| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / धम्मपदपाळि • Dhammapadapāḷi |
१४. बुद्धवग्गो
14. Buddhavaggo
१७९.
179.
यस्स जितं नावजीयति, जितं यस्स 1 नो याति कोचि लोके।
Yassa jitaṃ nāvajīyati, jitaṃ yassa 2 no yāti koci loke;
तं बुद्धमनन्तगोचरं, अपदं केन पदेन नेस्सथ॥
Taṃ buddhamanantagocaraṃ, apadaṃ kena padena nessatha.
१८०.
180.
यस्स जालिनी विसत्तिका, तण्हा नत्थि कुहिञ्चि नेतवे।
Yassa jālinī visattikā, taṇhā natthi kuhiñci netave;
तं बुद्धमनन्तगोचरं, अपदं केन पदेन नेस्सथ॥
Taṃ buddhamanantagocaraṃ, apadaṃ kena padena nessatha.
१८१.
181.
ये झानपसुता धीरा, नेक्खम्मूपसमे रता।
Ye jhānapasutā dhīrā, nekkhammūpasame ratā;
देवापि तेसं पिहयन्ति, सम्बुद्धानं सतीमतं॥
Devāpi tesaṃ pihayanti, sambuddhānaṃ satīmataṃ.
१८२.
182.
किच्छो मनुस्सपटिलाभो, किच्छं मच्चान जीवितं।
Kiccho manussapaṭilābho, kicchaṃ maccāna jīvitaṃ;
किच्छं सद्धम्मस्सवनं, किच्छो बुद्धानमुप्पादो॥
Kicchaṃ saddhammassavanaṃ, kiccho buddhānamuppādo.
१८३.
183.
१८४.
184.
खन्ती परमं तपो तितिक्खा, निब्बानं 7 परमं वदन्ति बुद्धा।
Khantī paramaṃ tapo titikkhā, nibbānaṃ 8 paramaṃ vadanti buddhā;
न हि पब्बजितो परूपघाती, न 9 समणो होति परं विहेठयन्तो॥
Na hi pabbajito parūpaghātī, na 10 samaṇo hoti paraṃ viheṭhayanto.
१८५.
185.
मत्तञ्ञुता च भत्तस्मिं, पन्तञ्च सयनासनं।
Mattaññutā ca bhattasmiṃ, pantañca sayanāsanaṃ;
अधिचित्ते च आयोगो, एतं बुद्धान सासनं॥
Adhicitte ca āyogo, etaṃ buddhāna sāsanaṃ.
१८६.
186.
न कहापणवस्सेन, तित्ति कामेसु विज्जति।
Na kahāpaṇavassena, titti kāmesu vijjati;
अप्पस्सादा दुखा कामा, इति विञ्ञाय पण्डितो॥
Appassādā dukhā kāmā, iti viññāya paṇḍito.
१८७.
187.
अपि दिब्बेसु कामेसु, रतिं सो नाधिगच्छति।
Api dibbesu kāmesu, ratiṃ so nādhigacchati;
तण्हक्खयरतो होति, सम्मासम्बुद्धसावको॥
Taṇhakkhayarato hoti, sammāsambuddhasāvako.
१८८.
188.
बहुं वे सरणं यन्ति, पब्बतानि वनानि च।
Bahuṃ ve saraṇaṃ yanti, pabbatāni vanāni ca;
आरामरुक्खचेत्यानि, मनुस्सा भयतज्जिता॥
Ārāmarukkhacetyāni, manussā bhayatajjitā.
१८९.
189.
नेतं खो सरणं खेमं, नेतं सरणमुत्तमं।
Netaṃ kho saraṇaṃ khemaṃ, netaṃ saraṇamuttamaṃ;
नेतं सरणमागम्म, सब्बदुक्खा पमुच्चति॥
Netaṃ saraṇamāgamma, sabbadukkhā pamuccati.
१९०.
190.
यो च बुद्धञ्च धम्मञ्च, सङ्घञ्च सरणं गतो।
Yo ca buddhañca dhammañca, saṅghañca saraṇaṃ gato;
चत्तारि अरियसच्चानि, सम्मप्पञ्ञाय पस्सति॥
Cattāri ariyasaccāni, sammappaññāya passati.
१९१.
191.
दुक्खं दुक्खसमुप्पादं, दुक्खस्स च अतिक्कमं।
Dukkhaṃ dukkhasamuppādaṃ, dukkhassa ca atikkamaṃ;
अरियं चट्ठङ्गिकं मग्गं, दुक्खूपसमगामिनं॥
Ariyaṃ caṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ, dukkhūpasamagāminaṃ.
१९२.
192.
एतं खो सरणं खेमं, एतं सरणमुत्तमं।
Etaṃ kho saraṇaṃ khemaṃ, etaṃ saraṇamuttamaṃ;
एतं सरणमागम्म, सब्बदुक्खा पमुच्चति॥
Etaṃ saraṇamāgamma, sabbadukkhā pamuccati.
१९३.
193.
दुल्लभो पुरिसाजञ्ञो, न सो सब्बत्थ जायति।
Dullabho purisājañño, na so sabbattha jāyati;
यत्थ सो जायति धीरो, तं कुलं सुखमेधति॥
Yattha so jāyati dhīro, taṃ kulaṃ sukhamedhati.
१९४.
194.
सुखो बुद्धानमुप्पादो, सुखा सद्धम्मदेसना।
Sukho buddhānamuppādo, sukhā saddhammadesanā;
सुखा सङ्घस्स सामग्गी, समग्गानं तपो सुखो॥
Sukhā saṅghassa sāmaggī, samaggānaṃ tapo sukho.
१९५.
195.
पूजारहे पूजयतो, बुद्धे यदि व सावके।
Pūjārahe pūjayato, buddhe yadi va sāvake;
पपञ्चसमतिक्कन्ते, तिण्णसोकपरिद्दवे॥
Papañcasamatikkante, tiṇṇasokapariddave.
१९६.
196.
ते तादिसे पूजयतो, निब्बुते अकुतोभये।
Te tādise pūjayato, nibbute akutobhaye;
न सक्का पुञ्ञं सङ्खातुं, इमेत्तमपि केनचि॥
Na sakkā puññaṃ saṅkhātuṃ, imettamapi kenaci.
बुद्धवग्गो चुद्दसमो निट्ठितो।
Buddhavaggo cuddasamo niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / धम्मपद-अट्ठकथा • Dhammapada-aṭṭhakathā / १४. बुद्धवग्गो • 14. Buddhavaggo
