| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā |
๓. พุทฺธสญฺญกเตฺถรอปทานวณฺณนา
3. Buddhasaññakattheraapadānavaṇṇanā
ทุมเคฺค ปํสุกูลิกนฺติอาทิกํ อายสฺมโต พุทฺธสญฺญกเตฺถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุเทฺธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฎฺฎูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินโนฺต ติสฺสสฺส ภควโต กาเล เอกสฺมิํ กุลเคเห นิพฺพโตฺต วุทฺธิปฺปโตฺต สทฺธาชาโต ทุมเคฺค ลคฺคิตํ ภควโต ปํสุกูลจีวรํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส ‘‘อรหทฺธช’’นฺติ จิเนฺตตฺวา วนฺทนปูชนาทิสกฺการมกาสิฯ โส เตน ปุญฺญกเมฺมน เทวมนุสฺสสมฺปตฺติมนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท วิภวสมฺปเนฺน เอกสฺมิํ กุลเคเห นิพฺพโตฺต สทฺธาชาโต ปพฺพชิตฺวา นจิรเสฺสว อรหา อโหสิฯ
Dumagge paṃsukūlikantiādikaṃ āyasmato buddhasaññakattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto tissassa bhagavato kāle ekasmiṃ kulagehe nibbatto vuddhippatto saddhājāto dumagge laggitaṃ bhagavato paṃsukūlacīvaraṃ disvā pasannamānaso ‘‘arahaddhaja’’nti cintetvā vandanapūjanādisakkāramakāsi. So tena puññakammena devamanussasampattimanubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde vibhavasampanne ekasmiṃ kulagehe nibbatto saddhājāto pabbajitvā nacirasseva arahā ahosi.
๙. โส ปตฺตอรหตฺตาธิคโม อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสโนฺต ทุมเคฺค ปํสุกูลิกนฺติอาทิมาหฯ ตตฺถ ธุนาติ กมฺปตีติ ทุโมฯ ทุหติ ปูเรติ อากาสตลนฺติ วา ทุโม, ทุมสฺส อโคฺค โกฎีติ ทุมโคฺค, ตสฺมิํ ทุมเคฺคฯ ปํสุมิว ปฎิกฺกูลภาวํ อมนุญฺญภาวํ อุลติ คจฺฉตีติ ปํสุกูลํ, ปํสุกูลเมว ปํสุกูลิกํ, สตฺถุโน ปํสุกูลํ ทุมเคฺค ลคฺคิตํ ทิสฺวา อหํ อญฺชลิํ ปคฺคเหตฺวา ตํ ปํสุกูลํ อวนฺทิํ ปณามมกาสินฺติ อโตฺถฯ ตนฺติ นิปาตมตฺตํฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ
9. So pattaarahattādhigamo attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento dumagge paṃsukūlikantiādimāha. Tattha dhunāti kampatīti dumo. Duhati pūreti ākāsatalanti vā dumo, dumassa aggo koṭīti dumaggo, tasmiṃ dumagge. Paṃsumiva paṭikkūlabhāvaṃ amanuññabhāvaṃ ulati gacchatīti paṃsukūlaṃ, paṃsukūlameva paṃsukūlikaṃ, satthuno paṃsukūlaṃ dumagge laggitaṃ disvā ahaṃ añjaliṃ paggahetvā taṃ paṃsukūlaṃ avandiṃ paṇāmamakāsinti attho. Tanti nipātamattaṃ. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
พุทฺธสญฺญกเตฺถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ
Buddhasaññakattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi / ๓. พุทฺธสญฺญกเตฺถรอปทานํ • 3. Buddhasaññakattheraapadānaṃ
