| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
බ්‍රහ්‌මයාචනකථා
Brahmayācanakathā
7. අථ ඛො භගවා සත්‌තාහස්‌ස අච්‌චයෙන තම්‌හා සමාධිම්‌හා වුට්‌ඨහිත්‌වා වුත්‌තප්‌පකාරමෙතං සබ්‌බං කිච්‌චං නිට්‌ඨාපෙත්‌වා රාජායතනමූලා පුනපි යෙන අජපාලනිග්‍රොධො තෙනුපසඞ්‌කමි. පරිවිතක්‌කො උදපාදීති තස්‌මිං නිසින්‌නමත්‌තස්‌සෙව සබ්‌බබුද්‌ධානං ආචිණ්‌ණසමාචිණ්‌ණො අයං චෙතසො පරිවිතක්‌කො උදපාදි. කස්‌මා පනායං සබ්‌බබුද්‌ධානං උප්‌පජ්‌ජතීති? ධම්‌මස්‌ස මහන්‌තභාවං ගරුභාවං භාරියභාවං පච්‌චවෙක්‌ඛණාය බ්‍රහ්‌මුනා යාචිතෙ දෙසෙතුකාමතාය ච. ජානන්‌ති හි බුද්‌ධා ‘‘එවං පරිවිතක්‌කිතෙ බ්‍රහ්‌මා ආගන්‌ත්‌වා ධම්‌මදෙසනං යාචිස්‌සති, තතො සත්‌තා ධම්‌මෙ ගාරවං උප්‌පාදෙස්‌සන්‌ති, බ්‍රහ්‌මගරුකො හි ලොකසන්‌නිවාසො’’ති. ඉති ඉමෙහි ද්‌වීහි කාරණෙහි අයං විතක්‌කො උප්‌පජ්‌ජතීති.
7. Atha kho bhagavā sattāhassa accayena tamhā samādhimhā vuṭṭhahitvā vuttappakārametaṃ sabbaṃ kiccaṃ niṭṭhāpetvā rājāyatanamūlā punapi yena ajapālanigrodho tenupasaṅkami. Parivitakko udapādīti tasmiṃ nisinnamattasseva sabbabuddhānaṃ āciṇṇasamāciṇṇo ayaṃ cetaso parivitakko udapādi. Kasmā panāyaṃ sabbabuddhānaṃ uppajjatīti? Dhammassa mahantabhāvaṃ garubhāvaṃ bhāriyabhāvaṃ paccavekkhaṇāya brahmunā yācite desetukāmatāya ca. Jānanti hi buddhā ‘‘evaṃ parivitakkite brahmā āgantvā dhammadesanaṃ yācissati, tato sattā dhamme gāravaṃ uppādessanti, brahmagaruko hi lokasannivāso’’ti. Iti imehi dvīhi kāraṇehi ayaṃ vitakko uppajjatīti.
තත්‌ථ අධිගතො ඛො ම්‍යායන්‌ති අධිගතො ඛො මෙ අයං. ආලයරාමාති සත්‌තා පඤ්‌ච කාමගුණෙ අල්‌ලීයන්‌ති, තස්‌මා තෙ ‘‘ආලයා’’ති වුච්‌චන්‌ති. තෙහි ආලයෙහි රමන්‌තීති ආලයරාමා. ආලයෙසු රතාති ආලයරතා. ආලයෙසු සුට්‌ඨුමුදිතාති ආලයසම්‌මුදිතා. යදිදන්‌ති නිපාතො. තස්‌ස ඨානං සන්‌ධාය ‘‘යං ඉද’’න්‌ති පටිච්‌චසමුප්‌පාදං සන්‌ධාය ‘‘යො අය’’න්‌ති එවමත්‌ථො දට්‌ඨබ්‌බො. ඉදප්‌පච්‌චයතාපටිච්‌චසමුප්‌පාදොති ඉමෙසං පච්‌චයා ඉදප්‌පච්‌චයා, ඉදප්‌පච්‌චයාව ඉදප්‌පච්‌චයතා, ඉදප්‌පච්‌චයතා ච සා පටිච්‌චසමුප්‌පාදො චාති ඉදප්‌පච්‌චයතාපටිච්‌චසමුප්‌පාදො. සො මමස්‌ස කිලමථොති යා අජානන්‌තානං දෙසනා නාම, සො මම කිලමථො අස්‌ස; සා මම විහෙසා අස්‌සාති අත්‌ථො. භගවන්‌තන්‌ති භගවතො. අනච්‌ඡරියාති අනු අච්‌ඡරියා. පටිභංසූති පටිභානසඞ්‌ඛාතස්‌ස ඤාණස්‌ස ගොචරා අහෙසුං, පරිවිතක්‌කයිතබ්‌බභාවං පාපුණිංසු.
Tattha adhigato kho myāyanti adhigato kho me ayaṃ. Ālayarāmāti sattā pañca kāmaguṇe allīyanti, tasmā te ‘‘ālayā’’ti vuccanti. Tehi ālayehi ramantīti ālayarāmā. Ālayesu ratāti ālayaratā. Ālayesu suṭṭhumuditāti ālayasammuditā. Yadidanti nipāto. Tassa ṭhānaṃ sandhāya ‘‘yaṃ ida’’nti paṭiccasamuppādaṃ sandhāya ‘‘yo aya’’nti evamattho daṭṭhabbo. Idappaccayatāpaṭiccasamuppādoti imesaṃ paccayā idappaccayā, idappaccayāva idappaccayatā, idappaccayatā ca sā paṭiccasamuppādo cāti idappaccayatāpaṭiccasamuppādo. So mamassa kilamathoti yā ajānantānaṃ desanā nāma, so mama kilamatho assa; sā mama vihesā assāti attho. Bhagavantanti bhagavato. Anacchariyāti anu acchariyā. Paṭibhaṃsūti paṭibhānasaṅkhātassa ñāṇassa gocarā ahesuṃ, parivitakkayitabbabhāvaṃ pāpuṇiṃsu.
හලන්‌ති එත්‌ථ හකාරො නිපාතමත්‌තො; අලන්‌ති අත්‌ථො. පකාසිතුන්‌ති දෙසිතුං. අලං දානි මෙ ඉමං කිච්‌ඡෙන අධිගතං ධම්‌මං දෙසෙතුන්‌ති වුත්‌තං හොති. පටිසොතගාමින්‌ති පටිසොතං වුච්‌චති නිබ්‌බානං; නිබ්‌බානගාමින්‌ති අත්‌ථො. රාගරත්‌තාති කාමරාගභවරාගදිට්‌ඨිරාගෙන රත්‌තා. න දක්‌ඛන්‌තීති න පස්‌සිස්‌සන්‌ති. තමොඛන්‌ධෙන ආවුටාති අවිජ්‌ජාරාසිනා අජ්‌ඣොත්‌ථටා. අප්‌පොස්‌සුක්‌කතායාති නිරුස්‌සුක්‌කභාවෙන; අදෙසෙතුකාමතායාති අත්‌ථො.
Halanti ettha hakāro nipātamatto; alanti attho. Pakāsitunti desituṃ. Alaṃ dāni me imaṃ kicchena adhigataṃ dhammaṃ desetunti vuttaṃ hoti. Paṭisotagāminti paṭisotaṃ vuccati nibbānaṃ; nibbānagāminti attho. Rāgarattāti kāmarāgabhavarāgadiṭṭhirāgena rattā. Na dakkhantīti na passissanti. Tamokhandhena āvuṭāti avijjārāsinā ajjhotthaṭā. Appossukkatāyāti nirussukkabhāvena; adesetukāmatāyāti attho.
8. යත්‍ර හි නාමාති යස්‌මිං නාම ලොකෙ. භගවතො පුරතො පාතුරහොසීති ධම්‌මදෙසනායාචනත්‌ථං දසසු චක්‌කවාළසහස්‌සෙසු මහාබ්‍රහ්‌මානො ගහෙත්‌වා ආගම්‌ම භගවතො පුරතො පාතුරහොසි . අප්‌පරජක්‌ඛජාතිකාති පඤ්‌ඤාමයෙ අක්‌ඛිම්‌හි අප්‌පං රාගදොසමොහරජං එතෙසං එවංසභාවාති අප්‌පරජක්‌ඛජාතිකා. භවිස්‌සන්‌ති ධම්‌මස්‌ස අඤ්‌ඤාතාරොති පටිවිජ්‌ඣිතාරො.
8.Yatra hi nāmāti yasmiṃ nāma loke. Bhagavato purato pāturahosīti dhammadesanāyācanatthaṃ dasasu cakkavāḷasahassesu mahābrahmāno gahetvā āgamma bhagavato purato pāturahosi . Apparajakkhajātikāti paññāmaye akkhimhi appaṃ rāgadosamoharajaṃ etesaṃ evaṃsabhāvāti apparajakkhajātikā. Bhavissanti dhammassa aññātāroti paṭivijjhitāro.
පාතුරහොසීති පාතුභවි. සමලෙහි චින්‌තිතොති රාගාදීහි මලෙහි සමලෙහි ඡහි සත්‌ථාරෙහි චින්‌තිතො. අපාපුරෙතන්‌ති විවර එතං. අමතස්‌ස ද්‌වාරන්‌ති අමතස්‌ස නිබ්‌බානස්‌ස ද්‌වාරභූතං අරියමග්‌ගං. සුණන්‌තු ධම්‌මං විමලෙනානුබුද්‌ධන්‌ති ඉමෙ සත්‌තා රාගාදිමලානං අභාවතො විමලෙන සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධෙන අනුබුද්‌ධං චතුසච්‌චධම්‌මං සුණන්‌තු.
Pāturahosīti pātubhavi. Samalehi cintitoti rāgādīhi malehi samalehi chahi satthārehi cintito. Apāpuretanti vivara etaṃ. Amatassa dvāranti amatassa nibbānassa dvārabhūtaṃ ariyamaggaṃ. Suṇantu dhammaṃ vimalenānubuddhanti ime sattā rāgādimalānaṃ abhāvato vimalena sammāsambuddhena anubuddhaṃ catusaccadhammaṃ suṇantu.
සෙලෙ යථා පබ්‌බතමුද්‌ධනිට්‌ඨිතොති සෙලමයෙ එකග්‌ඝනෙ පබ්‌බතමුද්‌ධනි යථාඨිතොව යථා චක්‌ඛුමා පුරිසො සමන්‌තතො ජනතං පස්‌සෙය්‍ය, ත්‌වම්‌පි සුමෙධ සුන්‌දරපඤ්‌ඤ සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණෙන සමන්‌තචක්‌ඛු භගවා ධම්‌මමයං පඤ්‌ඤාමයං පාසාදමාරුය්‌හ සයං අපෙතසොකො සොකාවතිණ්‌ණං ජාතිජරාභිභූතඤ්‌ච ජනතං අවෙක්‌ඛස්‌සු උපධාරය.
Sele yathā pabbatamuddhaniṭṭhitoti selamaye ekagghane pabbatamuddhani yathāṭhitova yathā cakkhumā puriso samantato janataṃ passeyya, tvampi sumedha sundarapañña sabbaññutaññāṇena samantacakkhu bhagavā dhammamayaṃ paññāmayaṃ pāsādamāruyha sayaṃ apetasoko sokāvatiṇṇaṃ jātijarābhibhūtañca janataṃ avekkhassu upadhāraya.
උට්‌ඨෙහීති භගවතො ධම්‌මදෙසනත්‌ථං චාරිකචරණං යාචන්‌තො භණති. වීරාතිආදීසු භගවා වීරියවන්‌තතාය වීරො. දෙවපුත්‌තමච්‌චුකිලෙසාභිසඞ්‌ඛාරමාරානං විජිතත්‌තා විජිතසඞ්‌ගාමො. ජාතිකන්‌තාරාදිනිත්‌ථරණසමත්‌ථතාය සත්‌ථවාහො. කාමච්‌ඡන්‌දඉණස්‌ස අභාවතො අණණො.
Uṭṭhehīti bhagavato dhammadesanatthaṃ cārikacaraṇaṃ yācanto bhaṇati. Vīrātiādīsu bhagavā vīriyavantatāya vīro. Devaputtamaccukilesābhisaṅkhāramārānaṃ vijitattā vijitasaṅgāmo. Jātikantārādinittharaṇasamatthatāya satthavāho. Kāmacchandaiṇassa abhāvato aṇaṇo.
9. අජ්‌ඣෙසනන්‌ති යාචනං. බුද්‌ධචක්‌ඛුනාති ඉන්‌ද්‍රියපරොපරියත්‌තඤාණෙන ච ආසයානුසයඤාණෙන ච. ඉමෙසඤ්‌හි ද්‌වින්‌නං ඤාණානං බුද්‌ධචක්‌ඛූති නාමං. අප්‌පරජක්‌ඛාති පඤ්‌ඤාචක්‌ඛුම්‌හි රාගාදිරජං අප්‌පං යෙසං, තෙ අප්‌පරජක්‌ඛා. යෙසං තං මහන්‌තං තෙ මහාරජක්‌ඛා. යෙසං සද්‌ධාදීනි ඉන්‌ද්‍රියානි තික්‌ඛානි තෙ තික්‌ඛින්‌ද්‍රියා. යෙසං තානි මුදූනි තෙ මුදින්‌ද්‍රියා. යෙසං තෙයෙව සද්‌ධාදයො ආකාරා සුන්‌දරා තෙ ස්‌වාකාරා. යෙසං තෙයෙව සද්‌ධාදයො ආකාරා අසුන්‌දරා තෙ ද්‌වාකාරා. යෙ කථිතකාරණං සල්‌ලක්‌ඛෙන්‌ති, සුඛෙන සක්‌කා හොන්‌ති විඤ්‌ඤාපෙතුං තෙ සුවිඤ්‌ඤාපයා. යෙ පරලොකඤ්‌ච වජ්‌ජඤ්‌ච භයතො පස්‌සන්‌ති තෙ පරලොකවජ්‌ජභයදස්‌සාවිනො. උප්‌පලිනියන්‌ති උප්‌පලවනෙ. ඉතරෙසුපි එසෙව නයො. අන්‌තොනිමුග්‌ගපොසීනීති යානි උදකස්‌ස අන්‌තො නිමුග්‌ගානෙව පොසයන්‌ති. සමොදකං ඨිතානීති උදකෙන සමං ඨිතානි. උදකං අච්‌චුග්‌ගම්‌ම ඨිතානීති උදකං අතික්‌කමිත්‌වා ඨිතානි.
9.Ajjhesananti yācanaṃ. Buddhacakkhunāti indriyaparopariyattañāṇena ca āsayānusayañāṇena ca. Imesañhi dvinnaṃ ñāṇānaṃ buddhacakkhūti nāmaṃ. Apparajakkhāti paññācakkhumhi rāgādirajaṃ appaṃ yesaṃ, te apparajakkhā. Yesaṃ taṃ mahantaṃ te mahārajakkhā. Yesaṃ saddhādīni indriyāni tikkhāni te tikkhindriyā. Yesaṃ tāni mudūni te mudindriyā. Yesaṃ teyeva saddhādayo ākārā sundarā te svākārā. Yesaṃ teyeva saddhādayo ākārā asundarā te dvākārā. Ye kathitakāraṇaṃ sallakkhenti, sukhena sakkā honti viññāpetuṃ te suviññāpayā. Ye paralokañca vajjañca bhayato passanti te paralokavajjabhayadassāvino. Uppaliniyanti uppalavane. Itaresupi eseva nayo. Antonimuggaposīnīti yāni udakassa anto nimuggāneva posayanti. Samodakaṃ ṭhitānīti udakena samaṃ ṭhitāni. Udakaṃ accuggamma ṭhitānīti udakaṃ atikkamitvā ṭhitāni.
අපාරුතාති විවටා. අමතස්‌ස ද්‌වාරාති අරියමග්‌ගො. සො හි අමතසඞ්‌ඛාතස්‌ස නිබ්‌බානස්‌ස ද්‌වාරං. පමුඤ්‌චන්‌තු සද්‌ධන්‌ති සබ්‌බෙ අත්‌තනො සද්‌ධං පමුඤ්‌චන්‌තු. පච්‌ඡිමපදද්‌වයෙ අයමත්‌ථො , අහඤ්‌හි අත්‌තනො පගුණං සුප්‌පවත්‌තිම්‌පි ඉමං පණීතං උත්‌තමං ධම්‌මං කායවාචාකිලමථසඤ්‌ඤී හුත්‌වා මනුජෙසු දෙවමනුස්‌සෙසු න භාසින්‌ති.
Apārutāti vivaṭā. Amatassa dvārāti ariyamaggo. So hi amatasaṅkhātassa nibbānassa dvāraṃ. Pamuñcantu saddhanti sabbe attano saddhaṃ pamuñcantu. Pacchimapadadvaye ayamattho , ahañhi attano paguṇaṃ suppavattimpi imaṃ paṇītaṃ uttamaṃ dhammaṃ kāyavācākilamathasaññī hutvā manujesu devamanussesu na bhāsinti.
බ්‍රහ්‌මයාචනකථා නිට්‌ඨිතා.
Brahmayācanakathā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi / 5. බ්‍රහ්‌මයාචනකථා • 5. Brahmayācanakathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / බ්‍රහ්‌මයාචනකථාවණ්‌ණනා • Brahmayācanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / බ්‍රහ්‌මයාචනකථාවණ්‌ණනා • Brahmayācanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / බ්‍රහ්‌මයාචනකථාවණ්‌ණනා • Brahmayācanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 5. බ්‍රහ්‌මයාචනකථා • 5. Brahmayācanakathā
