| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā |
พฺรหฺมยาจนกถาวณฺณนา
Brahmayācanakathāvaṇṇanā
๗. อธิคโต โข มฺยายนฺติอาทิมฺหิ ธโมฺมติ จตุสจฺจธโมฺม, คมฺภีรตฺตา ทุทฺทโสฯ ทุทฺทสตฺตา ทุรนุโพโธฯ สโนฺตติ นิพฺพุโตฯ ปณีโตติ อตปฺปโกฯ อิทํ ทฺวยํ โลกุตฺตรเมว สนฺธาย วุตฺตํฯ อตกฺกาวจโรติ ตเกฺกน อาการปริวิตเกฺกน โอคาหิตโพฺพ น โหติ, ญาเณเนว อวจริตโพฺพติ อโตฺถฯ ปณฺฑิตเวทนีโยติ สมฺมาปฎิปทํ ปฎิปเนฺนหิ ปณฺฑิเตหิ เวทนีโยฯ สพฺพสงฺขารสมโถติอาทิ สพฺพํ นิพฺพานเมวฯ ตญฺหิ ผลูปจาเรน เอกมฺปิ สมานํ ตถา ตถา วุจฺจติฯ รามาติ ปชาฯ อนุ อนุ อจฺฉริยา อนจฺฉริยาฯ เตสํ ภควโต ปุพฺพภาคปฎิปทํ สุตปุพฺพานํ, ธมฺมสฺส วา คมฺภีรภาวํ อธิคตปุพฺพานํฯ กิญฺจาปิ ภควโต จตฺตาโรปิ มคฺคา สุขปฺปฎิปทา, ตถาปิ โพธิสตฺตปฎิปทํ สนฺธาย ‘‘กิเจฺฉน เม’’ติ วุตฺตํฯ ‘‘ปกาสิตํ ปกาสิตุ’’นฺติ อุภยถาปิ ปาโฐฯ ปเรเตหิ ยุเตฺตหิฯ ราครตฺตาติ กามราคทิฎฺฐิราเคหิ รตฺตาฯ อตฺตนิจฺจาทิคาหกา น ทกฺขนฺติ น ปสฺสิสฺสนฺติฯ
7.Adhigatokho myāyantiādimhi dhammoti catusaccadhammo, gambhīrattā duddaso. Duddasattā duranubodho. Santoti nibbuto. Paṇītoti atappako. Idaṃ dvayaṃ lokuttarameva sandhāya vuttaṃ. Atakkāvacaroti takkena ākāraparivitakkena ogāhitabbo na hoti, ñāṇeneva avacaritabboti attho. Paṇḍitavedanīyoti sammāpaṭipadaṃ paṭipannehi paṇḍitehi vedanīyo. Sabbasaṅkhārasamathotiādi sabbaṃ nibbānameva. Tañhi phalūpacārena ekampi samānaṃ tathā tathā vuccati. Rāmāti pajā. Anu anu acchariyā anacchariyā. Tesaṃ bhagavato pubbabhāgapaṭipadaṃ sutapubbānaṃ, dhammassa vā gambhīrabhāvaṃ adhigatapubbānaṃ. Kiñcāpi bhagavato cattāropi maggā sukhappaṭipadā, tathāpi bodhisattapaṭipadaṃ sandhāya ‘‘kicchena me’’ti vuttaṃ. ‘‘Pakāsitaṃ pakāsitu’’nti ubhayathāpi pāṭho. Paretehi yuttehi. Rāgarattāti kāmarāgadiṭṭhirāgehi rattā. Attaniccādigāhakā na dakkhanti na passissanti.
๘. สหํปติ กิร ‘‘นสฺสติ วต โภ โลโก’’ติ อิมํ สทฺทํ ตถา นิจฺฉาเรติ, ยถา ทสสหสฺสิโลกธาตุพฺรหฺมาโน สุตฺวา สนฺนิปติํสุฯ ปญฺญามเย อกฺขิมฺหิ สนฺตานานุสยิตวเสน อปฺปํ ปริตฺตํ ราคาทิรชํ เอเตสํ, เอวํสภาวาติ อปฺปรชกฺขชาติกาฯ อสฺสวนตาติ อสฺสวนตายฯ
8. Sahaṃpati kira ‘‘nassati vata bho loko’’ti imaṃ saddaṃ tathā nicchāreti, yathā dasasahassilokadhātubrahmāno sutvā sannipatiṃsu. Paññāmaye akkhimhi santānānusayitavasena appaṃ parittaṃ rāgādirajaṃ etesaṃ, evaṃsabhāvāti apparajakkhajātikā. Assavanatāti assavanatāya.
สมเลหิ สตฺถาเรหิฯ อปาปุเรตนฺติ วิวร เอตํฯ อมตสฺส ทฺวารนฺติ อริยมคฺคํ, จตุสจฺจธมฺมํ วาฯ วิชฺชตฺตยจตุมคฺคญาเณหิ ปุนปฺปุนํ พุทฺธํ ปฎิวิทฺธํฯ เสเลติ สิลามเยฯ วิคตรชตฺตา สุขทสฺสนโยเคฺค อิโต จ เอโตฺต จ อาคนฺตฺวา ยถา ฐิโต จกฺขุมา ปุริโส สมนฺตโต ชนตํ ปเสฺสยฺยฯ ตฺวมฺปิ สุเมธ สุนฺทรปญฺญ สพฺพญฺญุตญฺญาณาธิคมาย สมนฺตจกฺขุฯ สพฺพกิเลสสงฺคามานํ วิชิตตฺตา วิชิตสงฺคามฯ ชาติกนฺตาราทินิตฺถรณตฺถํ เวเนยฺยชนสตฺถวาหนสมตฺถตาย สตฺถวาหฯ กามจฺฉนฺทอิณสฺส อภาวโต อณณฯ
Samalehi satthārehi. Apāpuretanti vivara etaṃ. Amatassa dvāranti ariyamaggaṃ, catusaccadhammaṃ vā. Vijjattayacatumaggañāṇehi punappunaṃ buddhaṃ paṭividdhaṃ. Seleti silāmaye. Vigatarajattā sukhadassanayogge ito ca etto ca āgantvā yathā ṭhito cakkhumā puriso samantato janataṃ passeyya. Tvampi sumedha sundarapañña sabbaññutaññāṇādhigamāya samantacakkhu. Sabbakilesasaṅgāmānaṃ vijitattā vijitasaṅgāma. Jātikantārādinittharaṇatthaṃ veneyyajanasatthavāhanasamatthatāya satthavāha. Kāmacchandaiṇassa abhāvato aṇaṇa.
๙. พุทฺธจกฺขุนา อินฺทฺริยปโรปริยตฺตญาเณน จ อาสยานุสยญาเณน จฯ อิเมสญฺหิ ทฺวินฺนํ ญาณานํ ‘‘พุทฺธจกฺขู’’ติ นามํฯ อุปฺปลินิยนฺติ อุปฺปลวเนฯ เอวํ เสเสสุปิ ฯ อโนฺต นิมุคฺคโปสีนีติ ยานิ อโนฺต นิมุคฺคาเนว โปสิยนฺติ, ตตฺถ ยานิ อุทกํ อจฺจุคฺคมฺม ฐิตานิ, ตานิ สูริยรํสิสมฺผสฺสํ อาคมยมานานิ ฐิตานิ อชฺช ปุปฺผนกานิฯ ยานิ สโมทกํ ฐิตานิ, ตานิ เสฺว ปุปฺผนกานิฯ ยานิ อุทกานุคฺคตานิ, ตานิ ตติยทิวเส ปุปฺผนกานิฯ อุทกา ปน อนุคฺคตานิ อญฺญานิปิ สโรคอุปฺปลาทีนิ นาม โหนฺติฯ ยานิ เนว ปุปฺผิสฺสนฺติ มจฺฉกจฺฉปภกฺขาเนว ภวิสฺสนฺติ, ตานิ ปาฬินารุฬฺหานิ, อาหริตฺวา ปน ทีเปตพฺพานิฯ เอเตหิ อุคฺฆฎิตญฺญู วิปญฺจิตญฺญู เนโยฺย ปทปรโมติ จตฺตาโร ปุคฺคลา โยเชตพฺพาฯ ปจฺจภาสีติ ปติ อภาสิฯ
9.Buddhacakkhunā indriyaparopariyattañāṇena ca āsayānusayañāṇena ca. Imesañhi dvinnaṃ ñāṇānaṃ ‘‘buddhacakkhū’’ti nāmaṃ. Uppaliniyanti uppalavane. Evaṃ sesesupi . Anto nimuggaposīnīti yāni anto nimuggāneva posiyanti, tattha yāni udakaṃ accuggamma ṭhitāni, tāni sūriyaraṃsisamphassaṃ āgamayamānāni ṭhitāni ajja pupphanakāni. Yāni samodakaṃ ṭhitāni, tāni sve pupphanakāni. Yāni udakānuggatāni, tāni tatiyadivase pupphanakāni. Udakā pana anuggatāni aññānipi sarogauppalādīni nāma honti. Yāni neva pupphissanti macchakacchapabhakkhāneva bhavissanti, tāni pāḷināruḷhāni, āharitvā pana dīpetabbāni. Etehi ugghaṭitaññū vipañcitaññū neyyo padaparamoti cattāro puggalā yojetabbā. Paccabhāsīti pati abhāsi.
อปารุตาติ วิวฎาฯ ปจฺฉิมสฺส ปททฺวยสฺส อยมโตฺถฯ อหญฺหิ อตฺตโน ปคุณํ สุปฺปวตฺตมฺปิ อิมํ ปณีตํ อุตฺตมํ ธมฺมํ กายวาจากิลมถสญฺญี หุตฺวา นาภาสิฯ
Apārutāti vivaṭā. Pacchimassa padadvayassa ayamattho. Ahañhi attano paguṇaṃ suppavattampi imaṃ paṇītaṃ uttamaṃ dhammaṃ kāyavācākilamathasaññī hutvā nābhāsi.
พฺรหฺมยาจนกถาวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Brahmayācanakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi / ๕. พฺรหฺมยาจนกถา • 5. Brahmayācanakathā
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā / พฺรหฺมยาจนกถา • Brahmayācanakathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / พฺรหฺมยาจนกถาวณฺณนา • Brahmayācanakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / พฺรหฺมยาจนกถาวณฺณนา • Brahmayācanakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๕. พฺรหฺมยาจนกถา • 5. Brahmayācanakathā
