| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Dīgha Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationදීඝ නිකාය 26
Long Discourses 26
චක්කවත්තිසුත්ත
The Wheel-Turning Monarch
1. අත්තදීපසරණතා
1. Taking Refuge in Oneself
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා මගධේසු විහරති මාතුලායං. තත්‍ර ඛෝ භගවා භික්ඛූ ආමන්තේසි: “භික්ඛවෝ”ති.
So I have heard. At one time the Buddha was staying in the land of the Magadhans at Mātulā. There the Buddha addressed the bhikkhus, “Bhikkhus!”
“භද්දන්තේ”ති තේ භික්ඛූ භගවතෝ පච්චස්සෝසුං. භගවා ඒතදවෝච:
“Venerable sir,” they replied. The Buddha said this:
“අත්තදීපා, භික්ඛවේ, විහරථ අත්තසරණා අනඤ්ඤසරණා, ධම්මදීපා ධම්මසරණා අනඤ්ඤසරණා. කථඤ්ච පන, භික්ඛවේ, භික්ඛු අත්තදීපෝ විහරති අත්තසරණෝ අනඤ්ඤසරණෝ, ධම්මදීපෝ ධම්මසරණෝ අනඤ්ඤසරණෝ? ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු කායේ කායානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා විනේය්‍ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං. වේදනාසු වේදනානුපස්සී …පේ… චිත්තේ චිත්තානුපස්සී …පේ… ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා විනේය්‍ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං. ඒවං ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු අත්තදීපෝ විහරති අත්තසරණෝ අනඤ්ඤසරණෝ, ධම්මදීපෝ ධම්මසරණෝ අනඤ්ඤසරණෝ.
“Bhikkhus, live as your own island, your own refuge, with no other refuge. Let the teaching be your island and your refuge, with no other refuge. And how does a bhikkhu do this? They meditate observing an aspect of the body—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world. They meditate observing an aspect of feelings … mind … principles—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world. That’s how a bhikkhu lives as their own island, their own refuge, with no other refuge. That’s how they let the teaching be their island and their refuge, with no other refuge.
ගෝචරේ, භික්ඛවේ, චරථ සකේ පේත්තිකේ විසයේ. ගෝචරේ, භික්ඛවේ, චරතං සකේ පේත්තිකේ විසයේ න ලච්ඡති මාරෝ ඕතාරං, න ලච්ඡති මාරෝ ආරම්මණං. කුසලානං, භික්ඛවේ, ධම්මානං සමාදානහේතු ඒවමිදං පුඤ්ඤං පවඩ්ඪති.
You should roam inside your own territory, the domain of your fathers. If you roam inside your own territory, the domain of your fathers, Māra won’t catch you or get hold of you. It is due to undertaking skillful qualities that merit grows.
2. දළ්හනේමිචක්කවත්තිරාජා
2. King Daḷhanemi
භූතපුබ්බං, භික්ඛවේ, රාජා දළ්හනේමි නාම අහෝසි චක්කවත්තී ධම්මිකෝ ධම්මරාජා චාතුරන්තෝ විජිතාවී ජනපදත්ථාවරියප්පත්තෝ සත්තරතනසමන්නාගතෝ. තස්සිමානි සත්ත රතනානි අහේසුං සේය්‍යථිදං—චක්කරතනං හත්ථිරතනං අස්සරතනං මණිරතනං ඉත්ථිරතනං ගහපතිරතනං පරිණායකරතනමේව සත්තමං. පරෝසහස්සං ඛෝ පනස්ස පුත්තා අහේසුං සූරා වීරඞ්ගරූපා පරසේනප්පමද්දනා. සෝ ඉමං පථවිං සාගරපරියන්තං අදණ්ඩේන අසත්ථේන ධම්මේන අභිවිජිය අජ්ඣාවසි.
Once upon a time, bhikkhus, there was a king named Daḷhanemi who was a wheel-turning monarch, a just and principled king. His dominion extended to all four sides, he achieved stability in the country, and he possessed the seven treasures. He had the following seven treasures: the wheel, the elephant, the horse, the jewel, the woman, the treasurer, and the counselor as the seventh treasure. He had over a thousand sons who were valiant and heroic, crushing the armies of his enemies. After conquering this land girt by sea, he reigned by principle, without rod or sword.
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, රාජා දළ්හනේමි බහුන්නං වස්සානං බහුන්නං වස්සසතානං බහුන්නං වස්සසහස්සානං අච්චයේන අඤ්ඤතරං පුරිසං ආමන්තේසි: ‘යදා ත්වං, අම්භෝ පුරිස, පස්සේය්‍යාසි දිබ්බං චක්කරතනං ඕසක්කිතං ඨානා චුතං, අථ මේ ආරෝචේය්‍යාසී(අ)ති.
Then, after many years, many hundred years, many thousand years had passed, King Daḷhanemi addressed one of his men, ‘My good man, when you see that the heavenly wheel-treasure has receded back from its place, please tell me.’
‘ඒවං, දේවා(අ)ති ඛෝ, භික්ඛවේ, සෝ පුරිසෝ රඤ්ඤෝ දළ්හනේමිස්ස පච්චස්සෝසි.
‘Yes, Your Majesty,’ replied that man.
අද්දසා ඛෝ, භික්ඛවේ, සෝ පුරිසෝ බහුන්නං වස්සානං බහුන්නං වස්සසතානං බහුන්නං වස්සසහස්සානං අච්චයේන දිබ්බං චක්කරතනං ඕසක්කිතං ඨානා චුතං, දිස්වාන යේන රාජා දළ්හනේමි තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා රාජානං දළ්හනේමිං ඒතදවෝච: ‘යග්ඝේ, දේව, ජානේය්‍යාසි, දිබ්බං තේ චක්කරතනං ඕසක්කිතං ඨානා චුතන්(අ)ති.
After many thousand years had passed, that man saw that the heavenly wheel-treasure had receded back from its place. So he went to King Daḷhanemi and said, ‘Please sire, you should know that your heavenly wheel-treasure has receded back from its place.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, රාජා දළ්හනේමි ජේට්ඨපුත්තං කුමාරං ආමන්තාපේත්වා ඒතදවෝච: ‘දිබ්බං කිර මේ, තාත කුමාර, චක්කරතනං ඕසක්කිතං ඨානා චුතං. සුතං ඛෝ පන මේතං—යස්ස රඤ්ඤෝ චක්කවත්තිස්ස දිබ්බං චක්කරතනං ඕසක්කති ඨානා චවති, න දානි තේන රඤ්ඤා චිරං ජීවිතබ්බං හෝතීති. භුත්තා ඛෝ පන මේ මානුසකා කාමා, සමයෝ දානි මේ දිබ්බේ කාමේ පරියේසිතුං. ඒහි ත්වං, තාත කුමාර, ඉමං සමුද්දපරියන්තං පථවිං පටිපජ්ජ. අහං පන කේසමස්සුං ඕහාරේත්වා කාසායානි වත්ථානි අච්ඡාදේත්වා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිස්සාමී(අ)ති.
So the king summoned the crown prince and said, ‘Dear prince, my heavenly wheel-treasure has receded back from its place. I’ve heard that when this happens to a wheel-turning monarch, he does not have long to live. I have enjoyed human pleasures. Now it is time for me to seek heavenly pleasures. Come, dear prince, rule this land surrounded by ocean! I shall shave off my hair and beard, dress in ocher robes, and go forth from the lay life to homelessness.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, රාජා දළ්හනේමි ජේට්ඨපුත්තං කුමාරං සාධුකං රජ්ජේ සමනුසාසිත්වා කේසමස්සුං ඕහාරේත්වා කාසායානි වත්ථානි අච්ඡාදේත්වා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජි. සත්තාහපබ්බජිතේ ඛෝ පන, භික්ඛවේ, රාජිසිම්හි දිබ්බං චක්කරතනං අන්තරධායි.
And so, after carefully instructing the crown prince in kingship, King Daḷhanemi shaved off his hair and beard, dressed in ocher robes, and went forth from the lay life to homelessness. Seven days later the heavenly wheel-treasure vanished.
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, අඤ්ඤතරෝ පුරිසෝ යේන රාජා ඛත්තියෝ මුද්ධාභිසිත්තෝ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා රාජානං ඛත්තියං මුද්ධාභිසිත්තං ඒතදවෝච: ‘යග්ඝේ, දේව, ජානේය්‍යාසි, දිබ්බං චක්කරතනං අන්තරහිතන්(අ)ති. අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, රාජා ඛත්තියෝ මුද්ධාභිසිත්තෝ දිබ්බේ චක්කරතනේ අන්තරහිතේ අනත්තමනෝ අහෝසි, අනත්තමනතඤ්ච පටිසංවේදේසි. සෝ යේන රාජිසි තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා රාජිසිං ඒතදවෝච: ‘යග්ඝේ, දේව, ජානේය්‍යාසි, දිබ්බං චක්කරතනං අන්තරහිතන්(අ)ති.
Then a certain man approached the newly anointed aristocrat king and said, ‘Please sire, you should know that the heavenly wheel-treasure has vanished.’ At that the king was unhappy and experienced unhappiness. He went to the royal sage and said, ‘Please sire, you should know that the heavenly wheel-treasure has vanished.’
ඒවං වුත්තේ, භික්ඛවේ, රාජිසි රාජානං ඛත්තියං මුද්ධාභිසිත්තං ඒතදවෝච: ‘මා ඛෝ ත්වං, තාත, දිබ්බේ චක්කරතනේ අන්තරහිතේ අනත්තමනෝ අහෝසි, මා අනත්තමනතඤ්ච පටිසංවේදේසි, න හි තේ, තාත, දිබ්බං චක්කරතනං පේත්තිකං දායජ්ජං. ඉඞ්ඝ ත්වං, තාත, අරියේ චක්කවත්තිවත්තේ වත්තාහි. ඨානං ඛෝ පනේතං විජ්ජති, යං තේ අරියේ චක්කවත්තිවත්තේ වත්තමානස්ස තදහුපෝසථේ පන්නරසේ සීසංන්හාතස්ස උපෝසථිකස්ස උපරිපාසාදවරගතස්ස දිබ්බං චක්කරතනං පාතුභවිස්සති සහස්සාරං සනේමිකං සනාභිකං සබ්බාකාරපරිපූරන්(අ)ති.
When he said this, the royal sage said to him, ‘Don’t be unhappy at the vanishing of the wheel-treasure. My dear, the wheel-treasure is not inherited from your father. Come now, my dear, proceed in the noble duty of a wheel-turning monarch. If you do so, it’s possible that—on a fifteenth day Uposatha, having bathed your head and gone upstairs in the royal longhouse to observe the Uposatha day—the heavenly wheel-treasure will appear to you, with a thousand spokes, with rim and hub, complete in every detail.’
2.1. චක්කවත්තිඅරියවත්ත
2.1. The Noble Duty of a Wheel-Turning Monarch
‘කතමං පන තං, දේව, අරියං චක්කවත්තිවත්තන්(අ)ති?
‘But sire, what is the noble duty of a wheel-turning monarch?’
‘තේන හි ත්වං, තාත, ධම්මංයේව නිස්සාය ධම්මං සක්කරෝන්තෝ ධම්මං ගරුං කරෝන්තෝ ධම්මං මානේන්තෝ ධම්මං පූජේන්තෝ ධම්මං අපචායමානෝ ධම්මද්ධජෝ ධම්මකේතු ධම්මාධිපතේය්‍යෝ ධම්මිකං රක්ඛාවරණගුත්තිං සංවිදහස්සු අන්තෝජනස්මිං බලකායස්මිං ඛත්තියේසු අනුයන්තේසු බ්‍රාහ්මණගහපතිකේසු නේගමජානපදේසු සමණබ්‍රාහ්මණේසු මිගපක්ඛීසු. මා ච තේ, තාත, විජිතේ අධම්මකාරෝ පවත්තිත්ථ. යේ ච තේ, තාත, විජිතේ අධනා අස්සු, තේසඤ්ච ධනමනුප්පදේය්‍යාසි.
‘Well then, my dear, relying only on principle—honoring, respecting, and venerating principle, having principle as your flag, banner, and authority—provide just protection and security for your court, troops, aristocrats, vassals, brahmins and householders, people of town and country, ascetics and brahmins, beasts and birds. Do not let injustice prevail in the realm. Provide money to the penniless in the realm.
යේ ච තේ, තාත, විජිතේ සමණබ්‍රාහ්මණා මදප්පමාදා පටිවිරතා ඛන්තිසෝරච්චේ නිවිට්ඨා ඒකමත්තානං දමේන්ති, ඒකමත්තානං සමේන්ති, ඒකමත්තානං පරිනිබ්බාපේන්ති, තේ කාලේන කාලං උපසඞ්කමිත්වා පරිපුච්ඡේය්‍යාසි පරිග්ගණ්හේය්‍යාසි: “කිං, භන්තේ, කුසලං, කිං අකුසලං, කිං සාවජ්ජං, කිං අනවජ්ජං, කිං සේවිතබ්බං, කිං න සේවිතබ්බං, කිං මේ කරීයමානං දීඝරත්තං අහිතාය දුක්ඛාය අස්ස, කිං වා පන මේ කරීයමානං දීඝරත්තං හිතාය සුඛාය අස්සා”ති? තේසං සුත්වා යං අකුසලං තං අභිනිවජ්ජේය්‍යාසි, යං කුසලං තං සමාදාය වත්තේය්‍යාසි.
And there are ascetics and brahmins in the realm who avoid intoxication and negligence, are settled in patience and gentleness, and who tame, calm, and extinguish themselves. From time to time you should go up to them and ask and learn: “Sirs, what is skillful? What is unskillful? What is blameworthy? What is blameless? What should be cultivated? What should not be cultivated? Doing what leads to my lasting harm and suffering? Doing what leads to my lasting welfare and happiness?” Having heard them, you should reject what is unskillful and undertake and follow what is skillful.
ඉදං ඛෝ, තාත, තං අරියං චක්කවත්තිවත්තන්(අ)ති.
This is the noble duty of a wheel-turning monarch.’
2.2. චක්කරතනපාතුභාව
2.2. The Wheel-Treasure Appears
‘ඒවං, දේවා(අ)ති ඛෝ, භික්ඛවේ, රාජා ඛත්තියෝ මුද්ධාභිසිත්තෝ රාජිසිස්ස පටිස්සුත්වා අරියේ චක්කවත්තිවත්තේ වත්ති.
‘Yes, Your Majesty,’ replied the new king to the royal sage. And he proceeded in the noble duty of a wheel-turning monarch.
තස්ස අරියේ චක්කවත්තිවත්තේ වත්තමානස්ස තදහුපෝසථේ පන්නරසේ සීසංන්හාතස්ස උපෝසථිකස්ස උපරිපාසාදවරගතස්ස දිබ්බං චක්කරතනං පාතුරහෝසි සහස්සාරං සනේමිකං සනාභිකං සබ්බාකාරපරිපූරං. දිස්වාන රඤ්ඤෝ ඛත්තියස්ස මුද්ධාභිසිත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘සුතං ඛෝ පන මේතං—යස්ස රඤ්ඤෝ ඛත්තියස්ස මුද්ධාභිසිත්තස්ස තදහුපෝසථේ පන්නරසේ සීසංන්හාතස්ස උපෝසථිකස්ස උපරිපාසාදවරගතස්ස දිබ්බං චක්කරතනං පාතුභවති සහස්සාරං සනේමිකං සනාභිකං සබ්බාකාරපරිපූරං, සෝ හෝති රාජා චක්කවත්තීති. අස්සං නු ඛෝ අහං රාජා චක්කවත්තී(අ)ති.
While he was proceeding in that duty, on a fifteenth day Uposatha, he had bathed his head and gone upstairs in the royal longhouse to observe the Uposatha day. And the heavenly wheel-treasure appeared to him, with a thousand spokes, with rim and hub, complete in every detail. Seeing this, the king thought, ‘I have heard that when the heavenly wheel-treasure appears to a king in this way, he becomes a wheel-turning monarch. Am I then a wheel-turning monarch?’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, රාජා ඛත්තියෝ මුද්ධාභිසිත්තෝ උට්ඨායාසනා ඒකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වාමේන හත්ථේන භිඞ්කාරං ගහේත්වා දක්ඛිණේන හත්ථේන චක්කරතනං අබ්භුක්කිරි: ‘පවත්තතු භවං චක්කරතනං, අභිවිජිනාතු භවං චක්කරතනන්(අ)ති.
Then the anointed king, rising from his seat and arranging his robe over one shoulder, took a ceremonial vase in his left hand and besprinkled the wheel-treasure with his right hand, saying, ‘Roll forth, O wheel-treasure! Triumph, O wheel-treasure!’
අථ ඛෝ තං, භික්ඛවේ, චක්කරතනං පුරත්ථිමං දිසං පවත්ති, අන්වදේව රාජා චක්කවත්තී සද්ධිං චතුරඞ්ගිනියා සේනාය. යස්මිං ඛෝ පන, භික්ඛවේ, පදේසේ චක්කරතනං පතිට්ඨාසි, තත්ථ රාජා චක්කවත්තී වාසං උපගච්ඡි සද්ධිං චතුරඞ්ගිනියා සේනාය. යේ ඛෝ පන, භික්ඛවේ, පුරත්ථිමාය දිසාය පටිරාජානෝ, තේ රාජානං චක්කවත්තිං උපසඞ්කමිත්වා ඒවමාහංසු: ‘ඒහි ඛෝ, මහාරාජ, ස්වාගතං තේ මහාරාජ, සකං තේ, මහාරාජ, අනුසාස, මහාරාජා(අ)ති. රාජා චක්කවත්තී ඒවමාහ: ‘පාණෝ න හන්තබ්බෝ, අදින්නං නාදාතබ්බං, කාමේසුමිච්ඡා න චරිතබ්බා, මුසා න භාසිතබ්බා, මජ්ජං න පාතබ්බං, යථාභුත්තඤ්ච භුඤ්ජථා(අ)ති. යේ ඛෝ පන, භික්ඛවේ, පුරත්ථිමාය දිසාය පටිරාජානෝ, තේ රඤ්ඤෝ චක්කවත්තිස්ස අනුයන්තා අහේසුං.
Then the wheel-treasure rolled towards the east. And the king followed it together with his army of four divisions. In whatever place the wheel-treasure stood still, there the king came to stay together with his army. And any opposing rulers of the eastern quarter came to the wheel-turning monarch and said, ‘Come, great king! Welcome, great king! We are yours, great king, instruct us.’ The wheel-turning monarch said, ‘Do not kill living creatures. Do not steal. Do not commit sexual misconduct. Do not lie. Do not drink alcohol. Maintain the current level of taxation.’ And so the opposing rulers of the eastern quarter became his vassals.
අථ ඛෝ තං, භික්ඛවේ, චක්කරතනං පුරත්ථිමං සමුද්දං අජ්ඣෝගාහේත්වා පච්චුත්තරිත්වා දක්ඛිණං දිසං පවත්ති …පේ… දක්ඛිණං සමුද්දං අජ්ඣෝගාහේත්වා පච්චුත්තරිත්වා පච්ඡිමං දිසං පවත්ති, අන්වදේව රාජා චක්කවත්තී සද්ධිං චතුරඞ්ගිනියා සේනාය. යස්මිං ඛෝ පන, භික්ඛවේ, පදේසේ චක්කරතනං පතිට්ඨාසි, තත්ථ රාජා චක්කවත්තී වාසං උපගච්ඡි සද්ධිං චතුරඞ්ගිනියා සේනාය. යේ ඛෝ පන, භික්ඛවේ, පච්ඡිමාය දිසාය පටිරාජානෝ, තේ රාජානං චක්කවත්තිං උපසඞ්කමිත්වා ඒවමාහංසු: ‘ඒහි ඛෝ, මහාරාජ, ස්වාගතං තේ, මහාරාජ, සකං තේ, මහාරාජ, අනුසාස, මහාරාජා(අ)ති. රාජා චක්කවත්තී ඒවමාහ: ‘පාණෝ න හන්තබ්බෝ, අදින්නං නාදාතබ්බං, කාමේසුමිච්ඡා න චරිතබ්බා, මුසා න භාසිතබ්බා, මජ්ජං න පාතබ්බං, යථාභුත්තඤ්ච භුඤ්ජථා(අ)ති. යේ ඛෝ පන, භික්ඛවේ, පච්ඡිමාය දිසාය පටිරාජානෝ, තේ රඤ්ඤෝ චක්කවත්තිස්ස අනුයන්තා අහේසුං.
Then the wheel-treasure, having plunged into the eastern ocean and emerged again, rolled towards the south. … Having plunged into the southern ocean and emerged again, it rolled towards the west. …
අථ ඛෝ තං, භික්ඛවේ, චක්කරතනං පච්ඡිමං සමුද්දං අජ්ඣෝගාහේත්වා පච්චුත්තරිත්වා උත්තරං දිසං පවත්ති, අන්වදේව රාජා චක්කවත්තී සද්ධිං චතුරඞ්ගිනියා සේනාය. යස්මිං ඛෝ පන, භික්ඛවේ, පදේසේ චක්කරතනං පතිට්ඨාසි, තත්ථ රාජා චක්කවත්තී වාසං උපගච්ඡි සද්ධිං චතුරඞ්ගිනියා සේනාය. යේ ඛෝ පන, භික්ඛවේ, උත්තරාය දිසාය පටිරාජානෝ, තේ රාජානං චක්කවත්තිං උපසඞ්කමිත්වා ඒවමාහංසු: ‘ඒහි ඛෝ, මහාරාජ, ස්වාගතං තේ, මහාරාජ, සකං තේ, මහාරාජ, අනුසාස, මහාරාජා(අ)ති. රාජා චක්කවත්තී ඒවමාහ: ‘පාණෝ න හන්තබ්බෝ, අදින්නං නාදාතබ්බං, කාමේසුමිච්ඡා න චරිතබ්බා, මුසා න භාසිතබ්බා, මජ්ජං න පාතබ්බං, යථාභුත්තඤ්ච භුඤ්ජථා(අ)ති. යේ ඛෝ පන, භික්ඛවේ, උත්තරාය දිසාය පටිරාජානෝ, තේ රඤ්ඤෝ චක්කවත්තිස්ස අනුයන්තා අහේසුං.
Having plunged into the western ocean and emerged again, it rolled towards the north, followed by the king together with his army of four divisions. In whatever place the wheel-treasure stood still, there the king came to stay together with his army. And any opposing rulers of the northern quarter came to the wheel-turning monarch and said, ‘Come, great king! Welcome, great king! We are yours, great king, instruct us.’ The wheel-turning monarch said, ‘Do not kill living creatures. Do not steal. Do not commit sexual misconduct. Do not lie. Do not drink alcohol. Maintain the current level of taxation.’ And so the rulers of the northern quarter became his vassals.
අථ ඛෝ තං, භික්ඛවේ, චක්කරතනං සමුද්දපරියන්තං පථවිං අභිවිජිනිත්වා තමේව රාජධානිං පච්චාගන්ත්වා රඤ්ඤෝ චක්කවත්තිස්ස අන්තේපුරද්වාරේ අත්ථකරණපමුඛේ අක්ඛාහතං මඤ්ඤේ අට්ඨාසි රඤ්ඤෝ චක්කවත්තිස්ස අන්තේපුරං උපසෝභයමානං.
And then the wheel-treasure, having triumphed over this land surrounded by ocean, returned to the royal capital. There it stood still by the gate to the royal compound at the High Court as if fixed to an axle, illuminating the royal compound.
3. දුතියාදිචක්කවත්තිකථා
3. On Subsequent Wheel-Turning Monarchs
දුතියෝපි ඛෝ, භික්ඛවේ, රාජා චක්කවත්තී …පේ… තතියෝපි ඛෝ, භික්ඛවේ, රාජා චක්කවත්තී … චතුත්ථෝපි ඛෝ, භික්ඛවේ, රාජා චක්කවත්තී … පඤ්චමෝපි ඛෝ, භික්ඛවේ, රාජා චක්කවත්තී … ඡට්ඨෝපි ඛෝ, භික්ඛවේ, රාජා චක්කවත්තී … සත්තමෝපි ඛෝ, භික්ඛවේ, රාජා චක්කවත්තී බහුන්නං වස්සානං බහුන්නං වස්සසතානං බහුන්නං වස්සසහස්සානං අච්චයේන අඤ්ඤතරං පුරිසං ආමන්තේසි: ‘යදා ත්වං, අම්භෝ පුරිස, පස්සේය්‍යාසි දිබ්බං චක්කරතනං ඕසක්කිතං ඨානා චුතං, අථ මේ ආරෝචේය්‍යාසී(අ)ති. ‘ඒවං, දේවා(අ)ති ඛෝ, භික්ඛවේ, සෝ පුරිසෝ රඤ්ඤෝ චක්කවත්තිස්ස පච්චස්සෝසි. අද්දසා ඛෝ, භික්ඛවේ, සෝ පුරිසෝ බහුන්නං වස්සානං බහුන්නං වස්සසතානං බහුන්නං වස්සසහස්සානං අච්චයේන දිබ්බං චක්කරතනං ඕසක්කිතං ඨානා චුතං. දිස්වාන යේන රාජා චක්කවත්තී තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා රාජානං චක්කවත්තිං ඒතදවෝච: ‘යග්ඝේ, දේව, ජානේය්‍යාසි, දිබ්බං තේ චක්කරතනං ඕසක්කිතං ඨානා චුතන්(අ)ති?
And for a second time, and a third, a fourth, a fifth, a sixth, and a seventh time, a wheel-turning monarch was established in exactly the same way. And after many years the seventh wheel-turning monarch went forth, handing the realm over to the crown prince.
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, රාජා චක්කවත්තී ජේට්ඨපුත්තං කුමාරං ආමන්තාපේත්වා ඒතදවෝච: ‘දිබ්බං කිර මේ, තාත කුමාර, චක්කරතනං ඕසක්කිතං, ඨානා චුතං, සුතං ඛෝ පන මේතං—යස්ස රඤ්ඤෝ චක්කවත්තිස්ස දිබ්බං චක්කරතනං ඕසක්කති, ඨානා චවති, න දානි තේන රඤ්ඤා චිරං ජීවිතබ්බං හෝතීති. භුත්තා ඛෝ පන මේ මානුසකා කාමා, සමයෝ දානි මේ දිබ්බේ කාමේ පරියේසිතුං, ඒහි ත්වං, තාත කුමාර, ඉමං සමුද්දපරියන්තං පථවිං පටිපජ්ජ. අහං පන කේසමස්සුං ඕහාරේත්වා කාසායානි වත්ථානි අච්ඡාදේත්වා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිස්සාමී(අ)ති.
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, රාජා චක්කවත්තී ජේට්ඨපුත්තං කුමාරං සාධුකං රජ්ජේ සමනුසාසිත්වා කේසමස්සුං ඕහාරේත්වා කාසායානි වත්ථානි අච්ඡාදේත්වා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජි. සත්තාහපබ්බජිතේ ඛෝ පන, භික්ඛවේ, රාජිසිම්හි දිබ්බං චක්කරතනං අන්තරධායි.
Seven days later the heavenly wheel-treasure vanished.
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, අඤ්ඤතරෝ පුරිසෝ යේන රාජා ඛත්තියෝ මුද්ධාභිසිත්තෝ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා රාජානං ඛත්තියං මුද්ධාභිසිත්තං ඒතදවෝච: ‘යග්ඝේ, දේව, ජානේය්‍යාසි, දිබ්බං චක්කරතනං අන්තරහිතන්(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, රාජා ඛත්තියෝ මුද්ධාභිසිත්තෝ දිබ්බේ චක්කරතනේ අන්තරහිතේ අනත්තමනෝ අහෝසි. අනත්තමනතඤ්ච පටිසංවේදේසි; නෝ ච ඛෝ රාජිසිං උපසඞ්කමිත්වා අරියං චක්කවත්තිවත්තං පුච්ඡි. සෝ සමතේනේව සුදං ජනපදං පසාසති. තස්ස සමතේන ජනපදං පසාසතෝ පුබ්බේනාපරං ජනපදා න පබ්බන්ති, යථා තං පුබ්බකානං රාජූනං අරියේ චක්කවත්තිවත්තේ වත්තමානානං.
Then a certain man approached the newly anointed aristocrat king and said, ‘Please sire, you should know that the heavenly wheel-treasure has vanished.’ At that the king was unhappy and experienced unhappiness. But he didn’t go to the royal sage and ask about the noble duty of a wheel-turning monarch. He just governed the country according to his own ideas. So governed, the country’s people did not prosper like before, as they had when former kings proceeded in the noble duty of a wheel-turning monarch.
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, අමච්චා පාරිසජ්ජා ගණකමහාමත්තා අනීකට්ඨා දෝවාරිකා මන්තස්සාජීවිනෝ සන්නිපතිත්වා රාජානං ඛත්තියං මුද්ධාභිසිත්තං ඒතදවෝචුං: ‘න ඛෝ තේ, දේව, සමතේන සුදං ජනපදං පසාසතෝ පුබ්බේනාපරං ජනපදා පබ්බන්ති, යථා තං පුබ්බකානං රාජූනං අරියේ චක්කවත්තිවත්තේ වත්තමානානං. සංවිජ්ජන්ති ඛෝ තේ, දේව, විජිතේ අමච්චා පාරිසජ්ජා ගණකමහාමත්තා අනීකට්ඨා දෝවාරිකා මන්තස්සාජීවිනෝ මයඤ්චේව අඤ්ඤේ ච යේ මයං අරියං චක්කවත්තිවත්තං ධාරේම. ඉඞ්ඝ ත්වං, දේව, අම්හේ අරියං චක්කවත්තිවත්තං පුච්ඡ. තස්ස තේ මයං අරියං චක්කවත්තිවත්තං පුට්ඨා බ්‍යාකරිස්සාමා(අ)ති.
Then the ministers and counselors, the treasury officials, military officers, guardsmen, and professional advisers gathered and said to the king, ‘Sire, when governed according to your own ideas, the country’s people do not prosper like before, as they did when former kings proceeded in the noble duty of a wheel-turning monarch. In your realm are found ministers and counselors, treasury officials, military officers, guardsmen, and professional advisers—both ourselves and others—who remember the noble duty of a wheel-turning monarch. Please, Your Majesty, ask us about the noble duty of a wheel-turning monarch. We will answer you.’
4. ආයුවණ්ණාදිපරිහානිකථා
4. On the Period of Decline
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, රාජා ඛත්තියෝ මුද්ධාභිසිත්තෝ අමච්චේ පාරිසජ්ජේ ගණකමහාමත්තේ අනීකට්ඨේ දෝවාරිකේ මන්තස්සාජීවිනෝ සන්නිපාතේත්වා අරියං චක්කවත්තිවත්තං පුච්ඡි. තස්ස තේ අරියං චක්කවත්තිවත්තං පුට්ඨා බ්‍යාකරිංසු. තේසං සුත්වා ධම්මිකඤ්හි ඛෝ රක්ඛාවරණගුත්තිං සංවිදහි, නෝ ච ඛෝ අධනානං ධනමනුප්පදාසි. අධනානං ධනේ අනනුප්පදියමානේ දාලිද්දියං වේපුල්ලමගමාසි.
So the anointed king asked the assembled ministers and counselors, treasury officials, military officers, guardsmen, and professional advisers about the noble duty of a wheel-turning monarch. And they answered him. After listening to them, he provided just protection and security. But he did not provide money to the penniless in the realm. And so poverty grew widespread.
දාලිද්දියේ වේපුල්ලං ගතේ අඤ්ඤතරෝ පුරිසෝ පරේසං අදින්නං ථේය්‍යසඞ්ඛාතං ආදියි. තමේනං අග්ගහේසුං. ගහේත්වා රඤ්ඤෝ ඛත්තියස්ස මුද්ධාභිසිත්තස්ස දස්සේසුං: ‘අයං, දේව, පුරිසෝ පරේසං අදින්නං ථේය්‍යසඞ්ඛාතං ආදියී(අ)ති.
When poverty was widespread, a certain person stole from others, with the intention to commit theft. They arrested him and presented him to the king, saying, ‘Your Majesty, this person stole from others with the intention to commit theft.’
ඒවං වුත්තේ, භික්ඛවේ, රාජා ඛත්තියෝ මුද්ධාභිසිත්තෝ තං පුරිසං ඒතදවෝච: ‘සච්චං කිර ත්වං, අම්භෝ පුරිස, පරේසං අදින්නං ථේය්‍යසඞ්ඛාතං ආදියී(අ)ති?
The king said to that person, ‘Is it really true, mister, that you stole from others with the intention to commit theft?’
‘සච්චං, දේවා(අ)ති.
‘It’s true, sire.’
‘කිං කාරණා(අ)ති?
‘What was the reason?’
‘න හි, දේව, ජීවාමී(අ)ති.
‘Sire, I can’t survive.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, රාජා ඛත්තියෝ මුද්ධාභිසිත්තෝ තස්ස පුරිසස්ස ධනමනුප්පදාසි: ‘ඉමිනා ත්වං, අම්භෝ පුරිස, ධනේන අත්තනා ච ජීවාහි, මාතාපිතරෝ ච පෝසේහි, පුත්තදාරඤ්ච පෝසේහි, කම්මන්තේ ච පයෝජේහි, සමණබ්‍රාහ්මණේසු උද්ධග්ගිකං දක්ඛිණං පතිට්ඨාපේහි සෝවග්ගිකං සුඛවිපාකං සග්ගසංවත්තනිකන්(අ)ති.
So the king provided some money to that person, saying, ‘With this money, mister, keep yourself alive, and provide for your mother and father, partners and children. Work for a living, and establish an uplifting religious donation for ascetics and brahmins that’s conducive to heaven, ripens in happiness, and leads to heaven.’
‘ඒවං, දේවා(අ)ති ඛෝ, භික්ඛවේ, සෝ පුරිසෝ රඤ්ඤෝ ඛත්තියස්ස මුද්ධාභිසිත්තස්ස පච්චස්සෝසි.
‘Yes, Your Majesty,’ replied that man.
අඤ්ඤතරෝපි ඛෝ, භික්ඛවේ, පුරිසෝ පරේසං අදින්නං ථේය්‍යසඞ්ඛාතං ආදියි. තමේනං අග්ගහේසුං. ගහේත්වා රඤ්ඤෝ ඛත්තියස්ස මුද්ධාභිසිත්තස්ස දස්සේසුං: ‘අයං, දේව, පුරිසෝ පරේසං අදින්නං ථේය්‍යසඞ්ඛාතං ආදියී(අ)ති.
But then another man stole something from others. They arrested him and presented him to the king, saying, ‘Your Majesty, this person stole from others.’
ඒවං වුත්තේ, භික්ඛවේ, රාජා ඛත්තියෝ මුද්ධාභිසිත්තෝ තං පුරිසං ඒතදවෝච: ‘සච්චං කිර ත්වං, අම්භෝ පුරිස, පරේසං අදින්නං ථේය්‍යසඞ්ඛාතං ආදියී(අ)ති?
The king said to that person, ‘Is it really true, mister, that you stole from others?’
‘සච්චං, දේවා(අ)ති.
‘It’s true, sire.’
‘කිං කාරණා(අ)ති?
‘What was the reason?’
‘න හි, දේව, ජීවාමී(අ)ති.
‘Sire, I can’t survive.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, රාජා ඛත්තියෝ මුද්ධාභිසිත්තෝ තස්ස පුරිසස්ස ධනමනුප්පදාසි: ‘ඉමිනා ත්වං, අම්භෝ පුරිස, ධනේන අත්තනා ච ජීවාහි, මාතාපිතරෝ ච පෝසේහි, පුත්තදාරඤ්ච පෝසේහි, කම්මන්තේ ච පයෝජේහි, සමණබ්‍රාහ්මණේසු උද්ධග්ගිකං දක්ඛිණං පතිට්ඨාපේහි සෝවග්ගිකං සුඛවිපාකං සග්ගසංවත්තනිකන්(අ)ති.
So the king provided some money to that person, saying, ‘With this money, mister, keep yourself alive, and provide for your mother and father, partners and children. Work for a living, and establish an uplifting religious donation for ascetics and brahmins that’s conducive to heaven, ripens in happiness, and leads to heaven.’
‘ඒවං, දේවා(අ)ති ඛෝ, භික්ඛවේ, සෝ පුරිසෝ රඤ්ඤෝ ඛත්තියස්ස මුද්ධාභිසිත්තස්ස පච්චස්සෝසි.
‘Yes, Your Majesty,’ replied that man.
අස්සෝසුං ඛෝ, භික්ඛවේ, මනුස්සා: ‘යේ කිර, භෝ, පරේසං අදින්නං ථේය්‍යසඞ්ඛාතං ආදියන්ති, තේසං රාජා ධනමනුප්පදේතී(අ)ති. සුත්වාන තේසං ඒතදහෝසි: ‘යන්නූන මයම්පි පරේසං අදින්නං ථේය්‍යසඞ්ඛාතං ආදියේය්‍යාමා(අ)ති. අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, අඤ්ඤතරෝ පුරිසෝ පරේසං අදින්නං ථේය්‍යසඞ්ඛාතං ආදියි.
People heard about this: ‘It seems the king is providing money to anyone who steals from others!’ It occurred to them, ‘Why don’t we steal from others?’ So then another man stole something from others.
තමේනං අග්ගහේසුං. ගහේත්වා රඤ්ඤෝ ඛත්තියස්ස මුද්ධාභිසිත්තස්ස දස්සේසුං: ‘අයං, දේව, පුරිසෝ පරේසං අදින්නං ථේය්‍යසඞ්ඛාතං ආදියී(අ)ති.
They arrested him and presented him to the king, saying, ‘Your Majesty, this person stole from others.’
ඒවං වුත්තේ, භික්ඛවේ, රාජා ඛත්තියෝ මුද්ධාභිසිත්තෝ තං පුරිසං ඒතදවෝච: ‘සච්චං කිර ත්වං, අම්භෝ පුරිස, පරේසං අදින්නං ථේය්‍යසඞ්ඛාතං ආදියී(අ)ති?
The king said to that person, ‘Is it really true, mister, that you stole from others?’
‘සච්චං, දේවා(අ)ති.
‘It’s true, sire.’
‘කිං කාරණා(අ)ති?
‘What was the reason?’
‘න හි, දේව, ජීවාමී(අ)ති.
‘Sire, I can’t survive.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, රඤ්ඤෝ ඛත්තියස්ස මුද්ධාභිසිත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘සචේ ඛෝ අහං යෝ යෝ පරේසං අදින්නං ථේය්‍යසඞ්ඛාතං ආදියිස්සති, තස්ස තස්ස ධනමනුප්පදස්සාමි, ඒවමිදං අදින්නාදානං පවඩ්ඪිස්සති. යන්නූනාහං ඉමං පුරිසං සුනිසේධං නිසේධේය්‍යං, මූලඝච්චං කරේය්‍යං, සීසමස්ස ඡින්දේය්‍යන්(අ)ති.
Then the king thought, ‘If I provide money to anyone who steals from others, it will only increase the stealing. I’d better make an end of this person, finish him off, and chop off his head.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, රාජා ඛත්තියෝ මුද්ධාභිසිත්තෝ පුරිසේ ආණාපේසි: ‘තේන හි, භණේ, ඉමං පුරිසං දළ්හාය රජ්ජුයා පච්ඡාබාහං ගාළ්හබන්ධනං බන්ධිත්වා ඛුරමුණ්ඩං කරිත්වා ඛරස්සරේන පණවේන රථිකාය රථිකං සිඞ්ඝාටකේන සිඞ්ඝාටකං පරිනේත්වා දක්ඛිණේන ද්වාරේන නික්ඛමිත්වා දක්ඛිණතෝ නගරස්ස සුනිසේධං නිසේධේථ, මූලඝච්චං කරෝථ, සීසමස්ස ඡින්දථා(අ)ති.
Then he ordered his men, ‘Well then, my men, tie this man’s arms tightly behind his back with a strong rope. Shave his head and march him from street to street and square to square to the beating of a harsh drum. Then take him out the south gate and make an end of him, finish him off, and chop off his head.’
‘ඒවං, දේවා(අ)ති ඛෝ, භික්ඛවේ, තේ පුරිසා රඤ්ඤෝ ඛත්තියස්ස මුද්ධාභිසිත්තස්ස පටිස්සුත්වා තං පුරිසං දළ්හාය රජ්ජුයා පච්ඡාබාහං ගාළ්හබන්ධනං බන්ධිත්වා ඛුරමුණ්ඩං කරිත්වා ඛරස්සරේන පණවේන රථිකාය රථිකං සිඞ්ඝාටකේන සිඞ්ඝාටකං පරිනේත්වා දක්ඛිණේන ද්වාරේන නික්ඛමිත්වා දක්ඛිණතෝ නගරස්ස සුනිසේධං නිසේධේසුං, මූලඝච්චං අකංසු, සීසමස්ස ඡින්දිංසු.
‘Yes, Your Majesty,’ they replied, and did as he commanded.
අස්සෝසුං ඛෝ, භික්ඛවේ, මනුස්සා: ‘යේ කිර, භෝ, පරේසං අදින්නං ථේය්‍යසඞ්ඛාතං ආදියන්ති, තේ රාජා සුනිසේධං නිසේධේති, මූලඝච්චං කරෝති, සීසානි තේසං ඡින්දතී(අ)ති. සුත්වාන තේසං ඒතදහෝසි: ‘යන්නූන මයම්පි තිණ්හානි සත්ථානි කාරාපේස්සාම, තිණ්හානි සත්ථානි කාරාපේත්වා යේසං අදින්නං ථේය්‍යසඞ්ඛාතං ආදියිස්සාම, තේ සුනිසේධං නිසේධේස්සාම, මූලඝච්චං කරිස්සාම, සීසානි තේසං ඡින්දිස්සාමා(අ)ති. තේ තිණ්හානි සත්ථානි කාරාපේසුං, තිණ්හානි සත්ථානි කාරාපේත්වා ගාමඝාතම්පි උපක්කමිංසු කාතුං, නිගමඝාතම්පි උපක්කමිංසු කාතුං, නගරඝාතම්පි උපක්කමිංසු කාතුං, පන්ථදුහනම්පි උපක්කමිංසු කාතුං. යේසං තේ අදින්නං ථේය්‍යසඞ්ඛාතං ආදියන්ති, තේ සුනිසේධං නිසේධේන්ති, මූලඝච්චං කරෝන්ති, සීසානි තේසං ඡින්දන්ති.
People heard about this: ‘It seems the king is chopping the head off anyone who steals from others!’ It occurred to them, ‘We’d better have sharp swords made. Then when we steal from others, we’ll make an end of them, finish them off, and chop off their heads.’ They had sharp swords made. Then they started to make raids on villages, towns, and cities, and to infest the highways. And they chopped the heads off anyone they stole from.
ඉති ඛෝ, භික්ඛවේ, අධනානං ධනේ අනනුප්පදියමානේ දාලිද්දියං වේපුල්ලමගමාසි, දාලිද්දියේ වේපුල්ලං ගතේ අදින්නාදානං වේපුල්ලමගමාසි, අදින්නාදානේ වේපුල්ලං ගතේ සත්ථං වේපුල්ලමගමාසි, සත්ථේ වේපුල්ලං ගතේ පාණාතිපාතෝ වේපුල්ලමගමාසි, පාණාතිපාතේ වේපුල්ලං ගතේ තේසං සත්තානං ආයුපි පරිහායි, වණ්ණෝපි පරිහායි. තේසං ආයුනාපි පරිහායමානානං වණ්ණේනපි පරිහායමානානං අසීතිවස්සසහස්සායුකානං මනුස්සානං චත්තාරීසවස්සසහස්සායුකා පුත්තා අහේසුං.
And so, bhikkhus, from not providing money to the penniless, poverty became widespread. When poverty was widespread, theft became widespread. When theft was widespread, swords became widespread. When swords were widespread, killing living creatures became widespread. And for the sentient beings among whom killing was widespread, their lifespan and beauty declined. Those people lived for 80,000 years, but their children lived for 40,000 years.
චත්තාරීසවස්සසහස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු අඤ්ඤතරෝ පුරිසෝ පරේසං අදින්නං ථේය්‍යසඞ්ඛාතං ආදියි. තමේනං අග්ගහේසුං. ගහේත්වා රඤ්ඤෝ ඛත්තියස්ස මුද්ධාභිසිත්තස්ස දස්සේසුං: ‘අයං, දේව, පුරිසෝ පරේසං අදින්නං ථේය්‍යසඞ්ඛාතං ආදියී(අ)ති.
Among the people who lived for 40,000 years, a certain person stole something from others. They arrested him and presented him to the king, saying, ‘Your Majesty, this person stole from others.’
ඒවං වුත්තේ, භික්ඛවේ, රාජා ඛත්තියෝ මුද්ධාභිසිත්තෝ තං පුරිසං ඒතදවෝච: ‘සච්චං කිර ත්වං, අම්භෝ පුරිස, පරේසං අදින්නං ථේය්‍යසඞ්ඛාතං ආදියී(අ)ති?
The king said to that person, ‘Is it really true, mister, that you stole from others?’
‘න හි, දේවා(අ)ති සම්පජානමුසා අභාසි.
‘No, sire,’ he said, deliberately lying.
ඉති ඛෝ, භික්ඛවේ, අධනානං ධනේ අනනුප්පදියමානේ දාලිද්දියං වේපුල්ලමගමාසි. දාලිද්දියේ වේපුල්ලං ගතේ අදින්නාදානං වේපුල්ලමගමාසි, අදින්නාදානේ වේපුල්ලං ගතේ සත්ථං වේපුල්ලමගමාසි. සත්ථේ වේපුල්ලං ගතේ පාණාතිපාතෝ වේපුල්ලමගමාසි, පාණාතිපාතේ වේපුල්ලං ගතේ මුසාවාදෝ වේපුල්ලමගමාසි, මුසාවාදේ වේපුල්ලං ගතේ තේසං සත්තානං ආයුපි පරිහායි, වණ්ණෝපි පරිහායි. තේසං ආයුනාපි පරිහායමානානං වණ්ණේනපි පරිහායමානානං චත්තාරීසවස්සසහස්සායුකානං මනුස්සානං වීසතිවස්සසහස්සායුකා පුත්තා අහේසුං.
And so, bhikkhus, from not providing money to the penniless, poverty, theft, swords, and killing became widespread. When killing was widespread, lying became widespread. And for the sentient beings among whom lying was widespread, their lifespan and beauty declined. Those people who lived for 40,000 years had children who lived for 20,000 years.
වීසතිවස්සසහස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු අඤ්ඤතරෝ පුරිසෝ පරේසං අදින්නං ථේය්‍යසඞ්ඛාතං ආදියි. තමේනං අඤ්ඤතරෝ පුරිසෝ රඤ්ඤෝ ඛත්තියස්ස මුද්ධාභිසිත්තස්ස ආරෝචේසි: ‘ඉත්ථන්නාමෝ, දේව, පුරිසෝ පරේසං අදින්නං ථේය්‍යසඞ්ඛාතං ආදියී(අ)ති පේසුඤ්ඤමකාසි.
Among the people who lived for 20,000 years, a certain person stole something from others. Someone else reported this to the king, ‘Your Majesty, such-and-such person stole from others,’ he said, going behind his back.
ඉති ඛෝ, භික්ඛවේ, අධනානං ධනේ අනනුප්පදියමානේ දාලිද්දියං වේපුල්ලමගමාසි. දාලිද්දියේ වේපුල්ලං ගතේ අදින්නාදානං වේපුල්ලමගමාසි, අදින්නාදානේ වේපුල්ලං ගතේ සත්ථං වේපුල්ලමගමාසි, සත්ථේ වේපුල්ලං ගතේ පාණාතිපාතෝ වේපුල්ලමගමාසි, පාණාතිපාතේ වේපුල්ලං ගතේ මුසාවාදෝ වේපුල්ලමගමාසි, මුසාවාදේ වේපුල්ලං ගතේ පිසුණා වාචා වේපුල්ලමගමාසි, පිසුණාය වාචාය වේපුල්ලං ගතාය තේසං සත්තානං ආයුපි පරිහායි, වණ්ණෝපි පරිහායි. තේසං ආයුනාපි පරිහායමානානං වණ්ණේනපි පරිහායමානානං වීසතිවස්සසහස්සායුකානං මනුස්සානං දසවස්සසහස්සායුකා පුත්තා අහේසුං.
And so, bhikkhus, from not providing money to the penniless, poverty, theft, swords, killing, and lying became widespread. When lying was widespread, backbiting became widespread. And for the sentient beings among whom backbiting was widespread, their lifespan and beauty declined. Those people who lived for 20,000 years had children who lived for 10,000 years.
දසවස්සසහස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු ඒකිදං සත්තා වණ්ණවන්තෝ හෝන්ති, ඒකිදං සත්තා දුබ්බණ්ණා. තත්ථ යේ තේ සත්තා දුබ්බණ්ණා, තේ වණ්ණවන්තේ සත්තේ අභිජ්ඣායන්තා පරේසං දාරේසු චාරිත්තං ආපජ්ජිංසු.
Among the people who lived for 10,000 years, some were beautiful, some were ugly. And the ugly beings, coveting the beautiful ones, committed adultery with the wives of others.
ඉති ඛෝ, භික්ඛවේ, අධනානං ධනේ අනනුප්පදියමානේ දාලිද්දියං වේපුල්ලමගමාසි. දාලිද්දියේ වේපුල්ලං ගතේ …පේ… කාමේසුමිච්ඡාචාරෝ වේපුල්ලමගමාසි, කාමේසුමිච්ඡාචාරේ වේපුල්ලං ගතේ තේසං සත්තානං ආයුපි පරිහායි, වණ්ණෝපි පරිහායි. තේසං ආයුනාපි පරිහායමානානං වණ්ණේනපි පරිහායමානානං දසවස්සසහස්සායුකානං මනුස්සානං පඤ්චවස්සසහස්සායුකා පුත්තා අහේසුං.
And so, bhikkhus, from not providing money to the penniless, poverty, theft, swords, killing, lying, and backbiting became widespread. When backbiting was widespread, sexual misconduct became widespread. And for the sentient beings among whom sexual misconduct was widespread, their lifespan and beauty declined. Those people who lived for 10,000 years had children who lived for 5,000 years.
පඤ්චවස්සසහස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු ද්වේ ධම්මා වේපුල්ලමගමංසු—ඵරුසාවාචා සම්ඵප්පලාපෝ ච. ද්වීසු ධම්මේසු වේපුල්ලං ගතේසු තේසං සත්තානං ආයුපි පරිහායි, වණ්ණෝපි පරිහායි. තේසං ආයුනාපි පරිහායමානානං වණ්ණේනපි පරිහායමානානං පඤ්චවස්සසහස්සායුකානං මනුස්සානං අප්පේකච්චේ අඩ්ඪතේය්‍යවස්සසහස්සායුකා, අප්පේකච්චේ ද්වේවස්සසහස්සායුකා පුත්තා අහේසුං.
Among the people who lived for 5,000 years, two things became widespread: harsh speech and talking nonsense. For the sentient beings among whom these two things were widespread, their lifespan and beauty declined. Those people who lived for 5,000 years had some children who lived for 2,500 years, while others lived for 2,000 years.
අඩ්ඪතේය්‍යවස්සසහස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු අභිජ්ඣාබ්‍යාපාදා වේපුල්ලමගමංසු. අභිජ්ඣාබ්‍යාපාදේසු වේපුල්ලං ගතේසු තේසං සත්තානං ආයුපි පරිහායි, වණ්ණෝපි පරිහායි. තේසං ආයුනාපි පරිහායමානානං වණ්ණේනපි පරිහායමානානං අඩ්ඪතේය්‍යවස්සසහස්සායුකානං මනුස්සානං වස්සසහස්සායුකා පුත්තා අහේසුං.
Among the people who lived for 2,500 years, desire and ill will became widespread. For the sentient beings among whom desire and ill will were widespread, their lifespan and beauty declined. Those people who lived for 2,500 years had children who lived for 1,000 years.
වස්සසහස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු මිච්ඡාදිට්ඨි වේපුල්ලමගමාසි. මිච්ඡාදිට්ඨියා වේපුල්ලං ගතාය තේසං සත්තානං ආයුපි පරිහායි, වණ්ණෝපි පරිහායි. තේසං ආයුනාපි පරිහායමානානං වණ්ණේනපි පරිහායමානානං වස්සසහස්සායුකානං මනුස්සානං පඤ්චවස්සසතායුකා පුත්තා අහේසුං.
Among the people who lived for 1,000 years, wrong view became widespread. For the sentient beings among whom wrong view was widespread, their lifespan and beauty declined. Those people who lived for 1,000 years had children who lived for five hundred years.
පඤ්චවස්සසතායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු තයෝ ධම්මා වේපුල්ලමගමංසු—අධම්මරාගෝ විසමලෝභෝ මිච්ඡාධම්මෝ. තීසු ධම්මේසු වේපුල්ලං ගතේසු තේසං සත්තානං ආයුපි පරිහායි, වණ්ණෝපි පරිහායි. තේසං ආයුනාපි පරිහායමානානං වණ්ණේනපි පරිහායමානානං පඤ්චවස්සසතායුකානං මනුස්සානං අප්පේකච්චේ අඩ්ඪතේය්‍යවස්සසතායුකා, අප්පේකච්චේ ද්වේවස්සසතායුකා පුත්තා අහේසුං.
Among the people who lived for five hundred years, three things became widespread: illicit desire, immoral greed, and wrong custom. For the sentient beings among whom these three things were widespread, their lifespan and beauty declined. Those people who lived for five hundred years had some children who lived for two hundred and fifty years, while others lived for two hundred years.
අඩ්ඪතේය්‍යවස්සසතායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු ඉමේ ධම්මා වේපුල්ලමගමංසු. අමත්තේය්‍යතා අපේත්තේය්‍යතා අසාමඤ්ඤතා අබ්‍රහ්මඤ්ඤතා න කුලේ ජේට්ඨාපචායිතා.
Among the people who lived for two hundred and fifty years, these things became widespread: lack of due respect for mother and father, ascetics and brahmins, and failure to honor the elders in the family.
ඉති ඛෝ, භික්ඛවේ, අධනානං ධනේ අනනුප්පදියමානේ දාලිද්දියං වේපුල්ලමගමාසි. දාලිද්දියේ වේපුල්ලං ගතේ අදින්නාදානං වේපුල්ලමගමාසි. අදින්නාදානේ වේපුල්ලං ගතේ සත්ථං වේපුල්ලමගමාසි. සත්ථේ වේපුල්ලං ගතේ පාණාතිපාතෝ වේපුල්ලමගමාසි. පාණාතිපාතේ වේපුල්ලං ගතේ මුසාවාදෝ වේපුල්ලමගමාසි. මුසාවාදේ වේපුල්ලං ගතේ පිසුණා වාචා වේපුල්ලමගමාසි. පිසුණාය වාචාය වේපුල්ලං ගතාය කාමේසුමිච්ඡාචාරෝ වේපුල්ලමගමාසි. කාමේසුමිච්ඡාචාරේ වේපුල්ලං ගතේ ද්වේ ධම්මා වේපුල්ලමගමංසු, ඵරුසා වාචා සම්ඵප්පලාපෝ ච. ද්වීසු ධම්මේසු වේපුල්ලං ගතේසු අභිජ්ඣාබ්‍යාපාදා වේපුල්ලමගමංසු. අභිජ්ඣාබ්‍යාපාදේසු වේපුල්ලං ගතේසු මිච්ඡාදිට්ඨි වේපුල්ලමගමාසි. මිච්ඡාදිට්ඨියා වේපුල්ලං ගතාය තයෝ ධම්මා වේපුල්ලමගමංසු, අධම්මරාගෝ විසමලෝභෝ මිච්ඡාධම්මෝ. තීසු ධම්මේසු වේපුල්ලං ගතේසු ඉමේ ධම්මා වේපුල්ලමගමංසු, අමත්තේය්‍යතා අපේත්තේය්‍යතා අසාමඤ්ඤතා අබ්‍රහ්මඤ්ඤතා න කුලේ ජේට්ඨාපචායිතා. ඉමේසු ධම්මේසු වේපුල්ලං ගතේසු තේසං සත්තානං ආයුපි පරිහායි, වණ්ණෝපි පරිහායි. තේසං ආයුනාපි පරිහායමානානං වණ්ණේනපි පරිහායමානානං අඩ්ඪතේය්‍යවස්සසතායුකානං මනුස්සානං වස්සසතායුකා පුත්තා අහේසුං.
And so, bhikkhus, from not providing money to the penniless, all these things became widespread—poverty, theft, swords, killing, lying, backbiting, sexual misconduct, harsh speech and talking nonsense, desire and ill will, wrong view, illicit desire, immoral greed, and wrong custom, and lack of due respect for mother and father, ascetics and brahmins, and failure to honor the elders in the family. For the sentient beings among whom these things were widespread, their lifespan and beauty declined. Those people who lived for two hundred and fifty years had children who lived for a hundred years.
5. දසවස්සායුකසමය
5. When People Live for Ten Years
භවිස්සති, භික්ඛවේ, සෝ සමයෝ, යං ඉමේසං මනුස්සානං දසවස්සායුකා පුත්තා භවිස්සන්ති. දසවස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු පඤ්චවස්සිකා කුමාරිකා අලංපතේය්‍යා භවිස්සන්ති. දසවස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු ඉමානි රසානි අන්තරධායිස්සන්ති, සේය්‍යථිදං—සප්පි නවනීතං තේලං මධු ඵාණිතං ලෝණං. දසවස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු කුද්‍රූසකෝ අග්ගං භෝජනානං භවිස්සති. සේය්‍යථාපි, භික්ඛවේ, ඒතරහි සාලිමංසෝදනෝ අග්ගං භෝජනානං; ඒවමේව ඛෝ, භික්ඛවේ, දසවස්සායුකේසු මනුස්සේසු කුද්‍රූසකෝ අග්ගං භෝජනානං භවිස්සති.
There will come a time, bhikkhus, when these people will have children who live for ten years. Among the people who live for ten years, girls will be marriageable at five. The following flavors will disappear: ghee, butter, oil, honey, molasses, and salt. The best kind of food will be finger millet, just as fine rice with meat is the best kind of food today.
දසවස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු දස කුසලකම්මපථා සබ්බේන සබ්බං අන්තරධායිස්සන්ති, දස අකුසලකම්මපථා අතිබ්‍යාදිප්පිස්සන්ති. දසවස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු කුසලන්තිපි න භවිස්සති, කුතෝ පන කුසලස්ස කාරකෝ. දසවස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු යේ තේ භවිස්සන්ති අමත්තේය්‍යා අපේත්තේය්‍යා අසාමඤ්ඤා අබ්‍රහ්මඤ්ඤා න කුලේ ජේට්ඨාපචායිනෝ, තේ පුජ්ජා ච භවිස්සන්ති පාසංසා ච. සේය්‍යථාපි, භික්ඛවේ, ඒතරහි මත්තේය්‍යා පේත්තේය්‍යා සාමඤ්ඤා බ්‍රහ්මඤ්ඤා කුලේ ජේට්ඨාපචායිනෝ පුජ්ජා ච පාසංසා ච; ඒවමේව ඛෝ, භික්ඛවේ, දසවස්සායුකේසු මනුස්සේසු යේ තේ භවිස්සන්ති අමත්තේය්‍යා අපේත්තේය්‍යා අසාමඤ්ඤා අබ්‍රහ්මඤ්ඤා න කුලේ ජේට්ඨාපචායිනෝ, තේ පුජ්ජා ච භවිස්සන්ති පාසංසා ච.
The ten ways of doing skillful deeds will totally disappear, and the ten ways of doing unskillful deeds will explode in popularity. Those people will not even have the word ‘skillful’, still less anyone who does what is skillful. And anyone who disrespects mother and father, ascetics and brahmins, and fails to honor the elders in the family will be venerated and praised, just as the opposite is venerated and praised today.
දසවස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු න භවිස්සති මාතාති වා මාතුච්ඡාති වා මාතුලානීති වා ආචරියභරියාති වා ගරූනං දාරාති වා. සම්භේදං ලෝකෝ ගමිස්සති යථා අජේළකා කුක්කුටසූකරා සෝණසිඞ්ගාලා.
There’ll be no recognition of the status of mother, aunts, or wives and partners of teachers and respected people. The world will become dissolute, like goats and sheep, chickens and pigs, and dogs and jackals.
දසවස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු තේසං සත්තානං අඤ්ඤමඤ්ඤම්හි තිබ්බෝ ආඝාතෝ පච්චුපට්ඨිතෝ භවිස්සති තිබ්බෝ බ්‍යාපාදෝ තිබ්බෝ මනෝපදෝසෝ තිබ්බං වධකචිත්තං. මාතුපි පුත්තම්හි පුත්තස්සපි මාතරි; පිතුපි පුත්තම්හි පුත්තස්සපි පිතරි; භාතුපි භගිනියා භගිනියාපි භාතරි තිබ්බෝ ආඝාතෝ පච්චුපට්ඨිතෝ භවිස්සති තිබ්බෝ බ්‍යාපාදෝ තිබ්බෝ මනෝපදෝසෝ තිබ්බං වධකචිත්තං. සේය්‍යථාපි, භික්ඛවේ, මාගවිකස්ස මිගං දිස්වා තිබ්බෝ ආඝාතෝ පච්චුපට්ඨිතෝ හෝති තිබ්බෝ බ්‍යාපාදෝ තිබ්බෝ මනෝපදෝසෝ තිබ්බං වධකචිත්තං; ඒවමේව ඛෝ, භික්ඛවේ, දසවස්සායුකේසු මනුස්සේසු තේසං සත්තානං අඤ්ඤමඤ්ඤම්හි තිබ්බෝ ආඝාතෝ පච්චුපට්ඨිතෝ භවිස්සති තිබ්බෝ බ්‍යාපාදෝ තිබ්බෝ මනෝපදෝසෝ තිබ්බං වධකචිත්තං. මාතුපි පුත්තම්හි පුත්තස්සපි මාතරි; පිතුපි පුත්තම්හි පුත්තස්සපි පිතරි; භාතුපි භගිනියා භගිනියාපි භාතරි තිබ්බෝ ආඝාතෝ පච්චුපට්ඨිතෝ භවිස්සති තිබ්බෝ බ්‍යාපාදෝ තිබ්බෝ මනෝපදෝසෝ තිබ්බං වධකචිත්තං.
They’ll be full of hostility towards each other, with acute ill will, malevolence, and thoughts of murder. Even a mother will feel like this for her child, and the child for its mother, father for child, child for father, brother for sister, and sister for brother. They’ll be just like a deer hunter when he sees a deer—full of hostility, ill will, malevolence, and thoughts of killing.
දසවස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු සත්තාහං සත්ථන්තරකප්පෝ භවිස්සති. තේ අඤ්ඤමඤ්ඤම්හි මිගසඤ්ඤං පටිලභිස්සන්ති. තේසං තිණ්හානි සත්ථානි හත්ථේසු පාතුභවිස්සන්ති. තේ තිණ්හේන සත්ථේන ‘ඒස මිගෝ ඒස මිගෝ(අ)ති අඤ්ඤමඤ්ඤං ජීවිතා වෝරෝපේස්සන්ති.
Among the people who live for ten years, there will be an interregnum of swords lasting seven days. During that time they will see each other as beasts. Sharp swords will appear in their hands, with which they’ll take each other’s life, crying, ‘It’s a beast! It’s a beast!’
අථ ඛෝ තේසං, භික්ඛවේ, සත්තානං ඒකච්චානං ඒවං භවිස්සති: ‘මා ච මයං කඤ්චි, මා ච අම්හේ කෝචි, යන්නූන මයං තිණගහනං වා වනගහනං වා රුක්ඛගහනං වා නදීවිදුග්ගං වා පබ්බතවිසමං වා පවිසිත්වා වනමූලඵලාහාරා යාපේය්‍යාමා(අ)ති. තේ තිණගහනං වා වනගහනං වා රුක්ඛගහනං වා නදීවිදුග්ගං වා පබ්බතවිසමං වා පවිසිත්වා සත්තාහං වනමූලඵලාහාරා යාපේස්සන්ති.
But then some of those beings will think, ‘Let us neither kill nor be killed! Why don’t we hide in thick grass, thick jungle, thick trees, inaccessible riverlands, or rugged mountains and survive on forest roots and fruits?’ So that’s what they do.
තේ තස්ස සත්තාහස්ස අච්චයේන තිණගහනා වනගහනා රුක්ඛගහනා නදීවිදුග්ගා පබ්බතවිසමා නික්ඛමිත්වා අඤ්ඤමඤ්ඤං ආලිඞ්ගිත්වා සභාගායිස්සන්ති සමස්සාසිස්සන්ති: ‘දිට්ඨා, භෝ, සත්තා ජීවසි, දිට්ඨා, භෝ, සත්තා ජීවසී(අ)ති.
When those seven days have passed, having emerged from their hiding places and embraced each other, they will come together and cry in one voice, ‘Fantastic, dear foe, you live! Fantastic, dear foe, you live!’
6. ආයුවණ්ණාදිවඩ්ඪනකථා
6. The Period of Growth
අථ ඛෝ තේසං, භික්ඛවේ, සත්තානං ඒවං භවිස්සති: ‘මයං ඛෝ අකුසලානං ධම්මානං සමාදානහේතු ඒවරූපං ආයතං ඤාතික්ඛයං පත්තා. යන්නූන මයං කුසලං කරේය්‍යාම. කිං කුසලං කරේය්‍යාම? යන්නූන මයං පාණාතිපාතා විරමේය්‍යාම, ඉදං කුසලං ධම්මං සමාදාය වත්තේය්‍යාමා(අ)ති. තේ පාණාතිපාතා විරමිස්සන්ති, ඉදං කුසලං ධම්මං සමාදාය වත්තිස්සන්ති. තේ කුසලානං ධම්මානං සමාදානහේතු ආයුනාපි වඩ්ඪිස්සන්ති, වණ්ණේනපි වඩ්ඪිස්සන්ති. තේසං ආයුනාපි වඩ්ඪමානානං වණ්ණේනපි වඩ්ඪමානානං දසවස්සායුකානං මනුස්සානං වීසතිවස්සායුකා පුත්තා භවිස්සන්ති.
Then those beings will think, ‘It’s because we undertook unskillful things that we suffered such an extensive loss of our relatives. We’d better do what’s skillful. What skillful thing should we do? Why don’t we refrain from killing living creatures? Having undertaken this skillful thing we’ll live by it.’ So that’s what they do. Because of undertaking this skillful thing, their lifespan and beauty will grow. Those people who live for ten years will have children who live for twenty years.
අථ ඛෝ තේසං, භික්ඛවේ, සත්තානං ඒවං භවිස්සති: ‘මයං ඛෝ කුසලානං ධම්මානං සමාදානහේතු ආයුනාපි වඩ්ඪාම, වණ්ණේනපි වඩ්ඪාම. යන්නූන මයං භිය්‍යෝසෝ මත්තාය කුසලං කරේය්‍යාම. කිං කුසලං කරේය්‍යාම? යන්නූන මයං අදින්නාදානා විරමේය්‍යාම … කාමේසුමිච්ඡාචාරා විරමේය්‍යාම … මුසාවාදා විරමේය්‍යාම … පිසුණාය වාචාය විරමේය්‍යාම … ඵරුසාය වාචාය විරමේය්‍යාම … සම්ඵප්පලාපා විරමේය්‍යාම … අභිජ්ඣං පජහේය්‍යාම … බ්‍යාපාදං පජහේය්‍යාම … මිච්ඡාදිට්ඨිං පජහේය්‍යාම … තයෝ ධම්මේ පජහේය්‍යාම—අධම්මරාගං විසමලෝභං මිච්ඡාධම්මං … යන්නූන මයං මත්තේය්‍යා අස්සාම පේත්තේය්‍යා සාමඤ්ඤා බ්‍රහ්මඤ්ඤා කුලේ ජේට්ඨාපචායිනෝ, ඉදං කුසලං ධම්මං සමාදාය වත්තේය්‍යාමා(අ)ති. තේ මත්තේය්‍යා භවිස්සන්ති පේත්තේය්‍යා සාමඤ්ඤා බ්‍රහ්මඤ්ඤා කුලේ ජේට්ඨාපචායිනෝ, ඉදං කුසලං ධම්මං සමාදාය වත්තිස්සන්ති.
Then those beings will think, ‘Because of undertaking this skillful thing, our lifespan and beauty are growing. Why don’t we do even more skillful things? What skillful thing should we do? Why don’t we refrain from stealing … sexual misconduct … lying … backbiting … harsh speech … and talking nonsense. Why don’t we give up covetousness … ill will … wrong view … three things: illicit desire, immoral greed, and wrong custom. Why don’t we pay due respect to mother and father, ascetics and brahmins, honoring the elders in our families? Having undertaken this skillful thing we’ll live by it.’ So that’s what they do.
තේ කුසලානං ධම්මානං සමාදානහේතු ආයුනාපි වඩ්ඪිස්සන්ති, වණ්ණේනපි වඩ්ඪිස්සන්ති. තේසං ආයුනාපි වඩ්ඪමානානං වණ්ණේනපි වඩ්ඪමානානං වීසතිවස්සායුකානං මනුස්සානං චත්තාරීසවස්සායුකා පුත්තා භවිස්සන්ති … චත්තාරීසවස්සායුකානං මනුස්සානං අසීතිවස්සායුකා පුත්තා භවිස්සන්ති … අසීතිවස්සායුකානං මනුස්සානං සට්ඨිවස්සසතායුකා පුත්තා භවිස්සන්ති … සට්ඨිවස්සසතායුකානං මනුස්සානං වීසතිතිවස්සසතායුකා පුත්තා භවිස්සන්ති … වීසතිතිවස්සසතායුකානං මනුස්සානං චත්තාරීසඡබ්බස්සසතායුකා පුත්තා භවිස්සන්ති. චත්තාරීසඡබ්බස්සසතායුකානං මනුස්සානං ද්වේවස්සසහස්සායුකා පුත්තා භවිස්සන්ති … ද්වේවස්සසහස්සායුකානං මනුස්සානං චත්තාරිවස්සසහස්සායුකා පුත්තා භවිස්සන්ති … චත්තාරිවස්සසහස්සායුකානං මනුස්සානං අට්ඨවස්සසහස්සායුකා පුත්තා භවිස්සන්ති … අට්ඨවස්සසහස්සායුකානං මනුස්සානං වීසතිවස්සසහස්සායුකා පුත්තා භවිස්සන්ති … වීසතිවස්සසහස්සායුකානං මනුස්සානං චත්තාරීසවස්සසහස්සායුකා පුත්තා භවිස්සන්ති … චත්තාරීසවස්සසහස්සායුකානං මනුස්සානං අසීතිවස්සසහස්සායුකා පුත්තා භවිස්සන්ති … අසීතිවස්සසහස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු පඤ්චවස්සසතිකා කුමාරිකා අලංපතේය්‍යා භවිස්සන්ති.
Because of undertaking this skillful thing, their lifespan and beauty will grow. Those people who live for twenty years will have children who live for forty years. Those people who live for forty years will have children who live for eighty years, then a hundred and sixty years, three hundred and twenty years, six hundred and forty years, 2,000 years, 4,000 years, 8,000 years, 20,000 years, 40,000 years, and finally 80,000 years. Among the people who live for 80,000 years, girls will be marriageable at five hundred.
7. සඞ්ඛරාජෞප්පත්ති
7. The Time of King Saṅkha
අසීතිවස්සසහස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු තයෝ ආබාධා භවිස්සන්ති, ඉච්ඡා, අනසනං, ජරා. අසීතිවස්සසහස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු අයං ජම්බුදීපෝ ඉද්ධෝ චේව භවිස්සති ඵීතෝ ච, කුක්කුටසම්පාතිකා ගාමනිගමරාජධානියෝ. අසීතිවස්සසහස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු අයං ජම්බුදීපෝ අවීචි මඤ්ඤේ ඵුටෝ භවිස්සති මනුස්සේහි, සේය්‍යථාපි නළවනං වා සරවනං වා. අසීතිවස්සසහස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු අයං බාරාණසී කේතුමතී නාම රාජධානී භවිස්සති ඉද්ධා චේව ඵීතා ච බහුජනා ච ආකිණ්ණමනුස්සා ච සුභික්ඛා ච. අසීතිවස්සසහස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු ඉමස්මිං ජම්බුදීපේ චතුරාසීතිනගරසහස්සානි භවිස්සන්ති කේතුමතීරාජධානීපමුඛානි.
Among the people who live for 80,000 years, there will be just three afflictions: greed, starvation, and old age. India will be successful and prosperous. The villages, towns, and capital cities will be no more than a chicken’s flight apart. And the land will be as crowded as hell with people, like a thicket of rushes or reeds. The royal capital will be Varanasi, renamed Ketumatī. And it will be successful, prosperous, populous, full of people, with plenty of food. There will be 84,000 cities in India, with the royal capital of Ketumatī foremost.
අසීතිවස්සසහස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු කේතුමතියා රාජධානියා සඞ්ඛෝ නාම රාජා උප්පජ්ජිස්සති චක්කවත්තී ධම්මිකෝ ධම්මරාජා චාතුරන්තෝ විජිතාවී ජනපදත්ථාවරියප්පත්තෝ සත්තරතනසමන්නාගතෝ. තස්සිමානි සත්ත රතනානි භවිස්සන්ති, සේය්‍යථිදං—චක්කරතනං හත්ථිරතනං අස්සරතනං මණිරතනං ඉත්ථිරතනං ගහපතිරතනං පරිණායකරතනමේව සත්තමං. පරෝසහස්සං ඛෝ පනස්ස පුත්තා භවිස්සන්ති සූරා වීරඞ්ගරූපා පරසේනප්පමද්දනා. සෝ ඉමං පථවිං සාගරපරියන්තං අදණ්ඩේන අසත්ථේන ධම්මේන අභිවිජිය අජ්ඣාවසිස්සති.
And in the royal capital of Ketumatī a king named Saṅkha will arise, a wheel-turning monarch, a just and principled king. His dominion will extend to all four sides, he will achieve stability in the country, and possess the seven treasures. He will have the following seven treasures: the wheel, the elephant, the horse, the jewel, the woman, the treasurer, and the counselor as the seventh treasure. He will have over a thousand sons who are valiant and heroic, crushing the armies of his enemies. After conquering this land girt by sea, he will reign by principle, without rod or sword.
8. මේත්තේය්‍යබුද්ධුප්පාද
8. The Arising of the Buddha Metteyya
අසීතිවස්සසහස්සායුකේසු, භික්ඛවේ, මනුස්සේසු මේත්තේය්‍යෝ නාම භගවා ලෝකේ උප්පජ්ජිස්සති අරහං සම්මාසම්බුද්ධෝ විජ්ජාචරණසම්පන්නෝ සුගතෝ ලෝකවිදූ අනුත්තරෝ පුරිසදම්මසාරථි සත්ථා දේවමනුස්සානං බුද්ධෝ භගවා. සේය්‍යථාපාහමේතරහි ලෝකේ උප්පන්නෝ අරහං සම්මාසම්බුද්ධෝ විජ්ජාචරණසම්පන්නෝ සුගතෝ ලෝකවිදූ අනුත්තරෝ පුරිසදම්මසාරථි සත්ථා දේවමනුස්සානං බුද්ධෝ භගවා. සෝ ඉමං ලෝකං සදේවකං සමාරකං සබ්‍රහ්මකං සස්සමණබ්‍රාහ්මණිං පජං සදේවමනුස්සං සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා පවේදේස්සති, සේය්‍යථාපාහමේතරහි ඉමං ලෝකං සදේවකං සමාරකං සබ්‍රහ්මකං සස්සමණබ්‍රාහ්මණිං පජං සදේවමනුස්සං සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා පවේදේමි. සෝ ධම්මං දේසේස්සති ආදිකල්‍යාණං මජ්ඣේකල්‍යාණං පරියෝසානකල්‍යාණං සාත්ථං සබ්‍යඤ්ජනං කේවලපරිපුණ්ණං පරිසුද්ධං බ්‍රහ්මචරියං පකාසේස්සති; සේය්‍යථාපාහමේතරහි ධම්මං දේසේමි ආදිකල්‍යාණං මජ්ඣේකල්‍යාණං පරියෝසානකල්‍යාණං සාත්ථං සබ්‍යඤ්ජනං කේවලපරිපුණ්ණං පරිසුද්ධං බ්‍රහ්මචරියං පකාසේමි. සෝ අනේකසහස්සං භික්ඛුසඞ්ඝං පරිහරිස්සති, සේය්‍යථාපාහමේතරහි අනේකසතං භික්ඛුසඞ්ඝං පරිහරාමි.
And the Blessed One named Metteyya will arise in the world—perfected, a fully awakened Buddha, accomplished in knowledge and conduct, holy, knower of the world, supreme guide for those who wish to train, teacher of gods and humans, awakened, blessed—just as I have arisen today. He will realize with his own insight this world—with its gods, Māras and Brahmās, this population with its ascetics and brahmins, gods and humans—and make it known to others, just as I do today. He will teach the Dhamma that’s good in the beginning, good in the middle, and good in the end, meaningful and well-phrased. And he will reveal a spiritual practice that’s entirely full and pure, just as I do today. He will lead a Saṅgha of many thousand bhikkhus, just as I lead a Saṅgha of many hundreds today.
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, සඞ්ඛෝ නාම රාජා යෝ සෝ යූපෝ රඤ්ඤා මහාපනාදේන කාරාපිතෝ. තං යූපං උස්සාපේත්වා අජ්ඣාවසිත්වා තං දත්වා විස්සජ්ජිත්වා සමණබ්‍රාහ්මණකපණද්ධිකවණිබ්බකයාචකානං දානං දත්වා මේත්තේය්‍යස්ස භගවතෝ අරහතෝ සම්මාසම්බුද්ධස්ස සන්තිකේ කේසමස්සුං ඕහාරේත්වා කාසායානි වත්ථානි අච්ඡාදේත්වා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිස්සති. සෝ ඒවං පබ්බජිතෝ සමානෝ ඒකෝ වූපකට්ඨෝ අප්පමත්තෝ ආතාපී පහිතත්තෝ විහරන්තෝ නචිරස්සේව—යස්සත්ථාය කුලපුත්තා සම්මදේව අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජන්ති, තදනුත්තරං—බ්‍රහ්මචරියපරියෝසානං දිට්ඨේව ධම්මේ සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා උපසම්පජ්ජ විහරිස්සති.
Then King Saṅkha will have the sacrificial post once built by King Mahāpanāda raised up. Having reigned, he will abdicate, offering charity to ascetics and brahmins, paupers, vagrants, nomads, and beggars. Then, having shaved off his hair and beard and dressed in ocher robes, he will go forth from the lay life to homelessness in the Buddha Metteyya’s presence. Soon after going forth, living withdrawn, diligent, keen, and resolute, he will realize the supreme end of the spiritual path in this very life. He will live having achieved with his own insight the goal for which gentlemen rightly go forth from the lay life to homelessness.
අත්තදීපා, භික්ඛවේ, විහරථ අත්තසරණා අනඤ්ඤසරණා, ධම්මදීපා ධම්මසරණා අනඤ්ඤසරණා. කථඤ්ච, භික්ඛවේ, භික්ඛු අත්තදීපෝ විහරති අත්තසරණෝ අනඤ්ඤසරණෝ ධම්මදීපෝ ධම්මසරණෝ අනඤ්ඤසරණෝ? ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු කායේ කායානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා විනේය්‍ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං. වේදනාසු වේදනානුපස්සී …පේ… චිත්තේ චිත්තානුපස්සී …පේ… ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා විනේය්‍ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං. ඒවං ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු අත්තදීපෝ විහරති අත්තසරණෝ අනඤ්ඤසරණෝ ධම්මදීපෝ ධම්මසරණෝ අනඤ්ඤසරණෝ.
Bhikkhus, live as your own island, your own refuge, with no other refuge. Let the teaching be your island and your refuge, with no other refuge. And how does a bhikkhu do this? It’s when a bhikkhu meditates by observing an aspect of the body—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world. They meditate observing an aspect of feelings … mind … principles—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world. That’s how a bhikkhu lives as their own island, their own refuge, with no other refuge. That’s how they let the teaching be their island and their refuge, with no other refuge.
9. භික්ඛුනෝආයුවණ්ණාදිවඩ්ඪනකථා
9. On Long Life and Beauty for Bhikkhus
ගෝචරේ, භික්ඛවේ, චරථ සකේ පේත්තිකේ විසයේ. ගෝචරේ, භික්ඛවේ, චරන්තා සකේ පේත්තිකේ විසයේ ආයුනාපි වඩ්ඪිස්සථ, වණ්ණේනපි වඩ්ඪිස්සථ, සුඛේනපි වඩ්ඪිස්සථ, භෝගේනපි වඩ්ඪිස්සථ, බලේනපි වඩ්ඪිස්සථ.
Bhikkhus, you should roam inside your own territory, the domain of your fathers. Doing so, you will grow in life span, beauty, happiness, wealth, and power.
කිඤ්ච, භික්ඛවේ, භික්ඛුනෝ ආයුස්මිං? ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු ඡන්දසමාධිපධානසඞ්ඛාරසමන්නාගතං ඉද්ධිපාදං භාවේති, වීරියසමාධිපධානසඞ්ඛාරසමන්නාගතං ඉද්ධිපාදං භාවේති, චිත්තසමාධිපධානසඞ්ඛාරසමන්නාගතං ඉද්ධිපාදං භාවේති, වීමංසාසමාධිපධානසඞ්ඛාරසමන්නාගතං ඉද්ධිපාදං භාවේති. සෝ ඉමේසං චතුන්නං ඉද්ධිපාදානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා ආකඞ්ඛමානෝ කප්පං වා තිට්ඨේය්‍ය කප්පාවසේසං වා. ඉදං ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛුනෝ ආයුස්මිං.
And what is long life for a bhikkhu? It’s when a bhikkhu develops the basis of psychic power that has immersion due to enthusiasm, and active effort. They develop the basis of psychic power that has immersion due to energy, and active effort. They develop the basis of psychic power that has immersion due to mental development, and active effort. They develop the basis of psychic power that has immersion due to inquiry, and active effort. Having developed and cultivated these four bases of psychic power they may, if they wish, live for the proper lifespan or what’s left of it. This is long life for a bhikkhu.
කිඤ්ච, භික්ඛවේ, භික්ඛුනෝ වණ්ණස්මිං? ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු සීලවා හෝති, පාතිමෝක්ඛසංවරසංවුතෝ විහරති ආචාරගෝචරසම්පන්නෝ, අණුමත්තේසු වජ්ජේසු භයදස්සාවී, සමාදාය සික්ඛති සික්ඛාපදේසු. ඉදං ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛුනෝ වණ්ණස්මිං.
And what is beauty for a bhikkhu? It’s when a bhikkhu is ethical, restrained in the monastic code, conducting themselves well and seeking alms in suitable places. Seeing danger in the slightest fault, they keep the rules they’ve undertaken. This is beauty for a bhikkhu.
කිඤ්ච, භික්ඛවේ, භික්ඛුනෝ සුඛස්මිං? ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු විවිච්චේව කාමේහි විවිච්ච අකුසලේහි ධම්මේහි සවිතක්කං සවිචාරං විවේකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. විතක්කවිචාරානං වූපසමා …පේ… දුතියං ඣානං … තතියං ඣානං … චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. ඉදං ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛුනෝ, සුඛස්මිං.
And what is happiness for a bhikkhu? It’s when a bhikkhu, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, enters and remains in the first jhāna, which has the rapture and bliss born of seclusion, while placing the mind and keeping it connected. As the placing of the mind and keeping it connected are stilled, they enter and remain in the second jhāna … third jhāna … fourth jhāna. This is happiness for a bhikkhu.
කිඤ්ච, භික්ඛවේ, භික්ඛුනෝ භෝගස්මිං? ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු මේත්තාසහගතේන චේතසා ඒකං දිසං ඵරිත්වා විහරති තථා දුතියං. තථා තතියං. තථා චතුත්ථං. ඉති උද්ධමධෝ තිරියං සබ්බධි සබ්බත්තතාය සබ්බාවන්තං ලෝකං මේත්තාසහගතේන චේතසා විපුලේන මහග්ගතේන අප්පමාණේන අවේරේන අබ්‍යාපජ්ජේන ඵරිත්වා විහරති. කරුණාසහගතේන චේතසා …පේ… මුදිතාසහගතේන චේතසා …පේ… උපේක්ඛාසහගතේන චේතසා ඒකං දිසං ඵරිත්වා විහරති. තථා දුතියං. තථා තතියං. තථා චතුත්ථං. ඉති උද්ධමධෝ තිරියං සබ්බධි සබ්බත්තතාය සබ්බාවන්තං ලෝකං උපේක්ඛාසහගතේන චේතසා විපුලේන මහග්ගතේන අප්පමාණේන අවේරේන අබ්‍යාපජ්ජේන ඵරිත්වා විහරති. ඉදං ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛුනෝ භෝගස්මිං.
And what is wealth for a bhikkhu? It’s when a monk meditates spreading a heart full of love to one direction, and to the second, and to the third, and to the fourth. In the same way above, below, across, everywhere, all around, they spread a heart full of love to the whole world—abundant, expansive, limitless, free of enmity and ill will. They meditate spreading a heart full of compassion … rejoicing … equanimity to one direction, and to the second, and to the third, and to the fourth. In the same way above, below, across, everywhere, all around, they spread a heart full of equanimity to the whole world—abundant, expansive, limitless, free of enmity and ill will. This is wealth for a bhikkhu.
කිඤ්ච, භික්ඛවේ, භික්ඛුනෝ බලස්මිං? ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු ආසවානං ඛයා අනාසවං චේතෝවිමුත්තිං පඤ්ඤාවිමුත්තිං දිට්ඨේව ධම්මේ සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා උපසම්පජ්ජ විහරති. ඉදං ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛුනෝ බලස්මිං.
And what is power for a bhikkhu? It’s when a bhikkhu realizes the undefiled freedom of heart and freedom by wisdom in this very life. And they live having realized it with their own insight due to the ending of defilements. This is power for a bhikkhu.
නාහං, භික්ඛවේ, අඤ්ඤං ඒකබලම්පි සමනුපස්සාමි යං ඒවං දුප්පසහං, යථයිදං, භික්ඛවේ, මාරබලං. කුසලානං, භික්ඛවේ, ධම්මානං සමාදානහේතු ඒවමිදං පුඤ්ඤං පවඩ්ඪතී”ති.
Bhikkhus, I do not see a single power so hard to defeat as the power of Māra. It is due to undertaking skillful qualities that merit grows.”
ඉදමවෝච භගවා. අත්තමනා තේ භික්ඛූ භගවතෝ භාසිතං අභිනන්දුන්ති.
That is what the Buddha said. Satisfied, the bhikkhus approved what the Buddha said.
චක්කවත්තිසුත්තං නිට්ඨිතං තතියං.
The authoritative text of the Dīgha Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
