| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya |
೫. ಬ್ರಾಹ್ಮಣವಗ್ಗೋ
5. Brāhmaṇavaggo
೧. ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಸುತ್ತಂ
1. Brahmāyusuttaṃ
೩೮೩. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ವಿದೇಹೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಚರತಿ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಞ್ಚಮತ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಿಥಿಲಾಯಂ ಪಟಿವಸತಿ ಜಿಣ್ಣೋ ವುಡ್ಢೋ ಮಹಲ್ಲಕೋ ಅದ್ಧಗತೋ ವಯೋಅನುಪ್ಪತ್ತೋ, ವೀಸವಸ್ಸಸತಿಕೋ ಜಾತಿಯಾ, ತಿಣ್ಣಂ ವೇದಾನಂ 1 ಪಾರಗೂ ಸನಿಘಣ್ಡುಕೇಟುಭಾನಂ ಸಾಕ್ಖರಪ್ಪಭೇದಾನಂ ಇತಿಹಾಸಪಞ್ಚಮಾನಂ, ಪದಕೋ, ವೇಯ್ಯಾಕರಣೋ, ಲೋಕಾಯತಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಸು ಅನವಯೋ। ಅಸ್ಸೋಸಿ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ – ‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಸಕ್ಯಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ವಿದೇಹೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಚರತಿ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಞ್ಚಮತ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ। ತಂ ಖೋ ಪನ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಏವಂ ಕಲ್ಯಾಣೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ – ‘ಇತಿಪಿ ಸೋ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸುಗತೋ ಲೋಕವಿದೂ ಅನುತ್ತರೋ ಪುರಿಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ ಸತ್ಥಾ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾತಿ। ಸೋ ಇಮಂ ಲೋಕಂ ಸದೇವಕಂ ಸಮಾರಕಂ ಸಬ್ರಹ್ಮಕಂ ಸಸ್ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಂ ಪಜಂ ಸದೇವಮನುಸ್ಸಂ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇತಿ। ಸೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಂ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಂ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಂ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ, ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಪಕಾಸೇತಿ। ಸಾಧು ಖೋ ಪನ ತಥಾರೂಪಾನಂ ಅರಹತಂ ದಸ್ಸನಂ ಹೋತೀ’’’ತಿ।
383. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā videhesu cārikaṃ carati mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi. Tena kho pana samayena brahmāyu brāhmaṇo mithilāyaṃ paṭivasati jiṇṇo vuḍḍho mahallako addhagato vayoanuppatto, vīsavassasatiko jātiyā, tiṇṇaṃ vedānaṃ 2 pāragū sanighaṇḍukeṭubhānaṃ sākkharappabhedānaṃ itihāsapañcamānaṃ, padako, veyyākaraṇo, lokāyatamahāpurisalakkhaṇesu anavayo. Assosi kho brahmāyu brāhmaṇo – ‘‘samaṇo khalu bho, gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito videhesu cārikaṃ carati mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’’ti.
೩೮೪. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಉತ್ತರೋ ನಾಮ ಮಾಣವೋ ಅನ್ತೇವಾಸೀ ಹೋತಿ ತಿಣ್ಣಂ ವೇದಾನಂ ಪಾರಗೂ ಸನಿಘಣ್ಡುಕೇಟುಭಾನಂ ಸಾಕ್ಖರಪ್ಪಭೇದಾನಂ ಇತಿಹಾಸಪಞ್ಚಮಾನಂ, ಪದಕೋ, ವೇಯ್ಯಾಕರಣೋ, ಲೋಕಾಯತಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಸು ಅನವಯೋ। ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಉತ್ತರಂ ಮಾಣವಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅಯಂ, ತಾತ ಉತ್ತರ, ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಸಕ್ಯಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ವಿದೇಹೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಚರತಿ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಞ್ಚಮತ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ। ತಂ ಖೋ ಪನ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಏವಂ ಕಲ್ಯಾಣೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ – ‘ಇತಿಪಿ ಸೋ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ…ಪೇ॰… ಸಾಧು ಖೋ ಪನ ತಥಾರೂಪಾನಂ ಅರಹತಂ ದಸ್ಸನಂ ಹೋತೀ’ತಿ। ಏಹಿ ತ್ವಂ, ತಾತ ಉತ್ತರ, ಯೇನ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಜಾನಾಹಿ ಯದಿ ವಾ ತಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ತಥಾ ಸನ್ತಂಯೇವ ಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ, ಯದಿ ವಾ ನೋ ತಥಾ; ಯದಿ ವಾ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ತಾದಿಸೋ, ಯದಿ ವಾ ನ ತಾದಿಸೋ। ತಥಾ ಮಯಂ ತಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ವೇದಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಯಥಾ ಕಥಂ ಪನಾಹಂ, ಭೋ, ತಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಜಾನಿಸ್ಸಾಮಿ ಯದಿ ವಾ ತಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ತಥಾ ಸನ್ತಂಯೇವ ಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ, ಯದಿ ವಾ ನೋ ತಥಾ; ಯದಿ ವಾ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ತಾದಿಸೋ, ಯದಿ ವಾ ನ ತಾದಿಸೋ’’ತಿ। ‘‘ಆಗತಾನಿ ಖೋ, ತಾತ ಉತ್ತರ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ಮನ್ತೇಸು ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾನಿ, ಯೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ದ್ವೇಯೇವ ಗತಿಯೋ ಭವನ್ತಿ ಅನಞ್ಞಾ । ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ ಧಮ್ಮಿಕೋ ಧಮ್ಮರಾಜಾ ಚಾತುರನ್ತೋ ವಿಜಿತಾವೀ ಜನಪದತ್ಥಾವರಿಯಪ್ಪತ್ತೋ ಸತ್ತರತನಸಮನ್ನಾಗತೋ। ತಸ್ಸಿಮಾನಿ ಸತ್ತ ರತನಾನಿ ಭವನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಚಕ್ಕರತನಂ, ಹತ್ಥಿರತನಂ, ಅಸ್ಸರತನಂ, ಮಣಿರತನಂ, ಇತ್ಥಿರತನಂ, ಗಹಪತಿರತನಂ, ಪರಿಣಾಯಕರತನಮೇವ ಸತ್ತಮಂ। ಪರೋಸಹಸ್ಸಂ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಪುತ್ತಾ ಭವನ್ತಿ ಸೂರಾ ವೀರಙ್ಗರೂಪಾ ಪರಸೇನಪ್ಪಮದ್ದನಾ। ಸೋ ಇಮಂ ಪಥವಿಂ ಸಾಗರಪರಿಯನ್ತಂ ಅದಣ್ಡೇನ ಅಸತ್ಥೇನ ಧಮ್ಮೇನ 3 ಅಭಿವಿಜಿಯ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ। ಸಚೇ ಖೋ ಪನ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜತಿ, ಅರಹಂ ಹೋತಿ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ವಿವಟ್ಟಚ್ಛದೋ। ಅಹಂ ಖೋ ಪನ, ತಾತ ಉತ್ತರ, ಮನ್ತಾನಂ ದಾತಾ; ತ್ವಂ ಮನ್ತಾನಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಾ’’ತಿ।
384. Tena kho pana samayena brahmāyussa brāhmaṇassa uttaro nāma māṇavo antevāsī hoti tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū sanighaṇḍukeṭubhānaṃ sākkharappabhedānaṃ itihāsapañcamānaṃ, padako, veyyākaraṇo, lokāyatamahāpurisalakkhaṇesu anavayo. Atha kho brahmāyu brāhmaṇo uttaraṃ māṇavaṃ āmantesi – ‘‘ayaṃ, tāta uttara, samaṇo gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito videhesu cārikaṃ carati mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho…pe… sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’ti. Ehi tvaṃ, tāta uttara, yena samaṇo gotamo tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā samaṇaṃ gotamaṃ jānāhi yadi vā taṃ bhavantaṃ gotamaṃ tathā santaṃyeva saddo abbhuggato, yadi vā no tathā; yadi vā so bhavaṃ gotamo tādiso, yadi vā na tādiso. Tathā mayaṃ taṃ bhavantaṃ gotamaṃ vedissāmā’’ti. ‘‘Yathā kathaṃ panāhaṃ, bho, taṃ bhavantaṃ gotamaṃ jānissāmi yadi vā taṃ bhavantaṃ gotamaṃ tathā santaṃyeva saddo abbhuggato, yadi vā no tathā; yadi vā so bhavaṃ gotamo tādiso, yadi vā na tādiso’’ti. ‘‘Āgatāni kho, tāta uttara, amhākaṃ mantesu dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni, yehi samannāgatassa mahāpurisassa dveyeva gatiyo bhavanti anaññā . Sace agāraṃ ajjhāvasati, rājā hoti cakkavattī dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāvī janapadatthāvariyappatto sattaratanasamannāgato. Tassimāni satta ratanāni bhavanti, seyyathidaṃ – cakkaratanaṃ, hatthiratanaṃ, assaratanaṃ, maṇiratanaṃ, itthiratanaṃ, gahapatiratanaṃ, pariṇāyakaratanameva sattamaṃ. Parosahassaṃ kho panassa puttā bhavanti sūrā vīraṅgarūpā parasenappamaddanā. So imaṃ pathaviṃ sāgarapariyantaṃ adaṇḍena asatthena dhammena 4 abhivijiya ajjhāvasati. Sace kho pana agārasmā anagāriyaṃ pabbajati, arahaṃ hoti sammāsambuddho loke vivaṭṭacchado. Ahaṃ kho pana, tāta uttara, mantānaṃ dātā; tvaṃ mantānaṃ paṭiggahetā’’ti.
೩೮೫. ‘‘ಏವಂ, ಭೋ’’ತಿ ಖೋ ಉತ್ತರೋ ಮಾಣವೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ವಿದೇಹೇಸು ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನ ಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವತಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮೋದಿ। ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಉತ್ತರೋ ಮಾಣವೋ ಭಗವತೋ ಕಾಯೇ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾನಿ ಸಮನ್ನೇಸಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಉತ್ತರೋ ಮಾಣವೋ ಭಗವತೋ ಕಾಯೇ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾನಿ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಥಪೇತ್ವಾ ದ್ವೇ। ದ್ವೀಸು ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಸು ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ ನ ಸಮ್ಪಸೀದತಿ – ಕೋಸೋಹಿತೇ ಚ ವತ್ಥಗುಯ್ಹೇ, ಪಹೂತಜಿವ್ಹತಾಯ ಚ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವತೋ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಪಸ್ಸತಿ ಖೋ ಮೇ ಅಯಂ ಉತ್ತರೋ ಮಾಣವೋ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾನಿ , ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಥಪೇತ್ವಾ ದ್ವೇ। ದ್ವೀಸು ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಸು ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ ನ ಸಮ್ಪಸೀದತಿ – ಕೋಸೋಹಿತೇ ಚ ವತ್ಥಗುಯ್ಹೇ, ಪಹೂತಜಿವ್ಹತಾಯ ಚಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ತಥಾರೂಪಂ ಇದ್ಧಾಭಿಸಙ್ಖಾರಂ ಅಭಿಸಙ್ಖಾಸಿ ಯಥಾ ಅದ್ದಸ ಉತ್ತರೋ ಮಾಣವೋ ಭಗವತೋ ಕೋಸೋಹಿತಂ ವತ್ಥಗುಯ್ಹಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಜಿವ್ಹಂ ನಿನ್ನಾಮೇತ್ವಾ ಉಭೋಪಿ ಕಣ್ಣಸೋತಾನಿ ಅನುಮಸಿ ಪಟಿಮಸಿ 5; ಉಭೋಪಿ ನಾಸಿಕಸೋತಾನಿ 6 ಅನುಮಸಿ ಪಟಿಮಸಿ; ಕೇವಲಮ್ಪಿ ನಲಾಟಮಣ್ಡಲಂ ಜಿವ್ಹಾಯ ಛಾದೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಉತ್ತರಸ್ಸ ಮಾಣವಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಖೋ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಹಿ। ಯಂನೂನಾಹಂ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಅನುಬನ್ಧೇಯ್ಯಂ, ಇರಿಯಾಪಥಮಸ್ಸ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಉತ್ತರೋ ಮಾಣವೋ ಸತ್ತಮಾಸಾನಿ ಭಗವನ್ತಂ ಅನುಬನ್ಧಿ ಛಾಯಾವ ಅನಪಾಯಿನೀ 7।
385. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho uttaro māṇavo brahmāyussa brāhmaṇassa paṭissutvā uṭṭhāyāsanā brahmāyuṃ brāhmaṇaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā videhesu yena bhagavā tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho uttaro māṇavo bhagavato kāye dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni samannesi. Addasā kho uttaro māṇavo bhagavato kāye dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni, yebhuyyena thapetvā dve. Dvīsu mahāpurisalakkhaṇesu kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati – kosohite ca vatthaguyhe, pahūtajivhatāya ca. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘passati kho me ayaṃ uttaro māṇavo dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni , yebhuyyena thapetvā dve. Dvīsu mahāpurisalakkhaṇesu kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati – kosohite ca vatthaguyhe, pahūtajivhatāya cā’’ti. Atha kho bhagavā tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhāsi yathā addasa uttaro māṇavo bhagavato kosohitaṃ vatthaguyhaṃ. Atha kho bhagavā jivhaṃ ninnāmetvā ubhopi kaṇṇasotāni anumasi paṭimasi 8; ubhopi nāsikasotāni 9 anumasi paṭimasi; kevalampi nalāṭamaṇḍalaṃ jivhāya chādesi. Atha kho uttarassa māṇavassa etadahosi – ‘‘samannāgato kho samaṇo gotamo dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi. Yaṃnūnāhaṃ samaṇaṃ gotamaṃ anubandheyyaṃ, iriyāpathamassa passeyya’’nti. Atha kho uttaro māṇavo sattamāsāni bhagavantaṃ anubandhi chāyāva anapāyinī 10.
೩೮೬. ಅಥ ಖೋ ಉತ್ತರೋ ಮಾಣವೋ ಸತ್ತನ್ನಂ ಮಾಸಾನಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ವಿದೇಹೇಸು ಯೇನ ಮಿಥಿಲಾ ತೇನ ಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಯೇನ ಮಿಥಿಲಾ ಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ ಉತ್ತರಂ ಮಾಣವಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಚ್ಚಿ, ತಾತ ಉತ್ತರ, ತಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ತಥಾ ಸನ್ತಂಯೇವ ಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ , ನೋ ಅಞ್ಞಥಾ? ಕಚ್ಚಿ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ತಾದಿಸೋ, ನೋ ಅಞ್ಞಾದಿಸೋ’’ತಿ? ‘‘ತಥಾ ಸನ್ತಂಯೇವ, ಭೋ, ತಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ, ನೋ ಅಞ್ಞಥಾ; ತಾದಿಸೋವ 11 ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ, ನೋ ಅಞ್ಞಾದಿಸೋ। ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಚ 12 ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಹಿ।
386. Atha kho uttaro māṇavo sattannaṃ māsānaṃ accayena videhesu yena mithilā tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena mithilā yena brahmāyu brāhmaṇo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā brahmāyuṃ brāhmaṇaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho uttaraṃ māṇavaṃ brahmāyu brāhmaṇo etadavoca – ‘‘kacci, tāta uttara, taṃ bhavantaṃ gotamaṃ tathā santaṃyeva saddo abbhuggato , no aññathā? Kacci pana so bhavaṃ gotamo tādiso, no aññādiso’’ti? ‘‘Tathā santaṃyeva, bho, taṃ bhavantaṃ gotamaṃ saddo abbhuggato, no aññathā; tādisova 13 so bhavaṃ gotamo, no aññādiso. Samannāgato ca 14 so bhavaṃ gotamo dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi.
‘‘ಸುಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತಪಾದೋ ಖೋ ಪನ ಭವಂ ಗೋತಮೋ; ಇದಮ್ಪಿ ತಸ್ಸ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಂ ಭವತಿ।
‘‘Suppatiṭṭhitapādo kho pana bhavaṃ gotamo; idampi tassa bhoto gotamassa mahāpurisassa mahāpurisalakkhaṇaṃ bhavati.
‘‘ಹೇಟ್ಠಾ ಖೋ ಪನ ತಸ್ಸ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಪಾದತಲೇಸು ಚಕ್ಕಾನಿ ಜಾತಾನಿ ಸಹಸ್ಸಾರಾನಿ ಸನೇಮಿಕಾನಿ ಸನಾಭಿಕಾನಿ ಸಬ್ಬಾಕಾರಪರಿಪೂರಾನಿ…
‘‘Heṭṭhā kho pana tassa bhoto gotamassa pādatalesu cakkāni jātāni sahassārāni sanemikāni sanābhikāni sabbākāraparipūrāni…
‘‘ಆಯತಪಣ್ಹಿ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Āyatapaṇhi kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ದೀಘಙ್ಗುಲಿ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Dīghaṅguli kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ಮುದುತಲುನಹತ್ಥಪಾದೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Mudutalunahatthapādo kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ಜಾಲಹತ್ಥಪಾದೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Jālahatthapādo kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ಉಸ್ಸಙ್ಖಪಾದೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Ussaṅkhapādo kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ಏಣಿಜಙ್ಘೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Eṇijaṅgho kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ಠಿತಕೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಅನೋನಮನ್ತೋ ಉಭೋಹಿ ಪಾಣಿತಲೇಹಿ ಜಣ್ಣುಕಾನಿ ಪರಿಮಸತಿ ಪರಿಮಜ್ಜತಿ…
‘‘Ṭhitako kho pana so bhavaṃ gotamo anonamanto ubhohi pāṇitalehi jaṇṇukāni parimasati parimajjati…
‘‘ಕೋಸೋಹಿತವತ್ಥಗುಯ್ಹೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Kosohitavatthaguyho kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ಸುವಣ್ಣವಣ್ಣೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಕಞ್ಚನಸನ್ನಿಭತ್ತಚೋ…
‘‘Suvaṇṇavaṇṇo kho pana so bhavaṃ gotamo kañcanasannibhattaco…
‘‘ಸುಖುಮಚ್ಛವಿ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ। ಸುಖುಮತ್ತಾ ಛವಿಯಾ ರಜೋಜಲ್ಲಂ ಕಾಯೇ ನ ಉಪಲಿಮ್ಪತಿ…
‘‘Sukhumacchavi kho pana so bhavaṃ gotamo. Sukhumattā chaviyā rajojallaṃ kāye na upalimpati…
‘‘ಏಕೇಕಲೋಮೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ; ಏಕೇಕಾನಿ ಲೋಮಾನಿ ಲೋಮಕೂಪೇಸು ಜಾತಾನಿ…
‘‘Ekekalomo kho pana so bhavaṃ gotamo; ekekāni lomāni lomakūpesu jātāni…
‘‘ಉದ್ಧಗ್ಗಲೋಮೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ; ಉದ್ಧಗ್ಗಾನಿ ಲೋಮಾನಿ ಜಾತಾನಿ ನೀಲಾನಿ ಅಞ್ಜನವಣ್ಣಾನಿ ಕುಣ್ಡಲಾವಟ್ಟಾನಿ ದಕ್ಖಿಣಾವಟ್ಟಕಜಾತಾನಿ…
‘‘Uddhaggalomo kho pana so bhavaṃ gotamo; uddhaggāni lomāni jātāni nīlāni añjanavaṇṇāni kuṇḍalāvaṭṭāni dakkhiṇāvaṭṭakajātāni…
‘‘ಬ್ರಹ್ಮುಜುಗತ್ತೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Brahmujugatto kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ಸತ್ತುಸ್ಸದೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Sattussado kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ಸೀಹಪುಬ್ಬದ್ಧಕಾಯೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Sīhapubbaddhakāyo kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ಚಿತನ್ತರಂಸೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Citantaraṃso kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ನಿಗ್ರೋಧಪರಿಮಣ್ಡಲೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ; ಯಾವತಕ್ವಸ್ಸ ಕಾಯೋ ತಾವತಕ್ವಸ್ಸ ಬ್ಯಾಮೋ, ಯಾವತಕ್ವಸ್ಸ ಬ್ಯಾಮೋ ತಾವತಕ್ವಸ್ಸ ಕಾಯೋ…
‘‘Nigrodhaparimaṇḍalo kho pana so bhavaṃ gotamo; yāvatakvassa kāyo tāvatakvassa byāmo, yāvatakvassa byāmo tāvatakvassa kāyo…
‘‘ಸಮವಟ್ಟಕ್ಖನ್ಧೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Samavaṭṭakkhandho kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ರಸಗ್ಗಸಗ್ಗೀ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Rasaggasaggī kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ಸೀಹಹನು ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Sīhahanu kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ಚತ್ತಾಲೀಸದನ್ತೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Cattālīsadanto kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ಸಮದನ್ತೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Samadanto kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ಅವಿರಳದನ್ತೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Aviraḷadanto kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ಸುಸುಕ್ಕದಾಠೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Susukkadāṭho kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ಪಹೂತಜಿವ್ಹೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Pahūtajivho kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ಬ್ರಹ್ಮಸ್ಸರೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಕರವಿಕಭಾಣೀ…
‘‘Brahmassaro kho pana so bhavaṃ gotamo karavikabhāṇī…
‘‘ಅಭಿನೀಲನೇತ್ತೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Abhinīlanetto kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ಗೋಪಖುಮೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ…
‘‘Gopakhumo kho pana so bhavaṃ gotamo…
‘‘ಉಣ್ಣಾ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಭಮುಕನ್ತರೇ ಜಾತಾ ಓದಾತಾ ಮುದುತೂಲಸನ್ನಿಭಾ…
‘‘Uṇṇā kho panassa bhoto gotamassa bhamukantare jātā odātā mudutūlasannibhā…
‘‘ಉಣ್ಹೀಸಸೀಸೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ; ಇದಮ್ಪಿ ತಸ್ಸ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಂ ಭವತಿ।
‘‘Uṇhīsasīso kho pana so bhavaṃ gotamo; idampi tassa bhoto gotamassa mahāpurisassa mahāpurisalakkhaṇaṃ bhavati.
‘‘ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಭೋ, ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ।
‘‘Imehi kho, bho, so bhavaṃ gotamo dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi samannāgato.
೩೮೭. ‘‘ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ದಕ್ಖಿಣೇನೇವ ಪಾದೇನ ಪಠಮಂ ಪಕ್ಕಮತಿ। ಸೋ ನಾತಿದೂರೇ ಪಾದಂ ಉದ್ಧರತಿ, ನಾಚ್ಚಾಸನ್ನೇ ಪಾದಂ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ; ಸೋ ನಾತಿಸೀಘಂ ಗಚ್ಛತಿ, ನಾತಿಸಣಿಕಂ ಗಚ್ಛತಿ; ನ ಚ ಅದ್ದುವೇನ ಅದ್ದುವಂ ಸಙ್ಘಟ್ಟೇನ್ತೋ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ಚ ಗೋಪ್ಫಕೇನ ಗೋಪ್ಫಕಂ ಸಙ್ಘಟ್ಟೇನ್ತೋ ಗಚ್ಛತಿ। ಸೋ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ನ ಸತ್ಥಿಂ ಉನ್ನಾಮೇತಿ, ನ ಸತ್ಥಿಂ ಓನಾಮೇತಿ; ನ ಸತ್ಥಿಂ ಸನ್ನಾಮೇತಿ, ನ ಸತ್ಥಿಂ ವಿನಾಮೇತಿ। ಗಚ್ಛತೋ ಖೋ ಪನ ತಸ್ಸ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಅಧರಕಾಯೋವ 15 ಇಞ್ಜತಿ, ನ ಚ ಕಾಯಬಲೇನ ಗಚ್ಛತಿ। ಅಪಲೋಕೇನ್ತೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಸಬ್ಬಕಾಯೇನೇವ ಅಪಲೋಕೇತಿ; ಸೋ ನ ಉದ್ಧಂ ಉಲ್ಲೋಕೇತಿ, ನ ಅಧೋ ಓಲೋಕೇತಿ; ನ ಚ ವಿಪೇಕ್ಖಮಾನೋ ಗಚ್ಛತಿ, ಯುಗಮತ್ತಞ್ಚ ಪೇಕ್ಖತಿ; ತತೋ ಚಸ್ಸ ಉತ್ತರಿ ಅನಾವಟಂ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಭವತಿ। ಸೋ ಅನ್ತರಘರಂ ಪವಿಸನ್ತೋ ನ ಕಾಯಂ ಉನ್ನಾಮೇತಿ , ನ ಕಾಯಂ ಓನಾಮೇತಿ; ನ ಕಾಯಂ ಸನ್ನಾಮೇತಿ, ನ ಕಾಯಂ ವಿನಾಮೇತಿ। ಸೋ ನಾತಿದೂರೇ ನಾಚ್ಚಾಸನ್ನೇ ಆಸನಸ್ಸ ಪರಿವತ್ತತಿ, ನ ಚ ಪಾಣಿನಾ ಆಲಮ್ಬಿತ್ವಾ ಆಸನೇ ನಿಸೀದತಿ, ನ ಚ ಆಸನಸ್ಮಿಂ ಕಾಯಂ ಪಕ್ಖಿಪತಿ। ಸೋ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಸಮಾನೋ ನ ಹತ್ಥಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಪಾದಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಆಪಜ್ಜತಿ; ನ ಅದ್ದುವೇನ ಅದ್ದುವಂ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ನಿಸೀದತಿ; ನ ಚ ಗೋಪ್ಫಕೇನ ಗೋಪ್ಫಕಂ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ನಿಸೀದತಿ; ನ ಚ ಪಾಣಿನಾ ಹನುಕಂ ಉಪದಹಿತ್ವಾ 16 ನಿಸೀದತಿ। ಸೋ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಸಮಾನೋ ನ ಛಮ್ಭತಿ ನ ಕಮ್ಪತಿ ನ ವೇಧತಿ ನ ಪರಿತಸ್ಸತಿ। ಸೋ ಅಛಮ್ಭೀ ಅಕಮ್ಪೀ ಅವೇಧೀ ಅಪರಿತಸ್ಸೀ ವಿಗತಲೋಮಹಂಸೋ। ವಿವೇಕವತ್ತೋ ಚ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ। ಸೋ ಪತ್ತೋದಕಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನ್ತೋ ನ ಪತ್ತಂ ಉನ್ನಾಮೇತಿ, ನ ಪತ್ತಂ ಓನಾಮೇತಿ; ನ ಪತ್ತಂ ಸನ್ನಾಮೇತಿ, ನ ಪತ್ತಂ ವಿನಾಮೇತಿ। ಸೋ ಪತ್ತೋದಕಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ನಾತಿಥೋಕಂ ನಾತಿಬಹುಂ। ಸೋ ನ ಖುಲುಖುಲುಕಾರಕಂ 17 ಪತ್ತಂ ಧೋವತಿ, ನ ಸಮ್ಪರಿವತ್ತಕಂ ಪತ್ತಂ ಧೋವತಿ, ನ ಪತ್ತಂ ಭೂಮಿಯಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಹತ್ಥೇ ಧೋವತಿ; ಹತ್ಥೇಸು ಧೋತೇಸು ಪತ್ತೋ ಧೋತೋ ಹೋತಿ, ಪತ್ತೇ ಧೋತೇ ಹತ್ಥಾ ಧೋತಾ ಹೋನ್ತಿ। ಸೋ ಪತ್ತೋದಕಂ ಛಡ್ಡೇತಿ ನಾತಿದೂರೇ ನಾಚ್ಚಾಸನ್ನೇ, ನ ಚ ವಿಚ್ಛಡ್ಡಯಮಾನೋ। ಸೋ ಓದನಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನ್ತೋ ನ ಪತ್ತಂ ಉನ್ನಾಮೇತಿ, ನ ಪತ್ತಂ ಓನಾಮೇತಿ; ನ ಪತ್ತಂ ಸನ್ನಾಮೇತಿ, ನ ಪತ್ತಂ ವಿನಾಮೇತಿ। ಸೋ ಓದನಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ನಾತಿಥೋಕಂ ನಾತಿಬಹುಂ। ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಖೋ ಪನ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಬ್ಯಞ್ಜನಮತ್ತಾಯ ಆಹಾರೇತಿ, ನ ಚ ಬ್ಯಞ್ಜನೇನ ಆಲೋಪಂ ಅತಿನಾಮೇತಿ। ದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಖೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಮುಖೇ ಆಲೋಪಂ ಸಮ್ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಅಜ್ಝೋಹರತಿ; ನ ಚಸ್ಸ ಕಾಚಿ ಓದನಮಿಞ್ಜಾ ಅಸಮ್ಭಿನ್ನಾ ಕಾಯಂ ಪವಿಸತಿ, ನ ಚಸ್ಸ ಕಾಚಿ ಓದನಮಿಞ್ಜಾ ಮುಖೇ ಅವಸಿಟ್ಠಾ ಹೋತಿ; ಅಥಾಪರಂ ಆಲೋಪಂ ಉಪನಾಮೇತಿ। ರಸಪಟಿಸಂವೇದೀ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಆಹಾರಂ ಆಹಾರೇತಿ, ನೋ ಚ ರಸರಾಗಪಟಿಸಂವೇದೀ।
387. ‘‘Gacchanto kho pana so bhavaṃ gotamo dakkhiṇeneva pādena paṭhamaṃ pakkamati. So nātidūre pādaṃ uddharati, nāccāsanne pādaṃ nikkhipati; so nātisīghaṃ gacchati, nātisaṇikaṃ gacchati; na ca adduvena adduvaṃ saṅghaṭṭento gacchati, na ca gopphakena gopphakaṃ saṅghaṭṭento gacchati. So gacchanto na satthiṃ unnāmeti, na satthiṃ onāmeti; na satthiṃ sannāmeti, na satthiṃ vināmeti. Gacchato kho pana tassa bhoto gotamassa adharakāyova 18 iñjati, na ca kāyabalena gacchati. Apalokento kho pana so bhavaṃ gotamo sabbakāyeneva apaloketi; so na uddhaṃ ulloketi, na adho oloketi; na ca vipekkhamāno gacchati, yugamattañca pekkhati; tato cassa uttari anāvaṭaṃ ñāṇadassanaṃ bhavati. So antaragharaṃ pavisanto na kāyaṃ unnāmeti , na kāyaṃ onāmeti; na kāyaṃ sannāmeti, na kāyaṃ vināmeti. So nātidūre nāccāsanne āsanassa parivattati, na ca pāṇinā ālambitvā āsane nisīdati, na ca āsanasmiṃ kāyaṃ pakkhipati. So antaraghare nisinno samāno na hatthakukkuccaṃ āpajjati, na pādakukkuccaṃ āpajjati; na adduvena adduvaṃ āropetvā nisīdati; na ca gopphakena gopphakaṃ āropetvā nisīdati; na ca pāṇinā hanukaṃ upadahitvā 19 nisīdati. So antaraghare nisinno samāno na chambhati na kampati na vedhati na paritassati. So achambhī akampī avedhī aparitassī vigatalomahaṃso. Vivekavatto ca so bhavaṃ gotamo antaraghare nisinno hoti. So pattodakaṃ paṭiggaṇhanto na pattaṃ unnāmeti, na pattaṃ onāmeti; na pattaṃ sannāmeti, na pattaṃ vināmeti. So pattodakaṃ paṭiggaṇhāti nātithokaṃ nātibahuṃ. So na khulukhulukārakaṃ 20 pattaṃ dhovati, na samparivattakaṃ pattaṃ dhovati, na pattaṃ bhūmiyaṃ nikkhipitvā hatthe dhovati; hatthesu dhotesu patto dhoto hoti, patte dhote hatthā dhotā honti. So pattodakaṃ chaḍḍeti nātidūre nāccāsanne, na ca vicchaḍḍayamāno. So odanaṃ paṭiggaṇhanto na pattaṃ unnāmeti, na pattaṃ onāmeti; na pattaṃ sannāmeti, na pattaṃ vināmeti. So odanaṃ paṭiggaṇhāti nātithokaṃ nātibahuṃ. Byañjanaṃ kho pana bhavaṃ gotamo byañjanamattāya āhāreti, na ca byañjanena ālopaṃ atināmeti. Dvattikkhattuṃ kho bhavaṃ gotamo mukhe ālopaṃ samparivattetvā ajjhoharati; na cassa kāci odanamiñjā asambhinnā kāyaṃ pavisati, na cassa kāci odanamiñjā mukhe avasiṭṭhā hoti; athāparaṃ ālopaṃ upanāmeti. Rasapaṭisaṃvedī kho pana so bhavaṃ gotamo āhāraṃ āhāreti, no ca rasarāgapaṭisaṃvedī.
‘‘ಅಟ್ಠಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತಂ 21 ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಆಹಾರಂ ಆಹಾರೇತಿ – ನೇವ ದವಾಯ, ನ ಮದಾಯ ನ ಮಣ್ಡನಾಯ ನ ವಿಭೂಸನಾಯ, ಯಾವದೇವ ಇಮಸ್ಸ ಕಾಯಸ್ಸ ಠಿತಿಯಾ ಯಾಪನಾಯ, ವಿಹಿಂಸೂಪರತಿಯಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾನುಗ್ಗಹಾಯ – ‘ಇತಿ ಪುರಾಣಞ್ಚ ವೇದನಂ ಪಟಿಹಙ್ಖಾಮಿ ನವಞ್ಚ ವೇದನಂ ನ ಉಪ್ಪಾದೇಸ್ಸಾಮಿ, ಯಾತ್ರಾ ಚ ಮೇ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಅನವಜ್ಜತಾ ಚ ಫಾಸುವಿಹಾರೋ ಚಾ’ತಿ । ಸೋ ಭುತ್ತಾವೀ ಪತ್ತೋದಕಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನ್ತೋ ನ ಪತ್ತಂ ಉನ್ನಾಮೇತಿ, ನ ಪತ್ತಂ ಓನಾಮೇತಿ; ನ ಪತ್ತಂ ಸನ್ನಾಮೇತಿ, ನ ಪತ್ತಂ ವಿನಾಮೇತಿ। ಸೋ ಪತ್ತೋದಕಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ನಾತಿಥೋಕಂ ನಾತಿಬಹುಂ। ಸೋ ನ ಖುಲುಖುಲುಕಾರಕಂ ಪತ್ತಂ ಧೋವತಿ, ನ ಸಮ್ಪರಿವತ್ತಕಂ ಪತ್ತಂ ಧೋವತಿ, ನ ಪತ್ತಂ ಭೂಮಿಯಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಹತ್ಥೇ ಧೋವತಿ; ಹತ್ಥೇಸು ಧೋತೇಸು ಪತ್ತೋ ಧೋತೋ ಹೋತಿ, ಪತ್ತೇ ಧೋತೇ ಹತ್ಥಾ ಧೋತಾ ಹೋನ್ತಿ। ಸೋ ಪತ್ತೋದಕಂ ಛಡ್ಡೇತಿ ನಾತಿದೂರೇ ನಾಚ್ಚಾಸನ್ನೇ, ನ ಚ ವಿಚ್ಛಡ್ಡಯಮಾನೋ। ಸೋ ಭುತ್ತಾವೀ ನ ಪತ್ತಂ ಭೂಮಿಯಂ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ ನಾತಿದೂರೇ ನಾಚ್ಚಾಸನ್ನೇ, ನ ಚ ಅನತ್ಥಿಕೋ ಪತ್ತೇನ ಹೋತಿ, ನ ಚ ಅತಿವೇಲಾನುರಕ್ಖೀ ಪತ್ತಸ್ಮಿಂ। ಸೋ ಭುತ್ತಾವೀ ಮುಹುತ್ತಂ ತುಣ್ಹೀ ನಿಸೀದತಿ, ನ ಚ ಅನುಮೋದನಸ್ಸ ಕಾಲಮತಿನಾಮೇತಿ। ಸೋ ಭುತ್ತಾವೀ ಅನುಮೋದತಿ, ನ ತಂ ಭತ್ತಂ ಗರಹತಿ, ನ ಅಞ್ಞಂ ಭತ್ತಂ ಪಟಿಕಙ್ಖತಿ; ಅಞ್ಞದತ್ಥು ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ತಂ ಪರಿಸಂ ಸನ್ದಸ್ಸೇತಿ ಸಮಾದಪೇತಿ ಸಮುತ್ತೇಜೇತಿ ಸಮ್ಪಹಂಸೇತಿ। ಸೋ ತಂ ಪರಿಸಂ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸಮಾದಪೇತ್ವಾ ಸಮುತ್ತೇಜೇತ್ವಾ ಸಮ್ಪಹಂಸೇತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಮತಿ। ಸೋ ನಾತಿಸೀಘಂ ಗಚ್ಛತಿ, ನಾತಿಸಣಿಕಂ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ಚ ಮುಚ್ಚಿತುಕಾಮೋ ಗಚ್ಛತಿ; ನ ಚ ತಸ್ಸ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಕಾಯೇ ಚೀವರಂ ಅಚ್ಚುಕ್ಕಟ್ಠಂ ಹೋತಿ ನ ಚ ಅಚ್ಚೋಕ್ಕಟ್ಠಂ, ನ ಚ ಕಾಯಸ್ಮಿಂ ಅಲ್ಲೀನಂ ನ ಚ ಕಾಯಸ್ಮಾ ಅಪಕಟ್ಠಂ; ನ ಚ ತಸ್ಸ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಕಾಯಮ್ಹಾ ವಾತೋ ಚೀವರಂ ಅಪವಹತಿ; ನ ಚ ತಸ್ಸ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಕಾಯೇ ರಜೋಜಲ್ಲಂ ಉಪಲಿಮ್ಪತಿ । ಸೋ ಆರಾಮಗತೋ ನಿಸೀದತಿ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ। ನಿಸಜ್ಜ ಪಾದೇ ಪಕ್ಖಾಲೇತಿ; ನ ಚ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಪಾದಮಣ್ಡನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ ವಿಹರತಿ। ಸೋ ಪಾದೇ ಪಕ್ಖಾಲೇತ್ವಾ ನಿಸೀದತಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ಆಭುಜಿತ್ವಾ ಉಜುಂ ಕಾಯಂ ಪಣಿಧಾಯ ಪರಿಮುಖಂ ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ। ಸೋ ನೇವ ಅತ್ತಬ್ಯಾಬಾಧಾಯ ಚೇತೇತಿ, ನ ಪರಬ್ಯಾಬಾಧಾಯ ಚೇತೇತಿ, ನ ಉಭಯಬ್ಯಾಬಾಧಾಯ ಚೇತೇತಿ; ಅತ್ತಹಿತಪರಹಿತಉಭಯಹಿತಸಬ್ಬಲೋಕಹಿತಮೇವ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಚಿನ್ತೇನ್ತೋ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ। ಸೋ ಆರಾಮಗತೋ ಪರಿಸತಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ನ ತಂ ಪರಿಸಂ ಉಸ್ಸಾದೇತಿ, ನ ತಂ ಪರಿಸಂ ಅಪಸಾದೇತಿ; ಅಞ್ಞದತ್ಥು ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ತಂ ಪರಿಸಂ ಸನ್ದಸ್ಸೇತಿ ಸಮಾದಪೇತಿ ಸಮುತ್ತೇಜೇತಿ ಸಮ್ಪಹಂಸೇತಿ।
‘‘Aṭṭhaṅgasamannāgataṃ 22 kho pana so bhavaṃ gotamo āhāraṃ āhāreti – neva davāya, na madāya na maṇḍanāya na vibhūsanāya, yāvadeva imassa kāyassa ṭhitiyā yāpanāya, vihiṃsūparatiyā brahmacariyānuggahāya – ‘iti purāṇañca vedanaṃ paṭihaṅkhāmi navañca vedanaṃ na uppādessāmi, yātrā ca me bhavissati anavajjatā ca phāsuvihāro cā’ti . So bhuttāvī pattodakaṃ paṭiggaṇhanto na pattaṃ unnāmeti, na pattaṃ onāmeti; na pattaṃ sannāmeti, na pattaṃ vināmeti. So pattodakaṃ paṭiggaṇhāti nātithokaṃ nātibahuṃ. So na khulukhulukārakaṃ pattaṃ dhovati, na samparivattakaṃ pattaṃ dhovati, na pattaṃ bhūmiyaṃ nikkhipitvā hatthe dhovati; hatthesu dhotesu patto dhoto hoti, patte dhote hatthā dhotā honti. So pattodakaṃ chaḍḍeti nātidūre nāccāsanne, na ca vicchaḍḍayamāno. So bhuttāvī na pattaṃ bhūmiyaṃ nikkhipati nātidūre nāccāsanne, na ca anatthiko pattena hoti, na ca ativelānurakkhī pattasmiṃ. So bhuttāvī muhuttaṃ tuṇhī nisīdati, na ca anumodanassa kālamatināmeti. So bhuttāvī anumodati, na taṃ bhattaṃ garahati, na aññaṃ bhattaṃ paṭikaṅkhati; aññadatthu dhammiyā kathāya taṃ parisaṃ sandasseti samādapeti samuttejeti sampahaṃseti. So taṃ parisaṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkamati. So nātisīghaṃ gacchati, nātisaṇikaṃ gacchati, na ca muccitukāmo gacchati; na ca tassa bhoto gotamassa kāye cīvaraṃ accukkaṭṭhaṃ hoti na ca accokkaṭṭhaṃ, na ca kāyasmiṃ allīnaṃ na ca kāyasmā apakaṭṭhaṃ; na ca tassa bhoto gotamassa kāyamhā vāto cīvaraṃ apavahati; na ca tassa bhoto gotamassa kāye rajojallaṃ upalimpati . So ārāmagato nisīdati paññatte āsane. Nisajja pāde pakkhāleti; na ca so bhavaṃ gotamo pādamaṇḍanānuyogamanuyutto viharati. So pāde pakkhāletvā nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So neva attabyābādhāya ceteti, na parabyābādhāya ceteti, na ubhayabyābādhāya ceteti; attahitaparahitaubhayahitasabbalokahitameva so bhavaṃ gotamo cintento nisinno hoti. So ārāmagato parisati dhammaṃ deseti, na taṃ parisaṃ ussādeti, na taṃ parisaṃ apasādeti; aññadatthu dhammiyā kathāya taṃ parisaṃ sandasseti samādapeti samuttejeti sampahaṃseti.
‘‘ಅಟ್ಠಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತೋ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಮುಖತೋ ಘೋಸೋ ನಿಚ್ಛರತಿ – ವಿಸ್ಸಟ್ಠೋ ಚ, ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ ಚ, ಮಞ್ಜು ಚ, ಸವನೀಯೋ ಚ, ಬಿನ್ದು ಚ, ಅವಿಸಾರೀ ಚ, ಗಮ್ಭೀರೋ ಚ, ನಿನ್ನಾದೀ ಚ। ಯಥಾಪರಿಸಂ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಸರೇನ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ನ ಚಸ್ಸ ಬಹಿದ್ಧಾ ಪರಿಸಾಯ ಘೋಸೋ ನಿಚ್ಛರತಿ। ತೇ ತೇನ ಭೋತಾ ಗೋತಮೇನ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸಿತಾ ಸಮಾದಪಿತಾ ಸಮುತ್ತೇಜಿತಾ ಸಮ್ಪಹಂಸಿತಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಮನ್ತಿ ಅವಲೋಕಯಮಾನಾಯೇವ 23 ಅವಿಜಹಿತತ್ತಾ 24। ಅದ್ದಸಾಮ ಖೋ ಮಯಂ, ಭೋ, ತಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಗಚ್ಛನ್ತಂ, ಅದ್ದಸಾಮ ಠಿತಂ, ಅದ್ದಸಾಮ ಅನ್ತರಘರಂ ಪವಿಸನ್ತಂ, ಅದ್ದಸಾಮ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸಿನ್ನಂ ತುಣ್ಹೀಭೂತಂ, ಅದ್ದಸಾಮ ಅನ್ತರಘರೇ ಭುಞ್ಜನ್ತಂ, ಅದ್ದಸಾಮ ಭುತ್ತಾವಿಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ತುಣ್ಹೀಭೂತಂ, ಅದ್ದಸಾಮ ಭುತ್ತಾವಿಂ ಅನುಮೋದನ್ತಂ, ಅದ್ದಸಾಮ ಆರಾಮಂ ಗಚ್ಛನ್ತಂ, ಅದ್ದಸಾಮ ಆರಾಮಗತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ತುಣ್ಹೀಭೂತಂ, ಅದ್ದಸಾಮ ಆರಾಮಗತಂ ಪರಿಸತಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇನ್ತಂ। ಏದಿಸೋ ಚ ಏದಿಸೋ ಚ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ, ತತೋ ಚ ಭಿಯ್ಯೋ’’ತಿ।
‘‘Aṭṭhaṅgasamannāgato kho panassa bhoto gotamassa mukhato ghoso niccharati – vissaṭṭho ca, viññeyyo ca, mañju ca, savanīyo ca, bindu ca, avisārī ca, gambhīro ca, ninnādī ca. Yathāparisaṃ kho pana so bhavaṃ gotamo sarena viññāpeti, na cassa bahiddhā parisāya ghoso niccharati. Te tena bhotā gotamena dhammiyā kathāya sandassitā samādapitā samuttejitā sampahaṃsitā uṭṭhāyāsanā pakkamanti avalokayamānāyeva 25 avijahitattā 26. Addasāma kho mayaṃ, bho, taṃ bhavantaṃ gotamaṃ gacchantaṃ, addasāma ṭhitaṃ, addasāma antaragharaṃ pavisantaṃ, addasāma antaraghare nisinnaṃ tuṇhībhūtaṃ, addasāma antaraghare bhuñjantaṃ, addasāma bhuttāviṃ nisinnaṃ tuṇhībhūtaṃ, addasāma bhuttāviṃ anumodantaṃ, addasāma ārāmaṃ gacchantaṃ, addasāma ārāmagataṃ nisinnaṃ tuṇhībhūtaṃ, addasāma ārāmagataṃ parisati dhammaṃ desentaṃ. Ediso ca ediso ca so bhavaṃ gotamo, tato ca bhiyyo’’ti.
೩೮೮. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕರಿತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನಞ್ಜಲಿಂ ಪಣಾಮೇತ್ವಾ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇತಿ –
388. Evaṃ vutte, brahmāyu brāhmaṇo uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā tikkhattuṃ udānaṃ udāneti –
‘‘ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ।
‘‘Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa.
‘‘ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ।
‘‘Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa.
‘‘ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸಾ’’ತಿ।
‘‘Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassā’’ti.
‘‘ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ಮಯಂ ಕದಾಚಿ ಕರಹಚಿ ತೇನ ಭೋತಾ ಗೋತಮೇನ ಸಮಾಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾಮ? ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ಸಿಯಾ ಕೋಚಿದೇವ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪೋ’’ತಿ!
‘‘Appeva nāma mayaṃ kadāci karahaci tena bhotā gotamena samāgaccheyyāma? Appeva nāma siyā kocideva kathāsallāpo’’ti!
೩೮೯. ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ವಿದೇಹೇಸು ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಯೇನ ಮಿಥಿಲಾ ತದವಸರಿ। ತತ್ರ ಸುದಂ ಭಗವಾ ಮಿಥಿಲಾಯಂ ವಿಹರತಿ ಮಘದೇವಮ್ಬವನೇ। ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಮಿಥಿಲೇಯ್ಯಕಾ 27 ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ – ‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಸಕ್ಯಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ವಿದೇಹೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಞ್ಚಮತ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ ಮಿಥಿಲಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ, ಮಿಥಿಲಾಯಂ ವಿಹರತಿ ಮಘದೇವಮ್ಬವನೇ। ತಂ ಖೋ ಪನ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಏವಂ ಕಲ್ಯಾಣೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ – ‘ಇತಿಪಿ ಸೋ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸುಗತೋ ಲೋಕವಿದೂ ಅನುತ್ತರೋ ಪುರಿಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ ಸತ್ಥಾ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾತಿ। ಸೋ ಇಮಂ ಲೋಕಂ ಸದೇವಕಂ ಸಮಾರಕಂ ಸಬ್ರಹ್ಮಕಂ ಸಸ್ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಂ ಪಜಂ ಸದೇವಮನುಸ್ಸಂ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇತಿ । ಸೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಂ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಂ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಂ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ, ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಪಕಾಸೇತಿ। ಸಾಧು ಖೋ ಪನ ತಥಾರೂಪಾನಂ ಅರಹತಂ ದಸ್ಸನಂ ಹೋತೀ’’’ತಿ।
389. Atha kho bhagavā videhesu anupubbena cārikaṃ caramāno yena mithilā tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā mithilāyaṃ viharati maghadevambavane. Assosuṃ kho mithileyyakā 28 brāhmaṇagahapatikā – ‘‘samaṇo khalu, bho, gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito videhesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi mithilaṃ anuppatto, mithilāyaṃ viharati maghadevambavane. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti . So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’’ti.
ಅಥ ಖೋ ಮಿಥಿಲೇಯ್ಯಕಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚೇ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು; ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚೇ ಭಗವತಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮೋದಿಂಸು, ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು; ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚೇ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನಞ್ಜಲಿಂ ಪಣಾಮೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು; ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚೇ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ನಾಮಗೋತ್ತಂ ಸಾವೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು; ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚೇ ತುಣ್ಹೀಭೂತಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು।
Atha kho mithileyyakā brāhmaṇagahapatikā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā appekacce bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu; appekacce bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu; appekacce yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu; appekacce bhagavato santike nāmagottaṃ sāvetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu; appekacce tuṇhībhūtā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
೩೯೦. ಅಸ್ಸೋಸಿ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ – ‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಸಕ್ಯಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಮಿಥಿಲಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ, ಮಿಥಿಲಾಯಂ ವಿಹರತಿ ಮಘದೇವಮ್ಬವನೇ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಸಾವಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಯೇನ ಮಘದೇವಮ್ಬವನಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯುನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಅವಿದೂರೇ ಅಮ್ಬವನಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ನ ಖೋ ಮೇತಂ ಪತಿರೂಪಂ ಯೋಹಂ ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತೋ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಞ್ಞತರಂ ಮಾಣವಕಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಏಹಿ ತ್ವಂ, ಮಾಣವಕ, ಯೇನ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಮ ವಚನೇನ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಅಪ್ಪಾಬಾಧಂ ಅಪ್ಪಾತಙ್ಕಂ ಲಹುಟ್ಠಾನಂ ಬಲಂ ಫಾಸುವಿಹಾರಂ ಪುಚ್ಛ – ‘ಬ್ರಹ್ಮಾಯು, ಭೋ ಗೋತಮ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಅಪ್ಪಾಬಾಧಂ ಅಪ್ಪಾತಙ್ಕಂ ಲಹುಟ್ಠಾನಂ ಬಲಂ ಫಾಸುವಿಹಾರಂ ಪುಚ್ಛತೀ’ತಿ। ಏವಞ್ಚ ವದೇಹಿ – ‘ಬ್ರಹ್ಮಾಯು, ಭೋ ಗೋತಮ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಜಿಣ್ಣೋ ವುಡ್ಢೋ ಮಹಲ್ಲಕೋ ಅದ್ಧಗತೋ ವಯೋಅನುಪ್ಪತ್ತೋ, ವೀಸವಸ್ಸಸತಿಕೋ ಜಾತಿಯಾ, ತಿಣ್ಣಂ ವೇದಾನಂ ಪಾರಗೂ ಸನಿಘಣ್ಡುಕೇಟುಭಾನಂ ಸಾಕ್ಖರಪ್ಪಭೇದಾನಂ ಇತಿಹಾಸಪಞ್ಚಮಾನಂ, ಪದಕೋ, ವೇಯ್ಯಾಕರಣೋ, ಲೋಕಾಯತಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಸು ಅನವಯೋ। ಯಾವತಾ, ಭೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ಮಿಥಿಲಾಯಂ ಪಟಿವಸನ್ತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ತೇಸಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಗ್ಗಮಕ್ಖಾಯತಿ – ಯದಿದಂ ಭೋಗೇಹಿ; ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ತೇಸಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಗ್ಗಮಕ್ಖಾಯತಿ – ಯದಿದಂ ಮನ್ತೇಹಿ; ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ತೇಸಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಗ್ಗಮಕ್ಖಾಯತಿ – ಯದಿದಂ ಆಯುನಾ ಚೇವ ಯಸಸಾ ಚ। ಸೋ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ದಸ್ಸನಕಾಮೋ’’’ತಿ।
390. Assosi kho brahmāyu brāhmaṇo – ‘‘samaṇo khalu, bho, gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito mithilaṃ anuppatto, mithilāyaṃ viharati maghadevambavane’’ti. Atha kho brahmāyu brāhmaṇo sambahulehi sāvakehi saddhiṃ yena maghadevambavanaṃ tenupasaṅkami. Atha kho brahmāyuno brāhmaṇassa avidūre ambavanassa etadahosi – ‘‘na kho metaṃ patirūpaṃ yohaṃ pubbe appaṭisaṃvidito samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkameyya’’nti. Atha kho brahmāyu brāhmaṇo aññataraṃ māṇavakaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, māṇavaka, yena samaṇo gotamo tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā mama vacanena samaṇaṃ gotamaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ puccha – ‘brahmāyu, bho gotama, brāhmaṇo bhavantaṃ gotamaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchatī’ti. Evañca vadehi – ‘brahmāyu, bho gotama, brāhmaṇo jiṇṇo vuḍḍho mahallako addhagato vayoanuppatto, vīsavassasatiko jātiyā, tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū sanighaṇḍukeṭubhānaṃ sākkharappabhedānaṃ itihāsapañcamānaṃ, padako, veyyākaraṇo, lokāyatamahāpurisalakkhaṇesu anavayo. Yāvatā, bho, brāhmaṇagahapatikā mithilāyaṃ paṭivasanti, brahmāyu tesaṃ brāhmaṇo aggamakkhāyati – yadidaṃ bhogehi; brahmāyu tesaṃ brāhmaṇo aggamakkhāyati – yadidaṃ mantehi; brahmāyu tesaṃ brāhmaṇo aggamakkhāyati – yadidaṃ āyunā ceva yasasā ca. So bhoto gotamassa dassanakāmo’’’ti.
‘‘ಏವಂ , ಭೋ’’ತಿ ಖೋ ಸೋ ಮಾಣವಕೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವತಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮೋದಿ। ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಸೋ ಮಾಣವಕೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಬ್ರಹ್ಮಾಯು, ಭೋ ಗೋತಮ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಅಪ್ಪಾಬಾಧಂ ಅಪ್ಪಾತಙ್ಕಂ ಲಹುಟ್ಠಾನಂ ಬಲಂ ಫಾಸುವಿಹಾರಂ ಪುಚ್ಛತಿ; ಏವಞ್ಚ ವದೇತಿ – ‘ಬ್ರಹ್ಮಾಯು, ಭೋ ಗೋತಮ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಜಿಣ್ಣೋ ವುಡ್ಢೋ ಮಹಲ್ಲಕೋ ಅದ್ಧಗತೋ ವಯೋಅನುಪ್ಪತ್ತೋ, ವೀಸವಸ್ಸಸತಿಕೋ ಜಾತಿಯಾ, ತಿಣ್ಣಂ ವೇದಾನಂ ಪಾರಗೂ ಸನಿಘಣ್ಡುಕೇಟುಭಾನಂ ಸಾಕ್ಖರಪ್ಪಭೇದಾನಂ ಇತಿಹಾಸಪಞ್ಚಮಾನಂ, ಪದಕೋ, ವೇಯ್ಯಾಕರಣೋ, ಲೋಕಾಯತಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಸು ಅನವಯೋ। ಯಾವತಾ, ಭೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ಮಿಥಿಲಾಯಂ ಪಟಿವಸನ್ತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ತೇಸಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಗ್ಗಮಕ್ಖಾಯತಿ – ಯದಿದಂ ಭೋಗೇಹಿ; ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ತೇಸಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಗ್ಗಮಕ್ಖಾಯತಿ – ಯದಿದಂ ಮನ್ತೇಹಿ; ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ತೇಸಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಗ್ಗಮಕ್ಖಾಯತಿ – ಯದಿದಂ ಆಯುನಾ ಚೇವ ಯಸಸಾ ಚ। ಸೋ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ದಸ್ಸನಕಾಮೋ’’’ತಿ। ‘‘ಯಸ್ಸದಾನಿ, ಮಾಣವ, ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಕಾಲಂ ಮಞ್ಞತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಮಾಣವಕೋ ಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕತಾವಕಾಸೋ ಖೋಮ್ಹಿ ಭವತಾ ಸಮಣೇನ ಗೋತಮೇನ। ಯಸ್ಸದಾನಿ ಭವಂ ಕಾಲಂ ಮಞ್ಞತೀ’’ತಿ।
‘‘Evaṃ , bho’’ti kho so māṇavako brahmāyussa brāhmaṇassa paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho so māṇavako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘brahmāyu, bho gotama, brāhmaṇo bhavantaṃ gotamaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchati; evañca vadeti – ‘brahmāyu, bho gotama, brāhmaṇo jiṇṇo vuḍḍho mahallako addhagato vayoanuppatto, vīsavassasatiko jātiyā, tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū sanighaṇḍukeṭubhānaṃ sākkharappabhedānaṃ itihāsapañcamānaṃ, padako, veyyākaraṇo, lokāyatamahāpurisalakkhaṇesu anavayo. Yāvatā, bho, brāhmaṇagahapatikā mithilāyaṃ paṭivasanti, brahmāyu tesaṃ brāhmaṇo aggamakkhāyati – yadidaṃ bhogehi; brahmāyu tesaṃ brāhmaṇo aggamakkhāyati – yadidaṃ mantehi; brahmāyu tesaṃ brāhmaṇo aggamakkhāyati – yadidaṃ āyunā ceva yasasā ca. So bhoto gotamassa dassanakāmo’’’ti. ‘‘Yassadāni, māṇava, brahmāyu brāhmaṇo kālaṃ maññatī’’ti. Atha kho so māṇavako yena brahmāyu brāhmaṇo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā brahmāyuṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘‘katāvakāso khomhi bhavatā samaṇena gotamena. Yassadāni bhavaṃ kālaṃ maññatī’’ti.
೩೯೧. ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಸಾ ಪರಿಸಾ ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ದೂರತೋವ ಆಗಚ್ಛನ್ತಂ। ದಿಸ್ವಾನ ಓರಮಿಯ 29 ಓಕಾಸಮಕಾಸಿ ಯಥಾ ತಂ ಞಾತಸ್ಸ ಯಸಸ್ಸಿನೋ। ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತಂ ಪರಿಸಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಲಂ, ಭೋ! ನಿಸೀದಥ ತುಮ್ಹೇ ಸಕೇ ಆಸನೇ। ಇಧಾಹಂ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ।
391. Atha kho brahmāyu brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami. Addasā kho sā parisā brahmāyuṃ brāhmaṇaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna oramiya 30 okāsamakāsi yathā taṃ ñātassa yasassino. Atha kho brahmāyu brāhmaṇo taṃ parisaṃ etadavoca – ‘‘alaṃ, bho! Nisīdatha tumhe sake āsane. Idhāhaṃ samaṇassa gotamassa santike nisīdissāmī’’ti.
ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವತಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮೋದಿ। ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವತೋ ಕಾಯೇ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾನಿ ಸಮನ್ನೇಸಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವತೋ ಕಾಯೇ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾನಿ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಠಪೇತ್ವಾ ದ್ವೇ। ದ್ವೀಸು ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಸು ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ ನ ಸಮ್ಪಸೀದತಿ – ಕೋಸೋಹಿತೇ ಚ ವತ್ಥಗುಯ್ಹೇ, ಪಹೂತಜಿವ್ಹತಾಯ ಚ। ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವನ್ತಂ ಗಾಥಾಹಿ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –
Atha kho brahmāyu brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho brahmāyu brāhmaṇo bhagavato kāye dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni samannesi. Addasā kho brahmāyu brāhmaṇo bhagavato kāye dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni, yebhuyyena ṭhapetvā dve. Dvīsu mahāpurisalakkhaṇesu kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati – kosohite ca vatthaguyhe, pahūtajivhatāya ca. Atha kho brahmāyu brāhmaṇo bhagavantaṃ gāthāhi ajjhabhāsi –
‘‘ಯೇ ಮೇ ದ್ವತ್ತಿಂಸಾತಿ ಸುತಾ, ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾ।
‘‘Ye me dvattiṃsāti sutā, mahāpurisalakkhaṇā;
ದುವೇ ತೇಸಂ ನ ಪಸ್ಸಾಮಿ, ಭೋತೋ ಕಾಯಸ್ಮಿಂ ಗೋತಮ॥
Duve tesaṃ na passāmi, bhoto kāyasmiṃ gotama.
‘‘ಕಚ್ಚಿ ಕೋಸೋಹಿತಂ ಭೋತೋ, ವತ್ಥಗುಯ್ಹಂ ನರುತ್ತಮ।
‘‘Kacci kosohitaṃ bhoto, vatthaguyhaṃ naruttama;
‘‘ಕಚ್ಚಿ ಪಹೂತಜಿವ್ಹೋಸಿ, ಯಥಾ ತಂ ಜಾನಿಯಾಮಸೇ।
‘‘Kacci pahūtajivhosi, yathā taṃ jāniyāmase;
ನಿನ್ನಾಮಯೇತಂ ಪಹೂತಂ, ಕಙ್ಖಂ ವಿನಯ ನೋ ಇಸೇ॥
Ninnāmayetaṃ pahūtaṃ, kaṅkhaṃ vinaya no ise.
‘‘ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಹಿತತ್ಥಾಯ, ಸಮ್ಪರಾಯಸುಖಾಯ ಚ।
‘‘Diṭṭhadhammahitatthāya, samparāyasukhāya ca;
ಕತಾವಕಾಸಾ ಪುಚ್ಛಾಮ, ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಭಿಪತ್ಥಿತ’’ನ್ತಿ॥
Katāvakāsā pucchāma, yaṃ kiñci abhipatthita’’nti.
೩೯೨. ಅಥ ಖೋ ಭಗವತೋ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಪಸ್ಸತಿ ಖೋ ಮೇ ಅಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾನಿ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಠಪೇತ್ವಾ ದ್ವೇ। ದ್ವೀಸು ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಸು ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ ನ ಸಮ್ಪಸೀದತಿ – ಕೋಸೋಹಿತೇ ಚ ವತ್ಥಗುಯ್ಹೇ, ಪಹೂತಜಿವ್ಹತಾಯ ಚಾ’’ತಿ । ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ತಥಾರೂಪಂ ಇದ್ಧಾಭಿಸಙ್ಖಾರಂ ಅಭಿಸಙ್ಖಾಸಿ ಯಥಾ ಅದ್ದಸ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವತೋ ಕೋಸೋಹಿತಂ ವತ್ಥಗುಯ್ಹಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಜಿವ್ಹಂ ನಿನ್ನಾಮೇತ್ವಾ ಉಭೋಪಿ ಕಣ್ಣಸೋತಾನಿ ಅನುಮಸಿ ಪಟಿಮಸಿ; ಉಭೋಪಿ ನಾಸಿಕಸೋತಾನಿ ಅನುಮಸಿ ಪಟಿಮಸಿ; ಕೇವಲಮ್ಪಿ ನಲಾಟಮಣ್ಡಲಂ ಜಿವ್ಹಾಯ ಛಾದೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಗಾಥಾಹಿ ಪಚ್ಚಭಾಸಿ –
392. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘passati kho me ayaṃ brahmāyu brāhmaṇo dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni, yebhuyyena ṭhapetvā dve. Dvīsu mahāpurisalakkhaṇesu kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati – kosohite ca vatthaguyhe, pahūtajivhatāya cā’’ti . Atha kho bhagavā tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhāsi yathā addasa brahmāyu brāhmaṇo bhagavato kosohitaṃ vatthaguyhaṃ. Atha kho bhagavā jivhaṃ ninnāmetvā ubhopi kaṇṇasotāni anumasi paṭimasi; ubhopi nāsikasotāni anumasi paṭimasi; kevalampi nalāṭamaṇḍalaṃ jivhāya chādesi. Atha kho bhagavā brahmāyuṃ brāhmaṇaṃ gāthāhi paccabhāsi –
‘‘ಯೇ ತೇ ದ್ವತ್ತಿಂಸಾತಿ ಸುತಾ, ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾ।
‘‘Ye te dvattiṃsāti sutā, mahāpurisalakkhaṇā;
ಸಬ್ಬೇ ತೇ ಮಮ ಕಾಯಸ್ಮಿಂ, ಮಾ ತೇ 33 ಕಙ್ಖಾಹು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ॥
Sabbe te mama kāyasmiṃ, mā te 34 kaṅkhāhu brāhmaṇa.
‘‘ಅಭಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾತಂ, ಭಾವೇತಬ್ಬಞ್ಚ ಭಾವಿತಂ।
‘‘Abhiññeyyaṃ abhiññātaṃ, bhāvetabbañca bhāvitaṃ;
ಪಹಾತಬ್ಬಂ ಪಹೀನಂ ಮೇ, ತಸ್ಮಾ ಬುದ್ಧೋಸ್ಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ॥
Pahātabbaṃ pahīnaṃ me, tasmā buddhosmi brāhmaṇa.
‘‘ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಹಿತತ್ಥಾಯ , ಸಮ್ಪರಾಯಸುಖಾಯ ಚ।
‘‘Diṭṭhadhammahitatthāya , samparāyasukhāya ca;
ಕತಾವಕಾಸೋ ಪುಚ್ಛಸ್ಸು, ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಭಿಪತ್ಥಿತ’’ನ್ತಿ॥
Katāvakāso pucchassu, yaṃ kiñci abhipatthita’’nti.
೩೯೩. ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಕತಾವಕಾಸೋ ಖೋಮ್ಹಿ ಸಮಣೇನ ಗೋತಮೇನ। ಕಿಂ ನು ಖೋ ಅಹಂ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯಂ – ‘ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಂ ವಾ ಅತ್ಥಂ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಂ ವಾ’’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಕುಸಲೋ ಖೋ ಅಹಂ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ಅತ್ಥಾನಂ। ಅಞ್ಞೇಪಿ ಮಂ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಂ ಅತ್ಥಂ ಪುಚ್ಛನ್ತಿ। ಯಂನೂನಾಹಂ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಂಯೇವ ಅತ್ಥಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವನ್ತಂ ಗಾಥಾಹಿ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –
393. Atha kho brahmāyussa brāhmaṇassa etadahosi – ‘‘katāvakāso khomhi samaṇena gotamena. Kiṃ nu kho ahaṃ samaṇaṃ gotamaṃ puccheyyaṃ – ‘diṭṭhadhammikaṃ vā atthaṃ samparāyikaṃ vā’’’ti. Atha kho brahmāyussa brāhmaṇassa etadahosi – ‘‘kusalo kho ahaṃ diṭṭhadhammikānaṃ atthānaṃ. Aññepi maṃ diṭṭhadhammikaṃ atthaṃ pucchanti. Yaṃnūnāhaṃ samaṇaṃ gotamaṃ samparāyikaṃyeva atthaṃ puccheyya’’nti. Atha kho brahmāyu brāhmaṇo bhagavantaṃ gāthāhi ajjhabhāsi –
‘‘ಕಥಂ ಖೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಹೋತಿ, ಕಥಂ ಭವತಿ ವೇದಗೂ।
‘‘Kathaṃ kho brāhmaṇo hoti, kathaṃ bhavati vedagū;
ತೇವಿಜ್ಜೋ ಭೋ ಕಥಂ ಹೋತಿ, ಸೋತ್ಥಿಯೋ ಕಿನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ॥
Tevijjo bho kathaṃ hoti, sotthiyo kinti vuccati.
‘‘ಅರಹಂ ಭೋ ಕಥಂ ಹೋತಿ, ಕಥಂ ಭವತಿ ಕೇವಲೀ।
‘‘Arahaṃ bho kathaṃ hoti, kathaṃ bhavati kevalī;
ಮುನಿ ಚ ಭೋ ಕಥಂ ಹೋತಿ, ಬುದ್ಧೋ ಕಿನ್ತಿ ಪವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ॥
Muni ca bho kathaṃ hoti, buddho kinti pavuccatī’’ti.
೩೯೪. ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಗಾಥಾಹಿ ಪಚ್ಚಭಾಸಿ –
394. Atha kho bhagavā brahmāyuṃ brāhmaṇaṃ gāthāhi paccabhāsi –
‘‘ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಯೋ ವೇದಿ, ಸಗ್ಗಾಪಾಯಞ್ಚ ಪಸ್ಸತಿ।
‘‘Pubbenivāsaṃ yo vedi, saggāpāyañca passati;
ಅಥೋ ಜಾತಿಕ್ಖಯಂ ಪತ್ತೋ, ಅಭಿಞ್ಞಾ ವೋಸಿತೋ ಮುನಿ॥
Atho jātikkhayaṃ patto, abhiññā vosito muni.
‘‘ಚಿತ್ತಂ ವಿಸುದ್ಧಂ ಜಾನಾತಿ, ಮುತ್ತಂ ರಾಗೇಹಿ ಸಬ್ಬಸೋ।
‘‘Cittaṃ visuddhaṃ jānāti, muttaṃ rāgehi sabbaso;
ಪಹೀನಜಾತಿಮರಣೋ, ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಸ್ಸ ಕೇವಲೀ।
Pahīnajātimaraṇo, brahmacariyassa kevalī;
ಪಾರಗೂ ಸಬ್ಬಧಮ್ಮಾನಂ, ಬುದ್ಧೋ ತಾದೀ ಪವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ॥
Pāragū sabbadhammānaṃ, buddho tādī pavuccatī’’ti.
ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕರಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಪಾದೇಸು ಸಿರಸಾ ನಿಪತಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಪಾದಾನಿ ಮುಖೇನ ಚ ಪರಿಚುಮ್ಬತಿ, ಪಾಣೀಹಿ ಚ ಪರಿಸಮ್ಬಾಹತಿ, ನಾಮಞ್ಚ ಸಾವೇತಿ – ‘‘ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಅಹಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ; ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಅಹಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸಾ ಪರಿಸಾ ಅಚ್ಛರಿಯಬ್ಭುತಚಿತ್ತಜಾತಾ ಅಹೋಸಿ – ‘‘ಅಚ್ಛರಿಯಂ ವತ, ಭೋ, ಅಬ್ಭುತಂ ವತ, ಭೋ! ಯತ್ರ ಹಿ ನಾಮಾಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಞಾತೋ ಯಸಸ್ಸೀ ಏವರೂಪಂ ಪರಮನಿಪಚ್ಚಕಾರಂ ಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಲಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಉಟ್ಠಹ ನಿಸೀದ ತ್ವಂ ಸಕೇ ಆಸನೇ ಯತೋ ತೇ ಮಯಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಸನ್ನ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಸಕೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿ।
Evaṃ vutte, brahmāyu brāhmaṇo uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavato pādāni mukhena ca paricumbati, pāṇīhi ca parisambāhati, nāmañca sāveti – ‘‘brahmāyu ahaṃ, bho gotama, brāhmaṇo; brahmāyu ahaṃ, bho gotama, brāhmaṇo’’ti. Atha kho sā parisā acchariyabbhutacittajātā ahosi – ‘‘acchariyaṃ vata, bho, abbhutaṃ vata, bho! Yatra hi nāmāyaṃ brahmāyu brāhmaṇo ñāto yasassī evarūpaṃ paramanipaccakāraṃ karissatī’’ti. Atha kho bhagavā brahmāyuṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘‘alaṃ, brāhmaṇa, uṭṭhaha nisīda tvaṃ sake āsane yato te mayi cittaṃ pasanna’’nti. Atha kho brahmāyu brāhmaṇo uṭṭhahitvā sake āsane nisīdi.
೩೯೫. ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಅನುಪುಬ್ಬಿಂ ಕಥಂ ಕಥೇಸಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ದಾನಕಥಂ, ಸೀಲಕಥಂ, ಸಗ್ಗಕಥಂ; ಕಾಮಾನಂ ಆದೀನವಂ ಓಕಾರಂ ಸಂಕಿಲೇಸಂ ನೇಕ್ಖಮ್ಮೇ ಆನಿಸಂಸಂ ಪಕಾಸೇಸಿ। ಯದಾ ಭಗವಾ ಅಞ್ಞಾಸಿ ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಕಲ್ಲಚಿತ್ತಂ ಮುದುಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣಚಿತ್ತಂ ಉದಗ್ಗಚಿತ್ತಂ ಪಸನ್ನಚಿತ್ತಂ, ಅಥ ಯಾ ಬುದ್ಧಾನಂ ಸಾಮುಕ್ಕಂಸಿಕಾ ಧಮ್ಮದೇಸನಾ ತಂ ಪಕಾಸೇಸಿ – ದುಕ್ಖಂ, ಸಮುದಯಂ, ನಿರೋಧಂ, ಮಗ್ಗಂ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಸುದ್ಧಂ ವತ್ಥಂ ಅಪಗತಕಾಳಕಂ ಸಮ್ಮದೇವ ರಜನಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಏವಮೇವ ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಆಸನೇ ವಿರಜಂ ವೀತಮಲಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಖುಂ ಉದಪಾದಿ – ‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಮುದಯಧಮ್ಮಂ ಸಬ್ಬಂ ತಂ ನಿರೋಧಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮೋ ಪತ್ತಧಮ್ಮೋ ವಿದಿತಧಮ್ಮೋ ಪರಿಯೋಗಾಳ್ಹಧಮ್ಮೋ ತಿಣ್ಣವಿಚಿಕಿಚ್ಛೋ ವಿಗತಕಥಂಕಥೋ ವೇಸಾರಜ್ಜಪ್ಪತ್ತೋ ಅಪರಪ್ಪಚ್ಚಯೋ ಸತ್ಥುಸಾಸನೇ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭೋ ಗೋತಮ! ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ನಿಕ್ಕುಜ್ಜಿತಂ ವಾ ಉಕ್ಕುಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ವಾ ವಿವರೇಯ್ಯ, ಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ವಾ ಮಗ್ಗಂ ಆಚಿಕ್ಖೇಯ್ಯ, ಅನ್ಧಕಾರೇ ವಾ ತೇಲಪಜ್ಜೋತಂ ಧಾರೇಯ್ಯ – ಚಕ್ಖುಮನ್ತೋ ರೂಪಾನಿ ದಕ್ಖನ್ತೀತಿ – ಏವಮೇವಂ ಭೋತಾ ಗೋತಮೇನ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಧಮ್ಮೋ ಪಕಾಸಿತೋ। ಏಸಾಹಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಸರಣಂ ಗಚ್ಛಾಮಿ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಞ್ಚ। ಉಪಾಸಕಂ ಮಂ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಧಾರೇತು ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ಪಾಣುಪೇತಂ ಸರಣಂ ಗತಂ। ಅಧಿವಾಸೇತು ಚ ಮೇ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಸ್ವಾತನಾಯ ಭತ್ತಂ ಸದ್ಧಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನಾ’’ತಿ। ಅಧಿವಾಸೇಸಿ ಭಗವಾ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ। ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವತೋ ಅಧಿವಾಸನಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ । ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತಸ್ಸಾ ರತ್ತಿಯಾ ಅಚ್ಚಯೇನ ಸಕೇ ನಿವೇಸನೇ ಪಣೀತಂ ಖಾದನೀಯಂ ಭೋಜನೀಯಂ ಪಟಿಯಾದಾಪೇತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಕಾಲಂ ಆರೋಚಾಪೇಸಿ – ‘‘ಕಾಲೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ನಿಟ್ಠಿತಂ ಭತ್ತ’’ನ್ತಿ।
395. Atha kho bhagavā brahmāyussa brāhmaṇassa anupubbiṃ kathaṃ kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ, sīlakathaṃ, saggakathaṃ; kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ nekkhamme ānisaṃsaṃ pakāsesi. Yadā bhagavā aññāsi brahmāyuṃ brāhmaṇaṃ kallacittaṃ muducittaṃ vinīvaraṇacittaṃ udaggacittaṃ pasannacittaṃ, atha yā buddhānaṃ sāmukkaṃsikā dhammadesanā taṃ pakāsesi – dukkhaṃ, samudayaṃ, nirodhaṃ, maggaṃ. Seyyathāpi nāma suddhaṃ vatthaṃ apagatakāḷakaṃ sammadeva rajanaṃ paṭiggaṇheyya, evameva brahmāyussa brāhmaṇassa tasmiṃyeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti. Atha kho brahmāyu brāhmaṇo diṭṭhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogāḷhadhammo tiṇṇavicikiccho vigatakathaṃkatho vesārajjappatto aparappaccayo satthusāsane bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama! Seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti – evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gataṃ. Adhivāsetu ca me bhavaṃ gotamo svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho brahmāyu brāhmaṇo bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi . Atha kho brahmāyu brāhmaṇo tassā rattiyā accayena sake nivesane paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bho gotama, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti.
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ನಿವೇಸನಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿ ಸದ್ಧಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ। ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸತ್ತಾಹಂ ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಪಣೀತೇನ ಖಾದನೀಯೇನ ಭೋಜನೀಯೇನ ಸಹತ್ಥಾ ಸನ್ತಪ್ಪೇಸಿ ಸಮ್ಪವಾರೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ತಸ್ಸ ಸತ್ತಾಹಸ್ಸ ಅಚ್ಚಯೇನ ವಿದೇಹೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅಥ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಚಿರಪಕ್ಕನ್ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಕಾಲಮಕಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಾ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಬ್ರಹ್ಮಾಯು, ಭನ್ತೇ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಕಾಲಙ್ಕತೋ। ತಸ್ಸ ಕಾ ಗತಿ, ಕೋ ಅಭಿಸಮ್ಪರಾಯೋ’’ತಿ? ‘‘ಪಣ್ಡಿತೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮಾಯು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪಚ್ಚಪಾದಿ ಧಮ್ಮಸ್ಸಾನುಧಮ್ಮಂ, ನ ಚ ಮಂ ಧಮ್ಮಾಧಿಕರಣಂ ವಿಹೇಸೇಸಿ। ಬ್ರಹ್ಮಾಯು, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಓರಮ್ಭಾಗಿಯಾನಂ ಸಂಯೋಜನಾನಂ ಪರಿಕ್ಖಯಾ ಓಪಪಾತಿಕೋ ಹೋತಿ, ತತ್ಥ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೀ, ಅನಾವತ್ತಿಧಮ್ಮೋ ತಸ್ಮಾ ಲೋಕಾ’’ತಿ।
Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena brahmāyussa brāhmaṇassa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi saddhiṃ bhikkhusaṅghena. Atha kho brahmāyu brāhmaṇo sattāhaṃ buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesi sampavāresi. Atha kho bhagavā tassa sattāhassa accayena videhesu cārikaṃ pakkāmi. Atha kho brahmāyu brāhmaṇo acirapakkantassa bhagavato kālamakāsi. Atha kho sambahulā bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘brahmāyu, bhante, brāhmaṇo kālaṅkato. Tassa kā gati, ko abhisamparāyo’’ti? ‘‘Paṇḍito, bhikkhave, brahmāyu brāhmaṇo paccapādi dhammassānudhammaṃ, na ca maṃ dhammādhikaraṇaṃ vihesesi. Brahmāyu, bhikkhave, brāhmaṇo pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti, tattha parinibbāyī, anāvattidhammo tasmā lokā’’ti.
ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಅತ್ತಮನಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದುನ್ತಿ।
Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಠಮಂ।
Brahmāyusuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೧. ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Brahmāyusuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೧. ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Brahmāyusuttavaṇṇanā
