Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മിലിന്ദപഞ്ഹപാളി • Milindapañhapāḷi |
൭. ബുദ്ധപൂജനപഞ്ഹോ
7. Buddhapūjanapañho
൭. ‘‘ഭന്തേ നാഗസേന, ഭാസിതമ്പേതം തഥാഗതേന ‘അബ്യാവടാ തുമ്ഹേ, ആനന്ദ, ഹോഥ തഥാഗതസ്സ സരീരപൂജായാ’തി. പുന ച ഭണിതം –
7. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ tathāgatena ‘abyāvaṭā tumhe, ānanda, hotha tathāgatassa sarīrapūjāyā’ti. Puna ca bhaṇitaṃ –
‘‘‘പൂജേഥ നം പൂജനിയസ്സ ധാതും;
‘‘‘Pūjetha naṃ pūjaniyassa dhātuṃ;
ഏവം കരാ സഗ്ഗമിതോ ഗമിസ്സഥാ’തി.
Evaṃ karā saggamito gamissathā’ti.
‘‘യദി, ഭന്തേ നാഗസേന, തഥാഗതേന ഭണിതം ‘അബ്യാവടാ തുമ്ഹേ, ആനന്ദ, ഹോഥ തഥാഗതസ്സ സരീരപൂജായാ’തി, തേന ഹി ‘പൂജേഥ നം പൂജനിയസ്സ ധാതും, ഏവം കരാ സഗ്ഗമിതോ ഗമിസ്സഥാ’തി യം വചനം, തം മിച്ഛാ. യദി തഥാഗതേന ഭണിതം ‘പൂജേഥ നം പൂജനിയസ്സ ധാതും, ഏവം കരാ സഗ്ഗമിതോ ഗമിസ്സഥാ’തി, തേന ഹി ‘അബ്യാവടാ തുമ്ഹേ ആനന്ദ, ഹോഥ തഥാഗതസ്സ സരീരപൂജായാ’തി തമ്പി വചനം മിച്ഛാ. അയമ്പി ഉഭതോ കോടികോ പഞ്ഹോ തവാനുപ്പത്തോ, സോ തയാ നിബ്ബാഹിതബ്ബോ’’തി.
‘‘Yadi, bhante nāgasena, tathāgatena bhaṇitaṃ ‘abyāvaṭā tumhe, ānanda, hotha tathāgatassa sarīrapūjāyā’ti, tena hi ‘pūjetha naṃ pūjaniyassa dhātuṃ, evaṃ karā saggamito gamissathā’ti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi tathāgatena bhaṇitaṃ ‘pūjetha naṃ pūjaniyassa dhātuṃ, evaṃ karā saggamito gamissathā’ti, tena hi ‘abyāvaṭā tumhe ānanda, hotha tathāgatassa sarīrapūjāyā’ti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘ഭാസിതമ്പേതം, മഹാരാജ, ഭഗവതാ ‘അബ്യാവടാ തുമ്ഹേ, ആനന്ദ, ഹോഥ തഥാഗതസ്സ സരീരപൂജായാ’തി, പുന ച ഭണിതം ‘പൂജേഥ നം പൂജനിയസ്സ ധാതും, ഏവം കരാ സഗ്ഗമിതോ ഗമിസ്സഥാ’തി, തഞ്ച പന ന സബ്ബേസം ജിനപുത്താനം യേവ ആരബ്ഭ ഭണിതം ‘അബ്യാവടാ തുമ്ഹേ, ആനന്ദ, ഹോഥ തഥാഗതസ്സ സരീരപൂജായാ’തി. അകമ്മം ഹേതം, മഹാരാജ, ജിനപുത്താനം യദിദം പൂജാ, സമ്മസനം സങ്ഖാരാനം, യോനിസോ മനസികാരോ, സതിപട്ഠാനാനുപസ്സനാ, ആരമ്മണസാരഗ്ഗാഹോ, കിലേസയുദ്ധം, സദത്ഥമനുയുഞ്ജനാ, ഏതം ജിനപുത്താനം കരണീയം, അവസേസാനം ദേവമനുസ്സാനം പൂജാ കരണീയാ.
‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā ‘abyāvaṭā tumhe, ānanda, hotha tathāgatassa sarīrapūjāyā’ti, puna ca bhaṇitaṃ ‘pūjetha naṃ pūjaniyassa dhātuṃ, evaṃ karā saggamito gamissathā’ti, tañca pana na sabbesaṃ jinaputtānaṃ yeva ārabbha bhaṇitaṃ ‘abyāvaṭā tumhe, ānanda, hotha tathāgatassa sarīrapūjāyā’ti. Akammaṃ hetaṃ, mahārāja, jinaputtānaṃ yadidaṃ pūjā, sammasanaṃ saṅkhārānaṃ, yoniso manasikāro, satipaṭṭhānānupassanā, ārammaṇasāraggāho, kilesayuddhaṃ, sadatthamanuyuñjanā, etaṃ jinaputtānaṃ karaṇīyaṃ, avasesānaṃ devamanussānaṃ pūjā karaṇīyā.
‘‘യഥാ, മഹാരാജ, മഹിയാ രാജപുത്താനം ഹത്ഥിഅസ്സരഥധനുഥരുലേഖമുദ്ദാസിക്ഖാഖഗ്ഗമന്തസുതി- സമ്മുതിയുദ്ധയുജ്ഝാപനകിരിയാ കരണീയാ, അവസേസാനം പുഥുവേസ്സസുദ്ദാനം കസി വണിജ്ജാ ഗോരക്ഖാ കരണീയാ, ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, അകമ്മം ഹേതം ജിനപുത്താനം യദിദം പൂജാ, സമ്മസനം സങ്ഖാരാനം, യോനിസോ മനസികാരോ, സതിപട്ഠാനാനുപസ്സനാ, ആരമ്മണസാരഗ്ഗാഹോ, കിലേസയുദ്ധം, സദത്ഥമനുയുഞ്ജനാ, ഏതം ജിനപുത്താനം കരണീയം, അവസേസാനം ദേവമനുസ്സാനം പൂജാ കരണീയാ.
‘‘Yathā, mahārāja, mahiyā rājaputtānaṃ hatthiassarathadhanutharulekhamuddāsikkhākhaggamantasuti- sammutiyuddhayujjhāpanakiriyā karaṇīyā, avasesānaṃ puthuvessasuddānaṃ kasi vaṇijjā gorakkhā karaṇīyā, evameva kho, mahārāja, akammaṃ hetaṃ jinaputtānaṃ yadidaṃ pūjā, sammasanaṃ saṅkhārānaṃ, yoniso manasikāro, satipaṭṭhānānupassanā, ārammaṇasāraggāho, kilesayuddhaṃ, sadatthamanuyuñjanā, etaṃ jinaputtānaṃ karaṇīyaṃ, avasesānaṃ devamanussānaṃ pūjā karaṇīyā.
‘‘യഥാ വാ പന, മഹാരാജ, ബ്രാഹ്മണമാണവകാനം ഇരുവേദം യജുവേദം സാമവേദം അഥബ്ബണവേദം ലക്ഖണം ഇതിഹാസം പുരാണം നിഘണ്ഡു കേടുഭം അക്ഖരപ്പഭേദം പദം വേയ്യാകരണം ഭാസമഗ്ഗം ഉപ്പാതം സുപിനം നിമിത്തം ഛളങ്ഗം ചന്ദഗ്ഗാഹം സൂരിയഗ്ഗാഹം സുക്കരാഹുചരിതം ഉളുഗ്ഗഹയുദ്ധം 1 ദേവദുന്ദുഭിസ്സരം ഓക്കന്തി ഉക്കാപാതം ഭൂമികമ്മം 2 ദിസാദാഹം ഭുമ്മന്തലിക്ഖം ജോതിസം ലോകായതികം സാചക്കം മിഗചക്കം അന്തരചക്കം മിസ്സകുപ്പാദം സകുണരുതരവിതം 3 സിക്ഖാ കരണീയാ, അവസേസാനം പുഥുവേസ്സസുദ്ദാനം കസി വണിജ്ജാ ഗോരക്ഖാ കരണീയാ, ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, അകമ്മം ഹേതം ജിനപുത്താനം യദിദം പൂജാ, സമ്മസനം സങ്ഖാരാനം, യോനിസോ മനസികാരോ, സതിപട്ഠാനാനുപസ്സനാ, ആരമ്മണസാരഗ്ഗാഹോ, കിലേസയുദ്ധം, സദത്ഥമനുയുഞ്ജനാ, ഏതം ജിനപുത്താനം കരണീയം, അവസേസാനം ദേവമനുസ്സാനം പൂജാ കരണീയാ, തസ്മാ, മഹാരാജ, തഥാഗതോ ‘മാ ഇമേ അകമ്മേ യുഞ്ജന്തു, കമ്മേ ഇമേ യുഞ്ജന്തൂ’തി ആഹ ‘അബ്യാവടാ തുമ്ഹേ, ആനന്ദ, ഹോഥ തഥാഗതസ്സ സരീരപൂജായാ’തി. യദേതം, മഹാരാജ, തഥാഗതോ ന ഭണേയ്യ, പത്തചീവരമ്പി അത്തനോ പരിയാദാപേത്വാ ഭിക്ഖൂ ബുദ്ധപൂജം യേവ കരേയ്യു’’ന്തി. ‘‘സാധു, ഭന്തേ നാഗസേന, ഏവമേതം തഥാ സമ്പടിച്ഛാമീ’’തി.
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, brāhmaṇamāṇavakānaṃ iruvedaṃ yajuvedaṃ sāmavedaṃ athabbaṇavedaṃ lakkhaṇaṃ itihāsaṃ purāṇaṃ nighaṇḍu keṭubhaṃ akkharappabhedaṃ padaṃ veyyākaraṇaṃ bhāsamaggaṃ uppātaṃ supinaṃ nimittaṃ chaḷaṅgaṃ candaggāhaṃ sūriyaggāhaṃ sukkarāhucaritaṃ uḷuggahayuddhaṃ 4 devadundubhissaraṃ okkanti ukkāpātaṃ bhūmikammaṃ 5 disādāhaṃ bhummantalikkhaṃ jotisaṃ lokāyatikaṃ sācakkaṃ migacakkaṃ antaracakkaṃ missakuppādaṃ sakuṇarutaravitaṃ 6 sikkhā karaṇīyā, avasesānaṃ puthuvessasuddānaṃ kasi vaṇijjā gorakkhā karaṇīyā, evameva kho, mahārāja, akammaṃ hetaṃ jinaputtānaṃ yadidaṃ pūjā, sammasanaṃ saṅkhārānaṃ, yoniso manasikāro, satipaṭṭhānānupassanā, ārammaṇasāraggāho, kilesayuddhaṃ, sadatthamanuyuñjanā, etaṃ jinaputtānaṃ karaṇīyaṃ, avasesānaṃ devamanussānaṃ pūjā karaṇīyā, tasmā, mahārāja, tathāgato ‘mā ime akamme yuñjantu, kamme ime yuñjantū’ti āha ‘abyāvaṭā tumhe, ānanda, hotha tathāgatassa sarīrapūjāyā’ti. Yadetaṃ, mahārāja, tathāgato na bhaṇeyya, pattacīvarampi attano pariyādāpetvā bhikkhū buddhapūjaṃ yeva kareyyu’’nti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
ബുദ്ധപൂജനപഞ്ഹോ സത്തമോ.
Buddhapūjanapañho sattamo.
Footnotes: