Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya

    ൯. ബ്രഹ്മനിമന്തനികസുത്തം

    9. Brahmanimantanikasuttaṃ

    ൫൦൧. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. തത്ര ഖോ ഭഗവാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ഭിക്ഖവോ’’തി. ‘‘ഭദന്തേ’’തി തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസും. ഭഗവാ ഏതദവോച –

    501. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –

    ‘‘ഏകമിദാഹം, ഭിക്ഖവേ, സമയം ഉക്കട്ഠായം വിഹരാമി സുഭഗവനേ സാലരാജമൂലേ. തേന ഖോ പന, ഭിക്ഖവേ, സമയേന ബകസ്സ ബ്രഹ്മുനോ ഏവരൂപം പാപകം ദിട്ഠിഗതം ഉപ്പന്നം ഹോതി – ‘ഇദം നിച്ചം, ഇദം ധുവം, ഇദം സസ്സതം, ഇദം കേവലം, ഇദം അചവനധമ്മം, ഇദഞ്ഹി ന ജായതി ന ജീയതി ന മീയതി ന ചവതി ന ഉപപജ്ജതി, ഇതോ ച പനഞ്ഞം ഉത്തരി നിസ്സരണം നത്ഥീ’തി. അഥ ഖ്വാഹം, ഭിക്ഖവേ, ബകസ്സ ബ്രഹ്മുനോ ചേതസാ ചേതോപരിവിതക്കമഞ്ഞായ – സേയ്യഥാപി നാമ ബലവാ പുരിസോ സമിഞ്ജിതം വാ ബാഹം പസാരേയ്യ, പസാരിതം വാ ബാഹം സമിഞ്ജേയ്യ, ഏവമേവ – ഉക്കട്ഠായം സുഭഗവനേ സാലരാജമൂലേ അന്തരഹിതോ തസ്മിം ബ്രഹ്മലോകേ പാതുരഹോസിം. അദ്ദസാ ഖോ മം, ഭിക്ഖവേ, ബകോ ബ്രഹ്മാ ദൂരതോവ ആഗച്ഛന്തം; ദിസ്വാന മം ഏതദവോച – ‘ഏഹി ഖോ, മാരിസ, സ്വാഗതം, മാരിസ! ചിരസ്സം ഖോ, മാരിസ, ഇമം പരിയായമകാസി യദിദം ഇധാഗമനായ. ഇദഞ്ഹി, മാരിസ, നിച്ചം, ഇദം ധുവം, ഇദം സസ്സതം, ഇദം കേവലം, ഇദം അചവനധമ്മം, ഇദഞ്ഹി ന ജായതി ന ജീയതി ന മീയതി ന ചവതി ന ഉപപജ്ജതി. ഇതോ ച പനഞ്ഞം ഉത്തരി നിസ്സരണം നത്ഥീ’’’തി.

    ‘‘Ekamidāhaṃ, bhikkhave, samayaṃ ukkaṭṭhāyaṃ viharāmi subhagavane sālarājamūle. Tena kho pana, bhikkhave, samayena bakassa brahmuno evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ hoti – ‘idaṃ niccaṃ, idaṃ dhuvaṃ, idaṃ sassataṃ, idaṃ kevalaṃ, idaṃ acavanadhammaṃ, idañhi na jāyati na jīyati na mīyati na cavati na upapajjati, ito ca panaññaṃ uttari nissaraṇaṃ natthī’ti. Atha khvāhaṃ, bhikkhave, bakassa brahmuno cetasā cetoparivitakkamaññāya – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evameva – ukkaṭṭhāyaṃ subhagavane sālarājamūle antarahito tasmiṃ brahmaloke pāturahosiṃ. Addasā kho maṃ, bhikkhave, bako brahmā dūratova āgacchantaṃ; disvāna maṃ etadavoca – ‘ehi kho, mārisa, svāgataṃ, mārisa! Cirassaṃ kho, mārisa, imaṃ pariyāyamakāsi yadidaṃ idhāgamanāya. Idañhi, mārisa, niccaṃ, idaṃ dhuvaṃ, idaṃ sassataṃ, idaṃ kevalaṃ, idaṃ acavanadhammaṃ, idañhi na jāyati na jīyati na mīyati na cavati na upapajjati. Ito ca panaññaṃ uttari nissaraṇaṃ natthī’’’ti.

    ഏവം വുത്തേ, അഹം, ഭിക്ഖവേ, ബകം ബ്രഹ്മാനം ഏതദവോചം – ‘‘അവിജ്ജാഗതോ വത, ഭോ, ബകോ ബ്രഹ്മാ; അവിജ്ജാഗതോ വത, ഭോ, ബകോ ബ്രഹ്മാ; യത്ര ഹി നാമ അനിച്ചംയേവ സമാനം നിച്ചന്തി വക്ഖതി, അദ്ധുവംയേവ സമാനം ധുവന്തി വക്ഖതി, അസസ്സതംയേവ സമാനം സസ്സതന്തി വക്ഖതി, അകേവലംയേവ സമാനം കേവലന്തി വക്ഖതി, ചവനധമ്മംയേവ സമാനം അചവനധമ്മന്തി വക്ഖതി; യത്ഥ ച പന ജായതി ജീയതി മീയതി ചവതി ഉപപജ്ജതി തഞ്ച വക്ഖതി – ‘ഇദഞ്ഹി ന ജായതി ന ജീയതി ന മീയതി ന ചവതി ന ഉപപജ്ജതീ’തി; സന്തഞ്ച പനഞ്ഞം ഉത്തരി നിസ്സരണം ‘നത്ഥഞ്ഞം ഉത്തരി നിസ്സരണ’ന്തി വക്ഖതീ’’തി.

    Evaṃ vutte, ahaṃ, bhikkhave, bakaṃ brahmānaṃ etadavocaṃ – ‘‘avijjāgato vata, bho, bako brahmā; avijjāgato vata, bho, bako brahmā; yatra hi nāma aniccaṃyeva samānaṃ niccanti vakkhati, addhuvaṃyeva samānaṃ dhuvanti vakkhati, asassataṃyeva samānaṃ sassatanti vakkhati, akevalaṃyeva samānaṃ kevalanti vakkhati, cavanadhammaṃyeva samānaṃ acavanadhammanti vakkhati; yattha ca pana jāyati jīyati mīyati cavati upapajjati tañca vakkhati – ‘idañhi na jāyati na jīyati na mīyati na cavati na upapajjatī’ti; santañca panaññaṃ uttari nissaraṇaṃ ‘natthaññaṃ uttari nissaraṇa’nti vakkhatī’’ti.

    ൫൦൨. ‘‘അഥ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, മാരോ പാപിമാ അഞ്ഞതരം ബ്രഹ്മപാരിസജ്ജം അന്വാവിസിത്വാ മം ഏതദവോച – ‘ഭിക്ഖു, ഭിക്ഖു, മേതമാസദോ മേതമാസദോ, ഏസോ ഹി, ഭിക്ഖു, ബ്രഹ്മാ മഹാബ്രഹ്മാ അഭിഭൂ അനഭിഭൂതോ അഞ്ഞദത്ഥുദസോ വസവത്തീ ഇസ്സരോ കത്താ നിമ്മാതാ സേട്ഠോ സജിതാ 1 വസീ പിതാ ഭൂതഭബ്യാനം. അഹേസും ഖോ യേ, ഭിക്ഖു, തയാ പുബ്ബേ സമണബ്രാഹ്മണാ ലോകസ്മിം പഥവീഗരഹകാ പഥവീജിഗുച്ഛകാ, ആപഗരഹകാ ആപജിഗുച്ഛകാ, തേജഗരഹകാ തേജജിഗുച്ഛകാ, വായഗരഹകാ വായജിഗുച്ഛകാ, ഭൂതഗരഹകാ ഭൂതജിഗുച്ഛകാ, ദേവഗരഹകാ ദേവജിഗുച്ഛകാ, പജാപതിഗരഹകാ പജാപതിജിഗുച്ഛകാ, ബ്രഹ്മഗരഹകാ ബ്രഹ്മജിഗുച്ഛകാ – തേ കായസ്സ ഭേദാ പാണുപച്ഛേദാ ഹീനേ കായേ പതിട്ഠിതാ അഹേസും. യേ പന, ഭിക്ഖു, തയാ പുബ്ബേ സമണബ്രാഹ്മണാ ലോകസ്മിം പഥവീപസംസകാ പഥവാഭിനന്ദിനോ, ആപപസംസകാ ആപാഭിനന്ദിനോ, തേജപസംസകാ തേജാഭിനന്ദിനോ, വായപസംസകാ വായാഭിനന്ദിനോ, ഭൂതപസംസകാ ഭൂതാഭിനന്ദിനോ, ദേവപസംസകാ ദേവാഭിനന്ദിനോ, പജാപതിപസംസകാ പജാപതാഭിനന്ദിനോ, ബ്രഹ്മപസംസകാ ബ്രഹ്മാഭിനന്ദിനോ – തേ കായസ്സ ഭേദാ പാണുപച്ഛേദാ പണീതേ കായേ പതിട്ഠിതാ. തം താഹം, ഭിക്ഖു, ഏവം വദാമി – ‘ഇങ്ഘ ത്വം, മാരിസ, യദേവ തേ ബ്രഹ്മാ ആഹ തദേവ ത്വം കരോഹി, മാ ത്വം ബ്രഹ്മുനോ വചനം ഉപാതിവത്തിത്ഥോ’. സചേ ഖോ ത്വം, ഭിക്ഖു, ബ്രഹ്മുനോ വചനം ഉപാതിവത്തിസ്സസി, സേയ്യഥാപി നാമ പുരിസോ സിരിം ആഗച്ഛന്തിം ദണ്ഡേന പടിപ്പണാമേയ്യ, സേയ്യഥാപി വാ പന, ഭിക്ഖു, പുരിസോ നരകപ്പപാതേ പപതന്തോ ഹത്ഥേഹി ച പാദേഹി ച പഥവിം വിരാധേയ്യ, ഏവം സമ്പദമിദം, ഭിക്ഖു, തുയ്ഹം ഭവിസ്സതി. ‘ഇങ്ഘം ത്വം, മാരിസ, യദേവ തേ ബ്രഹ്മാ ആഹ തദേവ ത്വം കരോഹി, മാ ത്വം ബ്രഹ്മുനോ വചനം ഉപാതിവത്തിത്ഥോ. നനു ത്വം, ഭിക്ഖു, പസ്സസി ബ്രഹ്മപരിസം സന്നിപതിത’ന്തി? ഇതി ഖോ മം, ഭിക്ഖവേ, മാരോ പാപിമാ ബ്രഹ്മപരിസം ഉപനേസി.

    502. ‘‘Atha kho, bhikkhave, māro pāpimā aññataraṃ brahmapārisajjaṃ anvāvisitvā maṃ etadavoca – ‘bhikkhu, bhikkhu, metamāsado metamāsado, eso hi, bhikkhu, brahmā mahābrahmā abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavattī issaro kattā nimmātā seṭṭho sajitā 2 vasī pitā bhūtabhabyānaṃ. Ahesuṃ kho ye, bhikkhu, tayā pubbe samaṇabrāhmaṇā lokasmiṃ pathavīgarahakā pathavījigucchakā, āpagarahakā āpajigucchakā, tejagarahakā tejajigucchakā, vāyagarahakā vāyajigucchakā, bhūtagarahakā bhūtajigucchakā, devagarahakā devajigucchakā, pajāpatigarahakā pajāpatijigucchakā, brahmagarahakā brahmajigucchakā – te kāyassa bhedā pāṇupacchedā hīne kāye patiṭṭhitā ahesuṃ. Ye pana, bhikkhu, tayā pubbe samaṇabrāhmaṇā lokasmiṃ pathavīpasaṃsakā pathavābhinandino, āpapasaṃsakā āpābhinandino, tejapasaṃsakā tejābhinandino, vāyapasaṃsakā vāyābhinandino, bhūtapasaṃsakā bhūtābhinandino, devapasaṃsakā devābhinandino, pajāpatipasaṃsakā pajāpatābhinandino, brahmapasaṃsakā brahmābhinandino – te kāyassa bhedā pāṇupacchedā paṇīte kāye patiṭṭhitā. Taṃ tāhaṃ, bhikkhu, evaṃ vadāmi – ‘iṅgha tvaṃ, mārisa, yadeva te brahmā āha tadeva tvaṃ karohi, mā tvaṃ brahmuno vacanaṃ upātivattittho’. Sace kho tvaṃ, bhikkhu, brahmuno vacanaṃ upātivattissasi, seyyathāpi nāma puriso siriṃ āgacchantiṃ daṇḍena paṭippaṇāmeyya, seyyathāpi vā pana, bhikkhu, puriso narakappapāte papatanto hatthehi ca pādehi ca pathaviṃ virādheyya, evaṃ sampadamidaṃ, bhikkhu, tuyhaṃ bhavissati. ‘Iṅghaṃ tvaṃ, mārisa, yadeva te brahmā āha tadeva tvaṃ karohi, mā tvaṃ brahmuno vacanaṃ upātivattittho. Nanu tvaṃ, bhikkhu, passasi brahmaparisaṃ sannipatita’nti? Iti kho maṃ, bhikkhave, māro pāpimā brahmaparisaṃ upanesi.

    ‘‘ഏവം വുത്തേ, അഹം, ഭിക്ഖവേ, മാരം പാപിമന്തം ഏതദവോചം – ‘ജാനാമി ഖോ താഹം, പാപിമ; മാ ത്വം മഞ്ഞിത്ഥോ – ന മം ജാനാതീ’തി. മാരോ ത്വമസി, പാപിമ. യോ ചേവ, പാപിമ, ബ്രഹ്മാ, യാ ച ബ്രഹ്മപരിസാ, യേ ച ബ്രഹ്മപാരിസജ്ജാ, സബ്ബേവ തവ ഹത്ഥഗതാ സബ്ബേവ തവ വസംഗതാ. തുയ്ഹഞ്ഹി, പാപിമ, ഏവം ഹോതി – ‘ഏസോപി മേ അസ്സ ഹത്ഥഗതോ, ഏസോപി മേ അസ്സ വസംഗതോ’തി. അഹം ഖോ പന, പാപിമ, നേവ തവ ഹത്ഥഗതോ നേവ തവ വസംഗതോ’’തി.

    ‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ, bhikkhave, māraṃ pāpimantaṃ etadavocaṃ – ‘jānāmi kho tāhaṃ, pāpima; mā tvaṃ maññittho – na maṃ jānātī’ti. Māro tvamasi, pāpima. Yo ceva, pāpima, brahmā, yā ca brahmaparisā, ye ca brahmapārisajjā, sabbeva tava hatthagatā sabbeva tava vasaṃgatā. Tuyhañhi, pāpima, evaṃ hoti – ‘esopi me assa hatthagato, esopi me assa vasaṃgato’ti. Ahaṃ kho pana, pāpima, neva tava hatthagato neva tava vasaṃgato’’ti.

    ൫൦൩. ‘‘ഏവം വുത്തേ, ഭിക്ഖവേ, ബകോ ബ്രഹ്മാ മം ഏതദവോച – ‘അഹഞ്ഹി, മാരിസ, നിച്ചംയേവ സമാനം നിച്ചന്തി വദാമി, ധുവംയേവ സമാനം ധുവന്തി വദാമി, സസ്സതംയേവ സമാനം സസ്സതന്തി വദാമി, കേവലംയേവ സമാനം കേവലന്തി വദാമി, അചവനധമ്മംയേവ സമാനം അചവനധമ്മ’ന്തി വദാമി, യത്ഥ ച പന ന ജായതി ന ജീയതി ന മീയതി ന ചവതി ന ഉപപജ്ജതി തദേവാഹം വദാമി – ‘ഇദഞ്ഹി ന ജായതി ന ജീയതി ന മീയതി ന ചവതി ന ഉപപജ്ജതീ’തി. അസന്തഞ്ച പനഞ്ഞം ഉത്തരി നിസ്സരണം ‘നത്ഥഞ്ഞം ഉത്തരി നിസ്സരണ’ന്തി വദാമി. അഹേസും ഖോ, ഭിക്ഖു, തയാ പുബ്ബേ സമണബ്രാഹ്മണാ ലോകസ്മിം യാവതകം തുയ്ഹം കസിണം ആയു താവതകം തേസം തപോകമ്മമേവ അഹോസി. തേ ഖോ ഏവം ജാനേയ്യും – ‘സന്തഞ്ച പനഞ്ഞം ഉത്തരി നിസ്സരണം അത്ഥഞ്ഞം ഉത്തരി നിസ്സരണന്തി, അസന്തം വാ അഞ്ഞം ഉത്തരി നിസ്സരണം നത്ഥഞ്ഞം ഉത്തരി നിസ്സരണ’ന്തി. തം താഹം, ഭിക്ഖു, ഏവം വദാമി – ‘ന ചേവഞ്ഞം ഉത്തരി നിസ്സരണം ദക്ഖിസ്സസി, യാവദേവ ച പന കിലമഥസ്സ വിഘാതസ്സ ഭാഗീ ഭവിസ്സസി. സചേ ഖോ ത്വം, ഭിക്ഖു, പഥവിം അജ്ഝോസിസ്സസി, ഓപസായികോ മേ ഭവിസ്സസി വത്ഥുസായികോ, യഥാകാമകരണീയോ ബാഹിതേയ്യോ. സചേ ആപം… തേജം… വായം… ഭൂതേ… ദേവേ… പജാപതിം… ബ്രഹ്മം അജ്ഝോസിസ്സസി, ഓപസായികോ മേ ഭവിസ്സസി വത്ഥുസായികോ, യഥാകാമകരണീയോ ബാഹിതേയ്യോ’തി.

    503. ‘‘Evaṃ vutte, bhikkhave, bako brahmā maṃ etadavoca – ‘ahañhi, mārisa, niccaṃyeva samānaṃ niccanti vadāmi, dhuvaṃyeva samānaṃ dhuvanti vadāmi, sassataṃyeva samānaṃ sassatanti vadāmi, kevalaṃyeva samānaṃ kevalanti vadāmi, acavanadhammaṃyeva samānaṃ acavanadhamma’nti vadāmi, yattha ca pana na jāyati na jīyati na mīyati na cavati na upapajjati tadevāhaṃ vadāmi – ‘idañhi na jāyati na jīyati na mīyati na cavati na upapajjatī’ti. Asantañca panaññaṃ uttari nissaraṇaṃ ‘natthaññaṃ uttari nissaraṇa’nti vadāmi. Ahesuṃ kho, bhikkhu, tayā pubbe samaṇabrāhmaṇā lokasmiṃ yāvatakaṃ tuyhaṃ kasiṇaṃ āyu tāvatakaṃ tesaṃ tapokammameva ahosi. Te kho evaṃ jāneyyuṃ – ‘santañca panaññaṃ uttari nissaraṇaṃ atthaññaṃ uttari nissaraṇanti, asantaṃ vā aññaṃ uttari nissaraṇaṃ natthaññaṃ uttari nissaraṇa’nti. Taṃ tāhaṃ, bhikkhu, evaṃ vadāmi – ‘na cevaññaṃ uttari nissaraṇaṃ dakkhissasi, yāvadeva ca pana kilamathassa vighātassa bhāgī bhavissasi. Sace kho tvaṃ, bhikkhu, pathaviṃ ajjhosissasi, opasāyiko me bhavissasi vatthusāyiko, yathākāmakaraṇīyo bāhiteyyo. Sace āpaṃ… tejaṃ… vāyaṃ… bhūte… deve… pajāpatiṃ… brahmaṃ ajjhosissasi, opasāyiko me bhavissasi vatthusāyiko, yathākāmakaraṇīyo bāhiteyyo’ti.

    ‘‘അഹമ്പി ഖോ ഏവം, ബ്രഹ്മേ, ജാനാമി – സചേ പഥവിം അജ്ഝോസിസ്സാമി, ഓപസായികോ തേ ഭവിസ്സാമി വത്ഥുസായികോ, യഥാകാമകരണീയോ ബാഹിതേയ്യോ. ‘സചേ ആപം… തേജം… വായം… ഭൂതേ… ദേവേ… പജാപതിം… ബ്രഹ്മം അജ്ഝോസിസ്സാമി, ഓപസായികോ തേ ഭവിസ്സാമി വത്ഥുസായികോ, യഥാകാമകരണീയോ ബാഹിതേയ്യോ’തി അപി ച തേ അഹം, ബ്രഹ്മേ, ഗതിഞ്ച പജാനാമി, ജുതിഞ്ച പജാനാമി – ഏവം മഹിദ്ധികോ ബകോ ബ്രഹ്മാ, ഏവം മഹാനുഭാവോ ബകോ ബ്രഹ്മാ, ഏവം മഹേസക്ഖോ ബകോ ബ്രഹ്മാ’’തി.

    ‘‘Ahampi kho evaṃ, brahme, jānāmi – sace pathaviṃ ajjhosissāmi, opasāyiko te bhavissāmi vatthusāyiko, yathākāmakaraṇīyo bāhiteyyo. ‘Sace āpaṃ… tejaṃ… vāyaṃ… bhūte… deve… pajāpatiṃ… brahmaṃ ajjhosissāmi, opasāyiko te bhavissāmi vatthusāyiko, yathākāmakaraṇīyo bāhiteyyo’ti api ca te ahaṃ, brahme, gatiñca pajānāmi, jutiñca pajānāmi – evaṃ mahiddhiko bako brahmā, evaṃ mahānubhāvo bako brahmā, evaṃ mahesakkho bako brahmā’’ti.

    ‘‘യഥാകഥം പന മേ ത്വം, മാരിസ, ഗതിഞ്ച പജാനാസി, ജുതിഞ്ച പജാനാസി – ‘ഏവം മഹിദ്ധികോ ബകോ ബ്രഹ്മാ, ഏവം മഹാനുഭാവോ ബകോ ബ്രഹ്മാ, ഏവം മഹേസക്ഖോ ബകോ ബ്രഹ്മാ’തി?

    ‘‘Yathākathaṃ pana me tvaṃ, mārisa, gatiñca pajānāsi, jutiñca pajānāsi – ‘evaṃ mahiddhiko bako brahmā, evaṃ mahānubhāvo bako brahmā, evaṃ mahesakkho bako brahmā’ti?

    ‘‘യാവതാ ചന്ദിമസൂരിയാ, പരിഹരന്തി ദിസാ ഭന്തി വിരോചനാ;

    ‘‘Yāvatā candimasūriyā, pariharanti disā bhanti virocanā;

    താവ സഹസ്സധാ ലോകോ, ഏത്ഥ തേ വത്തതേ 3 വസോ.

    Tāva sahassadhā loko, ettha te vattate 4 vaso.

    ‘‘പരോപരഞ്ച 5 ജാനാസി, അഥോ രാഗവിരാഗിനം;

    ‘‘Paroparañca 6 jānāsi, atho rāgavirāginaṃ;

    ഇത്ഥഭാവഞ്ഞഥാഭാവം, സത്താനം ആഗതിം ഗതി’’ന്തി.

    Itthabhāvaññathābhāvaṃ, sattānaṃ āgatiṃ gati’’nti.

    ‘‘ഏവം ഖോ തേ അഹം, ബ്രഹ്മേ, ഗതിഞ്ച പജാനാമി ജുതിഞ്ച പജാനാമി – ‘ഏവം മഹിദ്ധികോ ബകോ ബ്രഹ്മാ, ഏവം മഹാനുഭാവോ ബകോ ബ്രഹ്മാ, ഏവം മഹേസക്ഖോ ബകോ ബ്രഹ്മാ’തി.

    ‘‘Evaṃ kho te ahaṃ, brahme, gatiñca pajānāmi jutiñca pajānāmi – ‘evaṃ mahiddhiko bako brahmā, evaṃ mahānubhāvo bako brahmā, evaṃ mahesakkho bako brahmā’ti.

    ൫൦൪. ‘‘അത്ഥി ഖോ, ബ്രഹ്മേ, അഞ്ഞോ കായോ, തം ത്വം ന ജാനാസി ന പസ്സസി; തമഹം ജാനാമി പസ്സാമി. അത്ഥി ഖോ, ബ്രഹ്മേ, ആഭസ്സരാ നാമ കായോ യതോ ത്വം ചുതോ ഇധൂപപന്നോ. തസ്സ തേ അതിചിരനിവാസേന സാ സതി പമുട്ഠാ, തേന തം ത്വം ന ജാനാസി ന പസ്സസി; തമഹം ജാനാമി പസ്സാമി. ഏവമ്പി ഖോ അഹം, ബ്രഹ്മേ, നേവ തേ സമസമോ അഭിഞ്ഞായ, കുതോ നീചേയ്യം? അഥ ഖോ അഹമേവ തയാ ഭിയ്യോ. അത്ഥി ഖോ, ബ്രഹ്മേ, സുഭകിണ്ഹോ നാമ കായോ, വേഹപ്ഫലോ നാമ കായോ, അഭിഭൂ നാമ കായോ, തം ത്വം ന ജാനാസി ന പസ്സസി; തമഹം ജാനാമി പസ്സാമി. ഏവമ്പി ഖോ അഹം, ബ്രഹ്മേ, നേവ തേ സമസമോ അഭിഞ്ഞായ, കുതോ നീചേയ്യം? അഥ ഖോ അഹമേവ തയാ ഭിയ്യോ. പഥവിം ഖോ അഹം, ബ്രഹ്മേ, പഥവിതോ അഭിഞ്ഞായ യാവതാ പഥവിയാ പഥവത്തേന അനനുഭൂതം തദഭിഞ്ഞായ പഥവിം നാപഹോസിം, പഥവിയാ നാപഹോസിം, പഥവിതോ നാപഹോസിം, പഥവിം മേതി നാപഹോസിം, പഥവിം നാഭിവദിം. ഏവമ്പി ഖോ അഹം, ബ്രഹ്മേ, നേവ തേ സമസമോ അഭിഞ്ഞായ, കുതോ നീചേയ്യം? അഥ ഖോ അഹമേവ തയാ ഭിയ്യോ. ആപം ഖോ അഹം, ബ്രഹ്മേ…പേ॰… തേജം ഖോ അഹം, ബ്രഹ്മേ…പേ॰… വായം ഖോ അഹം, ബ്രഹ്മേ…പേ॰… ഭൂതേ ഖോ അഹം, ബ്രഹ്മേ…പേ॰… ദേവേ ഖോ അഹം, ബ്രഹ്മേ…പേ॰… പജാപതിം ഖോ അഹം, ബ്രഹ്മേ…പേ॰… ബ്രഹ്മം ഖോ അഹം, ബ്രഹ്മേ…പേ॰… ആഭസ്സരേ ഖോ അഹം, ബ്രഹ്മേ…പേ॰… സുഭകിണ്ഹേ ഖോ അഹം, ബ്രഹ്മേ… …പേ॰… വേഹപ്ഫലേ ഖോ അഹം, ബ്രഹ്മേ…പേ॰… അഭിഭും ഖോ അഹം, ബ്രഹ്മേ…പേ॰… സബ്ബം ഖോ അഹം, ബ്രഹ്മേ, സബ്ബതോ അഭിഞ്ഞായ യാവതാ സബ്ബസ്സ സബ്ബത്തേന അനനുഭൂതം തദഭിഞ്ഞായ സബ്ബം നാപഹോസിം സബ്ബസ്മിം നാപഹോസിം സബ്ബതോ നാപഹോസിം സബ്ബം മേതി നാപഹോസിം, സബ്ബം നാഭിവദിം. ഏവമ്പി ഖോ അഹം, ബ്രഹ്മേ, നേവ തേ സമസമോ അഭിഞ്ഞായ, കുതോ നീചേയ്യം? അഥ ഖോ അഹമേവ തയാ ഭിയ്യോ’’തി.

    504. ‘‘Atthi kho, brahme, añño kāyo, taṃ tvaṃ na jānāsi na passasi; tamahaṃ jānāmi passāmi. Atthi kho, brahme, ābhassarā nāma kāyo yato tvaṃ cuto idhūpapanno. Tassa te aticiranivāsena sā sati pamuṭṭhā, tena taṃ tvaṃ na jānāsi na passasi; tamahaṃ jānāmi passāmi. Evampi kho ahaṃ, brahme, neva te samasamo abhiññāya, kuto nīceyyaṃ? Atha kho ahameva tayā bhiyyo. Atthi kho, brahme, subhakiṇho nāma kāyo, vehapphalo nāma kāyo, abhibhū nāma kāyo, taṃ tvaṃ na jānāsi na passasi; tamahaṃ jānāmi passāmi. Evampi kho ahaṃ, brahme, neva te samasamo abhiññāya, kuto nīceyyaṃ? Atha kho ahameva tayā bhiyyo. Pathaviṃ kho ahaṃ, brahme, pathavito abhiññāya yāvatā pathaviyā pathavattena ananubhūtaṃ tadabhiññāya pathaviṃ nāpahosiṃ, pathaviyā nāpahosiṃ, pathavito nāpahosiṃ, pathaviṃ meti nāpahosiṃ, pathaviṃ nābhivadiṃ. Evampi kho ahaṃ, brahme, neva te samasamo abhiññāya, kuto nīceyyaṃ? Atha kho ahameva tayā bhiyyo. Āpaṃ kho ahaṃ, brahme…pe… tejaṃ kho ahaṃ, brahme…pe… vāyaṃ kho ahaṃ, brahme…pe… bhūte kho ahaṃ, brahme…pe… deve kho ahaṃ, brahme…pe… pajāpatiṃ kho ahaṃ, brahme…pe… brahmaṃ kho ahaṃ, brahme…pe… ābhassare kho ahaṃ, brahme…pe… subhakiṇhe kho ahaṃ, brahme… …pe… vehapphale kho ahaṃ, brahme…pe… abhibhuṃ kho ahaṃ, brahme…pe… sabbaṃ kho ahaṃ, brahme, sabbato abhiññāya yāvatā sabbassa sabbattena ananubhūtaṃ tadabhiññāya sabbaṃ nāpahosiṃ sabbasmiṃ nāpahosiṃ sabbato nāpahosiṃ sabbaṃ meti nāpahosiṃ, sabbaṃ nābhivadiṃ. Evampi kho ahaṃ, brahme, neva te samasamo abhiññāya, kuto nīceyyaṃ? Atha kho ahameva tayā bhiyyo’’ti.

    ‘‘സചേ ഖോ, മാരിസ, സബ്ബസ്സ സബ്ബത്തേന അനനുഭൂതം, തദഭിഞ്ഞായ മാ ഹേവ തേ രിത്തകമേവ അഹോസി, തുച്ഛകമേവ അഹോസീ’’തി .

    ‘‘Sace kho, mārisa, sabbassa sabbattena ananubhūtaṃ, tadabhiññāya mā heva te rittakameva ahosi, tucchakameva ahosī’’ti .

    ‘‘‘വിഞ്ഞാണം അനിദസ്സനം അനന്തം സബ്ബതോ പഭം’, തം പഥവിയാ പഥവത്തേന അനനുഭൂതം, ആപസ്സ ആപത്തേന അനനുഭൂതം, തേജസ്സ തേജത്തേന അനനുഭൂതം, വായസ്സ വായത്തേന അനനുഭൂതം, ഭൂതാനം ഭൂതത്തേന അനനുഭൂതം, ദേവാനം ദേവത്തേന അനനുഭൂതം, പജാപതിസ്സ പജാപതിത്തേന അനനുഭൂതം, ബ്രഹ്മാനം ബ്രഹ്മത്തേന അനനുഭൂതം, ആഭസ്സരാനം ആഭസ്സരത്തേന അനനുഭൂതം, സുഭകിണ്ഹാനം സുഭകിണ്ഹത്തേന അനനുഭൂതം, വേഹപ്ഫലാനം വേഹപ്ഫലത്തേ അനനുഭൂതം, അഭിഭുസ്സ അഭിഭുത്തേന അനനുഭൂതം, സബ്ബസ്സ സബ്ബത്തേന അനനുഭൂതം’’.

    ‘‘‘Viññāṇaṃ anidassanaṃ anantaṃ sabbato pabhaṃ’, taṃ pathaviyā pathavattena ananubhūtaṃ, āpassa āpattena ananubhūtaṃ, tejassa tejattena ananubhūtaṃ, vāyassa vāyattena ananubhūtaṃ, bhūtānaṃ bhūtattena ananubhūtaṃ, devānaṃ devattena ananubhūtaṃ, pajāpatissa pajāpatittena ananubhūtaṃ, brahmānaṃ brahmattena ananubhūtaṃ, ābhassarānaṃ ābhassarattena ananubhūtaṃ, subhakiṇhānaṃ subhakiṇhattena ananubhūtaṃ, vehapphalānaṃ vehapphalatte ananubhūtaṃ, abhibhussa abhibhuttena ananubhūtaṃ, sabbassa sabbattena ananubhūtaṃ’’.

    ‘‘ഹന്ദ ചരഹി 7 തേ, മാരിസ, പസ്സ അന്തരധായാമീ’’തി. ‘ഹന്ദ ചരഹി മേ ത്വം, ബ്രഹ്മേ, അന്തരധായസ്സു, സചേ വിസഹസീ’തി. അഥ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ബകോ ബ്രഹ്മാ ‘അന്തരധായിസ്സാമി സമണസ്സ ഗോതമസ്സ, അന്തരധായിസ്സാമി സമണസ്സ ഗോതമസ്സാ’തി നേവസ്സു മേ സക്കോതി അന്തരധായിതും.

    ‘‘Handa carahi 8 te, mārisa, passa antaradhāyāmī’’ti. ‘Handa carahi me tvaṃ, brahme, antaradhāyassu, sace visahasī’ti. Atha kho, bhikkhave, bako brahmā ‘antaradhāyissāmi samaṇassa gotamassa, antaradhāyissāmi samaṇassa gotamassā’ti nevassu me sakkoti antaradhāyituṃ.

    ‘‘ഏവം വുത്തേ, അഹം, ഭിക്ഖവേ, ബകം ബ്രഹ്മാനം ഏതദവോചം – ‘ഹന്ദ ചരഹി തേ ബ്രഹ്മേ അന്തരധായാമീ’തി. ‘ഹന്ദ ചരഹി മേ ത്വം, മാരിസ, അന്തരധായസ്സു സചേ വിസഹസീ’തി. അഥ ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, തഥാരൂപം ഇദ്ധാഭിസങ്ഖാരം അഭിസങ്ഖാസിം – ‘ഏത്താവതാ ബ്രഹ്മാ ച ബ്രഹ്മപരിസാ ച ബ്രഹ്മപാരിസജ്ജാ ച സദ്ദഞ്ച മേ സോസ്സന്തി 9, ന ച മം ദക്ഖന്തീ’തി. അന്തരഹിതോ ഇമം ഗാഥം അഭാസിം –

    ‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ, bhikkhave, bakaṃ brahmānaṃ etadavocaṃ – ‘handa carahi te brahme antaradhāyāmī’ti. ‘Handa carahi me tvaṃ, mārisa, antaradhāyassu sace visahasī’ti. Atha kho ahaṃ, bhikkhave, tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhāsiṃ – ‘ettāvatā brahmā ca brahmaparisā ca brahmapārisajjā ca saddañca me sossanti 10, na ca maṃ dakkhantī’ti. Antarahito imaṃ gāthaṃ abhāsiṃ –

    ‘‘ഭവേവാഹം ഭയം ദിസ്വാ, ഭവഞ്ച വിഭവേസിനം;

    ‘‘Bhavevāhaṃ bhayaṃ disvā, bhavañca vibhavesinaṃ;

    ഭവം നാഭിവദിം കിഞ്ചി, നന്ദിഞ്ച ന ഉപാദിയി’’ന്തി.

    Bhavaṃ nābhivadiṃ kiñci, nandiñca na upādiyi’’nti.

    ‘‘അഥ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ബ്രഹ്മാ ച ബ്രഹ്മപരിസാ ച ബ്രഹ്മപാരിസജ്ജാ ച അച്ഛരിയബ്ഭുതചിത്തജാതാ അഹേസും – ‘അച്ഛരിയം വത ഭോ, അബ്ഭുതം വത ഭോ! സമണസ്സ ഗോതമസ്സ മഹിദ്ധികതാ മഹാനുഭാവതാ, ന ച വത നോ ഇതോ പുബ്ബേ ദിട്ഠോ വാ, സുതോ വാ, അഞ്ഞോ സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ ഏവം മഹിദ്ധികോ ഏവം മഹാനുഭാവോ യഥായം സമണോ ഗോതമോ സക്യപുത്തോ സക്യകുലാ പബ്ബജിതോ. ഭവരാമായ വത, ഭോ, പജായ ഭവരതായ ഭവസമ്മുദിതായ സമൂലം ഭവം ഉദബ്ബഹീ’തി.

    ‘‘Atha kho, bhikkhave, brahmā ca brahmaparisā ca brahmapārisajjā ca acchariyabbhutacittajātā ahesuṃ – ‘acchariyaṃ vata bho, abbhutaṃ vata bho! Samaṇassa gotamassa mahiddhikatā mahānubhāvatā, na ca vata no ito pubbe diṭṭho vā, suto vā, añño samaṇo vā brāhmaṇo vā evaṃ mahiddhiko evaṃ mahānubhāvo yathāyaṃ samaṇo gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito. Bhavarāmāya vata, bho, pajāya bhavaratāya bhavasammuditāya samūlaṃ bhavaṃ udabbahī’ti.

    ൫൦൫. ‘‘അഥ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, മാരോ പാപിമാ അഞ്ഞതരം ബ്രഹ്മപാരിസജ്ജം അന്വാവിസിത്വാ മം ഏതദവോച – ‘സചേ ഖോ ത്വം, മാരിസ, ഏവം പജാനാസി, സചേ ത്വം ഏവം അനുബുദ്ധോ, മാ സാവകേ ഉപനേസി, മാ പബ്ബജിതേ; മാ സാവകാനം ധമ്മം ദേസേസി, മാ പബ്ബജിതാനം; മാ സാവകേസു ഗേധിമകാസി, മാ പബ്ബജിതേസു. അഹേസും ഖോ, ഭിക്ഖു, തയാ പുബ്ബേ സമണബ്രാഹ്മണാ ലോകസ്മിം അരഹന്തോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധാ പടിജാനമാനാ . തേ സാവകേ ഉപനേസും പബ്ബജിതേ, സാവകാനം ധമ്മം ദേസേസും പബ്ബജിതാനം, സാവകേസു ഗേധിമകംസു പബ്ബജിതേസു, തേ സാവകേ ഉപനേത്വാ പബ്ബജിതേ, സാവകാനം ധമ്മം ദേസേത്വാ പബ്ബജിതാനം, സാവകേസു ഗേധിതചിത്താ പബ്ബജിതേസു, കായസ്സ ഭേദാ പാണുപച്ഛേദാ ഹീനേ കായേ പതിട്ഠിതാ. അഹേസും യേ പന, ഭിക്ഖു, തയാ പുബ്ബേ സമണബ്രാഹ്മണാ ലോകസ്മിം അരഹന്തോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധാ പടിജാനമാനാ. തേ ന സാവകേ ഉപനേസും ന പബ്ബജിതേ, ന സാവകാനം ധമ്മം ദേസേസും ന പബ്ബജിതാനം, ന സാവകേസു ഗേധിമകംസു ന പബ്ബജിതേസു, തേ ന സാവകേ ഉപനേത്വാ ന പബ്ബജിതേ, ന സാവകാനം ധമ്മം ദേസേത്വാ ന പബ്ബജിതാനം, ന സാവകേസു ഗേധിതചിത്താ ന പബ്ബജിതേസു, കായസ്സ ഭേദാ പാണുപച്ഛേദാ പണീതേ കായേ പതിട്ഠിതാ. തം താഹം, ഭിക്ഖു, ഏവം വദാമി – ഇങ്ഘ ത്വം, മാരിസ, അപ്പോസ്സുക്കോ ദിട്ഠധമ്മസുഖവിഹാരമനുയുത്തോ വിഹരസ്സു, അനക്ഖാതം കുസലഞ്ഹി, മാരിസ, മാ പരം ഓവദാഹീ’തി.

    505. ‘‘Atha kho, bhikkhave, māro pāpimā aññataraṃ brahmapārisajjaṃ anvāvisitvā maṃ etadavoca – ‘sace kho tvaṃ, mārisa, evaṃ pajānāsi, sace tvaṃ evaṃ anubuddho, mā sāvake upanesi, mā pabbajite; mā sāvakānaṃ dhammaṃ desesi, mā pabbajitānaṃ; mā sāvakesu gedhimakāsi, mā pabbajitesu. Ahesuṃ kho, bhikkhu, tayā pubbe samaṇabrāhmaṇā lokasmiṃ arahanto sammāsambuddhā paṭijānamānā . Te sāvake upanesuṃ pabbajite, sāvakānaṃ dhammaṃ desesuṃ pabbajitānaṃ, sāvakesu gedhimakaṃsu pabbajitesu, te sāvake upanetvā pabbajite, sāvakānaṃ dhammaṃ desetvā pabbajitānaṃ, sāvakesu gedhitacittā pabbajitesu, kāyassa bhedā pāṇupacchedā hīne kāye patiṭṭhitā. Ahesuṃ ye pana, bhikkhu, tayā pubbe samaṇabrāhmaṇā lokasmiṃ arahanto sammāsambuddhā paṭijānamānā. Te na sāvake upanesuṃ na pabbajite, na sāvakānaṃ dhammaṃ desesuṃ na pabbajitānaṃ, na sāvakesu gedhimakaṃsu na pabbajitesu, te na sāvake upanetvā na pabbajite, na sāvakānaṃ dhammaṃ desetvā na pabbajitānaṃ, na sāvakesu gedhitacittā na pabbajitesu, kāyassa bhedā pāṇupacchedā paṇīte kāye patiṭṭhitā. Taṃ tāhaṃ, bhikkhu, evaṃ vadāmi – iṅgha tvaṃ, mārisa, appossukko diṭṭhadhammasukhavihāramanuyutto viharassu, anakkhātaṃ kusalañhi, mārisa, mā paraṃ ovadāhī’ti.

    ‘‘ഏവം വുത്തേ, അഹം, ഭിക്ഖവേ, മാരം പാപിമന്തം ഏതദവോചം – ‘ജാനാമി ഖോ താഹം, പാപിമ, മാ ത്വം മഞ്ഞിത്ഥോ – ന മം ജാനാതീ’തി. മാരോ ത്വമസി, പാപിമ. ന മം ത്വം, പാപിമ, ഹിതാനുകമ്പീ ഏവം വദേസി; അഹിതാനുകമ്പീ മം ത്വം, പാപിമ, ഏവം വദേസി. തുയ്ഹഞ്ഹി, പാപിമ, ഏവം ഹോതി – ‘യേസം സമണോ ഗോതമോ ധമ്മം ദേസേസ്സതി, തേ മേ വിസയം ഉപാതിവത്തിസ്സന്തീ’തി. അസമ്മാസമ്ബുദ്ധാവ പന തേ , പാപിമ, സമാനാ സമ്മാസമ്ബുദ്ധാമ്ഹാതി പടിജാനിംസു. അഹം ഖോ പന, പാപിമ, സമ്മാസമ്ബുദ്ധോവ സമാനോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധോമ്ഹീതി പടിജാനാമി. ദേസേന്തോപി ഹി, പാപിമ, തഥാഗതോ സാവകാനം ധമ്മം താദിസോവ അദേസേന്തോപി ഹി, പാപിമ, തഥാഗതോ സാവകാനം ധമ്മം താദിസോവ. ഉപനേന്തോപി ഹി, പാപിമ, തഥാഗതോ സാവകേ താദിസോവ, അനുപനേന്തോപി ഹി, പാപിമ, തഥാഗതോ സാവകേ താദിസോവ. തം കിസ്സ ഹേതു? തഥാഗതസ്സ, പാപിമ, യേ ആസവാ സംകിലേസികാ പോനോബ്ഭവികാ സദരാ ദുക്ഖവിപാകാ ആയതിം ജാതിജരാമരണിയാ – തേ പഹീനാ ഉച്ഛിന്നമൂലാ താലാവത്ഥുകതാ അനഭാവംകതാ ആയതിം അനുപ്പാദധമ്മാ. സേയ്യഥാപി, പാപിമ, താലോ മത്ഥകച്ഛിന്നോ അഭബ്ബോ പുന വിരൂള്ഹിയാ; ഏവമേവ ഖോ, പാപിമ, തഥാഗതസ്സ യേ ആസവാ സംകിലേസികാ പോനോബ്ഭവികാ സദരാ ദുക്ഖവിപാകാ ആയതിം ജാതിജരാമരണിയാ – തേ പഹീനാ ഉച്ഛിന്നമൂലാ താലാവത്ഥുകതാ അനഭാവംകതാ ആയതിം അനുപ്പാദധമ്മാതി.

    ‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ, bhikkhave, māraṃ pāpimantaṃ etadavocaṃ – ‘jānāmi kho tāhaṃ, pāpima, mā tvaṃ maññittho – na maṃ jānātī’ti. Māro tvamasi, pāpima. Na maṃ tvaṃ, pāpima, hitānukampī evaṃ vadesi; ahitānukampī maṃ tvaṃ, pāpima, evaṃ vadesi. Tuyhañhi, pāpima, evaṃ hoti – ‘yesaṃ samaṇo gotamo dhammaṃ desessati, te me visayaṃ upātivattissantī’ti. Asammāsambuddhāva pana te , pāpima, samānā sammāsambuddhāmhāti paṭijāniṃsu. Ahaṃ kho pana, pāpima, sammāsambuddhova samāno sammāsambuddhomhīti paṭijānāmi. Desentopi hi, pāpima, tathāgato sāvakānaṃ dhammaṃ tādisova adesentopi hi, pāpima, tathāgato sāvakānaṃ dhammaṃ tādisova. Upanentopi hi, pāpima, tathāgato sāvake tādisova, anupanentopi hi, pāpima, tathāgato sāvake tādisova. Taṃ kissa hetu? Tathāgatassa, pāpima, ye āsavā saṃkilesikā ponobbhavikā sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā – te pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Seyyathāpi, pāpima, tālo matthakacchinno abhabbo puna virūḷhiyā; evameva kho, pāpima, tathāgatassa ye āsavā saṃkilesikā ponobbhavikā sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā – te pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammāti.

    ‘‘ഇതി ഹിദം മാരസ്സ ച അനാലപനതായ ബ്രഹ്മുനോ ച അഭിനിമന്തനതായ, തസ്മാ ഇമസ്സ വേയ്യാകരണസ്സ ബ്രഹ്മനിമന്തനികംതേവ അധിവചന’’ന്തി.

    ‘‘Iti hidaṃ mārassa ca anālapanatāya brahmuno ca abhinimantanatāya, tasmā imassa veyyākaraṇassa brahmanimantanikaṃteva adhivacana’’nti.

    ബ്രഹ്മനിമന്തനികസുത്തം നിട്ഠിതം നവമം.

    Brahmanimantanikasuttaṃ niṭṭhitaṃ navamaṃ.







    Footnotes:
    1. സജ്ജിതാ (സ്യാ॰ കം॰ ക॰), സഞ്ജിതാ (സീ॰ പീ॰)
    2. sajjitā (syā. kaṃ. ka.), sañjitā (sī. pī.)
    3. വത്തതീ (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰ പീ॰)
    4. vattatī (sī. syā. kaṃ. pī.)
    5. പരോവരഞ്ച (സീ॰ പീ॰)
    6. parovarañca (sī. pī.)
    7. ഹന്ദ ച ഹി (സീ॰ പീ॰)
    8. handa ca hi (sī. pī.)
    9. സദ്ദമേവ സുയ്യന്തി (ക॰)
    10. saddameva suyyanti (ka.)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ൯. ബ്രഹ്മനിമന്തനികസുത്തവണ്ണനാ • 9. Brahmanimantanikasuttavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ൯. ബ്രഹ്മനിമന്തനികസുത്തവണ്ണനാ • 9. Brahmanimantanikasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact