| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பாசித்யாதி³யோஜனாபாளி • Pācityādiyojanāpāḷi |
5. ப்³ரஹ்மயாசனகதா²
5. Brahmayācanakathā
7. ப⁴க³வா உபஸங்கமீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. தஸ்மிந்தி அஜபாலனிக்³ரோதே⁴. ஆசிண்ணஸமாசிண்ணோதி ஆசரிதோ ஸம்மாசரிதோ, ந ஏகஸ்ஸ பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஆசிண்ணோ, அத² கோ² ஸப்³ப³பு³த்³தா⁴னங் ஆசிண்ணஸமாசிண்ணோ, அதிஆசிண்ணோ நிச்சாசிண்ணோதி அத்தோ². ஸங்கே²பேன வுத்தமத்த²ங் வித்தா²ரெந்தோ ஆஹ ‘‘ஜானந்தி ஹீ’’திஆதி³. த⁴ம்மதே³ஸனந்தி ப⁴க³வதோ த⁴ம்மதே³ஸனங், த⁴ம்மதே³ஸனத்தா²ய வா ப⁴க³வந்தங், ப⁴க³வந்தங் வா த⁴ம்மதே³ஸனங். ததோதி யாசனகாரணா. ஹீதி ஸச்சங், யஸ்மா வா. லோகஸன்னிவாஸோ ப்³ரஹ்மக³ருகோ யஸ்மா, இதி தஸ்மா உப்பாதெ³ஸ்ஸந்தீதி யோஜனா. இதீதிஆதி³ நிக³மனங்.
7. Bhagavā upasaṅkamīti sambandho. Tasminti ajapālanigrodhe. Āciṇṇasamāciṇṇoti ācarito sammācarito, na ekassa buddhassa āciṇṇo, atha kho sabbabuddhānaṃ āciṇṇasamāciṇṇo, atiāciṇṇo niccāciṇṇoti attho. Saṅkhepena vuttamatthaṃ vitthārento āha ‘‘jānanti hī’’tiādi. Dhammadesananti bhagavato dhammadesanaṃ, dhammadesanatthāya vā bhagavantaṃ, bhagavantaṃ vā dhammadesanaṃ. Tatoti yācanakāraṇā. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Lokasannivāso brahmagaruko yasmā, iti tasmā uppādessantīti yojanā. Itītiādi nigamanaṃ.
தத்தா²தி பரிவிதக்கனாகாரபாடே². ‘‘பஞ்சகாமகு³ணேஸு அல்லீய’’ந்தீதி இமினா அல்லீயந்தி அபி⁴ரமிதப்³ப³ட்டே²ன லக்³க³ந்தி எத்தா²தி ஆலயா பஞ்ச காமகு³ணாதி வசனத்த²ங் த³ஸ்ஸேதி. அல்லீயந்தீதி லக்³க³ந்தி. ‘‘பஞ்ச காமகு³ணே அல்லீயந்தீ’’திபி பாடோ², ஏவங் ஸதி அல்லீயந்தி அபி⁴ரமிதப்³ப³ட்டே²ன ஸேவியந்தீதி ஆலயா பஞ்ச காமகு³ணாதி வசனத்தோ² காதப்³போ³. அல்லீயந்தீதி ஸேவந்தி. தேதி பஞ்ச காமகு³ணா. ‘‘யதி³த³’’ந்திபத³ஸ்ஸ யங் இத³ந்தி பத³விபா⁴க³ங் கத்வா ‘‘ய’’ந்தி ச ‘‘இத³’’ந்தி ச ஸப்³ப³னாமபத³ந்தி ஆஸங்கா ப⁴வெய்யாதி ஆஹ ‘‘யதி³த³ந்தி நிபாதோ’’தி. இமினா தீஸு லிங்கே³ஸு த்³வீஸு ச வசனேஸு வினாஸங், விகாரங் வா விஸதி³ஸங் வா நஅயனத்தா நக³மனத்தா அப்³யயங் நாமாதி த³ஸ்ஸேதி, அத்தோ² பன ஸப்³ப³னாமத்தோ²யேவாதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். தஸ்ஸாதி ‘‘யதி³த³’’ந்தினிபாதஸ்ஸ, அத்தோ²தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. டா²னந்தி ‘‘டா²னங்’’இதிபத³ங். படிச்சஸமுப்பாத³ந்தி ‘‘படிச்சஸமுப்பாதோ³’’இதிபத³ங். அத்தோ²பி யுத்தோயேவாதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். இமேஸந்தி ஸங்கா²ராதீ³னங் பச்சயுப்பன்னானங். பச்சயாதி அவிஜ்ஜாதி³காரணா. ‘‘இத³ப்பச்சயா ஏவா’’தி இமினா இத³ப்பச்சயதாதி எத்த² தாபச்சயஸ்ஸ ஸ்வத்த²ங் தீ³பேதி ‘‘தே³வதா’’திஆதீ³ஸு (கு²॰ பா॰ அட்ட²॰ ஏவமிச்சாதி³பாட²வண்ணனா) விய.
Tatthāti parivitakkanākārapāṭhe. ‘‘Pañcakāmaguṇesu allīya’’ntīti iminā allīyanti abhiramitabbaṭṭhena lagganti etthāti ālayā pañca kāmaguṇāti vacanatthaṃ dasseti. Allīyantīti lagganti. ‘‘Pañca kāmaguṇe allīyantī’’tipi pāṭho, evaṃ sati allīyanti abhiramitabbaṭṭhena seviyantīti ālayā pañca kāmaguṇāti vacanattho kātabbo. Allīyantīti sevanti. Teti pañca kāmaguṇā. ‘‘Yadida’’ntipadassa yaṃ idanti padavibhāgaṃ katvā ‘‘ya’’nti ca ‘‘ida’’nti ca sabbanāmapadanti āsaṅkā bhaveyyāti āha ‘‘yadidanti nipāto’’ti. Iminā tīsu liṅgesu dvīsu ca vacanesu vināsaṃ, vikāraṃ vā visadisaṃ vā naayanattā nagamanattā abyayaṃ nāmāti dasseti, attho pana sabbanāmatthoyevāti daṭṭhabbaṃ. Tassāti ‘‘yadida’’ntinipātassa, atthoti sambandho. Ṭhānanti ‘‘ṭhānaṃ’’itipadaṃ. Paṭiccasamuppādanti ‘‘paṭiccasamuppādo’’itipadaṃ. Atthopi yuttoyevāti daṭṭhabbaṃ. Imesanti saṅkhārādīnaṃ paccayuppannānaṃ. Paccayāti avijjādikāraṇā. ‘‘Idappaccayā evā’’ti iminā idappaccayatāti ettha tāpaccayassa svatthaṃ dīpeti ‘‘devatā’’tiādīsu (khu. pā. aṭṭha. evamiccādipāṭhavaṇṇanā) viya.
ஸோ மமஸ்ஸ கிலமதோ²தி எத்த² தங்ஸத்³த³ஸ்ஸ விஸயங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘யா அஜானந்தானங் தே³ஸனா நாமா’’தி, இமினா ‘‘தே³ஸெய்யங், ந ஆஜானெய்யு’’ந்தி த்³வின்னமேவ கிரியாபதா³னங் தஸத்³த³ஸ்ஸ விஸயபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி, ந ஏகஸ்ஸ கிரியாபத³ஸ்ஸ. ஸோதி தே³ஸனாஸங்கா²தோ காயவசீபயோகோ³, இமினா வாக்யவிஸயே தஸத்³தோ³ உத்தரபத³ஸ்ஸேவ லிங்க³வசனானி க³ண்ஹாதீதி த³ஸ்ஸேதி, ஸமாஸமஜ்ஜே² பன தஸத்³தோ³ புப்³ப³பத³ஸ்ஸேவ லிங்க³வசனானி க³ண்ஹாதி. தேன வுத்தங் ‘‘அவிஜ்ஜா ச ஸா பச்சயோ சா’’தி (உதா³॰ அட்ட²॰ பட²மபோ³தி⁴ஸுத்தவண்ணனா) ச ‘‘அபி⁴த⁴ம்மோ ச ஸோ பிடகஞ்சா’’தி ச (பாரா॰ அட்ட²॰ 1.பட²மமஹாஸங்கீ³திகதா²; த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ நிதா³னகதா²) ஆதி³ . கிலமதோ²தி காயகிலமனஹேது. கிலமதி அனேனாதி கிலமதோ². அஸ்ஸாதி ப⁴வெய்ய. ஸாதி காயவசீபயோக³ஸங்கா²தா தே³ஸனா. விஹேஸாதி காயவிஹிங்ஸாஹேது. விஹிங்ஸதி இமாயாதி விஹேஸா. சித்தேன பன பு³த்³தா⁴னங் கிலமதோ² வா விஹேஸா வா நத்தி² அரஹத்தமக்³கே³ன ஸமுச்சி²ன்னத்தா . ‘‘படிப⁴ங்ஸூ’’தி எத்த² படீதி கம்மப்பவசனீயயோக³த்தா ‘‘ப⁴க³வந்த’’ந்தி எத்த² ஸாம்யத்தே² உபயோக³வசனந்தி ஆஹ ‘‘ப⁴க³வதோ’’தி. ‘‘அனு அச்ச²ரியா’’தி இமினா ‘‘ந அச்ச²ரியா’’தி பத³விபா⁴க³ங் நிவத்தேதி, புனப்புனங் அச்ச²ரியாதி அத்தோ². படிப⁴ங்ஸூதி எத்த² படிஸத்³தோ³ படிபா⁴னத்தோ², பா⁴தா⁴து கா²யனத்தோ²தி ஆஹ ‘‘படிபா⁴னஸங்கா²தஸ்ஸ ஞாணஸ்ஸ கோ³சரா அஹேஸு’’ந்தி. ‘‘கோ³சரா அஹேஸு’’ந்தி இமினா கா²யனங் நாம அத்த²தோ கோ³சரபா⁴வேன ப⁴வனந்தி த³ஸ்ஸேதி.
So mamassa kilamathoti ettha taṃsaddassa visayaṃ dassento āha ‘‘yā ajānantānaṃ desanā nāmā’’ti, iminā ‘‘deseyyaṃ, na ājāneyyu’’nti dvinnameva kiriyāpadānaṃ tasaddassa visayabhāvaṃ dasseti, na ekassa kiriyāpadassa. Soti desanāsaṅkhāto kāyavacīpayogo, iminā vākyavisaye tasaddo uttarapadasseva liṅgavacanāni gaṇhātīti dasseti, samāsamajjhe pana tasaddo pubbapadasseva liṅgavacanāni gaṇhāti. Tena vuttaṃ ‘‘avijjā ca sā paccayo cā’’ti (udā. aṭṭha. paṭhamabodhisuttavaṇṇanā) ca ‘‘abhidhammo ca so piṭakañcā’’ti ca (pārā. aṭṭha. 1.paṭhamamahāsaṅgītikathā; dha. sa. aṭṭha. nidānakathā) ādi . Kilamathoti kāyakilamanahetu. Kilamati anenāti kilamatho. Assāti bhaveyya. Sāti kāyavacīpayogasaṅkhātā desanā. Vihesāti kāyavihiṃsāhetu. Vihiṃsati imāyāti vihesā. Cittena pana buddhānaṃ kilamatho vā vihesā vā natthi arahattamaggena samucchinnattā . ‘‘Paṭibhaṃsū’’ti ettha paṭīti kammappavacanīyayogattā ‘‘bhagavanta’’nti ettha sāmyatthe upayogavacananti āha ‘‘bhagavato’’ti. ‘‘Anu acchariyā’’ti iminā ‘‘na acchariyā’’ti padavibhāgaṃ nivatteti, punappunaṃ acchariyāti attho. Paṭibhaṃsūti ettha paṭisaddo paṭibhānattho, bhādhātu khāyanatthoti āha ‘‘paṭibhānasaṅkhātassa ñāṇassa gocarā ahesu’’nti. ‘‘Gocarā ahesu’’nti iminā khāyanaṃ nāma atthato gocarabhāvena bhavananti dasseti.
மேதி மம, மயா வா, அதி⁴க³தங் த⁴ம்மங் பகாஸிதுந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. அரியமக்³க³ஸோதஸ்ஸ படி படிஸோதந்தி வுத்தே நிப்³பா³னமேவாதி ஆஹ ‘‘படிஸோதங் வுச்சதி நிப்³பா³ன’’ந்தி. நிப்³பா³னகா³மிந்தி அரியமக்³க³ங். அரியமக்³கோ³ ஹி யஸ்மா நிப்³பா³னங் க³மயதி, தஸ்மா நிப்³பா³னகா³மீதி வுச்சதி. தமோக²ந்தே⁴னாதி எத்த² தமஸத்³தோ³ அவிஜ்ஜாபரியாயோ, க²ந்த⁴ஸத்³தோ³ ராஸத்தோ²தி ஆஹ ‘‘அவிஜ்ஜாராஸினா’’தி. ‘‘அஜ்ஜொ²த்த²டா’’தி இமினா ஆவுடாதி எத்த² வுதா⁴து ஆவரணத்தோ²தி த³ஸ்ஸேதி. அப்பொஸ்ஸுக்கதாயாதி எத்த² அபத்யூபஸக்³கோ³ அபா⁴வத்தோ², தாபச்சயோ பா⁴வத்தோ²தி ஆஹ ‘‘நிருஸ்ஸுக்கபா⁴வேனா’’தி.
Meti mama, mayā vā, adhigataṃ dhammaṃ pakāsitunti sambandho. Ariyamaggasotassa paṭi paṭisotanti vutte nibbānamevāti āha ‘‘paṭisotaṃ vuccati nibbāna’’nti. Nibbānagāminti ariyamaggaṃ. Ariyamaggo hi yasmā nibbānaṃ gamayati, tasmā nibbānagāmīti vuccati. Tamokhandhenāti ettha tamasaddo avijjāpariyāyo, khandhasaddo rāsatthoti āha ‘‘avijjārāsinā’’ti. ‘‘Ajjhotthaṭā’’ti iminā āvuṭāti ettha vudhātu āvaraṇatthoti dasseti. Appossukkatāyāti ettha apatyūpasaggo abhāvattho, tāpaccayo bhāvatthoti āha ‘‘nirussukkabhāvenā’’ti.
8. லோகேதி ஸத்தலோகே. மஹாப்³ரஹ்மேதி மஹாப்³ரஹ்மானோ. அப்பரஜக்க²ஜாதிகாதி எத்த² அப்பங் ரஜங் அக்கி²ம்ஹி ஏதேஸந்தி அப்பரஜக்கா², அப்பரஜக்கா² ஜாதி ஸபா⁴வோ ஏதேஸந்தி அப்பரஜக்க²ஜாதிகாதி வசனத்த²ங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘பஞ்ஞாமயே’’திஆதி³. ‘‘பஞ்ஞாமயே’’தி இமினா மங்ஸமயேதி அத்த²ங் நிவத்தேதி. ஏதேஸந்தி ஸத்தானங். த⁴ம்மஸ்ஸாதி துபச்சயயோகே³ ச²ட்டீ²கம்மங். ஆபுப்³போ³ ஞாதா⁴து படிவிஜ்ஜ²னத்தோ²தி ஆஹ ‘‘படிவிஜ்ஜி²தாரோ’’தி.
8.Loketi sattaloke. Mahābrahmeti mahābrahmāno. Apparajakkhajātikāti ettha appaṃ rajaṃ akkhimhi etesanti apparajakkhā, apparajakkhā jāti sabhāvo etesanti apparajakkhajātikāti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘paññāmaye’’tiādi. ‘‘Paññāmaye’’ti iminā maṃsamayeti atthaṃ nivatteti. Etesanti sattānaṃ. Dhammassāti tupaccayayoge chaṭṭhīkammaṃ. Āpubbo ñādhātu paṭivijjhanatthoti āha ‘‘paṭivijjhitāro’’ti.
ஸங்விஜ்ஜதி மலங் ஏதேஸந்தி ஸமலா, பூரணகஸ்ஸபாதி³கா ச² ஸத்தா²ரோ, தேஹி. ‘‘ராகா³தீ³ஹீ’’தி இமினா மலஸரூபங் த³ஸ்ஸேதி. அவாபுரேதந்தி எத்த² அவபுப்³போ³ ச ஆபுப்³போ³ ச புரதா⁴து விவரணத்தோ²தி ஆஹ ‘‘விவர ஏத’’ந்தி. வகாரஸ்ஸ பகாரங் கத்வா ‘‘அபாபுரேத’’ந்திபி பாடோ² . அமதஸத்³த³ஸ்ஸ ஸலிலாத³யோ நிவத்தேதுங் வுத்தங் ‘‘நிப்³பா³னஸ்ஸா’’தி. இமே ஸத்தா ஸுணந்தூதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. விமலேனாதி எத்த² விஸத்³தோ³ அபா⁴வத்தோ²தி ஆஹ ‘‘அபா⁴வதோ’’தி. இமினா நத்தி² மலங் ஏதஸ்ஸாதி விமலோதி வசனத்த²ங் த³ஸ்ஸேதி . ‘‘ஸம்மாஸம்பு³த்³தே⁴னா’’தி இமினா அஞ்ஞபத³த்த²ஸரூபங் த³ஸ்ஸேதி. அனுக்கமேன மக்³கே³ன பு³ஜ்ஜி²தப்³ப³ந்தி அனுபு³த்³த⁴ந்தி வுத்தே சதுஸச்சத⁴ம்மோ க³ஹேதப்³போ³தி ஆஹ ‘‘சதுஸச்சத⁴ம்ம’’ந்தி.
Saṃvijjati malaṃ etesanti samalā, pūraṇakassapādikā cha satthāro, tehi. ‘‘Rāgādīhī’’ti iminā malasarūpaṃ dasseti. Avāpuretanti ettha avapubbo ca āpubbo ca puradhātu vivaraṇatthoti āha ‘‘vivara eta’’nti. Vakārassa pakāraṃ katvā ‘‘apāpureta’’ntipi pāṭho . Amatasaddassa salilādayo nivattetuṃ vuttaṃ ‘‘nibbānassā’’ti. Ime sattā suṇantūti sambandho. Vimalenāti ettha visaddo abhāvatthoti āha ‘‘abhāvato’’ti. Iminā natthi malaṃ etassāti vimaloti vacanatthaṃ dasseti . ‘‘Sammāsambuddhenā’’ti iminā aññapadatthasarūpaṃ dasseti. Anukkamena maggena bujjhitabbanti anubuddhanti vutte catusaccadhammo gahetabboti āha ‘‘catusaccadhamma’’nti.
‘‘ஸேலமயே’’தி இமினா ஸிலாய நிப்³ப³த்தோ ஸேலோதி வசனத்த²ங் த³ஸ்ஸேதி. ‘‘ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணேனா’’தி இமினா ஸமந்தசக்கு²ஸரூபங் த³ஸ்ஸேதி. ப⁴க³வா த்வம்பீதி யோஜனா. த⁴ம்மஸத்³தோ³ பஞ்ஞாபரியாயோதி ஆஹ ‘‘த⁴ம்மமயங் பஞ்ஞாமய’’ந்தி. அபேதோ ஸோகோ இமஸ்ஸாதி அபேதஸோகோ, ப⁴க³வா. ஸோகங் அவதரதீதி ஸோகாவதிண்ணா, ஜனதா. ஸோகாவதிண்ணஞ்ச ஜாதிஜராபி⁴பூ⁴தஞ்சாதி சஸத்³தோ³ யோஜேதப்³போ³. இமினா சஸத்³தோ³ லுத்தனித்³தி³ட்டோ²தி த³ஸ்ஸேதி.
‘‘Selamaye’’ti iminā silāya nibbatto seloti vacanatthaṃ dasseti. ‘‘Sabbaññutaññāṇenā’’ti iminā samantacakkhusarūpaṃ dasseti. Bhagavā tvampīti yojanā. Dhammasaddo paññāpariyāyoti āha ‘‘dhammamayaṃ paññāmaya’’nti. Apeto soko imassāti apetasoko, bhagavā. Sokaṃ avataratīti sokāvatiṇṇā, janatā. Sokāvatiṇṇañca jātijarābhibhūtañcāti casaddo yojetabbo. Iminā casaddo luttaniddiṭṭhoti dasseti.
‘‘ப⁴க³வா’’திபத³ங் ‘‘வீரோ’’திஆதீ³ஸு யோஜேதப்³ப³ங். ‘‘வீரியவந்ததாயா’’தி இமினா வீரங் யஸ்ஸத்தீ²தி வீரோதி வசனத்த²ங் த³ஸ்ஸேதி. ஸத்³த³ஸத்தே²ஸு ஆலபனபதே³ஸு விக்³க³ஹோ ந காதப்³போ³தி இத³ங் ஆலபனாவத்த²ங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங், இத⁴ பன தேஸமத்த²த³ஸ்ஸனத்தா²ய விக்³க³ஹோ வுத்தோதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். ‘‘தே³வபுத்த…பே॰… விஜிதத்தா’’தி இமினா விஜிதோ மாரேஹி ஸங்கா³மோ அனேனாதி விஜிதஸங்கா³மோதி வசனத்த²ங் த³ஸ்ஸேதி. எத்த² ச க²ந்த⁴மாரோ மச்சுமாரேன ஸங்க³ஹிதோ த்³வின்னங் மாரானங் ஏகதோ விஜிதத்தா. ‘‘ஸத்தவாஹோ’’தி பட²மக்க²ரேன ச ‘‘ஸத்த²வாஹோ’’தி து³தியக்க²ரேன ச யுத்தோ. தத்த² ஸத்த²வாஹோ வியாதி ‘‘ஸத்த²வாஹோ’’தி உபசாரேன வுத்தே து³தியக்க²ரேன யுத்தோ, ஸத்தே வஹஹீதி ஸத்தவாஹோதி முக்²யதோ வுத்தே பட²மக்க²ரேன யுத்தோ. இத⁴ பன பட²மக்க²ரேன யுத்தோதி ஆஹ ‘‘ஸத்தே வஹதீதி ஸத்தவாஹோ’’தி. நத்தி² இணங் இமஸ்ஸாதி அணணோ ப⁴க³வா.
‘‘Bhagavā’’tipadaṃ ‘‘vīro’’tiādīsu yojetabbaṃ. ‘‘Vīriyavantatāyā’’ti iminā vīraṃ yassatthīti vīroti vacanatthaṃ dasseti. Saddasatthesu ālapanapadesu viggaho na kātabboti idaṃ ālapanāvatthaṃ sandhāya vuttaṃ, idha pana tesamatthadassanatthāya viggaho vuttoti daṭṭhabbaṃ. ‘‘Devaputta…pe… vijitattā’’ti iminā vijito mārehi saṃgāmo anenāti vijitasaṅgāmoti vacanatthaṃ dasseti. Ettha ca khandhamāro maccumārena saṅgahito dvinnaṃ mārānaṃ ekato vijitattā. ‘‘Sattavāho’’ti paṭhamakkharena ca ‘‘satthavāho’’ti dutiyakkharena ca yutto. Tattha satthavāho viyāti ‘‘satthavāho’’ti upacārena vutte dutiyakkharena yutto, satte vahahīti sattavāhoti mukhyato vutte paṭhamakkharena yutto. Idha pana paṭhamakkharena yuttoti āha ‘‘satte vahatīti sattavāho’’ti. Natthi iṇaṃ imassāti aṇaṇo bhagavā.
9. பு³த்³த⁴சக்கு²னாதி எத்த² சக்கு² து³வித⁴ங் மங்ஸசக்கு²ஞாணசக்கு²வஸேன. தத்தா²பி மங்ஸசக்கு² து³வித⁴ங் பஸாத³சக்கு²ஸஸம்பா⁴ரசக்கு²வஸேன. தத்த² பஸாத³ரூபங் பஸாத³சக்கு² நாம, ப⁴முகட்டி²பரிச்சி²ன்னோ மங்ஸபிண்டோ³ ஸஸம்பா⁴ரசக்கு² நாம. ஞாணசக்கு² பன பஞ்சவித⁴ங் (படி॰ ம॰ அட்ட²॰ 1.1.3) தி³ப்³ப³த⁴ம்மபஞ்ஞாபு³த்³த⁴ஸமந்தசக்கு²வஸேன. தத்த² தி³ப்³ப³சக்கு²அபி⁴ஞ்ஞாஞாணங் தி³ப்³ப³சக்கு² நாம, ஹெட்டி²மமக்³க³த்தயங் த⁴ம்மசக்கு² நாம, அரஹத்தமக்³க³ஞாணங் பஞ்ஞாசக்கு² நாம, இந்த்³ரியபரோபரியத்தஞாணஞ்ச ஆஸயானுஸயஞாணஞ்ச பு³த்³த⁴சக்கு² நாம, ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணங் ஸமந்தசக்கு² நாம. இத⁴ பன ‘‘பு³த்³த⁴சக்கு²னா’’தி வுத்தத்தா யதா²வுத்தத்³வேஞாணானியேவாதி ஆஹ ‘‘இந்த்³ரிய…பே॰… ஞாணேன சா’’தி. ஹீதி ஸச்சங். யேஸந்தி ஸத்தானங். ஸத்³தா⁴தீ³னீதி ஆதி³ஸத்³தே³ன வீரியஸதிஸமாதி⁴பஞ்ஞிந்த்³ரியானி ஸங்க³ண்ஹாதி. திக்கா²னீதி திகி²ணானி. முதூ³னீதி ஸுகு²மதரானி. ஆகாராதி காரணா. இமானி தீணி து³கானி பா³ஹிரத்த²ஸமாஸவஸேன வுத்தானி. ஸுகே²ன விஞ்ஞாபேதப்³பா³தி ஸுவிஞ்ஞாபயா, ததா² து³விஞ்ஞாபயாதி வசனத்த²ங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘யே கதி²தகாரண’’ந்திஆதி³ . பரலோகோ ச வஜ்ஜஞ்ச பரலோகவஜ்ஜானி, தானி ப⁴யதோ பஸ்ஸந்தீதி பரலோகவஜ்ஜப⁴யத³ஸ்ஸாவினோதி வசனத்த²ங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘யே’’திஆதி³. இமானி த்³வே து³கானி கிதவஸேன வுத்தானி, இத⁴ பச்சி²மது³கே ‘‘ந அப்பேகச்சே பரலோகவஜ்ஜப⁴யத³ஸ்ஸாவினோ’’தி து³தியபத³ங் ந வுத்தங், படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³பாளியங் (படி॰ ம॰ 1.111) பன யுக³ளவஸேன வுத்தங். உப்பலானி எத்த² ஸந்தீதி உப்பலினீதி வசனத்தே²ன க³ச்சோ² வா லதா வா பொக்க²ரணீ வா வனங் வா ‘‘உப்பலினீ’’தி வுச்சதி, இத⁴ பன ‘‘வன’’ந்தி ஆஹ ‘‘உப்பலவனே’’தி. நிமுக்³கா³னேவ ஹுத்வாதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. போஸயந்தீதி வட்³ட⁴ந்தி, இமினா அந்தோனிமுக்³கா³னேவ ஹுத்வா போஸயந்தீதி அந்தோனிமுக்³க³போஸீனீதி வசனத்த²ங் த³ஸ்ஸேதி. ‘‘உத³கேன ஸம’’ந்தி இமினா உத³கேன ஸமங் ஸமோத³கங், ஸமோத³கங் ஹுத்வா டி²தானீதி அத்த²ங் த³ஸ்ஸேதி. ‘‘அதிக்கமித்வா’’தி இமினா அச்சுக்³க³ம்மாதிபத³ஸ்ஸ அதிஉக்³க³ந்த்வாதி அத்த²ங் த³ஸ்ஸேதி.
9.Buddhacakkhunāti ettha cakkhu duvidhaṃ maṃsacakkhuñāṇacakkhuvasena. Tatthāpi maṃsacakkhu duvidhaṃ pasādacakkhusasambhāracakkhuvasena. Tattha pasādarūpaṃ pasādacakkhu nāma, bhamukaṭṭhiparicchinno maṃsapiṇḍo sasambhāracakkhu nāma. Ñāṇacakkhu pana pañcavidhaṃ (paṭi. ma. aṭṭha. 1.1.3) dibbadhammapaññābuddhasamantacakkhuvasena. Tattha dibbacakkhuabhiññāñāṇaṃ dibbacakkhu nāma, heṭṭhimamaggattayaṃ dhammacakkhu nāma, arahattamaggañāṇaṃ paññācakkhu nāma, indriyaparopariyattañāṇañca āsayānusayañāṇañca buddhacakkhu nāma, sabbaññutaññāṇaṃ samantacakkhu nāma. Idha pana ‘‘buddhacakkhunā’’ti vuttattā yathāvuttadveñāṇāniyevāti āha ‘‘indriya…pe… ñāṇena cā’’ti. Hīti saccaṃ. Yesanti sattānaṃ. Saddhādīnīti ādisaddena vīriyasatisamādhipaññindriyāni saṅgaṇhāti. Tikkhānīti tikhiṇāni. Mudūnīti sukhumatarāni. Ākārāti kāraṇā. Imāni tīṇi dukāni bāhiratthasamāsavasena vuttāni. Sukhena viññāpetabbāti suviññāpayā, tathā duviññāpayāti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘ye kathitakāraṇa’’ntiādi . Paraloko ca vajjañca paralokavajjāni, tāni bhayato passantīti paralokavajjabhayadassāvinoti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘ye’’tiādi. Imāni dve dukāni kitavasena vuttāni, idha pacchimaduke ‘‘na appekacce paralokavajjabhayadassāvino’’ti dutiyapadaṃ na vuttaṃ, paṭisambhidāmaggapāḷiyaṃ (paṭi. ma. 1.111) pana yugaḷavasena vuttaṃ. Uppalāni ettha santīti uppalinīti vacanatthena gaccho vā latā vā pokkharaṇī vā vanaṃ vā ‘‘uppalinī’’ti vuccati, idha pana ‘‘vana’’nti āha ‘‘uppalavane’’ti. Nimuggāneva hutvāti sambandho. Posayantīti vaḍḍhanti, iminā antonimuggāneva hutvā posayantīti antonimuggaposīnīti vacanatthaṃ dasseti. ‘‘Udakena sama’’nti iminā udakena samaṃ samodakaṃ, samodakaṃ hutvā ṭhitānīti atthaṃ dasseti. ‘‘Atikkamitvā’’ti iminā accuggammātipadassa atiuggantvāti atthaṃ dasseti.
படிச்ச²ன்னேன ஆரோபிதாதி பாருதா, ந பாருதா அபாருதா. அபாருதா நாம அத்த²தோ விவரணாதி ஆஹ ‘‘விவடா’’தி ஸோதி அரியமக்³கோ³ . ஹீதி ஸச்சங். பச்சி²மபத³த்³வயேதி கா³தா²ய உத்தமபத³த்³வயே. அயமேவத்தோ²தி அயங் வக்க²மானோ ஏவங் அத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³தி யோஜனா. ஹீதி வித்தா²ரோ. ந பா⁴ஸிந்தி எத்த² உத்தமபுரிஸத்தா ‘‘அஹ’’ந்தி வுத்தங். ‘‘தே³வமனுஜேஸு’’தி வத்தப்³பே³ ஏகஸேஸவஸேன ‘‘மனுஜேஸூ’’தி வுத்தந்தி ஆஹ ‘‘தே³வமனுஸ்ஸேஸூ’’தி.
Paṭicchannena āropitāti pārutā, na pārutā apārutā. Apārutā nāma atthato vivaraṇāti āha ‘‘vivaṭā’’ti soti ariyamaggo . Hīti saccaṃ. Pacchimapadadvayeti gāthāya uttamapadadvaye. Ayamevatthoti ayaṃ vakkhamāno evaṃ attho daṭṭhabboti yojanā. Hīti vitthāro. Na bhāsinti ettha uttamapurisattā ‘‘aha’’nti vuttaṃ. ‘‘Devamanujesu’’ti vattabbe ekasesavasena ‘‘manujesū’’ti vuttanti āha ‘‘devamanussesū’’ti.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / மஹாவக்³க³பாளி • Mahāvaggapāḷi / 5. ப்³ரஹ்மயாசனகதா² • 5. Brahmayācanakathā
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஹாவக்³க³-அட்ட²கதா² • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ப்³ரஹ்மயாசனகதா² • Brahmayācanakathā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ப்³ரஹ்மயாசனகதா²வண்ணனா • Brahmayācanakathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā / ப்³ரஹ்மயாசனகதா²வண்ணனா • Brahmayācanakathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / ப்³ரஹ்மயாசனகதா²வண்ணனா • Brahmayācanakathāvaṇṇanā
