Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya

    6. බ්‍රහ්‌මසංයුත්‌තං

    6. Brahmasaṃyuttaṃ

    1. පඨමවග්‌ගො

    1. Paṭhamavaggo

    1. බ්‍රහ්‌මායාචනසුත්‌තං

    1. Brahmāyācanasuttaṃ

    172. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා උරුවෙලායං විහරති නජ්‌ජා නෙරඤ්‌ජරාය තීරෙ අජපාලනිග්‍රොධමූලෙ පඨමාභිසම්‌බුද්‌ධො. අථ ඛො භගවතො රහොගතස්‌ස පටිසල්‌ලීනස්‌ස එවං චෙතසො පරිවිතක්‌කො උදපාදි – ‘‘අධිගතො ඛො ම්‍යායං ධම්‌මො ගම්‌භීරො දුද්‌දසො දුරනුබොධො සන්‌තො පණීතො අතක්‌කාවචරො නිපුණො පණ්‌ඩිතවෙදනීයො. ආලයරාමා ඛො පනායං පජා ආලයරතා ආලයසම්‌මුදිතා. ආලයරාමාය ඛො පන පජාය ආලයරතාය ආලයසම්‌මුදිතාය දුද්‌දසං ඉදං ඨානං යදිදං ඉදප්‌පච්‌චයතාපටිච්‌චසමුප්‌පාදො. ඉදම්‌පි ඛො ඨානං දුද්‌දසං යදිදං සබ්‌බසඞ්‌ඛාරසමථො සබ්‌බූපධිපටිනිස්‌සග්‌ගො තණ්‌හාක්‌ඛයො විරාගො නිරොධො නිබ්‌බානං. අහඤ්‌චෙව ඛො පන ධම්‌මං දෙසෙය්‍යං; පරෙ ච මෙ න ආජානෙය්‍යුං; සො මමස්‌ස කිලමථො, සා මමස්‌ස විහෙසා’’ති. අපිස්‌සු භගවන්‌තං ඉමා අනච්‌ඡරියා ගාථායො පටිභංසු පුබ්‌බෙ අස්‌සුතපුබ්‌බා –

    172. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā uruvelāyaṃ viharati najjā nerañjarāya tīre ajapālanigrodhamūle paṭhamābhisambuddho. Atha kho bhagavato rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘adhigato kho myāyaṃ dhammo gambhīro duddaso duranubodho santo paṇīto atakkāvacaro nipuṇo paṇḍitavedanīyo. Ālayarāmā kho panāyaṃ pajā ālayaratā ālayasammuditā. Ālayarāmāya kho pana pajāya ālayaratāya ālayasammuditāya duddasaṃ idaṃ ṭhānaṃ yadidaṃ idappaccayatāpaṭiccasamuppādo. Idampi kho ṭhānaṃ duddasaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbānaṃ. Ahañceva kho pana dhammaṃ deseyyaṃ; pare ca me na ājāneyyuṃ; so mamassa kilamatho, sā mamassa vihesā’’ti. Apissu bhagavantaṃ imā anacchariyā gāthāyo paṭibhaṃsu pubbe assutapubbā –

    ‘‘කිච්‌ඡෙන මෙ අධිගතං, හලං දානි පකාසිතුං;

    ‘‘Kicchena me adhigataṃ, halaṃ dāni pakāsituṃ;

    රාගදොසපරෙතෙහි, නායං ධම්‌මො සුසම්‌බුධො.

    Rāgadosaparetehi, nāyaṃ dhammo susambudho.

    ‘‘පටිසොතගාමිං නිපුණං, ගම්‌භීරං දුද්‌දසං අණුං;

    ‘‘Paṭisotagāmiṃ nipuṇaṃ, gambhīraṃ duddasaṃ aṇuṃ;

    රාගරත්‌තා න දක්‌ඛන්‌ති, තමොඛන්‌ධෙන ආවුටා’’ති 1.

    Rāgarattā na dakkhanti, tamokhandhena āvuṭā’’ti 2.

    ඉතිහ භගවතො පටිසඤ්‌චික්‌ඛතො අප්‌පොස්‌සුක්‌කතාය චිත්‌තං නමති, නො ධම්‌මදෙසනාය.

    Itiha bhagavato paṭisañcikkhato appossukkatāya cittaṃ namati, no dhammadesanāya.

    අථ ඛො බ්‍රහ්‌මුනො සහම්‌පතිස්‌ස භගවතො චෙතසා චෙතොපරිවිතක්‌කමඤ්‌ඤාය එතදහොසි – ‘‘නස්‌සති වත භො ලොකො, විනස්‌සති වත භො ලොකො, යත්‍ර හි නාම තථාගතස්‌ස අරහතො සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධස්‌ස අප්‌පොස්‌සුක්‌කතාය චිත්‌තං නමති 3, නො ධම්‌මදෙසනායා’’ති. අථ ඛො බ්‍රහ්‌මා සහම්‌පති – සෙය්‍යථාපි නාම බලවා පුරිසො සමිඤ්‌ජිතං 4 වා බාහං පසාරෙය්‍ය, පසාරිතං වා බාහං සමිඤ්‌ජෙය්‍ය එවමෙව – බ්‍රහ්‌මලොකෙ අන්‌තරහිතො භගවතො පුරතො පාතුරහොසි. අථ ඛො බ්‍රහ්‌මා සහම්‌පති එකංසං උත්‌තරාසඞ්‌ගං කරිත්‌වා දක්‌ඛිණජාණුමණ්‌ඩලං පථවියං නිහන්‌ත්‌වා යෙන භගවා තෙනඤ්‌ජලිං පණාමෙත්‌වා භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘දෙසෙතු, භන්‌තෙ, භගවා ධම්‌මං, දෙසෙතු සුගතො ධම්‌මං. සන්‌ති සත්‌තා අප්‌පරජක්‌ඛජාතිකා, අස්‌සවනතා ධම්‌මස්‌ස පරිහායන්‌ති. භවිස්‌සන්‌ති ධම්‌මස්‌ස අඤ්‌ඤාතාරො’’ති. ඉදමවොච බ්‍රහ්‌මා සහම්‌පති, ඉදං වත්‌වා අථාපරං එතදවොච –

    Atha kho brahmuno sahampatissa bhagavato cetasā cetoparivitakkamaññāya etadahosi – ‘‘nassati vata bho loko, vinassati vata bho loko, yatra hi nāma tathāgatassa arahato sammāsambuddhassa appossukkatāya cittaṃ namati 5, no dhammadesanāyā’’ti. Atha kho brahmā sahampati – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ 6 vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya evameva – brahmaloke antarahito bhagavato purato pāturahosi. Atha kho brahmā sahampati ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā dakkhiṇajāṇumaṇḍalaṃ pathaviyaṃ nihantvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘desetu, bhante, bhagavā dhammaṃ, desetu sugato dhammaṃ. Santi sattā apparajakkhajātikā, assavanatā dhammassa parihāyanti. Bhavissanti dhammassa aññātāro’’ti. Idamavoca brahmā sahampati, idaṃ vatvā athāparaṃ etadavoca –

    ‘‘පාතුරහොසි මගධෙසු පුබ්‌බෙ,

    ‘‘Pāturahosi magadhesu pubbe,

    ධම්‌මො අසුද්‌ධො සමලෙහි චින්‌තිතො;

    Dhammo asuddho samalehi cintito;

    අපාපුරෙතං 7 අමතස්‌ස ද්‌වාරං,

    Apāpuretaṃ 8 amatassa dvāraṃ,

    සුණන්‌තු ධම්‌මං විමලෙනානුබුද්‌ධං.

    Suṇantu dhammaṃ vimalenānubuddhaṃ.

    ‘‘සෙලෙ යථා පබ්‌බතමුද්‌ධනිට්‌ඨිතො,

    ‘‘Sele yathā pabbatamuddhaniṭṭhito,

    යථාපි පස්‌සෙ ජනතං සමන්‌තතො;

    Yathāpi passe janataṃ samantato;

    තථූපමං ධම්‌මමයං සුමෙධ,

    Tathūpamaṃ dhammamayaṃ sumedha,

    පාසාදමාරුය්‌හ සමන්‌තචක්‌ඛු;

    Pāsādamāruyha samantacakkhu;

    සොකාවතිණ්‌ණං 9 ජනතමපෙතසොකො,

    Sokāvatiṇṇaṃ 10 janatamapetasoko,

    අවෙක්‌ඛස්‌සු ජාතිජරාභිභූතං.

    Avekkhassu jātijarābhibhūtaṃ.

    ‘‘උට්‌ඨෙහි වීර විජිතසඞ්‌ගාම,

    ‘‘Uṭṭhehi vīra vijitasaṅgāma,

    සත්‌ථවාහ අනණ 11 විචර ලොකෙ;

    Satthavāha anaṇa 12 vicara loke;

    දෙසස්‌සු 13 භගවා ධම්‌මං,

    Desassu 14 bhagavā dhammaṃ,

    අඤ්‌ඤාතාරො භවිස්‌සන්‌තී’’ති.

    Aññātāro bhavissantī’’ti.

    අථ ඛො භගවා බ්‍රහ්‌මුනො ච අජ්‌ඣෙසනං විදිත්‌වා සත්‌තෙසු ච කාරුඤ්‌ඤතං පටිච්‌ච බුද්‌ධචක්‌ඛුනා ලොකං වොලොකෙසි. අද්‌දසා ඛො භගවා බුද්‌ධචක්‌ඛුනා ලොකං වොලොකෙන්‌තො සත්‌තෙ අප්‌පරජක්‌ඛෙ මහාරජක්‌ඛෙ තික්‌ඛින්‌ද්‍රියෙ මුදින්‌ද්‍රියෙ ස්‌වාකාරෙ ද්‌වාකාරෙ සුවිඤ්‌ඤාපයෙ දුවිඤ්‌ඤාපයෙ, අප්‌පෙකච්‌චෙ පරලොකවජ්‌ජභයදස්‌සාවිනෙ විහරන්‌තෙ, අප්‌පෙකච්‌චෙ න පරලොකවජ්‌ජභයදස්‌සාවිනෙ 15 විහරන්‌තෙ. සෙය්‍යථාපි නාම උප්‌පලිනියං වා පදුමිනියං වා පුණ්‌ඩරීකිනියං වා අප්‌පෙකච්‌චානි උප්‌පලානි වා පදුමානි වා පුණ්‌ඩරීකානි වා උදකෙ ජාතානි උදකෙ සංවඩ්‌ඪානි උදකානුග්‌ගතානි අන්‌තො නිමුග්‌ගපොසීනි, අප්‌පෙකච්‌චානි උප්‌පලානි වා පදුමානි වා පුණ්‌ඩරීකානි වා උදකෙ ජාතානි උදකෙ සංවඩ්‌ඪානි සමොදකං ඨිතානි, අප්‌පෙකච්‌චානි උප්‌පලානි වා පදුමානි වා පුණ්‌ඩරීකානි වා උදකෙ ජාතානි උදකෙ සංවඩ්‌ඪානි උදකා අච්‌චුග්‌ගම්‌ම ඨිතානි 16 අනුපලිත්‌තානි උදකෙන; එවමෙව භගවා බුද්‌ධචක්‌ඛුනා ලොකං වොලොකෙන්‌තො අද්‌දස සත්‌තෙ අප්‌පරජක්‌ඛෙ මහාරජක්‌ඛෙ තික්‌ඛින්‌ද්‍රියෙ මුදින්‌ද්‍රියෙ ස්‌වාකාරෙ ද්‌වාකාරෙ සුවිඤ්‌ඤාපයෙ දුවිඤ්‌ඤාපයෙ, අප්‌පෙකච්‌චෙ පරලොකවජ්‌ජභයදස්‌සාවිනෙ විහරන්‌තෙ, අප්‌පෙකච්‌චෙ න පරලොකවජ්‌ජභයදස්‌සාවිනෙ විහරන්‌තෙ. දිස්‌වාන බ්‍රහ්‌මානං සහම්‌පතිං ගාථාය පච්‌චභාසි –

    Atha kho bhagavā brahmuno ca ajjhesanaṃ viditvā sattesu ca kāruññataṃ paṭicca buddhacakkhunā lokaṃ volokesi. Addasā kho bhagavā buddhacakkhunā lokaṃ volokento satte apparajakkhe mahārajakkhe tikkhindriye mudindriye svākāre dvākāre suviññāpaye duviññāpaye, appekacce paralokavajjabhayadassāvine viharante, appekacce na paralokavajjabhayadassāvine 17 viharante. Seyyathāpi nāma uppaliniyaṃ vā paduminiyaṃ vā puṇḍarīkiniyaṃ vā appekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṃvaḍḍhāni udakānuggatāni anto nimuggaposīni, appekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṃvaḍḍhāni samodakaṃ ṭhitāni, appekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṃvaḍḍhāni udakā accuggamma ṭhitāni 18 anupalittāni udakena; evameva bhagavā buddhacakkhunā lokaṃ volokento addasa satte apparajakkhe mahārajakkhe tikkhindriye mudindriye svākāre dvākāre suviññāpaye duviññāpaye, appekacce paralokavajjabhayadassāvine viharante, appekacce na paralokavajjabhayadassāvine viharante. Disvāna brahmānaṃ sahampatiṃ gāthāya paccabhāsi –

    ‘‘අපාරුතා තෙසං අමතස්‌ස ද්‌වාරා,

    ‘‘Apārutā tesaṃ amatassa dvārā,

    යෙ සොතවන්‌තො පමුඤ්‌චන්‌තු සද්‌ධං;

    Ye sotavanto pamuñcantu saddhaṃ;

    විහිංසසඤ්‌ඤී පගුණං න භාසිං,

    Vihiṃsasaññī paguṇaṃ na bhāsiṃ,

    ධම්‌මං පණීතං මනුජෙසු බ්‍රහ්‌මෙ’’ති.

    Dhammaṃ paṇītaṃ manujesu brahme’’ti.

    අථ ඛො බ්‍රහ්‌මා සහම්‌පති ‘‘කතාවකාසො ඛොම්‌හි භගවතා ධම්‌මදෙසනායා’’ති භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා පදක්‌ඛිණං කත්‌වා තත්‌ථෙවන්‌තරධායීති.

    Atha kho brahmā sahampati ‘‘katāvakāso khomhi bhagavatā dhammadesanāyā’’ti bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyīti.







    Footnotes:
    1. තමොක්‌ඛන්‌ධෙන ආවුතාති (සී. ස්‍යා. කං. පී.)
    2. tamokkhandhena āvutāti (sī. syā. kaṃ. pī.)
    3. නමිස්‌සති (?)
    4. සම්‌මිඤ්‌ජිතං (සී. ස්‍යා. කං. පී.)
    5. namissati (?)
    6. sammiñjitaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    7. අවාපුරෙතං (සී.)
    8. avāpuretaṃ (sī.)
    9. සොකාවකිණ්‌ණං (සී.)
    10. sokāvakiṇṇaṃ (sī.)
    11. අණණ (රූපසිද්‌ධිටීකා)
    12. aṇaṇa (rūpasiddhiṭīkā)
    13. දෙසෙතු (ස්‍යා. කං. පී. ක.)
    14. desetu (syā. kaṃ. pī. ka.)
    15. දස්‌සාවිනො (සී. ස්‍යා. කං. පී.)
    16. තිට්‌ඨන්‌ති (සී. ස්‍යා. කං. පී.)
    17. dassāvino (sī. syā. kaṃ. pī.)
    18. tiṭṭhanti (sī. syā. kaṃ. pī.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 1. බ්‍රහ්‌මායාචනසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Brahmāyācanasuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 1. බ්‍රහ්‌මායාචනසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Brahmāyācanasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact