| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya |
५. ब्राह्मणसच्चसुत्तं
5. Brāhmaṇasaccasuttaṃ
१८५. एकं समयं भगवा राजगहे विहरति गिज्झकूटे पब्बते। तेन खो पन समयेन सम्बहुला अभिञ्ञाता अभिञ्ञाता परिब्बाजका सिप्पिनिकातीरे परिब्बाजकारामे पटिवसन्ति, सेय्यथिदं अन्नभारो वरधरो सकुलुदायी च परिब्बाजको अञ्ञे च अभिञ्ञाता अभिञ्ञाता परिब्बाजका। अथ खो भगवा सायन्हसमयं पटिसल्लाना वुट्ठितो येन सिप्पिनिकातीरे परिब्बाजकारामो तेनुपसङ्कमि।
185. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate. Tena kho pana samayena sambahulā abhiññātā abhiññātā paribbājakā sippinikātīre paribbājakārāme paṭivasanti, seyyathidaṃ annabhāro varadharo sakuludāyī ca paribbājako aññe ca abhiññātā abhiññātā paribbājakā. Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena sippinikātīre paribbājakārāmo tenupasaṅkami.
तेन खो पन समयेन तेसं अञ्ञतित्थियानं परिब्बाजकानं सन्निसिन्नानं सन्निपतितानं अयमन्तरा कथा उदपादि – ‘‘इतिपि ब्राह्मणसच्चानि, इतिपि ब्राह्मणसच्चानी’’ति। अथ खो भगवा येन ते परिब्बाजका तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा पञ्ञत्ते आसने निसीदि। निसज्ज खो भगवा ते परिब्बाजके एतदवोच –
Tena kho pana samayena tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarā kathā udapādi – ‘‘itipi brāhmaṇasaccāni, itipi brāhmaṇasaccānī’’ti. Atha kho bhagavā yena te paribbājakā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā te paribbājake etadavoca –
‘‘काय नुत्थ, परिब्बाजका, एतरहि कथाय सन्निसिन्ना, का च पन वो अन्तराकथा विप्पकता’’ति? ‘‘इध, भो गोतम, अम्हाकं सन्निसिन्नानं सन्निपतितानं अयमन्तराकथा उदपादि – ‘इतिपि ब्राह्मणसच्चानि, इतिपि ब्राह्मणसच्चानी’’’ति।
‘‘Kāya nuttha, paribbājakā, etarahi kathāya sannisinnā, kā ca pana vo antarākathā vippakatā’’ti? ‘‘Idha, bho gotama, amhākaṃ sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarākathā udapādi – ‘itipi brāhmaṇasaccāni, itipi brāhmaṇasaccānī’’’ti.
‘‘चत्तारिमानि, परिब्बाजका, ब्राह्मणसच्चानि मया सयं अभिञ्ञा सच्छिकत्वा पवेदितानि। कतमानि चत्तारि? इध, परिब्बाजका, ब्राह्मणो एवमाह – ‘सब्बे पाणा अवज्झा’ति । इति वदं ब्राह्मणो सच्चं आह, नो मुसा। सो तेन न समणोति मञ्ञति, न ब्राह्मणोति मञ्ञति, न सेय्योहमस्मीति मञ्ञति, न सदिसोहमस्मीति मञ्ञति, न हीनोहमस्मीति मञ्ञति। अपि च यदेव तत्थ सच्चं तदभिञ्ञाय पाणानंयेव अनुद्दयाय 1 अनुकम्पाय पटिपन्नो होति।
‘‘Cattārimāni, paribbājakā, brāhmaṇasaccāni mayā sayaṃ abhiññā sacchikatvā paveditāni. Katamāni cattāri? Idha, paribbājakā, brāhmaṇo evamāha – ‘sabbe pāṇā avajjhā’ti . Iti vadaṃ brāhmaṇo saccaṃ āha, no musā. So tena na samaṇoti maññati, na brāhmaṇoti maññati, na seyyohamasmīti maññati, na sadisohamasmīti maññati, na hīnohamasmīti maññati. Api ca yadeva tattha saccaṃ tadabhiññāya pāṇānaṃyeva anuddayāya 2 anukampāya paṭipanno hoti.
‘‘पुन चपरं, परिब्बाजका, ब्राह्मणो एवमाह – ‘सब्बे कामा अनिच्चा दुक्खा विपरिणामधम्मा’ति। इति वदं ब्राह्मणो सच्चमाह, नो मुसा। सो तेन न समणोति मञ्ञति, न ब्राह्मणोति मञ्ञति, न सेय्योहमस्मीति मञ्ञति, न सदिसोहमस्मीति मञ्ञति, न हीनोहमस्मीति मञ्ञति। अपि च यदेव तत्थ सच्चं तदभिञ्ञाय कामानंयेव निब्बिदाय विरागाय निरोधाय पटिपन्नो होति।
‘‘Puna caparaṃ, paribbājakā, brāhmaṇo evamāha – ‘sabbe kāmā aniccā dukkhā vipariṇāmadhammā’ti. Iti vadaṃ brāhmaṇo saccamāha, no musā. So tena na samaṇoti maññati, na brāhmaṇoti maññati, na seyyohamasmīti maññati, na sadisohamasmīti maññati, na hīnohamasmīti maññati. Api ca yadeva tattha saccaṃ tadabhiññāya kāmānaṃyeva nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti.
‘‘पुन चपरं, परिब्बाजका, ब्राह्मणो एवमाह – ‘सब्बे भवा अनिच्चा…पे॰… भवानंयेव निब्बिदाय विरागाय निरोधाय पटिपन्नो होति।
‘‘Puna caparaṃ, paribbājakā, brāhmaṇo evamāha – ‘sabbe bhavā aniccā…pe… bhavānaṃyeva nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti.
‘‘पुन चपरं, परिब्बाजका, ब्राह्मणो एवमाह – ‘नाहं क्वचनि 3 कस्सचि किञ्चनतस्मिं न च मम क्वचनि कत्थचि किञ्चनतत्थी’ति। इति वदं ब्राह्मणो सच्चं आह, नो मुसा। सो तेन न समणोति मञ्ञति, न ब्राह्मणोति मञ्ञति, न सेय्योहमस्मीति मञ्ञति, न सदिसोहमस्मीति मञ्ञति, न हीनोहमस्मीति मञ्ञति। अपि च यदेव तत्थ सच्चं तदभिञ्ञाय आकिञ्चञ्ञंयेव पटिपदं पटिपन्नो होति। इमानि खो, परिब्बाजका, चत्तारि ब्राह्मणसच्चानि मया सयं अभिञ्ञा सच्छिकत्वा पवेदितानी’’ति। पञ्चमं।
‘‘Puna caparaṃ, paribbājakā, brāhmaṇo evamāha – ‘nāhaṃ kvacani 4 kassaci kiñcanatasmiṃ na ca mama kvacani katthaci kiñcanatatthī’ti. Iti vadaṃ brāhmaṇo saccaṃ āha, no musā. So tena na samaṇoti maññati, na brāhmaṇoti maññati, na seyyohamasmīti maññati, na sadisohamasmīti maññati, na hīnohamasmīti maññati. Api ca yadeva tattha saccaṃ tadabhiññāya ākiñcaññaṃyeva paṭipadaṃ paṭipanno hoti. Imāni kho, paribbājakā, cattāri brāhmaṇasaccāni mayā sayaṃ abhiññā sacchikatvā paveditānī’’ti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ५. ब्राह्मणसच्चसुत्तवण्णना • 5. Brāhmaṇasaccasuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ५. ब्राह्मणसच्चसुत्तवण्णना • 5. Brāhmaṇasaccasuttavaṇṇanā
