| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೨. ಚಕ್ಕವತ್ತಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
2. Cakkavattisuttavaṇṇanā
೨೨೩. ದುತಿಯೇ ರಞ್ಞೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚಕ್ಕವತ್ತಿಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಅತ್ತನೋ ಸಿರಿಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ರಾಜತಿ, ಚತೂಹಿ ವಾ ಸಙ್ಗಹವತ್ಥೂಹಿ ಲೋಕಂ ರಞ್ಜೇತೀತಿ ರಾಜಾ, ತಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ। ‘‘ಪವತ್ತತು ಭವಂ ಚಕ್ಕರತನ’’ನ್ತಿ ಪುಞ್ಞಾನುಭಾವೇನ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತಾಯ ವಾಚಾಯ ಚೋದೇನ್ತೋ ಚಕ್ಕಂ ವತ್ತೇತೀತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ, ತಸ್ಸ ಚಕ್ಕವತ್ತಿಸ್ಸ। ಪಾತುಭಾವಾತಿ ಪಾತುಭಾವೇನ। ಸತ್ತನ್ನನ್ತಿ ಗಣನಪರಿಚ್ಛೇದೋ। ರತನಾನನ್ತಿ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಅತ್ಥದಸ್ಸನಂ। ವಚನತ್ಥೋ ಪನೇತ್ಥ ರತಿಜನನಟ್ಠೇನ ರತನಂ। ಅಪಿಚ –
223. Dutiye rañño, bhikkhave, cakkavattissāti ettha attano sirisampattiyā rājati, catūhi vā saṅgahavatthūhi lokaṃ rañjetīti rājā, tassa rañño. ‘‘Pavattatu bhavaṃ cakkaratana’’nti puññānubhāvena abbhuggatāya vācāya codento cakkaṃ vattetīti cakkavattī, tassa cakkavattissa. Pātubhāvāti pātubhāvena. Sattannanti gaṇanaparicchedo. Ratanānanti paricchinnaatthadassanaṃ. Vacanattho panettha ratijananaṭṭhena ratanaṃ. Apica –
‘‘ಚಿತ್ತೀಕತಂ ಮಹಗ್ಘಞ್ಚ, ಅತುಲಂ ದುಲ್ಲಭದಸ್ಸನಂ।
‘‘Cittīkataṃ mahagghañca, atulaṃ dullabhadassanaṃ;
ಅನೋಮಸತ್ತಪರಿಭೋಗಂ, ರತನಂ ತೇನ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ॥
Anomasattaparibhogaṃ, ratanaṃ tena vuccatī’’ti.
ಚಕ್ಕರತನಸ್ಸ ಚ ನಿಬ್ಬತ್ತಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅಞ್ಞಂ ದೇವಟ್ಠಾನಂ ನಾಮ ನ ಹೋತಿ, ಸಬ್ಬೇವ ಗನ್ಧಪುಪ್ಫಾದೀಹಿ ತಸ್ಸೇವ ಪೂಜಞ್ಚ ಅಭಿವಾದನಾದೀನಿ ಚ ಕರೋನ್ತೀತಿ ಚಿತ್ತೀಕತಟ್ಠೇನ ರತನಂ। ಚಕ್ಕರತನಸ್ಸ ಚ ‘‘ಏತ್ತಕಂ ನಾಮ ಧನಂ ಅಗ್ಘತೀ’’ತಿ ಅಗ್ಘೋ ನತ್ಥಿ, ಇತಿ ಮಹಗ್ಘಟ್ಠೇನಾಪಿ ರತನಂ। ಚಕ್ಕರತನಞ್ಚ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಲೋಕೇ ವಿಜ್ಜಮಾನರತನೇಹಿ ಅಸದಿಸನ್ತಿ ಅತುಲಟ್ಠೇನ ರತನಂ। ಯಸ್ಮಾ ಪನ ಯಸ್ಮಿಂ ಕಪ್ಪೇ ಬುದ್ಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ , ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಚಕ್ಕವತ್ತಿನೋ, ಬುದ್ಧಾ ಚ ಕದಾಚಿ ಕರಹಚಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ದುಲ್ಲಭದಸ್ಸನಟ್ಠೇನ ರತನಂ। ತದೇತಂ ಜಾತಿರೂಪಕುಲಇಸ್ಸರಿಯಾದೀಹಿ ಅನೋಮಸ್ಸ ಉಳಾರಸತ್ತಸ್ಸೇವ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ನ ಅಞ್ಞಸ್ಸಾತಿ ಅನೋಮಸತ್ತಪರಿಭೋಗಟ್ಠೇನಾಪಿ ರತನಂ। ಯಥಾ ಚ ಚಕ್ಕರತನಂ, ಏವಂ ಸೇಸಾನಿಪೀತಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –
Cakkaratanassa ca nibbattakālato paṭṭhāya aññaṃ devaṭṭhānaṃ nāma na hoti, sabbeva gandhapupphādīhi tasseva pūjañca abhivādanādīni ca karontīti cittīkataṭṭhena ratanaṃ. Cakkaratanassa ca ‘‘ettakaṃ nāma dhanaṃ agghatī’’ti aggho natthi, iti mahagghaṭṭhenāpi ratanaṃ. Cakkaratanañca aññehi loke vijjamānaratanehi asadisanti atulaṭṭhena ratanaṃ. Yasmā pana yasmiṃ kappe buddhā uppajjanti , tasmiṃyeva cakkavattino, buddhā ca kadāci karahaci uppajjanti, tasmā dullabhadassanaṭṭhena ratanaṃ. Tadetaṃ jātirūpakulaissariyādīhi anomassa uḷārasattasseva uppajjati, na aññassāti anomasattaparibhogaṭṭhenāpi ratanaṃ. Yathā ca cakkaratanaṃ, evaṃ sesānipīti. Tena vuttaṃ –
‘‘ಚಿತ್ತೀಕತಂ ಮಹಗ್ಘಞ್ಚ, ಅತುಲಂ ದುಲ್ಲಭದಸ್ಸನಂ।
‘‘Cittīkataṃ mahagghañca, atulaṃ dullabhadassanaṃ;
ಅನೋಮಸತ್ತಪರಿಭೋಗಂ, ರತನಂ ತೇನ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ॥
Anomasattaparibhogaṃ, ratanaṃ tena vuccatī’’ti.
ಪಾತುಭಾವೋ ಹೋತೀತಿ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ ಹೋತಿ। ತತ್ರಾಯಂ ಯೋಜನಾ – ಚಕ್ಕವತ್ತಿಸ್ಸ ಪಾತುಭಾವಾ ಸತ್ತನ್ನಂ ರತನಾನಂ ಪಾತುಭಾವೋತಿ ಅಯುತ್ತಂ। ಉಪ್ಪನ್ನಞ್ಹಿ ಚಕ್ಕಂ ವತ್ತೇತ್ವಾ ಸೋ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ನಾಯುತ್ತಂ। ಕಸ್ಮಾ? ಚಕ್ಕವತ್ತನನಿಯಮಾಪೇಕ್ಖತಾಯ। ಯೋ ಹಿ ನಿಯಮೇನ ಚಕ್ಕಂ ವತ್ತೇಸ್ಸತಿ, ಸೋ ಪಟಿಸನ್ಧಿತೋ ಪಭುತಿ ‘‘ಚಕ್ಕವತ್ತಿ ಪಾತುಭೂತೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬತಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಲದ್ಧನಾಮಸ್ಸ ಚ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಮೂಲುಪ್ಪತ್ತಿವಚನತೋಪಿ ಯುತ್ತಮೇವೇತಂ। ಯೋ ಹಿ ಏಸ ಚಕ್ಕವತ್ತೀತಿ ಲದ್ಧನಾಮೋ ಸತ್ತವಿಸೇಸೋ, ತಸ್ಸ ಪಟಿಸನ್ಧಿಸಙ್ಖಾತೋ ಪಾತುಭಾವೋತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ। ತಸ್ಸ ಹಿ ಪಾತುಭಾವಾ ರತನಾನಿ ಪಾತುಭವನ್ತಿ। ಪಾತುಭೂತೇಹಿ ಪನ ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಪರಿಪಕ್ಕೇ ಪುಞ್ಞಸಮ್ಭಾರೇ ಸೋ ಸಂಯುಜ್ಜತಿ, ತದಾ ಲೋಕಸ್ಸ ತೇಸು ಪಾತುಭಾವಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಬಹುಲವಚನತೋ ಚಾಪಿ ಯುತ್ತಮೇವೇತಂ। ಯದಾ ಹಿ ಲೋಕಸ್ಸ ತೇಸು ಪಾತುಭಾವಸಞ್ಞಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ತದಾ ಏಕಮೇವ ಪಠಮಂ, ಪಚ್ಛಾ ಇತರಾನಿ ಛ ಪಾತುಭವನ್ತೀತಿ ಬಹುಲವಚನತೋ ಚಾಪಿ ಏತಂ ಯುತ್ತಂ। ಪಾತುಭಾವಸ್ಸ ಚ ಅತ್ಥಭೇದತೋಪಿ ಯುತ್ತಮೇವೇತಂ। ನ ಕೇವಲಞ್ಹಿ ಪಾತುಭೂತಮೇವ ಪಾತುಭಾವೋ, ಪಾತುಭಾವಯತೀತಿ ಪಾತುಭಾವೋ। ಅಯಂ ಪಾತುಭಾವಸ್ಸ ಅತ್ಥಭೇದೋ। ಯಸ್ಮಾ ಯೋ ಸೋ ಪುಞ್ಞಸಮ್ಭಾರೋ ರಾಜಾನಂ ಚಕ್ಕವತ್ತಿಂ ಪಟಿಸನ್ಧಿವಸೇನ ಪಾತುಭಾವಯತಿ, ತಸ್ಮಾ ರಞ್ಞೋ ಚಕ್ಕವತ್ತಿಸ್ಸ ಪಾತುಭಾವಾ। ನ ಕೇವಲಞ್ಹಿ ಚಕ್ಕವತ್ತಿಯೇವ, ಇಮಾನಿ ಪನ ಸತ್ತ ರತನಾನಿಪಿ ಪಾತುಭವನ್ತೀತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ। ಯಥೇವ ಹಿ ಸೋ ಪುಞ್ಞಸಮ್ಭಾರೋ ರಞ್ಞೋ ಜನಕಹೇತು, ಏವಂ ರತನಾನಮ್ಪಿ ಪರಿಯಾಯೇನ ಉಪನಿಸ್ಸಯಹೇತೂತಿ ಯುತ್ತಮೇವೇತಂ ‘‘ರಞ್ಞೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚಕ್ಕವತ್ತಿಸ್ಸ ಪಾತುಭಾವಾ ಸತ್ತನ್ನಂ ರತನಾನಂ ಪಾತುಭಾವೋ ಹೋತೀ’’ತಿ।
Pātubhāvo hotīti nibbatti hoti. Tatrāyaṃ yojanā – cakkavattissa pātubhāvā sattannaṃ ratanānaṃ pātubhāvoti ayuttaṃ. Uppannañhi cakkaṃ vattetvā so cakkavattī nāma hotīti nāyuttaṃ. Kasmā? Cakkavattananiyamāpekkhatāya. Yo hi niyamena cakkaṃ vattessati, so paṭisandhito pabhuti ‘‘cakkavatti pātubhūto’’ti vattabbataṃ āpajjati. Laddhanāmassa ca purisassa mūluppattivacanatopi yuttamevetaṃ. Yo hi esa cakkavattīti laddhanāmo sattaviseso, tassa paṭisandhisaṅkhāto pātubhāvoti ayamettha attho. Tassa hi pātubhāvā ratanāni pātubhavanti. Pātubhūtehi pana tehi saddhiṃ paripakke puññasambhāre so saṃyujjati, tadā lokassa tesu pātubhāvacittaṃ uppajjati. Bahulavacanato cāpi yuttamevetaṃ. Yadā hi lokassa tesu pātubhāvasaññā uppajjati, tadā ekameva paṭhamaṃ, pacchā itarāni cha pātubhavantīti bahulavacanato cāpi etaṃ yuttaṃ. Pātubhāvassa ca atthabhedatopi yuttamevetaṃ. Na kevalañhi pātubhūtameva pātubhāvo, pātubhāvayatīti pātubhāvo. Ayaṃ pātubhāvassa atthabhedo. Yasmā yo so puññasambhāro rājānaṃ cakkavattiṃ paṭisandhivasena pātubhāvayati, tasmā rañño cakkavattissa pātubhāvā. Na kevalañhi cakkavattiyeva, imāni pana satta ratanānipi pātubhavantīti ayamettha attho. Yatheva hi so puññasambhāro rañño janakahetu, evaṃ ratanānampi pariyāyena upanissayahetūti yuttamevetaṃ ‘‘rañño, bhikkhave, cakkavattissa pātubhāvā sattannaṃ ratanānaṃ pātubhāvo hotī’’ti.
ಇದಾನಿ ತೇಸಂ ರತನಾನಂ ಸರೂಪವಸೇನ ದಸ್ಸನತ್ಥಂ ಕತಮೇಸಂ ಸತ್ತನ್ನಂ ಚಕ್ಕರತನಸ್ಸಾತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಚಕ್ಕರತನಸ್ಸಾತಿಆದೀಸು ಅಯಂ ಸಙ್ಖೇಪಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ – ದ್ವಿಸಹಸ್ಸದೀಪಪರಿವಾರಾನಂ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾದೀಪಾನಂ ಸಿರಿವಿಭವಂ ಗಹೇತ್ವಾ ದಾತುಂ ಸಮತ್ಥಸ್ಸ ಚಕ್ಕರತನಸ್ಸ ಪಾತುಭಾವೋ ಹೋತಿ, ತಥಾ ಪುರೇಭತ್ತಮೇವ ಸಾಗರಪರಿಯನ್ತಂ ಪಥವಿಂ ಅನುಪರಿಯಾಯನಸಮತ್ಥಸ್ಸ ವೇಹಾಸಙ್ಗಮಸ್ಸ ಹತ್ಥಿರತನಸ್ಸ, ತಾದಿಸಸ್ಸೇವ ಅಸ್ಸರತನಸ್ಸ, ಚತುರಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತೇಪಿ ಅನ್ಧಕಾರೇ ಯೋಜನಪ್ಪಮಾಣಂ ಅನ್ಧಕಾರಂ ವಿಧಮಿತ್ವಾ ಆಲೋಕದಸ್ಸನಸಮತ್ಥಸ್ಸ ಮಣಿರತನಸ್ಸ, ಛಬ್ಬಿಧಂ ದೋಸಂ ವಿವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಮನಾಪಚಾರಿನೋ ಇತ್ಥಿರತನಸ್ಸ, ಯೋಜನಪ್ಪಮಾಣೇ ಪದೇಸೇ ಅನ್ತೋಪಥವಿಗತಾನಂ ನಿಧೀನಂ ದಸ್ಸನಸಮತ್ಥಸ್ಸ ಗಹಪತಿರತನಸ್ಸ, ಅಗ್ಗಮಹೇಸಿಯಾ ಕುಚ್ಛಿಮ್ಹಿ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ ಸಕಲರಜ್ಜಾನುಸಾಸನಸಮತ್ಥಸ್ಸ ಜೇಟ್ಠಪುತ್ತಸಙ್ಖಾತಸ್ಸ ಪರಿಣಾಯಕರತನಸ್ಸ ಚ ಪಾತುಭಾವೋ ಹೋತೀತಿ । ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ। ವಿತ್ಥಾರತೋ ಪನ ತೇಸಂ ಚಕ್ಕರತನಾದೀನಂ ಪಾತುಭಾವವಿಧಾನಂ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಾದೀಸು ಸುತ್ತೇಸು ಆಗತಮೇವ। ಅತ್ಥೋಪಿಸ್ಸ ತೇಸಂ ವಣ್ಣನಾಯ ಸಂವಣ್ಣಿತೋಯೇವ।
Idāni tesaṃ ratanānaṃ sarūpavasena dassanatthaṃ katamesaṃ sattannaṃ cakkaratanassātiādimāha. Tattha cakkaratanassātiādīsu ayaṃ saṅkhepādhippāyo – dvisahassadīpaparivārānaṃ catunnaṃ mahādīpānaṃ sirivibhavaṃ gahetvā dātuṃ samatthassa cakkaratanassa pātubhāvo hoti, tathā purebhattameva sāgarapariyantaṃ pathaviṃ anupariyāyanasamatthassa vehāsaṅgamassa hatthiratanassa, tādisasseva assaratanassa, caturaṅgasamannāgatepi andhakāre yojanappamāṇaṃ andhakāraṃ vidhamitvā ālokadassanasamatthassa maṇiratanassa, chabbidhaṃ dosaṃ vivajjetvā manāpacārino itthiratanassa, yojanappamāṇe padese antopathavigatānaṃ nidhīnaṃ dassanasamatthassa gahapatiratanassa, aggamahesiyā kucchimhi nibbattitvā sakalarajjānusāsanasamatthassa jeṭṭhaputtasaṅkhātassa pariṇāyakaratanassa ca pātubhāvo hotīti . Ayamettha saṅkhepo. Vitthārato pana tesaṃ cakkaratanādīnaṃ pātubhāvavidhānaṃ mahāsudassanādīsu suttesu āgatameva. Atthopissa tesaṃ vaṇṇanāya saṃvaṇṇitoyeva.
ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗರತನಸ್ಸಾತಿಆದೀಸು ಸರಿಕ್ಖಕತಾ ಏವಂ ವೇದಿತಬ್ಬಾ – ಯಥೇವ ಹಿ ಚಕ್ಕವತ್ತಿನೋ ಚಕ್ಕರತನಂ ಸಬ್ಬರತನಾನಂ ಪುರೇಚರಂ, ಏವಂ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗರತನಂ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಚತುಭೂಮಕಧಮ್ಮಾನಂ ಪುರೇಚರನ್ತಿ, ಪುರೇಚರಣಟ್ಠೇನ ಚಕ್ಕವತ್ತಿರಞ್ಞೋ ಚಕ್ಕರತನಸದಿಸಂ ಹೋತಿ। ಚಕ್ಕವತ್ತಿನೋ ಚ ರತನೇಸು ಮಹಾಕಾಯೂಪಪನ್ನಂ ಅಚ್ಚುಗ್ಗತಂ ವಿಪುಲಂ ಮಹನ್ತಂ ಹತ್ಥಿರತನಂ, ಇದಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗರತನಂ ಮಹನ್ತಂ ಧಮ್ಮಕಾಯೂಪಪನ್ನಂ ಅಚ್ಚುಗ್ಗತಂ ವಿಪುಲಂ ಮಹನ್ತನ್ತಿ ಹತ್ಥಿರತನಸದಿಸಂ ಹೋತಿ। ಚಕ್ಕವತ್ತಿನೋ ಅಸ್ಸರತನಂ ಸೀಘಂ ಲಹು ಜವಂ, ಇದಮ್ಪಿ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗರತನಂ ಸೀಘಂ ಲಹು ಜವನ್ತಿ ಇಮಾಯ ಸೀಘಲಹುಜವತಾಯ ಅಸ್ಸರತನಸದಿಸಂ ಹೋತಿ। ಚಕ್ಕವತ್ತಿನೋ ಮಣಿರತನಂ ಅನ್ಧಕಾರಂ ವಿಧಮತಿ, ಆಲೋಕಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗರತನಂ ತಾಯ ಏಕನ್ತಕುಸಲತ್ತಾ ಕಿಲೇಸನ್ಧಕಾರಂ ವಿಧಮತಿ, ಸಹಜಾತಪಚ್ಚಯಾದಿವಸೇನ ಞಾಣಾಲೋಕಂ ದಸ್ಸೇತೀತಿ ಇಮಿನಾ ಅನ್ಧಕಾರವಿಧಮನಆಲೋಕದಸ್ಸನಭಾವೇನ ಮಣಿರತನಸದಿಸಂ ಹೋತಿ।
Satisambojjhaṅgaratanassātiādīsu sarikkhakatā evaṃ veditabbā – yatheva hi cakkavattino cakkaratanaṃ sabbaratanānaṃ purecaraṃ, evaṃ satisambojjhaṅgaratanaṃ sabbesaṃ catubhūmakadhammānaṃ purecaranti, purecaraṇaṭṭhena cakkavattirañño cakkaratanasadisaṃ hoti. Cakkavattino ca ratanesu mahākāyūpapannaṃ accuggataṃ vipulaṃ mahantaṃ hatthiratanaṃ, idampi dhammavicayasambojjhaṅgaratanaṃ mahantaṃ dhammakāyūpapannaṃ accuggataṃ vipulaṃ mahantanti hatthiratanasadisaṃ hoti. Cakkavattino assaratanaṃ sīghaṃ lahu javaṃ, idampi vīriyasambojjhaṅgaratanaṃ sīghaṃ lahu javanti imāya sīghalahujavatāya assaratanasadisaṃ hoti. Cakkavattino maṇiratanaṃ andhakāraṃ vidhamati, ālokaṃ dasseti, idampi pītisambojjhaṅgaratanaṃ tāya ekantakusalattā kilesandhakāraṃ vidhamati, sahajātapaccayādivasena ñāṇālokaṃ dassetīti iminā andhakāravidhamanaālokadassanabhāvena maṇiratanasadisaṃ hoti.
ಚಕ್ಕವತ್ತಿನೋ ಇತ್ಥಿರತನಂ ಕಾಯಚಿತ್ತದರಥಂ ಪಟಿಪಸ್ಸಮ್ಭೇತಿ, ಪರಿಳಾಹಂ ವೂಪಸಮೇತಿ। ಇದಮ್ಪಿ ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗರತನಂ ಕಾಯಚಿತ್ತದರಥಂ ಪಟಿಪಸ್ಸಮ್ಭೇತಿ, ಪರಿಳಾಹಂ ವೂಪಸಮೇತೀತಿ ಇತ್ಥಿರತನಸದಿಸಂ ಹೋತಿ। ಚಕ್ಕವತ್ತಿನೋ ಗಹಪತಿರತನಂ ಇಚ್ಛಿತಿಚ್ಛಿತಕ್ಖಣೇ ಧನದಾನೇನ ವಿಕ್ಖೇಪಂ ಪಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಚಿತ್ತಂ ಏಕಗ್ಗಂ ಕರೋತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗರತನಂ ಯಥಿಚ್ಛಿತಾದಿವಸೇನ ಅಪ್ಪನಂ ಸಮ್ಪಾದೇತಿ, ವಿಕ್ಖೇಪಂ ಪಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಚಿತ್ತಂ ಏಕಗ್ಗಂ ಕರೋತೀತಿ ಗಹಪತಿರತನಸದಿಸಂ ಹೋತಿ। ಚಕ್ಕವತ್ತಿನೋ ಚ ಪರಿಣಾಯಕರತನಂ ಸಬ್ಬತ್ಥಕಿಚ್ಚಸಮ್ಪಾದನೇನ ಅಪ್ಪೋಸ್ಸುಕ್ಕತಂ ಕರೋತಿ। ಇದಮ್ಪಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗರತನಂ ಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದಂ ಲೀನುದ್ಧಚ್ಚತೋ ಮೋಚೇತ್ವಾ ಪಯೋಗಮಜ್ಝತ್ತೇ ಠಪಯಮಾನಂ ಅಪ್ಪೋಸ್ಸುಕ್ಕತಂ ಕರೋತೀತಿ ಪರಿಣಾಯಕರತನಸದಿಸಂ ಹೋತಿ। ಇತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸುತ್ತೇ ಚತುಭೂಮಕೋ ಸಬ್ಬಸಙ್ಗಾಹಿಕಧಮ್ಮಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಕಥಿತೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
Cakkavattino itthiratanaṃ kāyacittadarathaṃ paṭipassambheti, pariḷāhaṃ vūpasameti. Idampi passaddhisambojjhaṅgaratanaṃ kāyacittadarathaṃ paṭipassambheti, pariḷāhaṃ vūpasametīti itthiratanasadisaṃ hoti. Cakkavattino gahapatiratanaṃ icchiticchitakkhaṇe dhanadānena vikkhepaṃ pacchinditvā cittaṃ ekaggaṃ karoti, idampi samādhisambojjhaṅgaratanaṃ yathicchitādivasena appanaṃ sampādeti, vikkhepaṃ pacchinditvā cittaṃ ekaggaṃ karotīti gahapatiratanasadisaṃ hoti. Cakkavattino ca pariṇāyakaratanaṃ sabbatthakiccasampādanena appossukkataṃ karoti. Idampi upekkhāsambojjhaṅgaratanaṃ cittuppādaṃ līnuddhaccato mocetvā payogamajjhatte ṭhapayamānaṃ appossukkataṃ karotīti pariṇāyakaratanasadisaṃ hoti. Iti imasmiṃ sutte catubhūmako sabbasaṅgāhikadhammaparicchedo kathitoti veditabbo.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೨. ಚಕ್ಕವತ್ತಿಸುತ್ತಂ • 2. Cakkavattisuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೨. ಚಕ್ಕವತ್ತಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Cakkavattisuttavaṇṇanā
