమనుస్సానం చిరం సాసనం పవత్తేతి ధమ్మగుణబలేన, తేనాపి కారణేన తథాగతో వుచ్చతి ‘రాజా’తి. ఏవమనేకవిధం, మహారాజ, కారణం, యేన కారణేన తథాగతో బ్రాహ్మణోపి భవేయ్య రాజాపి భవేయ్య, సునిపుణో భిక్ఖు కప్పమ్పి నో నం సమ్పాదేయ్య, కిం అతిబహుం భణితేన, సంఖిత్తం సమ్పటిచ్ఛితబ్బ’’న్తి. ‘‘సాధు, భన్తే నాగసేన, ఏవమేతం తథా సమ్పటిచ్ఛామీ’’తి.

    ‘‘Rājā nāma pubbakānaṃ dhammikānaṃ rājūnaṃ paveṇimanusiṭṭhiyā dhammādhammamanudīpayitvā dhammena rajjaṃ kārayamāno pihayito piyo patthito bhavati janamanussānaṃ, ciraṃ rājakulavaṃsaṃ ṭhapayati dhammaguṇabalena, bhagavāpi, mahārāja, pubbakānaṃ sayambhūnaṃ paveṇimanusiṭṭhiyā dhammādhammamanudīpayitvā dhammena lokamanusāsamāno pihayito piyo patthito devamanussānaṃ ciraṃ sāsanaṃ pavatteti dhammaguṇabalena, tenāpi kāraṇena tathāgato vuccati ‘rājā’ti. Evamanekavidhaṃ, mahārāja, kāraṇaṃ, yena kāraṇena tathāgato brāhmaṇopi bhaveyya rājāpi bhaveyya, sunipuṇo bhikkhu kappampi no naṃ sampādeyya, kiṃ atibahuṃ bhaṇitena, saṃkhittaṃ sampaṭicchitabba’’nti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.

    బ్రాహ్మణరాజవాదపఞ్హో అట్ఠమో.

    Brāhmaṇarājavādapañho aṭṭhamo.







    Footnotes:
    1. జాపేతి (సీ॰ పీ॰)
    2. jāpeti (sī. pī.)

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact