Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā |
బ్రహ్మయాచనకథావణ్ణనా
Brahmayācanakathāvaṇṇanā
౭. అధిగతో ఖో మ్యాయన్తిఆదిమ్హి ధమ్మోతి చతుసచ్చధమ్మో, గమ్భీరత్తా దుద్దసో. దుద్దసత్తా దురనుబోధో. సన్తోతి నిబ్బుతో. పణీతోతి అతప్పకో. ఇదం ద్వయం లోకుత్తరమేవ సన్ధాయ వుత్తం. అతక్కావచరోతి తక్కేన ఆకారపరివితక్కేన ఓగాహితబ్బో న హోతి, ఞాణేనేవ అవచరితబ్బోతి అత్థో. పణ్డితవేదనీయోతి సమ్మాపటిపదం పటిపన్నేహి పణ్డితేహి వేదనీయో. సబ్బసఙ్ఖారసమథోతిఆది సబ్బం నిబ్బానమేవ. తఞ్హి ఫలూపచారేన ఏకమ్పి సమానం తథా తథా వుచ్చతి. రామాతి పజా. అను అను అచ్ఛరియా అనచ్ఛరియా. తేసం భగవతో పుబ్బభాగపటిపదం సుతపుబ్బానం, ధమ్మస్స వా గమ్భీరభావం అధిగతపుబ్బానం. కిఞ్చాపి భగవతో చత్తారోపి మగ్గా సుఖప్పటిపదా, తథాపి బోధిసత్తపటిపదం సన్ధాయ ‘‘కిచ్ఛేన మే’’తి వుత్తం. ‘‘పకాసితం పకాసితు’’న్తి ఉభయథాపి పాఠో. పరేతేహి యుత్తేహి. రాగరత్తాతి కామరాగదిట్ఠిరాగేహి రత్తా. అత్తనిచ్చాదిగాహకా న దక్ఖన్తి న పస్సిస్సన్తి.
7.Adhigatokho myāyantiādimhi dhammoti catusaccadhammo, gambhīrattā duddaso. Duddasattā duranubodho. Santoti nibbuto. Paṇītoti atappako. Idaṃ dvayaṃ lokuttarameva sandhāya vuttaṃ. Atakkāvacaroti takkena ākāraparivitakkena ogāhitabbo na hoti, ñāṇeneva avacaritabboti attho. Paṇḍitavedanīyoti sammāpaṭipadaṃ paṭipannehi paṇḍitehi vedanīyo. Sabbasaṅkhārasamathotiādi sabbaṃ nibbānameva. Tañhi phalūpacārena ekampi samānaṃ tathā tathā vuccati. Rāmāti pajā. Anu anu acchariyā anacchariyā. Tesaṃ bhagavato pubbabhāgapaṭipadaṃ sutapubbānaṃ, dhammassa vā gambhīrabhāvaṃ adhigatapubbānaṃ. Kiñcāpi bhagavato cattāropi maggā sukhappaṭipadā, tathāpi bodhisattapaṭipadaṃ sandhāya ‘‘kicchena me’’ti vuttaṃ. ‘‘Pakāsitaṃ pakāsitu’’nti ubhayathāpi pāṭho. Paretehi yuttehi. Rāgarattāti kāmarāgadiṭṭhirāgehi rattā. Attaniccādigāhakā na dakkhanti na passissanti.
౮. సహంపతి కిర ‘‘నస్సతి వత భో లోకో’’తి ఇమం సద్దం తథా నిచ్ఛారేతి, యథా దససహస్సిలోకధాతుబ్రహ్మానో సుత్వా సన్నిపతింసు. పఞ్ఞామయే అక్ఖిమ్హి సన్తానానుసయితవసేన అప్పం పరిత్తం రాగాదిరజం ఏతేసం, ఏవంసభావాతి అప్పరజక్ఖజాతికా. అస్సవనతాతి అస్సవనతాయ.
8. Sahaṃpati kira ‘‘nassati vata bho loko’’ti imaṃ saddaṃ tathā nicchāreti, yathā dasasahassilokadhātubrahmāno sutvā sannipatiṃsu. Paññāmaye akkhimhi santānānusayitavasena appaṃ parittaṃ rāgādirajaṃ etesaṃ, evaṃsabhāvāti apparajakkhajātikā. Assavanatāti assavanatāya.
సమలేహి సత్థారేహి. అపాపురేతన్తి వివర ఏతం. అమతస్స ద్వారన్తి అరియమగ్గం, చతుసచ్చధమ్మం వా. విజ్జత్తయచతుమగ్గఞాణేహి పునప్పునం బుద్ధం పటివిద్ధం. సేలేతి సిలామయే. విగతరజత్తా సుఖదస్సనయోగ్గే ఇతో చ ఏత్తో చ ఆగన్త్వా యథా ఠితో చక్ఖుమా పురిసో సమన్తతో జనతం పస్సేయ్య. త్వమ్పి సుమేధ సున్దరపఞ్ఞ సబ్బఞ్ఞుతఞ్ఞాణాధిగమాయ సమన్తచక్ఖు. సబ్బకిలేససఙ్గామానం విజితత్తా విజితసఙ్గామ. జాతికన్తారాదినిత్థరణత్థం వేనేయ్యజనసత్థవాహనసమత్థతాయ సత్థవాహ. కామచ్ఛన్దఇణస్స అభావతో అణణ.
Samalehi satthārehi. Apāpuretanti vivara etaṃ. Amatassa dvāranti ariyamaggaṃ, catusaccadhammaṃ vā. Vijjattayacatumaggañāṇehi punappunaṃ buddhaṃ paṭividdhaṃ. Seleti silāmaye. Vigatarajattā sukhadassanayogge ito ca etto ca āgantvā yathā ṭhito cakkhumā puriso samantato janataṃ passeyya. Tvampi sumedha sundarapañña sabbaññutaññāṇādhigamāya samantacakkhu. Sabbakilesasaṅgāmānaṃ vijitattā vijitasaṅgāma. Jātikantārādinittharaṇatthaṃ veneyyajanasatthavāhanasamatthatāya satthavāha. Kāmacchandaiṇassa abhāvato aṇaṇa.
౯. బుద్ధచక్ఖునా ఇన్ద్రియపరోపరియత్తఞాణేన చ ఆసయానుసయఞాణేన చ. ఇమేసఞ్హి ద్విన్నం ఞాణానం ‘‘బుద్ధచక్ఖూ’’తి నామం. ఉప్పలినియన్తి ఉప్పలవనే. ఏవం సేసేసుపి . అన్తో నిముగ్గపోసీనీతి యాని అన్తో నిముగ్గానేవ పోసియన్తి, తత్థ యాని ఉదకం అచ్చుగ్గమ్మ ఠితాని, తాని సూరియరంసిసమ్ఫస్సం ఆగమయమానాని ఠితాని అజ్జ పుప్ఫనకాని. యాని సమోదకం ఠితాని, తాని స్వే పుప్ఫనకాని. యాని ఉదకానుగ్గతాని, తాని తతియదివసే పుప్ఫనకాని. ఉదకా పన అనుగ్గతాని అఞ్ఞానిపి సరోగఉప్పలాదీని నామ హోన్తి. యాని నేవ పుప్ఫిస్సన్తి మచ్ఛకచ్ఛపభక్ఖానేవ భవిస్సన్తి, తాని పాళినారుళ్హాని, ఆహరిత్వా పన దీపేతబ్బాని. ఏతేహి ఉగ్ఘటితఞ్ఞూ విపఞ్చితఞ్ఞూ నేయ్యో పదపరమోతి చత్తారో పుగ్గలా యోజేతబ్బా. పచ్చభాసీతి పతి అభాసి.
9.Buddhacakkhunā indriyaparopariyattañāṇena ca āsayānusayañāṇena ca. Imesañhi dvinnaṃ ñāṇānaṃ ‘‘buddhacakkhū’’ti nāmaṃ. Uppaliniyanti uppalavane. Evaṃ sesesupi . Anto nimuggaposīnīti yāni anto nimuggāneva posiyanti, tattha yāni udakaṃ accuggamma ṭhitāni, tāni sūriyaraṃsisamphassaṃ āgamayamānāni ṭhitāni ajja pupphanakāni. Yāni samodakaṃ ṭhitāni, tāni sve pupphanakāni. Yāni udakānuggatāni, tāni tatiyadivase pupphanakāni. Udakā pana anuggatāni aññānipi sarogauppalādīni nāma honti. Yāni neva pupphissanti macchakacchapabhakkhāneva bhavissanti, tāni pāḷināruḷhāni, āharitvā pana dīpetabbāni. Etehi ugghaṭitaññū vipañcitaññū neyyo padaparamoti cattāro puggalā yojetabbā. Paccabhāsīti pati abhāsi.
అపారుతాతి వివటా. పచ్ఛిమస్స పదద్వయస్స అయమత్థో. అహఞ్హి అత్తనో పగుణం సుప్పవత్తమ్పి ఇమం పణీతం ఉత్తమం ధమ్మం కాయవాచాకిలమథసఞ్ఞీ హుత్వా నాభాసి.
Apārutāti vivaṭā. Pacchimassa padadvayassa ayamattho. Ahañhi attano paguṇaṃ suppavattampi imaṃ paṇītaṃ uttamaṃ dhammaṃ kāyavācākilamathasaññī hutvā nābhāsi.
బ్రహ్మయాచనకథావణ్ణనా నిట్ఠితా.
Brahmayācanakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi / ౫. బ్రహ్మయాచనకథా • 5. Brahmayācanakathā
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / బ్రహ్మయాచనకథా • Brahmayācanakathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / బ్రహ్మయాచనకథావణ్ణనా • Brahmayācanakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / బ్రహ్మయాచనకథావణ్ణనా • Brahmayācanakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౫. బ్రహ్మయాచనకథా • 5. Brahmayācanakathā