Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അപദാനപാളി • Apadānapāḷi |
നമോ തസ്സ ഭഗവതോ അരഹതോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധസ്സ
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
ഖുദ്ദകനികായേ
Khuddakanikāye
ഥേരാപദാനപാളി
Therāpadānapāḷi
(പഠമോ ഭാഗോ)
(Paṭhamo bhāgo)
൧. ബുദ്ധവഗ്ഗോ
1. Buddhavaggo
൧. ബുദ്ധഅപദാനം
1. Buddhaapadānaṃ
൧.
1.
തഥാഗതം ജേതവനേ വസന്തം, അപുച്ഛി വേദേഹമുനീ നതങ്ഗോ;
Tathāgataṃ jetavane vasantaṃ, apucchi vedehamunī nataṅgo;
‘‘സബ്ബഞ്ഞുബുദ്ധാ കിര നാമ ഹോന്തി, ഭവന്തി തേ ഹേതുഭി കേഹി വീര’’.
‘‘Sabbaññubuddhā kira nāma honti, bhavanti te hetubhi kehi vīra’’.
൨.
2.
തദാഹ സബ്ബഞ്ഞുവരോ മഹേസീ, ആനന്ദഭദ്ദം മധുരസ്സരേന;
Tadāha sabbaññuvaro mahesī, ānandabhaddaṃ madhurassarena;
‘‘യേ പുബ്ബബുദ്ധേസു 1 കതാധികാരാ, അലദ്ധമോക്ഖാ ജിനസാസനേസു.
‘‘Ye pubbabuddhesu 2 katādhikārā, aladdhamokkhā jinasāsanesu.
൩.
3.
‘‘തേനേവ സമ്ബോധിമുഖേന ധീരാ, അജ്ഝാസയേനാപി മഹാബലേന;
‘‘Teneva sambodhimukhena dhīrā, ajjhāsayenāpi mahābalena;
പഞ്ഞായ തേജേന സുതിക്ഖപഞ്ഞാ, സബ്ബഞ്ഞുഭാവം അനുപാപുണന്തി.
Paññāya tejena sutikkhapaññā, sabbaññubhāvaṃ anupāpuṇanti.
൪.
4.
‘‘അഹമ്പി പുബ്ബബുദ്ധേസു, ബുദ്ധത്തമഭിപത്ഥയിം,
‘‘Ahampi pubbabuddhesu, buddhattamabhipatthayiṃ,
മനസായേവ ഹുത്വാന, ധമ്മരാജാ അസങ്ഖിയാ.
Manasāyeva hutvāna, dhammarājā asaṅkhiyā.
൫.
5.
‘‘അഥ ബുദ്ധാപദാനാനി, സുണാഥ സുദ്ധമാനസാ;
‘‘Atha buddhāpadānāni, suṇātha suddhamānasā;
തിംസപാരമിസമ്പുണ്ണാ, ധമ്മരാജാ അസങ്ഖിയാ.
Tiṃsapāramisampuṇṇā, dhammarājā asaṅkhiyā.
൬.
6.
‘‘സമ്ബോധിം ബുദ്ധസേട്ഠാനം, സസങ്ഘേ ലോകനായകേ;
‘‘Sambodhiṃ buddhaseṭṭhānaṃ, sasaṅghe lokanāyake;
൭.
7.
‘‘യാവതാ ബുദ്ധഖേത്തേസു, രതനാ വിജ്ജന്തിസങ്ഖിയാ;
‘‘Yāvatā buddhakhettesu, ratanā vijjantisaṅkhiyā;
൮.
8.
‘‘തത്ഥ രൂപിയഭൂമിയം, പാസാദം മാപയിം അഹം;
‘‘Tattha rūpiyabhūmiyaṃ, pāsādaṃ māpayiṃ ahaṃ;
നേകഭുമ്മം രതനമയം, ഉബ്ബിദ്ധം നഭമുഗ്ഗതം.
Nekabhummaṃ ratanamayaṃ, ubbiddhaṃ nabhamuggataṃ.
൯.
9.
‘‘വിചിത്തഥമ്ഭം സുകതം, സുവിഭത്തം മഹാരഹം;
‘‘Vicittathambhaṃ sukataṃ, suvibhattaṃ mahārahaṃ;
കനകമയസങ്ഘാടം, കോന്തച്ഛത്തേഹി മണ്ഡിതം.
Kanakamayasaṅghāṭaṃ, kontacchattehi maṇḍitaṃ.
൧൦.
10.
‘‘പഠമാ വേളുരിയാ ഭൂമി, വിമലബ്ഭസമാ സുഭാ;
‘‘Paṭhamā veḷuriyā bhūmi, vimalabbhasamā subhā;
നളിനജലജാകിണ്ണാ, വരകഞ്ചനഭൂമിയാ.
Naḷinajalajākiṇṇā, varakañcanabhūmiyā.
൧൧.
11.
‘‘പവാളംസാ പവാളവണ്ണാ, കാചി ലോഹിതകാ സുഭാ;
‘‘Pavāḷaṃsā pavāḷavaṇṇā, kāci lohitakā subhā;
ഇന്ദഗോപകവണ്ണാഭാ, ഭൂമി ഓഭാസതീ ദിസാ.
Indagopakavaṇṇābhā, bhūmi obhāsatī disā.
൧൨.
12.
‘‘സുവിഭത്താ ഘരമുഖാ, നിയ്യൂഹാ സീഹപഞ്ജരാ;
‘‘Suvibhattā gharamukhā, niyyūhā sīhapañjarā;
ചതുരോ വേദികാ ജാലാ, ഗന്ധാവേളാ മനോരമാ.
Caturo vedikā jālā, gandhāveḷā manoramā.
൧൩.
13.
‘‘നീലാ പീതാ ലോഹിതകാ, ഓദാതാ സുദ്ധകാളകാ;
‘‘Nīlā pītā lohitakā, odātā suddhakāḷakā;
കൂടാഗാരവരൂപേതാ, സത്തരതനഭൂസിതാ.
Kūṭāgāravarūpetā, sattaratanabhūsitā.
൧൪.
14.
‘‘ഓലോകമയാ പദുമാ, വാളവിഹങ്ഗസോഭിതാ;
‘‘Olokamayā padumā, vāḷavihaṅgasobhitā;
൧൫.
15.
‘‘ഹേമജാലേന സഞ്ഛന്നാ, സോണ്ണകിങ്കിണികായുതാ;
‘‘Hemajālena sañchannā, soṇṇakiṅkiṇikāyutā;
വാതവേഗേന കൂജന്തി, സോണ്ണമാലാ മനോരമാ.
Vātavegena kūjanti, soṇṇamālā manoramā.
൧൬.
16.
‘‘മഞ്ജേട്ഠകം ലോഹിതകം, പീതകം ഹരിപിഞ്ജരം;
‘‘Mañjeṭṭhakaṃ lohitakaṃ, pītakaṃ haripiñjaraṃ;
൧൭.
17.
മണിമയാ ലോഹിതങ്ഗാ, മസാരഗല്ലമയാ തഥാ;
Maṇimayā lohitaṅgā, masāragallamayā tathā;
നാനാസയനവിചിത്താ, സണ്ഹകാസികസന്ഥതാ.
Nānāsayanavicittā, saṇhakāsikasanthatā.
൧൮.
18.
‘‘കമ്പലാ ദുകൂലാ ചീനാ, പട്ടുണ്ണാ പണ്ഡുപാവുരാ;
‘‘Kampalā dukūlā cīnā, paṭṭuṇṇā paṇḍupāvurā;
വിവിധത്ഥരണം സബ്ബം, മനസാ പഞ്ഞപേസഹം.
Vividhattharaṇaṃ sabbaṃ, manasā paññapesahaṃ.
൧൯.
19.
‘‘താസു താസ്വേവ ഭൂമീസു, രതനകൂടലങ്കതം;
‘‘Tāsu tāsveva bhūmīsu, ratanakūṭalaṅkataṃ;
മണിവേരോചനാ ഉക്കാ, ധാരയന്താ സുതിട്ഠരേ.
Maṇiverocanā ukkā, dhārayantā sutiṭṭhare.
൨൦.
20.
‘‘സോഭന്തി ഏസികാ ഥമ്ഭാ, സുഭാ കഞ്ചനതോരണാ;
‘‘Sobhanti esikā thambhā, subhā kañcanatoraṇā;
ജമ്ബോനദാ സാരമയാ, അഥോ രജതമയാപി ച.
Jambonadā sāramayā, atho rajatamayāpi ca.
൨൧.
21.
‘‘നേകാ സന്ധീ സുവിഭത്താ, കവാടഗ്ഗളചിത്തിതാ;
‘‘Nekā sandhī suvibhattā, kavāṭaggaḷacittitā;
ഉഭതോ പുണ്ണഘടാനേകാ, പദുമുപ്പലസംയുതാ.
Ubhato puṇṇaghaṭānekā, padumuppalasaṃyutā.
൨൨.
22.
‘‘അതീതേ സബ്ബബുദ്ധേ ച, സസങ്ഘേ ലോകനായകേ;
‘‘Atīte sabbabuddhe ca, sasaṅghe lokanāyake;
പകതിവണ്ണരൂപേന, നിമ്മിനിത്വാ സസാവകേ.
Pakativaṇṇarūpena, nimminitvā sasāvake.
൨൩.
23.
‘‘തേന ദ്വാരേന പവിസിത്വാ, സബ്ബേ ബുദ്ധാ സസാവകാ;
‘‘Tena dvārena pavisitvā, sabbe buddhā sasāvakā;
സബ്ബസോണ്ണമയേ പീഠേ, നിസിന്നാ അരിയമണ്ഡലാ.
Sabbasoṇṇamaye pīṭhe, nisinnā ariyamaṇḍalā.
൨൪.
24.
‘‘യേ ച ഏതരഹി അത്ഥി, ബുദ്ധാ ലോകേ അനുത്തരാ;
‘‘Ye ca etarahi atthi, buddhā loke anuttarā;
അതീതേ വത്തമാനാ ച, ഭവനം സബ്ബേ സമാഹരിം.
Atīte vattamānā ca, bhavanaṃ sabbe samāhariṃ.
൨൫.
25.
‘‘പച്ചേകബുദ്ധേനേകസതേ, സയമ്ഭൂ അപരാജിതേ;
‘‘Paccekabuddhenekasate, sayambhū aparājite;
അതീതേ വത്തമാനേ ച, ഭവനം സബ്ബേ സമാഹരിം.
Atīte vattamāne ca, bhavanaṃ sabbe samāhariṃ.
൨൬.
26.
‘‘കപ്പരുക്ഖാ ബഹൂ അത്ഥി, യേ ദിബ്ബാ യേ ച മാനുസാ;
‘‘Kapparukkhā bahū atthi, ye dibbā ye ca mānusā;
സബ്ബം ദുസ്സം സമാഹന്താ, അച്ഛാദേമി തിചീവരം.
Sabbaṃ dussaṃ samāhantā, acchādemi ticīvaraṃ.
൨൭.
27.
‘‘ഖജ്ജം ഭോജ്ജം സായനീയം, സമ്പന്നം പാനഭോജനം;
‘‘Khajjaṃ bhojjaṃ sāyanīyaṃ, sampannaṃ pānabhojanaṃ;
മണിമയേ സുഭേ പത്തേ, സംപൂരേത്വാ അദാസഹം.
Maṇimaye subhe patte, saṃpūretvā adāsahaṃ.
൨൮.
28.
മധുരാ സക്ഖരാ ചേവ, തേലാ ച മധുഫാണിതാ.
Madhurā sakkharā ceva, telā ca madhuphāṇitā.
൨൯.
29.
‘‘തപ്പിതാ പരമന്നേന, സബ്ബേ തേ അരിയമണ്ഡലാ;
‘‘Tappitā paramannena, sabbe te ariyamaṇḍalā;
രതനഗബ്ഭം പവിസിത്വാ, കേസരീവ ഗുഹാസയാ.
Ratanagabbhaṃ pavisitvā, kesarīva guhāsayā.
൩൦.
30.
‘‘മഹാരഹമ്ഹി സയനേ, സീഹസേയ്യമകപ്പയും;
‘‘Mahārahamhi sayane, sīhaseyyamakappayuṃ;
൩൧.
31.
‘‘ഗോചരം സബ്ബബുദ്ധാനം, ഝാനരതിസമപ്പിതാ;
‘‘Gocaraṃ sabbabuddhānaṃ, jhānaratisamappitā;
അഞ്ഞേ ധമ്മാനി ദേസേന്തി, അഞ്ഞേ കീളന്തി ഇദ്ധിയാ.
Aññe dhammāni desenti, aññe kīḷanti iddhiyā.
൩൨.
32.
‘‘അഞ്ഞേ അഭിഞ്ഞാ അപ്പേന്തി, അഭിഞ്ഞാ വസിഭാവിതാ;
‘‘Aññe abhiññā appenti, abhiññā vasibhāvitā;
വികുബ്ബനാ വികുബ്ബന്തി, അഞ്ഞേനേകസഹസ്സിയോ.
Vikubbanā vikubbanti, aññenekasahassiyo.
൩൩.
33.
‘‘ബുദ്ധാപി ബുദ്ധേ പുച്ഛന്തി, വിസയം സബ്ബഞ്ഞുമാലയം;
‘‘Buddhāpi buddhe pucchanti, visayaṃ sabbaññumālayaṃ;
ഗമ്ഭീരം നിപുണം ഠാനം, പഞ്ഞായ വിനിബുജ്ഝരേ.
Gambhīraṃ nipuṇaṃ ṭhānaṃ, paññāya vinibujjhare.
൩൪.
34.
‘‘സാവകാ ബുദ്ധേ പുച്ഛന്തി, ബുദ്ധാ പുച്ഛന്തി സാവകേ;
‘‘Sāvakā buddhe pucchanti, buddhā pucchanti sāvake;
അഞ്ഞമഞ്ഞഞ്ച പുച്ഛിത്വാ 19, അഞ്ഞോഞ്ഞം ബ്യാകരോന്തി തേ.
Aññamaññañca pucchitvā 20, aññoññaṃ byākaronti te.
൩൫.
35.
‘‘ബുദ്ധാ പച്ചേകബുദ്ധാ ച, സാവകാ പരിചാരകാ;
‘‘Buddhā paccekabuddhā ca, sāvakā paricārakā;
ഏവം സകായ രതിയാ, പാസാദേഭിരമന്തി തേ.
Evaṃ sakāya ratiyā, pāsādebhiramanti te.
൩൬.
36.
‘‘ഛത്താ തിട്ഠന്തു രതനാ, കഞ്ചനാവേളപന്തികാ;
‘‘Chattā tiṭṭhantu ratanā, kañcanāveḷapantikā;
൩൭.
37.
‘‘ഭവന്തു ചേളവിതാനാ, സോണ്ണതാരകചിത്തിതാ;
‘‘Bhavantu ceḷavitānā, soṇṇatārakacittitā;
വിചിത്തമല്യവിതതാ, സബ്ബേ ധാരേന്തു മത്ഥകേ.
Vicittamalyavitatā, sabbe dhārentu matthake.
൩൮.
38.
‘‘വിതതാ മല്യദാമേഹി, ഗന്ധദാമേഹി സോഭിതാ;
‘‘Vitatā malyadāmehi, gandhadāmehi sobhitā;
ദുസ്സദാമപരികിണ്ണാ, രതനദാമഭൂസിതാ.
Dussadāmaparikiṇṇā, ratanadāmabhūsitā.
൩൯.
39.
‘‘പുപ്ഫാഭികിണ്ണാ സുചിത്താ, സുരഭിഗന്ധഭൂസിതാ;
‘‘Pupphābhikiṇṇā sucittā, surabhigandhabhūsitā;
൪൦.
40.
‘‘ചതുദ്ദിസാ പോക്ഖരഞ്ഞോ, പദുമുപ്പലസന്ഥതാ;
‘‘Catuddisā pokkharañño, padumuppalasanthatā;
സോവണ്ണരൂപാ ഖായന്തു, പദ്മംരേണുരജുഗ്ഗതാ.
Sovaṇṇarūpā khāyantu, padmaṃreṇurajuggatā.
൪൧.
41.
‘‘പുപ്ഫന്തു പാദപാ സബ്ബേ, പാസാദസ്സ സമന്തതോ;
‘‘Pupphantu pādapā sabbe, pāsādassa samantato;
സയഞ്ച പുപ്ഫാ മുഞ്ചിത്വാ, ഗന്ത്വാ ഭവനമോകിരും.
Sayañca pupphā muñcitvā, gantvā bhavanamokiruṃ.
൪൨.
42.
‘‘സിഖിനോ തത്ഥ നച്ചന്തു, ദിബ്ബഹംസാ പകൂജരേ;
‘‘Sikhino tattha naccantu, dibbahaṃsā pakūjare;
കരവീകാ ച ഗായന്തു, ദിജസങ്ഘാ സമന്തതോ.
Karavīkā ca gāyantu, dijasaṅghā samantato.
൪൩.
43.
‘‘ഭേരിയോ സബ്ബാ വജ്ജന്തു, വീണാ സബ്ബാ രസന്തു 25 താ;
‘‘Bheriyo sabbā vajjantu, vīṇā sabbā rasantu 26 tā;
സബ്ബാ സങ്ഗീതി വത്തന്തു, പാസാദസ്സ സമന്തതോ.
Sabbā saṅgīti vattantu, pāsādassa samantato.
൪൪.
44.
‘‘യാവതാ ബുദ്ധഖേത്തമ്ഹി, ചക്കവാളേ തതോ പരേ;
‘‘Yāvatā buddhakhettamhi, cakkavāḷe tato pare;
മഹന്താ ജോതിസമ്പന്നാ, അച്ഛിന്നാ രതനാമയാ.
Mahantā jotisampannā, acchinnā ratanāmayā.
൪൫.
45.
‘‘തിട്ഠന്തു സോണ്ണപല്ലങ്കാ, ദീപരുക്ഖാ ജലന്തു തേ;
‘‘Tiṭṭhantu soṇṇapallaṅkā, dīparukkhā jalantu te;
ഭവന്തു ഏകപജ്ജോതാ, ദസസഹസ്സിപരമ്പരാ.
Bhavantu ekapajjotā, dasasahassiparamparā.
൪൬.
46.
‘‘ഗണികാ ലാസികാ ചേവ, നച്ചന്തു അച്ഛരാഗണാ;
‘‘Gaṇikā lāsikā ceva, naccantu accharāgaṇā;
നാനാരങ്ഗാ പദിസ്സന്തു, പാസാദസ്സ സമന്തതോ.
Nānāraṅgā padissantu, pāsādassa samantato.
൪൭.
47.
‘‘ദുമഗ്ഗേ പബ്ബതഗ്ഗേ വാ, സിനേരുഗിരിമുദ്ധനി;
‘‘Dumagge pabbatagge vā, sinerugirimuddhani;
ഉസ്സാപേമി ധജം സബ്ബം, വിചിത്തം പഞ്ചവണ്ണികം.
Ussāpemi dhajaṃ sabbaṃ, vicittaṃ pañcavaṇṇikaṃ.
൪൮.
48.
‘‘നരാ നാഗാ ച ഗന്ധബ്ബാ, സബ്ബേ ദേവാ ഉപേന്തു തേ;
‘‘Narā nāgā ca gandhabbā, sabbe devā upentu te;
നമസ്സന്താ പഞ്ജലികാ, പാസാദം പരിവാരയും.
Namassantā pañjalikā, pāsādaṃ parivārayuṃ.
൪൯.
49.
‘‘യം കിഞ്ചി കുസലം കമ്മം, കത്തബ്ബം കിരിയം മമ;
‘‘Yaṃ kiñci kusalaṃ kammaṃ, kattabbaṃ kiriyaṃ mama;
കായേന വാചാ മനസാ, തിദസേ സുകതം കതം.
Kāyena vācā manasā, tidase sukataṃ kataṃ.
൫൦.
50.
‘‘യേ സത്താ സഞ്ഞിനോ അത്ഥി, യേ ച സത്താ അസഞ്ഞിനോ;
‘‘Ye sattā saññino atthi, ye ca sattā asaññino;
കതം പുഞ്ഞഫലം മയ്ഹം, സബ്ബേ ഭാഗീ ഭവന്തു തേ.
Kataṃ puññaphalaṃ mayhaṃ, sabbe bhāgī bhavantu te.
൫൧.
51.
‘‘യേസം കതം സുവിദിതം, ദിന്നം പുഞ്ഞഫലം മയാ;
‘‘Yesaṃ kataṃ suviditaṃ, dinnaṃ puññaphalaṃ mayā;
൫൨.
52.
൫൩.
53.
‘‘മനസാ ദാനം മയാ ദിന്നം, മനസാ പസാദമാവഹിം;
‘‘Manasā dānaṃ mayā dinnaṃ, manasā pasādamāvahiṃ;
പൂജിതാ സബ്ബസമ്ബുദ്ധാ, പച്ചേകാ ജിനസാവകാ.
Pūjitā sabbasambuddhā, paccekā jinasāvakā.
൫൪.
54.
‘‘തേന കമ്മേന സുകതേന, ചേതനാപണിധീഹി ച;
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ജഹിത്വാ മാനുസം ദേഹം, താവതിംസമഗച്ഛഹം.
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
൫൫.
55.
‘‘ദുവേ ഭവേ പജാനാമി, ദേവത്തേ അഥ മാനുസേ;
‘‘Duve bhave pajānāmi, devatte atha mānuse;
അഞ്ഞം ഗതിം ന ജാനാമി, മനസാ പത്ഥനാഫലം.
Aññaṃ gatiṃ na jānāmi, manasā patthanāphalaṃ.
൫൬.
56.
‘‘ദേവാനം അധികോ ഹോമി, ഭവാമി മനുജാധിപോ;
‘‘Devānaṃ adhiko homi, bhavāmi manujādhipo;
രൂപലക്ഖണസമ്പന്നോ, പഞ്ഞായ അസമോ ഭവേ.
Rūpalakkhaṇasampanno, paññāya asamo bhave.
൫൭.
57.
‘‘ഭോജനം വിവിധം സേട്ഠം, രതനഞ്ച അനപ്പകം;
‘‘Bhojanaṃ vividhaṃ seṭṭhaṃ, ratanañca anappakaṃ;
൫൮.
58.
‘‘പഥബ്യാ പബ്ബതേ ചേവ, ആകാസേ ഉദകേ വനേ;
‘‘Pathabyā pabbate ceva, ākāse udake vane;
യം യം ഹത്ഥം പസാരേമി, ദിബ്ബാ ഭക്ഖാ ഉപേന്തി മം.
Yaṃ yaṃ hatthaṃ pasāremi, dibbā bhakkhā upenti maṃ.
൫൯.
59.
‘‘പഥബ്യാ പബ്ബതേ ചേവ, ആകാസേ ഉദകേ വനേ;
‘‘Pathabyā pabbate ceva, ākāse udake vane;
യം യം ഹത്ഥം പസാരേമി, രതനാ സബ്ബേ ഉപേന്തി മം.
Yaṃ yaṃ hatthaṃ pasāremi, ratanā sabbe upenti maṃ.
൬൦.
60.
‘‘പഥബ്യാ പബ്ബതേ ചേവ, ആകാസേ ഉദകേ വനേ;
‘‘Pathabyā pabbate ceva, ākāse udake vane;
യം യം ഹത്ഥം പസാരേമി, സബ്ബേ ഗന്ധാ ഉപേന്തി മം.
Yaṃ yaṃ hatthaṃ pasāremi, sabbe gandhā upenti maṃ.
൬൧.
61.
‘‘പഥബ്യാ പബ്ബതേ ചേവ, ആകാസേ ഉദകേ വനേ;
‘‘Pathabyā pabbate ceva, ākāse udake vane;
൬൨.
62.
‘‘പഥബ്യാ പബ്ബതേ ചേവ, ആകാസേ ഉദകേ വനേ;
‘‘Pathabyā pabbate ceva, ākāse udake vane;
യം യം ഹത്ഥം പസാരേമി, സബ്ബേ മാലാ ഉപേന്തി മം.
Yaṃ yaṃ hatthaṃ pasāremi, sabbe mālā upenti maṃ.
൬൩.
63.
‘‘പഥബ്യാ പബ്ബതേ ചേവ, ആകാസേ ഉദകേ വനേ;
‘‘Pathabyā pabbate ceva, ākāse udake vane;
യം യം ഹത്ഥം പസാരേമി, അലങ്കാരാ ഉപേന്തി മം.
Yaṃ yaṃ hatthaṃ pasāremi, alaṅkārā upenti maṃ.
൬൪.
64.
‘‘പഥബ്യാ പബ്ബതേ ചേവ, ആകാസേ ഉദകേ വനേ;
‘‘Pathabyā pabbate ceva, ākāse udake vane;
യം യം ഹത്ഥം പസാരേമി, സബ്ബാ കഞ്ഞാ ഉപേന്തി മം.
Yaṃ yaṃ hatthaṃ pasāremi, sabbā kaññā upenti maṃ.
൬൫.
65.
‘‘പഥബ്യാ പബ്ബതേ ചേവ, ആകാസേ ഉദകേ വനേ;
‘‘Pathabyā pabbate ceva, ākāse udake vane;
യം യം ഹത്ഥം പസാരേമി, മധുസക്ഖരാ ഉപേന്തി മം.
Yaṃ yaṃ hatthaṃ pasāremi, madhusakkharā upenti maṃ.
൬൬.
66.
‘‘പഥബ്യാ പബ്ബതേ ചേവ, ആകാസേ ഉദകേ വനേ;
‘‘Pathabyā pabbate ceva, ākāse udake vane;
യം യം ഹത്ഥം പസാരേമി, സബ്ബേ ഖജ്ജാ ഉപേന്തി മം.
Yaṃ yaṃ hatthaṃ pasāremi, sabbe khajjā upenti maṃ.
൬൭.
67.
൬൮.
68.
‘‘നാദേന്തോ പബ്ബതം സേലം, ഗജ്ജേന്തോ ബഹലം ഗിരിം;
‘‘Nādento pabbataṃ selaṃ, gajjento bahalaṃ giriṃ;
സദേവകം ഹാസയന്തോ, ബുദ്ധോ ലോകേ ഭവാമഹം.
Sadevakaṃ hāsayanto, buddho loke bhavāmahaṃ.
൬൯.
69.
‘‘ദിസാ ദസവിധാ ലോകേ, യായതോ നത്ഥി അന്തകം;
‘‘Disā dasavidhā loke, yāyato natthi antakaṃ;
തസ്മിഞ്ച ദിസാഭാഗമ്ഹി, ബുദ്ധഖേത്താ അസങ്ഖിയാ.
Tasmiñca disābhāgamhi, buddhakhettā asaṅkhiyā.
൭൦.
70.
‘‘പഭാ പകിത്തിതാ മയ്ഹം, യമകാ രംസിവാഹനാ;
‘‘Pabhā pakittitā mayhaṃ, yamakā raṃsivāhanā;
ഏത്ഥന്തരേ രംസിജാലം, ആലോകോ വിപുലോ ഭവേ.
Etthantare raṃsijālaṃ, āloko vipulo bhave.
൭൧.
71.
‘‘ഏത്തകേ ലോകധാതുമ്ഹി, സബ്ബേ പസ്സന്തു മം ജനാ;
‘‘Ettake lokadhātumhi, sabbe passantu maṃ janā;
൭൨.
72.
‘‘വിസിട്ഠമധുനാദേന, അമതഭേരിമാഹനിം;
‘‘Visiṭṭhamadhunādena, amatabherimāhaniṃ;
ഏത്ഥന്തരേ ജനാ സബ്ബേ, സുണന്തു മധുരം ഗിരം.
Etthantare janā sabbe, suṇantu madhuraṃ giraṃ.
൭൩.
73.
‘‘ധമ്മമേഘേന വസ്സന്തേ, സബ്ബേ ഹോന്തു അനാസവാ;
‘‘Dhammameghena vassante, sabbe hontu anāsavā;
യേത്ഥ പച്ഛിമകാ സത്താ, സോതാപന്നാ ഭവന്തു തേ.
Yettha pacchimakā sattā, sotāpannā bhavantu te.
൭൪.
74.
‘‘ദത്വാ ദാതബ്ബകം ദാനം, സീലം പൂരേത്വാ അസേസതോ;
‘‘Datvā dātabbakaṃ dānaṃ, sīlaṃ pūretvā asesato;
നേക്ഖമ്മപാരമിം ഗന്ത്വാ, പത്തോ സമ്ബോധിമുത്തമം.
Nekkhammapāramiṃ gantvā, patto sambodhimuttamaṃ.
൭൫.
75.
‘‘പണ്ഡിതേ പരിപുച്ഛിത്വാ, കത്വാ വീരിയമുത്തമം;
‘‘Paṇḍite paripucchitvā, katvā vīriyamuttamaṃ;
ഖന്തിയാ പാരമിം ഗന്ത്വാ, പത്തോ സമ്ബോധിമുത്തമം.
Khantiyā pāramiṃ gantvā, patto sambodhimuttamaṃ.
൭൬.
76.
‘‘കത്വാ ദള്ഹമധിട്ഠാനം, സച്ചപാരമി പൂരിയ;
‘‘Katvā daḷhamadhiṭṭhānaṃ, saccapārami pūriya;
മേത്തായ പാരമിം ഗന്ത്വാ, പത്തോ സമ്ബോധിമുത്തമം.
Mettāya pāramiṃ gantvā, patto sambodhimuttamaṃ.
൭൭.
77.
സബ്ബത്ഥ സമകോ ഹുത്വാ, പത്തോ സമ്ബോധിമുത്തമം.
Sabbattha samako hutvā, patto sambodhimuttamaṃ.
൭൮.
78.
‘‘കോസജ്ജം ഭയതോ ദിസ്വാ, വീരിയം ചാപി ഖേമതോ;
‘‘Kosajjaṃ bhayato disvā, vīriyaṃ cāpi khemato;
ആരദ്ധവീരിയാ ഹോഥ, ഏസാ ബുദ്ധാനുസാസനീ.
Āraddhavīriyā hotha, esā buddhānusāsanī.
൭൯.
79.
‘‘വിവാദം ഭയതോ ദിസ്വാ, അവിവാദഞ്ച ഖേമതോ;
‘‘Vivādaṃ bhayato disvā, avivādañca khemato;
സമഗ്ഗാ സഖിലാ ഹോഥ, ഏസാ ബുദ്ധാനുസാസനീ.
Samaggā sakhilā hotha, esā buddhānusāsanī.
൮൦.
80.
‘‘പമാദം ഭയതോ ദിസ്വാ, അപ്പമാദഞ്ച ഖേമതോ;
‘‘Pamādaṃ bhayato disvā, appamādañca khemato;
ഭാവേഥട്ഠങ്ഗികം മഗ്ഗം, ഏസാ ബുദ്ധാനുസാസനീ.
Bhāvethaṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ, esā buddhānusāsanī.
൮൧.
81.
സമ്ബുദ്ധേ അരഹന്തേ ച, വന്ദമാനാ നമസ്സഥ.
Sambuddhe arahante ca, vandamānā namassatha.
൮൨.
82.
‘‘ഏവം അചിന്തിയാ ബുദ്ധാ, ബുദ്ധധമ്മാ അചിന്തിയാ;
‘‘Evaṃ acintiyā buddhā, buddhadhammā acintiyā;
അചിന്തിയേ പസന്നാനം, വിപാകോ ഹോതി അചിന്തിയോ’’’.
Acintiye pasannānaṃ, vipāko hoti acintiyo’’’.
ഇത്ഥം സുദം ഭഗവാ അത്തനോ ബുദ്ധചരിയം സമ്ഭാവയമാനോ ബുദ്ധാപദാനിയം 47 നാമ ധമ്മപരിയായം അഭാസിത്ഥാതി.
Itthaṃ sudaṃ bhagavā attano buddhacariyaṃ sambhāvayamāno buddhāpadāniyaṃ 48 nāma dhammapariyāyaṃ abhāsitthāti.
ബുദ്ധാപദാനം സമത്തം.
Buddhāpadānaṃ samattaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / അപദാന-അട്ഠകഥാ • Apadāna-aṭṭhakathā
അബ്ഭന്തരനിദാനവണ്ണനാ • Abbhantaranidānavaṇṇanā
൧. ബുദ്ധഅപദാനവണ്ണനാ • 1. Buddhaapadānavaṇṇanā