ទីឃ និកាយ ២៦

ចក្កវត្តិសុត្ត

១។ អត្តទីបសរណតា

ឯវំ មេ សុតំ—ឯកំ សមយំ ភគវា មគធេសុ វិហរតិ មាតុលាយំ។ តត្រ ខោ ភគវា ភិក្ខូ អាមន្តេសិ: “ភិក្ខវោ”តិ។

“ភទ្ទន្តេ”តិ តេ ភិក្ខូ ភគវតោ បច្ចស្សោសុំ។ ភគវា ឯតទវោច:

“អត្តទីបា, ភិក្ខវេ, វិហរថ អត្តសរណា អនញ្ញសរណា, ធម្មទីបា ធម្មសរណា អនញ្ញសរណា។ កថញ្ច បន, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អត្តទីបោ វិហរតិ អត្តសរណោ អនញ្ញសរណោ, ធម្មទីបោ ធម្មសរណោ អនញ្ញសរណោ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ កាយេ កាយានុបស្សី វិហរតិ អាតាបី សម្បជានោ សតិមា វិនេយ្យ លោកេ អភិជ្ឈាទោមនស្សំ។ វេទនាសុ វេទនានុបស្សី …បេ… ចិត្តេ ចិត្តានុបស្សី …បេ… ធម្មេសុ ធម្មានុបស្សី វិហរតិ អាតាបី សម្បជានោ សតិមា វិនេយ្យ លោកេ អភិជ្ឈាទោមនស្សំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អត្តទីបោ វិហរតិ អត្តសរណោ អនញ្ញសរណោ, ធម្មទីបោ ធម្មសរណោ អនញ្ញសរណោ។

គោចរេ, ភិក្ខវេ, ចរថ សកេ បេត្តិកេ វិសយេ។ គោចរេ, ភិក្ខវេ, ចរតំ សកេ បេត្តិកេ វិសយេ ន លច្ឆតិ មារោ ឱតារំ, ន លច្ឆតិ មារោ អារម្មណំ។ កុសលានំ, ភិក្ខវេ, ធម្មានំ សមាទានហេតុ ឯវមិទំ បុញ្ញំ បវឌ្ឍតិ។

២។ ទឡ្ហនេមិចក្កវត្តិរាជា

ភូតបុព្ពំ, ភិក្ខវេ, រាជា ទឡ្ហនេមិ នាម អហោសិ ចក្កវត្តី ធម្មិកោ ធម្មរាជា ចាតុរន្តោ វិជិតាវី ជនបទត្ថាវរិយប្បត្តោ សត្តរតនសមន្នាគតោ។ តស្សិមានិ សត្ត រតនានិ អហេសុំ សេយ្យថិទំ—ចក្ករតនំ ហត្ថិរតនំ អស្សរតនំ មណិរតនំ ឥត្ថិរតនំ គហបតិរតនំ បរិណាយករតនមេវ សត្តមំ។ បរោសហស្សំ ខោ បនស្ស បុត្តា អហេសុំ សូរា វីរង្គរូបា បរសេនប្បមទ្ទនា។ សោ ឥមំ បថវិំ សាគរបរិយន្តំ អទណ្ឌេន អសត្ថេន ធម្មេន អភិវិជិយ អជ្ឈាវសិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, រាជា ទឡ្ហនេមិ ពហុន្នំ វស្សានំ ពហុន្នំ វស្សសតានំ ពហុន្នំ វស្សសហស្សានំ អច្ចយេន អញ្ញតរំ បុរិសំ អាមន្តេសិ: ‘យទា ត្វំ, អម្ភោ បុរិស, បស្សេយ្យាសិ ទិព្ពំ ចក្ករតនំ ឱសក្កិតំ ឋានា ចុតំ, អថ មេ អារោចេយ្យាសីៜតិ។

‘ឯវំ, ទេវាៜតិ ខោ, ភិក្ខវេ, សោ បុរិសោ រញ្ញោ ទឡ្ហនេមិស្ស បច្ចស្សោសិ។

អទ្ទសា ខោ, ភិក្ខវេ, សោ បុរិសោ ពហុន្នំ វស្សានំ ពហុន្នំ វស្សសតានំ ពហុន្នំ វស្សសហស្សានំ អច្ចយេន ទិព្ពំ ចក្ករតនំ ឱសក្កិតំ ឋានា ចុតំ, ទិស្វាន យេន រាជា ទឡ្ហនេមិ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា រាជានំ ទឡ្ហនេមិំ ឯតទវោច: ‘យគ្ឃេ, ទេវ, ជានេយ្យាសិ, ទិព្ពំ តេ ចក្ករតនំ ឱសក្កិតំ ឋានា ចុតន៑ៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, រាជា ទឡ្ហនេមិ ជេដ្ឋបុត្តំ កុមារំ អាមន្តាបេត្វា ឯតទវោច: ‘ទិព្ពំ កិរ មេ, តាត កុមារ, ចក្ករតនំ ឱសក្កិតំ ឋានា ចុតំ។ សុតំ ខោ បន មេតំ—យស្ស រញ្ញោ ចក្កវត្តិស្ស ទិព្ពំ ចក្ករតនំ ឱសក្កតិ ឋានា ចវតិ, ន ទានិ តេន រញ្ញា ចិរំ ជីវិតព្ពំ ហោតីតិ។ ភុត្តា ខោ បន មេ មានុសកា កាមា, សមយោ ទានិ មេ ទិព្ពេ កាមេ បរិយេសិតុំ។ ឯហិ ត្វំ, តាត កុមារ, ឥមំ សមុទ្ទបរិយន្តំ បថវិំ បដិបជ្ជ។ អហំ បន កេសមស្សុំ ឱហារេត្វា កាសាយានិ វត្ថានិ អច្ឆាទេត្វា អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិស្សាមីៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, រាជា ទឡ្ហនេមិ ជេដ្ឋបុត្តំ កុមារំ សាធុកំ រជ្ជេ សមនុសាសិត្វា កេសមស្សុំ ឱហារេត្វា កាសាយានិ វត្ថានិ អច្ឆាទេត្វា អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិ។ សត្តាហបព្ពជិតេ ខោ បន, ភិក្ខវេ, រាជិសិម្ហិ ទិព្ពំ ចក្ករតនំ អន្តរធាយិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, អញ្ញតរោ បុរិសោ យេន រាជា ខត្តិយោ មុទ្ធាភិសិត្តោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា រាជានំ ខត្តិយំ មុទ្ធាភិសិត្តំ ឯតទវោច: ‘យគ្ឃេ, ទេវ, ជានេយ្យាសិ, ទិព្ពំ ចក្ករតនំ អន្តរហិតន៑ៜតិ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, រាជា ខត្តិយោ មុទ្ធាភិសិត្តោ ទិព្ពេ ចក្ករតនេ អន្តរហិតេ អនត្តមនោ អហោសិ, អនត្តមនតញ្ច បដិសំវេទេសិ។ សោ យេន រាជិសិ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា រាជិសិំ ឯតទវោច: ‘យគ្ឃេ, ទេវ, ជានេយ្យាសិ, ទិព្ពំ ចក្ករតនំ អន្តរហិតន៑ៜតិ។

ឯវំ វុត្តេ, ភិក្ខវេ, រាជិសិ រាជានំ ខត្តិយំ មុទ្ធាភិសិត្តំ ឯតទវោច: ‘មា ខោ ត្វំ, តាត, ទិព្ពេ ចក្ករតនេ អន្តរហិតេ អនត្តមនោ អហោសិ, មា អនត្តមនតញ្ច បដិសំវេទេសិ, ន ហិ តេ, តាត, ទិព្ពំ ចក្ករតនំ បេត្តិកំ ទាយជ្ឹ។ ឥង្ឃ ត្វំ, តាត, អរិយេ ចក្កវត្តិវត្តេ វត្តាហិ។ ឋានំ ខោ បនេតំ វិជ្ជតិ, យំ តេ អរិយេ ចក្កវត្តិវត្តេ វត្តមានស្ស តទហុបោសថេ បន្នរសេ សីសំន្ហាតស្ស ឧបោសថិកស្ស ឧបរិបាសាទវរគតស្ស ទិព្ពំ ចក្ករតនំ បាតុភវិស្សតិ សហស្សារំ សនេមិកំ សនាភិកំ សព្ពាការបរិបូរន៑ៜតិ។

២។១។ ចក្កវត្តិអរិយវត្ត

‘កតមំ បន តំ, ទេវ, អរិយំ ចក្កវត្តិវត្តន៑ៜតិ?

‘តេន ហិ ត្វំ, តាត, ធម្មំយេវ និស្សាយ ធម្មំ សក្ករោន្តោ ធម្មំ គរុំ ករោន្តោ ធម្មំ មានេន្តោ ធម្មំ បូជេន្តោ ធម្មំ អបចាយមានោ ធម្មទ្ធជោ ធម្មកេតុ ធម្មាធិបតេយ្យោ ធម្មិកំ រក្ខាវរណគុត្តិំ សំវិទហស្សុ អន្តោជនស្មិំ ពលកាយស្មិំ ខត្តិយេសុ អនុយន្តេសុ ព្រាហ្មណគហបតិកេសុ នេគមជានបទេសុ សមណព្រាហ្មណេសុ មិគបក្ខីសុ។ មា ច តេ, តាត, វិជិតេ អធម្មការោ បវត្តិត្ថ។ យេ ច តេ, តាត, វិជិតេ អធនា អស្សុ, តេសញ្ច ធនមនុប្បទេយ្យាសិ។

យេ ច តេ, តាត, វិជិតេ សមណព្រាហ្មណា មទប្បមាទា បដិវិរតា ខន្តិសោរច្ចេ និវិដ្ឋា ឯកមត្តានំ ទមេន្តិ, ឯកមត្តានំ សមេន្តិ, ឯកមត្តានំ បរិនិព្ពាបេន្តិ, តេ កាលេន កាលំ ឧបសង្កមិត្វា បរិបុច្ឆេយ្យាសិ បរិគ្គណ្ហេយ្យាសិ: “កិំ, ភន្តេ, កុសលំ, កិំ អកុសលំ, កិំ សាវជ្ឹ, កិំ អនវជ្ឹ, កិំ សេវិតព្ពំ, កិំ ន សេវិតព្ពំ, កិំ មេ ករីយមានំ ទីឃរត្តំ អហិតាយ ទុក្ខាយ អស្ស, កិំ វា បន មេ ករីយមានំ ទីឃរត្តំ ហិតាយ សុខាយ អស្សា”តិ? តេសំ សុត្វា យំ អកុសលំ តំ អភិនិវជ្ជេយ្យាសិ, យំ កុសលំ តំ សមាទាយ វត្តេយ្យាសិ។

ឥទំ ខោ, តាត, តំ អរិយំ ចក្កវត្តិវត្តន៑ៜតិ។

២។២។ ចក្ករតនបាតុភាវ

‘ឯវំ, ទេវាៜតិ ខោ, ភិក្ខវេ, រាជា ខត្តិយោ មុទ្ធាភិសិត្តោ រាជិសិស្ស បដិស្សុត្វា អរិយេ ចក្កវត្តិវត្តេ វត្តិ។

តស្ស អរិយេ ចក្កវត្តិវត្តេ វត្តមានស្ស តទហុបោសថេ បន្នរសេ សីសំន្ហាតស្ស ឧបោសថិកស្ស ឧបរិបាសាទវរគតស្ស ទិព្ពំ ចក្ករតនំ បាតុរហោសិ សហស្សារំ សនេមិកំ សនាភិកំ សព្ពាការបរិបូរំ។ ទិស្វាន រញ្ញោ ខត្តិយស្ស មុទ្ធាភិសិត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘សុតំ ខោ បន មេតំ—យស្ស រញ្ញោ ខត្តិយស្ស មុទ្ធាភិសិត្តស្ស តទហុបោសថេ បន្នរសេ សីសំន្ហាតស្ស ឧបោសថិកស្ស ឧបរិបាសាទវរគតស្ស ទិព្ពំ ចក្ករតនំ បាតុភវតិ សហស្សារំ សនេមិកំ សនាភិកំ សព្ពាការបរិបូរំ, សោ ហោតិ រាជា ចក្កវត្តីតិ។ អស្សំ នុ ខោ អហំ រាជា ចក្កវត្តីៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, រាជា ខត្តិយោ មុទ្ធាភិសិត្តោ ឧដ្ឋាយាសនា ឯកំសំ ឧត្តរាសង្គំ ករិត្វា វាមេន ហត្ថេន ភិង្ការំ គហេត្វា ទក្ខិណេន ហត្ថេន ចក្ករតនំ អព្ភុក្កិរិ: ‘បវត្តតុ ភវំ ចក្ករតនំ, អភិវិជិនាតុ ភវំ ចក្ករតនន៑ៜតិ។

អថ ខោ តំ, ភិក្ខវេ, ចក្ករតនំ បុរត្ថិមំ ទិសំ បវត្តិ, អន្វទេវ រាជា ចក្កវត្តី សទ្ធិំ ចតុរង្គិនិយា សេនាយ។ យស្មិំ ខោ បន, ភិក្ខវេ, បទេសេ ចក្ករតនំ បតិដ្ឋាសិ, តត្ថ រាជា ចក្កវត្តី វាសំ ឧបគច្ឆិ សទ្ធិំ ចតុរង្គិនិយា សេនាយ។ យេ ខោ បន, ភិក្ខវេ, បុរត្ថិមាយ ទិសាយ បដិរាជានោ, តេ រាជានំ ចក្កវត្តិំ ឧបសង្កមិត្វា ឯវមាហំសុ: ‘ឯហិ ខោ, មហារាជ, ស្វាគតំ តេ មហារាជ, សកំ តេ, មហារាជ, អនុសាស, មហារាជាៜតិ។ រាជា ចក្កវត្តី ឯវមាហ: ‘បាណោ ន ហន្តព្ពោ, អទិន្នំ នាទាតព្ពំ, កាមេសុមិច្ឆា ន ចរិតព្ពា, មុសា ន ភាសិតព្ពា, មជ្ឹ ន បាតព្ពំ, យថាភុត្តញ្ច ភុញ្ជថាៜតិ។ យេ ខោ បន, ភិក្ខវេ, បុរត្ថិមាយ ទិសាយ បដិរាជានោ, តេ រញ្ញោ ចក្កវត្តិស្ស អនុយន្តា អហេសុំ។

អថ ខោ តំ, ភិក្ខវេ, ចក្ករតនំ បុរត្ថិមំ សមុទ្ទំ អជ្ឈោគាហេត្វា បច្ចុត្តរិត្វា ទក្ខិណំ ទិសំ បវត្តិ …បេ… ទក្ខិណំ សមុទ្ទំ អជ្ឈោគាហេត្វា បច្ចុត្តរិត្វា បច្ឆិមំ ទិសំ បវត្តិ, អន្វទេវ រាជា ចក្កវត្តី សទ្ធិំ ចតុរង្គិនិយា សេនាយ។ យស្មិំ ខោ បន, ភិក្ខវេ, បទេសេ ចក្ករតនំ បតិដ្ឋាសិ, តត្ថ រាជា ចក្កវត្តី វាសំ ឧបគច្ឆិ សទ្ធិំ ចតុរង្គិនិយា សេនាយ។ យេ ខោ បន, ភិក្ខវេ, បច្ឆិមាយ ទិសាយ បដិរាជានោ, តេ រាជានំ ចក្កវត្តិំ ឧបសង្កមិត្វា ឯវមាហំសុ: ‘ឯហិ ខោ, មហារាជ, ស្វាគតំ តេ, មហារាជ, សកំ តេ, មហារាជ, អនុសាស, មហារាជាៜតិ។ រាជា ចក្កវត្តី ឯវមាហ: ‘បាណោ ន ហន្តព្ពោ, អទិន្នំ នាទាតព្ពំ, កាមេសុមិច្ឆា ន ចរិតព្ពា, មុសា ន ភាសិតព្ពា, មជ្ឹ ន បាតព្ពំ, យថាភុត្តញ្ច ភុញ្ជថាៜតិ។ យេ ខោ បន, ភិក្ខវេ, បច្ឆិមាយ ទិសាយ បដិរាជានោ, តេ រញ្ញោ ចក្កវត្តិស្ស អនុយន្តា អហេសុំ។

អថ ខោ តំ, ភិក្ខវេ, ចក្ករតនំ បច្ឆិមំ សមុទ្ទំ អជ្ឈោគាហេត្វា បច្ចុត្តរិត្វា ឧត្តរំ ទិសំ បវត្តិ, អន្វទេវ រាជា ចក្កវត្តី សទ្ធិំ ចតុរង្គិនិយា សេនាយ។ យស្មិំ ខោ បន, ភិក្ខវេ, បទេសេ ចក្ករតនំ បតិដ្ឋាសិ, តត្ថ រាជា ចក្កវត្តី វាសំ ឧបគច្ឆិ សទ្ធិំ ចតុរង្គិនិយា សេនាយ។ យេ ខោ បន, ភិក្ខវេ, ឧត្តរាយ ទិសាយ បដិរាជានោ, តេ រាជានំ ចក្កវត្តិំ ឧបសង្កមិត្វា ឯវមាហំសុ: ‘ឯហិ ខោ, មហារាជ, ស្វាគតំ តេ, មហារាជ, សកំ តេ, មហារាជ, អនុសាស, មហារាជាៜតិ។ រាជា ចក្កវត្តី ឯវមាហ: ‘បាណោ ន ហន្តព្ពោ, អទិន្នំ នាទាតព្ពំ, កាមេសុមិច្ឆា ន ចរិតព្ពា, មុសា ន ភាសិតព្ពា, មជ្ឹ ន បាតព្ពំ, យថាភុត្តញ្ច ភុញ្ជថាៜតិ។ យេ ខោ បន, ភិក្ខវេ, ឧត្តរាយ ទិសាយ បដិរាជានោ, តេ រញ្ញោ ចក្កវត្តិស្ស អនុយន្តា អហេសុំ។

អថ ខោ តំ, ភិក្ខវេ, ចក្ករតនំ សមុទ្ទបរិយន្តំ បថវិំ អភិវិជិនិត្វា តមេវ រាជធានិំ បច្ចាគន្ត្វា រញ្ញោ ចក្កវត្តិស្ស អន្តេបុរទ្វារេ អត្ថករណបមុខេ អក្ខាហតំ មញ្ញេ អដ្ឋាសិ រញ្ញោ ចក្កវត្តិស្ស អន្តេបុរំ ឧបសោភយមានំ។

៣។ ទុតិយាទិចក្កវត្តិកថា

ទុតិយោបិ ខោ, ភិក្ខវេ, រាជា ចក្កវត្តី …បេ… តតិយោបិ ខោ, ភិក្ខវេ, រាជា ចក្កវត្តី … ចតុត្ថោបិ ខោ, ភិក្ខវេ, រាជា ចក្កវត្តី … បញ្ចមោបិ ខោ, ភិក្ខវេ, រាជា ចក្កវត្តី … ឆដ្ឋោបិ ខោ, ភិក្ខវេ, រាជា ចក្កវត្តី … សត្តមោបិ ខោ, ភិក្ខវេ, រាជា ចក្កវត្តី ពហុន្នំ វស្សានំ ពហុន្នំ វស្សសតានំ ពហុន្នំ វស្សសហស្សានំ អច្ចយេន អញ្ញតរំ បុរិសំ អាមន្តេសិ: ‘យទា ត្វំ, អម្ភោ បុរិស, បស្សេយ្យាសិ ទិព្ពំ ចក្ករតនំ ឱសក្កិតំ ឋានា ចុតំ, អថ មេ អារោចេយ្យាសីៜតិ។ ‘ឯវំ, ទេវាៜតិ ខោ, ភិក្ខវេ, សោ បុរិសោ រញ្ញោ ចក្កវត្តិស្ស បច្ចស្សោសិ។ អទ្ទសា ខោ, ភិក្ខវេ, សោ បុរិសោ ពហុន្នំ វស្សានំ ពហុន្នំ វស្សសតានំ ពហុន្នំ វស្សសហស្សានំ អច្ចយេន ទិព្ពំ ចក្ករតនំ ឱសក្កិតំ ឋានា ចុតំ។ ទិស្វាន យេន រាជា ចក្កវត្តី តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា រាជានំ ចក្កវត្តិំ ឯតទវោច: ‘យគ្ឃេ, ទេវ, ជានេយ្យាសិ, ទិព្ពំ តេ ចក្ករតនំ ឱសក្កិតំ ឋានា ចុតន៑ៜតិ?

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, រាជា ចក្កវត្តី ជេដ្ឋបុត្តំ កុមារំ អាមន្តាបេត្វា ឯតទវោច: ‘ទិព្ពំ កិរ មេ, តាត កុមារ, ចក្ករតនំ ឱសក្កិតំ, ឋានា ចុតំ, សុតំ ខោ បន មេតំ—យស្ស រញ្ញោ ចក្កវត្តិស្ស ទិព្ពំ ចក្ករតនំ ឱសក្កតិ, ឋានា ចវតិ, ន ទានិ តេន រញ្ញា ចិរំ ជីវិតព្ពំ ហោតីតិ។ ភុត្តា ខោ បន មេ មានុសកា កាមា, សមយោ ទានិ មេ ទិព្ពេ កាមេ បរិយេសិតុំ, ឯហិ ត្វំ, តាត កុមារ, ឥមំ សមុទ្ទបរិយន្តំ បថវិំ បដិបជ្ជ។ អហំ បន កេសមស្សុំ ឱហារេត្វា កាសាយានិ វត្ថានិ អច្ឆាទេត្វា អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិស្សាមីៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, រាជា ចក្កវត្តី ជេដ្ឋបុត្តំ កុមារំ សាធុកំ រជ្ជេ សមនុសាសិត្វា កេសមស្សុំ ឱហារេត្វា កាសាយានិ វត្ថានិ អច្ឆាទេត្វា អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិ។ សត្តាហបព្ពជិតេ ខោ បន, ភិក្ខវេ, រាជិសិម្ហិ ទិព្ពំ ចក្ករតនំ អន្តរធាយិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, អញ្ញតរោ បុរិសោ យេន រាជា ខត្តិយោ មុទ្ធាភិសិត្តោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា រាជានំ ខត្តិយំ មុទ្ធាភិសិត្តំ ឯតទវោច: ‘យគ្ឃេ, ទេវ, ជានេយ្យាសិ, ទិព្ពំ ចក្ករតនំ អន្តរហិតន៑ៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, រាជា ខត្តិយោ មុទ្ធាភិសិត្តោ ទិព្ពេ ចក្ករតនេ អន្តរហិតេ អនត្តមនោ អហោសិ។ អនត្តមនតញ្ច បដិសំវេទេសិ; នោ ច ខោ រាជិសិំ ឧបសង្កមិត្វា អរិយំ ចក្កវត្តិវត្តំ បុច្ឆិ។ សោ សមតេនេវ សុទំ ជនបទំ បសាសតិ។ តស្ស សមតេន ជនបទំ បសាសតោ បុព្ពេនាបរំ ជនបទា ន បព្ពន្តិ, យថា តំ បុព្ពកានំ រាជូនំ អរិយេ ចក្កវត្តិវត្តេ វត្តមានានំ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, អមច្ចា បារិសជ្ជា គណកមហាមត្តា អនីកដ្ឋា ទោវារិកា មន្តស្សាជីវិនោ សន្និបតិត្វា រាជានំ ខត្តិយំ មុទ្ធាភិសិត្តំ ឯតទវោចុំ: ‘ន ខោ តេ, ទេវ, សមតេន សុទំ ជនបទំ បសាសតោ បុព្ពេនាបរំ ជនបទា បព្ពន្តិ, យថា តំ បុព្ពកានំ រាជូនំ អរិយេ ចក្កវត្តិវត្តេ វត្តមានានំ។ សំវិជ្ជន្តិ ខោ តេ, ទេវ, វិជិតេ អមច្ចា បារិសជ្ជា គណកមហាមត្តា អនីកដ្ឋា ទោវារិកា មន្តស្សាជីវិនោ មយញ្ចេវ អញ្ញេ ច យេ មយំ អរិយំ ចក្កវត្តិវត្តំ ធារេម។ ឥង្ឃ ត្វំ, ទេវ, អម្ហេ អរិយំ ចក្កវត្តិវត្តំ បុច្ឆ។ តស្ស តេ មយំ អរិយំ ចក្កវត្តិវត្តំ បុដ្ឋា ព្យាករិស្សាមាៜតិ។

៤។ អាយុវណ្ណាទិបរិហានិកថា

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, រាជា ខត្តិយោ មុទ្ធាភិសិត្តោ អមច្ចេ បារិសជ្ជេ គណកមហាមត្តេ អនីកដ្ឋេ ទោវារិកេ មន្តស្សាជីវិនោ សន្និបាតេត្វា អរិយំ ចក្កវត្តិវត្តំ បុច្ឆិ។ តស្ស តេ អរិយំ ចក្កវត្តិវត្តំ បុដ្ឋា ព្យាករិំសុ។ តេសំ សុត្វា ធម្មិកញ្ហិ ខោ រក្ខាវរណគុត្តិំ សំវិទហិ, នោ ច ខោ អធនានំ ធនមនុប្បទាសិ។ អធនានំ ធនេ អននុប្បទិយមានេ ទាលិទ្ទិយំ វេបុល្លមគមាសិ។

ទាលិទ្ទិយេ វេបុល្លំ គតេ អញ្ញតរោ បុរិសោ បរេសំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយិ។ តមេនំ អគ្គហេសុំ។ គហេត្វា រញ្ញោ ខត្តិយស្ស មុទ្ធាភិសិត្តស្ស ទស្សេសុំ: ‘អយំ, ទេវ, បុរិសោ បរេសំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយីៜតិ។

ឯវំ វុត្តេ, ភិក្ខវេ, រាជា ខត្តិយោ មុទ្ធាភិសិត្តោ តំ បុរិសំ ឯតទវោច: ‘សច្ចំ កិរ ត្វំ, អម្ភោ បុរិស, បរេសំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយីៜតិ?

‘សច្ចំ, ទេវាៜតិ។

‘កិំ ការណាៜតិ?

‘ន ហិ, ទេវ, ជីវាមីៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, រាជា ខត្តិយោ មុទ្ធាភិសិត្តោ តស្ស បុរិសស្ស ធនមនុប្បទាសិ: ‘ឥមិនា ត្វំ, អម្ភោ បុរិស, ធនេន អត្តនា ច ជីវាហិ, មាតាបិតរោ ច បោសេហិ, បុត្តទារញ្ច បោសេហិ, កម្មន្តេ ច បយោជេហិ, សមណព្រាហ្មណេសុ ឧទ្ធគ្គិកំ ទក្ខិណំ បតិដ្ឋាបេហិ សោវគ្គិកំ សុខវិបាកំ សគ្គសំវត្តនិកន៑ៜតិ។

‘ឯវំ, ទេវាៜតិ ខោ, ភិក្ខវេ, សោ បុរិសោ រញ្ញោ ខត្តិយស្ស មុទ្ធាភិសិត្តស្ស បច្ចស្សោសិ។

អញ្ញតរោបិ ខោ, ភិក្ខវេ, បុរិសោ បរេសំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយិ។ តមេនំ អគ្គហេសុំ។ គហេត្វា រញ្ញោ ខត្តិយស្ស មុទ្ធាភិសិត្តស្ស ទស្សេសុំ: ‘អយំ, ទេវ, បុរិសោ បរេសំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយីៜតិ។

ឯវំ វុត្តេ, ភិក្ខវេ, រាជា ខត្តិយោ មុទ្ធាភិសិត្តោ តំ បុរិសំ ឯតទវោច: ‘សច្ចំ កិរ ត្វំ, អម្ភោ បុរិស, បរេសំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយីៜតិ?

‘សច្ចំ, ទេវាៜតិ។

‘កិំ ការណាៜតិ?

‘ន ហិ, ទេវ, ជីវាមីៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, រាជា ខត្តិយោ មុទ្ធាភិសិត្តោ តស្ស បុរិសស្ស ធនមនុប្បទាសិ: ‘ឥមិនា ត្វំ, អម្ភោ បុរិស, ធនេន អត្តនា ច ជីវាហិ, មាតាបិតរោ ច បោសេហិ, បុត្តទារញ្ច បោសេហិ, កម្មន្តេ ច បយោជេហិ, សមណព្រាហ្មណេសុ ឧទ្ធគ្គិកំ ទក្ខិណំ បតិដ្ឋាបេហិ សោវគ្គិកំ សុខវិបាកំ សគ្គសំវត្តនិកន៑ៜតិ។

‘ឯវំ, ទេវាៜតិ ខោ, ភិក្ខវេ, សោ បុរិសោ រញ្ញោ ខត្តិយស្ស មុទ្ធាភិសិត្តស្ស បច្ចស្សោសិ។

អស្សោសុំ ខោ, ភិក្ខវេ, មនុស្សា: ‘យេ កិរ, ភោ, បរេសំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយន្តិ, តេសំ រាជា ធនមនុប្បទេតីៜតិ។ សុត្វាន តេសំ ឯតទហោសិ: ‘យន្នូន មយម្បិ បរេសំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយេយ្យាមាៜតិ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, អញ្ញតរោ បុរិសោ បរេសំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយិ។

តមេនំ អគ្គហេសុំ។ គហេត្វា រញ្ញោ ខត្តិយស្ស មុទ្ធាភិសិត្តស្ស ទស្សេសុំ: ‘អយំ, ទេវ, បុរិសោ បរេសំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយីៜតិ។

ឯវំ វុត្តេ, ភិក្ខវេ, រាជា ខត្តិយោ មុទ្ធាភិសិត្តោ តំ បុរិសំ ឯតទវោច: ‘សច្ចំ កិរ ត្វំ, អម្ភោ បុរិស, បរេសំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយីៜតិ?

‘សច្ចំ, ទេវាៜតិ។

‘កិំ ការណាៜតិ?

‘ន ហិ, ទេវ, ជីវាមីៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ ខត្តិយស្ស មុទ្ធាភិសិត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘សចេ ខោ អហំ យោ យោ បរេសំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយិស្សតិ, តស្ស តស្ស ធនមនុប្បទស្សាមិ, ឯវមិទំ អទិន្នាទានំ បវឌ្ឍិស្សតិ។ យន្នូនាហំ ឥមំ បុរិសំ សុនិសេធំ និសេធេយ្យំ, មូលឃច្ចំ ករេយ្យំ, សីសមស្ស ឆិន្ទេយ្យន៑ៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, រាជា ខត្តិយោ មុទ្ធាភិសិត្តោ បុរិសេ អាណាបេសិ: ‘តេន ហិ, ភណេ, ឥមំ បុរិសំ ទឡ្ហាយ រជ្ជុយា បច្ឆាពាហំ គាឡ្ហពន្ធនំ ពន្ធិត្វា ខុរមុណ្ឌំ ករិត្វា ខរស្សរេន បណវេន រថិកាយ រថិកំ សិង្ឃាដកេន សិង្ឃាដកំ បរិនេត្វា ទក្ខិណេន ទ្វារេន និក្ខមិត្វា ទក្ខិណតោ នគរស្ស សុនិសេធំ និសេធេថ, មូលឃច្ចំ ករោថ, សីសមស្ស ឆិន្ទថាៜតិ។

‘ឯវំ, ទេវាៜតិ ខោ, ភិក្ខវេ, តេ បុរិសា រញ្ញោ ខត្តិយស្ស មុទ្ធាភិសិត្តស្ស បដិស្សុត្វា តំ បុរិសំ ទឡ្ហាយ រជ្ជុយា បច្ឆាពាហំ គាឡ្ហពន្ធនំ ពន្ធិត្វា ខុរមុណ្ឌំ ករិត្វា ខរស្សរេន បណវេន រថិកាយ រថិកំ សិង្ឃាដកេន សិង្ឃាដកំ បរិនេត្វា ទក្ខិណេន ទ្វារេន និក្ខមិត្វា ទក្ខិណតោ នគរស្ស សុនិសេធំ និសេធេសុំ, មូលឃច្ចំ អកំសុ, សីសមស្ស ឆិន្ទិំសុ។

អស្សោសុំ ខោ, ភិក្ខវេ, មនុស្សា: ‘យេ កិរ, ភោ, បរេសំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយន្តិ, តេ រាជា សុនិសេធំ និសេធេតិ, មូលឃច្ចំ ករោតិ, សីសានិ តេសំ ឆិន្ទតីៜតិ។ សុត្វាន តេសំ ឯតទហោសិ: ‘យន្នូន មយម្បិ តិណ្ហានិ សត្ថានិ ការាបេស្សាម, តិណ្ហានិ សត្ថានិ ការាបេត្វា យេសំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយិស្សាម, តេ សុនិសេធំ និសេធេស្សាម, មូលឃច្ចំ ករិស្សាម, សីសានិ តេសំ ឆិន្ទិស្សាមាៜតិ។ តេ តិណ្ហានិ សត្ថានិ ការាបេសុំ, តិណ្ហានិ សត្ថានិ ការាបេត្វា គាមឃាតម្បិ ឧបក្កមិំសុ កាតុំ, និគមឃាតម្បិ ឧបក្កមិំសុ កាតុំ, នគរឃាតម្បិ ឧបក្កមិំសុ កាតុំ, បន្ថទុហនម្បិ ឧបក្កមិំសុ កាតុំ។ យេសំ តេ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយន្តិ, តេ សុនិសេធំ និសេធេន្តិ, មូលឃច្ចំ ករោន្តិ, សីសានិ តេសំ ឆិន្ទន្តិ។

ឥតិ ខោ, ភិក្ខវេ, អធនានំ ធនេ អននុប្បទិយមានេ ទាលិទ្ទិយំ វេបុល្លមគមាសិ, ទាលិទ្ទិយេ វេបុល្លំ គតេ អទិន្នាទានំ វេបុល្លមគមាសិ, អទិន្នាទានេ វេបុល្លំ គតេ សត្ថំ វេបុល្លមគមាសិ, សត្ថេ វេបុល្លំ គតេ បាណាតិបាតោ វេបុល្លមគមាសិ, បាណាតិបាតេ វេបុល្លំ គតេ តេសំ សត្តានំ អាយុបិ បរិហាយិ, វណ្ណោបិ បរិហាយិ។ តេសំ អាយុនាបិ បរិហាយមានានំ វណ្ណេនបិ បរិហាយមានានំ អសីតិវស្សសហស្សាយុកានំ មនុស្សានំ ចត្តារីសវស្សសហស្សាយុកា បុត្តា អហេសុំ។

ចត្តារីសវស្សសហស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ អញ្ញតរោ បុរិសោ បរេសំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយិ។ តមេនំ អគ្គហេសុំ។ គហេត្វា រញ្ញោ ខត្តិយស្ស មុទ្ធាភិសិត្តស្ស ទស្សេសុំ: ‘អយំ, ទេវ, បុរិសោ បរេសំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយីៜតិ។

ឯវំ វុត្តេ, ភិក្ខវេ, រាជា ខត្តិយោ មុទ្ធាភិសិត្តោ តំ បុរិសំ ឯតទវោច: ‘សច្ចំ កិរ ត្វំ, អម្ភោ បុរិស, បរេសំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយីៜតិ?

‘ន ហិ, ទេវាៜតិ សម្បជានមុសា អភាសិ។

ឥតិ ខោ, ភិក្ខវេ, អធនានំ ធនេ អននុប្បទិយមានេ ទាលិទ្ទិយំ វេបុល្លមគមាសិ។ ទាលិទ្ទិយេ វេបុល្លំ គតេ អទិន្នាទានំ វេបុល្លមគមាសិ, អទិន្នាទានេ វេបុល្លំ គតេ សត្ថំ វេបុល្លមគមាសិ។ សត្ថេ វេបុល្លំ គតេ បាណាតិបាតោ វេបុល្លមគមាសិ, បាណាតិបាតេ វេបុល្លំ គតេ មុសាវាទោ វេបុល្លមគមាសិ, មុសាវាទេ វេបុល្លំ គតេ តេសំ សត្តានំ អាយុបិ បរិហាយិ, វណ្ណោបិ បរិហាយិ។ តេសំ អាយុនាបិ បរិហាយមានានំ វណ្ណេនបិ បរិហាយមានានំ ចត្តារីសវស្សសហស្សាយុកានំ មនុស្សានំ វីសតិវស្សសហស្សាយុកា បុត្តា អហេសុំ។

វីសតិវស្សសហស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ អញ្ញតរោ បុរិសោ បរេសំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយិ។ តមេនំ អញ្ញតរោ បុរិសោ រញ្ញោ ខត្តិយស្ស មុទ្ធាភិសិត្តស្ស អារោចេសិ: ‘ឥត្ថន្នាមោ, ទេវ, បុរិសោ បរេសំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយីៜតិ បេសុញ្ញមកាសិ។

ឥតិ ខោ, ភិក្ខវេ, អធនានំ ធនេ អននុប្បទិយមានេ ទាលិទ្ទិយំ វេបុល្លមគមាសិ។ ទាលិទ្ទិយេ វេបុល្លំ គតេ អទិន្នាទានំ វេបុល្លមគមាសិ, អទិន្នាទានេ វេបុល្លំ គតេ សត្ថំ វេបុល្លមគមាសិ, សត្ថេ វេបុល្លំ គតេ បាណាតិបាតោ វេបុល្លមគមាសិ, បាណាតិបាតេ វេបុល្លំ គតេ មុសាវាទោ វេបុល្លមគមាសិ, មុសាវាទេ វេបុល្លំ គតេ បិសុណា វាចា វេបុល្លមគមាសិ, បិសុណាយ វាចាយ វេបុល្លំ គតាយ តេសំ សត្តានំ អាយុបិ បរិហាយិ, វណ្ណោបិ បរិហាយិ។ តេសំ អាយុនាបិ បរិហាយមានានំ វណ្ណេនបិ បរិហាយមានានំ វីសតិវស្សសហស្សាយុកានំ មនុស្សានំ ទសវស្សសហស្សាយុកា បុត្តា អហេសុំ។

ទសវស្សសហស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ ឯកិទំ សត្តា វណ្ណវន្តោ ហោន្តិ, ឯកិទំ សត្តា ទុព្ពណ្ណា។ តត្ថ យេ តេ សត្តា ទុព្ពណ្ណា, តេ វណ្ណវន្តេ សត្តេ អភិជ្ឈាយន្តា បរេសំ ទារេសុ ចារិត្តំ អាបជ្ជិំសុ។

ឥតិ ខោ, ភិក្ខវេ, អធនានំ ធនេ អននុប្បទិយមានេ ទាលិទ្ទិយំ វេបុល្លមគមាសិ។ ទាលិទ្ទិយេ វេបុល្លំ គតេ …បេ… កាមេសុមិច្ឆាចារោ វេបុល្លមគមាសិ, កាមេសុមិច្ឆាចារេ វេបុល្លំ គតេ តេសំ សត្តានំ អាយុបិ បរិហាយិ, វណ្ណោបិ បរិហាយិ។ តេសំ អាយុនាបិ បរិហាយមានានំ វណ្ណេនបិ បរិហាយមានានំ ទសវស្សសហស្សាយុកានំ មនុស្សានំ បញ្ចវស្សសហស្សាយុកា បុត្តា អហេសុំ។

បញ្ចវស្សសហស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ ទ្វេ ធម្មា វេបុល្លមគមំសុ—ផរុសាវាចា សម្ផប្បលាបោ ច។ ទ្វីសុ ធម្មេសុ វេបុល្លំ គតេសុ តេសំ សត្តានំ អាយុបិ បរិហាយិ, វណ្ណោបិ បរិហាយិ។ តេសំ អាយុនាបិ បរិហាយមានានំ វណ្ណេនបិ បរិហាយមានានំ បញ្ចវស្សសហស្សាយុកានំ មនុស្សានំ អប្បេកច្ចេ អឌ្ឍតេយ្យវស្សសហស្សាយុកា, អប្បេកច្ចេ ទ្វេវស្សសហស្សាយុកា បុត្តា អហេសុំ។

អឌ្ឍតេយ្យវស្សសហស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ អភិជ្ឈាព្យាបាទា វេបុល្លមគមំសុ។ អភិជ្ឈាព្យាបាទេសុ វេបុល្លំ គតេសុ តេសំ សត្តានំ អាយុបិ បរិហាយិ, វណ្ណោបិ បរិហាយិ។ តេសំ អាយុនាបិ បរិហាយមានានំ វណ្ណេនបិ បរិហាយមានានំ អឌ្ឍតេយ្យវស្សសហស្សាយុកានំ មនុស្សានំ វស្សសហស្សាយុកា បុត្តា អហេសុំ។

វស្សសហស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ មិច្ឆាទិដ្ឋិ វេបុល្លមគមាសិ។ មិច្ឆាទិដ្ឋិយា វេបុល្លំ គតាយ តេសំ សត្តានំ អាយុបិ បរិហាយិ, វណ្ណោបិ បរិហាយិ។ តេសំ អាយុនាបិ បរិហាយមានានំ វណ្ណេនបិ បរិហាយមានានំ វស្សសហស្សាយុកានំ មនុស្សានំ បញ្ចវស្សសតាយុកា បុត្តា អហេសុំ។

បញ្ចវស្សសតាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ តយោ ធម្មា វេបុល្លមគមំសុ—អធម្មរាគោ វិសមលោភោ មិច្ឆាធម្មោ។ តីសុ ធម្មេសុ វេបុល្លំ គតេសុ តេសំ សត្តានំ អាយុបិ បរិហាយិ, វណ្ណោបិ បរិហាយិ។ តេសំ អាយុនាបិ បរិហាយមានានំ វណ្ណេនបិ បរិហាយមានានំ បញ្ចវស្សសតាយុកានំ មនុស្សានំ អប្បេកច្ចេ អឌ្ឍតេយ្យវស្សសតាយុកា, អប្បេកច្ចេ ទ្វេវស្សសតាយុកា បុត្តា អហេសុំ។

អឌ្ឍតេយ្យវស្សសតាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ ឥមេ ធម្មា វេបុល្លមគមំសុ។ អមត្តេយ្យតា អបេត្តេយ្យតា អសាមញ្ញតា អព្រហ្មញ្ញតា ន កុលេ ជេដ្ឋាបចាយិតា។

ឥតិ ខោ, ភិក្ខវេ, អធនានំ ធនេ អននុប្បទិយមានេ ទាលិទ្ទិយំ វេបុល្លមគមាសិ។ ទាលិទ្ទិយេ វេបុល្លំ គតេ អទិន្នាទានំ វេបុល្លមគមាសិ។ អទិន្នាទានេ វេបុល្លំ គតេ សត្ថំ វេបុល្លមគមាសិ។ សត្ថេ វេបុល្លំ គតេ បាណាតិបាតោ វេបុល្លមគមាសិ។ បាណាតិបាតេ វេបុល្លំ គតេ មុសាវាទោ វេបុល្លមគមាសិ។ មុសាវាទេ វេបុល្លំ គតេ បិសុណា វាចា វេបុល្លមគមាសិ។ បិសុណាយ វាចាយ វេបុល្លំ គតាយ កាមេសុមិច្ឆាចារោ វេបុល្លមគមាសិ។ កាមេសុមិច្ឆាចារេ វេបុល្លំ គតេ ទ្វេ ធម្មា វេបុល្លមគមំសុ, ផរុសា វាចា សម្ផប្បលាបោ ច។ ទ្វីសុ ធម្មេសុ វេបុល្លំ គតេសុ អភិជ្ឈាព្យាបាទា វេបុល្លមគមំសុ។ អភិជ្ឈាព្យាបាទេសុ វេបុល្លំ គតេសុ មិច្ឆាទិដ្ឋិ វេបុល្លមគមាសិ។ មិច្ឆាទិដ្ឋិយា វេបុល្លំ គតាយ តយោ ធម្មា វេបុល្លមគមំសុ, អធម្មរាគោ វិសមលោភោ មិច្ឆាធម្មោ។ តីសុ ធម្មេសុ វេបុល្លំ គតេសុ ឥមេ ធម្មា វេបុល្លមគមំសុ, អមត្តេយ្យតា អបេត្តេយ្យតា អសាមញ្ញតា អព្រហ្មញ្ញតា ន កុលេ ជេដ្ឋាបចាយិតា។ ឥមេសុ ធម្មេសុ វេបុល្លំ គតេសុ តេសំ សត្តានំ អាយុបិ បរិហាយិ, វណ្ណោបិ បរិហាយិ។ តេសំ អាយុនាបិ បរិហាយមានានំ វណ្ណេនបិ បរិហាយមានានំ អឌ្ឍតេយ្យវស្សសតាយុកានំ មនុស្សានំ វស្សសតាយុកា បុត្តា អហេសុំ។

៥។ ទសវស្សាយុកសមយ

ភវិស្សតិ, ភិក្ខវេ, សោ សមយោ, យំ ឥមេសំ មនុស្សានំ ទសវស្សាយុកា បុត្តា ភវិស្សន្តិ។ ទសវស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ បញ្ចវស្សិកា កុមារិកា អលំបតេយ្យា ភវិស្សន្តិ។ ទសវស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ ឥមានិ រសានិ អន្តរធាយិស្សន្តិ, សេយ្យថិទំ—សប្បិ នវនីតំ តេលំ មធុ ផាណិតំ លោណំ។ ទសវស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ កុទ្រូសកោ អគ្គំ ភោជនានំ ភវិស្សតិ។ សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, ឯតរហិ សាលិមំសោទនោ អគ្គំ ភោជនានំ; ឯវមេវ ខោ, ភិក្ខវេ, ទសវស្សាយុកេសុ មនុស្សេសុ កុទ្រូសកោ អគ្គំ ភោជនានំ ភវិស្សតិ។

ទសវស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ ទស កុសលកម្មបថា សព្ពេន សព្ពំ អន្តរធាយិស្សន្តិ, ទស អកុសលកម្មបថា អតិព្យាទិប្បិស្សន្តិ។ ទសវស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ កុសលន្តិបិ ន ភវិស្សតិ, កុតោ បន កុសលស្ស ការកោ។ ទសវស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ យេ តេ ភវិស្សន្តិ អមត្តេយ្យា អបេត្តេយ្យា អសាមញ្ញា អព្រហ្មញ្ញា ន កុលេ ជេដ្ឋាបចាយិនោ, តេ បុជ្ជា ច ភវិស្សន្តិ បាសំសា ច។ សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, ឯតរហិ មត្តេយ្យា បេត្តេយ្យា សាមញ្ញា ព្រហ្មញ្ញា កុលេ ជេដ្ឋាបចាយិនោ បុជ្ជា ច បាសំសា ច; ឯវមេវ ខោ, ភិក្ខវេ, ទសវស្សាយុកេសុ មនុស្សេសុ យេ តេ ភវិស្សន្តិ អមត្តេយ្យា អបេត្តេយ្យា អសាមញ្ញា អព្រហ្មញ្ញា ន កុលេ ជេដ្ឋាបចាយិនោ, តេ បុជ្ជា ច ភវិស្សន្តិ បាសំសា ច។

ទសវស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ ន ភវិស្សតិ មាតាតិ វា មាតុច្ឆាតិ វា មាតុលានីតិ វា អាចរិយភរិយាតិ វា គរូនំ ទារាតិ វា។ សម្ភេទំ លោកោ គមិស្សតិ យថា អជេឡកា កុក្កុដសូករា សោណសិង្គាលា។

ទសវស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ តេសំ សត្តានំ អញ្ញមញ្ញម្ហិ តិព្ពោ អាឃាតោ បច្ចុបដ្ឋិតោ ភវិស្សតិ តិព្ពោ ព្យាបាទោ តិព្ពោ មនោបទោសោ តិព្ពំ វធកចិត្តំ។ មាតុបិ បុត្តម្ហិ បុត្តស្សបិ មាតរិ; បិតុបិ បុត្តម្ហិ បុត្តស្សបិ បិតរិ; ភាតុបិ ភគិនិយា ភគិនិយាបិ ភាតរិ តិព្ពោ អាឃាតោ បច្ចុបដ្ឋិតោ ភវិស្សតិ តិព្ពោ ព្យាបាទោ តិព្ពោ មនោបទោសោ តិព្ពំ វធកចិត្តំ។ សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, មាគវិកស្ស មិគំ ទិស្វា តិព្ពោ អាឃាតោ បច្ចុបដ្ឋិតោ ហោតិ តិព្ពោ ព្យាបាទោ តិព្ពោ មនោបទោសោ តិព្ពំ វធកចិត្តំ; ឯវមេវ ខោ, ភិក្ខវេ, ទសវស្សាយុកេសុ មនុស្សេសុ តេសំ សត្តានំ អញ្ញមញ្ញម្ហិ តិព្ពោ អាឃាតោ បច្ចុបដ្ឋិតោ ភវិស្សតិ តិព្ពោ ព្យាបាទោ តិព្ពោ មនោបទោសោ តិព្ពំ វធកចិត្តំ។ មាតុបិ បុត្តម្ហិ បុត្តស្សបិ មាតរិ; បិតុបិ បុត្តម្ហិ បុត្តស្សបិ បិតរិ; ភាតុបិ ភគិនិយា ភគិនិយាបិ ភាតរិ តិព្ពោ អាឃាតោ បច្ចុបដ្ឋិតោ ភវិស្សតិ តិព្ពោ ព្យាបាទោ តិព្ពោ មនោបទោសោ តិព្ពំ វធកចិត្តំ។

ទសវស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ សត្តាហំ សត្ថន្តរកប្បោ ភវិស្សតិ។ តេ អញ្ញមញ្ញម្ហិ មិគសញ្ញំ បដិលភិស្សន្តិ។ តេសំ តិណ្ហានិ សត្ថានិ ហត្ថេសុ បាតុភវិស្សន្តិ។ តេ តិណ្ហេន សត្ថេន ‘ឯស មិគោ ឯស មិគោៜតិ អញ្ញមញ្ញំ ជីវិតា វោរោបេស្សន្តិ។

អថ ខោ តេសំ, ភិក្ខវេ, សត្តានំ ឯកច្ចានំ ឯវំ ភវិស្សតិ: ‘មា ច មយំ កញ្ចិ, មា ច អម្ហេ កោចិ, យន្នូន មយំ តិណគហនំ វា វនគហនំ វា រុក្ខគហនំ វា នទីវិទុគ្គំ វា បព្ពតវិសមំ វា បវិសិត្វា វនមូលផលាហារា យាបេយ្យាមាៜតិ។ តេ តិណគហនំ វា វនគហនំ វា រុក្ខគហនំ វា នទីវិទុគ្គំ វា បព្ពតវិសមំ វា បវិសិត្វា សត្តាហំ វនមូលផលាហារា យាបេស្សន្តិ។

តេ តស្ស សត្តាហស្ស អច្ចយេន តិណគហនា វនគហនា រុក្ខគហនា នទីវិទុគ្គា បព្ពតវិសមា និក្ខមិត្វា អញ្ញមញ្ញំ អាលិង្គិត្វា សភាគាយិស្សន្តិ សមស្សាសិស្សន្តិ: ‘ទិដ្ឋា, ភោ, សត្តា ជីវសិ, ទិដ្ឋា, ភោ, សត្តា ជីវសីៜតិ។

៦។ អាយុវណ្ណាទិវឌ្ឍនកថា

អថ ខោ តេសំ, ភិក្ខវេ, សត្តានំ ឯវំ ភវិស្សតិ: ‘មយំ ខោ អកុសលានំ ធម្មានំ សមាទានហេតុ ឯវរូបំ អាយតំ ញាតិក្ខយំ បត្តា។ យន្នូន មយំ កុសលំ ករេយ្យាម។ កិំ កុសលំ ករេយ្យាម? យន្នូន មយំ បាណាតិបាតា វិរមេយ្យាម, ឥទំ កុសលំ ធម្មំ សមាទាយ វត្តេយ្យាមាៜតិ។ តេ បាណាតិបាតា វិរមិស្សន្តិ, ឥទំ កុសលំ ធម្មំ សមាទាយ វត្តិស្សន្តិ។ តេ កុសលានំ ធម្មានំ សមាទានហេតុ អាយុនាបិ វឌ្ឍិស្សន្តិ, វណ្ណេនបិ វឌ្ឍិស្សន្តិ។ តេសំ អាយុនាបិ វឌ្ឍមានានំ វណ្ណេនបិ វឌ្ឍមានានំ ទសវស្សាយុកានំ មនុស្សានំ វីសតិវស្សាយុកា បុត្តា ភវិស្សន្តិ។

អថ ខោ តេសំ, ភិក្ខវេ, សត្តានំ ឯវំ ភវិស្សតិ: ‘មយំ ខោ កុសលានំ ធម្មានំ សមាទានហេតុ អាយុនាបិ វឌ្ឍាម, វណ្ណេនបិ វឌ្ឍាម។ យន្នូន មយំ ភិយ្យោសោ មត្តាយ កុសលំ ករេយ្យាម។ កិំ កុសលំ ករេយ្យាម? យន្នូន មយំ អទិន្នាទានា វិរមេយ្យាម … កាមេសុមិច្ឆាចារា វិរមេយ្យាម … មុសាវាទា វិរមេយ្យាម … បិសុណាយ វាចាយ វិរមេយ្យាម … ផរុសាយ វាចាយ វិរមេយ្យាម … សម្ផប្បលាបា វិរមេយ្យាម … អភិជ្ឈំ បជហេយ្យាម … ព្យាបាទំ បជហេយ្យាម … មិច្ឆាទិដ្ឋិំ បជហេយ្យាម … តយោ ធម្មេ បជហេយ្យាម—អធម្មរាគំ វិសមលោភំ មិច្ឆាធម្មំ … យន្នូន មយំ មត្តេយ្យា អស្សាម បេត្តេយ្យា សាមញ្ញា ព្រហ្មញ្ញា កុលេ ជេដ្ឋាបចាយិនោ, ឥទំ កុសលំ ធម្មំ សមាទាយ វត្តេយ្យាមាៜតិ។ តេ មត្តេយ្យា ភវិស្សន្តិ បេត្តេយ្យា សាមញ្ញា ព្រហ្មញ្ញា កុលេ ជេដ្ឋាបចាយិនោ, ឥទំ កុសលំ ធម្មំ សមាទាយ វត្តិស្សន្តិ។

តេ កុសលានំ ធម្មានំ សមាទានហេតុ អាយុនាបិ វឌ្ឍិស្សន្តិ, វណ្ណេនបិ វឌ្ឍិស្សន្តិ។ តេសំ អាយុនាបិ វឌ្ឍមានានំ វណ្ណេនបិ វឌ្ឍមានានំ វីសតិវស្សាយុកានំ មនុស្សានំ ចត្តារីសវស្សាយុកា បុត្តា ភវិស្សន្តិ … ចត្តារីសវស្សាយុកានំ មនុស្សានំ អសីតិវស្សាយុកា បុត្តា ភវិស្សន្តិ … អសីតិវស្សាយុកានំ មនុស្សានំ សដ្ឋិវស្សសតាយុកា បុត្តា ភវិស្សន្តិ … សដ្ឋិវស្សសតាយុកានំ មនុស្សានំ វីសតិតិវស្សសតាយុកា បុត្តា ភវិស្សន្តិ … វីសតិតិវស្សសតាយុកានំ មនុស្សានំ ចត្តារីសឆព្ពស្សសតាយុកា បុត្តា ភវិស្សន្តិ។ ចត្តារីសឆព្ពស្សសតាយុកានំ មនុស្សានំ ទ្វេវស្សសហស្សាយុកា បុត្តា ភវិស្សន្តិ … ទ្វេវស្សសហស្សាយុកានំ មនុស្សានំ ចត្តារិវស្សសហស្សាយុកា បុត្តា ភវិស្សន្តិ … ចត្តារិវស្សសហស្សាយុកានំ មនុស្សានំ អដ្ឋវស្សសហស្សាយុកា បុត្តា ភវិស្សន្តិ … អដ្ឋវស្សសហស្សាយុកានំ មនុស្សានំ វីសតិវស្សសហស្សាយុកា បុត្តា ភវិស្សន្តិ … វីសតិវស្សសហស្សាយុកានំ មនុស្សានំ ចត្តារីសវស្សសហស្សាយុកា បុត្តា ភវិស្សន្តិ … ចត្តារីសវស្សសហស្សាយុកានំ មនុស្សានំ អសីតិវស្សសហស្សាយុកា បុត្តា ភវិស្សន្តិ … អសីតិវស្សសហស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ បញ្ចវស្សសតិកា កុមារិកា អលំបតេយ្យា ភវិស្សន្តិ។

៧។ សង្ខរាជៅប្បត្តិ

អសីតិវស្សសហស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ តយោ អាពាធា ភវិស្សន្តិ, ឥច្ឆា, អនសនំ, ជរា។ អសីតិវស្សសហស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ អយំ ជម្ពុទីបោ ឥទ្ធោ ចេវ ភវិស្សតិ ផីតោ ច, កុក្កុដសម្បាតិកា គាមនិគមរាជធានិយោ។ អសីតិវស្សសហស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ អយំ ជម្ពុទីបោ អវីចិ មញ្ញេ ផុដោ ភវិស្សតិ មនុស្សេហិ, សេយ្យថាបិ នឡវនំ វា សរវនំ វា។ អសីតិវស្សសហស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ អយំ ពារាណសី កេតុមតី នាម រាជធានី ភវិស្សតិ ឥទ្ធា ចេវ ផីតា ច ពហុជនា ច អាកិណ្ណមនុស្សា ច សុភិក្ខា ច។ អសីតិវស្សសហស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ ឥមស្មិំ ជម្ពុទីបេ ចតុរាសីតិនគរសហស្សានិ ភវិស្សន្តិ កេតុមតីរាជធានីបមុខានិ។

អសីតិវស្សសហស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ កេតុមតិយា រាជធានិយា សង្ខោ នាម រាជា ឧប្បជ្ជិស្សតិ ចក្កវត្តី ធម្មិកោ ធម្មរាជា ចាតុរន្តោ វិជិតាវី ជនបទត្ថាវរិយប្បត្តោ សត្តរតនសមន្នាគតោ។ តស្សិមានិ សត្ត រតនានិ ភវិស្សន្តិ, សេយ្យថិទំ—ចក្ករតនំ ហត្ថិរតនំ អស្សរតនំ មណិរតនំ ឥត្ថិរតនំ គហបតិរតនំ បរិណាយករតនមេវ សត្តមំ។ បរោសហស្សំ ខោ បនស្ស បុត្តា ភវិស្សន្តិ សូរា វីរង្គរូបា បរសេនប្បមទ្ទនា។ សោ ឥមំ បថវិំ សាគរបរិយន្តំ អទណ្ឌេន អសត្ថេន ធម្មេន អភិវិជិយ អជ្ឈាវសិស្សតិ។

៨។ មេត្តេយ្យពុទ្ធុប្បាទ

អសីតិវស្សសហស្សាយុកេសុ, ភិក្ខវេ, មនុស្សេសុ មេត្តេយ្យោ នាម ភគវា លោកេ ឧប្បជ្ជិស្សតិ អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ វិជ្ជាចរណសម្បន្នោ សុគតោ លោកវិទូ អនុត្តរោ បុរិសទម្មសារថិ សត្ថា ទេវមនុស្សានំ ពុទ្ធោ ភគវា។ សេយ្យថាបាហមេតរហិ លោកេ ឧប្បន្នោ អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ វិជ្ជាចរណសម្បន្នោ សុគតោ លោកវិទូ អនុត្តរោ បុរិសទម្មសារថិ សត្ថា ទេវមនុស្សានំ ពុទ្ធោ ភគវា។ សោ ឥមំ លោកំ សទេវកំ សមារកំ សព្រហ្មកំ សស្សមណព្រាហ្មណិំ បឹ សទេវមនុស្សំ សយំ អភិញ្ញា សច្ឆិកត្វា បវេទេស្សតិ, សេយ្យថាបាហមេតរហិ ឥមំ លោកំ សទេវកំ សមារកំ សព្រហ្មកំ សស្សមណព្រាហ្មណិំ បឹ សទេវមនុស្សំ សយំ អភិញ្ញា សច្ឆិកត្វា បវេទេមិ។ សោ ធម្មំ ទេសេស្សតិ អាទិកល្យាណំ មជ្ឈេកល្យាណំ បរិយោសានកល្យាណំ សាត្ថំ សព្យញ្ជនំ កេវលបរិបុណ្ណំ បរិសុទ្ធំ ព្រហ្មចរិយំ បកាសេស្សតិ; សេយ្យថាបាហមេតរហិ ធម្មំ ទេសេមិ អាទិកល្យាណំ មជ្ឈេកល្យាណំ បរិយោសានកល្យាណំ សាត្ថំ សព្យញ្ជនំ កេវលបរិបុណ្ណំ បរិសុទ្ធំ ព្រហ្មចរិយំ បកាសេមិ។ សោ អនេកសហស្សំ ភិក្ខុសង្ឃំ បរិហរិស្សតិ, សេយ្យថាបាហមេតរហិ អនេកសតំ ភិក្ខុសង្ឃំ បរិហរាមិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, សង្ខោ នាម រាជា យោ សោ យូបោ រញ្ញា មហាបនាទេន ការាបិតោ។ តំ យូបំ ឧស្សាបេត្វា អជ្ឈាវសិត្វា តំ ទត្វា វិស្សជ្ជិត្វា សមណព្រាហ្មណកបណទ្ធិកវណិព្ពកយាចកានំ ទានំ ទត្វា មេត្តេយ្យស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស សន្តិកេ កេសមស្សុំ ឱហារេត្វា កាសាយានិ វត្ថានិ អច្ឆាទេត្វា អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិស្សតិ។ សោ ឯវំ បព្ពជិតោ សមានោ ឯកោ វូបកដ្ឋោ អប្បមត្តោ អាតាបី បហិតត្តោ វិហរន្តោ នចិរស្សេវ—យស្សត្ថាយ កុលបុត្តា សម្មទេវ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជន្តិ, តទនុត្តរំ—ព្រហ្មចរិយបរិយោសានំ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ សយំ អភិញ្ញា សច្ឆិកត្វា ឧបសម្បជ្ជ វិហរិស្សតិ។

អត្តទីបា, ភិក្ខវេ, វិហរថ អត្តសរណា អនញ្ញសរណា, ធម្មទីបា ធម្មសរណា អនញ្ញសរណា។ កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អត្តទីបោ វិហរតិ អត្តសរណោ អនញ្ញសរណោ ធម្មទីបោ ធម្មសរណោ អនញ្ញសរណោ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ កាយេ កាយានុបស្សី វិហរតិ អាតាបី សម្បជានោ សតិមា វិនេយ្យ លោកេ អភិជ្ឈាទោមនស្សំ។ វេទនាសុ វេទនានុបស្សី …បេ… ចិត្តេ ចិត្តានុបស្សី …បេ… ធម្មេសុ ធម្មានុបស្សី វិហរតិ អាតាបី សម្បជានោ សតិមា វិនេយ្យ លោកេ អភិជ្ឈាទោមនស្សំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អត្តទីបោ វិហរតិ អត្តសរណោ អនញ្ញសរណោ ធម្មទីបោ ធម្មសរណោ អនញ្ញសរណោ។

៩។ ភិក្ខុនោអាយុវណ្ណាទិវឌ្ឍនកថា

គោចរេ, ភិក្ខវេ, ចរថ សកេ បេត្តិកេ វិសយេ។ គោចរេ, ភិក្ខវេ, ចរន្តា សកេ បេត្តិកេ វិសយេ អាយុនាបិ វឌ្ឍិស្សថ, វណ្ណេនបិ វឌ្ឍិស្សថ, សុខេនបិ វឌ្ឍិស្សថ, ភោគេនបិ វឌ្ឍិស្សថ, ពលេនបិ វឌ្ឍិស្សថ។

កិញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនោ អាយុស្មិំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ឆន្ទសមាធិបធានសង្ខារសមន្នាគតំ ឥទ្ធិបាទំ ភាវេតិ, វីរិយសមាធិបធានសង្ខារសមន្នាគតំ ឥទ្ធិបាទំ ភាវេតិ, ចិត្តសមាធិបធានសង្ខារសមន្នាគតំ ឥទ្ធិបាទំ ភាវេតិ, វីមំសាសមាធិបធានសង្ខារសមន្នាគតំ ឥទ្ធិបាទំ ភាវេតិ។ សោ ឥមេសំ ចតុន្នំ ឥទ្ធិបាទានំ ភាវិតត្តា ពហុលីកតត្តា អាកង្ខមានោ កប្បំ វា តិដ្ឋេយ្យ កប្បាវសេសំ វា។ ឥទំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនោ អាយុស្មិំ។

កិញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនោ វណ្ណស្មិំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ សីលវា ហោតិ, បាតិមោក្ខសំវរសំវុតោ វិហរតិ អាចារគោចរសម្បន្នោ, អណុមត្តេសុ វជ្ជេសុ ភយទស្សាវី, សមាទាយ សិក្ខតិ សិក្ខាបទេសុ។ ឥទំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនោ វណ្ណស្មិំ។

កិញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនោ សុខស្មិំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ វិវិច្ចេវ កាមេហិ វិវិច្ច អកុសលេហិ ធម្មេហិ សវិតក្កំ សវិចារំ វិវេកឹ បីតិសុខំ បឋមំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ វិតក្កវិចារានំ វូបសមា …បេ… ទុតិយំ ឈានំ … តតិយំ ឈានំ … ចតុត្ថំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ ឥទំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនោ, សុខស្មិំ។

កិញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនោ ភោគស្មិំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ មេត្តាសហគតេន ចេតសា ឯកំ ទិសំ ផរិត្វា វិហរតិ តថា ទុតិយំ។ តថា តតិយំ។ តថា ចតុត្ថំ។ ឥតិ ឧទ្ធមធោ តិរិយំ សព្ពធិ សព្ពត្តតាយ សព្ពាវន្តំ លោកំ មេត្តាសហគតេន ចេតសា វិបុលេន មហគ្គតេន អប្បមាណេន អវេរេន អព្យាបជ្ជេន ផរិត្វា វិហរតិ។ ករុណាសហគតេន ចេតសា …បេ… មុទិតាសហគតេន ចេតសា …បេ… ឧបេក្ខាសហគតេន ចេតសា ឯកំ ទិសំ ផរិត្វា វិហរតិ។ តថា ទុតិយំ។ តថា តតិយំ។ តថា ចតុត្ថំ។ ឥតិ ឧទ្ធមធោ តិរិយំ សព្ពធិ សព្ពត្តតាយ សព្ពាវន្តំ លោកំ ឧបេក្ខាសហគតេន ចេតសា វិបុលេន មហគ្គតេន អប្បមាណេន អវេរេន អព្យាបជ្ជេន ផរិត្វា វិហរតិ។ ឥទំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនោ ភោគស្មិំ។

កិញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនោ ពលស្មិំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អាសវានំ ខយា អនាសវំ ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ សយំ អភិញ្ញា សច្ឆិកត្វា ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ ឥទំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនោ ពលស្មិំ។

នាហំ, ភិក្ខវេ, អញ្ញំ ឯកពលម្បិ សមនុបស្សាមិ យំ ឯវំ ទុប្បសហំ, យថយិទំ, ភិក្ខវេ, មារពលំ។ កុសលានំ, ភិក្ខវេ, ធម្មានំ សមាទានហេតុ ឯវមិទំ បុញ្ញំ បវឌ្ឍតី”តិ។

ឥទមវោច ភគវា។ អត្តមនា តេ ភិក្ខូ ភគវតោ ភាសិតំ អភិនន្ទុន្តិ។

ចក្កវត្តិសុត្តំ និដ្ឋិតំ តតិយំ។