| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
๕. พฺราหฺมณสจฺจสุตฺตวณฺณนา
5. Brāhmaṇasaccasuttavaṇṇanā
๑๘๕. ปญฺจเม เอตฺถาติ เอตสฺมิํ สุญฺญตานุปสฺสนาธิกาเรฯ กฺวจีติ กตฺถจิ ฐาเน, กาเล, ธเมฺม วาฯ อถ วา กฺวจีติ อชฺฌตฺตํ พหิทฺธา วาฯ อตฺตโน อตฺตานนฺติ สกตฺตานํ ‘‘อยํ โข, โภ พฺรหฺมา, มหาพฺรหฺมา…เป.… วสี ปิตา ภูตภพฺยาน’’นฺติอาทินา (ที. นิ. ๑.๔๒) ปเรหิ ปริกปฺปิตํ อตฺตานญฺจ กสฺสจิ กิญฺจนภูตํ น ปสฺสตีติ ทเสฺสโนฺต ‘‘กสฺสจี’’ติอาทิมาหฯ ตตฺถ ปรสฺสาติ ปรชาติ ปโร ปุริโสติ วา เอวํ คหิตสฺสฯ น จ มม กฺวจนีติ เอตฺถ มม-สโทฺท อฎฺฐานปฺปยุโตฺตติ อาห ‘‘มม-สทฺทํ ตาว ฐเปตฺวา’’ติฯ ปรสฺส จาติ อตฺตโน อญฺญสฺสฯ ปโร ปุริโส นาม อตฺถิ มมตฺถาย ฐิโตฯ ตสฺส วเสน มยฺหํ สพฺพํ อิชฺฌตีติ เอกจฺจทิฎฺฐิคติกปริกปฺปิตวเสน ปรํ อตฺตานํ ตญฺจ อตฺตโน กิญฺจนภูตํ น ปสฺสตีติ ทเสฺสโนฺต ‘‘น จ กฺวจนี’’ติอาทิมาหฯ เอตฺถ จ นาหํ กฺวจนีติ สกอตฺตโน สพฺภาวํ น ปสฺสติฯ น กสฺสจิ กิญฺจนตสฺมินฺติ สกอตฺตโน เอว กสฺสจิ อตฺตนิยตํ น ปสฺสติฯ น จ มมาติ เอตํ ทฺวยํ ยถารหํ สมฺพนฺธิตพฺพํ, อตฺถิ-ปทํ ปเจฺจกํฯ น จ กฺวจนิ ปรสฺส อตฺตา อตฺถีติ ปรสฺส อตฺตโน อภาวํ ปสฺสติฯ ตสฺส ปรสฺส อตฺตโน มม กิญฺจนตา นตฺถีติ ปรสฺส อตฺตโน อนตฺตนิยตํ ปสฺสติฯ เอวํ อชฺฌตฺตํ พหิทฺธา ขนฺธานํ อตฺตตฺตนิยสุญฺญตา-สุทฺธสงฺขารปุญฺชตา-จตุโกฎิกสุญฺญตาปริคฺคณฺหเนน นิฎฺฐา โหติฯ เสสเมตฺถ สุวิเญฺญยฺยเมวฯ
185. Pañcame etthāti etasmiṃ suññatānupassanādhikāre. Kvacīti katthaci ṭhāne, kāle, dhamme vā. Atha vā kvacīti ajjhattaṃ bahiddhā vā. Attano attānanti sakattānaṃ ‘‘ayaṃ kho, bho brahmā, mahābrahmā…pe… vasī pitā bhūtabhabyāna’’ntiādinā (dī. ni. 1.42) parehi parikappitaṃ attānañca kassaci kiñcanabhūtaṃ na passatīti dassento ‘‘kassacī’’tiādimāha. Tattha parassāti parajāti paro purisoti vā evaṃ gahitassa. Na ca mama kvacanīti ettha mama-saddo aṭṭhānappayuttoti āha ‘‘mama-saddaṃ tāva ṭhapetvā’’ti. Parassa cāti attano aññassa. Paro puriso nāma atthi mamatthāya ṭhito. Tassa vasena mayhaṃ sabbaṃ ijjhatīti ekaccadiṭṭhigatikaparikappitavasena paraṃ attānaṃ tañca attano kiñcanabhūtaṃ na passatīti dassento ‘‘na ca kvacanī’’tiādimāha. Ettha ca nāhaṃ kvacanīti sakaattano sabbhāvaṃ na passati. Na kassaci kiñcanatasminti sakaattano eva kassaci attaniyataṃ na passati. Na ca mamāti etaṃ dvayaṃ yathārahaṃ sambandhitabbaṃ, atthi-padaṃ paccekaṃ. Na ca kvacani parassa attā atthīti parassa attano abhāvaṃ passati. Tassa parassa attano mama kiñcanatā natthīti parassa attano anattaniyataṃ passati. Evaṃ ajjhattaṃ bahiddhā khandhānaṃ attattaniyasuññatā-suddhasaṅkhārapuñjatā-catukoṭikasuññatāpariggaṇhanena niṭṭhā hoti. Sesamettha suviññeyyameva.
พฺราหฺมณสจฺจสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Brāhmaṇasaccasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๕. พฺราหฺมณสจฺจสุตฺตํ • 5. Brāhmaṇasaccasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๕. พฺราหฺมณสจฺจสุตฺตวณฺณนา • 5. Brāhmaṇasaccasuttavaṇṇanā
